Haarlem's Dagblad | 1935 | 19 februari 1935 | pagina 7

ijzen

DINSDAG 19 FEBRUARI 1935

HAARLEM'S DAGBLAD

5

ss&m

VBH

Onvi

eranderde

kWa

prijzen »e noe^n-
tast-ioe

petit

beurre

ginger

nuts.

mBk

li p°n^

(Adv. Ingez. Med.)

Liberale Staatspartij „De
Vrijheidsbond".

Jaarvergadering van de
V rouwengroep.

Mej. Mr. E. C. van Dorp over werkloozensteun.

Maandagmiddag hield de vrouwengroep in
de Liberale Staatsparty „De Vrijheidsbond"
afd. Haarlem haar jaarvergadering In „Lion
d'Or".

De presidente, mevr. C, S. de Veer-Blok
Wybrandi, opende de vergadering, waarna
de goedkeuring volgde der jaarverslagen
van de secretaresse en de penningmeeste-
resse.

De twee aftredende bestuursleden mevrouw
Reitsma-v d. Berg en mej. Springer werden
bij acclamatie herkozen. Hierna werd de
agenda besproken voor de jaarvergadering
der Vrouwengroep, die op 23 Februari te
Rotterdam zal worden gehouden.

Vervolgens gaf de presidente het woord
aan de spreekster van dezen middag mej.
mr. E. C. van Dorp. die zou spreken over
„Werkloozensteun". Mej. Van Dorp wees op
de onbegrensdheid van het woord „werk
loos", dat zooveel verschillende begrippen in
houdt. Deze onbegrensdheid is nog grooter
geworden door de instelling van de collec
tieve arbeidsovereenkomsten. Spr. behan
delde de moeilijkheden die ontstaan bij de
diverse wijzen van steunregeling. Men kan
steun als geld uitkeeren; men kan ook door
werkverschaffing steun aan werkloozen ver
strekken. Met dit doel wordt dan ook het
zestig millioenplan uitgevoerd. Dit plan
heeft groote bezwaren. Ten eerste krijgt men
de voortdurende onderhandelingen over het
loon. Dit moet natuurlijk onder het gewone
loon blijven, daar het als steun bedoeld is.
Van de zijde der betrokken arbeiders wordt
weinig medewerking verleend en de hoop.
zaken en bedrijven door het plan te kunnen
doen opleven, wordt teleurgesteld. Want of
schoon de werken nuttig zijn kan men niet
permanent blijven bruggen bouwen. Boven
dien moet men wel werken opdragen, die
anders nooit zouden zijn uitgevoerd, dit
mede met het oog op de concurrentie, die
men particulieern werkgevers zou aandoen.

De gewone steun was oorspronkelijk be
doeld te worden betaald door de arbeidsver-
zekeringen. Bij normale depressies zou dit
gaan. doch in abnormale tijden zooals deze
kunnen de arbeidsverzekeringsplannen niet
een derde opbrengen van de noodige steun
gelden. De staat moet dus steunen tot boven
zijn draagkracht.

Naar aanleiding van de rede van minister
Colijn besprak mej. Van Dorp de vraag, hoe
verbetering zou kunnen worden bereikt. Zij
behandelde hiertoe de drie punten door den
minister-president besproken. Men noemt
drie remedies: devaluatie, ordening en be
scherming.

Vele economisten willen devaluatie, ande
ren zijn tegen dit loslaten van den gouden
standaard. Devaluatie is. zoo zeide spr., te
beschouwen als een gecamoufleerde loons
verlaging. Men meent in sommige landen
waar devaluatie is toegepast, symptomen van
verbetering op enkele punten te kunnen
waarnemen, doch veel schijnt men er niet
op te zijn vooruitgegaan. Spr. stelde als een
der grootste tegen de devaluatie het moreele
bezwaar, dat het geen doelbewuste, logische
handeling is. Een particuliere bank kan zich
dergelijke experimenten niet veroorloven,
zou dan een staat er het recht toe hebben?
Men mist na devaluatie van het betalings
middel elk vertrouwen, elke basis, te meer
daar niet alleen de goudwaarde, doch ook de
goederen waarde daalt.

Vervolgens besprak spr. het middel orde
ning. Ordening is elk ingrijpen van de re
geering in economischen zin in bedrijven om
te zorgen dat deze winstgevender zullen zijn.
Op deze manier worden dus aan de bedrij
ven maatregelen opgelegd, waarvoor ze zelf
verantwoordelijk zijn. Bescherming is on
systematisch ingrijpen, dus niet volgens een
bepaalde politieke tendenz. waarbij sommige
bedrijfstakken beschermd worden ten koste
van andere. Ergo gaan de laatste achteruit
en vereischen steun. Ordening beschermt een
deel van de bedrijfstakken, doch ook ten
koste van andere deelen.

Zoo is er een wet tot verbindendverkla
ring van ondernemersovereenkomsten, een
wet tot productiebeperking dus. Dit aan ban
den leggen van de productie moet, volgens
spr., uit statisch oogpunt verworpen wor
den. Met dit soort beschermingen helpt men
geen 420.000 werkloozen aan arbeid.

Een der oorzaken van de crisis is de be
lemmering van het internationale ruilver
keer. De mensch staat zijn eigen voorspoed
in den weg. Spr. gaf eenige voorbeelden uit
den wereld toestand, waaruit bleek hoe rem
mend de tolmuren op de welvaart werken.
Daarbij komt een financieele positie die
haast hopeloos schijnt. Men wil bezuinigin
gen op verschillende uitgaven. Spr. consta
teerde dat thans het eenige afdoende mid
del om tot eenige verbetering te komen was.
loonsverlaging en daarbij actie tegen de de
magogie in de arbeidersklasse. Vooral in die
bedrijven, waarvoor de maatregelen niet
gunstig waren, moet eenheid worden ge
voeld tusschen patroon en arbeiders, die tot
versterking van beider beginsel leidt. De
loonen, ook die van gemeente- en rijksper
soneel, moeten omlaag. Het arbeidsloon is
immers de hoofdfactor van de productiekos
ten van goederen, het stuwt de andere sala
rissen in een bepaalde richting. Wanneer
lagere loonen worden betaald uit hetgeen er
werkelyk beschikbaar is. kunnen ze geleide
lijk door vrije, eerlijke concurrentie der on
dernemers weer stijgen.

Te veel steun werkt verslappend omdat
men met den looneisch vast zit aan de on
dersteuningen. Bovendien willen de arbei
ders niet werken onder de collectieve con
tracten en zoodoende ontstaat steeds meer
werkloosheid. Spr. besloot haar lezing met
nogmaals den nadruk te leggen op den eisch
van lagere loonen, die door daaropvolgend
stijgen van de productie langzamerhend
eveneens kunnen stijgen.

De presidente deelde nog mede. dat 1 Maart
een propaganda-avond zal worden gehouden
van de Vrouwengroep in de Liberale Staats-
partij

ECONOMIE EN POLITIEK IN HET VERRE
OOSTEN.

In de laatste van een viertal voordrachten
over Arbeidsvraagstukken en de crisis sprak
Mr. A. J. R. Mauritz Maandagavond voor de
aid. Haarlem van den Bond van Jonge Libe
ralen over het onderwerp „Economie en poli
tiek in het Verre Oosten".

Spr. begon met enkele beschouwingen over
de opkomst van Japan als jonge industrie
natie. Op voortvarende wijze voltrekt zich de
industrieele ontwikkeling van het eilanden
rijk, dat door gebrek aan grondstoffen en
voedingsmiddelen tot export wordt gedwon
gen. Azië, Amerika en Afrika bieden uitge
strekte afzetmarkten voor het Japansche pro
duct, maar ook in Europa wordt de laatste
jaren terrein veroverd. In Nederland blijft de
rechtstreeksche import van Japansche artike
len gering, ingevoerd werd in 1934 bij een
totaalinvoer van 1038 millioen gld. voor 8.3
millioen gld. uit Japan, in 1933 voor 9 mil
lioen, in 1930 echter nog voor 24.3 millioen.
Opmerkelijk is sedert kort de groei van de
zwaardere industrie in Japan. Zoo steeg de
export van machines van 26 millioen Yen in
1933 tot 58 millioen Yen in 1934.

Door de overheersching in dezen tijd van
antiliberale tendenzen (autarkie, onvrijheid
van handel, een herleefd mercantilisme) en
door de algemeene vrees voor overproductie
in de wereld wordt de Japansche economische
expansie op zich zelf doorgaans als gevaar
lijker voorgesteld dan zij in werkelijkheid is.
Economisch bezien zal door de industrialisatie
zich de levensstandaard van Japan en andere
overzeesche landen verheffen, een natuurlijke
ontwikkeling, waarin voor Europa en Amerika
op den duur, ondanks tijdelijke schaduwzijden,
geen nadeel kan zijn gelegen. Dat Japan
voordien de wereld met goedkoope producten
zou kunnen overstroomen werd onlangs door
een commissie uit de Federation of British
Industries voor een onmogelijkheid gehouden.
Voorloopig wordt ook de Japansche export
geremd en in kunstmatige banen geleid, door
dat steeds meer landen tegenover Japan een
systeem van goederen-ruil gaan toepassen.

Gevaarlijker voor den vrede in het verre
Oosten dan de economische expansie is het
imperialistische streven van Japan, Japan
wenscht de hegemonie in Azië te veroveren en
maakt de laatste jaren van de moeilijkheden
elders in de wereld gebruik om bij de verwe
zenlijking van dit doel stap voor stap terrein
te winnen. Slechts door hieraan krachtiger
weerstand te bieden dan tot dusverre zullen
de Westersche mogendheden hun positie in
Azië kunnen handhaven. Toch zal het, meent
spr.. niet spoedig komen tot een Pacific-
conflict van grooten omvang. Want ondanks
de soberheid en opofferingsgezindheid van de
bevolking is de economische en financieele
positie van Japan niet zeer sterk. De begroo
tingen zijn op geen stukken na in evenwicht
en de staatsschuld stijgt in een snel tempo.
Omstreeks 1930 bedroeg het Japansche volks
inkomen nog niet een derde van het Engel-
sche en slechts 6 pet. van dat van de Ver.
Staten.

Niettemin blijft ook voor Nederland waak
zaamheid geboden en een versterking van de
weermacht in Ned. Indië wordt ook door ge
matigde beoordeelaars van den toestand in
het verre Oosten voor urgent gehouden.

Liberale politiek ten opzichte van Ned. Indië
zal thans moeten inhouden handhaving zoo
veel mogelijk van de open deur politiek, uit
gezonderd in de huidige omstandigheden de
vrije immigratie en vestiging.

Spr. eindigde met eenige opmerkingen over
de handelsconferentie te Batavia.

AUTOBUSDIENST SANTPOORT—PONTVEER
HEMBRUG.

Gedeputeerde Staten van Noord-Holland
hebben aan de N.V. Mij. Alkmaar Packet ver
gunning verleend tot het in werking bren
gen van autobusdiensten van Santpoort over
Spaarndam en Buitenhuizen naar het pont-
veer Hembrug en terug, gedurende de periode,
dat die onderneming haar bootdienst Alk
maarZaanstreekAmsterdam uitoefent. Op
het traject SantpoortSpaarndam ligt een
vervoerverbod

GEVONDEN DIEREN EN VOORWERPEN.

Terug te bekomen bij: Wesseling. Bisschop
Ottostraat 5. armband; v. Wijk, Amsterdam-
straat 3a, N L-plaat van motorrijtuig; Wesse-
link, Zonnebloemstraat 12, kinderhandschoen;
de Vries, Jansstraat 51a, handschoen; v. d.
Grootepoort, Pepij'nstraat 11, hondenpenning;
Koeling, Zuidpolderstraat 67, heerenhoed; bur,
v. politie, Smedestraat, heerenhandschoen;
heerenhoed; v. d. Struif, Gr. Houtstraat 134
boven, hanger: de Zwart, Kamerling Onnes-
straat 7, handschoen; Hendriks, Rollandspad
19, hondenketting; Hoogervorst, le Hooger-
woerddwarsstraat 33; Colegem, Riouwstraat
26, quitantie; Kennel „Fauna", katten; Jan
sen. Weid. Pyrmontstraat 7, muts; Schreu-
der, Leliestraat 18 z, muts; Schmidt, Oranje
Nassaulaan 179, Overveen, muts; Coté, Klop
persingel 165, mes: de Haan, Rustenburger
laan 117, portemonnaie m. i.; Pen. Heerensin
gel 23a, portemonnaie m. i.; Kuiper, Stuyve-
santstraat 21, rijwielbelastingplaatje; v. d.
Vossen, Potgieterstraat 31. paar sokken;
Langerak, Jansweg 31, slinger en sleutel van
pendule; Burggraaf, Zwarteweg 37 te Benne-
broek, tasch m. i.; v. d. Schuit, Linschoten-
straat 25, reserve-autowiel met band.
Hirs, Eikenstraat 41. handschoen; v. Toor,
Spaarnho'venstraat 52. heerenrijwiel; Franke,
Celebestraat 26. doek; Bouman, Steenbok
straat 35, dameshandschoen: bur. v. politie,
Smedestraat, ceintuur; halsdoek, dop van
benzinetank; Kuiper. Elzenplein 20. muts;
Spierenburg. Thomsonlaan 39, heerenboorden;
Drenth, Fr. Varkensmarkt 30, rechter dames
handschoen; v. Wijk, Ursulastraat 2. kaart;
Keur, C. v. Noordenstraat 36 r.. sleutel; He-
tem, Bataviastraat 40. munt: Hoogkamer,
Jansstraat 87 r„ pakje m. i.: de Graaf, Gr.
Willemstraat 22, portemonnaie m. i.; Glas.
Brouwersstraat 80, portemonnaie; Verkaik,
Pegasusstraat 9, rijwielbelastingplaatje: Paar-
debek. Parklaan 107, rijwielbelastingplaatje;
Umans, Brouwersstraat 25, rijwielbelasting
plaatje: Verkerk, Gen. de Wetstraat 10, rijwiel
belastingplaatje; Giesbergen, Militaire weg 3,
Overveen. rijwielpomp: Steekstra, Schagchel-
straat 41 r., stempel: Groningen. Meidoorn
plein 2, tee keningen; Smit. Leidscheplein 21 r.,
tasch m. L; v. d. Schuit, Linschotenstraat 25,
wiel.

OVERDRACHT VAN AUTOBUSDIENST.

Gedeputeerde Staten hebben voorts beslo
ten de aan de N.V. Mooy te Beverwijk ver
leende vergunning tot het in werking hou
den van een busdienst HaarlemHeemskerk
en terug op verzoek over te dragen aan de
Stormvogels te IJmuiden en van Geelen en
van den Berkhof te Hetloo.

35-JARIG BESTAAN VAN „POLYHYMNIA".

Dit gemengde zangkoor herdenkt zijn 35-
jarig bestaan dit jaar. Naar aanleiding hier
van heeft het bestuur besloten een bazar te
doen houden op 22, 23, 24 en 25 Maart in het
Bavo-gebouw, Smedestraat.

Er zullen tal van bijzondere attracties wor
den geboden: De bazar zal worden geopend
met eenige nummers van het koor. op Zater
dagmiddag zal een groot kinderfeest worden
gegeven; op Zondagmiddag en -avond wordt
een gevarieerd program uitgevoerd, terwijl de
Maandagavond gewijd zal worden aan bij
zondere wedstrijden.

LEDENCONCERT VAN DE MIJ. TOT
BEVORDERING DER TOONKUNST.

Het vijfde ledenconcert tevens laatste in dit
seizoen, zal gegeven worden in deen Stads
schouwburg op Donderdag 21 Februari.

Het trio Pasquier zal zich dien avond laten
hooren.

FLORA FEESTWEEK HAARLEM.

Ter gelegenheid van de Internationale
Bloemententoonstelling Flora Heemstede,
wordt in Haarlem van 22 tot en met 27 Apr.l
een „Flora Feestweek Haarlem" georgani
seerd. Zoo mogelijk zal op 25 April een re-
clame-lichtstoet worden georganiseerd, waar
bij uitsluitend Nederlandsch Fabrikaat in
aanmerking komt.

AUTO OVER DEN KOP GESLAGEN.

Op de Amsterdamsche Vaart bij Halfweg is
Maandagavond een auto over den kop gesla
gen. Vier paaltjes van het hek naast de tram
baan werden vernield, waarna de auto een
buiteling maakte en zeer beschadigd werd.

De chauffeur bleek echter volkomen onge
deerd te zijn.

TERAARDEBESTELLING DR. .MOLLE
EISMA.

De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot van Dr. Molle Eisma zal plaats
hebben Donderdagmiddag twee uur op de
Algemeene Begraafplaats te Haarlem.

WAAROM SPEELTUINWERK?

De Bond van Kennemer Speeltuinvereeni-
gingen te Haarlem houdt Woensdagavond 20
Februari in het schoolgebouw aan het Leid
scheplein 36 een bijeenkomst. De heer W.
Klaren zal een lezing over bovengenoemcf
onderwerp houden.

NOORD-HOLLANDSCHE HYPOTHEEK
BANK.

De houders van 5% en 5 1/2% pandbrieven
der Noord-Hollandsche Hypotheekbank zijn
tegen Maart a.s. in vergadering bijeengeroe
pen om te beraadslagen over voorstellen ter
voorkoming van gedwongen liquidatie. Voor
gesteld wordt de rentebetaling op de pand
brieven en de uitloting der -aflossing derzelven
op te schorten. De pandbrieven komen onder
trustverband te staan, terwijl alle hypothecai
re vorderingen zullen worden verpand aan de
trusteee tot meerdere zekerheid der pand
briefhouders. Aan de aandeelhouders zullen
geen uitkeeringen worden gedaan zoolang de
pandbriefhouders niet volledig bevredigd zul
len zijn.

YALAN 4

Dr. P. j. AN

CERSMIT'S Y/ftAN.PREPARATEN

'Y
A
L

YALAN 8

voel zweel en elke kwolijkc reuk. Yflleo 8 is
onlslcken,C d0en Fc^Tube 75 CCnt

1

(Adv. Ingez. Med.)

Nieuw licht op oude meesters.

Het bestuur van de National Gallery, het
museum van oude kunst op Trafalgar Square
in Londen, gaat hoe zeer zijn belangstelling
uitgaat naar en gericht is op het verleden en
zijn schoonheid met zijn tijd mee. Het heeft
eenigen tijd geleden reeds het voorbeeld ge
volgd van directies van bioscopen die in op
vallende en vaak ook opziëhtige platen buiten
aan den gevel den voorbijganger een denkbeeld
geven van hetgeen binnen te zien is. Aan den
ingang van de National Gallery prijken repro
ducties van uitgelezen doeken die het ver
langen moeten wekken naar binnen te gaan
om het oorspronkelijk werk te bewonderen.
rEn opvallende wegwijzers in de omgeving van
het museum geven de richting aan, welke men
moet nemen om den ingang langs den kori
sten weg te bereiken.

Maar thans is men nog een goed eind ver
der gegaan in pogingen van een wat doodsch
museum een levende populair gezochte in
stelling te maken. Een installatie voor de ver
lichting der doeken is in staat van wording
en men heeft bereids aangekondigd dat de
Rembrandts en de Van Dijcks, de Raphaels
en Titiaans er van 6 Maart af in floodlight
zullen baden op die in Londen niet zoo schaar-
sche dagen waarin het daglicht in gebreke
blijft. En men hoopt zelfs dat de overheid
zich zal laten bewegen vergunning te geven
voor het openhouden van het museum na
zonsondergang opdat de nieuwe lichtinstal
latie zoo weinig mogelijk tijd in ledigheid zal
doorbrengen.

Het doel dat den installateurs van de licht
bronnen voor oogen moest staan was een zoo
gelijkmatig mogelijke verlichting te krijgen
op een heelen wand. Het is bereikt door de
lampen (van gewoon electrtsch licht omdat
electrisch „daglicht" te duur werd geacht te
voorzien van speciale kappen waarvan de
doorschijnendheid grooter of kleiner kan wor
den gemaakt. De variëerende kracht van het
.licht wordt verkregen door middel van ja-
lousie-constructie in de kappen. De lampen,
die in aantal en kaarsensterkle varieeren naar
gelang van de grootte van de zaal, hangen
midden in de lengte van het plafond en de
verstelbaarheid der kapsluiters is er borg voor
dat- men aan een wand precies het vereischté
licht kan geven. r

FILMKUNST.

FIENTJE DE LA MAR IN EEN NIEUWE
FILM.

Fientje de la Mar speelt in de film ..Op
Stap" welke op het oogenblik in bewerking
is bij de Nationaal Film in de Cinetone
Studio's te Amsterdam, een der hoofdrollen.

We krijgen nu ook eens de gelegenheid
Fientje de la Mar in een andere genre te
zien dan als volksmeid, 't type, dat haar tot
nu toe steeds in de Hollandsclie films was
toebedeeld. In „Op Stap" zullen we haar
kunnen bewonderen in de rol van de filmster
„Bella Ramona".

MUZIEK.

Heemsteedsche Kunstkring.

Sonaten-avond.

De Sonaten-avond van 18 Februari te Heem
stede zou door Francis Koene en Henriëtte
Bosnians gegeven worden. Helaas heeft de
onverbiddelijke dood weinige weken geleden
den voortreffelijken violist Francis Koene
weggenomen. We hebben vóór den aanvang
van het concert den te vroeg ontslapen kun
stenaar enkele oogenbükken in stilte her
dacht.

In de plaats van Francis Koene trad nu de
Fransche violist Henry Merckel op. Ook deze
is een uitnemend violist, met wiens volkomen
zuiver afgewerkt spel we in het vorige seizoen
op een concert der Haarlemsche vereeniging
„Kunst aan Allen" hebben kennis gemaakt.
In artistiek opzicht was dus de leege plaats
vervuld. Maar het moet voor de pianiste een
smartelijk moment geweest zijn, toen zij het
podium betrad

Henriette Bosnians heeft er zich moedig
doorheen geslagen en we hebben in de sonates
van Mozart (K.V. 454) en Debussy een gelijk
waardig samenspel van haar met Henri
Merckel genoten. Na de pauze scheen bij de
pianiste een inzinking waar te nemen; een
inzinking die na de enorme moreele krachts
inspanning, welke het eerste deel van den
avond gevergd had, volkomen begrijpelijk was.
We willen daarom over haar spel in Franck's
Sonate verder niet uitweiden. Wat zij in Mo
zart en vooral in Debussy gegeven heeft, ver
dient zóóveel bewondering, dat het minder
volmaakte in een ander werk bij de beoor
deeling van het geheel niet in aanmerking
mag komen. Ook de artist is ten slotte mensch
en geen machine.

AIzoo was er vóór de pauze van beiden voor
treffelijk spel. En toch hebben we in het
heerlijke Andante van Mozart's sonate iets
gemist: de wijding, die van dit stuk kan uit
gaan. Ook de violist gaf niet meer dan de
noten weer. zij het ook in uiterste verzorging
en prachtigen klank. Overtuigend werkte bei
der spel pas in de Sonate van Debussy, die in
de meest volmaakte eenheid van opvatting,
met meeslepend élan en met een groote fijn
heid en verscheidenheid van klank vertolkt
werd.

De toonontwikkeling van Henri Merckel's
uitmuntende viool scheen voor het zaaltje van
den Heemsteedschen Protestantenbond soms
bijna te groot. De pianiste hield den klank
van den Blütner- (niet Förster-, zooals op
het programma stond) concertvleugel in Mo
zart's sonate zeer gedempt; in die van Debussy
hief zij de beperking terecht op en gunde
hem aile dankbare schakeeringen, die het bij
alle thematische eenheid grillige werk vraagt.

In de sonate van Franck hebben we vooral
de voordracht van het derde hoofddeel zeer
kunnen waardeeren.

Het vrij talrijke auditorium heeft beide ar-
tisten eerbiedig gehuldigd.

K. DE JONG.
MUZIKALE AVOND IN DE WAALSCHE KERK.

Als naar gewoonte heb ik boven mijn ver
slag van den Vrijdagavond j.l. in de Waalsche
Kerk gegeven muzikalen avond ..Kerkconcert"
geschreven. Gisteren vernam ik dat deze be
titeling minder in overeenstemming is met het
karakter van die muzikale avonden, die voor
een ieder kosteloos toegankelijk zijn. Gaarne
maak ik van de welwillende opmerking ge
bruik. Men leze dus voor het woord „Kerk
concert" liever „Muzikale avond".

K. d. J.

HET TOONEEL.

Vereenigde Haagsche Spelers.
DE GROOTE KANS.

Dre zonder brandstof loopende motor heeft
al heel wat op zijn geweten. Eerst de zoo
droevig geëindigde tragi-comedie van Wolve-
ga en nu de meer kluchtige vergissing met
De Groote Kans. een stuk, dat ons als een
wonder van geestigheid werd aangekondigd
en waarvoor men zish in ruimen kring in
Haarlem zooaLs de opkomst van het publiek
gisteren bewees heeft geïnteresseerd. „De
Groote Mislukking" is voor dit verschrikkelijk
prul de best passende naam.

In het programma stond te lezen, dat „Die
grosze Chance" in den omtrek van Weenen
speelt en door Alfred Möller en Hans Lorenz
geschreven is. Een Weensch blijspel dus? Het
lijkt ons bijna een beleediging voor het gees
tige, luchtige Weenen. Dit stuk maakt den in
druk geschreven te zijn door een Hoogere
Burger Scholier uit Veendam en het eenige
lachwekkende in dit zoogenaamde blijspel is
de schooljongensachtige onhandigheid van
den auteur. Wij hebben al heel wat malle
liefdesverklaringen van de planken af moeten
aanhooren, maar de manier waarop Fraulein
Helga Schlotthouer zich declareerde tegenover
Henk Menzel, den uitvinder van den zonder
brandstof loopenden motor, is wel zoo wat
het comble van naïve, kinderachtige dwaas
heid.

Als dit stuk vertaald is, dan verdient de ver
taler een extra standje voor al de boekerige
zinnen die wij te hooren kregen. En wil men
een' voorbeeld van de grappigheid van deze
Weeners? „Een fliert, dat is een zusje of een
broertje van een Mésarriance!", is de verkla
ring van het woord „flirt" van den heer
Emanuel Kühlman, die ook nog zoo komiek is
om een conversatie een „conservatie" te noe
men.

Het zou allemaal niet zoo heel erg zijn bij
een voorstelling op een school voor kinderen,
maar wat er van te denken, als men eer r'i-

bliek van volwassenen in den jare 1935 op
zulke zouteloosheid durft te tracteeren.

Mijn lezers zullen zeker niet van mij ver
langen, dat ik den inhoud van dit goedig-
naieve stuk met zijn figuren van taai-taai en
zijn dialoog van kleverige jujubes hier ga
vertellen. Onze krant is tenslotte geen kinder
krant. De Groote Kans zou zelfs bfj een op
voering door enkel sterren geen schijn van
kans hebben gehad, men vrage dus niet. wat
er van terecht kwam in de vertooning van De
Vereenigde Haagsche Spelers. De heer Balle-
dux zal er toch voor hebben te zorgen wil
hij althans, dat zij" gezelschap au scrieux
wordt genomen dat hij actrices die behoor
lijk spreken en spelen kunnen, aan zijn troep
verbindt. De dames Nybacker en Balledux
Haffert moeten het abc van het vak nog lee-
ren. Bij de meeste dilettanten-vereenigingen
in Haarlem zouden ze niet verder komen dan
tot de rol van dienstmeisje, maar den laat men
zulke dames niet los in een voorstelling, waar
voor aan het publiek geld wordt gevraagd. En
wat te zeggen van de heeren Theo van Viiet
en Jos Schoch? Het was allerdroevigst. Het
moet voor artist en als Aleida Roelofsen. die
eens de Nora speelde bij de eerste tournee met
Ibsen's stuk door Nederland en een Wirh Huys-
mans. die jaren lang aan het Hofstad Too-
neel medewerkte, wel verdrietig zijn In zoo'n
milieu te spelen.

Mijn kritiek is misschien scherp, maar hier
is het plicht van den criticus zoo te schrijven.
Als men eens wist. hoe veel kwaad men het
tooneel met zulke voorstellingen doet!

Ik zag vier dames en heerën ostentatief op
stappen na het eerste bedrijf. Zij prefereerden
te gaan bridgen dan langer naar zoo'n
voorstelling te kijken. In de pauze volgden nog
andere toeschouwers dit voorbeeld! De
arme criticus echter moest zijn beroepsplicht
tot het bitter eind vervullen. Ik vrees, dat de
dames en heeren, die heengingen, niet meer
gauw naar den schouwburg te krijgen zullen
zijn. Maar laten zij dan bedenken, dat dit een
der slechtste voorstellingen de leider, de
heer Balledux vergiste zich zelfs meer dan 10
maal in zijn tekst van een der slechtste
stukken was, die ik in mijn recensenten-loop
baan heb bijgewoond.

Aan het slot werden nog bloemen voor de
overledenen opgedragen.

Ik wil hier nog uitdrukkelijk verklaren, dat
de pachter van den schouwburg voor deze
mislukking niet verantwoordelijk ls. Het is nu
maar te hopen, dat de zonder brandstof loo
pende motor gauw wordt uitgevonden, want
anders is de serie ongelukken met de uitvin
ders van dezen motor niet te overzien.

J. B. SCHUIL.

KUNST ZIJ ONS DOEL.

De Multifilm „Papier"

Gisteravond had het teekencollege Kunst
zij ons doel leden en belangstellenden uitge-
noodigd tot het bijwonen van een filmvertoo-
ning in het Gemeentelijk Concertgebouw,
waar de heer Chr. Point], die behalve cineast
ook schilder en teekenaar is en als zoodanig
medelid van het college voornoemd, de popu
lair wetenschappelijke film Papier zou ver-
toonen. Deze film is vervaardigd door de N.V.
Multifilm en opgenomen door den heer Pointl
in het bedrijf der N.V. Vereenigde Koninklijke
Papierfabrieken der firma Van Gelder Zonen
te Velsen.

Aan de vertooning ging een breedvoerige
inleiding vooraf, waarin de heer C. Pels. be
drijfsleider bij de papierfabrieken, de geschie
denis van het papier en het daaraan vooraf
gaande schrijfmateriaal der primitieve volken
vertelde en het fabricage-proces duidelijk
maakte, dat men straks op het doek te aan
schouwen zou krijgen. De voorzitter van
Kunst zij ons Doel. de heer Boot belichaamde
na afloop van de vertooning de erkentelijkheid
van de aanwezigen in een schilderstuk, dat hij
namens het teekencollege den heer Pels ten
geschenke aanbood.

De film zelf ving aan met een geestige de
monstratie van de onmisbaarheid en alom
tegenwoordigheid van het papier in het dage-
lijksch leven. Het kind vermaakt zich met een
papieren steek en als het chocolaadjes koopt,
zijn deze in papier verpakt en ze gaan in een
papieren zakje. Op school zijn de belangrijkste
zaken als de schriften, de stiekum onder de
les gelezen detective-romans, de rapporten en
diploma's van papier. De jongeling, omgeven
door papieren prentbriefkaarten van inspi-
reeren.de filmsterren, verklaart zijn aangebe
dene op papier zijn liefde; als zij ja zegt en
met hem uit fietsen gaat, is de ijsco waarop
hij haar trakteert, van een papieren omhulsel
voorzien en de koffie in den trein wordt aan
gereikt in een papieren beker. Schoonpapa
leest de papieren krant, waarin straks de hu
welijksadvertentie van de verloofden zal prij
ken en de bruidschat, welke hij zijn dochter
zal meegeven, bestaat uit geldswaardig papier.

Deze ouverture is vlot en speels gecompo
neerd, als een hors d'oeuvre, cü« aan de
zwaarder te verteren degelijke spijzen vooraf
gaat. Bij de thans volgende eigenlijke bedrijfs
film krijgen we eerst de beide procédé's te
zien, welke bij de vervaardiging van de twee
soorten papier noodig zijn: de bewerking van
de cellulose voor het fijnere papier en van de
houtstof voor het krantenpapier. Daarna komt
de fabricage aan de beurt met allerlei détails
uit het fabrieksintérieur. Een kijkje in de ver
schillende fabrieken, onderscheidenlijk te
Velsen, Apeldoorn. Renkum en Wormer, in
weike laatste plaats het pakpapier wordt ver
vaardigd, volgt nu en tenslotte geeft de film
op anecdotarische wijze een indruk omtrent
de expeditie van het fabrikaat naar de afne
mers. in casu een groot krantenbedrijf, waar
uit de film ook nog enkele typeerende tafe-
reelen aanschouwen laat.

Hoewel zulk een stelselmatig overzicht om
trent de wordings-geschiedenis van een be
paald fabrikaat uiteraard nog al wat vergt
van het geduld en het opnemingsvermogen
van den niet technisch ontwikkelden leek,
leent het zich voor een geroutineerd film-vak
man toch voor voldoende aardige vondsten en
composities waarmee hij eentonigheid en
droogheid vermijden kan.

Behalve de voor film-opnamen zoo dank
bare machinerieën met haar rhythmische ca
dansen en kaleidoscopische figuurwentelin-
gen trekken in het onderhavige geval tafc-
reelen de aandacht als bijv. de tocht met net
kipspoortje door den oneindigen tunnel tus
schen de houtstapels; de geestige wijze waar
op aangegeven wordt, hoe de hoeveelheid bin
nen een bepaald tijdsbestek vervaardigd papier
zestig maal de aarde omspant; de microfoto
van een stukje krantenpapier in vijftigvoudige
vergrooting, waarbij het is, of een paar ge
weldige chocoladeletters in een stoppelig wei
land liggen: de verschillende vogelvluchten
boven de fabriekscomplexen en de aardig ge-
ensceneerde rit met de vracht-auto's, die een
spoedbestelling naar Amsterdam transpor
teeren.

De heer Boot heeft gelijk: men mag Multi
film gelukwenschen, dat zij weer een even
degelijke als amusante film aan haar eer
biedwaardige verzameling heeft toegevoegd.

H. G. CANNEGIETER.