M Actueele Saarvragen. Klompen. PCSTAUDPLAATCCU PEP Ikitccwatiqwalc TPOEPEW 52e Jaargang No. 15813 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Zaterdag 12 Januari 1935 HAARLEM S DAGBLAD VHrectie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM, ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72*4. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-: Directie 13982 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN1—5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames 0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes 13 regels 0.30. elke regel meer f 0.10, uitsluitend a contant Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 100.-, Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Verlies Duim f 75.-, Verlies Wijsvinger 75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAI UIT ZESTIEN BLADZIJDEN. HAARLEM, 12 Januari. Stemming. Morgen stemt de Saar. Dinsdag zullen we het resultaat hooren. Ik heb nog niets ver nomen van genoteerde weddenschappen maar Duitschland is zonder twijfel favoriet. Het edele ros Status quo maakt, ondanks zijn on- bewegelijken naam, een outsiders-kansje en Frankrijk moet als kanslooze derde be schouwd worden. In Frankrijk zelf zullen ze veeleer geneigd zijn, op Status quo te wedden. Zal de stemmingsdag rustig verloopen? We nemen het eigenlijk bij voorbaat aan. Het is voor een Hollander ietwat rqoeilijk zich Ita- liaansche politie troepen als bijzonder rust- wekkend voor te stellen, maar de Zweden en de Engelschen zien er voor ons even kalmee rend uit als onze eigen mariniers, die in nuchterheid zeker niet onder zullen doen voor onze grensbewakende soldaten in de oorlogs jaren. Er waren toen veel kleine incidenten aan de grens, maar de Hollandsche geest van „Nou moe" en „Watmottatnou" heeft ze veelal op gelukkige wijze bezworen. Aan den vooravond van de stemming zou ik nog een enkel hartelijk woord willen wij den aan onze dappere burgemeesters en de an dere Hollandsche burgers, die de moeilijke taak van voorzitters der stembureaux zullen vervullen. Wij zijn een vergaderzuchtig volk. Is het niet een waar woord, dat zoodra er meer dan twee Hollanders ergens bijeen zijn. er een vereeniging wordt gesticht? Deze faam moet tot diep in den Volkenbond zijn doorge drongen. Vandaar dan ook dat ze in Genève gezegd hebben: „Voorzitters kun je natuurlijk ibij de Hollanders volop krijgen." En inder daad: Wij hebben er 350 geleverd, en nog rei len en zeilen we even vlot voort als anders, ge leid als we worden door de overige duizenden voorzitters in ons midden. Maar ik heb gesproken van „dappere bur gemeesters" en wie zou dat durven looche nen. Ieder hunner zal geflankeerd worden door een Duitsohen Frontist en een Status quoist. Ieder hunner zal, om zoo te zeggen, een ganschen dag tussehen Scylla en Cha- r.ybdis vertoeven. Hoezeer zal de prachtige tact van vele burgemeesters gewend aan las tige gemeenteraden, het Saargebied hier ten goede komen. Er zullen er bij zijn die twee kibbelende wethouders thuis hebben, en hun twee Sariërs zullen hanteeren met een gemak waarvan ze verbaasd zullen staan. De mariniers zijn overigens geducht be wapend. Maar de burgemeesters? Geen an der wapen dan hun onpartijdigheid, en in uiterste gevallen den hamer. Die telt nauwelijks mee, want als men het voorzitters-gereedschap te ruw hanteert vliegt veelal de kop eraf. Men had in de Saar hamer inspectie voor ons voorzitters-leger kunnen bevelen. Men heeft het niet gedaan. Een nieuw bewijs van machtig vertrouwen in de tact en onpartijdigheid, waarmee Nederland's burger vaders de hachelijkste Persoonlijke Feiten we ten te bezweren. Ik heb meer dan eens over de mariniers geschreven. Mijn compliment aan ons voor zitters-legioen is niet minder echt gemeend. Dat het onzen presidialen roem voor immer bevestige! R. P. Mengpercentage margarine verlaagd. Prijs eveneens. De minister van economische zaken heeft bepaald, dat met ingang van 13 Januari, met wijziging van vroegere beschikkingen, de mar garine tenminste 15 pet. boter dient te be vatten. Voorts is de prijs van het merk voor marga rine A bepaald op 42 cent per Kg., met dien verstande, dat de ruilmerken kosteloos ver strekt worden. De prijs van het merk voor margarine B bedraagt 49.4 cent per kg., die van het merk voor margarine B (onvermengde) en ritueele onvermengde margarine bedraagt 56 1/4 cent per kg., met dien verstande, dat laatstbedoelde merken slechts worden ver' strekt tegen betaling van een bedrag naar boven afgerond tot op een cent. De minister heeft tevens bepaald, dat met ingang van 13 Januari de prijs van de ver- voervergunning voor margarine B bestemd voor erkende margarineproducenten is vast gesteld op 75 cent per kg. Modder maakt gladde wegen. Bus kon geslipte fietster neg juist ontwijken. De vieze modderigheid die onze straten in den morgen sierde en het asfalt nóg gladder maakte, deed een 20-jarige juffrouw, die te kwart voor elf op den Jansweg fietste, voor den schouwburg vallen. Zij slipte door de modder, de nattigheid en de rails en een Brockwaybus die haar achterop reed, kon nog juist voorkomen dat de juffrouw werd over reden. De chauffeur gooide het stuur om. reed vlak langs de geslipte, maar het rechterachterwiel raakte haar nog even. Daardoor heeft zij haar arm bezeerd en ook door den val kreeg zij wonden aan het hoofd. Zij is in den schouwburg binnengedragen, waar een lid van den ongevallendienst haar heeft behandeld. Daarna is zij ter observatie naar het ziekenhuis gebracht. Weer een ongeluk dat nog goed is afge- loopen. Het had ook anders kunnen zijn. In het Saarstatuut, dat deel uitmaakt van het verdrag van Versailles, is bepaald, dat de stemming bij gemeente of bij district (combinatie van samen een district vor mende gemeenten) moet geschieden, dit juist met het oog op de bepaling, dat de Volken bond voor het geheel of voor een deel van het Saarbekken telkens kan kiezen uit een der drie alternatieven waaromtrent de deel nemers aan het plebisciet hun verlangens tot uiting kunnen brengen. Om deze zelfde reden zal, naar schijnt vast te staan, de plebisciet-commissie als offi- cieelen uitslag der volksstemming de resul taten van elk der 83 districten mededeelen. Pleegt meestal in de gevallen waarin vol gens vredesverdragen eventueele gebieds wijzigingen afhankelijk zijn gemaakt van een plebisciet met de over het geheele gebied in kwestie bereikte meerderheid rekening te worden gehouden, in het verdrag van Ver sailles is voor Opper-Silezië, voor de Zuidelijke zóne in Sleeswijk, evenals voor het Saarge bied stemming per gemeente voorgeschreven. Bij de practische toepassing in Opper-Silezië deden zich groote moeilijkheden gelden, die o.m. haar oorzaak hadden in het feit, dat de Duitsch-gezinde steden als eilanden lagen te midden van Poolsch-gezind platteland, zoodat men niet steeds automatisch den uitslag dei- stemming kon volgen en nadere economische regelingen mede het hare hebben moeten doen om te trachten de onvermijdelijk uit de ver deeling van een industriegebied als Opper- Silezië voortspruitende bezwaren eenigermate te verkleinen. Terecht schreef Prof. Francois in zijn Handboek van het Volkenrecht, dat dit systeem van stemmen per gemeente alleen daar toe te passen is, waar de geographische verspreiding der bevolkingsgroepen zulks toe laat en niet economische of geografische rede nen 't vaststellen van een grenslijn overeen komstig den uitslag van het referendum on mogelijk maken. Het is ongetwijfeld deze overweging die Genève zeker niet uit het oog zal mogen verliezen als het op grond van de resultaten in sommige districten eenigermate geneigd zou zijn gebruik te maken van de be voegdheid om tot een verdeeling over te gaan. Overigens zal men met den zooeven geciteer den Nederlandschen volkenrechts-specialist moet enerkennen, dat daar bet doel van een plebisciet pleegt te zijn een zoo klein mogelijk aantal menschen onder vreemd (niet door hen gewild) staatsverband te brengen, dit doel beter bereikt wordt door het zelfbeschikkings recht per gemeente toe te passen en daarna de grenzen tussehen de gemeenten te trekken overeenkomstig de uitslagen der stemmingen dan door slechts acht te slaan op de uit spraak der bevolking en bloc. De beslissing omtrent het toekomstig lot van het Saargebied berust in lataste instantie bij den Bond zoo merkte ik al op. En voor den Bond zal de Raad het besluit nemen. Dat staat thans wel vast. Op den keper beschouwd schrijft het ver drag van Versailles dit echter niet- voor, ja in tegenstelling met andere betreffende het Saargebied daarin opgenomen bepalingen die wel uitdrukkelijk van den Raad als het in dit verband met een of andere taak belaste orgaan gewag maken, noemt het artikel aan gaande het nemen der beslissing voor de toe komst. dit college niet, doch spreekt het alleen van den Volkenbond Dit gaf het schrijvers-duo SchückingWehberg aanlei ding in hun commentaar op het Volkenbonds handvest te verkondigen, dat dus evenzeer de Vergadering als de Raad in deze competent te achten valt. Zou de Assemblee de beslis sing aan zich trekken, dan ware. nu er im mers nergens het tegendeel staat, eenstem migheid vereischt. Want dat is de regel voor besluiten zoowel van de Vergadering als van den Raad. Wel eindigt het Saarstatuut met een artikel bepalende, dat in dit statuut behandelde aangelegenheden meerderheid voor de Raadsbeslissingen voldoende is, doch SchückingWehberg zijn van meening, dat zulks alleen slaat op die gevallen waarin den Raad het Saarstatuut competent heeft, ver klaard. Volgens hen zou dus voor het besluit aangaande hetgeen er straks met het Saar bekken zal gebeuren, eenstemmigheid noodis zijn, een stelling, die m.i. niet goed houdbaar is. juist met het oog op paragraaf 40 waaruit duidelijk blijkt, dat in alle gevallen van op treden van den Raad in verband met in hei Statuut voorkomende bepalingen en daartoe behoort toch zeker ook de bepaling omtrent, de weldra te nemen belangrijke decisie! s! - hts meerderheid van stemmen voor het. tot stand komen van rechtsgeldige beslis singen noodig is. Trouwens te Berlijn schijnt men er niet anders over te denken. Ware dat wel het geval dan zou men allicht wel bereid zijn geweest om de reis naar Genève te on dernemen ten einde een eventueel onge. wenscht geacht decisie te voorkomen. Het plebisciet is van zeer groot belang, maar tenslotte niet absoluut uitslag-gevend. Her haaldelijk is dat bij plebiscieten vóór het ver drag van Versailles (bijv. afstand van Savoye en Nice door Italië aan Frankrijk in 1860; nog duidelijker: Venetië's vereeniging met Italië in 1866, afstand van het West-Indische eiland Saint-Barthélémy door Zweden aan Frankrijk in 1'877) en ook in het verdrag van Versailles (voor wat er met Sleeswijk zou gaan gebeuren was blijkens art. 109 de stemming beslissend) wèl het geval geweest. Zelfs al zouden alle Saarsfcemmers zich voor Duitschland uitspreken, en dit Dinsdagochtend bekend zijn, dan zou daarmee de overgang van het gebied aan Duitschland nog geenszins zijn beslag hebben gekregen. Hiervoor is eerst- het besluit van den Volkenbondsraad noodi: en zoolang dat besluit niet vaststaat, juister nog, zoolang ingevolge dat besluit het nieuwe regime niet gaat werken, blijft het Saargebied onder Volkenbondsgezag, onder het bestuur der Regeeringscommissie staan. Te verwachten valt. dat de Raad het wach ten op het tijdstip waarop het nieuwe regime zal intreden, zoo kort mogelijk zal maken.Maar er zal toch met de liquidatie allicht nog eenige tijd gemoeid moeten gaan, terwijl het boven dien misschien wel raadzaam zou wezen even tueel dengenen, die er de voorkeur aan moch ten geven het Saargebied te verlaten voor het onder nieuwe heeren zou komen te staan, hiertoe de gelegenheid te geven. Dr. E. v. R/AiAiLTE. PERSONALIA. Het diploma voor Duitsche handelscorres pondentie voor L. I. T. E. H. behaalde mej. M. M. van Santen te O verveen. Regeering wil Spoorweg pensioenen verlagen. Besparing verwacht van f 1.400.000. Verband tussehen salarissen en pensioenen. De Regeering heeft bij de Tweede Kamer een wetsontwerp tot wijzi ging van de Pensioenwet voor de Spoorwegambtenaren 1925 inge diend. Zij wil de pensioenen meer in overeenstemming doen zijn met het sterk gedaalde prijspeil teneinde al- dus te voorkomen, dat met het be talen van naar haar meenïng te hooge pensioenen wordt voortge gaan. Bij invoering van de regee- ringsvoorstellen zou de pensioens- last in het eerste jaar met f 1.400.000 worden verminderd. Aan de Memorie van Toelichting ontleenen wij: Door de sterke schommelingen in het prijs ueil tijdens en na den oorlog, is de loonrege ling van het personeel, in dienst hij de N.V. Maatschappij tot Exploitatie van Staats spoorwegen en bij de N.V. Hollandsche IJze ren Spoorweg-Maatschappij, herhaaldelijk herzien, waarbij aanvankelijk de loonen zeer aanmerkelijk werden verhoogd, doch nadien geleidelijk onderscheidene verlagingen zijn ingevoerd. Zoodoende werd er naar gestreefd, de loo nen te doen passen bii de wisselende con junctuur. al kon het doel gelijk blijven van het reëele inkomen slechts gedeelte lijk worden bereikt. Ten aanzien van een groot deel der loo- nende pensioenen wordt in toenemende mate het bezwaar gevoeld, dat de normale scan ning tussehen salaris en pensioen afneemt, hetgeen tot onbillijke verhoudingen leidt tussehen het in dienst zijnde personeel en de gepensionneerden. In mindere mate doen zich overeenkom stige moeilijkheden gevoelen ten aanzien var hen. die den pensioengerechtigden leeftijd eenaderd zijn. Immers zi.in weliswaar de thans ingetreden loonsverlagingen door de daarmede gepaard gaande verlaging van den nensioensgrondslag op den duur ook van in vloed op de nog toe te kennen pensioenen, doch door het voorschrift van artikel 27. tweede lid, der wet. dat mogelijk maakt, als grondslag aan te nemen het iaarlijksch ge middelde van alle gezamenlijke grondslagen der laatste 10 jaren, wordt ook dit bijwer kingsproces vertraagd. Bij ''de bestaande groote onzeker heid omtrent de richting, waarin het loonpeil zich in de toekomst zal ont wikkelen. schijnt de Regeering het ge wenscht aan de Kroon ook de be slissing op te dragen over de vraag, of voortaan in verband met in de loonregeling aangebrachte wijzigin gen tot herziening van pensioen grondslagen en tot korting of ver hooging van loopende pensioenen behoort te worden besloten. (Aan de regeering is gevraagd, ten spoedigste de noodige maatregelen te nemen, om de klompenindustrie voor algéheélen ondergang te be hoeden.) Op het kleine klompje aarde, Waarop eens ons wiegje stond. Zit- de klompenfabricage Leelijk aan den crisisgrond. Als je dat een buitenlander, Meer speciaal een Engelschman, Zou vertellen, zei hij zeker: Nou daar breekt m ij n klomp toch van! Jullie draagt toch allen klompen, Als je naar de markt toe gaat, Van de Volendammer visschers Tot Ministers van den Staat. Ja. zoo lijkt het uit de plaatjes, Zou het antwoord moeten zijn, Maar helaas, de klomp als schoeisel Verliest meer en meer terrein. En de brave klompenmaker Kan er weinig tegen doen, Hij leeft zelf in deze dagen f Op een slof en op een schoen. Wij zijn heden in ons landje Op een andre leest geschoeid, Onze markt is voor de klompen, Voor het grootste deel verknoeid. Komt dat nou, doordat wij minder Waden door het aardsche slijk? Ach, wat kan de reden baten. 't Droevig feit blijft toch gelijk. Als wij tegenwoordig dansen, Op den rand van een vulkaan, Is het zeker niet met klompen, Maar met lakleer schoenen aan. P. GASUS. Tentoonstelling van Historische Diorama's. Gem. H. B. S. B. In de Gem. H.B.S. aan het Santpoorter plein is van heden af tot 26 Januari een ten toonstelling ingericht van historische diora ma's, waarvan er één vervaardigd is door leerlingen van de school en de anderen zijn ontworpen en uitgevoerd door Dr. W. G. L. Wieringa. Dat dergelijke diorama's niet alleen van bijzonder groote waarde kunnen zijn voor het cultuur-historische onderwijs heeft een bezichtiging van deze tentoonstelling, waartoe ik gisteren door vriendelijke bemidde l'ng van den heer Wieringa en den directeur, Dr. J. J. Van der Hoek, in staat ben gesteld weer bewezen. Maar ook in artistieken zin schenkt de expositie veel voldoening en daar om wil ik reeds heden een bezoek aan deze tentoonstelling met warmte aanbevelen, te meer, omdat alle inkomsten van de entrées, die slechts 25 ct. per persoon bedragen aan het Haarlemsche Crisis-Comité ten goede komen. Op de tentoonstelling zelf hoop ik in ons blad van Maandag uitvoeriger terug te komen. J. B. SCHUIL. Roodvonk. Is ook na het uitbreken nog besmettelijk. Uit ons verslag in het nummer van Donder dag j.l. is gebleken, dat de burgemeester van Haarlem gezegd heeft dat „Roodvonk na het uitbreken niet meer besmettelijk is." Van deskundige medische zijde verzoekt men ons er de aandacht op te vestigen, dat dit onjuist is, Roodvonk blijft ook na het uit breken besmettelijk. [Zv/edetW 1 MERZIG IEU&ELAUP ÓAAG&EUGIZEU vSauut Iw&beet NeuuKibcueu SauKT Wewdel 1 ITALIË 1 .SAUkT WEWDEL SAAOLOUIG Opoe Gebicpeiu IKlEPEBLAHD 1 SAAR&PUGIZEU -S&uurr IUC^bcrt UOOFD l^WAH'IE S Saac&rugi^GU De publicatie van den uitslag der Saarstem- ïning is verschoven naar Dinsdagmorgen. pag. 4 De leider van het Duitsclic Front in het Saar gebied kreeg een waarschuwing in verband met het uitoefenen van pressie op stem gerechtigden. pag. 4 Joseph Buerckel wordt regeeringscommissaris voor Saarland als dit gebied aan Duitsch land terugvalt. pag. 4 De Belgische minister van Cauwelaert is af getreden pag. 4 Nieuwe Duitsche betalingscontingenten voor Januari, Februari en Maart. pag. 3 Voorloopig nog geen Zeppelin naar Indië om dat er geen landingsmast is. pag. 3 Brandstichting in een hotel te Bilthoven. pag. 3 Het mengpercentage der margarine wordt ver laagd, de prijs eveneens. pag. 1 Regeering wil de spoorwegpensioenen verlagen pag. 1 Maandag zal vermoedelijk de beslissing vallen bij de onderhandelingen in het visscherijbe- drijf. pag. 1 Mevr. Hoekstra treedt als raadslid van Haar lem af. pag. II Voor Haarlem's Politierechter. pag. 9 Bioscopen. pag 8 Bekende Haarlemmers: Jhr. F. Teding van Berkhout Sr. pag. 3 Laatste berichten. pag. 2 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Stemming. g. 1 Prof. Georg Bernhard: Babel en Genève. pag. 11 Van onzen specialen correspondent: Indruk ken uit het Saargebied. pag. 11 Dr. E. van Raalte: Actueele Saarvraagstukken. pag. 1 Financieele Kroniek: Lichte terugslag op de New Yorksche beurs. pag. 5 K. de Jong: Radiomuziek der week. pag. 3 K. de Jong: Buitengewoon concert der H.O.V. pag. II J. B. Schuil: Gijsbrecht van Aemstel. pag. 8 J. H. de Bois: Litteraire kantteekeningen. pag. 8 Dr. W. G. N. van der Sleen: Athene, een mo derne wereldstad. pag. 7 A. Steup: Kilometersvreters in de lucht. pag. 7 Langs de Straat. W. Sch.: Tragedie. pag. 3 Jules Kammeijer: Blijft fit! pag. 7 Puzzlerubriek. pag. 5 De onderhandelingen in het visscherijbedrijf. Valt a.s. Maandag de beslissing? De besturen der vakorganisaties hebben gistermiddag met het be stuur der Reedersvereeniging gecon fereerd, in verband met de beslissin gen, die in de Donderdag door de Reedersvereeniging gehouden verga dering zijn gevallen. In op Maandag a.s. te beleggen vergaderingen der hoofdbesturen zullen de arbeiders-organisaties in verband met de aan hen gedane me- dedeelingen beslissen over het ver der in te nemen standpunt. Dc leden zullen daarover direct na a.s. Maan dag door de hoofdbesturen worden ingelicht. Jubilea. Bij de N. Z. H. T. M. Bij de N.Z.H.T.M. zullen dit jaar de vol gende zilveren jubilea in Haarlem gevierd worden: 1 Februari: H. J. Mulder, chef materieel. 12 Maart: G. van Huis, conducteur en J. J, de Leeuw ambachtman. 18 Maart: T. C. Besse, ambachtsman. 1 April: A. Spoor, wagenvoerder. 3 April: R. Hollander, condeucteur. 25 April: H. J. Biesbrouch, monteur. 9 Mei: A. P. Metselaar, wagenvoerder. 19 Mei: G. E. Hendricks, conducteur en M. Steenkist., conducteur. 3 Juni: F. D. van Keulen, vuurwerker. 13 Juni: P. Korver, conducteur. 1 September: H. A. C. M. Vrins. conducteur. 1 October: A. Willemsen, wegwerker. 4 October: W. Paap, wegkerker.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1935 | | pagina 1