Letteren en ECuimit
'Ubiq mia Qqcüiette/y
Nieuwe Uitgaven
De Vlootbesprekingen
DONDERDAG 29 NOVEMBER T934
HAARDE M'S D A GBC A D
9
MUZIEK.
Liefdadigheidsavond van het
Leger des Heils.
Ten bate der Nationale Aanvrage was er in
de Nieuwe Kerk een samenkomst, waaraan
ook „Schoten's Chr. Gemengd koor" onder
Jac. Zwaan en het Geref. evangelisatiekoor
onder D. Iiogenbirk (en bovendien zijn strijk
orkest) medewerkten. De kerk was dicht be
zet, en men voelde dadelijk dat de aanwezigen
in groote spanning het oogenblik afwachtten
dat het eerste woord als inleiding tot dit sa
menzijn gesproken zou worden. Deze inleiding
ging vooraf aan de beide toespraken door Ds.
C. J. van Paassen en Luit. Kolonel J. P. Rawie
en had het woord van Paulus (1 Korinthe 13;
tot onderwerp. De goed vlottende gemeente
zang, die toen volgde, had den steun van het
muziekkorps der Haarlemsche afdeeling van
het Leger des Heils. dat onlangs, toen het
beroemde korps uit Plumstead hier te gast
was, een zoo goed figuur maakte, en waarvan
ook nu weer de mooi-ronde klank zeer de
aandacht trok.
Een Bach-koraal, gevolgd door het overbe
kende stuk van Bortniansky (den naam be
hoeven we niet meer te noemen) werden toen
door Schoten's Chr. gem. koor gezongen. Deze
zang kwam in de kerkruimte goed tot zijn
recht, want de Nieuwe Kerk hebft geen hin
derlijke nagalm, die de structuur van den
koorzang zoo leelijk kan verdoezelen. Later op
den avond stelde het koor ons ook nog in de
gelegenheid den mooien klank van het orgel
te bewonderen. De keuze evenwel van Handel's
Lcrgo (uit Xerxes), gezet voor gemengd koor,
kan ik niet mooi vinden: alleen een solo
stem maakt hier den gewenschten indruk.
Een belangrijk aandeel aan dezen liefda
digheidsavond had ook Ds. C. J. van Paassen
die naar aanleiding van Joh. 12 hoofdst. en
in 't bijzonder van de vraag van Judas Iska-
riot (waarom is deze (kostbare) zalf niet ver
kocht voor driehonderd penningen, en den
armen gegeven?) sprak over de barmhartig
heid. Hij sprak als mensch tot de menschen,
en zijn woord drong door tot de harten.
Ook het woord van Kolonel Rawie had de
liefdadigheid tot onderwerp, en de stof daar
toe lag hem gemakkelijk, door zijn lang ver
blijf in de tropen onder de melaatschen. Men
is op zulk een avond meer ontvankelijk bij het
luisteren, omdat de medewerking der muziek
haar invloed doet gelden. Men mag daarom
ook den heer Hogenbirk met zijn koor en or
kest erkentelijk zijn en ook de zangsoliste, wier
naam misschien om Paulus' woord „muiier
taceat in ecclesia") niet genoemd was, maar
die, begeleid door het beschaafd spelend or
kest, welluidend een lied ten gehoore bracht.
Het doel van deze muzikale medewerking werd
wel bijzonder bereikt door „Hernhutters
avondlied", dat onmiddellijk voorafging aan
de rede van Ds. van Paassen, maar ook tijdens
deze toespraak en nog daarna in de herinne
ring bleef doorklinken. Men mag hopen dat
de financieele baten van dezen liefdadigheids
avond beantwoorden aan de verwachtingen.
G. J. KALT
Lectuur voor onze Jeugd.
Sprookjes van Bobbie, Tin en Lily, uitg.
v. Holkema en Warendorf.
Jan Klaassen en zijn Narrenvolk, door
Mie Schuddebol, uitg. v. Holkema en
Warendorf.
Harlekijntje met Vacantie door Josephi
ne Siebe, uitg. v. Holkema en Waren
dorf.
Tusschen Potten en Pannen, door Lout
de Bruine, uitg. Noorduyn en Zoo;r,
Gorcum.
Het avontuur van Teddybeer en Harle
kijntje, door Ro Frankfort-Werken
dam, uitg. J. M. Meulenhoff.
Sprookjes van Bobbie, Tin en Lily, zijn reeds
eerder als afzonderlijke sprookjes verschenen.
Er zijn buitengewoon aardige bij, b.v. Bobbie's
Speelgoedbeestjes en hun wonderlijke avon
turen door F. J. de Clercq—Zubli. Onze kleu
ters zullen zeker genieten van alles, wat Bè,
Fox en Ted te vertellen hebben. Zeer zeker
zullen ze zich spiegelen aan Bobbie, die nooit
meer zoo slecht voor zijn speelgoed zal zorgen.
De vrienden van Tin, door L. HuisingaScaf
is een allerliefst sprookje voor onze kleine
meisjes. Tin houdt zooveel van de dieren en
we zijn blij, dat haar wensch vervuld wordt
en ze nu ook eens een kabouter ontmoet en
later de mooie elfjes.
Lily en liaar pop is een aardig, leerzaam
verhaaltje van Willy Petillon. Omdat Lily
niet altijd een zorgzaam poppemoedertje is,
wordt zij veranderd in pop Rosamonde. En de
pop wordt Lily en wreekt zich nu. Haast zou
ze een heelen nacht in den regen hebben
moeten liggen, maar moeder ontdekte haar
gelukkig.
Een buitengewoon geestig en fantastisch
sprookje is Tusschen de Duindoorns door
Tine Stijger-Kropholler. Mano, het maanko-
ninkje, laat Liesje heel wat zien. Het bezoek
bij den konijnenkoning is wel zoo spannend
beschreven, dat je er als groot mensch nog
heerlijk van geniet.
Stoute Jaap en Rozemarijn, door Rein
Valkhoff is een heel gezellig verhaal van
grooten Jaap, die zoo in vaders boekenzaak
rommelt, dat de mooie sprookjesboeken be
schadigd worden. Duimelijntje, Sneeuwwitje,
de gelaarsde Kat, Klein Duimpje, Riket met
de Kuif en nog veel meer voeren Jaap en Ro
zemarijn mee naar Sprookjesland.
Lieselotje en de Zeepbellen van denzelfden
schrijver is een fijn sprookje van een klein
meisje dat, omdat ze het leven van een dag
pauwoog gered heeft, op het zomerfeest mag
komen bij de koningin der vlinders.
Hoe Marietje Klaas Vaak verraste door A.
B. van Tienhoven is ook allerleukst. Marietje
blijft wakker om Klaas Vaak te zien. En dat
mannetje schrikt zoo dat hij al zijn mooie
droomen op haar dekentje laat vallen. Dan
neemt hij haar mee de lucht in. Ze komen in
Speelgoedland en ze ontmoet wonderlijke
kereltjes. Daar heb je Klaasje Fantasie, Klaas
je Illusie en Klaasje Memorie. Ik twijfel er
sterk aan of deze namen het kind iets zeggen
zullen. Maar 't geheel is allerleukst. Ook het
laatste sprookje Bijenkoning van denzelfden
schrijver is heel fijn beschreven. Kleine Koen
leert de bijenwereld al droomende wel heel
goed kennen. Deze mooie sprookjesbundel
werd allerkostelijkst geïllustreerd door Mia
van Oostveen.
Jan Klaassen en zijn Narrenvolk. Wat heb
ik daar ook van genoten, 't Is echter voor
oudere kinderen geschreven. De ouders van
die kinderen zullen er zeker ook nog schik in
Rebben, 't Leent zich ook uitstekend om voor
gelezen te worden. En wat zijn de plaatjes
kostelijk, 't Is alles amusant van de eerste
bladzij tot aan de laatste. Een prachtig Sint-
Nicolaasgeschenk voor onze jongens en meis
jes.
De Harlekijntjes-serie is met een nieuw
nummer verrijkt, n.l. Harlekijntje met Vacan
tie. 't Is grappig beschreven, evenals zijn
voorgangers. Maar als de illustrator E. M. ten
Harmsen van der Beek niet zulke oergeestige
plaatjes bij den tekst had gemaakt, zou deze
serie lang niet zoo in trek zijn. Dat kasteel
Hemelhoog met Hertog Frans doet mij wat
Duitsch aan. Harlekijntje is weer het type
van een echten Hollandschen jongen als hij
winkelbediende is, of speelt voor spook of
voor duiveltje. Als bakkerknecht is hij ook
heel amusant, hoewel 't maar drie dagen
duurt. Op school is hij zoo ondeugend, dat
't misschien voor niet-brave jongens uit een
paedagogisch standpunt verkeerd is om deze
wandaden te hooren of te lezen. Die beschou
wing over de hel is ook niet erg opvoedkun
dig. Maar grappig beschreven is het zeer
zeker. En dat kan wel van het heele verhaal
gezegd worden.
Tusschen potten en pannen door Lout de
Bruine is een gezellig boek voor onze groote
meisjes. De diploma's van de Huishoudschool
zijn uitgereikt en Charlotte Maes van Wei
deren en Anika van Hengel behooren tot de
gelukkigen. Deze meisjes zullen nu op eigen
wieken gaan drijven. Door correspondentie
houden de twee vriendinnen elkaar op de
hoogte van haar wedervaren. Ank. begint in
Engeland. Lotte gaat naar Deelen, een Hol-
landsch dorpje. Opgewekt en fleurig worden
de belevenissen beschreven. Vooral de hon-
denzorg van Ank is werkelijk interessant. In
beider leven gebeuren ook veel dingen die
minder prettig zijn. Ze. leeren het mensch-
dom ook vaak van den leelijken kant ken
nen. Als Lot later een baan krijgt op haar
oude huishoudschool, dan weet ze daar een
goede sfeer te scheppen. Gemakkelijk heeft
ze het er zeker niet. En als de liefde in haar
leven komt, feliciteeren we Huug van harte.
Hij zal een vrouwtje krijgen dat van alle
markten thuis is. Voor het zoover is, neemt ze
ook nog een Fransche huishouding waar. En
daar beleeft ze heel wat met de lastige Ger-
maine. Aan 't slot van het boek vinden wij
haar in een Hollandsche Leeszaal, 't Is uit
met het plaatsje tusschen potten en pannen.
Wat een gezellig, frisch verhaal is dit. De
teekenïngen van Cor Buruma zijn niet alle
even goed geslaagd.
Het avontuur van Teddybeer en Harlekijn
is een schattig kleuterboek om door moeder te
worden voorgelezen. De vlucht van de onte
vreden poppen en het berouw van Teddy is
allerkostelijkst beschreven. Al lezende weet
je niet, waar je meer van geniet, van het
verhaal of van die geestige plaatjes, Vooral
harlekijntje en de witte poes zijn schitterend.
De oude parkwachter heeft te veel dames
handjes. Maar overigens niets dan lof voor
deze aanwinst op het kleuterplankje.
W. B.—Z.
IN PLATTE DOOSJES VAN 70stuks 70cent
DE HANDIGSTE VERPAKKING VOOR DEN VESTZAK
(Adv. Ingez. Med.)
HET TOONEEL
Liefdadigheidsvoorstelling.
DE PRIVé-SECRETARESSE.
Dat was een alleraardigste, in de eerste twee
bedrijven zelfs voortreffelijke opvoering van
A. den Hertogs' De Privé-Secretaresse, die de
Amsterdamsche Rederijkerskamer „Plus" gis
teravond voor een stampvolle zaal in den
Schouwburg aan den Jansweg ten bate van
„De Kleine Theresia-Stichting" heeft gegeven.
De Amsterdamsche dames en heeren van
„Pius" hebben hier een wel zeer goeden indruk
nagelaten en het is waarlijk niet alleen om
het goede doel maar ook door hun beschaafd
en uitstekend spel, dat zij de Haarlemmers aan
zich verplicht hebben.
Het bleek weer, dat De Privé-Secretaresse
zicht meer leent voor een opvoering door ama
teurs dan door het beroepstooneel. Dit wel
vlot en handig geschreven, maar vooral in
III wat erg kluchtige en onwaarschijnlijke
blijspelletje vraagt de sfeer van de amateurs
voorstelling en het was van de vereeniging
Pius dan ook een heel gelukkige keuze voor
een voorstelling als gisteren.
Wat mij in deze opvoering vooral zoo aan-
jenaam getroffen heeft, waren de beschaafde
toon en de voortreffelijke verzorging van het
geheel. Het lijdt wel geen twijfel, of de heer
Wim Rademaker moet een talentrijk regisseur
zijn, een leider, die een uitstekenden kijk heeft
op het tooneel. Men ziet dat bij een voorstel
ling onmiddellijk aan allerlei kleine details.
Zoo was het spel der bijrollen wel uitzonder
lijk goed, zoo als wij het maar zeer zelden bij
amateurs zien en was het samenspel maar niet
aan de spelers overgelaten, doch in alle op
zichten vastgelegd. Wat waren bijvoorbeeld
de tooneeltjes tusschen Markkum een
prachtig en in alle opzichten verbluffend raak
uitgespeeld type van den heer Wim Radema
ker, die hiermee toonde ook een zeer begaafd
acteur te zijn en Dicky. een fleurgie boy,
die de volle 100 procent van den heer Piet
Raassen kreeg en veel beter tot zijn recht
kwam dan bij het Rotterdamsch Hofstad
Tooneel niet kostelijk van goed begrepen
samenspel, wat waren kleine rolletjes, als de
ober Henk Soeting de persfotograaf
Jan Kattenbelt Miss Roberts An Broek
huis en Miss Bloomfieid Leny Klei'oöc-
ker allen niet voortreffelijk bezet en tot in
finesses verzorgd.
In zoo'n enkele verschijning van den ober
en den persfotograaf de laatste vooral
raak van grime en fijne typeering voelden
wij de doelbewuste, ernstige, zeer knappe lei
ding.
Door deze entourage kreeg het spel der
hoofdpersonen ook volkomen het relief, dat
het noodig had. En dat Pius over zeer goede
en geroutineerde krachten ook voor de groote
rollen beschikt, bleek gisteren wel heel duide
lijk. Welk een pittige en kittige actrice is me
vrouw Jo Raassen-van den Berg. Zij speelde
Joyce met een heerlijken overmoed volkomen
uit, licht, ondeugend, modern en aldoor be
schaafd. Zij gaf het bewijs een groote rol te
kunnen dragen en was vooral ook goed in
haar stille spel. Allergeestigst wist zij dikwijls
te reageeren op de actie van Darnlev en Row-
landson, zoodat zij wat bij dilettanten dik
wijls niet het geval is ook doorspeelde,
wanneer zij niet aan het woord was. Een fa
brikant met autoriteit en van prettige dis
tinctie was de heer Wim Halsema, die ook een
prettige tooneelfiguur was en zeer goed ge
slaagd was eveneens de geaffecteerde swell
van den heer Jan Meijer. En laten wij ook
niet mej. Jo Lobbes vergeten te noemen, die'
Mrs. Ashcombe met een rustige zekerheid en
een prettige natuurlijkheid speelde. Een uit
stekend gespeelde rol.
Als geheel kunnen wij deze Amsterdamsche
rederijkerskamer gelijk stellen met de aller
beste amateursvereenigingen te Haarlem.
Tot de pauze stond de voorstelling zelfs op
een voor dilettanten uitzonderlijk hoog peil.
Na de pauze kwam er wel is waar een inzin
king, welke echter voor een groot deel te wij
ten was aan den schrijver, die de spelers daar
wel in zeer onmogelijke en onwaarschijnlijke
situaties plaatst. Toch zouden acteurs en ac
trices van professie daar over heen spelen,
maar dit lukte mevrouw Raassen en de hee
ren Halsema en Meijer niet. Ook hadden wij
in III een nog meer aangezet temuo mogen
verwachten. Maar aldoor op dezelfde hoogte
ja zelfs er nog boven uit gingen Mark
ham en de boy, die ook in in kostelijk waren
Dat het succes van dezen avond dank zij
ook de goede entre-acte muziek door het strijk
orkest van het R.-K. Lyceum heel groot
was, behoeft nauwelijks vermeld Ook de
kleine Theresia-Stichting zal er wel bij ge
varen zijn en hierom in de eerste plaats was
het gisteren toch te doen Een liefdadigheids
voorstelling, waarop publiek en spelers met
genoegen terug zullen zien.
J. B. SCHUIL.
„De weg naar het eind van
de wereld".
„De weg naar het eind van de wereld", door
Sigurd Hoel, vertaald uit het Noorsch door
plooiende leven.
„Beauty" (uitg. J. Philip Kruse-
man, Den Haag)
Bij den uitgever J. Philip Kruseman te den
Haag is van Jo Lulofs een vertaling versche
nen van „Beauty", door Faith Baldwin. Het is
een modern en boeiend verhaal van zakelijk
heid en liefde, tevens een mooie tegenstelling
tusschen slapheid en gezonde levenskracht.
Letty. de hoofdfiguur in dit boek, komt tot de
ontdekking, dat alleen liefde aan een vrouw
ware schoonheid schenkt.
„Smith" door Warwick
Deeping.
mevr. N. Boelen-Ranneft (uitgave van de N.V.
Uitgevers Mij. „Elsevier", te Amsterdam), be
handelt een kinderleven in zijn ontwikkeling.
De weg naar het eind van de wereld is zoo
wel de onmiddellijk zichtbare weg langs boer
derij en dorp, als. symbolisch, het zich ont-
In de H. en W.-serie„Meesterwerken der
buitenlandsche romanlitteratuur", die ver
schijnt bij Van Holkema enWarendorf's U. M.
N.V., heeft het licht gezien: „Smith", roman
door "Warwick Deeping, vertaald door Cl.
Bienfait.
De schrijver van Sorrell en Zoon geeft in
dit boek de beschrijving van een leven, dat
dreigt vernietigd te worden door t.b.c. maar
tenslotte gered wordt door moderne verple-
gingsmetho den
SCHEEPVAART BERICHT EN
HOLLANDAMERIKA LIJN.
Leerdam, New-York n. Rott. p. 27 (n.m.)
Scilly. 29 (4.30 v.m. G.T. voorgaats Waterweg
verw.)
Blommersdijk, New-Orleans naar Rott. 27
(n.m.) van Londen.
Bilderdijk 27 (v.m.) v. Rott. te New-York.
Lochkatrine, Vancouver n. Rott. 24 v. Los
Angeles.
Volendam Rotterdam naar New-York 26
(3.23 n.m.) 80 mijl Z.O. van Valentia.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
Springfontein 28 van Beira n. Rotterdam
Boschfontein 28 v. Hamburg n. Amsterdam
Kiipfontein (uitreis) 28 van Antwerpen.
Nijkerk (thuisreis) 28 van Port Said.
HALCYON LIJN.
Stad Zaltbommel 27 van Vlaardingen te
Palermo, naar Oran en Huelva.
Stad Arnehm, Sfax n. Calais 27 van Oran.
HOLLAND—BRITSCH INDIë LIJN.
Meerkerk (thuisr.) p. 28 Gibraltar.
Hoogkerk 28 v. Calcutta te Rott.
HOLLAND—AUSTRALIë LIJN.
Grootekerk (uitr.) 28 van Antwerpen.
HOLLAND—OOST AZIë LIJN.
Serooskerk (thuisr.) 27 van Colombo.
Zuiderkerk (thuisreis) 25 te Kobe.
JAVA—NEW-YORK LIJN.
Rhexenor New-York n. Java 28 van Suez.
KON. NED STOOMBOOT MIJ.
Achilles, Calamata n. Rott. p. 28 (5.45
v.m.) Lydd.
Agamemnon, 27 van Melilla naar Alicante.
Calypso 27 van Barletta naar Venetië.
Flora 25 van W. Indië te New-York.
Orestes 27 van Algiers naar Malta.
Simon Bolivar 28 van Amst. te Barbados.
Van Rensselaer 26 van W. Indië te N.-Y.
Het vorstelijk bruidspaar, Z. K. H. Prins George van Engeland en H. K. H.
Prinses Marina van Griekenland, omringd door de bruidsmeisjes. Boven
v.l.n.r.Prinses Irene van Griekenland: lady Mary Cambridge; Prinses
Elisabeth van York en Prinses Juliana. Onder v.l.n.r.: Prinses Catharina
van Griekenland; lady Iris Mountbatten; Prinses Eugenie van Griekenland
en Groothertogin Kyra van Rusland
Colombia 28 van Amsterdam naar Ham-
burg.
Perseus 28 van Amsterdam naar Rotter-
da111-
Venezuela 26 van Barbados n. Amsterdam.
Vesta 27 van Ceuta naar Genua.
Costa Rica 26 te Kingston (Ja.)
Trajanus 28 van Amsterdam naar Ham
burg. ot>
Telamon Alexandrië naar Antwerpen p. 28
Gibraltar. Nereus 28 van Gyon te Oporto.
KON. HOLL. LLOYD.
Zeelandia (thuisreis) 28 van Lissabon, 1
Dec. (n.m.) te IJmuiden verwacht.
ROTTERDAM—ZUID AMERIKA LIJN.
Alpherat 28 van Hamburg naar Rotter
dam.
Aldabi 27 van Rotterdam te B.-Ayres.
ROTTF.RDAMSCHE LLOYD.
Blitar (thuisreis) 27 (9 v.m.) van Port
Said.
Kota Tjandi (uitreis) pass. 27 (6 n.m.)
Gibraltar. 3 oo
Indrapoera (uitreis) passeerde 28 (7
v.m.) Suez.
Kota Pinang (thuisreis) p. 27 (1 n.m.) Sa-
gres.
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND.
Johan de Witt (thuisreis) 28 te Genua.
Marnix van St.-Aldegonde 28 van Am
sterdam n. Batavia.
Johan van Oidenbarnevelt 28 van Batavia
anar Amsterdam.
Salabangka 28 van Batavia naar Am
sterdam.
Enggano (thuisreis) 28 van Marseille.
SILVERJAVAPACIFIC LIJN.
Kota Inten, Vancouver n. N.-Orleans 26
te Balboa.
Silverguava, Vancouver n. Calcutta 26 te
Soerabaja.
Silverbelle 27 van Calcutta naar Vancou
ver.
STOOMVAART MIJ. OCEAAN.
Achilles, Japan n. Rotterdam 27 te Hong-
*°Poiydorus 27 van Amsterdam te Bata
via.
Benvannoch, Japan n. Rotterdam via Lon
den 27 (8.8 v.m.) 200 mijl Z.Z.W. van Oues-
Eurymedon. Manilla n. Rott. via Londen 26
(8.41 n.m.) 680 mijl Z. van Land's End.
Pa troel us 27 van Dairer. naar Rotterdam.
Deucalion, Japan n. Rotterdam 25 van
Osaka.
Bellerophon, Java n. Lpl. pass. 27 Gi
braltar. OQ
Myrmidon, Batavia n. Amsterdam venr. za
van Londen.
Een wedstrijd in bewapening?
De beslissing bij Japan.
LONDEN, 27 November.
(Van onzen correspondent).
De vraag in verband met de vlootbespre
kingen in Londen is niet meer of Japan het
Verdrag van Washington zal opzeggen maar
wanneer het dit zal doen. De heeren onder
handelaars blijven elkaar ongeregelde be
zoeken brengen. In de jongste ontmoeting
tusschen Matsudaira en Norman Davis heeft
eerstgenoemde nog maar eens gezegd dat Ja
pan nooit heeft voorgesteld dat Groot Brit-
tannië een grootere vloot zou hebben dan
Japan of dan de Vereenigde Staten. Er moe
ten gelijke rechten zijn voor alle drie.
Zulke beleefde verzekeringen over en weer
zullen zich nog wel eenige malen herhalen.
De Japanners zullen nog wel eens aan de
Britten uitleggen waarom zi.1 pariteit wen-
schen in vlootsterkte, zij dooden blijkbaar den
tijd totdat de Japansche regeering den tijd
gekomen acht voor opzegging van het Ver
drag. Inmiddels is de stemming bij de Ame
rikanen geleidelijk veranderd. Zij nemen nu
een geduldige afwachtende houding aan en
hebben zich schijnbaar laten overtuigen dat
er voor Engelsch-Amerikaansche wrijving in
verband met deze besprekingen geen gevaar
behoeft te bestaan. De machten buiten de
regeering in Engeland, die zoo hard hebben
gewerkt voor vernieuwing van de Britsch-
Japansche overeenstemming, hebben haar
kruit verschoten en de Amerikanen zijn thans
overtuigd dat de Britten, die op hun beurt
ongeduldig worden over het gehaspel der Ja
panners, geen gemeene zaak zullen maken
met Japan. De Engelsch-Amerikaansche toe
nadering doet zich sprekender gelden naar
mate de besprekingen, die nauwelijks be
sprekingen zijn,.worden gerekt. De Engelschen
hebben er zich bij neergelegd dat de Amerika
nen hun slagschepen van 35000 ton zullen
bouwen; en de Amerikanen vinden het al
goed dat Engeland er 70 In plaats van 50
kruisers op na zal houden. Zulke overeen
stemming, die doet verwachten dat vloot-
uitgaven der beide landen aanmerkelijk hoo-
ger zullen worden, is niet zoo prettig voor
nationale belastingbetalers: in dit geval is
het ook minder prett'g voor Japan dat wel
eens mag bedenken dat het de enorme fi
nancieele lasten van toenemende vlootbewa-
pening, in wedijver met Engeland en Amerika
niet zal kunnen dragen. Nationaal prestige,
waarvoor de Japanners zoo ziekelijk gevoelig
zijn. kan te duur worden gekocht.
Wanneer de Japanners straks het Verdrag
opzeggen ontstaat er in elk geval nog een
overgangstijd van twee jaren, aangezien het
geldt tot 1936. Die tusschentiid kan. en
men mag honen, dat hij het zal doen
een rustiger atmosfeer scheppen waarin wel
licht met meer vrucht dan thans de bespre
kingen kunnen worden hervat. Men heeft aan
de Japanners de gedachten toegeschreven dat
Engeland en Amerika nooit samen zouden
gaan om het Verdrag van Washington hoog
te houden. En op die veronderstelling zou
hun diplomatie gebaseerd zijn geweest.
Nu deze veronderstelling of bereke
ning onjuist is gebleken en Engeland en Ame
rika om strijd ae rechtvaardigheid van de
vlootverhouding 553 betooeen is het mo
gelijk dat de stemming, de politieke stemming
dan. in Japan verandert en dat de gematiede
elementen, die dat land wel degelijk heeft,
zich In de toekomst zullen doen gelden. Het
is alles veronderstelling. Maar aangezien de
vlootbesprekingen in Londen alle stelligheid
missen kan men ook in een relaas er over
zich niet in stellige uitspraken begeven.
A. K. van R
