Tweede Kamer gaat tot 12 Februari
naar huis.
GEEF „HEM" ALS CADEAU
sj
DE BESTE SIGARET VOOR ZIJN GEZONDHEID!
Landde de Uiver
verkeerd?
Zoo een en ander.
HAARLEMMERS.
ZATERDAG 22 DECEMBER '34
HAARLEM'S DAGBLAD
STA TEN-GENERAAL
TWEEDE KAMER
Debat over: belastingstelsel, machinale sigaren, bankgeheim, winterhulp.
Begrootingen van Onderwijs en
Financiën aangenomen.
Na den somberen aanvang de herden
king door den voorzitter en den minister van
Waterstaat van de slachtoffers van de Uiver
verwierp de Kamer de motie-Thijssen
(gelijksoortige bezuiniging doorzetten op het
bijzonder onderwijs als reeds op het open
baar lager onderwijs is doorgevoerd) met
20—58. Alleen de socialisten, de communis
ten en de heer Lingbeek (Herv. Ger.) stemden
voor. want de heeren Ketelaar (V.D.) en Mr.
Wendelaar hadden geen motie-behoefte,
want zij vertrouwden, dat ook zóó het beoog
de doel wel bereikt zal worden.
Bij zitten en opstaan slechts anti-revo
lutionairen en christelijk-historischen bleven
zitten ging de motie-ter Laan ten gunste
van ziekteverlofregeling voor onderwijsperso
neel er door. Daarop volgde aanneming der
Onderwijsbegrooting, die alleen de socialis
ten, communisten en de H.-Ger. niet aan
vaardbaar vonden en goedkeuring derlndische
loonbelasting met slechts socialisten, commu
nisten plus mr. Arts (R.K.V.) tegen: tenslotte
bleek toch ook de heer v. Kempen (lib.) na
er een nachtje over geslapen te hebben, bereid
het ..voor" te laten hooren.
Minister Oud moest nu nog de sprekers,
die gisteren over Hoofdstuk VII B Finan
ciën hadden gesproken, beantwoorden.
Tot de door hem aangeroerde punten be
hoorde o.m. de vraag of het niet tot verlaging
van accijnzen dient te komen, waarvoor in het
bijzonder dr. Bierema (lib.) gepleit had. Het is
in overweging; maar het overwegen is nog
niet in een ver genoeg stadium, om verder
iets omtrent deze zaak te kunnen mededee-
len.
Naar aanleiding van de klacht (o.m. door
Ir. v. d. Waerden (S.D.) op den voorgrond
geplaatst) over de wijze waarop die geheven
wordt van gas- en electriciteitsbedrijven, hield
de minister vol, dat de wet juist wordt toege
past op die bedrijven. Wil men daarin veran
dering tot stand zien komen, dan is wetswij
ziging noodig en de urgentie hiervan kan H
minister Oud niet inzien.
Wel is dit het geval met de zegelwet, die
nl. op de helling moet om ontduikingen tegen
te gaan. Een wijzigings-ontwerp is in voorbe
reiding.
Huiverig is mr. Oud voor een uniforme rege
ling der heffing van de Personeele Belasting
door de gemeenten, want hier dient men de
regeling over te laten aan de gemeenten.
Vereenvoudiging van het belastingstelsel
heeft de volle aandacht van dezen bewinds
man. De door den heer Stumpel (R.K.) hier
voor gevraagde studie-commissie heeft de
minister echter niet noodig.
Hij zal met zijn ambtgenooten overleg ple
gen omtrent de mogelijkheid van het zwaar
der belasten van machinaal gemaakte siga
ren, als is dit wel een moeilijke kwestie. Doel
hiervan is uitbreiding der werk-gelegenheid_
Een anderpuntje: ook de „noodlijdende"
gemeenten zullen evenals haar minder in het
nauwzittende „collega's" in staat worden ge
steld de landbouwarbeiders te steunen.
Kapitaalvluchtigen. De minister zal ze in
de gaten houden. Opheffing van het bankge
heim. Dat kan niet nationaal doch alleen
internationaal, en dan nog met behulp van
een verdrag waarbij de belangrijkste landen
aangesloten moeten zijn. Na wat ik gisteren
reeds schreef over de motie-IJzerman verbaas
de me het niet uit 's Ministers mond te ver
nemen, dat hij haar tenslotte beschouwde als
aanbeveling tot opheffing van het bankge
heim anders had hij hiertegen ernstig be
zwaar.
Met 28—41 werd de motie, die behalve, de
stemmen der socialisten en communisten
ook die van de vrijzinnig-democraten en de
R. K afgevaardigden v. Poll en Steinmetz
kreeg, verworpen.
In repliek nam Ir. v. d. Waerden (s. d.) het
nogmaals op voor electriciteit-s- en gasbedrij
ven. die eenerzijds het toch al zoo hard te
verduren krijgen door concurrentie (goedkoope
petroleum!) en nu nog bovendien onder den
druk der omzetbelasting gebukt gaan. Onbe
vredigd als deze afgevaardigde was. wilde hij
de Kamer door een motie den minister doen
uitnoodigen zijn standpunt in zake omzetbe
lasting wegens levering van gas en electrici-
teit nader te overwegen. Mede-onderteeke
naars had hij op de liberale. R.K., en C.H. ban
ken gevonden.
De Minister verklaarde zich bereid met het
oog op het punt in kwestie een wetswijziging
te overwegen waarbij dan ook rekening zal
moeten worden gehouden met de positie waar
in de verschillende publiekrechtelijke bedrij
ven verkeeren. Maar bij de houdige regeling
kan hij aan de verlangens van den heer v. d.
Waerden c. s. niet tegemoet komen, want heel
het systeem is nu eenmaal dat thans de om
zetbelasting bij den bron plaats vindt en vol
gens hem is in dit geval het distributiebedrijf
de bron.
Tegen den Minister in bleef Ir. v. d. Waer
den betoogen, dat de Kamer (en niet een an
dere instantie) wel degelijk het recht had ken
baar te maken, dat volgens haar de Minister
de bestaande wet onjuist interpreteert. Neen.
zegt de heer Smeenk (A.R.), de tariefcom
missie is door de omzetbelasting-wet zelf aan
gewezen om zich over een dergelijke interpre
tatiekwestie uit te spreken. Nadat Mr. Teu-
lings hetzelfde had verkondigd trok Ir. v. d
Waerden. nu deze mede-onderteekenaar hem
ontviel, zijn motie in. Toen vervolgens nog een
der leden zich verstoutte de beraadslagingen
te verlengen, openbaarde zich de vacantie-
stemming zijner medeleden. Hun voor dezen
laatsten Kamer-werkdag in 1934 zelfs door
den President gedulde luidruchtigheid deed
dienst om den heer Humpel (R.K.) zoo spoe
dig mogelijk tot zwijgen te brengen.
Na aanneming van Hoofdstuk VII B (aan-
teekening communisten tegen) en een aantal
hamerstukken, kwam tot besluit aan de orde
het voorstel i. z. een extra-winterhulp ten be
hoeve der werkloozen. waarvoor 2 millioen be
schikbaar wordt gesteld. Een paar opmerkin
gen van geen belang en ook dit voorstel was
weer achter den rug. En daarmee brak dan
het oogenblik aan, waarop de voorzitter allen
een zalig Kerstfeest en een gelukkig Nieuw
jaar toewenschte President Ruys wiens woor
den een warm applaus ontlokten, liet niet na
den leden op het hart te drukken gedurende
het lange Kerstreces (eerst op 12 Februari
komt de Tweede Kamer weer in het openbaar
bijeen.), te overdenken of het niet gewenscht
ware nog een maatregel te nemen om een te
veel aan overbodige redevoeringen te voorko
men. Een nuttig denkbeeld inderdaad. Dat
overigens de Kamer, in het algemeen geno
men hard en goed gewerkt heeft, zij gaarne
erkend. De vacantie hebben de dames en hee
ren dan ook zeker dubbel en dwars verdiend.
Prof. Walch.
Prof. dr. E. W. Walch, die het slachtoffer is ge
worden van de ramp van de Uiver, werd
in 1891 geboren. In 1918 ging hij naar Indië,
waar hij als arts werkzaam is geweest bij de
Senembah Maatschappij. Hij legde zich toe
op de bestrijding van de malaria en de z.g.
„pseudo-typhus". In 1923 maakte hij een
studiereis naar Amerika, daarna kwam hij in
Amsterdam aan het Instituut voor Tropische
Hygiëne. Vervolgens keerde hij naar Indië
terug, waar hij in 1926 in gouvernementsdienst
trad. Hij kwam aan het hoofd van de malaria
bestrijding te staan en werd bij de oprichting
van de Medische Hoogeschool te Batavia tot
hoogleeraar aan die school benoemd.
Prof. Walch reisde zeer veel en woonde ver
schillende congressen in het buitenland bij.
Op een congres te Algiers, waar de malaria
bestrijding behandeld werd, vertegenwoordigde
hij Nederlandsch-Indië. In October j.l. was
hij aanwezig op een groot congres te Nan
king.
Prof. Walch was naar Amsterdam gekomen
om de zaken van zijn moeder te behartigen,
naar aanleiding van het overlijden van zijn
zuster.
Beekman had nog nooit eenige
schade bij de K. L. M. gehad.
„Wachten met ons oordeel," meent de heer
Plesman
De heer Plesman. die diep onder den indruk
is van het ongeluk met de Uiver, heeft een en
ander verteld uit het leven van de omgeko
men bemanning. Beekman, zoo zei hij, heeft
nog nooit eenig schadegeval gehad, zoolang
hij bij de maatschappij is. Dat is een zeer
weinig voorkomend geval. En Beekman was
reeds geruimen tijd in dienst van de K. I M.
Nog nooit is het hem gebeurd dat hij een op
dracht niet goed heeft uitgevoerd en hij werd
evenals de andere leden der omgekomen be
manning, door zijn collega's zeer hoog ge
schat.
De directeur der K. L. M. zei dat het voor
barig was om reeds nu een definitief oordeel
uit te spreken over de oorzaak van de ramp.
Men moet afwachten om alle seinboeken
der marconisten uit den omtrek van de plaats
van het ongeluk in te zien Dr. v. d. Maas van
den Rijksstudiedienst voor de luchtvaart gaat
naar Rutbah. Voorloopig zullen wij dus met
een definitief oordeel op de rapporten moeten
wachten.
Van de bemanning van de Snip kwam een
telegram, evenals van vele buitenlandsche
luchtvaar tmaa tschappij en.
Weer een doode op een onzer
„onbewaakte gevaren".
Veeauto bij Raalte door den trein vernield.
Een doode.
Vrijdag werd op den onbewaakten overweg
in den rijksweg Raalte-Nijveral. een vee-trans
portauto door den trein van halftwaalf ge
grepen.
De cabine van de auto werd ruim drie
honderd meter meegesleurdDe eenige inzit
tende de heer Heuvelman uit Wijk bij Meppel
werd uit de cabine geslingerd en is naar het
ziekenhuis te Raalte vervoerd. Voor zijn leven
wordt gevreesd.
Velen spoedden zoch naar de plaats des on-
heils. Door een plotselinge wending reed een
personenauto met een Duitschgezelschap door
shipping van den weg in een diepe sloot en
werd geheel vernield, de inzittenden kregen
geen letsel.
CHIEF WHIP
(Adv. Ingez. Med.)
Of is de bliksem oorzaak van het
ongeluk
Honderden brieven vlogen door
de lucht
BAGDAD. (Reuter). De verongelukte
.Uiver" ligt in het midden van een uitge
strekte ver la ton woestijn vlak te waar het voor
ieder vliegtuig onmogelijk is te landen.
Toen gistermiddag de reddingsbri
gade uit Rutbah met pantserwagens
op het tooneel van de ramp verscheen,
vonden zij de machine op haar kop,
zoo zeer verbrand, dat herstelling vol
komen uitgesloten is. Rondom de plek
des onheils vlogen, opgejaagd door
den wind, honderden brieven, die
uit de opengescheurde postzakken
gevallen waren.
De stoffelijke resten van de beman
ning en de passagiers lagen onder de
overblijfselen van het vliegtuig en
waren alle onherkenbaar verminkt.
De directeur van de Imperial Airways in
Irak, Stuart Shaw, die samenwerkt met den
Neaerlandschen vertegenwoordiger, heeft
laatstgenoemde geholpen de lijken te ver
voeren naar de pantserauto's en zocht ver
volgens een uur lang naar de mail. waarvan
hij zooveel mogelijk in veiligheid bracht. On
der de grootste moeilijkheden reed hij in zijn
auto terug naar Rutbah en kwam eerst na
het vallen van den avond in het op 250 mij
len afstand van Bagdad gelegen station in de
woestijn aan.
Het is nog onmogelijk de oorzaak van de
ramp aan te geven, zoolang de overblijfselen
van het vliegtuig niet door technici zijn on
derzocht, maar men acht het waarschijnlijk,
dat de bestuurder heeft trachten te landen
toen de storm zijn hoogtepunt had bereikt.
Beekman schijnt dit gelijkmatig
uitziend stuk grond dat in het licht
der onafgebroken flitsende bliksem
stralen geschikt scheen voor een nood
landing, maar dat tengevolge van
den stroomenden regen en het nood
weer niet veel beter was dan een
moeras, te hebben gekozen.
Men veronderstelt dat een punt van
den vleugel langs den grond heeft
gescheerd, waardoor het vliegtuig
over den kop sloeg, en het wel direct
vlam moest vatten.
De Nederlandsche en de Engelsche direc
teur hadden een gevaarlijken tocht, toen zij
met hun droevigen last, de lijken en de ge
redde mail, naar Rutbah terugkeerden.
Shaw is thans op weg naar Bagdad, voor
welke reis hij den geheelen nacht noodig heeft
en waar hij hedenochtend met de geredde
mail hoopt aan te komen.
Reuter meldt uit Amman, dat er
een vermoeden bestaat, dat de „Uiver"
door den bliksem is getroffen en dat
het ongeluk niet te wijten is aan een
slechte landing, omdat de grond,
waarop de resten liggen, goed is.
Het stoffelijk overschot der inzit
tenden zal door een R. A. F.-vliegtuig
naar Cairo overgebracht worden.
Geen vergoeding voor schade
aan „Uiver"-brieven?
Er zou van „overmacht in 't buitenland"
sprake zijn.
Hoewel officieel nog niet bekend is, of de
geheele post aan boord van de „Uiver" ver
nield is, mag. daar het toestel verband is wel
aangenomen worden, dat van de brieven niet
veel meer over zal zijn gebleven. De .„Uiver"
had de grootste postbezending, welke ooit per
vliegtuig is verzonden, namelijk 51.000 stuks,
bej plakt met een kapitaal aan postzegels. De
Tel. heeft nader geinformeerd bij den directeur
van het hoofdpostkantoor te Amsterdam. Deze
deelde mede, dat voor verdwenen brieven niets
wordt teruggegeven en voor aangeteekende
brieven ook geen schadevergoeding kan wor
den gevraagd. Per vliegmachine worden alleen
aangeteekende brieven verzonden zonder aan
gegeven waarde.
In het binnenlandsch verkeer wordt bij weg
raken f 25 utibetaald voor dergelijke brieven.
In het buitenlandsch verkeer echter wordt,
als er overmacht in het spel is, volgens art. 143
van de Post- en Telegraafgids, geen vergoeding
gegeven. De geheele post en ook de postpak
ketten moeten 'dus, als zij verbrand zijn, als
een schadepost voor de afzenders worden be
schouwd.
KOFFERFILMTOESTEL IN BRAND.
Te 's Hertogenbosch raakte in het patro
naatsgebouw St. Catherine bij het proefdraaien
een kofferfilmtoestel in brand, vermoedelijk
door het feit, dat het toestel den sterken
stroom niet kon verdragen. De opex-ateur be
kwam. doordat het toestel uit elkaar sprong,
ernstige brandwonden en moest in het zieken
huis worden verbonden. De brand werd met
eenige emmers water gebluscht. (Tel.)
TELEGRAM VAN DEELNEMING VAN
PRISES JULIANA.
Ben de K. L. M. is een telegram ontvangen
van Prinses Juilana waarin zij mededeelt, dat
zij diep onder den indruk is van de groote
ramp welke de maatschappij getroffen heeft
en waarin zij aan de directie verzoekt haar
oprechte deelneming over te brengen aan de
negelaten betrekkingen der slachtoffers.
Incident in den Larenschen
Raad.
O. S. P.-raadslid verwijderd.
Gistermorgen heeft zich in den Larenschen
gemeentei-aad een incident voorgedaan. Toen
het bericht omtrent het ongeval met den
„Uiver" binnenkwam vermeldde een der aan
wezige journalisten eenige gegevens daarom
trent op een briefje en gaf dit aan den burge
meester ter circulatie, aldus de Maasbode.
Toen dit briefje bij den heer v. Praag
'O.S.P.aangeland was, wierp deze het met
een verachtelijk gebaar ter zijde met de opmer
king: „dat laat me koud".
De voorzitter alsmede verschillende raadsle
den, riepen hierop: „Dat is grof".
De heer v. Praag: „Wat is grof, dat ge
huichelde medeleven hier. Denk maar aan de
„Zeven Provinciën" met de 23 dooden".
De voorzitter hamerde heftig en ontnam den
spreker het woord. Deze ging toch door en
toen hij op verzoek van den voorzitter niet
wilde zwijgen stelde deze voor hem den toe
gang tot de raadszaal te ontzeggen.
Geen der raadsleden had hiertegen be
zwaar. waarop de voorzitter den heer v. Praag
gelastte de raadszaal te verlaten.
De heer v. Praag voldeed onder het uiten
van verschillende uitroepen schoorvoetend
aan het verzoek, waarop een politieagent van
de publieke tribune kwam en hem tot meer
spoed aanmaande.
Weer onderhandelingen met
Duitschland over 'n verdrag.
Dat 1 Januari het oude handelsverdrag zou
moeten vervangen.
Wederom is er een nieuw verdrag tusschen
Nederland en Duitschland op komst, zooals
het schijnt.
De Nederlandsche delegatie onder leiding
van dr. Hii-schfeld is gisteren naar Ber
lijn vei-ti'okken ter voortzetting van de on-
dei'handelingen.
Verwacht mag woi'den dat voor 1 Januari
het nieuwe handelsverdrag gereed zal komen,
dat dan in de plaats zal treden van het
met dien dattim afloopende bestaande ver
drag.
WOLVEGA DOET NOG VAN ZICH SPREKEN
In de dezer dagen gehouden vergadeiing
van den gemeenteraad van Weststellingwerf
heeft wethouder Muurling zijn houding in de
zaak Wardenier verdedigd. Deze vei-dediging
eindigde met een verklaring omtrent Warde
nier waarin hij zeide nog steeds vertrouwen in
den jongen man te hebben. Er bestaat volgens
den wethouder een motor.
Dezen motor heeft Wardenier hem getoond,
hetgeen hij onder getuigen kan bewijzen.
De i-aad nam een motie aan, waarin hij ver-
klaai'de het vertrouwen in wethouder Muur
ling te zeggen en verzocht hem de eenige voor
de hand liggende conclusie te trekken.
Waardeering is alles.
De beroemde humoristische schrijver P. G.
Wodehouse heeft een zijner laatste boeken
voorzien van een opdracht aan zijn vrouw en
zijn dochter in deze wooi'den: „zonder wier
onvermoeide assistentie en advies dit boek in
de helft van den tijd had kunnen worden ge-
schreven".
Stille liefdesverklaringen.
De Britsch-Indische geleerde Jagadis Chan
dra Bose. een groot plantkundige, heeft ver
kondigd dat boomen. planten en groenten le
ven en sterven als menschelijke wezens en
ook hun liefdesaffaires hebben. Hij zal bin
nenkort te Londen een demonstratie en le
zing geven over den polsslag en het gevoel
van planten en groenten.
Hoe daar over te steken?
Het drukste punt in Londen is Hyde Park
Corner. Op 11 Juli van het vorige jaar pas
seerden tusschen 8 uur 's morgens en 8 uur
s avonds 81.857 voertuigen. Het aantal op
denzelfden dag en dezelfde uren was in 1904
29.286.
Kleine wenken.
Borduursel en met kralen bewerkte stof of
kant worden aan den achterkant gestreken op
een tweemaal gevouwen moltondoek op de
strijkplank.
Dat is toevallig!
Het Egyptische ministerie van binnenland-
sche zaken heeft een lijst van strandbepalin-
gen opgemaakt. Deze houden in: verbod van
zonnebaden, een dansverbod voor menschen
gekleed in badcostuum en een vei-bod van
het fotografeeren van baders. De Egyptenaren
zijn dus niet beter dan wij.
Katten ennegers.
Mr. Charles Bassage heeft in den tijd, toen
er bij de spoorwegen nog met smeerpotten
voor de assen werd gewerkt, een mysterieus
probleem opgelost. Negers die voor de smering
moesten zorgen, werden er van beschuldigd
niet te smeren, zoo dat de assen warm liepen.
Mr Bassage ontdekte, dat de negers de ..sme
rige" gewoonte hadden ..terwille van de
smeer" de potten leeg te snoepen.
Wel overtuigend.
De man. die kort geleden een appai-aat uit
vond dat eiken leugenaar verraadt, heeft er
•nee geëxperimenteerd op een hengelaar.
Hij weet nog niet of hij zal probeei'en de
machine te repareeren of dat hij een nieuwe
zal maken.
Een halve eeuw geleaen. l
Uit Haarlem's Dagblad
1884
22 December:
In Juli 1.1. werd door de nagenoemde
heeren onder hun vrienden en beken
den een circulaire verspreid, waarin zij
deze opwekten met hen mede te werken
tot oprichting van een nieuwen schouw
burg, waax'van de kosten op een maxi
mum van 200.000 gulden geraamd
werden.
De onderstaande heeren, op de ver
gadering van 30 November tot voor
loopig Comité gevormd, werden toen
tevens gemachtigd de inschrijvers tot
een vergadering op te roepen, wanneer
150.000 gulden zou zijn ingeschreven,
om dan de eerste besluiten omtrent de
oprichting eener Schouwburg-vereeni-
ging te kunnen nemen.
Hieraan is voldaan: den 9den Dec.
1.1 heeft die vergadering plaats gehad
en tot de oprichting der „Haarlemsche
Schouwburg-vereeniging" is daar be
sloten.
Het comité bestaat uit de volgende
heeren: Mr. E. A. Jordens. eere-voorz.;
J. H. Krelage, voorz.; A. L. Dyserinck.
onder-voorz.; Jhr. Q. Hoeufft, penning
meester; P. J. L. Huet, secretaris; Dr. E.
H. von Baumhauer, Mr. Th. de Haan
Hugenholtz, C. de Koning, A. C. Kruse-
man en Jhr. J. W. M. van de Poll.
FIETSER IN DEN MIST DOODGEREDEN.
Een tot nu toe onbekend gebleven auto
heeft in De Steeg den 18-jarigen H. Jansen
uit Rheden aangei-eden. In hoogst zor|wek-
kenden toestand is de jongeman naar het
ziekenhuis te Velp overgebracht. Jansen reed
per fiets op het rijwielpad toen de automobi
list hem links passeerde. Waarschijnlijk heeft
laatstgenoemde den wielrijder door den dich
ten mist niet kunnen opmei'ken.
Door onze lens gesnapt.
Nico Hoogerwerf.
Nico Hoogerwerf werd 3 September 1891 te
Haarlem geboren.
Zijn eerste leermeesters op muzikaal gebied
waren wijlen onze stadgenooten W. Robert
Sr. en Philip Loots. Daarna studeei-de hij
aan het Conservatorium te Amsterdam en
genoot daar muziekonderwijs van de heeren
Röntgen. De Pauw. Tierie. Zweers en van
Milligen. In 1920 behaalde hij het eind
diploma.
Hij legde zich toe op den koorzang en wist met
verschillende koren groote successen te boe
ken, zoowel in de concertzaal als op wedstrij
den. Op deze wedstrijden kreeg hij een kleine
honderd prijzen.
Nico Hoogerwerf was mede-oprichter van
den Bond van Koordirigenten, waarvan hij
ruim 10 jaar secretaris is geweest.
Meer en meer trekt hij zich uit het koor
zangleven terug, om zich aan het muziek
onderwijs te wijden, op welk gebied hij als
directeur van Haarlem's Muziek-Instituut
een ruim arbeidsveld vindt.
