Britsch-Japansche toenadering.
Moeder Parmentier
over haar zoon.
FRANKEN'S
Koersstijging.
52e Jaargang No. 15764
Verschijnt dagelijks, hehalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 13 November 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: F. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENS DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
f3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0 65, franco p. post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels
ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze
Groentjes 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend contant
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid f 600.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslang^ ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400-, Verlies Duim ƒ75.-. Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
Spannning in het ouderlijk huis
tijdens de Albury-uren.
Er is in de hoofdstad één stadsdeel, waar
van de bevolking met meer dan de gebruike-
kelijke spanning de „Uiver" op zijn histori
sche vlucht van Mildenhall naar Melbourne
heeft gevolgd. Dat stadsdeel heet Kattenburg,
waar, naar een groot kindervriend, de heer
H. J. Bakker, voorzitter van de Buurt- en
Speeltuinvereeniging Kattenburg, mededeel
de, niemand minder dan de commandant van
de Uiver, Koene Dirk Parmentier, is geboren
en waar hij van kind tot jongeman is opge
groeid.
Ik ben al achttien jaren zoo vertelde
de heer Bakker in een onderhoud met een
verslaggever van het Persbureau V. D. van
de oprichting af, voorzitter van onze Ver-
eeniging en ik, en de ouderen met mij, heb
ben Parmentier zien opgroeien. Ik overdrijf
heusch niet als ik zeg, dat Koene ook als
jongen heeft uitgeblonken.
We beschouwen Parmentier nog altijd als
een van de onzen.
Hoe is Parmentier vlieger geworden?
Ja, hoor eens, antwoordt de heer Bak
ker, dat weet ik niet zoo precies. Maar waar
om vraag je het vader of moeder Parmentier
niet zelf? Ze zijn hier al eenige jaren weg,
maar in het clubhuis heb ik hun adres. Ga
maar eens mee!
Een eenvoudige huiskamer in een étage-wo
ning in de Soembawastraat. Vader Parmen
tier is niet thuis, maar zijn vrouw, nog jeug
dig van uiterlijk en met een vriend9lijke lach
op het blozend gelaat, noodigt ons binnen.
De oudste dochter is op koffie-visitie..
Of ik trotsch ben op mijn jongen? En
niet zoo zuinig ook, mijnheer! En m'n vijf
dochters niet minder op hun eenige broer!
Waar hebt u de berichten over de be
manning van de „Uiver" gevolgd?
Hier thuis, mijnheer en ik kan u ver
zekeren, dat we de laatste uren hevig in
spanning en in angst hebben gezeten.
't Was zeker een opluchting, toen de
spanning voorbij was?
Niet om te vertellen, mijnheer! Toen
des nachts opeens de muziek ophield en de
omroeper meedeelde, dat de „Uiver" veilig in
Melbourne geland was, waren we dol van
blijdschap. Want 's avonds, toen we wisten,
dat het vliegtuig in Albury in den modder
zat, was er nieuwe angst onder ons, dat
Koene en zijn makkers het einddoel niet
zouden bereiken. M'n man had 's middags al
de vlag uitgestoken, maar hij moest haar
weer binnenhalen. Maar 's nachts is-ie weer
uitgegaan en kon-ie blijven hangen! We had
den natuurlijk veel belangstelling van vrien
den en kennissen en ookziet U maar
eens!
Moeder Parmentier is opgestaan en haalt
onder allerlei paperassen een brief te voor
schijn, die zij ons vol trots toont, 't Is een
hartelijk schrijven met gelukwenschen van
den directeur der K.L.M., den heer Plesman.
U begrijpt, wat er in ons omging, toen
we Koene's stem later door de radio hoorden,
'k Had wel zoo naar hem toe willen vliegen!
„Ik wil bestuurder worden!"
Wat wilde uw zoon worden, toen hij nog
ln de kinderschoenen stond?
Moeder Parmentier lacht eens hartelijk,
vóór zij antwoordt: Koene zei altijd, dat
hij „bestuurder" wilde worden, 't Kon hem
niet schelen of dat op een locomotief zou zijn
of op een auto! Koene was veel thuis; 't was
altijd een vlijtige jongen, die graag leerde
en teekende. En met de jaren groeide zijn
belangstelling voor de vliegerij. Hij is na de
lagere school bij Fokker op kantoor gekomen.
Vier en een half jaar is hij daar geweest;
toen moest hij in dienst!
Is hij op Soesterberg geweest?
Ja mijnheer, hij heeft daar z'n tijd uit
gediend, maar niet bij de luehtvaartafdee-
ling! Wat heeft hij geprobeerd, bij den vlieg-
dienst een plaatsje te krijgen; ook heeft hij
herhaaldelijk geschreven of er kans was dat
hij bij de opleiding geplaatst kon worden,
maar daar is in zijn diensttijd niets van ge
komen.
't Was me een vreugde, toen op een goe
den dag bericht uit Soesterberg kwam dat m'n
zoon zich daar in z'n oude uniform, die
veel te krap was geworden! melden moest
voor de keuring door de luchtvaartafdeeling.
Juichend kwam hij thuis met de mededeeling
dat hij goedgekeurd was. Van toen af is 't
feitelijk heel vlot gegaan. Op het eind van
November trad hij in dienst en half Maart
had hij z'n kleine brevet! Een half jaar later
had hij zijn groote brevet en kon hij zich
sergeant-vlieger noemen. Twee jaar is hij
op Soesterberg geweest hij trouwde in
middels en voelde er niets voor om voor
de vier volgende reserve-jaren van zes vlieg
uren per maand te bestaan. Hij heeft toen
getracht, bij de K.L.M. te komen en dat is
wonderwel gelukt. Het overige is U bekend.
Was m'n man er maar, die heeft alles over
m'n jongen opgeteekend.
Heeft U het dadelijk goed gevonden, dat
hij vlieger, wilde worden?
Eerlijk gezegd, neen. mijnheer!
Ziet u uw zoon vaak?
Gelukkig wel mijnheer, antwoordt moe
der Parmentier, die haar aandoening niet
Vraag Franken om Tarvo-Brood!
Het echte Tarvo-brood in de perka
menten zak met den Tarvo-Boer. Tarvo-
brood, iedere dag vers gebakken van
Tarvo-meel in Franken's modelfabrie-
ken. Voedzaam en licht verteerbaar.
Vraag Franken om Tarvo-brood! 11 cent.
Broodfabrieken
Haarlem - Telefoon 10435
Heemstede - Telefoon 28793
Bloemendaal - Telefoon 22090
(Adv. Ingez. Med.)
meer meester is en haar tranen den vrijen
loop laat. Nooit zal hij verzuimen, als hij een
vlucht naar Indië gaat maken, afscheid bij
ons te komen nemen. Een enkele maal is het
voorgekomen, dat hij het te druk had, maar
dan stond hij erop, dat wij naar zijn woning
in Amstelveen kwamen. Nu wachten we in
spanning op zijn terugkomst en niemand zal
ons kwalijk nemen, dat wij Woensdag over
een week graag op Schiphol de huldiging zou
den willen bijwonen.
Tenslotte stellen we de oudste dochter nog
een vraag, die velen in den lande bezig
houdt.
Hoe spreekt men eigenlijk den naam
Parmentier uit, gewoon als Parmentier, of
als Parmentjee?
Tegen beide uitspraken hebben we geen
bezwaar! is het lachend gegeven antwoord.
Op werkdagen Parmentier en op Zondag Par
mentjee lijkt me een goede oplossing!
Wissellooper met f 7000.—
verdwenen.
„Voor zaken naar Amsterdam".
ALKMAAR. 13 November (V. D.) De Alk-
maarsche politie heeft de opsporing verzocht
van den 23-jarigen wissellooper de G., die bij
de Middenstandsbank werkzaam was en gis
teren uit de stad is verdwenen met medene
ming van f 7000.
De jongeman was bij de politie niet geheel
onbekend. Hij moest voor de Middenstandbank
bij de Nederlandsche Bank in Amsterdam
f 6000 deponeeren. Wel heeft hij een niet door
de Nederlandsche Bank onderteekend stor
tingsbewijs aan zijn kantoor afgegeven.
Voorts had de jongeman nog f 1000 bij zich
van geïncasseerde wissels. Vermoedelijk heeft
hij aan zijn familie voorgegeven, dat hij voor
zaken naar Amsterdam moest. Vermoed wordt
echter dat hij in de richting van de Belgische
grens is verdwenen, daar hij in het bezit was
van een bewijs van Nederlanderschap. In deze
richting wordt dan ook door de politie ge
zocht.
Vlootconferentie het volgend jaar bijeen.
(Van onzen correspondent.)
Londen, 11 November.
Voor zoover de besprekingen tusschen ver
tegenwoordigers van' Groot Brittanniè, Ame
rika en Japan, ten behoeve van de voorberei
ding van de volgende vlootconferentie. resul
taten hebben opgeleverd, zijn deze anders uit
gevallen dan men had meenen te kunnen
verwachten. De besprekingen hebben zich lang
voortgesleept op de langzamerhand traditio
neel geworden wijze; men legde geen kaarten
op tafel, men aarzelde en manoeuvreerde, men
eischte te veel vooral Japan eischte te veel
om een voorloopig vergelijk (dat uitzicht
zou geven op een redelijk succes van de la
tere Conferentie) te kunnen bereiken. De
openbare belangstelling had zich reeds met
ongeduld en weerzin van deze besprekingen
afgewend; men had er een nieuw jammerlijk
voorbeeld in gevonden van internationaal ge
haspel dat plaats had in een atmosfeer van
achterdocht en afgunst. Maar de laatste da
gen is de belangstelling weer levendig gewor
den. Er is teekening gekomen in de onderhan
delingen, niet de teekening welke men meen
de tegemoet te kunnen zien, afgaande op het
bekend gemaakte doel der besprekingen, maar
een daarom niet minder belangrijke.
Er is thans reden aan te nemen, dat de be
sprekingen niet zijn mislukt en dat een ver
gelijk tegemoet kan worden gezien, dat de bij
eenkomst van de vlootconferentie het volgend
jaar kan rechtvaardigen. De heeren vloot-af-
gevaardigden vertellen niets en geen bui
tenstaanders hebben de gelegenheid gehad
aan de tafels of onder de tafels te zitten
waar de beraadslagingen zijn gehouden. De
buitenstaander kan dus alleen werken met ver
moedens en afleidingen wanneer hij een ant
woord wil zoeken op de vraag, hoe het is ge
komen dat besprekingen, welke oogenschijn-
lijk tot mislukking waren gedoemd, zoo op
eens tot laten wh zeggen een begin van
roerende eensgezindheid hebben geleid.
Engelschen en Amerikanen hadden tot nu
toe geweigerd toe te geven aan den Japan
schen eisch, dat de Japansche vloot even sterk
moest zijn als die van Engeland of die van
Amerika, of dat Japan tenminste het recht
zou hebben indien het dit wilde of wensche-
lijk achtte een even sterke vloot te bouwen.
Men kan 'niet aannemen, dat de beide Angel
saksische mogendheden dit standpunt hebben
verlaten. Het is mogelijk, dat Japan zijn stand
punt heeft verlaten en dat daaruit het ver-
gelijk-in-beginsel is geboren. De mogelijkheid
wordt waarschijnlijkheid, wanneer men er an
dere zaken van internationale ontwikkeling in
betrekt. Japan is even weinig opofferingsge
zind als andere naties. Indien het het beginsel
van vlootpariteit wil prijsgeven dan moet men
aannemen dat het er wat anders, van even
veel of meer waarde, voor in de plaats moet
hebben.
Politiek en commercieel Engeland zijn den
laatsten tijd tegenover Japan zeer toegemoet-
komend geweest. Zoo niet in officieele krin
gen dan toch in gezaghebbende kringen, die
gehoor krijgen in Whitehall, heeft men lang
en nadrukkelijk hooren klagen over de op
zegging van het Britsch-Japansch Verbond,
dat de handelsbelangen van Engeland in het
Verre Oosten ernstig heet te hebben ge
schaad. De vraag is gesteld, of Lancashire
zulk een strijd op leven en dood om de katoen
markten zou hebben moeten voeren indien
het verdrag met Japan gehandhaafd was ge
bleven. De Britsche handelsmissie, juist uit
het Vere Oosten teruggekeerd, zet haar plei
dooi voor vriendschap met Japan, ginds reeds
begonnen, met onverminderde kracht voort.
Sir John Simon gaat voort het gras zoo hoog
mogelijk te laten groeien over het Mandsjoe-
kwo-incident. Nadrukkelijker dan ooit hoort
men vragen om „een nieuw Britsch-Japansch
verdedigend verbond". Weliswaar hebben in
Whitehall de petroleumplannen van Japan in
zijn vazalstaat en de onbevredigende verkla
ringen over strategisch werk op de Japansche
mandaat-eilanden in den Grooten Oceaan,
naar men zegt, een onaangenamen indruk ge
maakt. Maar in de eerste plaats schijnen zulke
op zichzelf staande gevallen geen belemme
ring te kunnen vormen voor de in vaart en
kracht toenemende beweging in Groot Brit-
tannië voor hernieuwde vriendschap met Ja
pan; en in de tweede plaats zal men kunnen
overwegen, dat een nieuw verbond het beste
middel is om althans voor Engeland aan mo
nopolistische actie van Japan in het Verre
Oosten den wrangen smaakt te ontnemen.
Als Japan het dan met die vlootpariteit niet
zoo nauw meer neemt mag men wellicht aan
nemen dat het de toezegging heeft gekregen
of de toezegging kan verwachten van een
nieuwen vorm van bondgenootschap of sa
mengaan met Groot Brittannië. De positie van
de Vereenigde Staten in zulk een ontwikkeling
van zaken zou belangwekkend worden Men
moet bedenken, dat de opzegging van het
Engelsch-Japansch Verbond in 1922 plaats
had op aandrang van de Vereenigde Staten.
Blijkbaar vindt Groot Brittannië aangeno
men dat het inderdaad van plan is zich weer
politiek met Japan te verstaan in de hui
dige omstandigheden, minder aanleiding
Amerikaansche gevoelens te ontzien dan voor
heen. En al was die aanleiding er nog dan
toch zcu belang den doorslag geven.
Waar het belang is van 'n natie daaris haar
hart. Het belang kan vermeend belang zijn
en het oordeel, dat hier of daar belang ziet
kan dwalen. Maar praktisch is in staatsman
schap vermeend belang of verkeerd veronder
steld belang van de zelfde beteekenis als het
echte. En wellicht is Amerika tevreden met
het feit, dat van de gevreesde vlootpariteit
van Japan niets zou komen.
A. K. VAN E
(Op de groote luchtlijnen worden
den passagiers tüde?is de reis de
laatste beursnoteeringen bekend
gemaakt.)
Men kan omhoog in wijder sferen stijgen,
Maar hoe men stijgt, men komt niet los var
d'aard.
Men brengt haar rumor daar zelfs niet tol
zwijgen.
Haar aardsche slijk wordt daar zelfs no?
vergaard.
Terwijl gij suist door ruimte, ongemeten,
Onder 't. gewelf van smetteloos azuur.
Kunt gij precies de beursnoteering weten
Van Amsterdam's of Londen's sluitingsuur.
Is er dan nergens kans om te ontsnappen.
Zelfs niet hoog boven land en boven zee.
Kan niemand eens een ander luchtje happer
Of 't gouden kalf vliegt bulkend met hem mee'
Als ik er vloog, ik zou 't niet willen hooren.
Er is niets beurs daar boven in de lucht,
Ik stopte vast mijn vingers in mijn ooren.
Om vrii te zijn, het aardsch rumoer ontvluch*
Er is één koers, waarmee 'k dan heb te maken
Die koers is vast en zonder gok en hoog.
De koers waar de piloot voor weet te waken.
Met sterke hand en met een scherpziend oog
P. GASUS.
Eerste Kamer keurt gewijzigde
Clearingwet goed.
Zitting tot volgende week verdaagd.
Zaterdag heeft de hertog van Gloucester, de derde zoon van den Engelschen
koning, aan de winnaars van de LondenMelbourne-race, Scott en Black
(v. 1. n. r.) de veroverde trofeeën uitgereikt. (Deze foto werd langs draadloozen
weg uit Melbourne overgebracht.)
Aan de orde is de behandling der gewijzig
de clearingwet. De minister van Economische
Zaken leest een nota naar aanleiding van het
verslag (Maandagavond opgesteld) voor. De
heer Van Embden (v.d.) maakt bezwaar tegen
artikel 2 (de bekrachtiging van verdragen on
der voorbehoud van goedkeuring door de Sta
ten Generaal). Hij acht dit in strijd met art.
58 der grondwet. In dit artikel wordt gedacht
aan bekrachtiging van verdragen, die uit
vloeiselen zijn van bepaalde wetten, maar in
dit artikel 2 wordt een volkomen onbeperkte
bevoegdheid gegeven.
Spr. zal hierom niet tegen stemmen, maar
wilde het grondwettelijke bezwaar niet stil
zwijgend voorbij gaan.
De heer Kranenburg (v. d.) achtte art. 19
van het ontwerp het meest aantastbaar. Het
gaat hier om een zeer ruime delegatie van be
voegdheid. De heer Michiels van Kessenich
(R.K.) vraagt eenige inlichtingen over den
practischen gang van zaken naar aanleiding
van art 2.
Minister Steenberghe betoogt dat art. 2
geenszins in strijd is met de grondwet, die ook
toelaat dat de wet aan den Koning machti
ging geeft een verdrag te bekrachtigen. Ten
aanzien van art. 19 merkt hij op. dat de be
doeling daarvan is de regeering vrijheid te ge
ven alles te doen om fraudes te voorkomen.
Het ontwerp wordt goedgekeurd zonder hoof
delijke stemming.
De vergadering wordt gesloten. De Kamer
zal weer bijeen komen de volgende week Dins
dagavond
Hét Bekmtültde
De Belgische regeering. De Broqueville treedt
vandaag af.
pag. 4
Tusschen het Vaticaan en het nationaal so
cialistische Duitschland zou spoedig overeen
stemming tot stand komen.
pag. 4
Door Macedonische terroristen zouden hon
derd personen om het leven zijn gebracht.
pag 4
Bloembollenuitvoer naar Tsjecho Slowakye is
slechts met een certificaat geoorloofd.
pag. 3
Nasleep van de Wolvegasche historie.
pag. 3
Er zijn 4 personen aan de Nederlandsch-Duit-
sche grens gearresteerd, verdacht van mar-
kensmokkel.
pag. 3
Nabij Leimuiden is een auto, bestuurd door
een inwoner van Aerdcnhout, te water ge
raakt.
pag. 7
De bezwaren tegen een flatgebouw in het Fre-
derikspark te Haarlem; weerlegging van
den architect.
pag 6
Voor Haarlem's Politierechter.
pag 6
Bekende Haarlemmers: Dr. >V. v. d. Berg.
pag. 3
Laatste berichten.
pag. 9
ARTIKELEN ENZ.
Van onzen Parijschen correspondent: De
Fransche handelspolitiek in Algiers.
pag 4
Van onzen Brusselschen correspondent: H.
Campendonk, kunstenaar en paedagoog.
pag. 7
Van onzen Londenschen correspondent:
Britsch-Japansche toenadering.
pag- 1
J. B. Schuil over Chaja Goldstein.
pas 11
K. de Jong: Sonatenavond van Jan Hoeben en
Jacob Bijster.
pag. 11
Jhr. dr. J. C. Mollerus: De belangrijkste ex
portartikelen.
pag 11
Damrubriek
pag. 8
Morgen vertrekt de K XVIII.
Belangrijke reis met belangrijke opdrachten.
De geruchten over de merkwaardige prestatie
van de Uiver zijn nog niet verstompt, of er
staan reeds weer andere Nederlanders gereed
een bijzonder werk te beginnen. Morgen,
ochtend om half twaalf zullen de bevelen van
commandant Hetterschij, de bevelhebber van
de K VIII, langs de kade van den Helder
weerklinken, de trossen worden los gegooid en
de onderzeeboot haar langen en interessanten
maar ook moeilijken tocht, welke van den
Helder over vijf werelddeelen naar Soerabaya
voert, beginnen. Zooals men weet, zal prof.
Vening Meinesz als passagier meegaan, die op
alle mogelijke punten van den aardbol metin
gen zal verrichten ter bepaling van de zwaar
te kracht en de samenstelling van de aard
korst in verband met het evenwicht van de
continenten. Tevens zullen onderzoekingen
naar de kosmische stralen worden ingesteld.
De tocht, welke de K XVIII zal maken, zal
een recordafstand voor duikbooten zijn.
Zooals men weet. heeft de onderzeeër nog
verschillende opdrachten ut te voeren. Zoo
zal men lijders ae vlucht van de Snip naar
West-Indië in het midden van de Atlanti
sche Oceaan tusschen Afrika en Zuld-Ameri-
ka zijn. Voorts zal men een bezoek brengen
aan Tristan da Cunha.
Huldiging der Uiver.
bemanning te Aalsmeer.
Thans definitief op 28 November.
Het Uiver-comité te Aalsmeer heeft van
den heer Plesman. directeur dor K.L.M., de
toezegging ontvangen, dat niettegenstaande
de Uiver eerst 21 November op Schiphol wordt
verwacht, de huldiging van de bemanning
door de Aalsmeersche burgerij op 28 Novem
ber kan doorgaan. Dat deze toezegging door
het Comité met groote voldoening is ont.
vangen behoeft geen betoog.
Op den dag der huldiging arriveeren ae
leden der Uiver-bemanning, als mede de K.
L. M.-officials om 3.05 uur n.m. aan het ge
bouw der C.A.V.
CHERBOURG—NEW-YORK IN 96 UUR.
LONDEN, 13 November (V. D.) Hoewel
Engelands grootste mailschip de Queen Mary
waarschijnlijk pas over 17 maanden zijn eer
ste tocht zal maken, doet de Cunard White
Star Line toch reeds mededeelingen omtrent
de dienstregeling waaraan het schip zal zijn
onderworpen
Het is de bedoeling op ZaterH - •-<*
uit Cherbourg te vertrekken en Wri-vg-
rniddag voor de thee in New-York te arrivee
ren. zoodat het schip de reis zal doen in 96
uur..
De Queen Mary zal een gemiddelde snelheid
loopen van vier knoopen meer dan de snel
ste Atlantische mailschepen van het oogen-
blik.