WeMièmtr
DE BILT
Zoo een en ander.
Gebruikt in Uw soepen HONIG's BOUILLONBLOKJES - 6 voor 10 cent
UITVERKOOP
Neem 'n "AKKERTJE"
ECHTE WALES-ANTHRACIET
Berichten in enkele regels
In dit seizoen scoorden
^"letteren en kunst |j
tentoonstelling
WUbNSDAG 9 JANUARI 1935
HAARLEM'S DAGBLAD
2
V olksuniversiteit.
De cursussen na de Kerstvacantie.
De Volksuniversiteit heeft voor den tijd na
de Kerstvacantie het volgende programma sa-
gengesteld voor cursussen en lezingen.
Luistercursussen.
De heer J. Kapelner te Amsterdam over
grafologie.
Astronomische cursus, georganiseerd in sa
menwerking met den Haarlemschen Weer- en
Sterrenkundigen Kring: het planetenstelsel
voor Dr. G. F, W. Mulders van het Heliophy-
sisch Instituut te Utrecht; het sterrenstelsel
door den heer D. Veldt, van de sterrenwacht
te Leiden en veranderlijke sterren door H.
Kleibrink Jr. van de Sterrenwacht te Leiden.
Electrotechniek en haar toepassingen in de
industrie, o.a. het lasschen, door Ir. A. D.
Mesritz, te Bloemendaal.
De heer H Ch. van der Mandere. te 's-Gra-
venhage, over „Mijn ervaringen in het Saar-
gebied."
Vogelleven in Nederland (met lichtbeelden
en filmt door Jan P. Strijbos, te Heemstede.
Moderne Engelsche romanschrijvers, door
mej. Ada Geyl, Den Haag.
W erkcur sussen.
Cursussen in de Italiaansche taal door mej.
L. L. Bierens de Haan, te Aerdenhout. (a.
voortzetting van den begincursus; b. voortzet
ting van den vervolgcursus).
Lezingen.
De volgende lezingen en filmvertooningen
zullen gehouden worden.
De Marofilm: Bijen en bloemen; met de
filmcamera het bij en jaar door. (fotografie en
draaiboek: Alex Roosdorp, te Deventer; ma
nuscript: G. Dudock te Haarlem.
Eerste openbare voordrachtavond in Neder
land door mevr. Willy Haak, te Amsterdam.
Filmvertooning: Scheepvaart en Wereld
verkeer door A. Clippers, Den Haag.
Tenslotte is het bestuur voornemens, den
leden nog een lezing met films over het vlieg-
wezen aan te bieden, te geven door een van de
bekende piloten der K.L.M. Voorloopig is vast
gesteld! dat deze lezing zal worden gehouden
door den heer H. C. van Veenendaal.
Filmbiografie van Prinses
Juliana.
Vervolg op Neerlands Oranjefilm.
Als vervolg op Neerlands Oranje-film is
thans een film betreffende het leven van
Prinses Juliana vervaardigd. De film is door
de H.A.V.O.-onderneming samengesteld uit een
groot aantal opnamen van nationale gebeur
tenissen, welke de Prinses in den loop dei-
jaren heeft bijgewoond en welke destijds dooi
de N.V. Profilti werden vereeuwigd; voorzoover
uit de eerste levensjaren van de Prinses nog
geen films waren verkregen, is een aantal
foto's, uit die jaren kiekjes, waarvan er
verscheidene nog onbekend zijn voor het pu
bliek daarin ingelascht, terwijl het geheel
in chronologische volgorde is gezet en muzi
kaal geïllustreerd.
Zoo zien wij de doopplechtigheid, de Prinses
als baby, als opgroeiend kind, als studente;
we ontmoeten haar verder op diverse bezoeken
door Nederland, bij de weermacht, bij de in
stallatie van het Nationaal Crisis-comité, bij
de hulde in het Stadion, bij de teraardebestel
lingen van haar grootmoeder en van haar
racier; tezamen met de Koningin bij de diverse
gebeurtenissen en tenslotte o.m. bij cle opening
van het nieuwe hoofdkwartier der Nederland-
sche padvinders.
De vertooning van deze interessante film,
die over eenigen tijd in het openbaar zal ge
schieden, duurt ongeveer 5 kwartier.
Huisvrouwen willen weten
hoeveel zij koopen.
Kwantiteit van evenveel belang als
kwaliteit.
De Ned. Vereenlging van Huisvrouwen heeft,
tot den minister van Sociale Zaken een adres
gericht, waarin de aandacht gevestigd wordt
op een wenschelijke aanvulling van de Wa
renwet in dien zin. dat het aangeven van de
hoeveelheden on verpakte waren verplicht
wordt gesteld. Het spreekt vanzelf zegt
adressante dat het juist in dezen tijd. nu
de huisvrouw vaak met een gering bedrag
haar huishouding moet voeren, voor haar
van het hoogste belang is, dat zij dit zoo doel
treffend mogelijk besteedt, waartoe noodig is,
dat zij zich niet alleen van de kwaliteit, maar
ook van de kwantiteit van hetgeen haar wordt
geboden, een zoo duidelijk mogelijk beeld kan
vormen en de kans op misleiding is uitgeslo
ten. Adressante betoogt, dat ook in de kringen
van den bonafiden handel aan een'dergelijke
bepaling groote behoefte wordt gevoeld.
Zij herkreeg haar gezicht.
Mrs. Jenkins uit Pengam nabij Cardiff werd
door de bliksem getroffen, verloor dientenge
volge haar gezicht en moest verder het bed
houden. Drie en twintig jaar later toen ze
vijf en zestig was, herkreeg ze plotseling haar
gezicht. Op een Zondagavond hoorde haar fa
milie haar plotseling roepen: „Ik kan zien".
„Een bus rozen, alstublieft".
In Californië. bekend door de perziken-in
blik, maakt men nu rozen in. De bloemen on
dergaan een parafinebehandeling en worden
luchtdicht afgesloten. Ze kunnen zoo acht
maanden worden bewaard.
De hitte der geluiden,
Kleine temperatuursveranderingen veroor
zaakt door verhooging of vermindering van
den druk door het passeeren van geluidsgol
ven worden door een instrument gemeten, dat
door Ellis. A. Johnson, een Amerikaan, is ge
construeerd. Het registreert zelfs de „hitte"
van geluiden die wij niet kunnen hooren.
Gemoedsbarometer.
Er wordt beweerd, dat de levensduur van
een stijve boord voor een groot gedeelte van
het gemoed van zijn drager afhangt.
Dansend Engeland.
Het aantal dansers in Engeland wordt op
6.000.000 geschat.
Gevangenisdirecteur: „Iedere gevangene
moet hier een vak leeren. Wat wil je worden?"
Gevangene„Handelsreiziger".
Kleine wenken.
Japansche verlakte voorwerpen herkrijgen
(Adv. Ingez. Med.)
Het Evangelie tegenover het
staal.
Ds. F. Kuiper spreekt voor Kerk en Vrede.
De afdeelingen Heemstede en Omstreken
van Kerk en Vrede en den Algemeenen Ne-
derlandschen Vrouwenvredesbond hielden
Dinsdagavond een openbare vergadering in het
gebouw van den Nederlandschen Protestan
tenbond te Heemstede. Ds. F. Kuiper uit Alk
maar sprak op dezen avond over ,.De macht
van het staal en de kracht van het Evangelie".
Medewerking verleenden aan dezen avond
mevr. Suze RoelofsenTak, viool en de heer
P. Zwaanswijk, orgel.
Broeder C. J. Oostenrijk, voorzitter van Kerk
en Vrede, afd. Heemstede, sprak een welkomst
woord. Mevr. Roelofsen en de heer Zwaans-
wijk speelden vervolgens een sonate voor viool
en orgel van Locatelli.
Daarna was het woord aan Ds. Kuiper. Deze
gaf een uiteenzetting over de keuze van den
titel van zijn onderwerp.
In onze samenleving is het staal een deel
van de macht van het goud, die de wereld be
zit. Het staal heeft in deze wereld een over
winning behaald. Dit heeft een bijzondere
oorzaak .Uit het staal werden van ouds de
werktuigen voor den vrede èn voor den oorlog-
gemaakt. De producenten er van volgen den
weg van den minsten weerstand. Hun vooruit
zichten zijn het beste bij het gebruik van hun
product in de wapenindustrie. De wereld weet
daar weinig van en wil er weinig van weten,
juist daarom bloeit deze industrie, zooals ook
tot voor enkele jaren die der luciferskoningen.
De bezitters van beide industrieën oefenen
machtigen invloed uit. Spr. haalde hierbij aan
den strijd van Kreuger tegen de macht van
het staal, waarin tenslotte Zaharoff de over
winning behaalde.
De mensch heeft het staal noodig wanneer
hij wil dooden: wil hij leven dan heeft hij het
Evangelie noodig.
Bij voortdurende vraag naar hun product
hebben de staalmagnaten belang, zij zorgen
dan ook voor aanhouden er van, verwekken
mislukking der onjtwapenings conferenties en
maken de volken moedeloos ten aanzien van
ontwapening. De macht van het staal wil voor
loopig bewapening, nog geen oorlog.
Wanneer we tegenover de macht van het
staal zien de kracht van het Evangelie, dan
achten we die nietig. De macht van het Evan
gelie is ook niets zonder de kracht van het ge
loof, de waarheid, Pontius Pilatus zei tegen
over Christus „Wat is waarheid?" Die woorden
zou de macht van het staal spreken tegen
over den ontwapeningsidealist. De waarheid
toch is de kracht van het Evangelie. Waarheid
brengt mede dat de heerscher moet zien dat
hij geen recht heeft te heerschen en ook dat
hij niet mag dooden.
Nu beweert men dat bewapening noodig is
als zelfverdediging tegen andere volken, doch
de waarheid leert dat deze volken medemen-
schen en broeders zijn.
Wanneer wij niet tot waarheid komen, val
len we in de macht van het staal. "We aarze
len, omdat we deel hebben aan de onwaarheid
van deze macht.
We kunnen aan de zijde van het staal staan
of aan die van het Evangelie. Hier moeten we
kiezen en wanneer we moedig zijn kiezen we
het Evangelie.
Na deze Te de van Ds. Kuiper -brachten
mevr. Roelofsen en de heer Zwaanswijk nog
ten gehoore Sarabanda van Mouret en Prière
van Luzzatto.
BRIDGE DRIVE TEN BATE VAN
„KINDERHULP".
De afdeeling Haarlem van „Kinderhulp"
(Vereeniging tot opvoeding van halfverwees-
de-, verwaarloosde-, of verlaten kinderen, in
het huisgezin) organiseert ten bate van haar
kas een bridge drive, welke gehouden zal wor
den op Zaterdagavond in restaurant Hilde-
brand. Er wordt gespeeld in partijen van
sterke en zwakke spelers, zoodat niemand be
hoeft te denken dat zijn spelcapaciteit niet
groot genoeg is.
Het inleggeld bedraagt f 3 per paar.
We hopen dat velen aan dezen wedstrijd
zullen meedoen en daardoor het sympathieke
doel steunen.
TENTOONSTELLING VAN HET TECHNISCH
SCHIJNBUREAU.
In school 2728, die in de Schoterstraat. 2
is gevestigd, is een tentoonstelling onderge
bracht van het Technisch Schijnbuieau, dat
precies een jaar geleden werd opgericht, o.a.
door de steun van groote bedrijven.
Zooals bekend is, is het doel van het Tech
nisch Schijnbureau werk te geven aan werk-
looze technici, die door de tijdsomstandighe
den hun vakbekwaamheid zouden kunnen ver-
leeren. Teekenaars in verschillende bran
ches hebben zich gedurende een jaar kunnen
oefenen. Verleden jaar begon men met 22
technici, waarvan enkelen reeds werk hebben
gevonden en dank zij het schijnbureau direct
aan den slag konden gaan. Er zijn er, die kwa
men en gingen in het afgeloopen jaar en op
het. oogenblik is er een dozijn werkloozen
technici, dat eiken dag werk vindt op het
schijnbureau, al is het dan ook geen produc
tief werk dat de menschen verrichten. Dat
mag niet. dan bij groote uitzondering, bij voor
beeld voor een liefdadig doel.
Toch getuigen de teekeningen die er op de
verschillende banken liggen en aan de wan
den hangen van groote toewijding en be
kwaamheid en tevens zijn zij een bewijs voor
de zegenrijke werking van het technisch schijn
bureau dat er voor zorgt dat zij, die werken
willen, toch aan den gang kunnen blijven op
dat hoop en moed voor de toekomst onver
zwakt blijven.
DAAN HOEKSEMA TER AARDE BESTELD.
Het stoffelijk overschot van den populairen
teekenaar, den grooten kindervriend en pae-
dagoog Daan Hoeksema is Dinsdag in allen
eenvoud op de Oosterbegraafplaats te Am
sterdam ter aarde besteld.
Behalve zijn verwanten stond een kleine
groep vrienden, vereerders en medewerkers
om de groeve, welke met fraaie bloemstuk
ken en een groote krans van lila tulpen was
bedekt.
Het woord werd gevoerd door de uitgevers
de heeren Keesing en C. J. Koster.
GAAT DE GOOISCHE TRAM OOK
DIESELEN?
De Gooische trammaatschappij neemt proe
ven met een zes-cylinder Dieselmotor 170 PK.
die bij Stork, Hengelo is gebouwd.
Indien de proef met den motor van de fa.
hun frischheid, wanneer men ze een enkele stork slaagt, zal aanschaffing van tien mo
maal opwrijft met een weinig slaolie toren worden overwogen.
BARTELJORISSTR- 26-28
BONTMANTELS,
JAPONNEN,
M A N T E L S
(Adv. Ingez. Med.)
meldt:
Hoogste barometerstand 782.1 m.M. te
Riga.
Laagste barometerstand 730.0 m.M. te
Reykjavik.
en voorspelt:
Zwakken wind uit Oostelijke richtingen. Be
trokken tot zwaar of half bewolkt. Weinig
of geen sneeuw. Lichte tot matige vorst.
Uit het Buitenland
ONZEKERE VOORUITZICHTEN, DOCH
WAARSCHIJNLIJK VORST.
De hooge drukking nam in het Noordwesten
wel af, maar hield toch een kern boven 780
m.M. in Oost-Duitschland. Bij IJsland is een
veel diepere depressie verschenen, die ver
moedelijk weer Noordoostwaarts trekt. Ten
gevolge van de uitbreiding van den hoo-
gen druk over Schotland nam de windsnelheid
hier te lande sterk af, waardoor de matige
vorst nog niet verder dan onze Oostgrens
kwam. In Duitschland nam de vorst gemid
deld twee graden toe, in het Westen drie
graden. In Zuidoost-Duitschland werd de
vorst thans ook streng. In Midden-Zweden
bleef de vorst nog meer dan 30 graden Celsius.
Verder is de vorst over bijna geheel Fi'ankrijk
en een deel van Engeland uitgebreid. Aan de
Noorsche kust waaien krachtige Noordweste
lijke tot Zuidwestelijke winden en steeg de
temperatuur iets boven het vriespunt.
De verdere ontwikkeling van den weerstand
is nog onzeker, maar het aanhouden van de
vorst is het meest waarschijnlijke.
Thermometer
9 Januari:
Hoogste gisteren
Laagste heden nacht-
Hoogste heden tot 12 uur
35 F.
32 F.
31 F.
Barometer
Stand van heden 770 m.M.
Vorige stand 769 m.M.
Neiging: Vooruit.
Opgave van:
FA. A. FEDERMANNOpticien.
Groote Houtstraat 37. Tél. 11059.
uit zoo'n nieuw handig zakdoosja
bij Hoofdpijn, Kiespijn, Zenuwpijn.
(Adv. Ingez. Med.)
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM, 9 Januari.
Bevallen 5 Januari: M. T. J. Rapsvan
Leijenhorst, d.; J. T. M. HopmanVisser d.;
6 Januari: A. M. A. M. SomersKors, d.; G.
J. Buijs—Haas, d.; 7 Januari: E. Westerbur
gerSitskoorn, z.; 8 Januari: C. E. Hoefsloot
Pollmann, d.; P. van AmsterdamSmeele, z.
Overleden 5 December: J. Roelandvan
Boetbergen, 79 j., Jansstraat; C. B. J. Wasse
naar, 45 j., Voorzorgstraat; 6 Januari: W.
Bakker, 75 j., De Clercqstraat; 7 Januari: A.
C. M. VreenegoorHoes, 55 j., Zuidertuin-
dorpslaan.
o. a. S f 2.15
WITTOP KONING - HAARLEM
HARMENJANSWEG 67A. - TELEFOON 16100
(Adv. Ingez. Med.)
Te Zuidbroek is een dubbel woonhuis,
annex opslagplaats voor lf/mpen en vellen in
vlammen opgegaan. Een aangebouwd perceel
liep ernstige schade op.
Een 22-jarige bakkersknecht te Buchten
(L.) werd bij het uitspannen van een paard
door een der boomen van den wagen in den
buik geraakt. Hij overleed na enkele oogen-
blikken.
Doordat de vlam in een pot met olie
sloeg is te Siddeburen de woning van den
heer J. Puister afgebrand.
Tijdens de Kerstvacantie blijkt te zijn
ingebroken in de woning van den heer H. J.
Lijfering, leeraar aan de R.H.B.S. te Heeren
veen. Een bedrag aan geld wordt vermist.
Een schilder, die op het dak van een per
ceel aan de Plantage Middenlaan te Amster
dam aan het werk was, is uitgegleden en op
straat gevallen. Zijn toestand is zorgwek
kend.
Te Etten en Leur is een driejarig knaap
je bij het oversteken van den weg door een
auto aangereden. Het overleed na enkele
uren.
Onder IJsselmonde heeft gisteren de in
structeur van de Rotterdamsche Aero Club,
de heer de Mul, een noodlanding met een
sportvliegtuig moeten maken. Het toestel
werd ernstig beschadigd.
Tegen een 32-jarig caféhouder uit Rot
terdam, die door de rechtbank aldaar van
brandstichting was vrijgesproken, is voor het
Haagsche Hof vier jaar gevangenisstraf ge-
eischt
Volgens het Hbld. zou de burgemeester
van Albury in Juli a.s. een bezoek aan ons
land brengen.
SPORT EN SPEL
WANDELSPORT.
DE WANDELTOURIST,
Door bovengenoemde vereeniging wordt a.s.
Donderdagavond te 8.10 gestart voor een der
tien trainingsmarschen van 10 K.M.
De start heeft plaats te 8.10 uur op het
Frans Hals Plein, bij Oafé Schoonzicht. Nadere
inlichtingen zijn te bekomen bij het secre
tariaat.
VOETBAL.
V. U. C.—R. C. H.
Voor dezen wedstrijd, die a.s. Zondag in Den
Haag gespeeld wordt en die voor beide partijen
gaat om de bezetting van de laatste plaats be
staat in Haarlem groote belangstelling. In ver
band hiermede zullen de Ned. Spoorwegen een
extra trein naar Den Haag laten loopen, met
gelegenheid tot uitstappen aan de Laan van
N. O. Indië, vlak bij het V.U.C.-terrein.
Wedstrijden van lagere R. C. H.-elftallen
uitgesteld.
Het bestuur van R.C.H. heeft aan het be
stuur van den Haarl. Voetbalbond verzocht,
de wedstrijden, die voor a.s. Zondag voor de
lagere elftallen der Racing zijn vastgesteld,
te willen uitstellen, teneinde de jongelui in de
gelegenheid te stellen, den belangrijken uit
wedstrijd van het eerste elftal tegen V.U.C. bij
te wonen. Dit verzoek is ingewilligd, zoodat de
volgende wedstrijden zijn vervallen:
R.C.H. 6—V.V.H.
E.T.O. 2R.C.H. 10.
Hillegom 3—R.C.H. 8.
Juniores R.C.H. bZeemeeuwen.
Beverwijk aR.C.H. c.
D.I.O.R.C.H. e.
R.C.H. g—Rozenprieel.
VOOR COMPETITIE EN BEKER,
voor H.F.C.:
Koper
Hagenaar
Höck
Van Baasbank
Drijver
Twiss
Wepster
Tegenpartij
voor Haarlem:
Van Polanen
Smit
De Winter
Kammeijer
Hurkmans
Bloemink
Van Gooi
Tegenpartij
voor R.C.H.:
Van der Horst
Houkes
Slot
Kok
Martin
Meijer
Van der Meulen
Paape
16
12
11
6
5
3
1
2
16
5
3
Totaal 29
voor Stormvogels:
Ketting
K. van der Steen
Effern
Schipper
Beenhakker
Fijen
Geerts
Van der Kuyl
W. van der Steen
De Waard
voor V.S.V.:
De Wolf Jr.
Sterk
De Koning
Van der Lugt
De Wolf Sr.
Kruiswijk
De Vries
Tegenpartij
voor E.D.O.:
Goemaat
Perukel Jr.
Kelder
Koppen
voor Bloemendaal:
De Bock
Van Gelder
J. Kohier
J. Kammeijer
Immer
Van Leuven
Boogaardt
Beijk
Tegenpartij
10
4
2
19
13
4
4
3
2
1
2
19
14
2
2
13
7
voor Kinheim:
Michel Jr.
H. Groeneveld
Ellen
W. Groeneveld
Raaymakers
Michel Sr.
Nieman
Rozemeijer
De Rooy
Schoo
Sta ls
Van der Wal
Totaal 37
13
6
4
4
4
Totaal 38
PERSONALIA.
Geslaagd is voor het Mercurius-diploma
Engelsche Handelscorrespondentie onze stad
genoot de heer Takes,
riri" -. -ï- r-U r'
van Fransche Impressionisten
in het Frans Hals Museum.
Een buitengewoon interessante, en voor een
deel zeker zeer belangrijke tentoonstelling
van moderne Fransche kunst zal gedurende
de eerstvolgende weken in ons Museum te
bezichtigen zijn. Belangrijk ook omdat een
groot aantal werken hier. naar ik meen, voor
het eerst voor het publiek vertoond worden
en Haarlem de primeur heeft van een aantal
doeken van Cézanne, Renoir, Van Gogh,
Degas, Pissarro en andere eerste-rangs schil
ders, van wie men hier zelden werk te zien
krijgt, zoodat deze expositie ook buiten Haar
lem de aandacht trekken zal.
De politieke gebeurtenissen der laatste jaren
hebben, mèt de bezitters ook veel kunstbezit
naar ons land gedreven. Voornamelijk
Duits,dh bezit, en daar de Duitschers in hun
glansrijke jaren steeds een veel wijder be
langstelling, een veel opener oog vooral -voor
moderne kunst getoond hebben dan wij, is in
velerlei opzicht die, hetzij tijdelijke, hetzij-
duurzame vermeerdering van den voorraad in
Holland, toe te juichen. Ook als wij niet alles,
waarvoor onze buren Zich het vuur uit de
sloffen geloopen hebben, in gelijke mate ap-
precieeren, valt het nog licht hen voor hun
durf en doortastendheid tegenover de kunst
van het buitenland, te waardeeren.
Ook rondom Haarlem zijn de zwaluwen
neergestreken, en als wij op deze tentoon
stelling zien van welke uitnemende qualiteit
alleen reeds de Cézanne's en Van Gogh's uit
de verzameling Moser zijn, dan mogen wij
het een buitenkansje achten, van die collectie
te kunnen kennis nemen. De gelegenheid
goede dingen van den eerste te ontmoeten
is in Holland schaarsch en zoowel het land
schap a-ls het portret zijn van het allerbeste
Ook uit de Haarlemsche collecties Königs
zijn een groot aantal hoogst interessante
teekeningen van Guys en anderen afgestaan.
Dit alles, vermeerderd met nog zeer veel uit
Nederlandseh bezit, heeft een expositie opge-
lev-erd, waarover wij nog wel een paar maal
onze lezers kunnen bezighouden. Ze wordt
morgen Donderdagmiddag officieel geopend
door den voorzitter Van het Nederlandseh
kunstverbond in Haarlem, den heer F. Teding
van Berkhout Jr. De baten der expositie
komen namelijk het Kunstverbond ten goede
en het bestuur der Haarlemsche afdeeling
heeft met de inrichting dezer Impressionisten
een gelukkige greep gedaan en een artistieke
daad verricht.
Impressionisten. Als zoo vele etiketten door
den tijd en het spraakgebruik op één persoon
of op een groep van personen bevestigd, is
ook dit niet steeds op de juiste plaats aan
gebracht. Wanneer wij Van Gogh en Picasso
bij de impressionisten ingedeeld zien, zijn daar
zeker bezwaren tegen te ontwikkelen en zeker
behoort le bon père Redon daar niet bij en
evenmin Gauguin. Al is het begrijpelijk dat
een éénmaalnageslagen benaming bij uit
breiding werd gegeven aan de gansche ontzag
wekkende rij van kunstenaren die zeker zon
der de eigenlijke eerste impressionisten nim
mer tot hun eigen vrije ontplooiing zouden
geraakt zijn, noch 'bij het publiek tenslotte
het hun toekomend gehoor zouden gevonden
hebben.
Om over die „impressionisten" klaarheid te
hebben, moeten wij zuiver historisch te werk
gaan want per slot van rekening zijn er al
tijd 'impressionisten geweest, is iedere kunst-
aandoening een impressie, enz. Daarmee
komen wij niet verder en alleen tot op zich,
zelf niet foutieve verwardheden, als Meyei?
Graefe begaat, wanneer hij Constantin Guys,
den teekenaar, aan het hoofd der impres
sionisten plaatst.
De benaming: impressionisten ontstaat
in 1874, op een bepaald moment, door een
bepaalde gebeurtenis en is op een bepaalde
kleine groep schilders van toepassing. Dat is
een historisch feit, waarvan wij uit kunnen
gaan en dan al dadelijk tot de curieuse ont
dekking komen dat zelfs in die kleine groep
een eigenlijk bindsel ontbrak. In 1874 immers
komen een aantal schilders wien het ver
veelde in de offacieele salons steeds door de
dan gezag hebbende oude pruiken gedwars
boomd, slecht gehangen of geweigerd te wor
den, bij elkaar en overeen om, los van of
ficieel gedoe en gezamenlijk, buiten den
Salon om, op eigen houtje, hun werk te
exposeeren. De idee daartoe is waarschijnlijk
van Claude Monet uitgegaan en zijn aanhang
bestaat uit Cézanne, Renoir, Sisley, Pissarro
en Berthe Morisot. De laatste, een leerlinge
van Edouard Manet, vertegenwoordigde mis
schien haar leermeester, die naar den geest
wel bij hen behoorde, mar het verkieslijker
vond de offieieele kunstwereld te goed vriend
te houden. Ook Degas behoort tot den kleinen
kring, maar bl'ijft, evenals Manet, de kat uit
den boom kijken.
Daar zij niet over een salon beschikken,
huren zij het enorme atelier van den be
roemden fotograaf Nadar en inviteeren. op
raad van Degas er nog een paar aVtisten bij,
die al een gevestigde reputatie hebben, zoo
dat het ensemble niet al te revolutionair zal
uitzien. Zij hadden dit evengoed kunnen na
laten. want toen publiek en pers op de
expositie in het atelier Nadar verscheen, keek
niemand naar die invités, doch stortte een
ieder zijn gal uit over die nieuwlichters, die
onverzoenlijke omverwerpers enz. enz. Het
succes was negatief en een débacle zekerd.
Maar een klein schilderijtje van Claude
Monet zou toch de oorzaak worden dat de
beweging een naam kreeg. Het was een een
voudig landschap waarin, uit den ochtend
nevel, de zon aan het opkomen is.
In den catelogus stond, volmaakt pretentie
loos: „Opkomende zon, impressie". Niemand
zou daar iets achter gezocht hebben zoo niet
de criticus van de Charivari, Louis Leroy zijn
geheele artikel op 'dien titel gebaseerd en
het onder het opschrift: Impressionisme ge
publiceerd had. Dat nieuw-gefabriekte woord
sloeg in en sinds dien dag bleef de benaming
in de lucht hangen en werden de schilders
impressionisten genoemd. Hoewel het woord
in dien tijd uitsluitend een ongunstigen zin
had, hebben de reeds genoemde schilders,
toen zij drie jaar later wederom, dan bij
Durand-Ruel exposeerden, het voorbeeld der
H'ollandsche geuzen gevolgd en zich zelf als
de impressionisten aangediend. Het zal nu
wel duidelijk zijn waarom bijv. Picasso niets
met de eigenlijke „impressionisten" te maken
heeft. Doch, zooals ook hier geschiedt, hij en
Lautrer en anderen worden gemeenlijk in het
eere-escorte opgenomen.
J. H. DE BOIS.
