Naar Melbourne!
VL00TBESPREKINCEN.
Hei Betotiftiiksie
52e Jaargang No. 15741
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdageiï
Woensdag 17 October 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post f 0.72
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels
ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze
Groentjes 13 regels 0.30, elke regel meer f 0.10, uitsluitend a contant
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid f 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Verlies Duim 75.-, Verlies Wijsvinger ƒ75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 17 October.
Een Afgekeurde Film.
De veelbesproken film van den moord op
koning Alexander en minister Barthou is
door de Centrale Filmkeuring bij herhaling
afgewezen. Coupures, erin aangebracht, heb
ben ook niet kunnen baten. Het Nederlandsche
publiek zal deze film niet te zien krijgen.
Nu, ik gelqof dat dat maar goed is ook. In
allerlei dubieuze gevallen kan men nog iets
goeds voor een film aanvoeren: artistieke
waarde, instructieve waarde, soms preventieve
waarde. Maar wat er vóór een vertooning
als deze te zeggen zou zijn kan ik mij met
geen mogelijkheid voorstellen. Behalve dan
natuurlijk de handelswaarde van het ding.
De massa is dol op sensatie, en er is niet de
minste twijfel aan dat de bioscopen tjokvol
gezeten zouden hebben om dit nu eens precies
te zien. De officiëele ontvangst van den ko
ning in de Vieux Port te Marseille was ook
opgenomen, zoodat men het volle contrast
zou hebben kunnen aanschouwen: eerst een
glimlachende vorst, temidden van vlaggen en
bloemfestoenen door buigende hoogwaardig-
heidsbekleeders onder luid gejuich en „Vive le
Roi" 's van de menigte begroetenkele mi
nuten later een bebloede ongelukkige met
verwrongen gelaatstrekken, achterover lig
gend in de kussens van de auto en worstelend
met den doodWelk een sensatie, niet
waar?welk een gelegenheid om te grie
zelen
Nu men dit in ons land verbiedt, ofschoon
men het in verscheidene andere landen toe
laat niet in Frankrijk, waar de film even
eens verboden is kunnen wij er ons over
verheugen dat men bij de Centrale Film
keuring zooveel goeden smaak bezit dat zij
Nederland belet, zich met een dergelijke ver
tooning te blameeren. Zeer velen, die een
eigen oordeel durven hebben en niet domweg
achter sensaties aanloopen, zouden de opvoe
ring van zulk een film beschouwd hebben als
een grove inbreuk op den eerbied, dien men
aan de nagedachtenis van de slachtoffers
van de beestachtige misdaad verschuldigd is,
als een treurig gebrek aan goeden smaak en
als een gevaarlijke speculatie op de laagste
instincten van de massa. Die dingen zijn ver
hoedlaten we ervoor zorgen dat we ze
blijven verhoeden. Het is een gevaarlijke zaak
vooral in tijden als deze. nu met vele moei-
zaam-verworven cultureele begrippen zoo
achteloos wordt omgesprongen en allerlei
„affaires" en ontstane misstanden feen ellen-
digen invloed doen gelden, maar er valt nog
heel wat te redden v n de beschaving.
De pers, ongecensureerd als zij gelukkig in
ons land is en blijft, heeft ten deze een zeer
belangrijke en verantwoordelijke taak. Be
houdens enkele uitzonderingen wordt die zeer
wel gevoeld en vervuld. Wie ook maar eenigs-
zins op de hoogte is van de velerlei grove
smakeloosheden die vooral in Engelsche,
Fransche en Amerikaansche populaire dag
bladen en weekbladen voorkomen weet met
een, hoe de Nederlandsche pers zich aan deze
„invloeden van buiten" heeft weten te ont
trekken. De eenvoudige krantenlezer in ons
land heeft er geen flauw begrip van wat aan
zijns gelijke in vele andere landen in den
grofsten en lawaaiïgsten vorm wordt opge-
discht. Boor menschen die de pers in andere
landen ook kennen, door regeeringsautori-
tenten bv., is vaak met erkentelijkheid ge
sproken en geschreven over de distinctie van
de Nederlandsche pers. Die distinctie is zeker
een kostbaar bezit nu meer dan ooit, nu zij
veel verruwing en cultuurbederf kan tegen
houden. Maar ook op ander gebied dient men
haar te handhaven, zooals thans de Centrale
Filmkeuring dat door een zeer verstandig be
sluit heeft gedaan. Het is gemakkelijk om
maar critiekloos te blijven tegenover alles,
waaraan op de een of andere manier wat te
verdienen is. Het is voor velen moeilijk om
de eischen van den goeden smaak te handha
ven bij de kans op een voordeelig zaakje. Ge
lukkig bezitten wij in ons land de gezonde
basis, waarop zekere eischen der beschaving
gegrondvest zijn en stand kunnen houden.
Goed Nieuws.
Opleving in het Amerikaansche zakenleven.
Uit Washington, 16 October: Eugene Black,
die vroeger leider is geweest van de Federal
Reserve Bank heeft vandaag op het Witte
Huis tijdens een conferentie met president
Roosevelt verklaard, dat er een verbetering is
ingetreden in het zakenleven, in het bijzon
der in de Zuidelijke en Centrale Staten.
Black, die thans gouverneur is van de At
lanta Federal Reserve Board zeide voorts, dat
een onderzoek in negen staten heeft uitge
wezen. dat er overvloedig crediet is te ver
krijgen voor den landbouw en kleine en groo
te handelstransacties.
De vroegere senator voor Oklahoma. Owen,
de leider van de Sound Money League is van
daag in het Witte Huis op audiëntie geweest
Hij heeft aangedrongen op regeeringscontrole
bij de uitbreiding van de credietverleening.
Deze controle zou kunnen worden uitgeoefend
door een federale instantie.
ONRECHTMATIG STEUN ONTVANGEN.
Tegen den transporfcarbeder J. S. is een aan
klacht ingediend op grond, dat hij gedurende
eenigen tijd onrechtmatig steun heeft ontvan
gen dcor als werklcos te stempelen terwijl j
hij werk had en voorts wegens het verzwijgen
van verdienste en het plaatsen van een an-
dermans handteekening.
Daar staan zij op 't Engelsche vliegveld
gereed,
Om strakjes naar Melbourne te zweven,
Weer sneller, dan iemand het voor hen ooit
deed,
Door zware motoren gedreven.
De jonge piloten, vol rustige kracht,
Ontleend aan een jeugdig vertrouwen,
De bloem van het nieuwe sportieve geslacht.
Meest mannen, ook enkele vrouwen.
Daar zijn zij, de stuurlui ter luchtige vaart,
Een vroolijke lach om de lippen,
Gereed, om naar d' andren kant van de aard.
Zoo even naar Melbourne te wippen.
Er dreigen gevaren, dat weten zij wel,
Zij zullen die blijde trotseéren,
Het is hun beroep, maar het is ook hun spel,
Waarin men iets groots kan presteeren.
Ook vliegende Hollanders hoor en er ibij,
Wij zullen hen volgen in spanning.
Wii zijn in gedachten ook van de partij,
Zoo hoopvol als beider bemanning
Wij eeren hun vliegkunst, hun jeugdige
kracht,
Den durf. waarmee zij in de lucht gaan.
Merkwaardig de helden van 't huidig
geslacht.
Zijn zij, diehet snelst op de vlucht gaan.
P. GASUS.
De N. Z. H. T. M.
Directie kondigt 10% loons
verlaging aan.
En vervanging van conducteurs door
goedkoopere krachten.
Wij ontvingen van de directie der N. Z. H.
T. M. het volgende communiqué:
De gebruikelijke driemaandelijksche confe
rentie met de vakorganisaties werd Dinsdag
middag. IS dezer in het hoofdkantoor van
de Noord-Zuid-Hollandsche Tramweg Maat
schappij aan de Leidschevaart te Haarlem
gehouden.
Alvorens met de bespreking van de agenda
punten te beginnen, gaf de directeur een uit
voerige uiteenzetting omtrent den geldelijken
toestand der Maatschappij en omtrent de
noodzakelijke maatregelen, die in verband
met dien toestand met ingang van 1 Januari
1935 getroffen moeten worden. Nadat de
directeur omtrent enkele punten desgevraagd
nadere toelichtingen had gegeven, werd be
sloten om de besprekingen voort te zetten in
een buitengewone conferentie, die daartoe» -
zal worden gehouden op Dinsdag 6 Novem
ber e.k.
Hierna kwam aan de orde het voorstel van
de directie, om in het reglement van het
Pensioenfonds de bepaling op te nemen, dat
het weduwepensioen wordt uitgekeerd tot het
tijdstip, waarop de pensioentrekkende na het
verstrijken van een termijn van negen maan
den na het overlijden van haar echtgenoot
(opnieuw) moeder is geworden. Na ampele
besprekingen werd overeengekomen, om in
overeenstemming met het voorstel van de
Commissie van Bijstand de bepaling omtrent
het concubinaat op te nemen, zooals deze
thans in de Burgerlijke Pensioenwet voor
komt.
De toepassing van de verlofregeling in
Waterland gedurende dezen zomer kwam
vervolgens aan de orde; de te dezer zake ge
houden besprekingen hadden tot resultaat,
dat de directie zich bereid verklaarde te
overwegen, om vasthoudende aan de rege
ling omtrent de zomerperiode vrije keuze
te laten ten opzichte van de overige jaar-
tijdvakken.
De directie kon geen toezegging doen, om
aan het onderhoudspersoneel van de auto
PIERRE LAVAL, minister in het Fransche kabinet en
Louis Rollin, aie de portefeuille van xoiomen van hem overneemt.
bussen in afwijking van de bestaande rege
ling blauwe werkpakken vanwege de Maat
schappij te verstrekken.
Na behandeling van een persoonlijke aan
gelegenheid en na de gebruikelijke rondvraag
sloot de directie de bijeenkomst.
Nadere mededeelingen der Directie.
Door de directie werd omtrent den finan-
cieelen toestand der Maatschappij het vol
gende medegedeeld:
Verwacht exploitatie-overschot 1934
f 520.000.—
Vaste lasten (rente en afschrijving),,880.000.
Te kort 1934 f 360.000.—
In 1935 wordt geschat een achteruitgang
dezed inkomsten t.o.v. 1934 van 8 pet.
(In 1934 zal de achteruitgang t.o.v. 1933 on
geveer 11 pet. bedragen).
De inkomsten zullen in 1935 dus naar
schatting f 275.000 daler» en het tekort met
dit bedrag toenemen tot f 635.000.
Ter dekking van dit tekort zal moeten wor
den overgegaan:
le. Tot loonsverlaging van 10 pet.
2e. Omstelling van het bedrijf tot een be
drijf waarin ook vele goedkoopere werkkrach
ten te werk worden gesteld. Hierbij wordt ge
dacht aan vervanging van conducteurs door
jonge krachten van 18 tot 23 jaar. Geheele
afschaffing van conducteurs, zooals bij enke
le Gemeentebedrijven doorgevoerd, is voor
het bedrijf der N.Z.H. niet mogelijk en wordt
ook niet wenschelijk geacht.
3o. Verlaging van stroom- en andere Kos
ten der exploitatie.
4e. Verlaging der vaste lasten.
Het bedrag der loonen door de N.Z.H. ir
1934 uitgekeerd bedraagt rond f 1.810.000.
De maatregelen onder 1 genoemd, beteekent
dis een verlaging der exploitatiekosten net
f 180.000.
Een groot deel van het te dekken tekort zal
derhalve door de onder 2 t/m 4 genoemde
maatregelen gevonden worden.
Maatregel 2 zal slechts geleidelijk kunnen
worden doorgevoerd en dus ook geleidelijk
zijn uitwerking kunnen doen gevoelen.
Voor de doorvoering van de maatregelen
3 en 4 is de medewerking van derden noodig.
Sportfondsenbad.
Gedenksteen Dr. W. E. Merens.
Op Zaterdag 20 October, des middags drie
uur, zal in het in aanbouw zijnde Sportfond
senbad alhier een steen worden geplaatst ter
nagedachtenis van Dr. W. E. Merens. Het
leggen van den steen zal geschieden door Me
vrouw E. W. MerensJoekes.
Het echtpaar Mollison—Johnson, dat deelneemt aan de Londen—
race, op het vliegveld Mildenhall, waar gestart wordt.
Vooruitzichten natuurlijk
weer slecht.
(Van onzen Londenschen correspondent).
Londen, 15 October.
De reizende gezant van dë Vereenigde Sta
ten, Norman Davis, en de Japansche admiraal
Yamamoto worden deze week in Londen ver
wacht. Zij moeten met vertegenwoordigers
van de Britsche regeering inleidende bespre
kingen houden voor de vlootconferentie welke
het volgend jaar bijeen moet komen. Het is
niet de eerste maal dat men elkaar over dit
onderwerp polst. Vroeger polsen is niet erg
gelukkig geweest in den uitslag. Daarom moet
blijmoedigheid, wat deze nieuwe besprekingen
betreft, geremd blijven.
De kwestie die tot heden de meeste wrijving
heeft veroorzaakt het verlangen van Japar.
de bestaande sterkteverhouding van 5:5:3
voor Engeland, Amerika en Japan te herzien
is nog zelfs niet aan een begin van oplos
sing. Japan wil pariteit. In belanghebbende
kringen heerscht het gevoelen dat Japan niet
staat op de praktijk dezer pariteit indien ze
slechts in theorie wordt erkend. Maar zeker
is dat Japan wat zijn vlootmacht betreft dich
ter bij de sterkte van Groot-Brittannië en die
van de Vereenigde Staten wij komen dan het
thans is. Achter het Japansch verlangen naar
vloot-pariteit staan nationale trots en natio
nale zelfbewustheid. De wereld moet weten en
beseffen, zoo is ten naastenbij de gedachte
gang van een nationalistisch erg wakker ge
worden Japan, dat het land van de Rijzende
Zon niet alleen een groote mogendheid b
maar even groot als de grootste. Men kan e'
het land niet hard om vallen. Er is geen lanc
dat steenen naar Japan kan werpen op dr
rechtvaardiging, dat het in nationalistische:
eigendunk zonder zonden is.
Van de Amerikanen wordt verwacht dat z'
zullen voorstellen de bestaande verdragen tc
verlengen, een voorstel dat de Japanners zon
der omhaal zullen verwerpen. In de bespre
kingen vooraf zal men dus een middenweg
moeten zoeken of, zooals de gelegenheidsterm
luidt een compromis moeten vinden. De
eischen van zulk een compromis zijn dat Ja
pansche zelfbewustheid onaangetast blijft en
dat Amerika en Groot-Brittannië geen vrees
behoeven te koesteren voor de strategische
positie in den Grooten Oceaan.
Dan kunnen uiteraard verder punten van
verschil worden verwacht over kleinigheden
De marine-staf van het eene land heeft maat
staven voor de bepaling van gevechtswaarde
van schepen die langer of korter zijn dan de
maatstaven van den marine-staf van het an
dere land. De „yard stick" is dus alsnog van
rubber. Pogingen, indertijd ondernomen om
een standaard-maat voor krachtmeting van
vloten vast te stellen, zijn naar men weet te-
vergeefsch gebleven.
Is er dus weinig reden hoopvol gestemd te
zyn ten aanzien van den afloop der bespre
kingen, aan den anderen kant moet men ver
wachten dat men alsnog liever een vergelijk
heeft dan een mislukking die zou kunnen lei
den tot ongebreidelde zee-bewapening, aan
gespoord door wedijver onder elkaar in het
verkrijgen van de sterkste zeemacht.
BELGISCHE REGEERING KOMT DEN
MIDDENSTAND TE HULP.
BRUSSEL, 17 October (V.D.) Het Bel
gische staatsblad publiceert eenige regee-
ringsbesluiten, waarbij verschillende speciale
maatregelen ter verlichting van de moeilijk
heden van den middenstand.
Oa. zullen de coöperaties, die tot nog toe
een bevoorrechte positie hebben ingenomen
aangezien zij waren vrijgesteld van bedrijfs
belastingen. die de particuliere midden -
standSbedrijven, waartegen zij concurreer
den, hadden te betalen, voortaan aan dezelf
de belasting onderworpen zijn.
BOERDERIJ IN VLAMMEN OPGEGAAN.
LEMMER, 17 October (V.D.) Heden
morgen is door onbekende oorzaak brand
ontstaan in de boerderij 'van J. Mast te
Nieuw-Echten. De boerderij met inventaris,
benevens een groote partij hooi verbrandde
geheel. Niets kon worden gered. De bewoners
slaagden er in het huis tijdig te verlaten. De
schade wordt door verzekering gedekt.
Vingerafdrukken hebben bewezen, dat Kale-
men-Georgicff een bekend Macedonisch
terrorist moet zijn.
pag. 4
De Duitsche rijksministers zijn opnieuw be-
eedigd.
pag. 4
De Tweede Kamer heeft de besprekingen ge
opend over het wetsontwerp tot bescherming
van leerlingen tegen besmetting door leer
krachten.
pag. 3
De directe belastingen zijn over dc maand
September onder de raming gebleven.
pag. 3
Het conflict met de bloemenventers aan de
Amsterdamsche veiling is nog niet opgelost.
pag. 3
De heer Gerhard zal na de verkiezingen voor
de Provinciale Staten in 1935 niet in de
Staten terugkeeren.
pag. 1
Wat in 3 jaar te Haarlem op onderwijs be-
zunigd is.
pag. 1
De directie der N. Z- H. T. M. kondigt 10 pet.
loonsverlaging aan.
pag. 1
De vierde partij om het wereldkampioenschap
dammen is remise geworden.
pag 8
Rie Mastenbroek vestigt een nieuw Neder-
landsch record.
pag. 8
Laatste berichten.
pag. 7
ARTIKELEN ENZ.
R. P.: Een afgekeurde film.
pag 1
Mr. E. Elias: Menschen en dingen uit mijn
buurt.
pag 3
Van onzen Londenschen correspondent: De
Londensche autotentoonstelling.
pag. 4
Van onzen correspondent te Parijs: De dood
van Raymond Poincaré.
pag. 11
Van onzen Londenschen correspondent: Vloot-
besprekingen.
pag- 1
Jhr. dr. J. C. Mollerus: Sigaren, sigaretten, ta
bak.
pag. 9
J. B. Schuil: De Draaikolk.
pag. 9
K. de Jong: Eerste concert der Haarlemsche
Bachvereeniging.
pag. 9
Schaakrubriek.
pag. 8
De heer Gerhard verlaat de
Staten.
Naar wij vernemen, zal
de heer A. H. Gerhard, lid
van Gedeputeerde Staten
Noord Holland, na de ver
kiezingen voor de Pro
vinciale Staten van 1935
.tiet in de Staten terug
keeren.
Met het oog op zijn
'eeftijd voelt cle heer Ger
hard zich genoopt zich
niet wederom beschikbaar
te stellen, noch voor de
functie van Gedeputeerde
noch voor een Statenzetel.
De Haarlemsche financiën.
Wat in 3 jaar op Onderwijs bezuinigd is.
Wij hebben de door B en W. van Haarlem
ingediende gemeentebegrooting voor 1935 ver
geleken bij de gemeenterekening over 1932,
om daaruit de gegevens te putten voor een
vergelijking wat de kosten van het onderwijs
betreft. Daaruit blijkt dat in die 3 jaar heel
wat op onderwijs bezuinigd is.
De vergelijking is wat de onderdeelen aan
gaat aldus:
1935 1932
Openb. lager onderwijs f 295 156 378.547
vervolg onderw. 8.149 41.331
uitgebreid l.o. 50 862 76 818
buitengewoon l.O. 56 849 62.873
voorbereidend o. 57.763 91.807
Bijz. lager onderwijs 461 614 45? 867
vervolgonderwijs 4.900 13.791
uitgebreid l.o. 45.523 31.584
buitengewoon l.o. 19.925 19.181
voorbereidend o 69,170 130 456
L.O. andere kosten 44.611 56.338
Middelbaar Onderwijs 315.896 428.956
Hooger Onderwijs 44.384 83.949
Nijverheidsonderwijs 99.443 97.020
Totaal 1 574 245 1 955 618
In drie jaar zijn de kosten voor zoover het
de gemeentefinanciën betreft) met f 381.373
gedaald.
De vergelijking toont aan, dat vrijwel alle
posten verminderd zijn. De kosten voor de
gemeente van het bijzonder lager onderwijs
zijn gestegen, maar daarbij moet rekening
gehouden worden met de vermeerdering van
het aantal leerlingen op de bijzondere scholon.
Vergeleken bij 1934 znn de kosten voor i\?t
bijzonder l.o. wel gedaald want voo- di' --.r
waren de uitgaven geraamd op f 4?' "76 'dus
ongeveer 10.000 hooger dan voor 1935).
De kosten van het Middelbaar onderwijs
•ijn met 113 060 verminderd, die van het
voorbereidend Hooger Onderwijs (Gymna
sium) met 39.565.
Het Nijverheidsonderwijs kost 2.223 meer
dan 3 jaar geleden.