N.S.B.
Ir. MUSSERT en
Bracht
de Schoonmaak
Haarlem's Dagblad
Belastingberen.
Hei BeldHftiikste
52e 'Jaargang No. 15891 9
Verschijnt dagelijks, HeHalve öp Zon- eri Feestdagen
Zaterdag 13 April 1935
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.12TA.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENKëN 1—5 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer 0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim 250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim ƒ75.-, Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG BLADZIJDEN.
HAARLEM, 13 April.
H. B. S. en Gymnasium.
Onlangs heeft de Maatschappij der Neder-
landsche Letterkunde zich tot de regeering
gewend met een vertoog, waarin zij aandrong
op verbetering van het onderwijs in onze
eigen taal. Prof. dr. Jan de Vries te Leiden
had ons tevoren van dit plan op de hoogte
gesteld. Er werd in deze rubriek instemming
mee betuigd, en erop gewezen hoe noodzake
lijk dergelijke actie is, waarbij ik de hoop uit
sprak dat de Maatschappij van Letterkunde
niet om een verzwaring van het leerprogram
ma zou vragen. Inderdaad bleek zij die al
lerminst te wenschen.
En prof. de Vries schreef mij. dat men in
de kringen van het Hooger Onderwijs als het
voornaamste euvel van het voorbereidend
Onderwijs juist de overlading beschouwt.
Hetgeen voor mij aanleiding was. hem om
een onderhoud over dit onderwerp te verzoe
ken. Het is van groot belang wat men in
universitaire kringen over deze zaak denkt.
Er is in de laatste jaren veel over gesproken
en geschreven, maar er is tot dusver weinig
of niets in gedaan.
Prof. de Vries bleek zeer krachtig over
tuigd te zijn. dat er in gehandeld moet wor
den. Hii bleek ook gaarne bereid er zijn mee-
ning over te zeggen, want deze zaak moet
z.l. niet tot gedachtenwisselingen in onder
wijskringen beperkt blijven. „Het publiek
moet er zich ten volle voor gaan interessee
ren", zegt hij. ..uit het publiek moet de aan
drang komen tot verbetering. Ik beschouw
iden huidigen toestand als zeer slecht".
Eu hij begon met mij uiteen te zetten, hoe
niet alleen hij maar ook zijn collega's, en
die bij alle faculteiten, ondervinden dat de
tegenwoordige student onvoldoende voorbe
reid is, hoe hij lijdt aan een teveel van slecht
verwerkte kennis en aan een te weinig van
denk- en oordeelskracht. Met krasse staaltjes
toonde hii dit aan. Hij sprak mij van een
student, die tentamen bij hem deed en op
de vraag „welke volken spreken de Bultischo
talen?", antwoordde „de Balkan-volken". Hij
vertelde mij van studenten die de eenvou
digste Latijnsche woorden, de eenvoudigste
declinatie niet meer kenden. Zoowel ten aan
zien van de H.B.S.- als van de Gymnasium
opleiding bleek hij somber gestemd. „Het
gymnasium gold vroeger meer als ontwikke
lend cultuurinstituut naast de H.B.S., die
vooral gold als inrichting om parate kennis
•bij te brengen", zei hij, „maar dat verschil
zie ik ook al niet meer sinds het gymnasium
met de H.B.S. is gaan concurreereri".
De tijd waarin wij trotsch op het onderwijs
aan deze scholen waren en konden zijn
is naar prof. de Vries' overtuiging voorbij.
„Het rationalisme van de19e eeuw, dat
vooral zich toelegde op kennis bijbrengen, is
voor dezen tijd tekort geschoten. Het onder
wijs moet gericht zijn op de ontwikkeling
van den: geest, niet op het volproppen er van.
Er wordt volgepropt, en moeilijk is dat
systeem niet, want de kinderhersens zijn zoo
goed tot dit soort opnemen geëigend en men
kan er altijd wel weer meer induwen. Maar
men leert ze niet combineeren, niet denken".
Wat de leerlingen betreft, gelooft prof. de
Vries niet aan nadeel van beteekenis, door
sportbeoefening veroorzaakt. Die is er al zoo
langdie was er dertig jaar geleden al in
minstens dezelfde mate juist in de kringen,
waaruit de latere studenten komen. Wel acht
hij het milieu, waarin de leerlingen vex-kee-
ren, van groote beteekenis. en is van oordeel
dat zij teveel en te velerlei afleidingen heb
ben om zich goed te kunnen conceixtreeren.
Het zich werkelijk verdiepen in een ernstig
cultui'eel onderwei'p.daartoe bestaat al
bij heel weinigen neiging meer. Vervlakking
door den invloed van radio en van allerlei
pretjes noemde hij daarbij. Het vex-keerde
denkbeeld, dat „aanschouwelijk onderwijs"
zou beteekenen ..het vertoonen van plaatjes"
critiseerde hij scherp. Iets aanschouwelijk
maken wil zeggenhet in den geest van den
leexding aanschouwelijk maken. En dat kan
de wei'kelijk-begaafde leei'aar veel beter met
zijn wooi-d. met zijn uiteenzetting. In het
algemeen is hij van ooi'deel dat zoowel in het
peil van de leerlingen als in dat van de
leeraren achteruitgang is gekomen. En het
laatste verwondert hem niet als hij de stu
denten waarneemt, die straks leerai-en zullen
zijn. Hij acht het een groot nadeel dat velen
een dialect spreken waaiwan men rilt. Dat zij
niet goed voorbereid zijn is al gezegd. Dat
80 pet. spoorstudenten zijn heeft het groote
gebrek. dat zij de sfeer van het academie
leven volstrekt niet leeren kennen en beleven.
Ze reizen heen en weer om lesjes op te doen.
en daar blijft het bij. Als een of andere
coryphee in de universiteitsstad een voor
dracht houdt, is de zaal voor driekwart leeg:
de spoorstudeixten komen daarvoor niet nog
eens terug. Prof. de Vries is er vroeger van
overtuigd geweest dat de aan de hoogescho-
len opgeleide leeraren beter waren dan de
ex-onderwijzers hij twijfelt daar nu aan.
Hij heeft zich xiooit erg warm kunnen maken
voor paedagogiek, en gevonden dat de leex-aar
met de roeping geboren moest zijn. Hij zou
er nu vóór wezen dat de afgestudeerden, die
geen aanstelling kunnen krijgen, allen eerst
een stage van b.v. een jaar op een school
doormaakten om eenig begrip te krijgen van
de leerlingen en van de taak die hen wacht.
Hij is pessimistisch geweest over het Dalton
systeem maar voelt er nu in zooverre veel
voor. dat het de leex-lingen ten minste leert,
zelf te werken. En zelfs vraagt hij zich af of
die oude tijd. waarin leeraren drie of vier
vakken tegelijk doceex-den, niet te verkiezen
was boven de huidige. De meeste leeraren
denken nu alleen aan hun eigen vak en in
teresseeren zich totaal niet voor het overige.
Het middelbaar en het gymnasiaal onder
wijs zijn geen van beide een geslotexi geheel,
maar het bijbrengerx van separate kennis in
een reeks separate vakken. En de hoeveelheid
is zoo groot, dat soms op school vragen worden
DINSDAG 16 APRIL SPREKEN
Kameraad VAN DER WEIDE
IN GEM. CONCERTGEBOUW
Toegangskaarten 10 cent, werkloozen 5 cent, verkrijgbaar
Kringhuis Spaarne 59 en 's avonds aan de zaal.
(Adv. Ingez. Med.)
gesteld die men op een academisch candi-
daatsexamen pas te berde bx-engt.
Prof. de Vries acht een totale reorganisatie
vaxx het middelbaar en gymnasiaal onderwijs
xxoodig. Hij stelt daarbij voorop dat de basis,
de primaire kennis, grondig verworven moet
worden en dat voor het overige ontwikkeling,
zelf denkexx, zelf oordeelen, moetexx worden
bijgebracht. Een Nedexiandsch kind kan even
goed zijn geest ontwikkelexx als een ander,
maar thans gebeurt dat niet. Er zijn Duitsche
dienstmeisjes ixx ons land, die veel beter een
bx-ief in hun eigen taal schrijven dan de
meeste Hollandsche eind-examixxandi in de
hunne.
Er zal veel moeten gebeuren om dit alles
te verbeteren. Heilige huisjes zullen erbij aan
getast moeten worden. Leerprogramma's zul
len gewijzigd en beperkt, de samenwerking
tusschen de leeraren zal vex'groot moeten wor
den. De geest bij het onderwijs zal dienen te
veranderexi. Dat men zich bij verscheidene ixx-
dustriëele ondernemixxgen xiiet eens meer be
kommert om de vraag, of sollicitanten hun
eindexamen wel gehaald hebbexi, is een ver
oordeeling op zichzelf.
Aldus, in hoofdtrekken, hetgeen prof. de
Vries mij zeide. En te oordeelen naar de re
sultaten, die wij ixi de practijk des levens zelf
zoo vaak hebben kunnen waarnemen, moet er
wel zeer veel waars in zijn betoog zijxx. Maar
ik zal het hierbij niet laten en hoop ook de
meeningexi van anderen uit onderwijs
kringen zoowel als uit de maatschappij daar-
buiteix, die de uitkomstexi krijgt te verwerken,
te kunnexx mededeelexx.
R. P.
niet iets aan het licht, dat U
eigenlijk nu weieens kunt op
ruimen
Doe het dan door het
beproefde, eenvoudigste en
goedkoopste middel.
Een kleine
De bloembollen.
Wat nu reeds te zien is.
Men schrijft ons uit Hillegom:
Trots het voortdurende slechte weder ko
men de bloembollen langzaam in bloei. Vooral
de narcissen staan volop in bloei, afgewisseld
door prachtige hyacintexivelden. Bij een
tochtje dat wij door de streek maakten Za
gen wij hier exx daar ook x-eeds exxkele en dub
bele vroege tulpen te voorschijn komen, zoo
dat eexx bezoek Zondag reeds de moeite waard
gexioemd kan worden. Hier en daar zagexx wij
reeds bezig met het koppen der narcissexi,
zoodat voor liefhebbers van deze bloemen het
geraden is een bezoek niet al te lang uit te
te stellen.
Door het ongunstige weder doet zich dit
jaar het merkwaai-dige feit, voor dat met
Pascherx zeer waarschijnlijk alles tegelijk in
bloei is.
V erspronckwegSchoter
singel.
Een vluchtheuvel geplaatst.
Het verkeer op het kruispunt Verspronck-
weg-Schotersingel is zeer belangrijk. Daarbij
ligt dit kruispunt zeer ongunstig voor "t ver
keer, dat komt van de Schotex-brug. Het is
daarom terecht xxoodig geoordeeld, op dat
kruispunt een vluchtheuvel te leggen, bij wijze
van proef. Hierdoor wordt allereerst bex'eikt.
dat ïxet rijvex'keer de bocht naar dexx Ver-
spronckweg groot moet xxenxen, waai-om het
noodig is de sxielheid te temperen, anders
wordt kennis gemaakt, met den vluchtheuvel.
Een verkeersobstakel, dat in het belang van
de verkeex-sveiligheid noodzakelijk en nuttig is
advertentie in
Julianadag.
Een lichtstoet.
Voor de door het Centrum Comité vaxx de
Vereeniging Koniixginnedag te organiseeren
lichtstoet op dexx verjaardag van Prinses
Juliana (des avoxxds 9 uur) bestaat gelegen,
held tot opgave van deelneming door Jeugd-
vereexxigixxgexx.
Het ligt in de bedoeling de lichtstoet te
houden als een xxatioxxale hulde aan ons Vor
stenhuis door georganiseerde jeugdvexeeni-
gingexx met huxx vaaxxdels exx vlaggen.
De fakkels worden door het Centrum-
Comité verstxekt.
Adres voor schriftelijke opgave, vóór 20
April (waarixa later zal volgen gelegenheid
tot mondelixxge gedachtewisseling) bij den
heer Adr. Kurvers, Sxxxedestraat 13.
BIJKANTOOR VAN
HAARLEM'S DAGBLAD
SOENDAPLEIN 37
ondervindt een steeds
groeiende belangstelling van
de bewoners van Haarlem-
Noord.
Maakt U er reeds gebruik van
voor Uw advertentieopgaven,
Uw brieven op advertenties?
SOENDAPLEIN 37
bij het eindpunt der tram.
TELEFOON 12230
KAN DIT LIEFLIJK PLEKJE NIET TOT BETER LEIDEN?
Eexx gezicht op de Borronxeïsche eilanden, ixx het Lago Maggiore. waaraan
Stresa ligt, waar Doxxderdag de Italiaansch-Eixgelsch-Fraxxsche coxxferexxtie
begon. Deze ets werd oxxs welwillend in bruikleen gegevexx door den heer
Herman Heuff, te Heemstede, en zal in onze Tijdiixgzaal worden geëxposeerd.
(Te Boedapest heeft een circus
ondernemer zijn. belastingschuld
voldaan door een zestal beren in
betaling te geven.)
Het gaat niet best in 't circusleven,
Het paardenspel is uit den tijd.
Zoover het nog niet is verdx-even,
Voert het eexx hopeloozen strijd.
't Heeft zijn bijzoixdei-heid verloren,
Heel 't leven is zijn concurrent,
Om luid geschetter te gaaxx hooren,
Hoeft nxexx ïxiet naar eexx circustent.
Equilibristen, acrobaten.
Ach, zijn we dat niet allemaal?
Hoewel wij 't niet bewoxxdreix laten,
Als kunst, in circustent of zaal.
Wij kunnexx beter dan de paarden,
Op oxxz' achterste beexxexx staan,
August de Domme heeft geen waarde,
Nxx er zooveel door 't leven gaan.
Het circus heeft alleexx nog beren,
Waarbij 'k nog ter verklaring zeg:
Figuurlijk slechts te accepteeren,
De letterlijke beer is weg.
De circusleider ziet zijn dieren
Gedwoxxgexx naar den fiscus gaaix.
Zij zullen geen triomf meer viex-en
En in zijn oogen blixxkt eexx traan.
Hoewel hij nxag realiseeren,
Hij is de een'ge mexxsch die leeft,
Die ooit dexx fiscus belastiixgberexx
Zelf op den hals geschoven heeft.
P. GASUS.
De Flora Feestweek.
Uitslag etalagewedstrijd Kruisstraat-
Kruisweg.
De uitslag van de etalagewedstrijden der
Kruisstraat-Kruisweg-Vereeniging is:
1. Firma Lippits, hoedenmagazijn, Kruis
weg 72.
2 Nolf's Apotheek, Kruisstx-aat 26.
3 Van Baten, Haarl. Wijnhaxxdel, Kruisweg
no. 15.
4, Heerexxmodemagazijix Sevilla, Kruisweg
no. 68 b.
5 Firma Mul, Kruisstraat 25 met 5 J. Kui
pers, Drogist, Kruisweg 35.
De jury bestond uit de volgende heex-en:
De Bois (voorzitter)H. Kuipex-s, J. Doesen,
J. Ritsema exx Ant. Meyer allen te Haarlem.
De Vrijdagavond der Flora
Feestweek.
Muzikale rondgang door Haarlem-Noord.
Haarlem-Noord heeft Vrijdagavond ook
zijn aandeel in de feestvreugde van deze
week gekregeix en dank zij het fraaie weer
kan het ook uitstekeixd geslaagd genoemd
woi-den. Er waren twee muzikale rondgan-
gexx vastgesteld, waarvoor twee muziekkorp-
seix waren uitgenodigd, namelijk St. Caecilia
.directeur J. P. Noonx, en het- Fanfai'ecorps
Crescendo, directeur F. A. Dekker. Beide
korpsen vertrokken te half acht.
Caecilia wandelde langs Vergierdeweg.
Nachtegaalstraat. Kanariestraat, Leeuwerik
straat, kruising Rijksstraatweg, Eemstraat.
Maasstraat, Rijksstraatweg, Van Nesstraat,
Middenweg, Perseusstraat, Mercuriusst-raat,
Marnixpleiix, Wilgenstraat, Meidoox-nplein,
Acaciastraat, Altenastraat, Stuyvesantstraat,
Pijnboonxstraat. Kastanjestraat, Eikenstraat.
Schoterboschplein, waar deze stoet ontbonden
werd.
..Crescendo" stelde zich op aan het Pre-
toriaplein en marcheerde door Tugelastraat,
Reitzstraat. Dr. Leydsstraat Atjehstraat,
Soendastx-aat, Soendaplein. Floresstraat,
Molukkenstraat. Zaanenstraat, Ixxdische-
straat, Preangerstraat. Tinxorstraat, Spaarn-
hovenplein. Van Nesstraat, Middenweg. Per
seusstraat, Mercuriusstraat. Zaaneixlaaxx.
Middenweg naar het Raadhuisplein. Hier
werd de stoet oxxtbonden.
Zooals te verwachten was. trokken beide
korpsen in dit dicht bevolkte stadsgedeelte
gx'oote belangstellixxg. Omstuwd door een
vroolijke meixschexxmenigte en fantastisch
doer fakkels verlicht, trokkexx de musici door
de straten en bi-achten er veel vertier. Overal
waar ze verschenexx liepen de huizexx leeg..
De bevolking van Haax-lem-Noord heeft
deze muzikale attentie op hoogen prijs ge
steld.
Stresa-conferentie eindigt
vandaag.
Berlijn's sympathie met een non-agressie
pact.
Vervolg pag. 4.
STRESA, 13 April. (Havas.) Bepaalde krin
gen der conferexxtie beschouwexx het initiatief
vaxx Duitschlaxxd als eexx bewijs van mixxder
onverzoexxlijke bedoelingen exx van dexx wensch
opixieuw met de axxdere mogexxdheden samen
te werken, doch over het algemeexx is mexx van
opinie, dat het gebaar vaxx Duitschland geen
feitelijke waarde heeft, daar de onderteeke-
ning van een pact van non-agressie slechts eexx
vernieuwing zal beteekenen van de vroeger
aangegane verplichtingen, o.a. met het Kel-
logg-pact, en dat alleexx een pact vaxx weder
zij dschen bijstand practische waarde zou
hebbexx.
De Britsche regeering zou zich trouwens op
Duitschland is bereid tot een Oostelijk non
agressiepact toe te treden.
Dag. 4
Bij een vliegtuigongeluk nabij Praag zijn vier
inzittenden om het leven gekomen.
pag. 4
De Maatschappij der Nederlandsche Letter
kunde heeft weer een adres aan minister
Marchant gericht.
pag. 3
De hongerstaking te Amsterdam reeds ge
ëindigd.
pag. 3
Het conflict in de sigarenindustrie wordt drei
gender.
pag. 3
Doodelijk ongeluk te Heiloo.
pag. 3
Een interview met den directeur van de Stads
bibliotheek en Leeszaal.
pag. 6
De ontvangst der internationale jury op de
derde tentoonstelling op Flora.
pag. 5
De bekroningen op Flora.
pag. 3
Een plan voor Bloemendaal aan Zee.
pag- 2
Bekende Haarlemmers: de heer J. H. de Bois.
pag. 3
Mr. Nadenker: Onze wekelijksche puzzle-
rubriek.
pag. 5
Bioscopen.
pag. 17.
De avonturen van Prof. Nimbus.
pag. 2
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.. H. B. S. en Gymnasium.
pag. I'
Van onzen Berlijnschen correspondent: Bis-
marck's oordeel over Stresa.
pag. 4
Van onzen Parijschen coiTespondent: De Pa-
rijscne „Season".
pag. 4
Financieele kx'oniek: Verbeterde positie der
Java-suiker.
pag. 12
J. H. de Bois: Hollandsche Decldhouwkunst in
Amsterdam's gemeentemuseum.
pag. 17
Henry A. Th. Lesturgcon: Lode wijk de Zeven
tiende.
pag. 13
De Engelsclie windtunnel voor luchtvaart
kundig onderzoek.
pag. 13
Haarlem's vei'leden en heden. Bijzonderheden
over den groei.
pag. 14
K. de Jong: Muzikale wijdingsavond in de
Doopsgezinde Kerk.
pag. 17
K. de Jong: Radiomuziek der week.
pag. 17.
Tjebbo Franken: De bloembollen, een roman
van geuren en kleuren.
pag. 6
A. Meilink: De bloem van den dag.
pag. 6
A. Marres: Race-Roeien.
pag. 11
Jules Kammeijer: Blijft fit.
pag. 13
de hoogte stellen van de preciese bedoelingen
van Duitschlaxxd zonder evenwel resultaat
hier vaxx te verwachten.
Laval zou zich op den vastgestelden datum
naar Moskou begeven onx het Fx-ansch-Rus
sisch accoord te onderteekenen waarvan de
grondslagen door Laval en Litwinof te Genève
definitief zullen wordexx vastgesteld,
De conferentie zal worden besloten met de
bestudeei-ing van het luchtpact o.a. van den
vornx van den wederzij dschen steun in de
lxicht door Italië en Exxgelaxxd. Het is derhalve
zeker, dat de conferentie hedexx zal worden
beëindigd.
In de late avonduren verluidde van Italiaan
sche zijde, dat Zatex-dag ook het plan eener
latere, uitgebreidere conferexxtie door de aan
de coxxferexxtie te Stresa deelnemende mogexxd-
hedeix zal worden besproken.
STRESA, 13 April (Reuter). De mede-
deeling vaxx Simon, dat Duitschland tot oxx-
derteekening van non-agressiepacten bereid
is, wordt door de Engelsche bladen op op
vallende wijze vermeld. De meeste bladen
achten deze Duitsche bereidheid buitenge
woon belaixgrijk en van de grootste beteeke-
xxis voor de ver-betering van de atmosfeer.
De speciale correspondent van de Daily
Mail te Stresa schrijft dat het Duitsche ant
woord op de vraag vaxx Simon het belang
rijkste resultaat is, dat de conferentie tot nog
toe heeft gehad.
Ook de diplomatieke medewerker van de
oppisitioneele Daily Herald schrijft, dat de
mededeeling van Duitschland een groote
vooruitgang is. Zij schijnt opnieuw de deur
te openen tot een algemeene regeling op den
grondslag van het Londensche conxmuixiqué
van 3 Februari.
De diplomatieke medewerker van de Daily
Telegraph is daartegenover van nxeening. dat
het Duitsche antwoord geen groote positieve
vooruitgang beteekent.
Het oordeel der Fransehe pers.
PARIJS, 13 April (Reuter*. Het Journal
en verschillende andere balden zien in de
mededeeling inzake de houding van Duitsch
laxxd slechts een xxieuwe maixoeuvx-e, aange
zien Duitschland het denkbeeld van non
agressiepacten op zichzelf nooit heeft afge
wezen. De Figaro spreekt daarentegen van een
merkbare opheldering van den toestand in
Oost_Europa. De nieuwe houding van Duitsch
land kan de organisaties van de Europeesche
veiligheid vergemakkelijken.
