"VI
Tijdschrift
Hit 3ê&&iêêdik&$
52e Jaargang No. 15811
VerscKljnï "dagelijCs, EeKalvë op Zon- en Feestdagen
Donderdag 10 Januari 1935
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: F. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENS DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand ƒ1.10, per S maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos*: Directie 13982 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADYERTENTIëN: l5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels
0.60, elke regel meer 0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze
Groentjes *1—3 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend contant
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid f 600.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Duim 250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid 2000.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Verlies Duim f 75.-, Verlies Wijsvinger 75.-, Verlies andere vinger 30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM,, 10 Januari.
Uit den Raad.
De burgemeester heeft mevrouw Elzinga
Berlijn herdacht. Haar plotseling heengaan
heeft den Raad inderdaad beroofd van een
rustige, lieve vertrouwenwekkende figuur.
Haar persoonlijkheid zal gemist worden; vele
openbare colleges onderscheiden zich meer
door spraakzaamheid dan door zulke persoon
lijkheden, die helaas niet talrijk zijn.
In zijn korte Nieuwjaarsrede kon de burge
meester niet veel anders doen dan het
veelgesmade jaar 1934 nog eens als zoodanig
te brandmerken en de hoop uit te spreken,
dat 1935 beter zal wezen en dat de Raad er
zooveel mogelijk in zal kunnen behouden en
moge het zijn: tot stand brengen. Daar
kwam het betoog dan ook op neer.
Waarop de nobele poging des heeren Groe-
nendaal, om de subsidie der H. O. V. van
f 15.000 tot f 20.000 te verhoogen, met 2112
stemmen schipbreuk leed. In Groningen heeft
erge beroering geheerscht omdat de gemeen
teraad daar de subsidie van het orkest van
f 45.000 tot f 42.750 verlaagd heeft, en dus
was het weer jammer dat mr. Slingewberg
er niet meer zat, want hij had zich op de
breede borst kunnen slaan en uitroepen: „Zeg
nu nog eens dat de Groningers niet voor
Kunst voelen! Ligt het aan mij? Neen! Geven
mijn gewestgenooten niet tweeënhalf maal
zooveel als gij? Waarna hij tegen de verhoo
ging tot f 20.000 gestemd zou hebben. Ach,
hadde de Muze zich ruim een halve eeuw
geleden over zijn wiegje gebogen! Dan zou
de H. O. V. nu nog wel een duizend of der
tig hebben van de gemeente.
In zijn opvolger aan Financiën, wethouder
Roodenburg, zit ook niet veel muzikale
geestdrift. Hij kwam met het nieuwe argu
ment, dat de steun van de bevolking voor
het orkest verminderen zou als de gemeente
meer zou geven. Dit soort van redeneering
kan als stootblok tegen alle soorten subsidies
en subsidie ver hoogingen gebezigd worden, en
ik vrees dat de wethouder er zich gelukkig
mee prijst en het in toekomst nog meerma
len bezigen zal. Overigens is het een typisch
argument van het dooddoen er-type.
De enthousiaste heer Groenendaal had
geen enkele fractie op zijn hand, behalve de
communisten die overigens niet als kenmer
kende Muzen-zonen beschouwd mogen wor
den. Het politieke allegaartje van twaalf
stemmen, dat de H.O.V. wou helpen, Is tra
ditioneel geworden. En met dit soort alle
gaartje wint men bijna nooit een stemming.
Het zal mij benieuwen of de H.O.V. haar
langdurige wandeling langs den afgrond na
dezen nieuwen tegenslag nog zal voortzet
ten. Mij lijkt de kans gering. Zij zal er dit
jaar wel induikelen. Ik ben begaan met het
lot van dirigent en orkestleden. Als het zoo
ver komt zal men in de komst geen pogin
gen moeten doen tot weder-oprichting van
het orkest, eer men een meerderheid in den
gemeenteraad heeft die er iets voor voetl en
minstens éen wethouder die de Muze ver
eert. Anders is het een hopelooze zaak.
„Vreemdelingenverkeer", een ander smar-
tekind van de Bloemenstad Haarlem, heeft
waarlijk f 250 sugsidie gekregen. Niet minder
dan tweehonderd-en-vijftig gulden! Het lijkt
u misschien een beetje roekeloos in deze tij
den, maar de cost gaet voor de boet uyt.
nietwaar, en we hopen nu maar dat de be
volking die f 250 niet aan de vereeniging zal
onthouden omdat de gemeente ze geeft. Dan
kan met dit bedi-ag ongetwijfeld nieuwe we
reldvermaardheid aan onze Bloemenstad ge
geven worden, temeer nu voorkomen is dat
bij de a.s. tentoonstelling In het Bloemen-
dorp Heemstede de treinen de stad voorbij
rijden. Het begrip Moderne Reclame wint
ook ten Prinsenhove veld. Hoera!
Het hoofdstuk Onderwijs bracht den heer
Weustink (r.-k.) als immer tot een breedvoe
rig betoog. Hij zei dat er meer bezuinigd is
op het bijzonder dan op het openbaar on
derwijs, en achtte het vreemd dan aan 't bij
zonder nog meer bezuiniging gevraagd is in
den vorm van lager rente voor waarborg
sommen op de schoolgebouwen. Maar wet
houder Boes (v.-d.) antwoordde dat dat een
heel gewoon verzoek was en dat het alleen
was geplaatst daar. waar het noodig was. De
heer Weustink liet zich optimistisch uit over
den toestand van het onderwijs, dat hij In
hoofdzaak nog goed vindt en dat hem aan
leiding gaf tot een pluim aan het onderwij
zend personeel. Maar hij voorspelt de nood
zaak van meer scholenbouw, en hij pleitte
voor het zwaarbesnoeide voorbereidend on
derwijs. De wethouder gaf daarop bemoedi
gende antwoorden. Ook meende de heer
Weustink dat de huisvesting voor de meisjes
H.B.S. in de Tempeliersstraat niet precies
zoo was uitgevoerd als de Raad besloten had
en dat er teveel vaklokalen en te weinig
leslokalen waren. Maar de wethouder ont
kende dat: er zijn zelfs reservelokalen.
De heer Brants (a.r.) constateerde dat er
twee reehtsche wethouders van onderwijs ge
weest zijn, die ook de voorstanders van het
openbaar onderwijs voldeden. Hij wilde thans
verklaren dat de tegenwoordige linksche wet
houder van onderwijs ook de voorstanders van
het bijzonder onderwijs voldeed. Slechts zel
den klinken zulke genereuse woorden in de
politiek, en zij eeren niet alleen den gepre
zene maar ook den man die ze uitspreekt. De
wethouder uitte er zijn dankbaarheid voor.
Overigens had de heer Brants eenige aanmer
kingen te maken betreffende het te langzaam
uitsterven van eenige scholen en het Montes-
sori-onderwijs, en hij merkte op dat het open
baar onderwijs duurder Is dan het bijzonder.
De wethouder beaamde dit laatste. Er is in
een jong verleden vaak over gedebatteerd,
men schijnt het er nu over eens; misschien zou
het protocolair vastgelegd kunnen worden.
In de avondzitting deed de heer Scholl een
poging om den wethouder uit den hoek te la
ten komen betreffende zijn ondernemings
geest: zijn toekomstplannen. Maar de wet
houder bleef in zijn hoek. Hij zat vol plannen,
zei hij, maar hij hield ze liever voor zich, om
dat het zeker is dat er niet veel van zal ko
men door de financieele zorgen.
Volkshuisvesting leverde weinig bijzonders
op. Ik verwijs voor dit hoofdstuk naar ons
verslag.
Vanmiddag wordt de behandeling van de
begrooting voortgezet. Vanavond, in de ne
gende zitting, hoopt men de eindstreep te
passeeren.
R' P'
De Middelbare School voor
Meisjes.
Het gerestaureerde school
gebouw in gebruik genomen.
„Dankbaar, maar niet voldaan."
Wethouder Boes aan het woord.
De officieele ingebruikneming van het
gerestaureerde schoolgebouw der Middelbare
School voor Meisjes met 5-j. cursus in de
Tempeliersstraat, had hedenmorgen plaats
in tegenwoordigheid van vele belangstellen
den, onder wie de burgemeester, de heer C.
Maarschalk; de wethouders de heeren A. G.
Boes, W. Roodenburg en W. van Liemt; ver
schillende raadsleden en leden der Commissie
van Toezicht op het M. O.; de Inspecteur van
het M.O., Dr. S. Elzinga; de heer v. d. Weyer,
Inspecteur van het L.O., Mr. Th. A. Wesstra,
gemeentesecretaris; directeuren van scholen
voor M.O. en Voorbereidend H.O., de oud
directrices der school mej. Farret en mej.
Berdenis van Berlekom; de heer Segaar,,
hoofdcommies, chef der afd. openbaar on
derwijs ten Stadhuize; Ir. M. H. Maas, direc
teur van O.W. en Prof. Burger, vader van de
tegenwoordige directrice mej. Dra. C. M.
Burger.
De wethouder van onderwijs, de heer G.
Boes, begon met er zijn vreugde over uit te
spreken, dat de burgemeester deze openings
plechtigheid bijwoonde en aldus blijk gaf van
zijn belangstelling in het Haarlemsch onder
wijs. Deze school heeft spr.'s bijzondere sym
pathie, omdat zijn echtgenoote er 50 jaar ge
leden een schat van kennis opdeed, die hem
steeds met bewondering vervulde.
Spr. ging voorts de geschiedenis der school
na en wees er op. dat er reeds lang plannen
bestonden voor een betere huisvesting. De
overleden raadsleden, de heer Vincent Loos-
jes en mevrouw ElzingaBerlijn, hebben in
den Raad op verbeteringen aangedrongen.
En nu is die er dan.
Het ruime, frissche gebouw in de Tempeliers
straat is niet weelderig ingericht en staat niet
in een parkachtige omgeving, maar de school
is zeer bruikbaar en kan haar zelfstandige taak
blijven vervullen en zich verder ontwikkelen.
Met vertrouwen gaf spr. het gebouw aan zijn
nieuwe bestemming over.
Br. S. Elzinga sprak hierna. Niet slechts als
onderwijsman, doch ook ter eere en nage
dachtenis van zijn vrouw, die zooveel aan
dacht aan de Meisjesschool heeft gewijd en er
zooveel voor had willen doen.
De nu tot stand gekomen verbetering is vol
doende om een gelukwensch aan directrice en
personeel, leerlingen en ouders en dank aan
het gemeentebestuur te rechtvaardigen. De
mooie vrouwelijke eigenschappen; grooter ge
voel voor schoonheid, een fijner en levendiger
sentiment, grooter barmhartigheidsgevoel en
een levendiger zin voor de zedelijke verheffing
der gemeenschap, aan welke eigenschappen
onze tijd behoefte heeft, kunnen in deze
nieuwe omgeving tot ontwikkeling worden ge
bracht.
Het onderwijs zij in deze school gericht op
de cultiveering van het vrouwelijke element
in onze gemeenschap, die behoefte heeft aan
vrouwen met hoogstaand karakter, inzicht en
sociaal besef.
Dr. W. van den Berg. directeur der le H. B. S.
B, met 5-j. cursus, hield namens het college
van rectors en directeuren, een korte, humo
ristisch getinte toespraak en sprak den wensch
uit, dat de school zal strekken tot heil van
onze lieve, vrouwelijke. Haarlemsche jeugd.
Mevr. LoeffBokma, voorzitster der Com
missie van Toezicht op het M. O., sprak woor
den van gelukwensch namens die commissie.
Er is reden voor dankbaarheid, maar de com
missie is niet voldaan. Te hopen is dat de
school op den duur toch nog een betere huis
vesting zal krijgen. Spr. eindigde met den
wensch dat in dit gerestaureerde gebouw de
zelfde prettige geest zal blijven heerschen als
in het oude gebouw aan de Krocht.
GROENTE- EN FRUITHANDELAREN.
Aan de vereeniging van handelaren in aard
appelen, groenten en fruit „Sterk door Een
dracht" is de Koninklijke goedkeuring op haar
statuten verleend.
an heden af zullen onze
lezers en lezeressen voortaan
Donderdag,
Zaterdag en
De avonturen
van Professor Nimbus
Dinsdag kunnen kennis nemen
van de avonturen van Pro
fessor Nimbus. Het leven van
den Hooggeleerde is rijk aan
wederwaardigheden, verrassin
gen en bijzondere gebeurtenis
sen. Haarlem's Dagblad laat ze
U op pagina twee in telkens
vijf beelden zien, U daar
mede ongetwijfeld vele aange
name oogenblikken bezorgend.
Het Haarlemsche Gemeente-
personeel.
De minister verlangt wijzigingen in de nieuwe
loonregeling'.
Wij hebben indertijd uitvoerig medegedeeld,
dat de minister van binnenlandsche zaken
bezwaar heeft geuit tegen de nieuwe salaris-
en loonregeling die de raad in Juli jl. voor het
Haarlemsche gemeentepersoneel heeft vast
gesteld. De minister wil dat loonen en salaris
sen voor enkele groepen lager gesteld worden
dan de raad heeft bepaald. Bovendien heeft
hij bezwaar tegen de overgangsbepaling,
waarbij vastgesteld is, dat de verlaagde loonen
en salarissen alleen zullen gelden voor perso
neel dat later aangesteld wordt.
Het Georganiseerd Overleg Is nu door B.
en W. bijeengeroepen op Donderdag 17
Januari.
De minister heeft goed gevonden dat de
loonen en salarissen van personeel dat ver
laagd wordt niet meer dan 5 pet. per half jaar
achteruit zullen gaan.
Wij herinneren er aan dat B. en W. met den.
Minister overleg gepleegd hebben over de aan
gevoerde bezwaren.
Naar aanleiding van dit overleg zal thans
een nieuw voorstel voor B. en W. gedaan wor
den, welk nieuw voorstel nu in het Overleg
aan de orde gesteld zal worden.
Gemeentelijke kookcursussen.
Voor hulsvrouwen en werklooze meisjes.
Naar wij vernemen zijn reeds voorbereiden
de maatregelen genomen voor het organisee-
ren van gemeentewege van kookcui'sussei1
voor huisvrouwen en werklooze meisjes.
Er zal een bijeenkomst gehouden worden
onder leiding van mej. Smit. chef-controleuse
van Maatschappelijk Hulpbetoon met ver
schillende vrouwenorganisaties ter nadere be
spreking en vaststelling van de regeling.
De bedoeling van deze cursussen is om maal
tijden gereed te maken die weinig geld kosten
en toch aan de voedingseischen voldoen.
(Van vele zijden ontvangt de re
geering bezwaren tegen het wets
ontwerp tot invoering in ons land
van den M.E.T. den Midden
Europeeschen Tijd.)
Wij verlangen ongetwijfeld
Allen naar een nieuwen tijd,
Waarin ons niet zooveel droevigs,
Zooveel kommer wordt bereid.
Velen denken dan met weemoed
Aan den goeien ouwen tijd,
Aangezien die gansch vergaan is,
Brengt dat echter geen profijt.
Men streeft vurig naar den nieuwen,
Maar de taak is niet gering,
Want ook daar is tijd voor noodig,
't Is een ingewikkeld ding.
In het letterlijke opzicht
Streeft de hoogste overheid,
Die toch tijdverdrijf genoeg heeft,
Ook al naar een nieuwen tijd.
En men komt van vele zijden
Tijdig met protesten aan,
Daar men hier met den minister
En zijn tijd niet mee wil gaan.
Het mag erg belangrijk wezen.
Maar het leek mij toe als leek.
Dat de tijd 'best kon betijen,
Tot hij heusch onhoudbaar bleek.
Is die Midden Europeesche
Werklijk een noodzaaklijkheid,
Nou, dan zullen wij 't wel merken,
Zoo niet nu, danM.E.T.tertijd.
P. GASUS.
Concessies aan de Joden in het
Saargebied?
Als zij voor Duitschland zouden stemmen.
SAARBRUECKEN, 10 Januari (Reuter).
Naar de „Volksstimme" bericht heeft Koenig
met een aantal Joden, o.a. de rabbijn Rulff,
besprekingen gevoerd, en getracht hen over
te halen zich bij het Duitsche Front te voe
gen, waarbij hij zeide namens Goebbels ,te
spreken.
Ruif verklaarde, dat de Joden dit zouden
doen, mits zij de belofte kregen niet gehin
derd te zullen worden bij een eventueelen te
rugkeer van het Saargebied tot Duitschland.
Koenig beloofde dit doch de onderhande
lingen werden niet voortgezet.
Amerika en het Permanente
Hof.
Voorstel tot toetreding binnenkort in den
Senaat.
WASHINGTON, 10 Jan. (V.D.) Naar aan
leiding van het voorstel der senaatscommis.
sie voor buitenlandsche zaken inzake toetre
ding der Vereenigde Staten tot het Perma
nente Hof van Internationale Justitie te Den
Haag verklaarde de leider der senaabsmeer-
derheid Robinson, dat het voorstel zeer
binnenkort in den senaat aan de orde zal
komen. Hij verwachtte felle debatten er over
zoodat hij het nog niet mogelijk achtte het
lot van het voorstel te voorspellen.
President Roosevelt hoopt dat voor het
einde van de zitting het voorstel in stemming
zal kunnen komen.
Joseph Buerckel, Hitler's gevolmachtigde voor
het Saargebied heeft zijn oordeel over de
Saarstemming gegeven.
pag. 4
Als gevolg van het voorgevallene te Saar-
brucken zijn eenige arrestaties verricht.
pag. 4
In Rusland heeft opnieuw een ernstige trein
botsing plaats gehad.
pag. 4
Van een correspondent: Het monument op
den Winterberg.
Dag 13
Particuliere wapenindustrie blijft steeds een
gevaar.
pag. 3
De handelsbesprekingen tusschen Nederland
en België te Brussel zijn geëindigd.
pag. 3
Laffe overval te Driewegen.
pag. 3
Aan Haarlem is 2500 K.G. goedkoope kaas
voor werkloozen toegewezen.
pag. 3
De minister van binnenlandsche Zaken
wenscht wijziging in de nieuwe loonregeling
voor het Haarlemsche Gemeentepersoneel.
pag. 1
Het rapport van Kerkopbouw is door de Sy
node der Ned. Herv. Kerk verworpen.
pag. 2
Waar Haarlem's verkeer bekneld raakt.
pag. 7
De Haarlemsche Gemeenteraad heeft Woens
dag de behandeling van de Gemeentebegroo-
ting voortgezet. Besloten werd aan de H.O.V.
f 15.000 subsidie te geven; Vreemdelingen
verkeer ontvangt f 250 subsidie.
pag. 6 en 7
Bekende Haarlemmers: Mr. dr. W. P. Vis
pag. 3
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Uit den Raad.
pag. 1
Van onzen Londenschen correspondent: En-
gelsche inzichten over het Pact van Rome.
De beste zwemmers en zwemsters van 1934.
pag. 12
H. G. Cannegietcr: Julien Duvivier's Om een
menschenleven.
pag. 12
Voor de Vrouw.
pag. 3
Sport in 't kort.
pag 11
Schaakrubriek.
pag. 11
Naar het Saargebied.
Voorzitters der stemburcaux vanmorgen
vertrokken.
ZWOLLE, 10 Januari (V.D.) Zooals be
kend is hedenmorgen uit Zwolle evenals uit
Amsterdam een speciale trein vertrokken, die
de Nederlandsche voorzitters van de stem-
bureaux in het Saargebied naar Saarbruecken
zal brengen. Het was druk op het station.
Reeds tijdig waren burgemeesters uit de Noor
delijke provincies aangekomen. De trein be
stond uit vijf eerste en tweede klasse rijtui
gen en een babagewagen.
Ongeveer 120 personen begonnen in Zwolle
de reis naar het Saargebied. De stemming was
min of meer gedrukt. De gebeurtenissen der
laatste dagen in het Saargebied hebben een
minder opwekkenden indruk gemaakt. Precies
om negen uur werd het sein van vertrek ge
geven. Naar wij vernemen zijn eenige burge
meesters, die waren aangezocht, om gezond
heidsredenen thuis gebleven.
AMSTERDAM. 10 Jan. (V.D.) „De extra
trein naar Saarbrucken vertrekt om 9.05 uur
van het derde perron", aldus luidde het met
krijt geschreven opschrift der borden, die op
verschillende punten van het Centraal Sta
tion waren geplaatst en er aan herinnerden,
dat ook ons kleine landje in de waarborging
van een onpartijdig Saarplebisciet een aandeel
zal nemen. In de koude, die ook onder de over
kapping heerschte, stond druk pratend en ge
barend ter hoogte van het eerste rijtuig, van
de uit vijf wagons en twee resauratierijtuigen
bestaanden extra-trein zoo ongeveer een kwar
tier voor het vertrek een kleine groep burge
meesters en andere persoonlijkheden, die Zon
dag voor de Saarstemming als voorzitters van
de verschillende stembureaux zullen optreden.
Het gezelschap van ongeveer veertig personen
werd o.a. uitgeleide gedaan door Dr. Posthumus
Meyes, chef van de afdeeling vervoer-extra-
treinen. Het was drie minuten over negen toen
een der stationsambtenaren het waarschuwend
woord „instappen heeren" deed hooren.
Precies op tijd vertrok de trein, met een
bestemming die eenig is in de geschiedenis
van ons land. Te Roermond, waar de trein om
11.40 uur aankwam werd een ander gedeelte
aangekoppeld, dat om 8.54 uur uit Zwolle was
vertrokken.
De aankomst te Saarbruecken vindt onvoor
ziene omstandigheden voorbehouden om 19.37
uur plaats.
De H.O.V.
Wat moet er met het orkest gebeuren?
De motorlogger K.W. 175, die op 50 mijl afstand van IJmuiden in zinkenden
toestand op sleeptouw werd genomen door de K.W. 178, in de haven van
IJmuiden nadat het gat onder de waterlijn voorloopig was gedicht.
We heben bij het bestuur van de H. O. V.
geïnformeerd, wat er met deze vereeniging zal
gebeuren, nu de Haarlemsche gemeenteraad
geweigerd heeft, het subsidie van f 15.000 voor
de H. O. V. te verhoogen. Ons werd geant
woord. dat hierover nog niets gezegd kon
worden, omdat er eerst een bestuursvergade
ring gehouden moet worden.
