',1/UlatuM*
WALES ANTHRACIET
„De Spaarnestad"
De lijst van eiken dag
king'
DONDERDAG 21 FEBRUARI 1935
HAARLEM'S DAGBLAD
3
VOETBAL.
Verlichting van het
„Haarlem"-terrein.
Nadert haar voltooiing.
SCHAKEN.
.Heemsteedsche Schaakclub'
is kampioen.
Spannende eindstrijd tegen Zandvoort I.
De werkzaamheden aan de verlichting op
het Haarlem-terrein zijn thans in vollen gang;
men is nu juist gereed gekomen met het
plaatsen van den vierden en laatsten licht
mast.
Het wachten is'nu op den aanleg van het
electrische licht, waarmede men half of eind
Maart gereed hoopt te zijn.
De masten zijn niet minder dan 22 meter
hoog. Zij zijn geheel van staal opgetrokken.
De eerste wedstrijd bij avondlicht zal ver
moedelijk Haarlem—Ajax zijn, Het Ajax-
bestuur had namelijk reeds eerder aan Haar-
dem gevraagd, eens een vriendschappelijken
wedstrijd op het nieuwe terrein in Amsterdam
te komen spelen. Intusschen werden de plan
nen voor de verlichting verwezenlijkt, zoodat
het Haarlembestuur aan Ajax verzocht heeft,
den wedstrijd hier te spelen.
Ook de tribunes zullen van verlichting wor
den voorzien.
V. S. v.—R. C. H.
In verband met der. voor R.CJH. op a.s.
Zondag in Velsen te spelen wedstrijd tegen
V.S.V., die vooral voor de Racing Club van
groot belang is, loopt een extra trein naar
IJmuiden-Oost, die te 1.06 uur uit Haarlem
vertrekt.
Verwacht wordt dat vele R.C.H.-aanhan-
gers hun favorieten in den strijd tegen de
laatste plaats zullen komen aanmoedigen.
WEST-DUITSCHL AND—OOST-NEDERLAND.
De twee elftallen, die Zondag 3 Maart te Dus-
seldorf bovengenoemden wedstrijd spelen, zijn
als volgt samengesteld:
Oost-Nederland:
Doel: L. Halle (Go Ahead).
Achter: Derboven (Z.A.C.) en Koldewijn
((Heracles).
Midden: Van der Bend (P.E.C.), Kuijer
(P.E.C.) en Schipper (Heracles).
Vóór: Nagels (Enschedé), Entjes (Heracles),
Schuit (Z.A.C.), Bakhuys (Z.A.C.). Manni
(P.E.C.)
West-Duïtschland:
Doel: Jurissen (Rood-Wit Oberhousen).
Achter: Duch, (S.V. Hamborn 07), Van
Haaren (Westfalia Heme).
Midden: Stephan (Zwart-Wit Essen), Huck,
(Vfl. Preussen-Krefeld), Eyers (Zwart-Wit
Essen).
Vóór: Lenzki (Vfl. Benrath), Gellesch,
Pörtgen (beiden F. C. Schalke 04). Linken,
(Turn Dusseldorf), Günther (Duisburg 99).
Woensdagavond speelde de Zandvoortsche
Schaakclub in het clublokaal aan de Groote
Krocht tegen de schaakclub Heemstede.
Tot-aal-uitslag Z. S. C.—Heemstede 41/2-5.1/2
Zandvoort I: Heemstede I:
1. L. PrinsF. Minnema 10
2. J. VerdonkJ. Korringa 1/21/2
3. Dr. M. Zak—M. P. Hulshoff Pol 1/2—1/2
4. J. Hettelink—J. Steenken 1/2—1/2
5. L. Blok—A. Voorting 1/21/2
6. Ph. MasteJ. Baalbergen 01
7. A. Burgerhout—W. A. de Tello 1/2—1/2
8. C L. Bolwidt Jr.—F. C. Kuyken 0—1
9. C. P. LeeghwaterF. C. Kóper 1/21/2
10. J. Speyer—Dr. A. Y. v. d. Meulen 1/2—1/2 I
weinig asch, veel warmte, geen slakken
22-35... f 2.15 >2-2° f 1.60
Alleen Verkoop:
Br and stoffenhandel
Fr. Varkensmarkt 6—10 - (Spaarne bij Viaduct)
Tel. 1-4-1-6-4 (b.g.geh. 22573)
(Adv. Ingez. Med.)
Enkele oogenblikken
van onvoorzichtigheid op den weg.
Totaal 41/2—51/2
Door het winnen van dezen wedstrijd be
haalde Heemstede het kampioenschap in de
2e klasse.
De voorzitter van de Zandvoortsche Schaak
club, de heer Bolwidt Sr. was de eerste die in
een korte rede de Heemsteedsche Schaakclub
met haar ongeslagen kampioenschap geluk-
wenschte.
VOETBAL IN ENGELAND.
De Woensdag overgespeelde wedstrijd Bol
ton WanderersTottenham Hotspur voor de
vijfde ronde van den Engelschen Cup eindigde
na verlenging weer met een gelijk spel (1—1).
De Cupwedstrijd Preston N. Bristol City
kon niet doorgaan, omdat het terrein afge
keurd was.
Voor de eerste divisie werden de volgende
wedstrijden gespeeld:
ArsenalStoke C. 20
ChelseaEverton 3o
Leeds U.W. Bromw. A. 41
Liverpool—Sheffield W. 1—2
DAMMEN.
DAMCLUB HAARLEM.
Voor de wedstrijden om het persoonlijk
kampioenschap 1934/1935 van de Damclub
Haarlem werden Woensdagavond j.l. in Café-
Rest. De Louw aan de Spekstraat de volgende
partijen gespeeld:
Hoofdklasse: G. P. HeekTh. van Wamel
afgebr.; H. J. RozijnP. van Wamel 11: G.
Elzing—H. W. Zitman 0—2: J. P. Exel Jr.—J.
Lycklama 0—2; W. van Daalen—C. Dikke-
boom 11.
Tweede klasse: G. P. RoetJ. Hartel afgebr.
A. RussJ. Costerling 02; H. KroonA.
Burghout 20; J. BurghoutE. Heymans
22—0; F. Mollema—R. Groos 02.
GYMNASTIEK
ADSPRANTENUITVOERING O. S. S.
Woensdagavond gaf de gymnastiekvereeni-
ging „Oefening Staalt Spieren" in Monopole
te Zandvoort een adspiranten-uitvoering: de
meisjes onder leilding van mevrouw G. K. van
PageeVierdag, de jongens onder leiding van
den heer J. A. B. van Pagee.
Dat de leiding van O. S. S. bij het echtpaar
Van Pagee in zeer goede handen is, werd
dezen avond wel zeer duidelijk bewezen.
Na den keurigen opmarsch kregen we vrije
oefeningen voor jongens en meisjes van 6—10
jaar te zien. Niet alleen voor wat de keuze
van de oefening, maar ook wat de uitvoering
betreft, hebben we niets dan lof.
Ook het klassikale werk van de meisjes van
1013 jaar op de brug was van uitstekende
kwaliteit.
Aardig waren ook de behendigheidsoefe
ningen brug van de kleintjes, vooral door den
ernst waarmede ze werden uitgevoerd.
De jongens van 1013 j. toonden zich al
even vlijtige leerlingen als de meisjes. De vrije
oefeningen werden correct uitgevoerd. Ook de
oefeningen aan rekstok en paard voor jongens
van 1315 jaar waren als klassikaal werk
zeer goed. Vooral door de correcte afwerking
was de algemeene indruk zeer gunstig.
Aardig was ook het nummer springen voor
jongens van 6—10 jaar. De kleinste peuter
van deze groep, die reeds eenige seconden
vóór het sein tot den aanloop gegeven was
startbewegingen stond te maken, maakte het
kijken naar deze oefening tot een genot.
Na de pauze toonden de meisjes van 12-15
jaar haar kracht en behendigheid aan de
ringen. De vrij zware oefeningen werden cor
rect uitgevoerd; de kalme zekerheid, waarmee
elke beweging werd uitgevoerd toonde wel
dat de meisjes volkomen vertrouwd waren
met dit toestel.
De meisjes van 1012 jaar hebben wel een
pluimpje verdiend voor de uitvoering van
haar vrije oefeningen. Hoewel de vrije oefe
ningen van de meisjes over het algemeen iets
beter waren, dan van de jongens, moeten we
hier een uitzondering maken voor de jongens
van 13—15 jaar die hun mooie oefeningen van
het begin tot einde zonder een enkele fout
uitvoerden.
De brug- en paardoefeningen van meisjes
van 1215 jaar werden vlot en goed afge
werkt.
Bij de klassikale brugoefeningen voor jon
gens van 10—13 jaar werd een oogenblik
waarschijnlijk in verband met den tijd te
veel gehaast, waardoor aan de afwerking te
weinig aandacht werd besteed.
Keurig van samenstelling en uitvoering
was het dansje voor meisjes van 12—15 jaar.
Bij het paardspringen voor de jongens ver
gaten enkelen na den hurksprong de afwer-
De rest van deze oefeningen was zeer goed,
Nadat de toestellen waren opgeruimd ge
noten de adspiranten van een alleraardigste
komische film.
Hierna volgde nog een dansje.
Woensdagavond reed op den Rijksstraatweg
te Oversehie een personenauto, bestuurd door
den 42-jarigen heer S. G. te Rotterdam, bij het
passeeren van een vrachtauto, door tot nu toe
onbekende oorzaak met groote snelheid tegen
een verkeerspaal, welke midden op den wej
staat. De wagen werd geheel vernield. De be
stuurder geraakte bekneld achter het stuur
en werd zwaar gewond.
Zestienjarige reed tegen een muur.
Woensdagmiddag is de 16-jarige A. van
Spronsen te Ter Heide met zijn fiets met
groote vaart tegen 'n muur gereden. De knaap
bleef bewusteloos liggen en kwam na eenigen
tijd weer bij, waarna hij zich naar huis begaf,
Een ontboden geneesheer constateerde, dat de
jongen een zware hersenschudding had beko
men. Na enkele uren is hij overleden.
Grijsaard door auto gegrepen.
Een 75-jarige verpleegde van het Stedelijk
Armenhuis te Amsterdam is Woensdagavond
omstreeks half acht toen hij den rijweg van
de Roetersstraat aldaar wilde oversteken door
een auto gegrepen. De oude man kwam te val
len en werd zoo ernstig gewond, dat hij kort
na aankomst in de Centrale Isr. Ziekenverple
ging is overleden.
Motorrijder in botsing met auto.
Nabij Grave kwam Woensdag een motorrij
der in botsing met een auto. De man kreeg
ernstige wonden en werd naar het ziekenhuis
te Grave overgebracht. Zijn motorrijwiel werd
geheel vernield.
pnt.
fort.
h.s.
gem.
w
Damman
265
23
66
11,52
p.
Warnink
350
23
58
15,21
p.
Geestman
282
19
65
14.84
L.
Gehrels
350
19
105
17,80
SCHAKEN.
HET INT. TOURNOOI TE MOSKOU.
De resultaten van de drie afgebroken par
tijen waren als volgt:
GoglidzeRabinovic, remise.
Romanowski verliest van Botiwinnik.
Rabinovic—Ragozin, remise.
De stand luidt nu: Flohr, Löwenfisch en
Botwinnik 3 12: Rjumin en Lasker 3; Ragozin
en Lilienthal 2 1/2; Liscicin. Spielmann. Rabi
novic en Capablanca 2; Romanowski. Gogiidze
Pirc, Kan en Bogatyrtschuk 11/2; Alatorzew,
Tsjechover en Stahlberg 1; mi&s. Menchik 0.
KERNCOMMISSIE VOOR DEN
LANDBOUW.
De minister van sociale zaken heeft inge
steld een commissie van advies als bedoeld
in art. 8 van de bedrijfsradenwet ((kerncom
missie voor den landbouw). In deze commissie
zijn benoemd tot lid tevens voorzitter, prof.
mr. A. C. Josephus Jitta, hoogleeraar aan de
Technische Hoogeschool, wonende te 's Gra-
venhage; tot leden o.m.: A. C. de Bruyn,
voorzitter van het R.K. Werkliedenverbond in
Nederland, te Utrecht; W. Drees, lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal te 's Gra-
venhage, mr. A .M. Engels, administrateur van
het departement van sociale zaken te 's Gra-
venhage; ir J. H. J. Huygens hoofdinspecteur
van den arbeid, te Haarlem; K. Kruithof, voor
zitter van het Christelijk Nationaal Vakver
bond in Nederland te Utrecht, en C. v. d.
Autobestuurder stopte plotseling.
Op den nieuwen rijksweg bij Laren, ter
hoogte van het theehuis Crailo, naderden
Woensdagavond uit de richting Amsterdam
achter elkander een vrachtauto en een perso
nenauto. De personenauto, bestuurd door den
heer A. Pol uit Baarn passeerde den vracht
wagen. Nadat- dit geschied was, heeft de heer
P. waarschijnlijk twee meisjes ontdekt, die aan
de rechterzijde van den weg stonden en hem
een stopteeken gaven. De heer P. remde toen
plotseling, waardoor de1 bestuurder van den
vrachtauto niet meer tijdig kon stoppen en
tegen hem aanbotste. Het gevolg was dat deze,
daar de heer P. zijn voetrem gebruikt had, een
halven slag om maakte. De heer P. die waar
schijnlijk door het afknappen van heb stuur
wiel een klap in den maagstreek gekregen
had, werd later bewusteloos achter in den wa
gen gevonden.
De burgemeester van Laren, die toevallig
met zijn auto passeerde waarschuwde onmid
dellijk politie en een arts, die spoedig ter
plaatse waren.
De heer P. bleek ernstige inwendige kneu
zingen en een zware hersenschudding bekomen
te hebben. Hij is per ziekenauto in bedenkelij
ken toestand naar het ziekenhuis te Baarn
overgebracht.
Het eigenaardige van het geval is dat de
beide meisjes plotseling verdwenen waren.
Vrouw stapte te vroeg
van een tram.
Een 54-jarige vrouw stapte bij de halte in
de Const. Huygensstraat, hoek Overtoom te
Amsterdam van een motorwagen van lijn 3,
voordat deze tot stilstand was gekomen. Zij
kwam te vallen, met het noodlottig gevolg, dat
de bijwagen haar linkervoet vrijwel geheel af
reed terwijl zij het rechterbeen brak. In ern-
stigen tostand is zij naar het Tesselschade
Ziekenhuis vervoerd.
VEREENIGING ONDERLING GENOEGEN.
Op een bestuursvergadering zijn de functies
als volgt- verdeeld:
H. Carstinzen, voorz., G. W. Brouwer secr.,
J. Maerten penningm., P. Zwart 2e voorz.,
Parson 2e secr., Breeuwer 2e penningm., Dijk.
stra, Ravensbergen en v. Loenen commissa
rissen en L. Nuble vaandrig.
BILJARTEN.
OM DE „ZILVEREN FRUITMAND". SHAW'S NIEUWSTE STUK.
Het tournooi om bovengenoemden wissel- (Van onzen Londenschen correspondent.)
prijs werd Woensdagavond bij B. C. H. met Londen, 19 Febr.
twee partijen voortgezet. De uitslag luidt als ..The Simpleton of the Western Isles'"
volgt: Maandagavond voor het eerst opgevoerd door
The Theatre Guild in New-York. De corres
pondent van de Daily Telegraph is er bij ge
weest en uit zijn verslag blijkt dat Sha-w een
nieuwe extravagante satire heeft geleverd. Hij
schrijft dat het stuk een verbijsterend meng
sel van teeltleer, godsdienst en politiek is. In
een tropische havenplaats van het Britsche
Rijk ondernemen de gouverneur van het
eiland, zijn vrouw, een immigratie-beamibte,
een touriste en een inlandsche priester
zijn gade een merkwaardige eugenetische
taak. De vier kinderen, die uit het expert
ment zijn geboren, zijn lichamelijk volmaakt
en in opvoeding vrij gebleven van de invloe
den van de buitenwereld. De ouders gelooven
dat zij den grondslag hebben gelegd voor een
nieuw, een herschapen ras. Wanneer twintig
jaar later de meisjes den huwbaren leeftijd
hebben bereikt krijgt het eiland bezoek van
een Engelschen dominee, die verklaart dat
zijn vader, een vooraanstaand geleerde, hem
heeft grootgebracht op stikstof. De ouders
achten hem daarom bij uitstek geschikt als
echtgenoot voor de twee meisjes. Aldus
wordt beklonken. Maar wanneer het- nieuws
van dit voortgezet experiment tn teeltleer
door het Britsche Rijk gaat zenden de zelf-
besturende Dominions vloten naar het eiland
om kracht bij te zetten aan een eisch voor
Lende, secretaris van het Nederlandseh Ver- uitlevering van den schuldigen dominee. De
bond van Yakyereenigingen te Amsterdam, yloten vertrekken echter weer zonder in haar
opzet te zijn geslaagd; een bericht dat op
het eiland en pokken-epidemie is uitgebroken
heeft de commandanten af geschrikt. Shaw laat
verder zijn spotlust vrij spel. Engeland vindt
in het gebeurde aanleiding zich onafhanke
lijk te verklaren van de Dominions met de
leuze: terug naar Elizabeth. Een engel in een
wit gewaad daalt aan een stalen draad op het
tooneel neer om den dag des oordeels aan te kon
digen. Zij draagt een lorgnet en haast zich
uit te leggen dat de dag des oordeels niet het
einde van de wereld beteekent maar het be
gin van ware menschelijke verantwoordelijk
heid. Alleen de nutteloozen zullen vergaan,
maar de nuttige menschen zullen op de aarde
mogen blijven. Wanneer de gouverneur daar
op in verbazing uitroept „well I'm damned"
(letterlijk „ik ben verdoemd" maar in betee-
kenis „wel, heb ik van m'n leven") antwoordt
de engel: „hoogstwaarschijnlijk". Op den dag
des oordeels verdwijnen millioenen men
schen op onverklaarbare wijze. Nagenoeg de
gansche effectenbeurs is ontvolkt, en genees-
heeren moet men met een lantaarntje zoeken.
De Londensche aristocratische buurt Mayfair
is een woestijn van verlatenheid geworden.
Wanneer de engel is weggevlogen blijken ook
de vier eugenetische kinderen in rook te zijn
opgegaan. In de eindscène houden de in
landsche priester en zijn vrouw een lang ge
sprek, dat klaarblijkelijk ten doel heeft ophel
dering te geven over het wat duistere gege
ven van den schrijver.
FILMKUNST.
VIVA VILLA IN LUXOR.
Boeken van Jo van Ammers-
Küller verfilmd?
Onderhandelingen met buitenlandsehe
ondernemingen.
Naar de Tel. verneemt staat Jo van Am-
mersKüller in onderhandeling met een con
tinentale filmonderneming betreffende den
verkoop van enkele van haar boeken, ten ein
de deze te verfilmen. De bewerking van deze
stof zal door mevr. Van AmmersKüller ter
hand worden genomen. Tevens vindt er mo
menteel overleg plaats tusschen mevr. Van
AmmersKüller en een Amerikaansche film-
onderneming aangaande een door haar te
schrijven scenario voor een der te Hollywood
gevestigde maatschappijen. Begin April zal de
schrijfster zich naar Parijs begeven, ten einde
er de bronnen te bestudeeren welke zij noodig
heeft voor het schrijven van haar nieuwe
boek, dat in den tijd der Fransche revolutie
speelt.
MUZIEK.
Koninklijke Liedertafel
„Zang en Vriendschap"
Onze Koninklijke Liedertafel heeft haar
21ste lustrum Donderdagavond herdacht door
het geven van een buitengewoon concert.
Kwistig was de gemeentelijke concertzaal ver.
sierd met kronen, vanen, monogrammen en
bloemen en het was of al die stoffage aan de
klank van zang en orgel nog ten goede
kwam.
Men opende dit buitengewone concert met
bekende tonen: het „Wilhelmus" en Ph. Loots'
.Morgenlied", welk laatste we in het ver-
loopen decennium wel eens gelukkiger door
Z. en V. hebben hooren vertolken dan nu het
geval was. Later zong het koor met orgel
begeleiding en de medewerking van het Ko.
ninklijk instrument had tot een bijzondere
keuze van werken geleid: het „Te Deum" van
J. J. H. Verhulst en den „Lofzang" van Ph,
Loots.
Het „Te Deum" van den man, die in de
laatste helft der vorige eeuw een grooten,
zoowel bevorderenden als door zijn conserva
tisme remmenden invloed op het Neder-
landsche muziekleven heeft gehad, is zeer
onevenwichtig van structuur en van muzikale
waarde. De banale marschachtige inzet ver-
ichrikt den tegenwGordigen hoorder, de mooie
tenorsolo, die er op volgt stelt hem weer ge-
ust, niet alleen omtrent de begaafdheid van
den zanger G. Drogtrop, maar ook omtrent de
muzikale waarde van althans sommige ge
deelten van het werk. Een majestueuze bari
tonsolo volgt; majestueus was ook de vertol
king van die solo door Karei Bakker, dien we
de laatste jaren te zelden hoorden en wiens
stemmiddelen nog jeugdige kracht en schoon
heid bezitten. Dan leidt een verrassende mo
dulatie naar een unisono-koorgedeelte. afge
wisseld door soli. Expressiviteit en noblesse der
muziek zijn hier aanwezig, tot bij het Judea
crederis toonsoort en stemming van het begin
terugkeeren. Het loopt op een lange orgelpunt
uit, waarna we eigenlijk een fugatisch gedeelte
zouden verwachten; in stee daarvan worden
de woorden saeculum saeculi wel eindeloos
herhaald maar tot gefuug komt het niet. Het
vreemdste is ,dat al dat sae-sae-sae in de
toonsoort D gr. t. geschiedt, die toch cis als
leidtoon heeft. Nu is 't uit, dachten velen en
ingen applaudisseeren; ontijdig, want de weg
door de tekstwoorden was nog niet afgelegd
en er volgde dan ook nog een nieuw deel in
andere toonsoort en ander tempo, dat lang
zamerhand wel weer naar D. gr. t„ maar niet
tot het alia marcia van 't, begin leidt;
tegendeel zacht en rustig klinkt het „Te
Deum" uit. Er is in de beste gedeelten van dit
werk veel invloed van Beethoven's Missa
Solemnis te bespeuren: we hebben eenigen
tijd geleden naar aanleiding van O. V. Brucken
Fock's Requiem opgemerkt, dat een componist
slechter voorbeeld zou kunnen kiezen. De
ertolking was voortreffelijk van de zijde van
alle medewerkenden.
Loots' „Lofzang" is veel beknopter; hier
schijnen mij eerste en derde strofe het geluk
kigst getoonzet: in de tweede is een beetje
liedertafelstijl te bemerken
Ter afwisseling van den koorzang hebben
Annie Woud en To van der Sluys duetten
zongen van Purcell, Dvorak, Offenbach en
Rossini.
Op enkele momenten van minder volkomen
zuiverheid na heeft de samenzang der beide
eminente kunstenaressen een superieur genot
verschaft. De volgorde der duo-nummers werd
zonder aankondiging tweemaal verwisseld
Een van Dvoraks geestige ..Klange aus Möh-
ren" werd gebisseerd, Van enkele gaf bet
programma een vrij onvolledige vertaling. Van
de in Venetiaansch dialect gehouden Regata
en van La Pesca miste men die noode. De
duetten van Dvorak. Offenbach en Rossini
werden door Emmy van Eden op haar gewone
talentvolle wijze begeleid; bij Purcell verleende
George Robert op het orgel, assistentie.
Als solQiiummer droeg George Robert
Franck's „Pastorale" voor en het deed ons een
groot genoegen het kostbaar gemeentelijk
orgel, dat. zeer tegen de bedoeling der milde
schenkers, meestentijds zoo goed als ongebruikt
staat, weer eens te hooren. Een koninklijk
instrument op nonactiviteit! Moet Haarlem
soms prat gaan op het herbergen van een
ex-orgel?
Een stampvolle zaal was getuige van dit
buitengewone concert. i
K. DE JONG.
Stuart Erwin en Wallace Beery in de film
„Viva Villa!"
Een merkwaardige film zal de komende weeW
in het Luxor-theater te zien zijn. Het gege
ven is ontleend aan den opstand van de Mexi-
caansche bevolking, die door de rijke Span
jaarden op de hacienda's in slavernij werdi
gehouden, tegen hun onderdrukkers.
In de inleiding zien wij deze schuldenaars
als smeekelingen tegenover den hooghartiger
heerscher, die juist een nieuw bevel heeft uit
gevaardigd, waarbij hun ook de grond wordt
ontnomen. Een hunner. Villa genaamd, werpt
zich als woordvoerder op. „Vroeger waren we
slaven," zegt hij, „Nu worden we honden", En
in een laatste opflikkering van zelfrespect
voegt hij den landheer toe: „Maar ik wil geem
slaaf en geen hond zijn, want ik ben tenslotte
toch mensch!"
„Honderd stokslagen voor hem!", is het
antwoord van den landheer. En hoonendl
vraagt deze het volk: „Wie heeft er nu ver
der nog lust te beweren, dat hij een mensch!
is?" En de stakkerds druipen af.
Behalve één. Het is een jongetje van om
streeks tien jaar. Bij elke striem, die op den:
ontblooten rug van zijn vader terecht komt,
vertrekt de kleine Pancho de mondhoeken,
maar geen traan of kreet verraadt zijn ge
voel. Als het lijk van zijn vader wordt we$*
gedragen, stelt Pancho zich in een donken#
gang op en daar doorsteekt hij uit zijn hinder
laag den beul van zijn vader.
De jonge Pancho vlucht nu de bergen In ert
wordt het hoofd van de door verbittering tot
roof en moord gekomen verdrukten. Het ver
volg van de buitengewoon lange film toont
ons hem als middelpunt van dit bandietenbe-
d-rijf.
Schilderachtig is altijd het rooversbestaan:
geweest, of het in Europa een Rinaldo Rinal-
dini geldt dan wel in Mexico een Pancho Villa!
In deze film wordt aan de schilderachtigheid!
de volle maat gegeven; oogen en ooren
want ook de geluidsfactor werkt suggestief
zwelgen in pittoresk genot en zoo sterk is de
werking van deze ruwe en ruige romantiek,
dat men zijn zedelijke normen en zijn cultu-
reelen stand vergeet. Men wordt weer het kind
dat smult van de gruwelijkste sprookjes, en
zich niet bekommert over gewetensvragen.
Een kind kan Grimm's griezeligheden ver
dragen, ornaat het zich niet in de realiteit
verdiept. Het staat, bij zijn kopje chocola voor
het naar bed gaan, waarbij moeder hem toe
dekt, te ver van afgehouwen hoofden en in
stukken gezaagde lijken af om zich daarbij'
iets anders voor te stellen dan een verzinsel
om eens pleizierig te rillen.
Zoo mist deze gruwelfilnr voor den toe
schouwer eveneens alle realiteit en dit is juist
het pleizierige ervan, Gevechten, veldslagen,
moorden, wraakoefeningen zijn er geen oogen
blik van de lucht, maar hun talloosheid zoo
wel als hun intensiteit verzwakken het realis
tisch effect. Daarbij is de film gekruid met
een grandioze humor, welke aan De moord
van Raamsdonk en dergelijke gruwelkluchtem
herinnert. Dit alles is het, wat Viva Villa het
karakter van het ongewone en aantrekkelijke
verleent.
Een paar voorbeelden. De overheid een!
zeer rekbaar en wisselend begrip in dit film-
Mexico krijgt op zeker oogenblik een half
dozijn bandieten te pakken. De officier van
justitie zal het doodvonnis vellen, een zijner
vrienden neemt de gelegenheid waar om eens
een executie bij te wonen, en als de griffier
de acte van beschuldiging wil voorlezen, acht
de officier dit niet noodig; het zou de ver
tooning te lang ophouden. Zonder vorm van
proces verwijst hij het zestal naar de galg.
Als het vonnis is voltrokken, overvalt Villa
met zijn bende het gerechtsgebouw. Nu laat
de bandietenleider de lijken van de galg ha
len en op de bank zetten, waar ze zoo straks
als beklaagden hadden gezeten. Hij benoemt
deze dooaen nu tot jury om recht te spreken
over de rechters. Een buitengewoon luguber
maar ook buitengewoon geestige grap, zooals
die hier door Wallace Beery wordt weergege
ven.
Want Wallace Beery draagt deze film, wel
ker grootsche en opwindende ensceneering
het werk is van Jack Conway, een regisseur
van den ouden stempel.
Wallace Beery heeft in de rol van Villa een
type geschapen, dat mede dank zij de mees
terlijke fotografie, boeit en bekoort. Hij is
hier de belichaming van den primitieven
mensch, a-moreel, zedeloos in den strikten zin
van het woord. Deze bandiet kan niet lezen of
schrijven, maar evenmin heeft hij eenig be
grip van de conventioneele coden der maat
schappij. Men zou dezen ruigen beer een
kind kunnen noemen, maar meer herinnert
hij aan een hond, een trouwen lobbes, die
echter als hij meent dat daarvoor reden be
staat, gemeen kan bijten. Zooals een hond een
kat nazit en den strot afbijt en daarna niet
begrijpt waarom hij van zijn baas ransel
krijgt, zoo begrijpt Villa niet, dat hij verkeerd
doet met „op zijn manier" oorlog te voeren.
Er is een man, die hem dit tracht te leeren
en van dezen Madero, den zachtaaröigen
heilige, die door Villa's troepen op den pre
sidentszetel wordt gebracht, heeft Henry B.
Kalthal een ontroerende belichaming gescha
pen. Inderdaad krijgt men tusschen dit twee
tal de verhouding van baas en hond. De scè
nes, waarin Villa's bijna dierlijke liefde voor
den „kleinen tengeren man" tot uiting komt,
zijn mee van de indrukwekkendste uit de
film.
Generaal Pascal is het type van den fielt uit
dezenMexicaanschenPoesjenellenkast.Hij fheefb
Villa reeds vóór het executie-peleton, maar
Madero redt zijn vriend nog te juister ti.jd en
als deze door Pascal vermoord is, neemt Villa
wraak: hij laat den generaal met honig in-
smeeren en door de mieren opvreten!
Men moet deze film eigenlijk tweemaal
gaan zien: eerst om de schilderachtigheid van
het massale aspect en dan nog pens om on
afgeleid te letten op de waarlijk goddelijke
ironie, waarmee elk gruwelfeit steeds 'veer
in een komisch en vaak satyrisch lach-e:ffect
eindigt.
H. G. CANNEGIETER, -j
