Het jubileum van de H.B.S.A.
Artikel 289 strafrecht
ECHTE WALES-ANTHRACIET
MAANDAG 29 OCTOBER 1934
HAARLEM'S DAGBLAD'
9
FEUILLETON
Oorspronkelijke Recherche Roman.
door
J. CHR. TETENBURG.
Inspecteur van politie te Utrecht.
23)
De president:
„Hoe lang was u op zijn kamer?"
Van Ostens:
„Ongeveer een kwartier".
De president:
„U was overstuur bij het verlaten van het
logement, is 't niet?"
Van Ostens:
„Ja. Dat was niet te verwonderen. De beta
ling der rekeningen had ik al dikwyls uitge
steld. Langer rekken was onmogelijk gewor
den. Ik heb dan ook gehuild."
De president:
„Wat deed u, nadat u weer op straat ge
komen was?"
Van Ostens:
„Ik liep een tijd om, heb op een bank in
een park zitten huilen an ben tenslotte naar
het station geloopen. Ik was ongeveer 11 uur
's morgens aangekomen en ging met den
trein van vier uur twee naar 's Torenbosch
terug".
Hierna vangen de verhooren aan van de
deskundigen. Allereerst professor doctor B.
Schneiderbusch, hoogleeraar te Selburg en J.
P. Poogstra, apotheker aldaar
Zij leggen verklaringen af omtrent de ver
giftiging, geheel overeenkomstig het door hen
jiitgebrachte rapport.
De verdediger:
„Acht u elke andere doodsoorzaak dan
blaauwzuurvergiftiging uitgesloten?"
ProfSchneiderbusch
„Absoluut".
De verdediger:
„Acht u de geconstateerde hoeveelheid
blauwzuur voldoende om den dood zoo plot
seling te doen intreden?
Prof: Schneiderbusch:
,De pillen uit het gevonden doosje bevat
ten gemiddeld plusminus 100 milligram per
stuk. Aannemende dus, dat hij slechts een
pil heeft ingenomen, zoo was deze hoeveelheid
m.i. ruimschoots voldoende den dood vrijwel
onmiddellijk te doen intreden. J3ovendien is
het zeer wel mogelijk dat hij volgens de-
gebruiksaanwijzing 2 a 3 pillen heeft ingeno
men.
Bij verschillende organische vergiften kan
het voorkomen, dat slechts het niet geresor-
beerde gedeelte van het vergift wordt terug
gevonden en dat het geresorbeerde deel, dat
den dood kan hebben veroorzaakt, in het
lichaam door den overgang in andere verbin
dingen niet meer aantoonbaar is. De in het
lijk gevonden hoeveelheid acht ik niet vol
doende om een onmiddellijken dood te veroor
zaken, maar een belist antwoord daarop is
niet te geven, omdat het is voorgekomen dat
iemand bij toediening van een kleinere hoe
veelheid overleed."
Hierna worden gehoord de Politiedeskun
dige Borgheze en twee schriftkundigen. Bij
wijze van uitzondering waren deze drie het
met elkaar eens en kwamen tot de conclusie,
dat de woorden Johannes Anthonius Ver-
zeumen waren uitgewischt en vervangen door
Jan Willem van Ostens.
Aan de hand van verschillende, sterk ver-
groote foto's werden de verschilpunten met
het origineele schrift van den erflater aan
getoond.
Evenwel kon geen van hen punten van over
eenstemming aanwijzen tusschen de nieuw
geplaatste woorden en het schrift van den
verdachte.
De president:
„Was de kleur van de lak, welke in de wo
ning van verdachte'werd aangetroffen, in
het ultra-violette licht precies dezelfde als
van die, waarmede de origineele lakstempels
waren opgeplakt?"
Borgheze
„Volkomen gelijk. Dat wil zeggen, nadat
van het gevonden stukje een stempel was ge
maakt. De Rechter-Commissaris, de Officier
en Commissaris Frankenhof hebben dit mede
geconstateerd."
De president:
„Moest het gevonden stukje op zichzelf dan
niet dezelfde kleur vertponen?"
Borgheze:
„Neen. het verbrandingsproces speelt bij de
kleurherkenning een groote rol".
De verdediger:
.Acht u het uitgesloten, dat er nog meer
laksoorten zijn. die dezelfde tint in het ultra
violette licht vertoonen?"
Borgheze:
„Neen. dat niet. Een stempel van een an
dere pijp lak van dezelfde fabriek en kwali
teit zal natuurlijk dezelfde kleur vertoor.en.
Maar het is wel typeerend, dat de stempels,
die met het gevonden stukje lak vervaardigd
zijn juist dezelfde kleur hebben als de lak,
die bij de vervalsching werd gebruikt."
De verdediger:
„Die opmerking had u achterwege kunnen
laten. Daarnaar werd niet gevraagd."
Op verzoek van den president gaf Borgheze
vervolgens nog een technische verklaring
omtrent de wijze, waarop het sluitet'.ket op
het doosje was geplakt. De origineele etiket
ten waren gegomd met een soort arabische
gom. Het weder dichtplakken, na losweeking.
was geschied met een witte kleefstof, van
eenzelfde samenstelling als Gluton. Dezelfde
kleefstof werd ook aangetroffen op de en-
velopperanden van het testament.
Als laatste deskundige voor de pe.uze werd,
tenslotte dr. Revalo gehoord, directeur-ge-
neesheer van de Psychiatrische Neurologi
sche Kliniek te Elkendam, die met dr. Pieters
van Ostens geneeskundig onderzocht, toen
deze blijken van gekrenkte geestvermogens
gaf.
Dr. Revalo had den verdachte in observatie
van 1 tot 22 Augustus en onderzocht dienst
toestand door middel van proeven en vra
gen.
De conclusie, waartoe deze deskundige
kwam, was deze, dat van Ostens lijdende was
aan krankzinnigheid, dus een ziekelijke sto
ring zijner geestvermogens. Bij den verdachte
toch constateerde men hysterische droom
toestanden, hij delireerde, had waandenk
beelden en hallucinaties.
De president:
„U zegt overtuigd te zijn van hallucinaties
van het gehoor en gezicht. Op welke gron
den is u daarvan overtuigd?"
Dr. Revallo:
„Omdat de hallucinaties gepaard gingen
met angst."
De president:
„Van Ostens had dus volgens u inderdaad
hallucinaties?"
Dr. Revalo:
„Dat staat voor mij vast".
De president:
„Op welken grond?"
Dr. Revalo:
„Op grond van de getuigenverklaringen van
zijn verplegers en bewakers, tegen wie hij
zeide, z'n vrouw en kinderen te hooren. Als
ik die verklaringen niet mag aannemen, dan
mag ik eigenlijk niets meer aannemen."
De President:
„Maar het is hier toch een zeer bijzonder
geval".
Dr. Revalo:
„Zeer zeker!"
De President:
,.Ik mag. merk ik uit uwe verklaringen, al zeer
weinig ais vaststaand aannemen."
Dr. Revalo;
„Ja, dat is zoo in dit geval."
De president:
„Kunnen hallucinaties worden gesimu
leerd?"
Dr. Revalo:
..Soms heb ik er aan getwijfeld, maar
soms beslist niet. Angst bijvoorbeeld is heel
moeilijk te simuleeren; de gelaatsuitdruk
king van van Osten was ook menigmaal van
dien aard, dat niet aan voorwending behoefde
te worden gedacht Alle tooneelspelers van
beroep zouden een dergelijke gelaatsuitdruk
king kunnen vormen. Wanneer men in een
patient een combinatie van symptomen vindt
die ook in andere gevallen zijn geconstateerd
en men zich dus beroepen kan op de ervaring
dan is het aannemelijk dat de hallucinaties
echt zijn en niet gesimuleerd.'
De president:
„Alle door van Ostens medegedeelde bij
zonderheden kunnen dus zijn gegeven in hys-
terischen droomtoestand?"
Dr. Revalo:
„Ja!"
De president:
„Maar als hij die bijzonderheden eenige
malen herhaalt??
Dr. Revalo:
„Dan is dat voor mij nog geen zekerheid
van re waarheid."
Rechter (Mr. Palsterberg)
„Hebt u ook na kunnen gaan of de toestand
van van Osten als bestond vóór den een en
dertigsten Juli?"
Dr. Revalo:
Hij kan zijn ingetreden door een hevige
emotie, d.w.z. de hysterische delirie, waarvan
hij de verschijnselen vertoonde, toen hij den
eersten avond in de cel doorbracht".
De verdediger:
„Was van Ostens in den toestand van
iemand, die men tijdens een verhoor, hem af
genomen, kon laten zeggen wat men wilde?"
Dr. Revalo:
„Zeker is het, dat de man zeer suggestiebei
.(Wordt vervolgd.).
STADSNIEUWS.
o. a. a f 2.15
WITTOP KONING - HAARLEM
HARMENJANSWEG 67A. - TELEFOON 16100
(Adv. Ingez. Med.)
Gedenkplaat in de hall geplaatst.
Een druk bezochte receptie en geslaagde feestavond.
Op de receptie. Van links naar rechts de heeren: J. H. Mulder, Ir. M. Voorzanger,
J. Kal en Mr. A. Bruch.
De receptie.
Te drie uur begon een druk bezochte re
ceptie. Vele oud-leeraren en oud-leerlingen
(Adv. Ingez. Med.)
DINSDAG 30 OCTOBER
Bioscoopvoorstellingen.
Frans Hals Museum: Tentoonstelling van
werken van H. van Steenwijck. 10—5 uur
Onthulling van een gedenk
plaat.
Zaterdagmiddag waren vele belangstellen
den vereenigd in de hall van de jubileerende'
H.B.S. A. Daar waren, behalve de leeraren dei-
school en leden der Jubileumcommissie, leden
van de commissie van toezicht op het M. O.,
■directeuren en rectoren van scholen voor M.O.
en Voorber. H.O. alhier en hoofden van zus-
terinrichtingen te Amsterdam, aanwezig de
vier wethouders de heeren A. G. Boes, W. van
Liemt, W. Roodenburg en Mr. J. Gerritsz, de
gemeente-secretaris Mr. Th. A. Wesstra 'de
burgemeester was verhinderd), eenige leden
van den Gemeenteraad en de heeren F. H.
Smit en C. ten Boom. onderscheidenlijk voor
zitter van de Haarl. Handelsvereeniging en
van de Chr. Middenstandsvereeniging.
Namens de Jubileumcommissie heette de
heer J. Kal de aanwezigen welkom, inzonder
heid de vertegenwoordigers van het gemeen
tebestuur en daarvan in 't bijzonder den heer
Boes, die zich bereid verklaard had een ge
denkplaat te onthullen en voor de gemeente
te aanvaarden.
De directeur der school, Ir. M. Voorzanger
hield vervolgens een korte toespraak.
„Ik heet u allen welkom", aldus spr. onge
veer., „in Ons Eigen Huis. Wij vertrouwen, dat
het ons gelukt is, aan dit huis een eigen spheer
te geven, zooals men die aanvoelt in elke wo
ning. waarin eenig geestelijk leven heerscht
Dit ons feest zal zijn beteekenis ontleenen aan
vele mooie, goede en opgewekte herinnerin
gen en wij hebben gemeend, dat het goed zou
zijn in dit gebouw een teeken te plaatsen, dat
gericht is op deze feestdagen, een teeken dat
plotseling voor den geest kan brengen wat
aan het vervagen was, een teeken waarmee
wii iets overdragen aan volgende generaties
Wij hebben dit. teeken den vorm gegeven van
een éénvoudige gedenkplaat, bij het aan-
^cjfidü^eh waarvan de leerlingen van tegen
woordig, later, als oud-leerlingen, menige her
innering aan de school en aan deze dager
moeen ophalen".
De heer A. O. Boes. wethouder van onder
wijs. onthulde hierna op verzoek van den di
recteur de bronzen gedenkplaat, waarop het
voldode te lezen staat:
„H.B.S. A 19091934. Leerlingen, oud-leer-
linven, directeur, leeraren, oud-leeraren en
bedienend personeel aan het gemeentebestuur
van Haarlem aangeboden ter gelegenheid var.
het 25-iarig bestaan der sc-hool".
De heer Boes aanvaardde namens het ge
meentebestuur de gedenkplaat met groote
vreugde en dankbaarheid. Zij zal tot in lengte
van dagen, zoo zeide sur., getuigen van de
goede verstandhouding tusschen directeur en
leeraren en het gemeentebestuur. Zij zal ook
herinneren aan het goede inzicht van het
gemeentebestuur van vóór 25 jaren, dat het
besluit van. deze school te stichten en spr.
meende dat dit het oogenblik was om een
woord van bijzondere dankbaarheid en hulde
te spreken vonr he* l-rachti? Initiatief in de-
zan van den fceeomiiifen wethouder van on-
derwüs. Mr. J. H. Thiel.
De heer Boes dankte allen die aan de tot
standkoming der herinneringSDlaat hadder
medegewerkt en eindigde met den wensch:
„nog lang besta de Haariemsche H.B.S. A!"
kwamen hun opwachting maken. Ook de oud-
burgemeester van Haarlem, Jhr. Mr. J. W. G.
Boreel van Hogeland en Mr. A. Bruch kwamen
hun gelukwenschen aanbieden. Er waren ook
vele bloemstukken.
FEESTAVOND IN DEN STADSSCHOUWBURG
Revue: „Niet zoo somber!"
„Niet zoo somber" heette de revue, die op
gevoerd werd, en: Niet zoo somber was de
leuze, waaronder deze heele feestavond gevierd
werd. Want er heerschte van het begin af een
vlotte, vroolijke stemming, die verhoogd werd
door het smakelijke menu, dat op het tooneel
aan de zaal werd voorgezet.
De Stadsschouwburg was vrijwel tot het
laatste plaatsje bezet, toen de heer B. G.
Kernkamp een der oprichters van de oude
Handelsschool'vereeniging zijn feestrede be
gon. Hij zei nog dezelfde liefde en idealen voor
de school te gevoelen als vroeger. Een dank
bare hulde bracht spr. aan de figuur van den
oud-directeur de heer Borgman voor alles wat
deze gedaan heeft. Dankbaar ook herdacht hij
de medewerkers van den directeur, de leera
ren, voor hun voorbeeld. Spr wilde slechts en
kele namen noemen en wel die van den heer
Mulder, die in 1909 op de bres stond, en van
R. Borggreve en G. Smits, eereleden. Met ap
plaus werd hierop gereageerd, evenals op het
noemen van den naam van den heer Bouwman
die nog „niets veranderd is". Spr. citeerde en
kele passages uit de artikelen in het Gedenk
boek van de hand van ir. Voorzanger en van
den tegenwoordigen voorzitter van de Ver-
eeniging. Een weemoedige noot is voor spr. het
niet-meer-zijn van de oude Haariemsche Han
delschool Vereeniging. Daardoor is een hiaat
ontstaan tusschen de oudste oud-leerlingen
en de leerling. Wanneer dit hiaat dezen avond
overbrugd wordt, zal dat in het belang zijn
van leerlingen en school. Namens de oud-leer
lingen wenschte spr. den heer Voorzanger ge
luk met het 25-jarig bestaan van de school.
Het schoolgebouw is vernieuwd, maar toch is
de eenvoudige grootheid van de school ge
bleven. Spr. eindigde met den wensch, dat het
werk zal worden voortgezet tot heil van school
en maatschappij.
Na deze rede werd onder leiding van den
componist het clublied der H. H. V. ten ge-
hoore gebracht, dat staande werd aangehoord.
En toen was het woord aan den conferencier,
die het cabaret inleidde, dat verzorgd werd
door oud-leerlingen. Hij zorgde voor een aar
dige conference, waarin hij o.a. op grappige
wijze de theorie en praktijk tegenover elkaar
stelde in het voorbeeld van een jongmensch,
dat de Handelschool afgeloopen heeft en op
kantoor komt, En voorts.betoogde hij, dat een
beter woord voor leeraar zou zijn: kennisspuit!
Het cabaret was zeer geslaagd en droeg een
beschaafd karakter. Men had gezorgd voor
oude Fransche liedjes bij de luit, er was een
grappig intermezzo van iemand, die het liedje
Le joii tambour aanschouwelijk voorstelde, een
vlotte stepdance werd uitgevoerd, een Neder-
landsch schoolliedje (het Gangetje). een
Duitsch minneliedje en een Engelsch studen
tenliedje kwamen over het voetlicht en een
solodanseres verleende haar gewaardeerde
medewerking. De uitvoerenden hadden met
deze nummers, die in een aangename caba
retsfeer werden afgewerkt, veel succes.
Daar dit cabaret veel tijd in beslag nam was
het al laat voor begonnen werd aan: „Niet
zoe. somber'een handelsschoolrevue in 10 ta-
fereelen, vervaardigd, door den oud-leeraar
aan de school, de heer J. W. Wichers. De in
houd hiervan komt in het kort hierop neer.
dat een oud-leerling een bezoek aan Haar
lem brengt en door Kronos. de god van den
Tijd. en Mercurius. die van den Handel, wordt
rondgeleid. Op deze wijze is de schrijver in de
gelegenheid geweest allerlei tafereelen en toe
standen van vroeger voor het voetlicht te
brengen, die door de aanwezige oud-leerlin
gen op bijzonder hoogen prijs gesteld werden,
getuige het soms uitbundige gelach en geklap.
Er was alle reden toe. Want niet alleen wa
ren de tafereelen met zorg gekozen, ook de
tekst was uitmuntend verzorgd en de liederen,
op de wijze van zeer inslaande, bekende melo
dieën gezongen, sloegen eveneens bijzonder in.
De regie, gevoerd door den schrijver, had alle
aandacht besteed aan een vlot verloop van de
revue, terwijl duidelijk werd gesproken en ver
dienstelijk werd geacteerd. Zonder aan de
overige spelers tekort te willen doen, mogen
we de aandacht vestigen op de hoofdrol, den
oud-leerling, die een voortreffelijke stem
heeft en die zich ongedwongen op het tooneel
bewoog. Voeg hierbij de keurig verzorgde dé
cors, verzorgd door P. de Jongh en H. Hurk-
mans. welke decors vrijwel alle een „open
doekje" kregen de voorzijde, de binnen
plaats en de hal van de Handelsschool en de
Groote Markt, waarbij echt klokkenspel, door
A. de Vita op de gramofoon vastgelegd, ten
gehoore werd gebracht en de vlotte dansen,
Van links naar rechts: de heeren A. G. Boes,
Ir. M. Voorzanger en J. Kal bij de gedenk
plaat.
De heer Hajo Vis, een der oudere oud-leerlingen, legt een krans op het graf van
Dr. A. Borgman, den eersten directeur der H. B. S. A, die nu 25 jaar bestaat.
ontworpen en ingestudeerd door mej. Selma
Chapon, leerares M. O. Lich. Opv. Er werd ge
schaterd om de imitatie van een der leeraren
„precies!" hoorden wij in onze buurt zeg
gen Aardige voorvallen uit vervlogen ja
ren zijn in herinnering teruggeroepen. Een
aardige vondst was bijv. de schoolagenda,
waaruit de verschillende vakken kwamen, voor
gesteld door dansende meisjes. Deze revue was
een volledig en verdiend succes.
Aan het slot werd om den schrijver geroe
pen, die echter, met het oog op het late uur,
niet ten tooneele wilde verschijnen.
Het middernachtelijk uur was reeds ver
streken, toen de aanwezigen in gereedstaande
autobussen naar de Gem. Concertzaal ge
bracht werden, waar een bal onder leiding
van de gebr. Martin den feestavond of feest-
nacht besloot.
Kranslegging op het graf van
Dr. A. Borgman.
Zondagmiddag te drie uur is op de Algemee-
ne Begraafplaats aan de Kleverlaan een krans
gelegd op het graf van den eersten directeur
van de H.B.S. A. wijlen Dr. A. Borgman, die 23
April 1924 is overleden.
Namens de oud-leerlingen en -leeraren sprak
een der ouderen onder hen, de heer Hajo Vis.
Hij herdacht den directeur als leider der
school en vooral als leider der jeugd, die hij
leidde omdat hij van de jeugd hield. Voor zijn
leerlingen gaf Dr. Borgman zich geheel. Hij
was een ruim mensch en door zijn ruimte gaf
hij ook ruimte in zijn school en aan de school
sfeer.
Belangrijker dan zijn encyclopedische ken
nis, was zijn universeele wijsheid en juist dat
was het wat hem voor de leerlingen meer deed
zijn, dan slechts een directeur van de school.
Als een symbool van de band die altijd zal
bestaan tusschen hem en de oud-leerlingen,
die Dr. Borgman hebben gekend, legde de heer
Vis een krans op het graf.
Een der oud-leeraren, de heer G. Smits, legde
daarna eveneens een krans neer.
De voorzitter van de jubileumcommissie, de
heer J. Kal, zei dat hij ofschoon hij Dr. Borg
man nooit heeft gekend, de grootste achting
voor hem koesterde, daar hem uit gesprekken
is gebleken, welk een genegenheid de oud
leerlingen hun vroegeren directeur toedragen.
Zoo'n mensch is voor ons allen een voorbeeld
en zijn daden een bewijs dat het werk der
leeraren van groote beteekenis kan zijn.
Van vier uur af hielden de oud-leerlingen in
Lion d'Or een reünie, waar weer vele kennis
makingen werden hernieuwd en die een echt
gezellig karakter droeg.
De Rommelpot in een
nieuwen vorm.
Het orgaan der leerlingen der H.B.S.-A., De
Rommelpot, is tegelijk met het jubileum der
school in een nieuwen vorm verschenen. In
het inleidend artikel worden grootsche plan
nen voor de toekomst voorspeld en dit num
mer geeft daarvan reeds voldoende blijk.
Wij troffen er tal van aardige bijdragen
aan, die vooral voor hen die met het leven
van de H.B.S.-A, langer of korter zijn verbon
den, van veel waarde zijn. O.a. was er een brief
van een oud-leerling in afgedrukt, die uit
Amerika zijn gelukwenschen in het Engelsch
had ingezonden.
Er staan foto's in dit nummer van wijlen Dr.
A. Borgman, en den heer E. A. W. Pauw, een
foto van den oud-leeraar, den heer G. Smits en
van den jubilaris zelfhet gebouw der
H.B.S., zooals het nu is aan de Zijlvest, hoek
Raaks.
Toren Groote Kerk verlicht.
De toren van de Bavokerk op de Groote
Markt is Zaterdag- en Zondagavond door
schijnwerpers verlicht geweest ter gelegenheid
van het 25-jarig bestaan der HJ3.S. A.
NED. BOND TOT HET REDDEN VAN
DRENKELINGEN.
Door het bestuur van de IJsclub Wervers-
hoof i.N.H.) afd. van den IJsbond Holland's
Noorderkwartier, is de heer A. J. Me Ij er Ink
uitgenoodigd een voordracht met lichtbeelden
te houden over hulp bij ijsongevallen. Deze
voordracht heeft plaats op Dinsdag 30 Octo
ber.
NATIONALE INZAMELING NED. BIJBEL
GENOOTSCHAP
De collecte voor de groote tekorten van het
Bijbelgenootschap, door de afdeeling Haarlem
de vorige week gehouden, in de stad en om
geving van Bloemendaal, Heemstede, Benne-
broek, Zandvoort en Spaarndam heeft op
gebracht de belangrijke som van f 89675,
waarvan het comité met dankbaarheid kennis
geeft.
Bovendien bleek, dat men aan verschillende
adressen door afwezigheid niet in de gelegen
heid was geweest om een gave te offeren. Na
giften zullen door alle predikantsvrouwen die
een comité van aanbeveling vormden, alsnog
gaarne in ontvangst genomen en aoorgezon-
den worden.
AGENDA
Heden:
MAANDAG 29 OCTOBER
Haarl. Veiling N.V. Alg. vergad. van aan
deelhouders, Kleine Houtweg 16. 6 uur.
Luxor Sound Theater: „Rotnchild. Doorloo-
pende voorstelling van 7 uur 's avonds af.
Rembrandt Theater: Flying down to Rio.
Tooneel: Pat Miller. 7 en 9.15 uur.
Palace: Anny en Anny Tooneel: Russische
fantasie-dansen. 7 en 9.15 uur.
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve s Maan
dags. Toegang vrij.
Frans Hals Museum: Tentoonstelling van
werken van H. van Steenwijck. 105 uur.
