M.S.B.
FRANKEN'S
PASEN
Soendaplein 37
Haarlem's Dagblad
Soendaplein 37
AFSCHEID J. KOEL.
i.l
Schoonmoederdag.
Bracht
de Schoonmaak
Haarlem's Dagblad
Hei Beiah^tijkste
AAN ONZE ADVERTEERDERS
52é 'Jaargang No. 15893
VerscHijnï Hageljjlcs, BeKalve op Zon- eri Feestdagen
Dinsdag 16 April 1935
HAARLEMS DAGBLAD
Directie; P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN; per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. f 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0,72*4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTïëN 1—5 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclame3
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Verlies Duim 75.-, Verlies Wijsvinger 75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 16 April.
De Kerken en de Wapen
industrie.
In Engeland zijn de kerken in actie geko
men tegen de misstanden in de wapenindus
trie. Zestien leiders van de Christelijke ker
ken in Groot-Brittannië en Ierland hebben
gezamenlijk een memorandum toegezonden
aan de staatscommissie, 'belast met het in
stellen van een onderzoek inzake de fabri
cage van en den handel in wapenen.
Dit memorandum spreekt krachtige taal
Het begint met de overtuiging' uit te spre
ken, dat tegen het huidige stelsel van wapen-
fabricage en wapenhandel ernstige beden
kingen bestaan. Dat ldinkt nog heel zacht.
Maar onmiddellijk volgt daarop: „en
dat het oorlog provoceert".
Woordelijk vertaald volgen dan deze zin
sneden: „Het weerzinwekkend voor de
Christelijke moraal dat de winsten van een
industrie afhankelijk zijn van mate van
wantrouwen en vijandschap die tusschen na
ties bestaan, en een staat van zaken, waarbij
dit mogelijk is, is niet alleen verwerpelijk op
grond van algemeene principes, maar ver
hoogt bovendien de moeilijkheden om tot
vreedzame regelingen in de wereld, te komen.
Wij zijn ten zeerste ontsteld door de ge-
uite beschuldigingendat de wapenindustrie
haar financieel e macht gebruikt heeft om
onderhandelingen over verdragen voor be
perking en vermindering van bewapening te
belemmeren, dat zij propaganda-middelen
heeft om internationale onrust levendig te
houden die haar winsten kan verhoogen, en
dat in sommige gevallen bewapenings-fir-
ma's zich toegelegd hebben op practijken,
om hun omzet te vergrooten, die men niet
kan onderscheiden van omkooperij en cor
ruptie".
De zestien leiders der Engelsche kerken
doen dan de volgende voorstellen:
le. Dat internationale controle op de wa
penindustrie zal worden ingesteld, met in
begrip van volledige openbaarmaking van
alle gegeven orders en het verbinden van li
centie-verplichting aan alle leveringen.
2e. Dat stappen zullen worden genomen
om het maken van particuliere winsten uit
deze industrie onmogelijk te makenhet-
zij door maatregelen van beperking of con
trole of, indien deze onvoldoende mochten
blijken, door naasting van deze bedrijven
door den staat.
3e. Dat de wapenindustrie voortaan onder
een zoo nauwkeurige inspectie van natio
nale en internationale autoriteiten zal staan,
dat misstanden in de toekomst voorkomen
zullen worden.
In hun conclusie zeggen de zestien hooge
geestelijken dat het de plicht van Christenen
is om alles te doen hetgeen m hun vermogen
is om den geest van onderling vertrouwen en
vriendschap onder de naties te bevorderen, en
het oorlogsgevaar te verminderen. Zij beloven
de staatscommissie hun volledigen steun bij
al hetgeen deze ondernemen zal om de mis
standen in de wapenindustrie uit te roeien, als
een stap die leiden zal tot de algemeene ver
mindering van bewapening in de wereld.
Het is, zooals U ziet, een belangwekkend
stuk. Het is vooral belangwekkend omdat het
zijn directen invloed op den bestaanden geest
in de Engelsche Kérken zal doen gelden. De
namen der zestien adressanten staan daar
inderdaad borg voor. Bovenaan staat Cosmo
Cantuar, Aartsbisschop van Canterbury,
Primaat van de Engelsche Staatskerk.
Dan volgen: de Moderator van de Church
of Scotland, de Aartsbisschop van York. de
Aartsbisschopvan Dublin, de Aartsbisschop
van Wales, de Primaat van de Episcopale
kerk van Schotland, de Moderator van de
Evangelische Vrije Kerken, de president van
de National Pree Church Council, de presi
dent van de Baptist Union van Groot-Brit
tannië en Ierland, de president van de Me
thodist Conference, de Moderator van de
Presbyterian Church in Engeland, die van
dezelfde kerk hi Ierland en Wales, de leider
van de Society of Friends en de president
van de Unitarian en Free Christian Chur
ches.
Het is schoon te zien dat een dergelijke ac
tiviteit in de Engelsche Kerken ontstaat. Men
zou wenschen dat het in alle landen gebeur
de. Dergelijke algemeene actie der Kerken
zou van geweldigen, wellicht beslissenden in
vloed zijn. Ook wekt het blijdschap dat op een
zoo groote natie als de Engelsche dergelijke
invloed gaat inwerken in dezen tijd, zeventien
jaar na den grooten oorlog, waarin zoovele
geestelijken de wapens gezegend hebben. In
dezen tijd, waarin zoovelen durven beweren,
dat er niets veranderd is .en dat de wereld
niets heeft geleerd.
De hoop, dat dit voorbeeld der Engelsche
Kerken zijn uitwerking ook in andere landen
zal doen gelden, moge niet ij del blijken.
R. P.
VERKEERSONGEVALLEN.
Te Haarlem.
'Maandagmiddag ongeveer half vijf fietste
de 14-jarige J. van T.. wonende alhier, op
den Zij-Zijlweg. Met een kleinen boog naar
links reed hij den Zijlweg op. Hier werd hij
aangereden door een luxe-auto, bestuurd
door een 60-jarigen chauffeur uit Bloemen-
daal. De jongen viel en kreeg een hersen
schudding en een wond aan het voorhoofd.
Een dokter, die toevallig ter plaatse was, en
leden van den Ongevallendienst hebben hem
voorloopig verbonden, waarna hij per zie
kenauto naar het St. Elisabeths Gasthuis
vervoerd werd. 'Het rijwiel werd totaal ver
nield. De auto, waarvan beide remmen niet
behoorlijk werkten, is voorloopig in beslag
genomen. Het ongeluk zou voornamelijk aan
onvoorzichtigheid van den jongen te wijten
zijn, De politie stelt een nader onderzoek in:
HEDENAVOND SPREKEN
Ir. MUSSERT en
Kameraad VAN DER WEIDE
IN HET CONCERTGEBOUW
Toegangskaarten 10 cent, werkloozen 5 cent, verkrijgbaar hedenavond aan de zaal.
(Adv. Ingez. Med.)
BROODFABRIEKEN
Leveren met
div. lekkernijen
onder meer:
Franken's Paasbrood
Prima Krentenbrood
Heerlijk Rozijnenbrood
Moscovische Tulbanden
P aa sta a rte n
alles in diverse grootte en prijs
(Adv. Ingez. Med.)
Zonnestraal-collecte.
Op Zaterdag' 4 Mei te Haarlem.
Het plaatselijk Comité voor den „Zonne
straaldag" heeft van B. en W. van Haarlem
toestemming ontvangen tot het houden van de
bekende „Zonnestraal-collecte" op Zaterdag 4
Mei a.s.
Algemeen bekend mag worden verondersteld,
dat de opbrengst van de „Zonnestraal-col
lecte" bestemd is voor de verpleging van
t.b.c.-patienten van alle gezindten en uit ge
heel ons land, in de inrichting voor arbeids-
therapie „Zonnestraal" te Hilversum, waar de
patiënten met arbeid als medicijn weer ge
schikt worden gemaakt om als volwaardige ar
beidskracht in de maatschappij terug te
keeren.
Het behoeft zeker geen betoog, dat voor deze
verpleging zeer veel geld noodig is. Willen wij
in deze moeilijke tijden een daling der op
brengst voorkomen, dan dient men de handen
ineen te slaan, opdat een groot aantal patiën
ten op „Zonnestraal" kosteloos verpleegd kan
worden. Om dit doel te bereiken, is aller hulp
noodzakelijk.
In die verband doen wij een dringend beroep
op personen boven de 14 jaar, die bereid zijn,
Zaterdag 4 Mei a.s. geheel belangeloos voor
„Zonnestraal" te collecteeren. Gelegenheid tot
aanmelding als collectant wordt geboden op
het bureau der „Zonnestraal-collecte"; Jans
straat 40, telefoon 16189.
Verkiezing Provinciale
Staten.
Vaststelling van den officieelen uitslag.
De voorzitter van het Hoofdstembureau in
den Kieskring V (Haarlem) maakt bekend:
dat op Vrijdag 19 April a.s., des voormiddags
10 uur ten Raadhudze een openbare zitting zal
worden gehouden, ter vaststelling van het aan
tal stemmen op ieder der candidaten, van het
totaal aantal stemmen, uitgebracht in dezen
Kieskring.
De Koningin en de Prinses
naar België.
Bezoek aan de Belgische Koninklijke familie.
DEN HAAG, 16 April H.M. de Koningin is
voornemens om vergezeld van H.K.H. Prinses
Julana een familiebezoek te brengen aan de
Belgische Koninklijke familie.
Voor dit bezoek, hetwelk van zuiver persoon
lijken aard zal zijn, zullen de Koningin en de
Prinses op 14 Mei a.s. per auto in Brussel aan
komen, oni aldaar tot 16 Mei de gasten var-
de Koning en de Koningin der Belgen te zijn.
De Koningin en de Prinses zullen van haar te
genwoordigheid te Brussel gebruik maken om
de tentoonstelling te bezoeken.
ROBERT SAUDEK OVERLEDEN.
Te Londen is op 54-jarigen leeftijd overleden
de bekende grapholoog dr. Robert Saudek.
Dr. Saudek was van Tsjechische geboorte.
Op het "gebied der schriftkirade deed hij pu
blicaties, die een wereldvermaardheid ver
wierven. Ook heeft hij romans en tooneelstuk-
ken geschreven.
Dr. Saudek onderhield nauwe betrekkingen
met Nederland en de Nederlandsche kolonie
te Londen.
Daar is het bijkantoor van
TELEFOON 12250.
GEOPEND
Alle werkdagen 8 v.m.6 n.m.
Inwoners van Haarlem-Noord:
Geeft daar uw abonnement op.
Brengt daar uw advertentiën
en uw brieven op adverten
tiën.
DE UITBETALING AAN DE HOUDERS VAN
DAWES-OBLIGATIES.
BERLIJN, 16 April (D. N. p.) Daar de
Duitsche deviezenpositie nog steeds niet is ver
beterd, zullen de houders van obligation der
Dawesleening welke voor hun October-cou
pons voor de helft in Rijksmarken werden vol
daan en voor de andere 50 pet. in deviezen,
voor den op 15 April vervallenden coupon het
volle couponbedrag in Rijksmarken ontvangen
Deze wijze van uitbetaling geldt alleen voo:
landen, waarmede geen bijzondere overeen
komst is gesloten. Voor de uitbetaalde Rijks-
markbed ragen gelden dezelfde bepalingen al'
voor registermarken.
Naar men weet krijgen de Nederlandsche
houders van Dawes-obligaties zooals be
kend worden als Nederlandsche houders be
schouwd diegenen die op 15 Juni 1934 eigenaar
der stukken waren de volle tegenwaarde
der coupons krachtens de tot einde geldende
transfer-overeenkomst in deviezen uitbetaald.
iBti
Maandag nam de heer J. Koel afscheid als
hoofdopzichter van de Nederlandsche Heide
maatschappij te Haarlem. De heer Koel is nJ.
zooals bij die maatschappij gebruikelijk is,
op 60-jarigen leeftijd met pensioen gegaan,
na 35-jarigen dienst,
Het afscheid had plaats op het terras van
„Dreefzieht", na afloop van de (besloten) ver
gadering der afd. Noord-Holland boven het
IJ van de Heide Mij.
De voorzitter der afd., de heer G. Nobel uit
Lutjewinkel sprak den scheidenden hoofd
opzichter hartelijk en waardeerend toe en
bood hem namens de afdeeling het boek
werk „Van de lage landen langs de zee" door
Dr. J. Romein, aan, waarmede de heer Koel
zich zeer ingenomèn betoonde. (Op onze foto
ziet men, hoe de heer Nobel den heer Koel
(links) de hand drukt.)
Des avonds nam de heer Koel te zijnen
huize afscheid van het personeel. Zijn opvol
ger, de heer A. Haanschoten, voerde hierbij
het woord en bood den heer Koel „De fabelen
van La Fontaine" aan, waarin alle leden van
het personeel hun handteekeningen hadden
geplaatst.
Verleden week Maandag had de heer Koel
reeds afscheid genomen van de directie dei-
Heide Mij ih het hoofdkantoor te Arnhem.
(In den AjiieriJcaanschen Staat
Texas is met groote plechtigheid
en optochten een Schoonmoeder
dag gehouden.)
De schoonmama heeft in moderne tijden.
Nu niet bepaald zoo'n erg plezierig lot,
Zij is van allen 't minste te benijden,
Sinds jaar en dag wordt zij maar wreed
bespot.
De grappenmakers zijn haast niet te stoppen,
Sinds zij voor 't eerst het kluchttooneel
besteeg,
Verscheen een eindelooze reeks van moppen,
Waarin zij altijd weer de klappen kreeg.
Zij droeg haar lot steeds zwijgend en gelaten,
AÏ maakte men het dan ook nog zoo bont,
Speelde haar rol en liet de wereld praten.
Daar zij haar troost in groot gezelschap
vond.
Van verre is niu een idee gekomen,
Dat men bij ons ook wel vermelden mag,
Nu Texas reeds de leiding heeft genomen,
't Is het idee van een Schoonmoederdag.
Schoonmoeder zijn is niet zoo erg bekoorlijk.
Zij heeft haar zoon of dochter heen zien
gaan.
En hoopt, dat die zich verder ook behoorlijk.
Door 's levens last en zorgen heen zal slaan.
Zij heeft ze steeds beschermd tegen gevaren.
Al was ze soms van eigen fout bewust,
Als zit alleen op eigen kracht gaan varen,
Dan laat de zorg haar niet zoo gauw met
rust.
De tijd gaat voort, de jeugd zoekt nieuwe
wegen,
Die 't moederoog niet zonder angst beziet.
En als zij dan een tijdlang heeft gezwegen.
Dringt haar het hart en zwijgt zij langer
niet.
Schoonmoederdag? wij moeten 't niet
beginnen,
't Principe lijkt mij ook volslagen mis,
Een vrouw kan immers slechts dien titel
winnen,
Wanneer zij eerst en hooger rmoeder is.
Laat dan de wereld rustig moppen tappen.
Dacht u, dat schoonmama daar wat om gaf?
Die. meerendeels niet kwaad bedoelde,
grappen,
Doen toch geen schijntje van haar waarde af.
Zij geven toch, bij objectief beschouwen,
Van één gevoel ten duidelijkste blijk.
Zij is de meest bespotte aller vrouwen,
Want schoonmama heeft drommels vaak
gelijk.
P. GASUS.
niet iets aan het licht, dat U
eigenlijk nu weieens kunt op
ruimen
Doe het dan door het
beproefde, eenvoudigste en
goedkoopste middel.
Een k I e i n e
advertentie in
Provinciale Statenverkiezing.
Heden stemming in Overijsel
en Drente.
Publicaties op onze nïeuwsborden.
Heden hebben, zooals bekend is, de Pro
vinciale Statenverkiezingen in Overijsel en
Drente plaats.
In den loop van den avond, vermoedelijk
evenwel pas laat, zullen wij den uitslag op
onze nieuwsborden bekend maken.
JAPAN BEMOEIT ZICH NIET MET
EUROPA.
TOKIO, 16 April (V. D.) Naar aanleiding
van berichten in de pers, dat de Britsche re
geering Duitschland en Sovjet-Rusland heeft
uitgenoodigd tot deelneming aan de vloot-
bespreking, wordt van officieele Japansche
zijde verklaard, dat men verwacht dat Euro-
peesehe aangelegenheden door Europeesche
landen worden behandeld, of zij betrekking
hebben op het Vlootprobleem of op alge
meene ontwapeningskwesties.
HET CONCERT IN DE GROOTE KERK
Zaterdagmiddag heeft, zooals we reeds ge
meld hebben, in de Groote Kerk een concert
plaats gehad door George Robert (orgel) en
de Kon. Liedertafel „Zang en Vriendschap",
directeur Frits Schuurman, zang en Vriend
schap voerde daar o.a. uit: O, Heer, die daer,
en Wilt heden nu treden. Men verzoekt ons
te willen vermelden dat deze liederen bewerkt
zijn door Lieven Duvosel,
De Engelsche begrooting is gisteren in het
Lagerhuis ingediend.
pag. 4
De Donauconfcrentie komt op 20 Mei te Rome
bijeen.
pag. 4
Het Fransche beroep is nog niet voor den
Volkenbondsraad in behandeling gekomen.
pag. 4
Onjuiste geruchten over den gulden.
pag. 1
Bouwplannen voor woningen met lage huren
worden gemaakt.
pag. 3
De „Gaai" wordt door den Rijksstudiedienst
getest.
pag. 3
Voor Haarlem's Politierechter.
pag. 6
Het Bondselftal voor den wedstrijd tegen
First Vienna is vastgesteld.
pag 8
Bekende Haarlemmers: de heer Th. G. L. Ilooij
pag. 3
De avonturen van professor Nimbus.
pag. 3
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: De kerken en de wapenindustrie.
pag. 1
Mr. E. Elias: Groote dingen in een kleine
straat.
pag. 3
Van onzen Londenschen correspondent: Wal
cheren in Londen.
pag. 4
Dr. Tjebbo Franken: De bloembollen.
pag. 6
A. Meilink over de bloem van den dag: Rhodo
dendron.
pag. 6
G. J. Kalt: Wijdingsavond te Heemstede.
pag. 8
De uitvoering door leeraren van de Mij. t, B.
der T.
pag. 8
K. de Jong over de uitvoering van „De Stem
des Volks"
pag, 8
Haarlem's Dagblad zal. evenals het vorig
jaar, ook op GOEDEN VRIJDAG verschijnen,
NIET op Paasch-Maandag.
DE ADMINISTRATIE.
Onware berichten over den
gulden.
In de „Financial News".
(LONDEN, 16 April (V.D.) „The Finan
cial News" van heden bevat de volgende
passage in het overzicht van de wissel
markt van Maandag:
„Ofschoon de rust op de buitenlandsche
wisselmarkt voortduurt, zou het een vergis
sing zijn te gelooven, dat de verkoopdruk op
de betaalmiddelen van het Goudblok reeds
afgeloopen zou zijn. De aanval op den gulden
zou op ieder oogenblik kunnen worden her
vat en intusschen is er geen spoor van
eenige repatrieering van de gelden, die een
toevlucht in het buitenland hebben gezocht.
Het is begrijpelijk dat niets zal gebeuren tot
na Paschen, maar het zou geen verwonde
ring behoeven te baren, indien de invloed
van de vacantiedagen ten spijt, de aanval
reeds deze week zou worden hernieuwd.
In gewoonlijk goed ingelichte kringen
wordt geloofd dat de Nederlandsche regeering
inderdaad zorgvuldig een plan heeft opge
steld voor een devaluatie van den gulden met
20 pc-t. en dat dit zal worden toegepast zoo
dra de hangende verkiezingen achter den
rug zijn.
Er kan geen twijfel bestaan, dat, ondanks
de ontkenningen, de regeering het vraag,
stuk der devaluatie ernstig overweegt. Zelfs
indien het uiterste wordt gedaan om niet te
devalueeren, dan is het alleen een voorzich-
tlgheidsmaatregel teneinde de noodzakelijke
maatregelen voor te bereiden, in geval een
onweerstaanbare druk de autoriteiten zou
dwingen. Daar tot voor kort een cijfer van
2-5 pet. de meest geuite voorspelling was,
schijnt de keuze van 20 pet. waarschijnlijk
genoeg".
In verband met deze passage heeft
V.D. zich in verbinding gesteld met
den President van de Nederlandsche
Bank, die dit bericht van a tot z
onjuist noemde en verklaarde, dat
het behoorde tot de categorie „ten
dentieuze en onware berichten, die
den laatsten tijd in de „Financial
News" voorkomen".
DE BONUS-UITKEERING AAN OUD
STRIJDERS.
WASHINGTON, 16 April (V.D.) President
Roosevelt schijnt zich accoord te hebben
verklaard met een compromis met het con
gres over de bonusuitkeering aan de oud-strij
ders. Hij zou nl. bereid zijn het heden in te
dienen wetsontwerp te onderteekenen, het
welk o.a. inhoudt, dat de certificaten der
oud-strijders een vervroegde vei-valdatum
zullen krijgen, terwijl voorts federale ver
handelbare obligaties zullen worden uitge
geven ten behoeve van de oud-strijders, die
hun certificaten onmiddellijk in geld wen
schen om te zetten.
