Verheugd Schiphol
ontvangt de Ui'ver
Uwet-kumnet
Tienduizenden juichen de bemanning toe.
Waardeerende
woorden van
vele zijden.
Een huldiging zooals Nederland nog nimmer zag.
Cleopatra.
VOOR VISCH!
52e Jaargang No. 15771
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 21 November 1934
HAARLEM S DAGBLAD
BéreetieP. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
f3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.7254.
Bureaux: Groofce Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 15 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels
ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze
Groentjes 13 regels f 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contanfc
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim 250.-, Wijsvinger f 150 -, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600 -, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Verlies Duim f 75.-, Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 21 November.
De Mikado.
Misschien mag ik wel aannemen dat het
Reuterbericht uit Tokio onder den titel „De
keizer nam een verkeerde straat" zich ii
uw aller belangstelling heeft mogen verheu
gen. Aangezien we zoo snel leven, en hst al
twee dagen geleden is, zal ik het hier evenwel
voor uw gemak opnieuw vermelden:
„Tijdens een inspectiereis werd de
auto van keizer Hirohito door een vergis
sing van een politieman in een verkeerde
straat gereden.
De politieman trachtte harakiri te ple
gen en verwondde zich ernstig met zijn
sabel.
De gouverneur van de provincie, waar
dit gebeurde en twee politiechefs zijn
in verband met dit feit veroordeeld tot
geldboeten van 10 pet. van hun jaarsa
laris.
Verder wordt gemeld, dat tijdens de
manoeuvres een soldaat harakiri heeft
gepleegd omdat hij zijn bajonet had ver
loren, dat zoo als alle wapens in het Ja-
pansche leger als persoonlijk eigendom van
den keizer wordt beschouwd".
Er blijkt onloochenbaar uit. dat Japan nog
«iet al de zegeningen der Westersche bescha
ving deelachtig is geworden. Het bezit slag
schepen (zij het dan slechts volgens de laatste
factor van de vergelijking 5:5:3), het be
zit duikbooten torpedojagers, oorlogsvlieg
tuigen enz. in ruimen mate. alles dank zij de
prachtige Westersche cultuur. Die heeft er
vee! geld aan verdiend en is intusschen steeds
banger geworden dat de Japanners met hun
beschavingsapparaten de Westersche bescha
ving-zelf te lijf zullen gaan. (Men denke aan
Heldenmoed en aan Met-Beide-Beenen-Op-
Den-Grond-Staan, twee der grootste karak
tereigenschappen onzer cultuur). Het is erg
slim en vooral erg zakelijk gezien van Europa,
nietwaar, dat. het Japan bewapend heeft.
Een goed zakenman ziet vooruit. De cost gaet
voor de baet uyt. Enz.
Enfin. In Europas ijver om de Japansche
cultuur met de Eujopeesche te vereenzelvigen
•heeft het een beetje eenzijdig gewerkt, en
enkele kleinigheden vergeten. Zoo heerscht
dan in Japan nog immer het absolutistische
regeeringsstelsel, dat alle macht in den kei
zer, den Mikado belichaamt. Men kan hem
niet met een Napoleon, zelfs nog minder een
Hitier vergelijken. Hij is veel machtiger, veel
verhevener, veel majestueuser dan alle Euro-
peesche heerschers der laatste eeuwen. Al
thans in de oogen zijns volks. Hij is een half
god. Vandaar dat een politie-agent harakiri
tracht te plegen nadat hij hem een verkeerde
straat heeft ingestuurd, en dat een soldaat
harakiri pleegt, nadat hij zijn bajonet heeft
verloren. Het stelsel en de sfeer van hetzelve,
zijn feodaal, middeleeuwsch, hetgeen 't een
beetje extra-gevaarlijk maakt als men het
van de modernste bewapening voorziet. U
weet dat het torpedo's afschiet met manne
tjes er in, die ze besturen en met den vol
treffer mee ontploffen.
Hier ontmoeten dus de Middeleeuwen gn het
Jaar 1934 elkaar op de meest doeltreffende
wijze.
Anders is het gesteld met dien politie
agent en dien soldaat. Een Europeesche poli
tie-agent zou wegens een dergelijke fout disci
plinair bestraft zijn, indien hij er niet in ge
slaagd zou wezen de schuld op een ander af
te wentelen, waartoe hij ongetwijfeld, met
behulp van zijn organisatie, alles beproefd
zou hebben. Hij zou een adres aan den ge
meenteraad hebben gezonden en het geval
zou tot in de finesses zijn onderzocht. Wat
den soldaat betreft die een bajonet had ver
lorenik denk aan de mobilisatie terug en
schiet in den lach bij de gedachte, dat hij
harakiri had willen plegen, of zelfs maar in
de geringste mate de schuld op zich nemen.
Niks daarvan hoor! Hij zou „inspectie ge
maakt hebben" met de bajonet van een ande
ren man. die ziek was. En den volgenden dag
uitgerukt wezen met de bajonet van weer een
ander, die met verlof was. En als tenslotte de
sergeant 'm gesnapt had zou-ie gezegd heb
ben: „Serzant, zoo waar azzik hier sta, de
jonges hebbe dat messie van mijn voor 'n gijn-
tje weggestopt en ik ken 'et niet vinde". De
sergeant zou daarop een onderzoek hebben
ingesteld. De heele kompie zou eerst hebben
gezegd, dat zij niets van de bajonet wist, en
bij tweede ondervraging man-voor-man heb
ben bekend dat zij het ding had verstopt, en
zelf vergeten had waar. Het slot zou geweest
zijn dat de compiescommandant, om van het
gezanik af te wezen, den milicien Herremans
J. C. drie dagen politiekamer gegeven had
vanwege z'n onwaarschijnlijk verhaal, en een
nieuwe bajonet op Rijkskosten.
Dat is, in de onverbloemde practijk, de Wes
tersche beschaving in zulke aangelegenheden.
De Japanners zijn nog zoover niet. Zij zullen
dit deel onzer cultuur ook slechts langzaam
veroveren, omdat er voor ons geen geld aan
te verdienen is en het onze Beschaving bo
vendien volmaakt koud laat of de Japansche
politieagenten en soldaten harakiri wenschen
te plegen als zij den keizer een verkeerde
straat in sturen en hun bajonet verliezen.
Tot goed begrip van de verhoudingen heb
ik even op deze enkele punten gewezen. Een
beetje „cru" misschien, maar die dingen zijn
nu eenmaal niet zoo verheven. Wel zegt men
dat de democratie in Japan veld wint, zoodat
de tijd zal aanbreken waarin men er voor
dergelijke dingen geen harakiri meer pleegt.
Maar het zal nog wel een poosje duren. De
Japanners staan nog lang niet met hun beide
beenen op den grond.
R.
De geestdrift, waarmede de bemanning van
de Uiver tijdens haar thuisreis op verschillen
de landingsplaatsen ontvangen is, bereikte
haar climax toen vanmiddag de groote, sier
lijke Douglas-vogel op het eigen nest neer
streek en de tienduizenden, die naar Schiphol
waren gekomen, de lucht deden trillen van
hun gejuich. Gezagvoerder Parmentier, eerste-
officier Moll, radio-telegrafist Van Bruggen en
boordwerktuigkundige Prins hebben voor hun
prachtige daad, die de bewondering van de
geheele wereld heeft afgedwongen den dank
en de hulde van het vaderland, dat dezen
Woensdag het aanzijn had geschonken van
een nationalen feestdag, in ontvangst geno
men. Dank en hulde, waarin ook de Konink
lijke Luchtvaart Maatschappij, op verdiende
wijze heeft gedeeld.
Legioenen rukken op
„Uiver"-dag op Schiphol! Het dagenlang ge
klop en gehamer aan tribunes en hekken
heeft plaats gemaakt voor het gegons der
massa. De Amsterdamsche luchthaven, dat
immer interessante, intens levende plekje
grondgebied in de eenzaamheid van het pol
derland, moet vandaag verbaasd zijn geweest
over haar eigen bfeld. Zij heeft men weet
het! Hoogtijdagen gekend, waarop de be
langstelling van autoriteiten en publiek werd
omschreven met het stereotype zinnetje:
.Schiphol bood reeds in de ochtenduren een
levendigen aanblik!"
Dezen Woensdag zijn alle records op dit
gebied met stukken geslagen.
Reeds in den vroegen morgen begint, uit
Amsterdam en uit gansch Nederland, de in
tocht der legioenenDe burgemeester van
Haarlemmermeer, die het in zijn gebied het
zwaarst te verantwoorden heeft, had een po
litiemacht op de been gebracht, die gedach
ten opwekte aan een leger, dat den strijd heeft
aan te binden met een vele honderden malen
sterkeren vijand, die den polder binnen valt
met auto's en autobussen; per fiets, per boot,
en zelfs te voet. Maar de duizenden en nog
eens duizenden, die van heinde en verre op
trokken met Schiphol als einddoel van hun
tocht, waren in overgroote meerderheid ge
wapend met een flinke dosis verkeersorders
en dus volkomen op de hoogte van hetgeen zij
doen en laten mochten. Getallen spreken hun
eigen taal en dies heeft het zin te vermelden
dat de burgemeester, behalve over zijn eigen
gemeentelijke politie, de beschikking had over
honderd rijksveldwachters, honderd man ma
rechaussee en tweehonderd man politietroe-
pen. Dat de medewerking van de Amsterdam
sche verkeersbrigade zeer gewaardeerd werd,
spreekt wel van zelf. Uiteraard had ook de
hoofdstad, voor de toegangswegen naar Schip
hol, alsmede de gemeenten Amstelveen en
Aalsmeer, een geducht aantal manschappen
op de been geroepen.
SCHIPHOL, 21 Nov. Het weer, wel de be
langrijkste factor voor het welslagen van de
zen dag, kon aanvankelijk niet gunstig wor
den genoemd.
De nevel verdikte zich allengs tot een som
bere natte mist, die urenlang bleef hangen.
Maar gelukkig was er reeds hedenmorgen
vroeg een kentering ingetreden. Een lichte ne
vel over de landerijen en kort daarna het zon
netje, dat al zijn best deed de nevel te ver
drijven.
Hier en daar vertoonde zich al een plekje
blauw, dat veel voorspelde.
Wij voor ons hielden het op den weerberich-
tendienst op de luchthaven die vanmorgen
meldde, dat Parijs opgen lag, Brussel en Ant
werpen dicht lagen en de situatie te Rotter
dam en Schiphol opklarend was.
aioppq uaa ui uaAPqmoni op Set jia j[Pii uio
zonneglans.
Amsterdam in feestgewaad.
De hoofdstad heeft zich aan het nationale
karakter van dezen dag aangepast. Alle ge
meentelijke scholen zijn gesloten: de winkels
mogen tot tien uur 's avonds open zijn en de
café's hebben vergunning tot twee uur des
nachts muziek te maken.
Van de openbare gebouwen, in de winkel
straten in het centrum en in de buitenwijken
is de driekleur uitgestoken. De Leidsche straat
heeft nog een bijzondere versiering en is ook
dezen dag verdoopt in de K. L. M. Straat.
Ditzelfde geldt voor het Koningsplein, dat
op dezen feestdag Uiverplein heet en het Leid
sche plein, waar het bijkantoor van de K. L. M.
is gevestigd, welk plein evenals de dag na de
aankomst van de Uiver in Melbourne K. L. M.
plein heet.
Ook de haven heeft haar feestgewaad aan
getrokken. Extra treinen komen aan, extra
tramdiensten zijn ingelascht.
Dank zij het plan om op de smalle wegen
rond Schiphol éénrichtingsverkeer toe te pas
sen en een onderscheid te maken tusschen
particuliere auto's, autobussen, taxi's en rij
wielen, voltrekt zich de intocht der legioenen
op voorbeeldige wijze, waarbij de vier pontons,
hun onmisbare diensten verleenen.
Ook het verkeer te water is enorm; boot na
boot meert aan de daartoe speciaal ingerichte
landingsplaatsen en ontscheept daar haar
lading.
Schiphol stroomt vol.
Op Schiphol fungeert de Koninklijke Ne-
derlandsche Vereeniging voor Luchtvaart als
gastvrouwe en het aantal uitnoodigingen, dat
zij verzonden heeft loopt in de honderden. Die
uitnoodigingen golden regeeringspersonen,
hooge militaire en civiele autoriteiten. Voor
de ontvangst van de officieele genoodigden is
het douane-lokaal ingericht. Het restaurant
met het voor-terras, dat een speciale uitbrei
ding heeft ondergaan, alsmede het dakten-as
zijn vrijgehouden voor de genoodigden, en ten
slotte is er nog de uithoek van tribune A.
Aanwezig zijn o.m. ibehalve de officieele
sprekers van den middag) de minister-presi
dent, Dr. H. Colijn, die als belangstellende ge
komen is, de minister van Binnenlandsche
Zaken, Mr. J. de Wilde, die met zijn ambtge
noot van Waterstaat officieel aanwezig is.
SNERT-ETEN OP SCHIPHOL Vanwege hei departement van defensie zijn
op Schiphol legerkeukens geïnstalleerd, waar de wachtenden een warm hapje
kunnen bekomen.
Voorts oud-minister Van Dijk, het college van
B. en W. van Amsterdam, talrijke militaire
autoriteiten, van den generalen staf, van den
marinestaf, van het veldleger, van de lucht-
vaartafdeeling Soesterberg, van de Kooy en
nog meer civiele autoriteiten als o.a. commis
sarissen der Koningin en burgemeesters van
verschillende gemeenten.
De tribunes! Zij zijn het die dan deze
omgeving een wonderlijk aspect verleenen.
Twee groote tribunes, loodrecht op het
restaurant en stationsgebouw, in één lijn op
het platform liggend. Vier kleinere, eveneens
in één lijn, evenwijdig aan het gebouw en
daarvan op een afstand van ongeveer 250 M.
verwijderd. Ruim vijfduizend personen vin
den hier een zitplaats. Het lijkt alsof een
voetbalwedstrijd op komst isMaar het
veld is van beton met in het midden een
getimmerte, twee meter hoog en door bloe
men. palmen en tapijten herschapen in een
sierlijk podium, thans nog leeg. straks het
middelpunt van duizenden oogenparen. De
tribunes door het stadion afgestaan zijn
onder de leuze: „Safety first!" met solide hek
werk afgesloten. Geestdrift wordt gewaar
deerd. maar zonder een mogelijke bestorming
van het veld
De zevende tribune beslaat met de duizend
zitplaatsen een gedeelte van het z.g.n. publiek
terrein binnen de bestaande ijzeren afsluiting.
Daarvóór is het terrein voor de eerste-rangs-
staanplaatsen, dat zich schuin naar voren
voortzet in twee kijkfronten met een lengte
van resp. 200 en 250 M. en een diepte van 50
M„ tezamen de tweede- en derde-rangs
staanplaatsen vormend. Ook hier Is stevig
hekwerk ter afsluiting. De open vakken tus
schen de tribunes zijn gereserveerd voor het
personeel van de K.L.M., voor de Nationale
Luchtvaartschool en voor de Amsterdamsche
en Rotterdamsche Aeroclub. Vóór de mili
taire loodsen aan de Noordzijde vinden de
jeugd-luchtvaartclubs hun kijkfront.
Van den vroegen morgen af trekt Neder
land de kijkarena binnen. Het is als een rivier
met vele vertakkingen. Maar Schiphol is pa
raat. De menschelijke stroom wordt opge
vangen en afgedamd naar de daarvoor be
stemde plaatsen. De tijd verstrijkt en van
lieverlede verdwijnen de leege plekken op
tribunes. De orde maatregelen zijn afdoende.
Volgens officieele opgave zijn hier 6 hoofd
inspecteur, 17 inspecteurs, 16 brigadiers. 320
agenten, 4 ruiters, 40 man bereden mare
chaussee. 80 rijksveldwachters en 100 man
personeel van de K.L.M.
Waar men den blik wendt, ziet men men-
schen en vlaggen. Menschen van wie velen
door het koopen van den „Uiver"-speld heb
ben bijgedragen aan de versterking der geld
middelen van het Nationaal Luchtvaartfonds.
Het doffe gegons, dat zich altijd hooren doet.
waar een volksmassa bijeen is, wordt nu en
aan overstemd door het zware geronk van
motoren.
Vliegtuigen komen en vliegtuigen gaan;
de strakke regelmaat van het verkeer der in
ternationale lijnen laat zich door niets be-
invloeden, zelfs niet door een beroemdheid
als de Uiver. 't Moet wel een buitengewone
gewaarwording zijn om in deze oogenblikken
Schiphol en omgeving in vogelvlucht te kun
nen zien.
Drie echtgenooten en een verloofde zien
met spanning de landing van de Uiver tege
moet. Vader en moeder Parmentier wachten
op hun zoon.
Duizenden liters snert, die in de consump
tietenten bij de verschillende rangen in groote
veldketels trekken, vinden hun weg naar
duizenden hongerige magen. Ambulance
auto's staan op het terrein en een ambulance
boot ligt voor den steiger. Marschen klinken
langs de tribunes en kijkfronten. De Konink
lijke Militaire Kapel onder leiding van kapi
tein C. L. Walther Boer en van de Post Har
monie onder leiding van den heer Tooren-
spits laten voortdurend van zich hooren. De
•adio-omroepers praten steeds maar door
Toeschouwers krijgen les in vliegen.
Om elf uur kondigt de omroeper van het
veld. de heer E. Smits, chef van de propa-
;anda-afdeeling der Fokkerfabriek, den aan
vang van de door de Nationale Luchtvaart-
school te geven demonstraties aan. Dank zij
op tal van plaatsen aangebrachte luidspre
kers dringt zijn stem tot in alle uithoeken van
het veld door.
Even later stormt een Koolhoven F K 46.
bemand met de instructeurs De Mul en
Postmaa. den hemel tegemoet voor het de-
monstreeren van een aantal lessen en kunst-
vluchten. De duizenden op den grond krijgen,
wat het eerste gedeelte betreft,, zelfs een
lesje in de kunst van het sportvliegen. want
de stem op den verkeerstoren maakt het pu
bliek attent op de fouten, die door den zoo-
genaamden leerling worden gemaakt. Vooral
het jeugdige element onder de toeschouwers
geniet er hoorbaar van.
Opnieuw doet zich het geronk van motoren
hooren. Thans is het een escadrille C.V.-
vllegtuigen van het marinevliegkamp „De
Kooy", dat onder commando van den of
ficier -vlieger le klasse Th. J. van Midde
luchtoefeningen te zien geeft.
Een interessante afwisseling van het pro
gramma wordt gebracht door den zweefvlie
ger van Nijenhoff. die zich in Neerland's
grootste zweefvliegtuig, de „Adelaar" door
zijn helper, den instructeur Sluyter van de
N.L.S. met een sleepvliegtuig tot eenige
meters laat optrekken. Kort daarna demon
streert de heer Neijenhoff hoe men zoo'n
motorloos vliegtuig, ook zonder sleepkracht in
lucht kan houden en er zelfs veilig eenige
toeren mee kan maken.
Twee Koolhoven-les toestellen. bestuurd
door de instructeurs Somer en De Mul en
de auto-giro, waarin de chef-instructeur der
N.L.S.de heer Schmidt Crans heeft plaats
genomen, vragen de aandacht voor een for
matie-vlucht.
Een serie kunstvluchten met een Tiger
Hoth, wederom door den heer Schmidt Crans
bestuurd de aankomst en een demonstratie
van de beroemde „vijf vingers aan één hand"
(een escadrille jachtvliegtuigen van de Lucht-
vaartafdeeling Soesterberg onder commando
van den kapitein-vlieger Van Weerden Poel
man) en lesdemonstratie met drie school-
vliegtuigen van de Nationale Luchtvaart-
school besluiten dit luchtfestijn.
De Uiver landt!
Intusschen heeft zich van de menigte een
groote spanning meester gemaakt. Uit de door
den omroeper op gezette tijden verstrekte
mededeelingen is gebleken dat de Uiver met
de laatste étappe ParijsAmsterdam uit
nemend weg weet! De spanning wordt groo-
ter, als bekend wordt dat het vliegtuig zich
boven Nederlandsch gebied bevindt en met
groote snelheid naar Schiphol koers zet.
Vader tijd tikt met volmaakte onbewogenheid
de minuten weg. Velen verheffen zich van hun
plaatsen als de sirene begint te loeien, ten
teeken dat de Uiver in zicht is.
En even daarna klinkt de kreet: „Daar
is ie!"
En waarlijk: daar komt de trotsche vogel
aanschieten. Nog enkele seconden, dan da
veren de motoren hun lied van kracht en
durf boven het veld en scheuren zij, mèt het
'Een Amsterdamsch theater vraagt
■per advertentie een jonge vrouw,
zwart haar, slank figuur, mooi ge
zicht, vorstelijke houding en gang,
gelijkend op Claudette Colhert
helooning 100om de gewaden
van Cleopatra te dragen.)
O schoone jonge vrouw ,ik smeek je.
Help het theater uit den brand.
Je moet er wezen, maar waar steek je,
Cleopatra van Nederland.
Ik zie je met mijn geestesoogen.
Je haar is zwart, je teint is blank,
Je gang is vorstlijk ongebogen
En je figuur natuurlijk slank.
Je bent geboren voor gewaden,
Lijkt sprekend op Claudette Colbert,
Het valt me moeilijk om te raden,
Of jij wel jij bent, of die ster,
Je kunt nu roem en eer behalen,
Dus meld je bij 't theater aan,
Dat je er ruim voor zal betalen,
Cleopatra moet ook bestaan.
Kom voor het voetlicht, donkre schoone.
Opdat op 't punt van schoonheid thans
Ons land de heele wereld toone:
De oudheid heeft naast ons geen kans.
P. GASUS.
BALM BLOEMENDAAL
TELEFOON 23280 (3 lijnen)
(Adv. Ingez. Med.j