R. A. I. 52e Jaargang No. 15831 9 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Zaterdag 2 Februari 1935 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post f 0.72lA. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN15 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 100.-. Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Verlies Duim 75.-, Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIG BLADZIJDEN. HAARLEM, 2 Februari. Een Engelsche Verkiezing. In Engeland past men nog het oude kies stelsel toe. Voor de wiskundige bekoringen van Evenredige Vertegenwoordiging is men er nooit bezweken. De Engelschen hebben afge wacht hoe dat experiment in andere landen zou werken, en toen zij de resultaten zagen, hebben ze er alle belangstelling voor ver loren. Hun eigen methode is wiskundig nog min der verantwoord dan ons vroegere districten stelsel. Want in Nederland werd de volstrekte meerderheid vereischt. Als geen der candida- ten die bij eerste stemming behaalde, werd een herstemming gehouden tusschen de twee, die de hoogste stemmen-aantallen hadden geboekt. In Engeland daarentegen houdt men in elk district maar één stemming. Wie het hoogste aantal noteert, is meteen gekozen. Dat had geen enkel bezwaar in den ouden tijd, toen er nog maar twee partijen waren, maar zoodra de derde partij verscheen rezen de moeilij kir eden. Ettelijke candidaten werden sindsdien gekozen met een minderheid van het totaal uitgebrachte stemmen. Zelfs is het meer dan eens gebeurd, dat een partij de meerderheid in het Lagerhuis veroverde ter wijl de groote meerderheid der kiezers op de oppositie-partijen had gestemd. Toch hebben de Engelschen aan hun voorstel vastgehouden. Waarom'? Eenvoudig omdat zij de nadeelen van andere stelsels grooter von den. Zij stelden zich op het standpunt, dat men in de eerste plaats met de eigenaardig heden van de menschelijke natuur rekening- moest houden. Het „meerderheids-principe" wordt in Engeland niet als een soort heilige regel, maar veeleer als een soort hulpmiddel beschouwd. Men moet het, zegt de Brit, niet altijd vooropstellen en a tort et a travers willen doordrijven. Andere overwegingen kan nen belangrijker zijn. Belangrijker overwegingen acht hij: dat de kiezer zijn candidaten kent, dat hij ,,zijn eigen afgevaardigde" van zijn district heeft, op wien hij zich beroepen kan, en vooral dat zijn belangstelling in de verkiezingen niet vermindert. De verkiezing van een Lager huislid moet -een locaal evenement blijven, er moeten spanning en strijd in zitten, het „sportieve element" moet zijn invloed doen gelden. Zegt men hem. dat sportieve elemen ten niet te maken hebben met een zoo ern stige zaak als het landsbestuur, dan ant woordt' hij dat de gemiddelde kiezer dit niet j als een bezwaar voelt, en dat mén de belang- Stelling van den gemiddelden kiezer moet le vendig houden. Vooral in provinciestadjes en plattelandsdistricten beleeft hij niet veel. Zoo'n Lagerhuisverkiezing is ten allen tijde een gebeurtenis voor hem geweest, die zijn heele omgeving in emotie bracht en op stel ten zette. Hij genoot er van.-Dat is een zeer belangrijke factor, zegt de Brit, die veel meer psycholoog dan rationalist is. Laat hem er van blijven genieten. Zijn belangstelling- hebben we noodig. Aan deze vaak-vernomen Britsche opinies heb ik gedacht bij het lezen van berichten omtrent de huidige tusschentijdsche verkie zing voor het Lagerhuis te Wavertree (een Liverpoolsch district). Er zijn vier candidaten aan de start verschenen. Vijf is zoo wat het maximum in Engeland, maar dat doet zich zelden voor. Met vier strijders wordt het al spannend genoeg, en heel Wavertree, ja heel Liverpool verkeert in staat van opwinding over de campagne van het viertal. Elk heeft een verkiezingsagent met een heele organi satie achter zich, maakt zeer rumoerig pro paganda niet alleen voor zijn partij, maar ook voor zichzelf brengt huisbezoek aan de kiezers en kiez-eressen en treedt natuurlijk in tallooze vergaderingen op. De vier kampioenen zijn: A-stro Morris (Li beraal», J. J. Cleary (Labour), James Platt (National Concervative) en Randolph Chur chill (Independent Concervative). Het dis trict is sinds vele jaren conservatief, maar meerderheden plegen zich bij het districten stelsel snel te verplaatsen. De conservatieyen regeeren nu al meer jaren, in een crisistijd, en heben dus veel aanhang verloren. Boven dien wordt de kans van mr. James Platt, den regeeringscandidaad, leelijk benadeeld door de interventie van den jongen Randolph Churchil zoon van Winston Churchill, als onafhankelijk conservatief candidaad. Deze jonge man, die nu 25 of 26 jaar is trad een paar jaar geleden voor de afd. Haarlem van de English Association als spreker op. Wie hem toen hoorde zal zich herinneren dat hij erg welbespraakt was. maar zijn onderwerp (indrukken van Amerika) niet voldoende be- heerschte, en dat hij bovendien de dames in het auditorium verontwaardigde door zijn iet wat arrogante anti-feministische beschou wingen. Maar nu is hij een paar jaar ouder en wijzer geworden, hij heeft zijn uiterlijk mee, hij praat blijkbaar nog vlotter dan toen en de jonge kiezeressen van Wavertree komen in drommen op om hem toe te juichen. De kies gerechtigde leeftijd in Engeland is trouwens niet 25 "jaar, zooals bij ons, maar 21. Eerst hebben de officiëele conservatieven in Wavertree zich niet veel van den jongen Churchill aangetrokken. Maar nu de verkie zingsdag nadert en hij zich steeds luidruch tiger roert op zijn veroveringstocht, zich zelfs „de eenige ware conservatief" noemt en steeds voller zalen trekt, worden zij nerveus. De kiezers van Wavertree worden gewaar schuwd tegen den jongen Randolph, wiens inmenging" tengevolge zou kunnen hebben datde Labour-man gekozen wordt. Dit vanwege de versnippering der conservatieve stemmen. De Labour-man heeft dat natuur lijk ook beseft, en de Liberaal eveneens. Die zien het gekibbel der conservatieven met wel gevallen aan. De noteering der weddenschappen, die na tuurlijk in massa worden aangegaan echt Engelsch wijzigt zich met den dag. Ob- MODERNE WONINGEN TE HUUR, vanaf f 35.per maand. S. Veldkamp, van Dortstraat 90 TELEFOON 16373, HAARLEM (Adv. lngez. Med.) jectieve beoordeelaars, voor zoover die te vinden zijn, schijnen Churchill geen kans te geven om zelf gekozen te worden, maar ach ten zijn invloed op het resultaat groot. Iemand heeft hem er aan herinnerd dat hij op zijn 19e jaar zich in een „rede" tegen het verleenen van het kiesrecht aan de meisjes van 2125 jaar (de z.g. „flappers vote") heeft uitgesproken. „Dat bezwaar is verval len", antwoordde young Randolph beslist, /want ik weet nu dat ze allemaal op mij zul len stemmen". Daverend gejuich en gelach van de heele meeting. We zullen u eerstdaags het resultaat van dezen opgewekten strijd te Wavertree kun nen meedeelen. R. P. Engeland voor Duitschland op de bres. Duïtschland's prestige mag niet geschaad worden. LONDEN, 2 Febr. (Reuter.) Een belangrijk deel van de besprekingen wordt in beslag ge nomen door een exposé dan den Franschen ge- neralen staf, dat Laval voorlas nopens den te- genwoordigen militairen toestand in Duitsch land, volgens hetwelk dit land geoefende of haast geoefende effectieven zou hebben, die gelijk zouden zijn aan die van Frankrijk zoo niet sterker. Ten aanzien van het materiaal zou Duitschland overigens in de minderheid zijn. Het wordt steeds duidelijker dat men van Britsche zijde tot welke conclusies men ook komt, vurig wenscht dat deze besluiten geen vormen hebben die op eenigerlei wijze tegen Duitschland gericht "schijnen. Vooral de laat ste dagen wordt het duidelijk, dat Engeland met Duitschland's toestand volkomen rekening wil houden en zijn gewicht in de schaal wil werpen, met het oog op het treffen van een regeling waaraan Duitschland zou kunnen deelnemen zonder eenig verlier van prestige. DE HEER G. D. VAN WENGEN OVERLEDEN. In den ouderdom van 65 jaar is Vrijdag over leden de heer G. D. van Wengen, directeur van Kremer's Koffie- en Theehandel N.V., al hier. De teraardebestelling zal plaats hebben op Dinsdag 5 Februari a.s. te 12 uur, op de Alg. Begraafplaats te Haarlem. De heer Van Wengen was bijna 42 jaar aan Kremer's Koffie- en Theehandel verbonden, waarvan de laatste twee jaar, nadat de zaak een N.V. was geworden, als directeur. Daarvóór was hij gedurende 22 jaar procuratiehouder. De overledene had ook zitting in de be sturen van verschillende vereenigingen op vakgebied, n.l. van den Suikerbond, de Ver- eeniging van Theepakken en de Vereeniging van Koffiebranders. Op 15 Juli 1933 vierde hij onder groote be langstelling het feit, dat hij 40 jaar aan Kremer's Koffie- en Theehandel verbonden was. In de Luthersehe Gemeente heeft, de heer Van Wengen vroeger de functie van Kerk- rentmeèster vervuld. Hij was tot zijn over lijden een zeer belangstellend lid van den Kerkcraad van genoemde Gemeente en sinds Januari had hij zitting in het bestuur van het Luthersehe Hofje. TREINSTAGN.4TIE. Door stagnatie in de stroomlevering heeft Vrijdagavond het treinverkeer op de lijn Rotterdam—'Delft en RotterdamHofplein Den Haag stagnatie ondervonden. Gelijke rechten voor alles. De binnen- en buitenlandsche politiek van het Derde Rijk. BERLIJN, 2 Febr. (Reuter.) Gister avond heeft de rijkspropagandaminister dr Goebbels in het Sportpallast een rede ge houden, die ongeveer twee uur duurde. Hij verklaarde dat het tweede jaar van de revolutionnaire opbouw zich waardig bij het eerste jaar heeft aangesloten. „Vier jaren tijd hebben we bij het overnemen van de macht verlangd en reeds thans is tweederde van onze taak vervuld. Sprekende over de hooge belastingen verklaarde Goebbels, dat wij in den tijd. dat we regeerden ook geen schulden hebben gemaakt Er bleef ons niets anders over, dan met kracht op te treden, want de crisis was in het begin zóó groot dat elk mid del om haar te overwinnen gerechtvaardigd was. Dr. Goebbels wees op de verlaging van de rentevoet, die hij als het begin van een reorganisatie van het geheede Duitsche cre- dietwezen beschouwde." Het verschaffen van eigen grondstoffen langs synuthetischen weg is in Duitschland reeds zoover gevorderd dat op eenige gebieden eenu zekere onafhankelijkheid van de bui tenlandsche markt kan worden geconsta teerd- Hij ging vervolgens na wat de Duitsche regeering voor den wederopbouw van het economische leven heeft gedaan, waarbij zij den steun van het Duitsche volk heeft, het geen is gebleken bij de overwinning in het Saargebied. Spr. sprak over het z.i. „groote belang van de rassenwetgeving. de reorgani satie van de pers en de radio en de vernieu wing van theater en film, waarbij de Duit sche wil slechts door een man wordt vertegen woordigd: Adolf Hitler." Sprekende over de buitenlandsche politiek zeide Goebbesl, dat, wanneer men van Duitschland eischt dat het zal meewerken aan den vrede in Europa, men het dan als gelijkberechtigde moet 'beschouwen. „Wij wenschen een leger, niet om oorlog te voeren, doch om den vrede te handhaven. Of we tot aanstaande overeenkomsten zullen toetreden hangt er in de eerste plaats van af, of we dit kunnen doen als souvereine en gelijkgerechtigde staat. Van een terugkeer in den Volkenbond kan,, zoolang geen sprake zijn als we met öe andere naties geen gelijke rechten hebben. Wij zijn altijd bereid aan den internationalen vrede mede te werken en z- te dragen tot de consolidatie van Europa. Onze overeenkomst met Polen heeft ook bewezen dat we besloten zijn voor den alge- meene vrede offers te brengen. Het is onze ernstige wil het gewelde werelddeel Europa vrede te geven. Waar* een dergelijke vrede echter 'van lan gen duur moet zijn kan hij niet worden op gebouwd op de wankele basis van ongelijke rechten. Na in het kort de positie van de leiders der N. S. D. A. P. te hebben verdedigd kwam spreker tenslotte opnieuw tot de buitenland sche politiek. Hij verklaarde, dat het Duitsche volk den vrede wil doch tegelijkertijd zijn recht op le ven. Het is gesloten zelfs door offers zijn bij drage te leveren tot den Europeeschen vrede en tot een nieuwe Europeesche orde. Het is echter evenzeer besloten te strijden voor zijn gelijkgerechtigdheid. „Van deze eisch zal niets ons kunnen afbrengen De we reld moet weten dat we met dezen eisch staan en vallen." JUBILEUM AANNEMERSFIRMA J. P. A. NELISSEN. Heden ïs het 60 jaar geleden dat de be kende aannemersfirma J. P. A. Nelissen, al hier, werd opgericht door den vader van den tegenwoordigen firmant, die de zaak nu al 22 jaar leidt. De firma mocht hedenmorgen reeds tal van bewijzen van belangstelling ontvangen in den vorm van vele bloemstukken (o.m. van den Ned. R.K. Bond van Bouwpatroons, van de afd. Haarlem van de R.K. Middenstandsver- eeniging en van het personeel der firma), brieven eji telegrammen van gelukwensch. HET VERLOREN GOUD OP DE PLAATS VAN BESTEMMING. De goudstaven, die boven Noord-Frankrijk uit een vliegtuig vielen, zijn allen teruggevonden en opnieuw door de lucht naar Londen getransporteerd. Het „lossen" van de avontuurlijke last. Ze staan er weer in volle fleur, In glanzend smettelooze kleur. Maar zonder kwaden uitlaatgeur te pronken: Ze staan er in hun gladde pracht, Hun welbewuste paardenkracht, Den kooper, die „nog heeft gewacht", te lonken. Wij nemen ze zoo nuchter aan. Zooals ze daar nu roerloos staan En straks geruischloos zullen gaan verkeeren; Wij denken over 't brein niet na, Dat zwoegd' in Amerika Of elders streed, om ze te fa- briceeren. Wij zien hem enkel, glad en gaaf, Als de modern volmaakte slaaf, Die ons, den meester, trouw en braaf, als wagen. In onzen hedendaagschen drang Naar steeds maar sneller, sneller gang. Een luttel aantal jaren lang zal dragen. Daar staan ze dan weer voor ons klaar, Iets anders weer dan vorig jaar, Eén technisch kunststuk met elkaar en hopen, Dat iemand uit dien menschendrom. Niet enkel komt voor 't zien, maar om Ze voor een gave-gulden som te koopen. P. GASUS. Spoorwegpersoneel. De loonactie en de houding van den Centralen Bond. De afdeelïng Haarlem van den Centralen Bond van Spoor-, Tram- en A.T.O, en Van Gend Loos-personeel hield een vergade ring, meer in het bijzonder gewijd aan de ge schiedenis van de laatste loonactie en de houding van den „Centralen Bond". De heer C. Jansen in de Wal. lid van het hoofdbestuur hield over deze aangelegenheid een goed gedocumenteerde rede. De spre ker ging op verschillende deelen der geschie denis meer in het bijzonder in, o.a. het ver nieuwen van het reglement Dienstvoorwaar- den. het welk de inzet was van de thans van kracht geworden loonsverlaging. Naar aan leiding van de werkzaamheden der commis sie van tien vertegenwoordigers der perso- neelvereenigingen en de directie der Neder- landsche Spoorwegen) toonde de spreker aan dat de houding van den Centralen Bond in dezen juist was. Spreker toonde naar aan leiding van besluiten en persberichten aan dat de vertegenwoordiger in den personeel- raad. de heer A. Ketelaar; volkomen in den geest van den C. B. heeft gehandeld. Breed voerig stond spreker stil bij het aanvankelijk ingenomen standpunt van den personeelraad hetwelk in een brief aan de directie werd medegedeeld en waarin loonsverlaging werd afgewezen, met in het verband met den móeitevollen arbeid van den spoorman. Het personeel voelt ten zeerste het offer dat ge bracht moet worden om het spoonvegtekort te doen verminderen. In den genoemden brief werd vooral de nadruk gelegd dat loonsverlaging tot ver bittering moest leiden. Ondanks dit alles bleek dat een drietal andere organisaties het advies van hun hoofdbestuur opvolgden en zich met de loonsverlaging accoord ver klaarden, ïn strijd met het aanvankelijk in den persor.eelraad ingenomen standpunt. Het verloop der onderhandelingen bracht den Centralen Bond in een uitzonderingspo sitie. welke spoedig door hem werd gedeeld met den Bond van Ambtenaren. Nochtans keurde het algemeen congres van den C. B. de houding van het hoofdbestuur en zijn vertegenwoordiger in den personeelraad goed "met algemeene stemmen. Spreker gaf nog een vergelijking met de houding der Belgische spoormannen en den handeldrijvenden middenstand die geza menlijk hebben geprotesteerd tegen loonsver laging. Uit alles blijkt, aldus spr.. dat de C.B. en zijn vertegenwoordiger in den Personeel raad de waardigste houding hebben aange nomen. De volgende motie werd aangenomen: De vergadering van de afdeeling Haarlem van den "Centralen Bond van Spoor-, Tram-. A.T.O.- en Van Gend Loos-personeel. gehoord de besprekingen inzake de loon actie. spreekt haar volle vertrouwen uit in de leiding van het hoofdbestuur, schaart zich eendrachtig achter haar vertegenwoor diger in den Personeelraad. omdat hij naar haar meening op de krachtigste en waardig ste wijze de personeelbelangen heeft behar tigd en besluit deze motie ter kennis te bren gen van het hoofdbestuur. Doodelijk auto-ongeluk. De heer W. van der Laan gedood. In den afgeloopen nacht om 1 uur is een auto, waarin gezeten was, behalve de chauf feur. de heer W. van der Laan, wonende te Voorhout en redacteur van „Hobako", orgaan van Holland's Bloembollenhuis te Lisse, in de gemeente Heer Hugowaard tegen een boom gereden. De heer v. d. Laan vond bij dit onge luk den dood. De chauffeur werd niet ernstig gewond. De heer van der Laan had een reclamefilm voorstelling van Holland's Bloembollenhuis bijgewoond. Wat op dc conferentie te Londen besproken wordt. pag. 4 Berlijn heeft opheldering gevraagd over het pact van Rome. pag. 4 De mijnwerkersstaking in België gaat niet door. pag. 4 De abnormale koude in Spanje heeft het groot ste deel van den sinaasappeloogst vernietigd. pag. 4 De particuliere mijnen hebben de loonover- eenkomst opgezegd. pag. 3 De mogelijkheid bestaat, dat heden te 's Gra- venhage overeenstemming met België wordt bereikt. pag. 3 De K. E. M. A. \PDrdt naar Delft overgeplaatst pag. 3 De teraardebestelling van burgemeester Ram- bannet. pag 6 Haarlem als ongeluksstad. pag. 19 De jaarwedden van Ged. Staten. pag. 5 Amcnkaansche en Finsclie inzendingen op Flora 1935. pag. 5 Nederland loot voor den Davis Cup tegen Japan pag. 7 Bekende Haarlemmers: Mevr. M. E. Land de Vries. pag. 3 De avonturen van prof. Nimbus. pag. 2 ARTIKELEN. ENZ. R. P.: Een Engelsche verkiezing. pag. 1 Van onzen Londenschen correspondent: De nieuwe politieke stemming in Engeland. pag. 4 Jhr. dr. J. C. Mollerus: De wettelijke regeling het uitverkoop- en opruimingswezen. pag. 19 Mr. J. II. van Gelderen: De veiligheid van het verkeer. pag. 3 Financieele Kroniek: Algemeene reactie. pag. 12 Dr. W. G. N. van der Sleen: Naar Saloniki en Istanbul. pag. 13 In de krater van de Merapi. pag. 13 Kerst Zwart: Een leverancier van lekkere beetjes. pag. 14 M. H. J.: Belangrijke ontdekkingen. pag. 14 J. B. Schuil: Lustrum en Revue van het Corps der M. T. S. pag. 7 K. de Jong: Radiomuziek der week. pag. 17 K. de Jong: Concert der II. O. V. met Cor Kint als solist. pag. 17 Helen: II. D. Vertelling: „Droom". pag. 14 Ontmoetingen en gesprekken: De confectiejas. pag. 3 Jules Kammcijer: Blijft fit! Dag 13 Het Haarlemsche Stadsbeeld: De Doodweg. pag. 14 Voor de jeugd. pag. 15 en 16 Puzzlcrubriek. pag. 5 Door den rijweg van elkaar gescheiden. Maatregelen voor fascistische en communistische colporteurs. De Amsterdamsche politie van het bureau Marnixstraat heeft Vrijdagavond in de Bil- derdijkstraat en omliggende straten maat regelen genomen ter voorkoming van onge regeldheden als gevolg van het colporteeren met hun geschriften door fascisten en com munisten. Beide partijen kregen voor hun werkzaamheid op dit gebied één kant de straat, zoodat de rijweg als neutreul gebied tusschen de twee „kampen" doorliep. Deze maatregel bewees zijn waarde .ten volle, want er deden zich geen wanordelijkheden voor. Ook de traditioneele optocht der fascisten na afloop van den colportagearbeid naar het Kringhuis in de M. H. Trompstraat geschiedde zonder incidenten. WEDSTRIJD VAN HET FONDS „WILLINK VAN COLLEN" Programm vaoor den wedstrijd 1935. Het bestuur der Maatschappij „Arti et Amicitiae" te Amsterdam, voldoende aan de beschikkingen van wijlen den heer Wilhelm Ferdinand van Collen, heeft besloten dit jaar een wedstrijd op het gebied der schilder kunst uit te schrijven. Het doel van dezen wedstrijd is: jeugdige Nederlaridsche kunste naars en kunstenaressen, die naar het oor deel van het bestuur zullen blijken dit uit hoofde van bijzonderen aanleg of bekwaam heid bij uitstek te verdienen, te ondersteunen in hun studiën. Allen zij die Nederlanders zijnde, den leef tijd van 35 jaar nog niet hebben bereikt, zullen aan dezen wedstrijd kunnen deel nemen. Gevraagd wordt een schilderij (olie verf), dat tot onderwerp heeft: „De Zomer", terwijl het figuur overheerschend moet zijn.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1935 | | pagina 1