DE KERSTINZAMELINC. DE SNIP HEEFT ONS VERLATEN. Weet wat U eet! SUIT'S Radiovervolging van de „Snip". Hei Sportstudie. 52e Jaargang No. 15792 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Zaterdag 15 December 1934 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEEXE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden f3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72J4. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTlëN: 1—5 regels ƒ1.75. elke regel meer ƒ0.35. Reclames 0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60, elke regel meer 0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes 1—3 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 100.-. Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Verlies Duim 75.-, Verlies Wijsvinger 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN Nachtelijk vertrek in den regen. Menschen juichen op Schiphol. Weihnachtsfollen en Kerstkransen Uitsluitend met roomboter bereid! Luxe Bakkerijen Telefoon 10876,13714, 11633.12133. (Adv. Ingez. Med.) Het voorverwarmen van de „Snip" voor het vertrek naar de West, dat Zaterdagnacht vanaf het vliegveld Schiphol heeft plaats gehad (Van een onzer redacteuren). Een jaar geleden stonden we hier. Toen om de Pelikaan te verwelkomen, nu om de Snip uitgeleide te doen. Toen sneeuwde het, de velden lagen wit en koud in den nacht, er brandden vuren op Schiphol en er heerschte een geweldige spanning onder de aanwezigen. Nu regent het, de grond is modderig en er branden slechts lampen van allerlei soort. Doch de spanning is, zij het dan van anderen aard, even groot. Er zijn heel wat menschen, ruim tweedui zend. Eenige honderden auto's verregenen op het voorplein en de veldjes daarnaast. Op het vliegveld zelf en wel op het betonnen ge deelte ervan, staan de belangstellenden, de genoodigden, de K.L.M.-officials, piloten, mecaniciens, ja wie al niet. De schijnwerpers lichten over het veld tot aan de randlichten in het „verre westen". De vier masten van het radiomistbaken gloeien rood in de verte. De lampen buiten aan het restaurant branden. Groote schijn werpers staan ook op reportagewagens en op den filmwagen. En midden in dit helle licht staat glinsterend de Snip als een onwaarschijnlijk zilver en -blauw wezen. De motoren zijn bedekt met grauwe hoezen; de nieuwe voorverwarmings- instailatie blaast door lange slurven heete •lucht. Mecaniciens en monteurs zijn druk in de weer. Daar onder den veiligen linkervleugel van het toestel staan dan ook de mannen, die straks langs een hun onbekenden luchtweg zullen vliegen naar West-Indië. Zij zijn om ringd door familieleden, die vast afscheid nemen. Daar staan ze. Hondong, van Balkom. van der Molen en Stoik. 't Is wonderlijk, al zijn we blasé geworden door de elkaar over treffende prestaties; moi'gen, neen vandaag zullen ze in Afrika zijn en een afstand van 2350 Kilometer hebben afgelegd. Van der Molen rookt-kauwt een sigaret, Hondong is druk in de weer, van Balkom is vroolijk. Ook de autoriteiten schuilen onder den vleugel. We zien minister De Wilde, generaal Snijders, den heer Damme' directeur van de P.T.T. en verschillende andere bekende per soonlijkheden. De vliegers en hun dames worden aan hen voorgesteld, er ontspinnen zich gesprekken, de beste wenschen worden gewenscht, de stemming is opperbest. Daar zijn ook de heeren Plesman, Martin en Thompson. Zij praatten met de piloten, met be kenden en geven hier en daar nog enkele aan wijzingen. ïntusschen bekijken de verschillen de autoriteiten en familieleden het toestel van binnen. Foto's worden genomen, de fotografen schijnen als de bekende paddestoelen uit den igi-ond te schieten. Het Blitzlicht ploft overal in de nabijheid. Ofschoon zich op het afge zette middenterrein behalve de familie van de vliegers alleen genoodigden en persvertegen woordigers mogen bevinden stro om en steeds meer menschen naar het vliegtuig. Wij klampen even Van der Molen aan, maar deze heeft het uit den aard der zaak zoo druk met het afscheid nemen van familie en ken nissen, dat geen uitgebreid onderhoud moge lijk is. Hij vindt het weer niet zooals 't moest zijn, maar nu ja, het zal best gaan. De overige leden van de bemanning gaan geheel schuil achter een kring van afschëidnemenden. Daar komt Van Bruggen aan, gekleed in leeren motorjas en -kap. Hij kan ons wellicht eenige inlichtingen geven. Maar neen: „Ik weet het werkelijk niet", zegt hij. .Bovendien, ik heb nou vacantie. Ik bemoei me fijn ner gens mee en ik kom hier gewoonweg niet meer. En heelemaal geen menschen. 't is zoo best uit te houden" Dan maar naar den heer Mar tin. Deze vertelt ons. dat inderdaad de Snip in West-Indië blijft. Voorloopig de bemanning ook, die intusschen eens poolshoogte zal ne men. En dan, ja de plannen zijn maar niet direct vast te stellen, er is nog trouwens wei nig vaststaan ds. Steeds meer publiek komt bij de machine. De officieele persoonlijkheden, de vliegers, hun familie, zij worden allen bijeengeperstEen radioreporter poogt zich verstaanbaar te ma ken voor een tegen den regen en het lawaai met een doek bedekte microfoon. De heeren Plesman en Martin doen wanhopige pogingen de menschen tot achteruitgaan te krijgen. Hun verzoek wordt overstemd door het van tijd tot tijd oplaaiende gejuich. Dan vormen K.L.M.- personeel en politie een keten, waarmee ge tracht wordt ruimte te maken. Langzamerhand is het oogenblik gekomen. Er wordt nog eens extra-afscheid genomen, vrouwen en ouders omhelsd. De heer Rusman wordt geroepen, hij kan wegens het slechte weer niet mee. Hij is zeer teleurgesteld. De reis naar Porto Praia gaat hem voorbij. Dan spreekt de heer Plesman enkele woorden en na zijn „goede reis" verdwijnen de vliegers, die hun groote vlucht gaan beginnen in het vliegtuig, Hondong, Van der Molen, Van Balkom en Stolk. Het trapje wordt weggeklapi. de deur slaat dicht. De vlucht wordt defini tief. Daar verschijnen al gezichten voor de raampjes in de cockpit. De middenmotor wordt aangeslagen, knalt even, slaat af. „Dat is ver keerd" zegt piloot Brinkhuis, tweede piloot bij Parmentier. Hij moest 180 graden draaien". Van Balkom zit uit het raampje te kijken. Hij wordt luid toegejuicht, vooral wanneer naast hem Hondong verschijnt. Kwart over twaalf. Uit de cockpit wordt „ja" geknikt. Weer wordt de middenmotor aangeslagen en plotse ling davert het op het betonveld. Ook de andere motoren beginnen te draaien. Nu eens razen zij hard, dan weer zachter. Door het lawaai heen klinkt het gejuich van de door weekte, maar dubbel enthousiaste menigte. Het Wilhelmus wordt ingezet, maar het hoera geroep overstemt het. In den neus van de Snip wordt overlegd. Drie hoofden zichtbaar voor het venster, hoof den van mannen, die samen zullen werken. Die zoo eenvoudig afscheid nemen en een moei lijken, gevaarvollen tocht aanvaarden. Van Bal kom werpt kushandjes naar de menschen- massa, Hondong werkt met vingerteekens. De blauwe vlammen stuiven uit de uitlaten. In de cabine zwaait iemand tot afscheid met een zaklantaarn. Het moment van vertrek is daar; de blokken zijn weggenomen. De machine beweegt, de mo toren razen, langzaam glijdt de blauwe zij wand langs ons, met daarop HollandWest- Indië en eronder Koninklijke Luchtvaart Maatschappij. Dat zegt veel en belooft veel. De linkervleugel zwaait over. Statig glijdt het toe stel weg, vervagend in den regen. De schijn werper verlicht den grond voor de wielen, het lampje op het richtingsroer duidt den weg aan dien de Snip over het veld neemt. Een oogenblik staat hij dan stil. Uit de verte klinkt plotseling het daveren van optrekkende motoren en sneller, steeds sneller stormt de Snip recht op het restaurant en den haven toren aan. Na een paar honderd meter, een zeer korten aanloop voor een dergelijk zware machine, die eenige duizenden liters benzine aan boord heeft, is hij los. En over de hoofden verdwijnt het toestel dat over zeven dagen in Curacao zal zijn, zet koers naar het Oosten, maakt geen rondje meer. Het gejuich is afge- loopen. Beteuterd staan de achtergebleven fa milieleden, het gaat té snel. De Snip is zijn vlucht begonnen en heeft het vaderland voorgoed verlaten. Wij die niets bij deze vlucht px-esteeren, wij zijn opgewon den en maken veel ophef. De mannen, die binnen in de cabine zitten, werken onafge broken en banen nieuwe wegen voor de lucht vaart. En zij blijven het toonbeeld van een voud. Van Marseille vertrokken. De k. L. M. deelt mede, dat de Snip om 8.17 (Amst. tijd) te Marseille landde voor het bijvullen van benzine. Te 9.13 uur vertrok het toestel weer van Marseille. Kerstgroet aan Nederland AMSTERDAM, 15 Dec. (V.D.) Na het ver trek van de Snip luisterde ook de Phohi nog langen tijd naar het morsegesprek van de Snip. Ongeveer een half uur na den start zond de Snip boven de Belgische grens een Kerst groet aan alle vrienden in Nederland met de mededeeling, dat alles wel aan boord was. Deze Kerstgroet is op de wasplaat vastgelegd, waarop de beteekenis van de Morseteekens wordt verklaard. De radiodienst van Vaz Dias volgde de Snip op zijn weg. We laten hier een verslag vol gen: Vlak na den start wordt Schiphol opgeroepen door de Snip op- 900 meter. De seinen komen hard door. Eenige minuten later roept van der Molen IJmuiden-radio op, die prompt terug komt en mededeelt dat de ontvangst goed is. De toon is stabiel, evenals de golf en wij mo gen dus op een goede verbinding hopen. Te 1 uur 10 passeert de Snip Gilze-Rijen. Van der Molen meldt de positie zoowel op korto als op langen golf. Ondanks de luchtstoringen zijn de signalen goed te volgen. Van der Molen deelt mede, dat hij nog geen tijd heeft te luisteren op de ultra korte golf om verbinding te krijgen met radio-amateurs. Als de Snip zijn positie opgegeven krijgt van Haeren, Brussel O.N.B., is hij 22 kilometer ten Noord westen van Leuven. Het blijkt, dat wanneer van der Molen op 52 Meter golflengte deze positie doorgeeft, de signalen aanmerkelijk zwakker doorkomen. Daarna komt de positie 20 kilometer West- Zuidwest van Luik. H etpeilen blijkt moeilijker te gaan. Als later om 2 uur de Snip positie aan Brussel vraagt blijkt Keulen niet te kunnen peilen. Waarschijnlijk komt de Snip te zwak door of treedt nachteffect op. Intusschen hebben een paar Fransche vlieg velden elkaar goedenmorgen gewenscht en we hooren o.a. Bordeaux, Valencienne en ook Le Bourget. Al deze stations geven elkaar de laatste po sitie van de Snip. Het blijkt dat alle velden, die op de route liggen hoewel het nacht en in den winter is. open zijn en de wetenschap dat er op den grond telegrafisten zijn, die de Snip volgen om te helpen bij het vliegen moet voor de bemanning van het vliegtuig wel een veilig gevoel en een groote moreele steun zijn. Om 2 uur 20 hooren we de Snip weer einen op 52 meter maar tengevolge van de lucht storingen kunnen de berichten niet woordelijk worden opgenomen. We hooren: „Jammer datenz. De signalen zijn thans veel zwakker dan in in het begin. We houden echter goede moed, omdat we weten, dat de ultrakorte-golf plot seling zwijgt of heel goed doorkomt. Daar is hij weer. De Snip vraagt aan Le Bourget ge gevens van wolken, wind enz. om veilig te kun nen verder vliegen. Op 900 meter hooren we, dat van der Molen de gevraagde inlichtingen krijgt. In vergelijking met overdag is het op de golflengte van het luchtverkeer zeer rustig. Af en toe werken Keulen en Ci'oydon met elkaar in vex-baxid met den nachtdienst tus- schen Duitschland en Engeland. Verder is het x-ustig, wat prettig is, omdat daardoor de sei nen van de Snip niet worden gestoord en we het vliegtuig over geheel Frankrijk kunnen vol gen. Om 2 uur 40 vraagt de Snip weer positie. Ook Schiphol geeft nog zijn peiling, waaruit blijkt dat de seinen van de Snip goed naar Amsterdam doorkomen en hoe betrouwbaar de beide zexxders werken. Deze keer kan de peiling echter niet ge schieden tengevolge van nachteffect. Le Bour get zegt, dat er te veel variatie is. Dit betee- kent, dat een serie van drie a vier peilingen, die in een tijdverloop van 40 seconden worden genomen te groote onderlinge verschillen geeft. Brussel vraagt aan Schiphol, hoe daal de seinen worden ontvaixgen. Brussel zeil' heeft slechte ontvangst: Q. S. A. 10, hetgeen beteekent: onleesbaar tot nauwelijks Ixoorbaar. Schiphol en ook wij hebben goede ontvangst. Parijs vraagt opaave met langere strepei' Van der Molen, gehoorzaam telegrafist, geeft thans stx-epen van tientallen seconden. Helaas blijft het vai'iatxeverschijnsel optreden, zoo dat alle moeite vergeefsch is. Schiphol heeft intusschen de positie van de Snip uitgex-ekend en vraagt of koers wordt gehouden. Van der Molen geeft „wachten" en in gedachte zien we hem de roode lamp laten gloeieix, het seir. voor Hondong, dat er „gehuistelefoond" moet worden. Het axxtwoord van Hondong is dat er nog steeds koex-s wordt gehouden. Op 54 meter hooren we, dat het Duiische kuststation Nord- deichx-adio met de Graf Zeppelin tracht te werken. Ook deze verbinding blijkt niet ge makkelijk te zijn. Om 3 uur 20 hooren we de Snip weer op 52 meter, doch de signalen komen minder goed door. Even later geeft Van der Molen als no titie 120 K.M. ten Noordoosten van Dyon. Het blijkt dus. dat Hondong te veel Oostelijk is en van Schiphol krijgt hij dan ook de waarschu wing. dat hij aan de Alpen moet denken. Hondong geeft direct voetenstuxxr naar rechts en weldra gaat het regelrecht op Dyon aan. Dit blijkt uit de peilixxgen. die uitwijzen dat de Snip eerst 120 daarna 75 en dan 25 Kilometer van Dyon is. Er behoeft dus geer. vrees te bestaan voor een minder aangename ontmoeting met de Alpen, Even over half vier roept Tours de Snin met het vei-zoek te seiiie voor een peiling Tours krijgt ziin wil. Ook Schiphol is weer van de „peilpartij" en peil nog steeds 177 graden. Zoo gaat het den hee- len nacht door. De signalen op de lange golf blijven opvallend goed. We kunnen woord voor woord verstaan. In den ochtend te kwart voor zeven wordt het drukker in de aether Hamburg. Berlijn en Leipzig gaan hun zenders afstemmen en be ginnen met traffic, terwïil de sterkte van de signalen van de Snip afneemt. Om zes uur Greenwich tijd het moment, dat de Snip vol gens het programma zou gaan luisteren naai de radio-amateurs schakelen we één van de ontvangers in op 42 Meter. We hooren een groot aantal amateurs, die de Snip aanroepen volgens onze gegevens, echter zonder renultaat, want de Snip zal voor deze aethercorx-espondentie wel geen tijd heb ben gehad. Dit blijkt inderdaad het geval te zijn, want van der Molen werkt rustig met an dere stations. We onderbx-eken de vervolging als het be richt komt, dat de Snip in Marseille is geland. Om 11 uur ruim heden morgen zond de marconist Van der Molen het volgende tele gram naar Cux-agao: ..Hoorde je niec. Wij zijn op weg naar Ali cante. Wanneer het weer eenigszins od- klaart gaan wij door naar Casa Blanca. Aii- dex-s morgen Vannacht stond alles onder la ding. Bij het vastpakken van de antenne kreeg ik een hevigen schok, aangezien de buien electrisch geladen waren!" Voor het vertrek van De Snip naar West- Indië verzond de minister van Defensie het voleende telegram: „De minister van Defensie wenscht u een gelukkige i-eis en verzoekt u bij ontmoeting van de K 18 zijn beste groeten over te bren gen aan de opvai-enden". De Snip heeft in totaal 26521 poststukken aan boord. Clearing met Duitschland. Nederlandsche Bank mag disconteeren en beleenen. Bij Kon. besluit Is goedgekeurd dat de Ne derlandsche Bank vorderingen, vallende on der of voortvloeiende uit regelingen, betref fende het betalingsverkeer tusschen Neder land en Duitschland, disconteert of in belee ning neemt, of tegen overdracht bij wijze van zekex-heidstelling van dergelijke vorde ringen daarop voorschot verleent. Aan de ingezetenen van Haarlem. Met groote dankbaarheid ontving ik van de Nederlandsche Dagbladpers de opbrengst van de voor ingezetenen onzer gemeente bestemde Kerstinzameling. Aan mij is opgedragen deze opbrengst te verdeelen. Overeenkomstig de gedachte, welke aan het initiatief ten grondslag lag, -zal ik het bijeengebrachte bedrag bestemmen tot Kerstgave aan hen, wier omstandig heden daartoe nopen, hoezeer de nood waarin zij verkeeren aan de daarvoor bestaande instellingen bleef verzwegen. Ten einde hen vóór de Kerstdagen te kunnen bereiken, verzoek ik ten spoedigste in kennis te worden gesteld met hun namen en adressen. Ieder helpe daartoe mede! Onderteekende opgaven van naam. beroep en woonplaats, gelieve men in te :enden uiterlijk op Maandag 17 December a s. 12 uur 's middags aan den Burge meester van Haarlem (persoonlijk) Raadhuis. De behandeling zal strikt vertrouwelijk zijn. zoodat niemand zich behoeft te 'aten weerhouden zich zelf of een ander op te geven. De Burgemeester. MAARSCHALK. HAARLEM, 14 December 1934. Hedennacht is de Snip naar de West vertrok ken. pag. 1 Tusschen Roosevelt en de Amerikaansche en quêtecommissie is het tot een accoord ge komen. T^cr. 4 Bij Langwedel in Duitschland is een autobus door een trein verpletterd, waarbij dertien personen om het leven kwamen- pag. 4 In België hebben twee ernstige vliegtuigonge lukken plaats gehad. pag. 4 De Oostenrijksch-IIongaarsche besprekingen te Boedapest. pag. 4 Minister Marchant over de nieuwe spelling en concentratie bij het bijzonder onderwijs. pag. 3 Het werktijdenbesluit voor winkels. pag. 3 Groot tekort bij de Duitsehe clearing. pag 3 De verfilming van De Big van 't regiment stopgezet. pag. 9 De pleger van den moordaanslag op een Chi nees is te Rotterdam gearresteerd. pag. 4 Puzzlcrubrick. pag. 5 Bekende Haarlemmers: de heer D. J. A. Wes- tervcld. pag. 3 Bioscopen. pag 9 Laatste berichten. pag. lv ARTIKELEN. ENZ. Van den Abeelcn: Comfort in verkeersvlieg tuigen. pag- 7 Finland, het land van nieren en eenvoudige menschen. pag 7 Hella Wildschut: Herfst in Lapland. pag 8 .1. B. Schuil: Anton Roemer. pag, 9 K. de Jong: Radiomuziek der week. pag. 9 K. de Jong: Concert der II. O. V. pag 9 Finantieele Kroniek: Gunstige berichten uit de Unie houden aan. pag. 11 J. Bastiaans: Opvoeding in de moeilijke ja ren, die komen. pag. 4 Van onzen I'arijschen correspondent: Staats bemoeiing een terugkeer naar de vrijheid pag. 4 L. S. Zorgen voor Kerstmis. pag. 7 L. N.Verplaatsing van de Amsterdamsche IJsclub. pag 8 J. Kammeijer: Blijft fit. pag. 7 Het Haarlcnische Stadsbeeld: Groote Hout straat. pag 8 MOTORRIJDER TE ABCOUDE VERONGELUKT Vrijdagavond is op den Rijksstraatweg bij Abcoude een motorrijder uit Amsterdam tegen een auto opgereden. De man liep bij ae bot sing zulke ernstige kwetsuren op. dat hij la ter overleden is. De duorijdster kreeg ernsti ge inwendige verwondingen. (Voortaan zal elke Duitsehe stu dent gedurende 112 jaar van zijn studietijd sport moeten beoefenen en wel lichte athletiek, zwemmen boksen en turnen.) Studenten doen, in meerderheid. Wel zonder hoog bevel aan sport, In Duitschland is nu 't onderscheid, Dat het hun voorgeschreven wordt. De lichte athletiek vooraan, Opdat de vlugge jongeman, Als hij de wei-eld in moet gaan, De plankenkoorts ontloopen kan. Opdat hij goed geoefend is, Wanneer lxij naar een functie dingt En over elke hindernis, Die op zijn weg ligt, luchtig springt. En zwemmen, dat hij op z'n tijd Zijn slag snel naar behooren slaat En met getrainde vaardigheid. 't Hoofd boven water, voorwaarts gaat. Dan boksen, dat hij „voor de vuist" Zijn standpunt onderstreepen kan En dat hij. wat zijn pad ook kruist, Zich er doorheen bokst als een man. Tenslotte turnen, want er is Een ladder, die je klimmen moet, En stap je eens een keertje mis. Dan word je voor gevaar behoed, Wanneer je van het evenwicht Eerst grondig studie hebt gemaakt. Een turner 's iemand die niet licht Op 't gladste pad van streek geraakt. En als hij dan na studie sjeest Voor het examen van het brein, Dan is 't nog niet vergeefs geweest, Dat hij student heeft mogen zijn. Dan kan hij toch nog wel wat doen, Hij zit niet bij de pakken neer. Maar kiest hot vak: sportkampioen En hij verdient waarschijnlijk meer. P. GASÜS rg

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 1