khüt eu.
N.S.B.-landdag te
Amsterdam.
Vijf jonge menschen
verdronken.
liBPvS.
MAANDAG I APRIL 1935
HAARLEM'S DAGBLAD
3
Groote bijeenkomst in het
R.A.I.-gebouw.
Enke
incidenten bij aankomst
en vertrek.
In het R. A. I.-gebouw te Amsterdam heeft
Zaterdag de N. S. B. een landdag gehouden,
welke een rustig verloop heeft gehad, dank zij
de uitstekende voorzorgsmaatregelen der Am-
sterdamsche politie, die met 160 man ma
rechaussee was versterkt.
De deelnemers aan den Landdag arriveerden
aan de drie Amsterdamsche stations, het Cen
traal Station, Muiderpoort station en Weesper-
poortstation.
De aankomende deelnemers verlieten het
Centraal Station aan de Yzijde en stelden zich
langs de De Ruyterkade op om gezamenlijk
naar het R. A. I.-gebouw te vertrekken.
Van ongeveer 3 uur af kwamen de extra-
treinen met deelnemers aan den Landdag bin
nen. Strikt overeenkomstig het consigne wer
den geen vlaggen, ook niet in opgerolden toe
stand meegedragen.
De opstelling der stoet geschiedde in vol
maakte orde; te ongeveer kwart voor vier ver
scheen de heer Mussert, algemeen leider der
N. S. B. op de De Ruyterkade. Hij schreed
langs den reeds opgestelden stoet, die hem
met opgeheven arm begroette. De commissa
ris Hoogenboom gaf den heer Mussert nog en
kele instructies en precies te vier uur zette
de stoet met aan het hoofd de heer Mussert
en zijn staf zich in beweging.
Op overeenkomstige wijze verliep de aan
komst bij het Weesperpoortstation en aan het
Muiderpoortstation.
In den aanvang werd door den stoet, welke
van de De Ruyterkade was vertrokken, in
forsch tempo gemarcheerd.
Ter hoogte van de Martelaarsgracht had
zich een groote. groep anti-fascisten verzameld,
welke, toen de kop van den stoet in zich kwam
spreekkoren aanhief en anti-fascistische
strooibiljetten in grooten getale rondwierp.
Onmiddellijk werd door politie en marechaus
see ingegrepen; met den blanken sabel werd
de saamgestroomde menigte uiteen gejaagd,
waarbij rake klappen werden uitgedeeld.
Het slot van den stoet werd gevormd door de
kringen Hamburg, Bremen en Berlijn, die te
gen vijf uur het Stationsplein verlaten hadden,
nog gevolgd door een groep politie-ruiters en
marechaussee, Te ongeveer half zeven trokken
de laatste deelnemers van den Landdag' het
R. A. I.-gebouw, waarvan de omgeving geheel
door de politie was afgezet, binnen. Nabij dit
gebouw en wel in de Pijnackerstraat is nog een
charge uitgevoerd, waarbij een man door een
sabelhouw werd gewond. Na in het Tessel-
schade-ziekenhuis te zijn verbonden kon hij
zich naar huis begeven.
Langs de wanden van het R. A. I.-gebouw
hingen tal van nationale vlaggen. In het mid
den van de zaal, tegen den rechter-zijwand,
was een groot podium opgericht, geheel be
kleed met oranje doek en afgezet met zwarte
randen.
Daartegenover was een groote geluids- en
licht-installatie gemaakt. Door deze geluids
installatie kon het gesproken woord in alle
deelen van de zaal gehoord worden.
Tegen het oogenblik, dat Ir. Mussert zou ko
men. was om het Oranje-podium een groote
vaandelwacht geschaard. Op een eere-tribune
hadden inmiddels plaats genomen fascistische
vertegenwoordigers uit Duitschland, Frankrijk,
Ierland, Noorwegen, Italië, Denemarken en
Zwitserland.
De leider, Ir. Mussert. werd met gezang en
„Houzee"-geroep ontvangen. Nadat het Wil
helmus door een koor was gezongen, heette de
leider de bezoekers van den Landdag weikont.
Drie jaar geleden zeide spr. werden we
ontvangen met spot en hoon. De spot is se
dert dien verdwenen, maar daarvoor in de
plaats is gekomen de terreur. Ondanks alles
groeit de N. S. B. Hier zijn thans bijeen 16.000
leden. Voorts heette spr. welkom 250 leden van
den Duitschen bond en voorts de vertegen
woordigers der zooeven genoemde landen, zijn
de generaal Eugenio Coselochi uit Italië, gene
raal O'Duffy uit Ierland, Marcel Bucard uit
Frankrijk, kolonel Fonjallaz uit Zwitserland,
Damsgaard Schmidt en Frits Clausen uit De
nemarken en Vidkun Quisling uit Noorwegen.
Nadat nog eenige liederen waren gezongen,
was het woord aan de sprekers. Allereerst was
het woord aan den heer B. F. R. van Oppen-
raay over: „Wat we weten en willen".
Deze zette uiteen, dat de grondslag van de
Nationaal-Socialistische Beweging is en blijft
het Christendom. Maar juist omdat het na-
tionaal-socialisme hiervan overtuigd is, weet
het zich, krachtens zijn grondbeginselen, ver
plicht, in de staatsgemeenschap die ordening
tot stand te brengen, waardoor voor de Chris
telijke levensbeschouwing zoo doeltreffend
mogelijk de weg naar de leden van die staats
gemeenschap wordt bereid. Het fascisme leeft
zoo vervolgde spr. door het gansche volk
en voor het gansche volk.
Vervolgens sprak ds. G. Hofstede over: „In
den strijd voor de Christelijke volksgemeen
schap".
Spr. zegt, dat hij nationaal-socialist is, om
dat hij daarin ziet het gloren van een nieuwen
dag. Daarom wekt spr. op, zich aan te slui
ten, om God's gerechtigheid en Goa's barm
hartigheid weer te maken tot de grondzuilen
van den staat.
Voor de pauze sprak tenslotte de heer F.
E. Fanverck over: „De propaganda als factor
in den opbouw van den nationaal-socialisti-
schen staat".
Nadat nog eenige liederen waren gezongen,
werd gepauzeerd.
Rede van Ir. Mussert
Het einde van 1932 vond duizend N. S. B.-ers,
het einde van 1933 meer dan vijftienduizend:
het einde van 1934 meer dan dertigduizend en
nu reeds meer dan veertigduizend.
Wij tellen een 60-tal kringen en de oplage
van „Volk en Vaderland" heeft de 80.000 ge
passeerd. zie hier zegt spr. de N.S.B. in
cijfers.
Voortgaande zegt spr., dat de z.g. Christelij
ken partijen, die sinds jaar en dag in Neder
land regeeren, die dus in de eerste plaats ver
antwoordelijk zijn voor de ontaarding der na
tie. voor haar onchristelijkheid, voor haar
weerloosheid, voor de chaos, voor het feit. dat
honderdduizenden van haar zonen en haar
dochteren geen arbeid en geen bestaan meer
hebben, voor het schandaal, dat een volk, dat
in honderd jaren geen oorlog heeft gekend,
begraven is onder een schuldenlast van meer
dan 6000 millioen gulden. Duizenden hebben
den marsch niet kunnen volhouden, zij zijn
reeds weer verdwenen. Van elke duizend, die
komen, zullen er 200, 300. misschien wel 500
afvallen, maar de ware nationaal-socialisten
vallen nimmer af. Hun stap wordt fermer, hun
houding fierder, hun wilskracht grooter naar
mate de moeilijkheden toenemen. Dit zijn de
bouwers van het jonge Nederlandsche volk.
De ons vijandige machten begrijpen niet hoe
het mogelijk is, dat wij, die niets bezaten, in
drie jaren tijd een organisatie konden opbou
wen. die iedere week tientallen vergaderingen
houdt, die 80 kring- en groepshuizen als steun
punten in stand houden. In werkelijkheid wor
den wij slechts door één macht gesteund, die
zij niet meer kennen en die macht is 't geloof
in onze roepirrg, die macht is de geest der Be
weging.
Het regime Colijn-Marchant zoo zet spr.
uiteen drukt loodzwaar op ons volk en ons
vaderland. Het schijnt wel, of wij door de diep
ste duisternis heen moeten gaan. Aan ons dan
de taak, zoo God wil, dit volk uit zijn verne
dering. uit zijn slavernij, uit zijn machteloos
heid te leiden naar een eervolle toekomst.
Deze grootsche taak hebt gij en de duizen
den, die nog in onze rijen zullen treden, te
vervullen. De verkiezingsstrijd is voor ons
slechts een incident. Onmiddellijk daarna
wordt de opmarsch voortgezet, zonder vertra
ging.
Met een ,,ïn gesloten gelederen voorwaarts"
besloot spreker.
Aan het einde van zijn rede stelde de heer
Mussert voor, een telegram van verknochtheid
der N. S. B. aan H.M, de Koningin te zenden,
hetgeen met een luid „Hou zee" geroep be
groet werd.
Ten slotte werd het Wilhelmus gezongen en
de Landdag gesloten.
Incidenten
Tegen elven was de meeting van de N. S. B.
in het R.A.I.-gebouw geëindigd. Evenals bij de
aankomst was de geheele omgeving door een
groote politiemacht, welke weer versterking
had van een groot aantal marechaussees, af
gezet. De deelnemers aan den landdag' trok
ken wederom in groote stoeten en rijen van
vier, begeleid door bereden politie, agenten van
de motorbrigade, tientallen rechercheurs en
een groot aantal marechaussees, naar het W.P.
het M.P. en het Centraal Station.
In de Ferdinand Bollstraat- waren uit de ver
schillende zijstraten groote menschenmassa's
samengestroomd, welke door de politie gere
geld uiteen werden gedreven. Vooral in de om
geving van de Govert Flinckstraat heeft het
af en toe hevig gespannen, doordat de bewo
ners die zich thuis bevonden, voor de geopende
ramen spreekkoren aanhieven. Als gevolg hier
van reden agenten van de motorbrigade deze
straat aan weerskanten van de Ferdinand
Bollstraat binnen, waar zij, versterkt door po
litieruiters en marechaussees, de bewoners
sommeerden de ramen te sluiten. Aan dit bevel
werd kracht bijgezet door een groot aantal
waarschuwingsschoten in de lucht, terwijl on
der degenen, die in de straat zelf samenscho
lingen vormden, charges werden uitgevoerd,
waarbij de politie met blanke sabel of gummi
stok meermalen rake klappen uitdeelde. In het
algemeen werd door de stoeten in vlot tempo
doorgemarcheerd. Dank zij het krachtig op
treden van politie en marechaussee werd nie
mand der deelnemers overlast aangedaan.
Omstreeks 6 uur heeft op de Weesperzijde
een 12-tal N.S.B.'ers het te kwaad gekregen
met een troep van ongeveer 50 communisten.
Voor de politie tusschenbeiden kon komen, wa
ren er reeds klappen gevallen. Twee N. S.
B.-ers hadden daarbij verwondingen opgeloo-
pen, hoofdzakelijk aan het hoofd. Ze werden
ter plaatse verbonden en daarna naar huis ge
bracht.
Een herhaling van de incidenten, welke zich
in de Ferdinand Bollstraat en omgeving had
den voorgedaan, is tegen 12 uur en ook daarna,
tijdens het voorbijtrekken in den stroomenden
regen, van de stoeten der deelnemers aan den
Landdag der N. S. B.. geschied in de zijstraten
en stegen van het Damrak waar zich herhaal
delijk spreekkoren deeden hooren.
Politieruiters, marechaussee en agenten van
de motorbrigade joegen voortdurend met ge
trokken sabel of gummistok over de trottoirs
naar de plaatsen, waar de anti-fascisten wa
ren samengestroomd en deelden daar de noo-
dige klappen uit. Voor zoover wij konden na
gaan is niemand ernstig gewond.
Duitsche spionnen
gearresteerd?
Door de gemeentepolitie te Vreeswijk werd
opgemerkt, dat een tweetal Duitschers zich
den laatsten tijd bijzonder voor dit deel van
ons land interesseerden en lange tochten
de omgeving maakten, waarbij zij een ver
dachte belangstelling voor militaire verster-
kingswerken aan den dag legden. Zij waar
schuwden den burgeme'H ter, die met eenige
politiemannen het tweetal in de gaten hield.
Donderdag werden zij wederom in de nabij
heid van een der forten aangetroffen. De bur
gemeester besloot toen eens poolshoogte te
nemen, wat zij daar uitvoerden. De beide
mannen werden ondervraagd en toen zij
geen afdoende verklaring konden geven ge
arresteerd. Bij fouilleering werd op hen een
situatie-teekening van het fort. gevonden. Zij
werden aan de militaire politie overgeleverd.
Het onderzoek in deze zaak wordt met groote
voortvarendheid voortgezet. (Alg. Handels
blad.)
Flora 1935 Heemstede.
Druk bezoek op Zondag.
Flora trekt!
Ondanks het minder gunstige weer. ondanks
den voetbalwedstrijd NederlandBelgië, die
door de radio werd verslagen, toch heeft
Flora 1935 Heemstede een zeer goeden dag
gehad.
In den loop van den morgen begon de toe
loop, die aanhield en aanzwol in den middag,
zoodat men om ongeveer hall' drie er toe
moest overgaan de belangstellenden voor de
Aalsmeersche culturen in een queue op te
stellen vóór het Bloemenpaleis. Dank zij de
voortreffelijke regeling verliep alles in de
beste orde en hoefden de bezoekers niet lan
ger dan tien a vijftien minuten te wachten
vóór ze toegelaten konden worden in de groote
Hal.
Wanneer de toeloop zoo groot is, dat queue
gemaakt moet worden vóór den ingang, zor
gen de suppoosten in het gebouw er voor, dat
men daar steeds in beweging is, dat ruim
schoots gelegenheid is de fraaie inzendingen
seringen, rozen, cyclamen, hortensia's enz. te
bezichtigen maar dat men langzaam moet
dóórloopen. Een regeling, die in alle opzich
ten voldoet.
Ook voor de vollegrondstentoonstelling be
stond groote belangstelling. Zeer velen be
zochten de stadstuintjes en deden mee aan
de prijsvraag, die daarvoor is uitgeschreven.
De week-end huisjes mochten zich eveneens
in een druk bezoek verheugen.
Zaterdag werd de tentoonstelling o.a. be
zocht door den revuekomiek J. Buziau; er was
een gezelschap van een kleine honderd Ame
rikanen, die met de Statendam een trip naar
Europa maakten en 24 uur in Nederland ver
toefden. van welk etmaal ze een groot deel
besteed hebben aan een bezoek aan Flora.
Ze hebben de lunch gebruikt in het restau
rant op het terrein.
De gezant van Argentinië gaf Zaterdag
eveneens blijk van belangstelling door de
Flora te bezoeken.
Flora trekt!
(Adv. lngez. Med.)
Hun auto stortte in de Dommel.
Door tramrails geslipt.
Daarna over den kop geslagen.
Zondagmorgen omstreeks kwart
voor elf heeft op den weg Sint-Mi
chielsgestelEindhoven, ter hoogte
van de Nieuwe Kerk in eerstgenoemd
dorp een ernstig auto-ongeluk plaats
gehad, waarbij vijf personen om het
leven zijn gekomen.
De weg daar ter plaatse loopt langs het stuk
van de rivier de Dommel, dat wordt omge
legd en waar men thans bezig is het water te
dempen. Langs den weg aldaar liggen tram
rails, die al betrekkelijk geruimen tijd niet
meer gebruikt worden en dientengevolge bo
ven het wegoppervlak zijn komen uit te ste
ken.
Op genoemd tijdstip nu naderde een per
sonenauto uit Den Bosch, terwijl uit Eindho
ven een autobus kwam van de „Meiery"
De personenauto moest uitwijken en bleef
daarbij steken in de rails. Teneinde los te ko
men, gaf de bestuurder van den auto vol gas,
hetgeen echter niet de gewenschte uitwer
king had. De auto slipte en sloeg over den
kop den Dommel in, die ter plaatse 8 meter
diep is.
Het bleek onmogelijk onmiddellijk hulp te
verleenen en het duurde ruim drie kwartier
voordat een kraanwagen uit Den Bosch ter
plaatse was. Met behulp hiervan werd de
auto eindelijk opgehaald. Vier inzittenden
had men inmiddels uit den wagen gehaald.On
middellijk had men gepoogd de levensgeesten
cp te wekken, doch dit mocht niet meer ba
ten.
De omgekomenen bleken te zijn de heeren
N. v. d. Griendt, oud 26 jaar, drs. in de na
tuurlijke historie en leeraar te Rolduc, zijn
broer, de 32-jarige L. v. d. Griendt, chef van
administratie der Gemeente Licht- en Wa
terbedrijven, gehuwd en vader van één kind,
K. v. d. Wal, oud 19 jaar, korperaal in het gar
nizoen te Venlo en Van Wijk, oud 20 jaar,
allen woonachtig te Vucht.
Reeds 's morgens was het vermoeden uitge
sproken, dat er nog een vijfde persoon in de
auto zou hebben gezeten, aangezien men te
Vught had gehoord, dat er vijf personen met
de auto waren medegegaan. In den loop van
den middag kwam de vader van den 20-jari-
i H. Versteek, uit Vugt, die ongerust
was over het uitblijven van zijn zoon en die
van het ongeluk had gehoord, te St.-Mi
chielsgestel naar het gebeurde informeeren,
waarop men ging dreggen, met het resultaat,
dat om vijf uur het lijk van Versteek werd
opgehaald.
Omtrent de reddingspogingen vernemen wij
nog dat het ongeluk door een persoon, die op
den weg liep. werd opgemerkt. Deze snelde
onmiddellijk naar de woning van den pastoor
en naar een café in de buurt, zoodat er spoe
dig een aantal menschen op de been was
dat stille uur, wanneer het meerendeel dei-
buurtbewoners ter kerke is gegaan. Twee
jongens hebben onmiddellijk een bootje dat
nabij de plek des onheils was gemeerd, losge
maakt en zijn naar de auto, die nog met een
klein gedeelte boven water uitstak toegeroeid.
Zij slaagden er in één der portieren te ope
nen en 4 der drenkelingen te bevrijden. Dezen
zijn toen in bewusteloozen toestand naar de
garage van den pastoor gebracht, waar ge-
ruimen tijd kunstmatige ademhaling is toe
gepast, echter zooals reeds gemeld zonder suc
ces.
Een halve eeuw geleden.
Uit Haarlem's Dagblad van 1885.
Nederlandsch Esperantisten
congres.
Het zevende Nederlandsche Esperantisten
congres werd Zaterdag en Zondag te Haar
lem in de bovenzaal van café Brinkmann op
de Groote Markt gehouden. De Zondag was
gewijd aan huishoudelijke besprekingen, maai
de Zaterdag' had een meer openbaar karakter
en de esperantisten hebben toen het nuttige
met het aangename vereenigd. Zaterdag te 3
uur n.m. opende de heer J. M. A. Minderhoud,
voorzitter van het plaatselijk congres comité
de bijeenkomst, die door 250 personen, deels
afgevaardigden van de verschillende onder-
afdeelingen. deels leden, deels belangstellen
den werd bijgewoond.
Na een korte inleiding gaf de heer Minder
houd het woord aan den heer P. W. Baars,
voorzitter van de Nederlandsche Esperantisten
Vereeniging: „La Estanto Estas Niahetgeen
beteekent: De toekomst is ons.
Spreker bracht hulde aan de Haarlemsche
af deeling. die zich veel moeite heeft gegeven
om de congresdagen tot onvergetelijke dagen
te maken en dankte de heeren, die zich be
reid hadden verklaard een eerecomité te vor
men, waarmee zij moreelen steun aan de es
perantisten gaven. In dit comité hadden zit
ting genomen de heeren: E. ten Broeke, oud-
Directeur Handelsavondschool; Ir. W. J. Bur-
gersdijk. Directeur N.Z.H.T. G. J. Droste Jr.,
Voorzitter K. v. K.. Mr. J. H. v. Gelderen,
Secretaris V V. V., Prof. Dr. A. F. Holleman, E.
H. Krelage, Voorz. Algem. Ver. voor bloembol
lencultuur. Jhr. Dr. J. C. Mollerus, Voorzitter
V. V. V. J. H. T. Pfaff, Dir. Post en Telegraaf
kantoor, H. J. Voors, Secretaris „Flora". Ir. M.
Voorzanger. Directeur H.B.S. A. T. v. Waveren,
voorzitter „Flora", H. v. d. Weyer, Inspecteur
L. O.
Het was uit wellevendheid tegenover het co
mité, dat de heer Baas zijn rede in de Neder
landsche taal hield, waarin hij mededeelde,
dat ook het buitenlandsch element vertegen
woordigd was. Er waren esperantisten uit
Zwitserland, Frankrijk, Polen, Tsjecho Slowa
kije, Hongarije, Japan en China, al waren zij
niet allen speciaal voor dit congres overgeko
men.
Spreker dankte hen voor hun aanwezigheid
en verzocht hun, 's avonds een enkel woord
tot de aanwezigen te spreken. (Wat later
gebeurde). Daarna richtte spreker zich 111 :.ct
esperanto tot de esperantisten en deelde mede,
dat het groote aantal deelnemers de verwach
tingen had overtroffen. Het esperanto ver
heugt zich in een gestadigen groei en steeds
meer wint de gedachte veld, dat esperanto de
taal van de toekomst is, die de volkeren nader
tot elkander zal brengen, terwijl nimmer de
bedoeling heeft voorgezeten, dat deze taal de
landstalen zou moeten vervangen of ver
dringen.
Een mannenkoor zong daarop het bondslied
'Kanto de l'ligo) „Fratoju, manon donu kore"
enz. en daarop begaven de congressisten zich
naar de bloemententoonstelling om zich des
avonds te 8 uur weer bij Brinkmann te ver
eenigen.
De avond begon met het lied „La Espero'
dat staande door alle aanwezigen werd ge
zongen, waarna de heer S. Gronkamp Korn-
feld, Poo! journalist en redacteur van Nia
Gazeto (Onze Krant) het woord nam om in
esperanto, dat door een dame ten behoeve dei-
journalisten werd vertaald, te spreken over de
taak van de pers ten opzichte van het esperan
to. Spreker wees er op hoeveel moeilijkheden
de veeltaligheid bij berichtgeving kan veroor
zaken. Ieder verslaggever zal een mededeeling
in een vreemde taal gedaan, in zijn eigen taal
omzetten, wat het gevaar oplevert, dat er in
de verschillende landen verschillende beteeke-
nis aan wordt gehecht. Als allen het esperan
to gebruikten, was geen misvatting mogelijk
Volgens spreker levert art. 22 van het Volken
bondspact het bewijs, hoe de veeltaligheid
verschil van meening doet ontstaan. Voorts
stelt het esperanto den journalist in staat be
trouwbare inlichtingen te krijgen in landen,
waar hij de landstaal niet kent, zooals spre
ker uit ervaring wist.
Esperanto is onontbeerlijk ter verbreiding
van de cultuur en om de volkeren nader tot
elkaar te brengen. De heer Eden had gezegd,
dat zijn bezoek aan Moskou het bewijs lever
de, hoezeer persoonlijk contact noodig was,
maar, zegt spreker, we moeten niet alleen
een persoonlijk contact hebben van de kop
stukken, maar van de volkeren, want daar
door alleen zal men de heele waarheid leeren j
kennen.
Ook de heer Kupperman richtte zich tot de i
pers en hij was van oordeel, dat deze het es
peranto nog te veel negeert. Zeker, er zijn
reeds enkele tijdschriften, die ook in esperanto
verschijnen, maar over het algemeen wordt er
door de pers nog te weinig aandacht aan ge
schonken. Men heeft allerlei rubrieken bui
ten de gewone berichtgeving staande, maar
van een rubriek esperanto ziet men nog heel
weinig, terwijl dit volgens spreker toch een
grootsche beweging is, die niet doodgezwegen
mag worden.
Vervolgens was er nog een onderonsje tus-
schen de vertegenwoordigers van de pers en
enkele heeren. leiders in de esperanto bewe
ging, waaronder de heeren Grenkamp, Korn-
feld, Kupperman en Baas voornoemd en waai
de pers gelegenheid kreeg vragen te stellen.
Daar kwam ter sprake of men bedoelde, dat
dagbladen in de toekomst tweetalig zouden
verschijnen, namelijk in de landstaal en in
esperanto. Dat was de bedoeling niet, want
dat had geen zin, maar wel, dat er een expe-
rantorubriek in zou worden opgenomen.
Ook werd de vraag geopperd of de esperan
tisten uit verschillende landen elkaar wel vol-
doende zouden verstaan; ieders mond staat
niet gelijk en het was b.v. ook opgevallen, dat
een Japanner niet geheel gelijk sprak als een
Hollander of een Duitscher. De heeren met
ervaring zeiden, dat geringe afwijkingen wel
zouden voorkomen, maar die waren geringer
dan de afwijkingen van de landstaal in eigen
land. Bij de samenstelling van de taal was
met verschillende stembuigingen der volkeren
rekening gehouden en de praktijk had bewe
zen. dat alle beschaafde volkeren elkaar in
esperanto kunnen verstaan.
Of men meende, dat esperanto den wereld
vrede zou brengen? wqrd gevraagd.
Die illusie maakte men zich niet. Voor we
reldvrede is meer noodig dan een gemeen
schappelijke omgangstaal, maar wel zou espe
ranto verbroedering der volkeren brengen, een
eng nationalisme doen verdwijnen en zoodoen
de meehelpen aan de bevordering van den
vrede.
Het verdere van den avond had meer een
amusementskarakter. De heer Kornfeld gaf in
zeer vloeiend esperanto, dat hij al- bizonder
goed beheerscht, een beschrijving van zijn Po-
lenland. Verder zongen eenige dames, als
„naj ting aloj" aangeduid, zoetvloeiende liede
ren, met begeleiding van mej. Thuis, speelde
Rie van Eden met haar orkest een paar stuk
ken en dansten eenige dames onder leiding van
mevrouw Kwantes-Munnik rhythmische dan
sen, -waarbij alleen het groene kleed met de
vijf puntige ster esperantistisch was. maar die
niettemin aller bijval verwierven, waarna de
avond besloten werd met een tooneelstukje in
esperanto: „Preskau pro nenio", wat vertaald
kan worden met „Veel drukte om niets". Nu,
't was dan ook geen belangrijk iets, dat me
vrouw Gargar bewoog van haar man weg te
loopen: hij snorkte in zijn slaap, en datzelfde
snorken was oorzaak, dat ze spoedig daarop
weer in eikaars armen vielen.
De aanwezigen vermaakten er zich mee en
het welluidende. zoetvloeiende esperanto
bleek voor het tooneel heel geschikt.
O, ja. dit was eigenlijk het slot niet, want
er kwam nog een bal. maar dat was zoo Hol-
landsch als 't maar zijn kon of eigenlijk toch
ook weer internationaal, als een bal is.
Het esperantistencongres kan als bijzonder
geslaagd beschouwd worden en ons rest nog
een woord van hulde voor het wakkere bestuur
der Haarlemsche afdeeling.
EEN LID DER OUDE GARDE GING HEEN.
De te Hollum (Ameland) gestationneer-
de redddingsboot der Noord- en Zuid-Holland-
sche Reddingmaatschappij heeft Zaterdag een
oefentocht gemaakt, waarbij het commando
voor de laatste maal berusttte bij schipper
H. D. Visser, aan wien met ingang van heden
eervol ontslag als zoodanig is verleend. De
functie werd daarna overgedragen aan den
nieuwbenoemden schipper B. Ney.
Schipper Visser werd toegesproken en hem
werd een stoffelijk blijk van waardeering
aangeboden.
Pekelharing voor steun-
trekkenden.
1 April:
De leerlingen der gemeente gymnas-
tiekschool genoten Zaterdagavond in de
groote zaal van de Soc. „Vereeniging"
een onderling gymnastiek- en dans
feest. Ruim veertig jongens en zeventig
meisjes namen aan de gymnastiek-uit-
voering deel. Dit aantal had nog grooter
kunnen zijn, waren niet vele kinderen
door het heerschen van het roodvonk
afwezig geweest.
De bewegingen aan de toestellen, door
een veertigtal oudere jongens en de
oefeningen op de plaats en in de
marsch, hadden veel bijval. Na den
aflooo der gymnastiek sprak de heer
dr. Ekama namens de Comm. van Toe
zicht over de gcm.-gymnastiekschool
een aanmoedigend woord tot de leerlin
gen, betuigde den heer Sprenger voor
den gang van het onderwijs de tevre
denheid der commissie en wenschte hem
nog langen tijd als het hoofd van ge
noemde school werkzaam te zien.
Eerst te 12 uur eindigde dit gezellige
feest. Vele ouders der aanwezige kin
deren woonden de uitvoering bij.
Door onze lens gesnapt.
Distributie zal binnenkort beginnen.
Naar wij vernemen zal binnenkort worden
overgegaan tot de distributie van pekelharing
aan steuntrekkenden en armlastigen. Deze
distributie zal geschieden via de gemeenten.
Het ligt in de bedoeling de haring beschik
baar te stellen tegen een prijs van 10 cent per
8 stuks, met dien verstande, dat aan één ge
zin maximaal 8 haringen per week worden
verstrekt.
Dr. Ir. G. DE GELDER.
Dr. Ir. G. de Gelder werd geboren te Ba
tavia in 1377. Hij behaalde het einddiploma
van de H.B.S. met 5-j. cursus te 's-Graven-
hage in 1894. studeerde daarna te Delft en
behaalde in 1898 het diploma voor werktuig
kundig ingenieur. Tot 1900 was hij toen adj.
Inspecteur van den arbeid. In dat jaar vroeg
hij ontslag, wegens voortzetting van zijn
studiën aan de Technische Hoogeschool te
Karlsruhe. In 1901 behaalde hij daar het di
ploma voor electrotechnisch ingenieur; in
hetzélfde jaar werd hij benoemd bij de ge
meente Amsterdam.
In 1907 promoveerde hij ,tot doctor in de
Techn. Wetensch. aan de Technische Hooge
school te Delft, op proefschrift en stellingen.
Achtereenvolgens was Dr. De Gelder daar
na werkzaam als Hoor dingen ieur bij de ge
meente Amsterdam, te Delft, bij de Deutsch-
Ueberseeische Electricitats Gesellschaft te
Berlijn en bij de dochtermaatschappij daar
van in Santiago (Chili). Laatstgenoemde
functie vervulde hij 8 jaar. waarna hij in
1920 werd benoemd tot Hoofdingenieur der
Staatsspoorwegen in Ned.-Indië en Hoofd
der afdeeling electrificatie, ontwerper, bouw
leider en bedrijfsleider der Electrische Staats
spoorwegen (lijnen Meester CornelisPriok
en BuitenzorgBatavia).
In vele belangrijke gouvernementscommis-
sies had hij in Indië zitting: o.a. was hij se
cretaris der Verkeerscommissie en voorzitter
Van de Voorlichtingscommissie voor het
Technisch Onderwijs.
Door het Indo-Europeesch Verbond werd
Dr. De Gelder afgevaardigd naar den Ge
meenteraad van Batavia: hij was daar frac
tieleider en ook lid van de Commissie van
Financiën, die toen nog de taak vervulde van
college van B. en W.
Toen Dr. De Gelder in 1928 non-actief was,
werd hij benoemd bot directeur der Electro-
technlsche School te Amsterdam. Nadat hem
in 1930 eervol ontslag op verzoek was ver
leend als Hoofdingenieur der Staatsspoor
wegen. werd hij benoemd tot Directeur der
Middelbare Technische School alhier.
Man door zijn stiefzoon
gestoken.
Ernstige vechtpartij te 's-Hertogcnbosch.
Zaterdagavond is te 's-Hertogenbosch een
hevige vechtpartij ontstaan in het café „Het
Centrum" in de Korenstraat. Aldaar kregen
een zekere Van E. en zijn stiefvader P. K.
oneenigheid over de vrouw van Van E. Zij
zetten de vechtpartij buiten voort en plot
seling zakte P. K. ineen, onder den uitroep:'
„Ik ben gestoken". Juist op dat oogenblik na
derde de politie, die v. E. onmiddellijk ar
resteerde. P. K. werd hevig bloedend naar het
ziekenhuis overgebracht, waar geconstateer
werd. dat hij op twee plaatsen, in de borst
en in de buik gestoken was. Hij verloor zoo
veel bloed, dat een geneesheer onmiddelijk
operatief ingrijpen noodzakelijk achtte. De
operatie slaagde en sindsdien heeft zich
eenige verbetering in den toestand van P. K.
vertoond.
