AGIO
Vredeswil in de Concertzaal
HANDELSBLAD
TREFFERS"
V R TJ D X G 17 M E X 1935
I-I A X R C E XPS' D X G S E X
T3
DE NIEUWE
Overleg tegenover geweld.
In de Concertzaal werd Donderdagavond
een getuigenisavond gehouden tegen den oor
log, welke avond uitging van de samenwer
kende vredesvereenigingen, vormende den
Vredesraad Haarlem. De voorzitter, de heer N.
H. Beun formuleerde het doel van den avond
door op te merken dat in Europa een golf
van nieuw vertrouwen op het geweld is ont
staan, in plaats van dat op overleg. De vre
desbeweging mag hier en daar wel een tijde-
lijken, terugslag door ontmoediging ondervin
den, over het algemeen wint zij in Nederland,
vooral aan diepte van overtuiging. Spoedige
resultaten kan men redelijkerwijze niet ver
wachten; des te meer is het noodig dat men
blijft staan op het eenmaal ingenomen stand
punt.
Prof. dr. J. A. Veraart sprak daarna met
als onderwerp „De moderne oorlog en de ze
delijke orde", waarin hij liet uitkomen dat
meer nog dan een beroep doen op het gevoel
der menschen door afschildering van aller
lei griezeligheden het noodzakelijk is den
mensch te plaatsen in zijn individueele en re
delijke verhouding tot God, met andere woor
den: een beroep te doen op 's menschen
rede.
Tegenover de rede staat de oorlog als èen
groote zonde, een vergrijp tegen de orde der
schepping. Sociologische ervaringen leeren,
dat het gevoel tot uitersten leidt; Duitschland
laat ons zien hoe men kan afzakken in zedelij
ke orde. Daarbij komt dat daar getracht
wondt (door Ludendorf en Rosenberg o.a.) de
Christelijke gedachte door de heidensche te
vervangen, opdat de machtswellust en het
overspannen nationalisme vrij kunnen regee-
ren. Zij, die in Duitschland strijden tegen de
onchristelijkheid, strijden tevens tegen de oor
logsgedachte.
Een nieuwe oorlog zou een grootere misdaad
zijn dan vroegere oorlogen, omdat een nieuwe
oorlog kwalitatief zoo geheel met de vroegere
zou verschillen. De redeneeringen in parle
menten en elders gaan niet alleen in tegen
het zedelijk beginsel, doch bevatten een mis
dadige gedachte, welker uitvoering men indi
vidueel afkeurt en streng straft: moord. In-
kieeding in diplomatieke vormen is huiche
larij.
De aanmaak van oorlogstuig, wat een zaak
is geworden als zoovele andere, bewijst hoe de
leiders der wapenindustrie afgestompt moeten
Zijn voor de christelijke moraal. Het twistpunt
is niet de aanmaak zelf, maar wel: wie levert
de meeste wapenen aan Abessinië en Bolivia
of Paraguay?
Prof, Veraart besloot zijn rede met er den
nadruk op te leggen dat ieder mensch onge
acht zijn gezindte, een gelijke Goddelijke
waarde heeft en dat ieder mensch die zich
van deze orde bewust is, oorlog en oorlogs
voorbereiding dient te best-rijden.
Mevrouw R o sVr ij m a n sprak over: „Een
nieuwe oorlog beteekent ondergang der be
schaving.!,' Zij wilde een beroep doen op het
gevoel, (niét gevoeligheid) van recht, waar
heid en het Goddelijke in den mensch. „Wij
staan" aldus de spreekster, „dichter bij een
herhaling dan in de maanden voor Augustus
1914." Beschaving moet niet uitgelegd worden
alleen met de woorden: radio, techniek, lozen,
schrijven en rekenen, maar vooral moet het
zijn „een innerlijke groei van de moreelè
kracht, h-et wezen van mensch en volkeren".
Het moet beteekenen een groeiend rechtsbe
wustzijn der volkeren, die hun geschillen wil
len laten berechten door derden. Op enkele
groepen na zijn wij zoover reeds gevorderd,
waarmee wij de grens van een internationale
rechtsorde hebben bereikt en de beschaving
een groote stap zou hebben gedaan. Dan zul
len wij ook moeten leeren niet meer te spre
ken van „vaderland" of „moederland" maar
van „broederland".
De wetenschap en techniek zijn misbruikt
voor egoïsme en stoffelijke welvaart, waar
door zij lot een vloek zijn geworden. Dit mis
bruik van het intellect kan ons naar den on
dergang leiden. Dan zal het volk met afschuw
en vrees zien naar de laboratoria. De drie
drijfkrachten die de beschaving bedreigen
zijn: het machtsidiotisme, gesteund door de
kapitalistische zucht naar winst, gesteund
door het omgekochte intellect.
Een nieuwe oorlog zou ook moreel een on
dergang der beschaving beteekenen, omdat de
laagste instincten dan niet alleen boven zou
den mógen komen, maar zelfs ten zeerste
zouden worden geëerdDe stoffelijke uit
werking van een nieuwen wereldbrand sou ook
geheel verschillen met vroeger. Men denke
slechts aan de gifgassen, waarbij er zelfs zijn
die de kiemcellen kunnen besmetten, zoodat
vele latere geslachten de oorlogsrampen nog
aan den lijve zouden moeten ondervinden!!
De beste verzekering een oorlog te voorko
men blijft de vrije wilsuiting, de democratie
der volkeren ondanks eventueele gebreken
die wellicht aan het stelsel zouden kleven. De
onwetendheid moet worden bestreden. Niet
zoozeer in den arbeidenden stand, wam,
„mijn werkster is, indien zij een flinken
man heeft, beter op de hoogte dan de meeste
dames in de salon", zei mevrouw Ros—Vrij
man, waarop een luid applaus volgde.
De spreekster eindigde met den uitdrukke-
lijken wenscli dat de Vredesgang in Den Haag
op 18 Mei geen „zwijgende" omgang zou zijn,
in de beteekenis van een passieve, een ge-
dachtelooze daad maar dat iedere vrouw bij
elke stap haar vasten wil den vrede te be
waren, zou versterken.
Na de pauze, waarin velen zich opgaven
voor den Vrouwenvredesgang en nadat
mevrouw J o h. v. d. Vee nW i 1 s o n en
kele liederen had gedeclameerd, sprak Dr. G.
Stuiveling over „De voorwaarden der in
ternationale rechtsorde". Hij zei, dat er nog
slechts zeer weinigen zijn, die een oorlog wen-
schen. Ook onder de militairisten vindt men
vredelievenden, doch vredesbegeerte is nog
geen vredeswil. Dat is in de laatste jaren in
de vredesbeweging wel tot uiting gekomen; er
is slechts een soort pacifisme dat blijvende
waarde heeft, namelijk dat in -moeilijker tijd
moediger wordt. Wij hebben aan zelfover
schatting geleden: wij hebben onzen invloed
overschat. Doch erger is dat wij andieren heb
ben overschat en den bestaandeoi Volken
bond (niet den Volkenbond dien men zich als
ideaal heeft gesteld). Wij hebben de autori
teiten der conferenties overschat, hetgeen
niet wil zeggen dat arbitrage, Volkenbond en
conferenties in wezen onmisbaar zijn.
Gevaarlijker dan deze overschatting is
echter wanneer men niet begrijpt dat een in
ternationale samenwerking alleen dan nut
kan hebben, als in de volkeren internationale
krachten werkzaam zijn. -Internationale
'rechtsorde is onmogelijk ais tevens nationale
machtsmiddelen kunnen blijven bestaan.
Wij zullen moeten beseffen dat. alle volke
ren op enkele punten hun souvereiniteit
zullen moeten prijsgeven, want staatssouve-
reiniteit rust op militairisme, dat schermt met
staatseer (iets wat nooit kan bestaan, omdat
een staat niet denkt noch voelt) en andere
begrippen, die aan een internationale rechts
orde vreemd moeten zijn.
Deze moet berusten op gerechtigdheid, zoo
als elke rechtspraak in een land behoort U
zijn, niet op wraak en daarom staat het te
bezien of een Volkenbondsleger, uitgerust met
moderne middelen, wel toelaatbaar is. afge
zien nog van het zedelijke motief. Wij moeten
weten te kiezen tusschen staatssouvereiniteit,
militairisme, oorlog, ondergang en recht. Het
is de taak van den Volkenbond om behalve
internationaal recht te scheppen, weerzin te
wekken tegen de nationale machtsmiddelen.
Want wij moeten duidelijk weten dat moord
altijd moord is en blijft en dat iedereen er al
tijd individueel voor aansprakelijk blijft!
Daarom dient men zich ook actief te weer te
stellen tegen alles wat dezen gedachtengang
in den weg staat: tegen militairisme, tegen
militaire commando's maar ook tegen gasbe-
scherming. Beschaving en militairisme kan
men niet in een adem noemen en hoe kan
men spreken van beslaande „beschaving'
wanneer zij zichzelf van binnen reeds ver
nielt. zooals bewezen wordt door de wanver
houding in de begrootingen van onderwijs en
defensie?
Uit de volkeren moet de wil om vrede en
recht komen. Anderen zullen dit wel formu
leeren, doch de stuwende kracht dient bet
volk te zijn.
De heer C. J. E. Dinaux dankte de sprekers
en de declamatriee.
KENNEMER KUNSTKRING.
Op uitnoodigïng van de Haarlemsche M. U.
L. O.-schoolvex-eeniging zal de Kenneme:
Kunstkring a,s. Zaterdagavond in het gebouw
van den Haarl. Kegelbond een herhaling ge
ven van de cabaretvoorstelling, waarmee deze
Kring j.l. Zaterdagavond zulk een groot suc
ces heeft gehad. Opgevoerd worden o.a. de
één-acters „Hoog bezoek". „De Bachelor"
„Om een meisje met vijftig mille".
ONDERSCHEIDING.
Bij Kon. besluit is benoemd tot officier in
de Orde van Oranje Nassau G. Warnderink
Vinke, te Bloemendaal, lid van de firma Vinke
en Co te Amsterdam.
ARROND. RECHTBANK.
VEROORZAKEN VAN DOOD DOOR SCHULD.
Een inwoner van IJmuiden had zich Don
derdagmiddag voor de Haarlemsche Recht
bank te verantwoorden, omdat hij zich vol
gens de dagvaarding schuldig gemaakt zou
hebben aan het veroorzaken van den dood
door schuld van het achtjarig jongetje K.
Dijkhuizen. Op 6 Januari van dit jaar, des
middags twaalf xxur, had hij op de Kexxxxemer-
laan te IJmuiden gereden met een motor
rijwiel, met een jongenman als duopassagier.
Plotseling was genoemd jongetje den weg
overgestoken. Hét werd nog juist door den1
linkerkant van ..het stuur tegen het hoofd ge
troffen, waardoor het zulke ernstige wonden
achter het rechteroor en aan den schedel
kreeg, dat het in het St. Anthonio-Ziekenhuis
aan de gevolgen is overleden.
De verdachte, die zeer veel berouw toonde,
zei ontzettend veel spijt van het gebeurde te
hebben, niet alleen voor hem zelf, maar ook
voor het jongetje en zijn ouders. Hij dacht dat
het kind, dat onverwacht was blijven staan,
zou blijven staan totdat hij gepasseerd was.
Maar dit gebeurde niet. Het kind liep plotse
ling schuin naar den motor toe.
Een getuige deelde mee. dat verdachte met
èen snelheid van 45 a 50 K.M. gei-eden had.
Op den hoek van het Kennemerplein had een
auto gestaan, die het uitzicht in de Kenne-
merlaan zeer belemmerde. Getuige had den
indruk gekregen, dat verdachte van het plot
seling verschijnen van het jongetje geschrok
ken was. Hij ging althans even slingeren en
was blijkbaar niet meer volkomen meester
over het stuur. Het kind werd een eind voor
uit gegooid en verdachte was met zijn motor
rijwiel naar rechts omgevallen.
Een andere getuige had den indruk gekre
gen, dat het kind den motorwielrijder niet
gezien heeft. Met den lixxkerkant van het stuur
werd het hoofdje geraakt. Ook deze getuige
schatte de snelheid op 45 a 50 K.M.
Verdachte meende dat,die snelheid te gx-oot
geschat was. Hij meende niet harder dan 25 a
30 K.M. gereden te hebben.
De duo-passagier, als getuige gehoord, schat
te de snelheid op 20 K.M. Hij had ook gezien,
dat het kind onverwacht stil was blijven
staan.
Op een vraag van den President gaf ver
dachte toe, dat hij dit motorrijwiel pas in zijn
bezit had. Den dag vóór de aanrijding had hij
er voor het eerst xnee gereden. Maar twee
jaar daarvóór had hij niet meer op een motor
rijwiel gezeten. Toen hij het jongetje plotse
ling op een drafje den weg zag oversteken,
had hij nog een signaal gegeven, waarop het
jongetje stil ging staan. Verdachte meende te
mogen veronderstellen, dat het zou blijven
staan, totdat hij gepasseerd zou zijn, maar dit
gebeurde helaas niet. Hoewel hij zóó sterk
remde, dat hij al vóór de aanrijding begon
om te vallen, kon hij de botsing toch niet
meer voorkomen. Het ging alles zóó gauw in
zijn werk, dat hij niet eens zag, dat het kind
door den linkerkant van het stuur gegrepen
werd.
De President: „Vond u het niet onverstan
dig onx dadelijk een duo-passagier mee te
nemen op een motor, dien u nog niet kende?"
Verdachte: „Het was xnisschien roekeloos.
Maar ik was erg voorzichtig en was al bij het
vertrek besloten, het kalm-aan te doen."
De Officier achtte het wettig en overtui
gend bewijs geleverd. Hij achtte drie dingen
van dezen verdachte verkeerd. Ten eerste om
met een snelheid van 45 a 50 K.M. te rijden
terwijl het uitzicht- door een stilstaande auto
belemmerd werd. Het komt niet te pas om dan
zoo snel te rijden. Ten tweede kende hij den
motor nog niet. Toch zag hij er niet tegen op
om maar dadelijk een duo-passagier ïxiee te
nemen door een heel drukke straat. Het zou
beter geweest zijn als hij dit maar op een
landwegje had gedaan. Ten derde pleit in zijn
nadeel, dat hij niet dadelijk geremd had, toen
hij zoo plotseling het kind gezien had. Men
moet altijd heel voorzichtig zijn, wanneer
kinderen zich op dén rijweg bevinden, want
van kinderen kan men de meest onbereken
bare manoeuvres verwachten. Verdachte had
dus het zekere voor het onzekere moeten ne
men en stil moeten blijven staan. Spreker
eischte een hechtenïsstraf van veertien dagen.
Verdachte, die niet verdedigd werd, meende i
dat hij niet schuldig aan het ten laste gelegde
was.
De uitspraak werd bepaald óp Woensdag 29
Mei, des morgens half tien.
(Adv. Ingez. Med.)
O VERHEIDS- EN SEMI-OVERHEIDS
BEDRIJVEN EN DIENSTEN.
De onlangs opgerichte Vereeniging van
comptabele ambtenaren bij de overheids- en
semi-ovei-heidsbedrijvcn en diensten, hield bij
Brinkmann in Haarlem haar eerste voor
jaarsvergadering, die zeer druk bezocht was.
In zijn openingswoord gewaagde de voorzit
ter, de heer B. O. Slempels uit Den Haag,
van de aanpassingsnoodzakelijkheid, waar
door voor de openbare bedrijven een zoo
efficient mogelijk beheer dringender dan
ooit is geworden, gegeven de omstandigheid,
dat de overheid de uitkeeringen harer be
drijven niet missen kan, Ernstige bestudeering
van de economie van het bedrijfsbeheer en
degelijke opleiding van den jongen ambte
naar voor hoogere functie achtte hij dan ook
geboden. Hoe men hierover ook moge denken
een feit is. zei spr., dat de ontwikkeling der
dingen gaat in een richting waarin aan be
kwame ambtenaren steeds meer behoefte zal
komen. De vereeniging wil tot een en ander
het hare in zoo groot mogelijke mate bij
dragen, waarvoor steun van de overheid en
uit de betrokken ambtelijke kringen niet kan
woi*den ontbeerd.
Na vaststelling van het huishoudelijk regle
ment, werd besloten twee studiecommissies
in te stellen, de eerste (aan welker arbeid
ook de Vereeniging van Gemeente-Accoun
tants deelneemt) voor de samenstelling van
een overzicht der regelingen van het beheer
der gemeentebedrijven en diensten, in 't bij
zonder der financiën, me't eventueele con
clusies daaromtrent; de tweede voor het uit
brengen van een rapport over den stand der
rationalisatie (mechaniseering en andere
moderne methoden) bij de administraties van
de overheids- en semï-overheidsbedrijven.
Tot voorzitters dezer commissies werden
aangewezen respect, de voorzitter der Ver
eeniging en de heer A. M. J. Kruissink ad
ministrateur van de Prov. Geldersche Electr.
Mij. omtrent; de overige leden is nog over
leg" gaande.
De heer W. J. Hoogteyling. referendaris bij
de Algemeene Rekenkamer hield daarna een
voordracht over verantwoordelijkheid in
's Rijks financieel beheer. In de eerste plaats
werd behandeld de verantwoordelijkheid voor
het gevoerd financieel beleid en voor de juist
heid of rechtmatigheid van het begrootings-
beheei*, beide rustende pp de Ministers! Deze
kunnen echter volgens onze Wetgeving des
wege niet persoonlijk aansprakelijk worden
gesteld. Vervolgens werd de verantwoorde
lijkheid en aansprakelijkheid van comptabe
len voor het beheer van Rijkskassen onder
het oog gezien, terwijl spreker daarna het
verschil in het licht stelde tusschen de aan-
spi'akelijkheid van comptabelen tegenover
de Rekenkamer en de ambtelijke verpïichtin;
.tot. vergoeding ..van schade, berustende op
het Rijksambtenarenreglement. Mede werd
een overzicht gegeven van de gelden en waar
den. welke geacht moeten worden bestand-
deelen van de kas uit te maken. Tenslotte
werd gemotiveerd waarom gelden, welke aan
anderen toebehooren maar zich in de kas van
een comptabele bevinde.n, evenals Rijksgeld
aan de Rekenkamer moeten worden verant
woord.
Op deze lezing volgde een gêanimeerde ge
dachten-wisseling. Tenslotte brachten de leden
per extra-tram van de N.Z.H. éen bezoek aan
de Flora te Heemstede.
Het Voorbereidend Onderwijs
Aantal leerlingen.
In 1934 wex'd het voorbereidend onderwijs
te Haarlem (er zijn 29 scholen) gevolgd door
2964 leerlingen, tegenover 3029 in 1933. Er
wareix evenwel 230 leerlingen ingeschreven
die geen plaats konden bekomen. Daaronder
warexx er alleen reeds 100 die ingeschreven
waren bij de voorbereidende school no. 7 in
de Berkenstraat. Deze school is met de 100
leerlingen die haar nu bezoeken reeds ge
heel bevolkt. 60 leei'lingen staan ook inge
schreven voor de vooi-bereidende school no.
6 in de Ternatestraat
INGEZONDEN.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukken, geplaatst of niet
geplaatst, icordt de kopij den inzender niet
teruggegeven.
PERSONALIA.
De volgende afgestudeerden van de Middel
bare Technische School te Haarlem werden
geplaatst in de navolgende beti-ekkingen:
Af deeling Bouwkunde: G. L. Bothof, als
teekenaar bij architect J. C. Dop. Overveen.
J. W. Smits, als teekenaar bij de' Nederland-
sche Heidemaatschappij. Arnhem.
Afdeeling Weg- en Watex-bouwkunde: P.
Groenhart, als opzichter bij den Provincialen
Waterstaat- van Noord-Holland. H. Hesselink.
als opzichter bij den Provincialen Waterstaat
van Noord-Holland. J. S. R. Mullender. als op
zichter bij Gemeentewerken van Nieuwer
Amstel A. "van der Plas, als opzichter bij Pu
blieke Werken Amsterdam afdeeling Haven
werken. C. Roozing als toezichthebbende bij
den sluisbouw bij den Rijkswaterstaat, district
Amsterdam-Boven-Rijn I. J. M. J. Sandee. als
opzichter bij aaxxxxemer W. H. Klos, Bloemen
daal. B. A. Thedinga, assistent uitvoerder te
Weesp bij de Nederlandsche Basalt Mij., H.
Vroom, als opzichter 3de klasse bij den Pro
vincialen Waterstaat van Zuid-Holland.
Afdeelmg Wei-ktuigbouwkunde: S. Dijkstra,
als assistent bij het Gemeente Gasbedrijf,
's-Gravenhage. C. C. W. de Hart-, als assistent
bij het Bureau voor Toegep. Aero- en Hydro
dynamica, Heemstede. K. W. Huizenga, als
employé bij de N.V. Heemaf verkoopkantoor,
Groningen. L. A. de Lange, als assistent bij de
Luchtvaartdienst van het Dep. van Water-
slaat. H. W. Morsman, als constructeur bij de
Mach.fabriek Gebr. Stork en Co., Hengelo
(O.). J. J. Poolman, als leeraar in natuur- en
werktuigbouwkunde by de 3de Ambachts
school, te 's-Gravenhage. G. G. Sanders, als
assistent bij de Koninklijke Nederlandsche
Hoogovens en Staalfabriekeix IJmuiden, W. J.
Wyrdeman, als technisch bediende en Ver
tegenwoordiger bij A. Merens, Amsterdam.
zijn kleine ADVERTENTIES
a fl.in het
Bijkantoor Haarlem en Omstreken
TEMPELIERSSTRAAT 32
HET WOORD ZEGT HET REEDS
99
zijn altijd r£ak.
(Adv. Ingez. Med.).
Het Openbaar Lager Onder
wijs.
De Afdeeling Haarlem van Volksonderwijs
wekt per circulaire de ouders op, hun kinderen
op de openbare school te plaatsen. Dit zal
sinds 1920 weer de zooveelste vergeefsche
poging zijn. Volksonderwijs weet wel, kan 't
tenminste weten, dat de „eenheidsschool" de
wonde is. waaraan het openbaar onderwijs in
de steden wegkwijnt. Alle vereenigingen (Volks
onderwijs. Ned. Onderw. Gen.. Bond van Ned.
Ond. enz.) en alle partijen (S.D.A.P.. Vr. D. P.
enz) weten het Is het dan niet zoixderlhxg,
zeifs onverantwoordelijk, dat men aan de
„eenheidsschool" vasthoudt? Die school ver
vreemdt het Nederlandsche volk van het open
baar onderwijs. Zelfs de openbare ondemvij-
zers sturen er hun kinderen niet heen!
Het bijzonder onderwijs heeft in de steden
het openbaar onderwijs geheel overvleugeld.
De ouders worden op de bijzondere school naar
wensch bediend.
Alle voorstanders van openbaar onderwijs
dien.en te weten:
1. dat vele openbare onderwijzers sinds de
invoering van de eenheidsschool in 1920 ont
slagen zijn;
2. dat in 1935 en volgende jaren er weer on
derwijzers ontslagen zullen worden;
3. dat de kans voor de jongeren, om bij 't
openbaar onderwijs geplaatst to worden,
steeds gei'inger wordt;
4. dat het openbaar U.L.O. en M.O. eerlang
ook door 't bijzoxxder onderwijs voorbijgestreefd
zullen worden.
Kunnen alle partijen en alle vereenigingen,
die voor 't openbaar onderwijs zijn, zich niet
aaneensluiten, om pogingen aan te wenden,
de „eenheidsschool" bij 't~ openbaar onderwijs
opgeheven te krijgen?
Er is nog wat te redden, er is nog gebied te
heroverexi
Men haxxdele spoedig!
EEN VOORSTANDER VAN OPENB,
ONDERWIJS.
Zaterdag 18 Mei is de
Reclasseeringsdag.
Dien dag worden er door het geheele land
collecten gehouden ten behoeve van het re-
classeeringswerk. Dit werk dat zoo ontzagge
lijk veel goeds doet door de hulp die het den
ontslagenen gevangenen verleent, verkeert in
financieelen nood, mede door de steeds ver
mixiderde bijdrage die, voor dit toch zoo nood
zakelijke werk uit de openbare kassen kan
worden beschikbaar- gesteld.
Daarom doet dit werk een beroep op het
geheele volk. Wanneer ieder een klein offer
brengt kunnen weer vele ontslagen gevange
nen geholpen wordexv Koop daarom Zaterdag
a.s. een speldje. Gij doet er eexx goede daad
xnede!
Comité van aanbeveling te Heemstede: Jhr.
J. P. W. van Doorn, Dr. E. A. M. Droog. Dr. J.
Laeyendecker. Dr. B. Ch. Ledeboer. Jonk-
vrouwe W. van der Goes, Broeder F. H Jon
ker. H. M. Fockens, I. DroogDeckers, N. Vos,
N. Kubat-zBrugman, Ds. G. Barger.
Namerxs het plaatselijk comité.
P. J. M. LEDEBOER—STEVENS.
men aan den Vrouwen Vredesgang in Den
Haag. Vertrek 2.30 uur van het Malieveld.
Aanmelden: Groote Houtstraat 31 (Vredes-
winkel), Kleverlaan 162, Van Hogendorpstraat
3, Vijver-laan 8, Gai'enkokerskade 31rood.
Men kan zich, zonder aanmelden ook bij
den stoet aansluiten, mits voorzien van een
witte bloem. Retour N.Z.H. Tram f 1. Vertrek
Halte Den Hout 12 uur, van Soendaplein 11.30
uur.
Zaterdag ook kaarten in de trams bij den
conducteur, zonder voorafgaande aanmeldixxg.
HET BESTUUR VAN DEN INT.
VROUWENBOND VOOR VREDE
EN VF.iJHEIP
v. Hogendorpstraat 3, Haarlem.
Aan de Vrouwen!
Dooft, dooft den haat! Ontsteekt, ae
liefdevuren!
Waar Vx'eed' zijn woonstée bouwt mag
nimmer haatvuur wóen
Dooft, dooft den haat, de menschheid telt
reeds d'ux-en;'
Blijft Vrede waarlijk hier? Welk God'lijk
vizioexx!
Verspert hem niet den weg. O, koestert
hem. den Vrede,
Hij blijft, waar 't liefdevuur verteerd
heeft wrok en haat.
Leedt gij te veel?Dan rijz' bij u de
bede
Dat niemand lijd' als gij, door wond die
oorlog slaat.
Op vrouwen op! Laat liefdevuren branden!
Is 't hart niet ruimer dan de grenzen
van een Staat?
Eén vriendschapsband omvatte alle
landen;*
Laat mannen broeders zijn! Dooft gij
den haat.
C. TH. M. BOON.
Beroep op de Vrouwen.
Uit een toespraak van Briand te
Gourdon (Z.-Frankrijk) in Juni 1931.
Er zijn mannen, die den vrede willen hand
haven op eeix buitengewoon gevaarlijke ma
nier: door de methoden en middelen van het
verleden.
In werkelijkheid hebben deze methoden en
middelen altijd tot oorlog geleid en wat nu
noodig is, is door alle middelen den oorlog
vermijden.
Geleerden strijden er dagelijks voor, ons te
verlossen van tuberculose exx kanker. En zou
dan de oorlog, de afschuwelijke oorlog, het
eenige kwaad zijn, waar de menschheid mach
teloos tegenover staat? Neen, zeker niet! Ik
kan het niet gelooven. Het is op den steun van
de vrouwen, dat ik reken, op de vrouwen ver
laat ik mij. Zoolang de vrouwen met ons zijn.
zoolang zij haar Vaderland beschermen, haar
echtgenooten, broeders en kinderen, zoolang
zij uit de goedheid van haar hart al haar
krachten inspannen om de menschheid te
verdedigen tegen de afgrijselijkheden van den
oorlog, is onze zaak in goede handen. Ik smeek
haar dus, om onze zaak nooit te verlaten. Op
haar moeten wij blijven rekenexx. om onze
groote beweging te schragen; tot haar wexxd
ik mij in dit plechtige uur."
Overgenomen uit „The Paris Pact" (Het
Briand-Kellogg-Pact)een brochure van de
Wereld-Uxxie van Vrouwen voor Internatio
nale Overeenstemming. Een welsprekender be
roep op de vrouwen dan dit van den grooten
Franschen strijder voor den vrede is nauwe
lijks denkbaar.
BEROEP OP DE MANNEN VAN HAARLEM
EN OMSTREKEN.
Mannen en Vaders.
Wij vragen U, stelt Uwe Vrouwen en doch
ters op IS Mei in de gelegenheid deel te ne
Als 't kindje binnen komt.--.
Een oude regel uit een ouderwetsch vers van
een even ouderwetschen dichter? Misschien
naar den vorm; maar zeker niet naar den in
houd. Want de ontroering, die ons ouderen
bevangt bij 't zien van 't heel jonge kind. dat
xxog zoo argeloos en vertrouwend ons tege
moet komt. is van alle tijden, en door alle
eeuwen heen. Van de vroegste geschiedenis
af hebben dichters die ontroering onder
woordeix trachten te brengen. Onder degenen,
wien dit bijzonder gelukt is, heeft Victor
Hugo ons met zijn „Lorsque l'enfant parait"
een stukje echte poëzie nagelaten en zich bij
ouders en grootouders onsterfelijk gemaakt,
terwijl de mooie Nederlandsche vertaiixxg van
Beets zal blijven voortleven als zijn andere
werk in vergetelheid zal zijn geraakt. Immers
ook nu is 't nog precies als vroeger: „Als 't
kindje binnenkomt, lacht heel het huisgezin,
allen haalt het met een lachje exx zoete
woordjes ixx." Ook xxu kunnen we in het ern
stigste gesprek verdiept zijn over wetenschap
en kunst, over plicht en vaderland, staat of
godsdienst maar plotseling wordt dit lachende
gestaakt. Waxit.... ,,'t Kindje komt hinnexx!,
vaarwel kunst, godsdienst, staat! 't Wordt
kusjes voor den mond en kneepjes in de wan
gen. En hobbelen op de knie en jok en kinder
praat
In de laatste dagen is er een kindje bij
iedereen binnengekomen, wel niet in levenden
lijve, maar als de bekoorlijke afbeelding er
van, die de gezameixlijke vredébaiiden in öui-
zexiden exemplaren hebben lat'en.;verspreiden.
En met de gedachte aan dat oude gedichtje
ben ik overtuigd, dat niemand, die de plaat in
zijn brievenbus heeft gevonden, haar dadelijk
ruw in elkaar heeft gefrommeld en in de prul-
Iemand gegooid. Ongetwijfeld zal een ieder
en zeker zullexi alle vrouwen exx moeders een
oogenblilc onder de bekoring vaix 't lieve, aan
trekkelijke gezichtje zijn gekonxexx exx mis
schien zullen zeer velen er toe gebracht zijxx,
ook te lezen, desnoods met een zucht, wat die
Vrouwexx-vredebondexx nu al weer te vertellexx
hebbexx. Ook dit khxdje, zoo modern als 't er
uit ziet ixx zijn tricot kruippakje kijkt met de
zelfde groote. vriendelijke oogen oixbevangen
de wereld aan als alle axxdere baby's van alle
vroegere eeuwen: maar in welk eexx 'wereld
is het terechtgekomexx! De Engelsche staats
man Baldwin heeft haar een paar wekeix ge
leden een krankzinnigengesticht genoemd en
het schijxxt, dat deze vergelijking bij velen in
druk heeft gemaakt gelukkig, te oordeelen
xxaar de tallooze keeren, dat ze overal wordt
aangehaald, 't. Komt mij zoo voor, dat de uit
drukking xxog te zwak is, om den toestand te
teekenexx exx in zekeren zixx belecdigend voor
de arme zixxneloozexx die ixx de nxeeste gevallen
zich zelf 't meest benadeelen exx ten over
vloede nog onbewust zijn van wat ze bedrijven.
Maar, daar er door intelligexite meixsclxen uit
win- of heersch- of eerzucht bewust op oorlog
wordt aangestuurd, daar de wetenschap zich
verlaagt, om te studeeren op de middelen, om
de menschheid zoo snel mogelijk en steeds op
wreeder wijze te verdelgen, lijkt mij dat in
deze wereld alle duivels uit de hel zijxx losge
broken. een wereld waarover wij ons diep, lxeel
diep hebbexx te schamexx. Eix wie in de ver
wachtende. argelooze oogen van het kind
heeft gekeken en dat oogenblik van groote
zachtheid heeft gevoeld, die ontkomt xxiet aan
een diep schuldbesef, dat wij 't in zulk een
wereld moeteix latexx opgroeien exx xxiet alles
ixx 't werk stellen, om deze toegankelijker te
maken voor oixze idealen.
Ik wil niet in herhaling vexwallexx van wat
men iederen dag ixx deze kolonxmexx kan lezeix
van de velen, die gelukkig de gelederen der
pacifisten korneix versterken en in wie de ge
dachte brandt: „Zoo xnag 'I, niet langer, de
oorlog moot weg!" Ik wil er alleen even aaxx
herinneren, dat Haarlem op dit gebied een
xxaanx te verliezexx heeft en dat we dus moe
ten zorgen, den Vrouwen-Vredesgang op Za
terdag 18 Mei, waarvoor 't Kindje uw aaix-
dacht vroeg, zoo indrukwekkend mogelijk te
doexx zljix. Reeds in 1915 zagen vrouwen uit de
geheele beschaafde wereld kans, om in Dexx
Haag ondanks reusachtige verkeersmoeilijk
heden. op een congres bijeen te koxxieix. en
daar te protcsteereix tegen den oorlog, waarbij
tegelijkertijd de Internationale Vrouwenbond
v. Vrede en Vrijheid werd opgericht. Toen was
't reeds Haarlem, dat een heel bclangxüjk con-
thxgent aaxx bezoeksters opleverde eix 't be
hoort tot mijn gelukkigste herinneringen, dat
ik in 't rapport over de deelneemsters van onze
stad, uit Den Haag mocht vernemen: Haar
lem heeft eexx pluim verdiend.
Helaas, velen zijn reeds heengegaan, want
de meesten van ons waren al niet jong meer;
maar zij, die aan dit congres een werkzaam
aandeel hebben genomen, zij zijn de anti-
oorlogsgedachte trouw gebleven cn hebben een
jonger geslacht ervoor weten op te voeden.
En bij alle gelegenheden was Haarlem vooraan
in den strijd voor Vrede door Recht: bij 't
ontwapenings-petitionnement aan Henderson,
waarbij Deventer en Haarlem 't grootste aan
tal handteekenïixgexx inbrachten: bij den
Vrouwen-Vredesgang van verleden jaar toen
er alleen uit Haarlem 1000 vrouwen in den
stoet meeliepen en de presidente van den Ix>
tex-nationalen Vrouwenbond schertsend op
merkte. dat Haarlem een broeinest van paci
fisme was. Moge het ook nu de traditie ge
trouw blijven!
TH. THIELWEHRBELN,
