De Supportersvereemging Haarlem tien jaar.
WOENSDAG 12 DECEMBER '34
HAARLEM'S DAGBLAD
6
Mlllillllliilillllllillllllll
VOETBAL.
Het programma voor Zondag.
AFDEELING I:
Eerste klasse:
A. D. O.Feijenoord.
H. F. C R. C. H.
D. H. C.—Xerxes.
AjaxV. S ,V.
OvermaasV. U. C.
Tweede klasse A.
HilversumHercules.
B. F. C.—O.V.V.O.
Blauw Wit—A. F. C.
KinheimAlcm. Victrix,
O. S. v.—D. O. S.
Tweede klasse B:
W. F. C.Bloemen daal.
Velox—T. O. G.
E.D.O.Zeeburgia.
Spartaan't Gooi.
Z. V. V.—West-Frisia.
Derde klasse B:
W. M. S.—Halfweg.
D. W. V.Zeemeeuwen.
A. P. G. S.—S. D. Z.
D. J. K.—Z. R. C.
O. D. E.Purmersteyn.
Vierde klasse B,
BeverwijkZaanlandia.
Q. S. C.—Verkade.
ZilvermeeuwenMeervogels.
Vierde klasse D:
D. I. O—Wilhelmina Vooruit.
J. O. S.Neerlandia.
T. H. B.—R. C. A.
AvantiRipperda.
Reserve eerste klasse:
Reserve derde klasse A:
Assendelft 2—Z. V. V. 2.
De Kennemers 2Q. S. C. 2.
Helder 2Alcm. Victrix 3
W. F. C. 3—Hollandia 2.
Juniores B:
A. F. C.—D. W. V.
AjaxZandvoort.
R. C. H.—Z. F. C.
AFDEELING n
Eerste klasse:
StormvogelsZ. F. C.
D. F. C.—D. W. S.
SpartaExcelsior.
H. B. S.Haarlem
K. F. C.—Hermes-D. V. S.
Tweede klasse A
H. V. V.—Emma.
D. C. L.Quick.
For tunaB. E. C.
AlphenUnitas.
U. V. V.—C. V. V.
Tweede klasse B;
GoudaV. D. L.
S. V. V.—R. F. C.
Hoek van HollandDe Hollandiaan
Steeds HoogerOlympia
O. D. S.Neptunus.
Derde klasse A:
SchotenLaakkwartier.
Hillegom—Alphia
CeleritasDe Kennemers.
ZandvoortR. V. C.
L. F. C.—Hillinen.
AFDEELING III
Eerste klasse-
WageningenA. G. O. V. V.
Ensch. BoysP. E. C.
HeraclesVitesse.
Z. A. C.Tubantia.
Go aheadEnschedé.
Tweede klasse A:
U. D.Zwolsche Boys.
Hengelo—K. H. C.
Robur et Velocitas—Golto.
PhenixBorne.
Tweede klasse B:
RhedenZutphania.
N. E. CL—S. C. H.
Arnhemsche BoysQuick.
Be QuickA. Z. C.
AFDEELING IV
Eerste klasse:
LongaP. S. V.
JulianaN. A. C.
B. V. V.—M. V. V.
EindhovenWillem H.
AFDEELING V
Eerste klasse:
Be Quick—H. S. C.
G. V. A. V.—Sneek.
FrisiaVelocitas.
FrieslandAch il les
VeendamLeeuwarden.
iiiiiiiiiiiiiifliiflfliiiiimiiiiiiniiiiimm
was geweest, zou het ongeval zeker
ernstiger gevolgen hebben gehad. De twee
eerste ronden waren afgelegd in resp. 4 min.
57.1 sec. en 4 min. 43.9 sec., dus met een gem.
uursnelheid van meer dan 230 K.M.
De Daimler-Benz fabrieken hebben naar
aanleiding van het gebeurde besloten van ver
dere wereldrecordpogingen voorloopig' af te
zien. Men zal eerst uitgebreide proeven met
banden nemen, teneinde banden te kunnen
vervaardigen, die zulke groote snelheden zul
len kunnen doorstaan. Bij de constructie zal
met alleen de binnenbandbeschermer van
belang zijn, doch evenzeer het overige ma
teriaal.
Carraciola, die met de tweede ronde van 4
min. 43,9 sec. een nieuw Avusrecord vestigde,
was tevens de eerste coureur dit op Duitschen
bodem een snelheid bereikte van meer dan
30o K.M. gemiddeld per uur.
BILJARTEN.
WERELDKAMPIOENSCHAP BANDSTOOTEN.
Sweerïng' verliest van Reiehcr.
Uit Parijs:
Maandag werden bovengenoemde kam
pioenschappen voortgezet met vier partijen.
Sweering was wederom niet bijzonder geluk
kig: hij verloor zijn partij tegen Reicher.
Aanvankelijk was onze landgenoot er goed in
hij had zelfs een kleinen voorsprong, doch
later zakte hij af; toen wist Reicher, vooral
doordat hij de groote stooten op fraaie wijze
wist op te lossen, de partij te winnen.
De resultaten van Maandag waren:
Haardem 2—Hilversum 2.
Domingo
150
63
15
2 38
Blauw Wit 2Ajax 2
Pap
108
63
13
1,71
Zeeburgia 2—E. D. O. 2.
R. C. H. 2Stormvogels 2.
Schwarzer
58
35
16
1,65
Z. F. C. 2—H. F. C. 2.
Davin
150
35
37
4,28
Reserve tweede klasse A.
V. S. V. 2—K. F, C. 2.
Verbiest
118
40
12
2.95
West Frisia 2—Ajax 3.
Albert
150
40
14
3.75
Alcm. Victrix 2—H. R. C. 2.
T. O. G. 2—W. M. S. 2.
Reicher
150
60
15
2.50
W. F. C. 2— V. V. A. 2.
Sweering
137
60
15
2,28
Davin heeft in zijn partij tegen Schwarzsr
het Avereldrecordl voor de hoogste serie ver
beterd met een serie van 37.
OM DEN „NOORD-BEKER"
In het clublokaal van „Haarlem Noord" aan
het Soendaplein werden de nederlaagwedstrij
den om den „Noord-Beker" voortgezet met
„Benoorden het IJ". Het resultaat was: (De
spelers van „Benoorden het IJ" zijn eerst ge
noemd) J. M. PrinsN. N. 97125; P. J. Bruw
Timmermans 60100; BenjaminsJ. v. d.
Bos 100—55; H. v. d. Ham—P. Groot 99—100.
De uitslag luidt: „Benoorden het IJ" 356 en
„Haarlem Noord" 380 caramboles, zoodat
„Haarlem Noord" leidt met 24 punten. Woens
dag komt het 2de vijftal zijn kansen wagen.
OM DEN NOORD-BEKER.
Het tournooi om bovengenoemden wissel-
prijs werd bij „Haarlem-Noord" aan het
Soendaplein vervolgd. D.E.S. kwam op bezoek.
De uitslag luidt aldus (de spelers van D.E.S.
staan vooraan):
H. Tuninga—J. v. d. Bos 70—80; N. N.—G.
Broertjes 7069; WesselingBennik 50—31;
SteenkistSnoeks 5260; FortgensGroot
Sr. 4021. De uitslag van dezen avond was:
D.E.S. 290 en Haarlem-Noord 261 caramboles.
De totaalstand is nu: D.E.S. 698 en Haarlem
Noord 604 caramboles, zoodat D.E.S. wint met
94 punten
JUBILEUM „EXCELSIOR".
De biljartclub ..Excelsior" te Velsen (N.)
heeft jubileumwedstrijden gehouden, waar
aan clubs uit Haarlem, Amsterdam, Bever
wijk en Zaandam deelnamen. Dinsdagavond
had de feestelijke uitreiking van de prijzen
in het clublokaal aan den Koningsweg
plaats. Op verzoek van de jubilaresse reikte
de heer De Foeljaeger de clubprijzen uit; de
heer P. Nol de persoonlijke prijzen.
B I R KEN WAS f ER
VOORKOMT ROOS - Jl
EN HAARUITVAL T 1.75 t O." T 4.5Q
(Adv. Ingez. Med.)
WIELRIJDEN.
J. de Wolff overleden.
Dinsdagmiddag is de bekende wielrenner
Joop de Wolff, die gedurende eenige weken in
het Wilhelmina-Gasthuis te Amsterdam werd
verpleegd, overleden. Hij is slechts 25 jaar
oud geworden; deze Amsterdamsche renner
had een groote toekomst voor zich. Eerst in
November 1933, toen
hij voor de eerste
maal in een zesdaag-
sche uitkwam, n. 1.
met zijn koppelge-
naot Adam in de
tweede Amsterdam
sche Zesdaagsche,
viel zijn rijden sterk
op; niet alleen
slaagde hij erin met
Adam den Zesdaag-
schen uit te rijden,
maar duidelijk was
gebleken, dat er vele
goede kwaliteiten in
hem staken. Na de
J. de Wolff.
Amsterdamsche Zesdaagsche verkreeg hij met
zijn koppelgenoot Van der Heyden verschei
dene contracten op diverse Nederlandsche
banen. Voortdurend was dit Amsterdamsche
koppel in de eerste positie te vinden; talrijke
eerste prijzen wist het te behalen. Veel op
zien verwekte de poging van De Wolff tot
verbetering van het uurrecord op de Veka-
baan te Duivendrecht. Zonder voorbereid te
z;jn bleef hij slechts enkele honderden meters
beneden het uux-record van Richard, dat op
44.777 kilometer stond.
Door deze prestatie wist hij de aandacht
van het buitenland te trekken; reeds had hij
enkele contracten voor Parijs, Brussel en Gent
in het vooruitzicht.
De derde Amsterdamsche Zesdaagsche, in
November van dit jaar gehouden, werd hem
echter noodlottig. Wederom wist hij, nu met
Van der Heyden, de aandacht op zich te
vestigen door zijn uitstekend rijden; dit kop
pel eindigde dan ook op een zeer eervolle
plaats.
Direct na deze zesdaagsche is De Wolff ziek
geworden. Zijn toestand verergerde zoo spoe
dig. dat tenslotte de hoop op herstel moest
worden opgegeven.
VAN KEMPEN—VOPEL—FIELDING WINNEN
TE MINNEAPOLIS.
MINNEAPOLIS, 11 Dec. (V.D.) De zes
daagsche te Minneapolis waarbij de koppels
eik uit drie renners bestonden, is gewonnen
door Piet van .Vempen, den Duitscher Vopel
en den Amerikaan Fielding. Het winnende
koppel legde 4921 kilometer af Op de tweede
plaats eindigden Peden—Audy—Lepage.
Derde werden Walthoui—Crossley—Biihler.
Op een ronde eindigden MillerMietheWin
ter en eveneens met een ronde achterstand
de Nederlander ClignetZachBoogmans
kon niet verhinderen dat Lijnden den Turno-
doelman nog driemaal passeerde, zoodat
Lijnden tenslotte zeer verdiend met 53 won
en daardoor thans de eerste plaats in de eer
ste klasse bezet.
ZWEMMEN.
KAMPIOENSCHAP 4 X 200 METER VRIJE
SLAG-ESTAFETTE VOOR HEEREN.
Donderdagavond wordt op het oefenuur van
H.V.G.B. in Stoop's Bad de 4 x 200 Meter vrije
slag-estafette voor heeren verzwommen, aan
welken wedstrijd het kampioenschap van den
Kring Haarlem van den Kon. Nederl. Zwem-
bond is verbonden. De jury wordt gevormd
door de heeren: A. J. Braam, voorzitter-
kamprechter: J. Bongertman Sr., starter; L.
K. Anthoni, P. van Goor en Th. Hölsken, tijd
opnemers; L. Brunt, secretaris.
DAMMEN.
HOOFDKLASSE-COMPETITIE NEDERL.
DAMBOND.
De eindstand van de hoofdklasse competitie
van den Ned. Dambond afdeeling noord groep
A luidt als volgt:
gesp. gew. gel. verl. pnt.
Damvereen. „Gezellig
Samenzijn" I A'dam 6
Damvereen. „Van Emb-
den" I A'dam 6
Damclub „Zaandam" I
Zaandam 6
Damclub „Wormer" I
Wormer 6
Damvereen „D. O. S." I
Amsterdam 6
Christ. Damvereen. „Am
sterdam" I A'dam 6
R.K. Damclub „Amster
dam" I A'dam 6
De Damvereeniging „Gezellig Samenzijn' -
behaalde dus ongeslagen het afdeelings-club-
kampioenschap en zal nu binnenkort twee
wedstrijden spelen tegen de afdeelingclubkam-
pioene van groep B, de Damvereeniging „Jozef
Blankenaar" I uit Amsterdam om het club
kampioenschap der geheele noordelijke afdee
ling; de winnaar komt dan uit in de finale om
het nationaal hoofdklasse clubkampioenschap.
6
0
0
12
3
1
2
7
2
2
2
6
3
0
3
6
2
0
4
4
1
1
4
3
1
1
4
3
HET TOONEEL
HANDBAL
TURNO—LIJNDEN (3—5)
Al spoedig zat de spanning erin, doordat
de ploegen niet voor elkaar onderdeden. Na
ongeveer 10 minuten maakt Turno het eerste
doelpunt (10). De Lijnden-voorhoede slaagt
er weldra in den stand gelijk te maken (11),
spoedig gevolgd door no. 2 (12). Na een mis
verstand in de Lijnden-achterhoede scoort
Turno (22).
Na rust was Lijnden overwegend sterker,
maar toch kwam het succes aan de andere
zijde; door een snellen uitval wist Turno de
leiding te veroveren (32). Daarna was Lijn
den niet meer te houden. Steeds kwam zij te
rug; hoe de Turno-verdediging ook werkte, zij
N. V. „GRANITO" - Tel 14028
N. BOER KOEL AELBER TSBERGS1R.
Alle Granito- en Tegelwerken
Strak van l ij n, soepel van p r ijs.
(Adv. Ingez. Med.)
(Sportkr.)
NIEUWE RECORDPOGINGEN VAN
CARRACIOLA
Gem. uursnelheid van 311,9 K.M.
over 5 K.M. met vliegenden start.
Uit Berlijn: De Duitsche coureur Carraciola
heeft Maandag van het goede weer geprofi
teerd en zijn onlangs afgebroken recordpogin
gen op de Avusbaan voortgezet. Hij slaagde
erin het internationaal klasse-record, dat op
naam stond van den Amerikaan Harry Hartz,
met een gemiddelde uursnelheid van 234.846
K.M. te verbeteren en te brengen op 311.96
K.M. Het absolute wereldx-ecord over dezen
afstand staat nog steeds op naam van den
Engelsehman Malcolm Campbell met een gem.
uursnelheid van 414.079 K.M.
Hierna wilde Carraciola nog meer record
pogingen doen op de lange afstanden; hij be
gon met de 100 mijl. Toen hij een vaart had
van 320 K.M. sprong plotseling een band van
zijn race-auto; de stukken rubber vlogen naar
alle kanten door de lucht. Carraciola slaagde
er met groote moeite in, den wagen op de
baan te houden, waarna hij hem na 2 K.M.
tot stilstand wist te brengen. De automobilist
mag van geluk spreken, dat hij het er bij dit
ongeluk zoo goed heeft afgebracht.
Het was de band van het rechterachterwiel,
die zich had begeven. Als het een voorband
Het bestuur: van links naar rechts H. Ouwerkerk, 2de secretaris; H. Rees Jr., voor
zitter-penningmeester; A. Schoondorp.
Th. v, d. Weide, 2de voorzitter; J. As,
De Supporters Vereertiging „Haarlem" her
denkt heden haar tienjarig bestaan. In deze
tien jaar is een beseheiden clubje van eenige
tientallen menschen uitgegroeid tot een
groote vereeniging van ongeveer twee hon
derd leden. Reden om dit tweede lustrum op
feestelijke wijze te hedenken, is er dan ook
volop, vooral daar het ledental zich nog
steeds in stijgende lijn beweegt. Van hen, die
tegenwoordig waren op de eerste bijeenkomst,
zijn nog aan de vereeniging verbonden de
heeren Joosten, Feije en Rees. De eerste ver
gadering had plaats in het toenmalige Hotel
„Astoria". De ruimte was echter spoedig te
klein, zoodat naar een grootere vergaderings-
ruimte omgezien moest worden. Tenslotte
werd een vast lokaal gevonden in Hotel
„Spoorzicht. waar nu ongeveer zes jaar leden
en bestuursvergaderingen plaats hebben.
Een belangrijk evenement in het eerste ver-
eenigingjaar was wel <le toetreding van den
heer Hin als eere-voorzitter. Het wer-k dezer
commissaris; D. H. v. Daalen Jr., secretaris;
2de penningmeester.
vereeniging is niet alleen, de roodbroeken op
sportieve, doch daarom niet minder geest
driftige wijze aan te moedigen, maar ook in
de eerste plaats het spel der tegenpartij te
waardeeren, al was het- maar alleen om de
eenvoudige reden dat zonder tegenstander
geen strijd mogelijk is. En dan het organisee-
ren van reizen, dat door het bestuur nu al
tien jaar met groot succes is gedaan.
Om den vriendschapsband te versterken
wordt niet alleen eens per maand een leden
vergadering georganiseerd, maar ook eens
per jaar in December een feestavond voor
leden en donateurs.
Dit jaar zal het natuurlijk een extra feest
zijn, waarvoor ook een mooi programma is
samengesteld. De feestel'jkheden hebben
plaats a.s. Zaterdag in het gebouw van den
Haarl. Kegelbond. Het gezelschap „Noiret" en
„The Rythm Stormers" hebben de leiding.
Het tienjarig bestaan zal op waardige wijze
herdacht worden.
JACOB VAN LENNEP.
DE INGEBEELDE ZIEKE.
Eerst „Dans, Nonneke, Dans!" nu Molière's
„De Ingebeelde zieke" het ontbreekt den ar-
tistieken leider van Jacob van Lennep wer
kelijk niet aan durf in dit seizoen. Van Len
nep is niet de eerste Haarlrmsche dilettanten-
tooneelvereeniging, die Molière speelt. De
H. T. C. gaf indertijd L'Ecole des Maris
met een zeer verdienstelijken Sganarelle van
Landzaat Cremer voerde onder regie \an
Willem Hunsche, Dokter tegen wil en dank
op te Kraantjelek en de arbeiders-tooneel-
vereeniging Vooruitgang', ging Van Lennep
voor met De ingebeelde zieke, waarbij mevr.
SandersHerzberg de leiding had.
Het is jammer, dat in het maandprogram-
ma van Jacob mi Lennep niet een inleiding-
was opgenomen voor deze voorstelling. Juist
bij dit stuk had ik dit gaarne gezien. Wei
nigen der toeschouwers van gisteren zuilen
waarschijnlijk tragiek gevoeld hebben in het
gesprek tusschen Argan en Béralde, waarin
Molière Argan liet zeggen: „Als ik dokter was,
zou ik mij over de impertinentie van dien
Molière wreken. Als hij ziek werd, zou ik hem
zonder hulp laten sterven!" weinig ver
moedend, dat Argan zijn laatste rol zou zijn
en hij eenige minuten na het uitspreken van
die zinnen, bij het woord „jure" in de op het
blijspel volgende „cérémonie" in elkaar zou
storten, en twee dagen later zou sterven.
Hoe veel grooter is de indruk van Le Malade
Imaginaie bij de herinnering aan dit tra
gisch vervolg od dit blijspel
Is het niet een te groote waag van Van Letn-
nep geweest om De Ingebeelde Zieke te spe
len? Zeker, de costuums van dien tijd werden
gedragen en ze stonden vooral de dames Tu
ninga en Do Bouwmeester, die er beiden uit
zagen als „plaatjes", flatteus, wij hoorden
ook den tekst en zagen de handeling, maar
was dit nu Molière? Molière eischt een heel
eigen stijl, ook al houdt men zich niet meer
streng aan de traditie, zooals het Theatre
Francais dat nog steeds doet. Dilettanten, die
gewoon zijn zich zelve te spelen in stukken
van dezen tijd, plant men maar niet zoo onge
straft over in een Fransch klassiek blijspel
zooals Le Malade Imaginaire. Hoe levendig en
dikwijls geestig het spel van Cor Visser ook
was in de rol van Toinette zij was wel ver
reweg de beste van allen het spel was toch
te modern, miste te veel „stijl" voor Molière.
Wij kregen bij deze opvoering te veel den in
druk verkleede dames en heeren te zien, maar
een Argan, Beline, Béralde en Cleante werden
zij voor ons niet. O, het viel mij mee en ik zou
niet graag willen zeggen, dat de leden van Van
Lennep er niet flink op gewerkt hebben, maar
het was aan alles te merken, dat de leider
K. Visca niet met den stijl van Molière ver
trouwd was. Ik vroeg mij zelfs af of hij ooit
het stuk door Het Schouwtooneel en nog
vroeger door de Tooneelvereeniging met een
prachtige Argan van Ternooy Apel heeft
zien spelen. Dan toch zou het haast niet mo
gelijk zijn geweest, dat men sprak van Diafa-
rus op z'n Hollandsch, en met den klemtoon
op de foutieve a inplaats van Diafoirus,
met de klemtoon op „vus" en die lettergreep
op zijn Fransch, dus als „ruus". En dan zou
niet Toinette maar Argan hoofdpersoon zijn
geworden.
De heer Huib Tuninga is een zeer verdien
stelijk dilettant-tooneelspeler en ik heb van
hem alleraardigst gespeelde rollen in blijspe
len en kluchten gezien. Maar voor een Argan
wordt veel meer gevraagd. De rol eischt een
eerste klas komisch karakterspeler. Was Argan
niet een der mooiste successen van een Pallen-
berg, wordt hij niet door de grootste Fransche
acteurs gespeeld? Natuurlijk stellen wij aan
een amateur andere eischen, maar de heer
Tuninga bleef er toch wel heel ver van af.
Hebben wij behalve In het laatste bedrijf,
toen hij zijn angst na de scène met Purgoni
geestig uitbeeldde de „ingebeelde zieke", die
doodsbang is voor zijn hachje gisteren gezien?
Tuninga speelde de rol niet uit, bleef veel te
vlak en vulde ook niet het tooneel. En toch
geeft Molière precies aan, hoe hij gespeeld
moet worden. Zegt Béline het niet in dat be
roemde toonel, als Argan voor „doode" speelt?,
„Een man, ongemakkelijk voor ieder, vies,
dégoutant, proestend, hoestend, en aldoor
spugend", zegt Beline tot Toinette. Hebben wiji
daar iets van gezien? Argan verbeeldt zich
ziek te zijn en wij moeten dat niet alleen mer
ken in de momenten, wanneer hij met een
vaartje het tooneel af holt. Het angstzweet
moet'hem op het gezicht parelen, na elke
driftbui moeten wij de reactie zien van den
man, die den dood vreest. Dat alles qtu werd
ons onthouden en daarmee staat en valt toch
de ingebeelde ziekte.
Ook de anderen wisten te weinig karakter
aan hun rollen te geven. Béline is een veel
grooter intrigante, dan wij gisteren te zien!
kregen. Welk een prachtige scène is dat niet,
wanneer zij op Argan's erfenis aast en zij haar
intrigante-rol van fleemende, maar valsche
vrouw speelt. Wie zich Musch als Purgon her
innert, die hij als in een stormvlaag over het
tooneel raasde en van die eene scène iets schltf
terends maakte, weet ook, wat wij gisteren te
kort kwamen. Hoe weinig kwam er feitelijk
terecht van de beroemde scène imet de twee'
Diafoirussen.
O zeker, de leden van Van Lennep deden)
hun best, maar bij een Moliere-opvoering
moeten wij andere eischen stellen dan bij eeni
vertooning van een gewoon blijspel. Een woord!
van lof wil ik niet onthouden aan Do Bouw*
meester, die Loinson aardig en jong speelde.
En ook mevrouw Tuninga wist wel iets bekoor
lijks van Angelique te maken. Zij zei haaS
tekst ook met begrip. En dan was er Toinette,
die al was zij niet geheel in stijl, 'het tooneel
vulde en in het levendige spel van- Cor Visser
het middelpunt der handeling werd. Vooral'
haar scène als de verkleede dokter speelde
zij geestig en goéd.
Zoo ontbrak er dus nog al iets aan de-zë
opvoering. Maar wij kunnen toch respect heb-*
ben voor' dit pogen van de Van Lennep-leden.
Zij deden, wat zij konden en p rob éér den al
thans eens boven het gewone dilettanten
niveau uit te konïen. Het publiek heeft dit
blijkbaar ook wel gewaardeerd. Molière heeft
zooveel geest, dat zelfs bij een zwakke vertoo
ning het publiek zich vermaakt. Er is gisteren
veel en hartelijk gelachen, al was het dan
meer om het kluchtige dan om het geestige
van Molière. Aan het slot was er hartelijk ap
plaus en moest het doek eenige malen omhoog.
J. B. SCHUIL, i
MUZIEK.
Derde Concerf der
Haarlemsche Bachvereeniging.
Een hoornroep klinkt in nachtelijke stilte.
Een eenzaam geluid, ergens in de verte, weg
stervend tot onhoorbaar wordens toe. Het is
Oberons tooverhoorn, die de elfjes roept. En
zij roeren zich dadelijk. Dat is niet de Natuur
die „rohrt": het is Sprookjesland, waarin on
ze verbeelding verplaatst wordt. Is de illusie
er minder om? Zijn we eigenlijk niet blij en
dankbaar als we onze gedachten voor een wijle
met iets anders dan met de werkelijkheid kun
nen bezig houden, vooral in een tijd waarin
die werkelijkheid zoo weinig vroolijks biedt?,
De lezer, die het Bachconcert niet bezocht,
begrijpt dat ik het over Weber's Oberon-ouver-
ture heb, en dat daarmee het concert geopend
werd. De Bachbezoeker begrijpt het natuurlijk
ook, maar die kende het programma al. En
als we nu het er over eens zijn dat in Weber's
Ouverture behalve de bekoring van het instru
mentale coloriet ook de kracht der melodische
vinding medegewerkt heeft om aan het stuk
onverwelkbare jeugd en frischheid te geven,
zouden we dan niet geneigd zijn de vraag te
stellen, of eigenlijk Weber's „Nachtmusik" niet
de beste van den avond was?
Ik zie dat ik alweer met een vraagteeken
eindig'. Er is reden voor. Gustav Mahler was
een groot vraagteeken. Hij was het voor de
meesten die door hun beroep met hem in aan-
■aking kwamen en welke plaats hij in de
muziekgeschiedenis dient in te nemen is voor
velen nog een probleem. Een man die over
een geweldige dosis kunnen beschikte en
wiens wil hem nog buiten en boven de gren
zen van dat kunnen drong; d'e de Natuur,
het Heelal in zijn muziek tot klinken dacht
te brengen en toch in de schrille contrasten,
waar hij den mensch in zijn verlangen, in zijn
hartstocht, in zijn teleurstelling, in zijn woede
schildert, wellicht het meest de Natuur bena
derd heeft. En ook in een enkele liefelijke
schildering. Zoo staan voor mij de beide
„Nachtmusiken" uit zijn Zevende Symphonie
als onovertroffen staaltjes van „Kleinmalerei"
in het centrum van de belangstelling, die ik
voor dit werk voel. Ik hoorde het Dinsdag
avond voor het eerst weer na 25 jaar en weer
waren de indrukken dezelfde, hoewel ik ïn
die 25 jaar heel wat Mahler verwerkt heb en
zijn eigenaardigheden dus beter heb leeren
kennen. Dat is deels bevorderlijk, anderdeels
hinderlijk voor waardeering van zijn werk.
Men leert hem beter verstaan, maar men be
merkt ook de uniformiteit van vele zijner
thema's, de manieren in zijn melodieën, de
geraffineerde trucs.
En de hardheden en klanldeegten, die vooral
in zijn latere werken zoo'n groote plaats in
nemen blijven onaangenaam, al heeft men
ze leeren verklaren uit de tegenslagen die het
leven den kunstenaar bracht. En de dimen
sies, welke de muzikale vormen onder zijn
handen aannemen, schijnen nog steeds te
groot, althans grooter dan noodig was. In be
perking was Mahler geen genie. En die over
maat kan door alle verbluffende instrumen
tale vondsten en combinaties niet tot de idee
„normaal en noodwendig" gereduceerd wor
den. Ook de beide bovengenoemde „Nachtmu
siken" hadden bij kleiner afmeting niets van
haar suggestieve kracht ingeboet. Het daar-
tusschenin staande spookscherzo is ook wel
een apart stuk in Mahler's oeuvre. Maar in de
groote hoekdeelen, de Allegro's, is niet veel
dat hij in andere werken ook niet gezegd
heeft. Grimmig verzet in het eerste; men
vindt het in meerdere zijner werken. De uit
drukking er van is geslaagd. Minder geslaagd
is de poging ons den energieken wil tot le
vensblijheid te openbaren, zooals in de Finale
verondèsrteld wordt. Het blijft Voor mij bij een
masker van blijheid, waarachter een groote
leegte zit. Met de appreciatie van de zuiver
muzikale kwaliteiten, die de hoogste graden
van virtuositeit in elk opzicht bereiken, heeft
dit niets te maken.
Toch mogen we blij zijn dit betrekkelijk zel
den uitgevoerde reusachtige opus weer eens
gehoord te hebben. Er zit in elk geval een
kracht en een verscheidenheid in, die men in
de meeste werken van dezen tijd tevergeefs
zoekt. En ook een schier onbegrensd kunnen L
Maar het werk stelt dan ook aan orkest en
dirigent de hoogste eischen en het schijnbare
gemak waarmee Mengelberg en het orkest het
uitvoerden, kan alleen ons respect afdwingen
voor de hoogte van bun kunnen en de minu
tieuze voorbereiding.
Dat alles heeft men ook gewaardeerd.
K. DE JONG,
