CHIEF WHIP
MEER DAN 15 JAREN
FAVORIET!
Regeering wenscht
machtigingen.
WELKOM VREEMDELING!
ZATERDAG 22 JUNI 1935
HA A-RE EM'S DAGE E A D
Om uitvoerverboden te kunnen
uitvaardigen.
Ter bevordering van den vrede.
De regeering heeft bij de Tweede
Kamer een wetsontwerp ingediend,
waarbij zij de bevoegdheid vraagt tot
het uitvaardigen van uitvoerverbo
den ter bevordering van de interna
tionale samenwerking in het belang
van den vrede of ter bescherming van
de levensbelangen vair het rijk in tij
den van buitengewone internationale
spanning.
De aanleiding tot het indienen van dit
wetsontwerp is gelegen in de actie, welke in
1934 werd ondernomen door den Volkenbond
in verband met het geschil tusschen Bolivia
en Paraguay. Aan de onderscheiden regee
ringen is toen gevraagd of zij in het belang
van de staking der vijandelijkheden bereid
zouden zijn om den uitvoer van wapenen en
oorlogsmateriaal naar deze beide landen te
verbieden.
De Nederlandsche regeering achtte het ge-
wenscht, in deze haar medewerking te verlee-
nen. Zij heeft dit gedaan door gebruik te
maken van de bevoegdheden, welke voort
vloeien uit de Vuur wapenwet. Geheel volledig
was echter dit uitvoerverbod niet. Immers,
het kon zich niet uitstrekken onder die wa
penen, die niet onder de Vuurwapenwet vallen
en met name kon de uitvoer van luchtvaartui
gen niet worden verboden.
Krachtens het thans ingediende ontwerp
houdt cis Kroon zich de bevoegdheid voor om
als maatregel van internationale samenwer
king tot het voorkomen of het beëindigen
van vijandelijkheden den uitvoer te verbieden
van goederen van welken aard ook.
Telkens wanneer wordt overgegaan tot het
vaststellen van een uitvoerverbod, zullen be
paalde groepen hier te lande, werkzaam in de
industrie of in den landbouw, daarvan nadee-
lige gevolgen kunnen ondervinden. Dit was
reeds het geval met betrekking tot de Neder
landsche wapenindustrie toen de regeering is
overgegaan tot het vaststellen van een uit
voerverbod van wapenen naar Bolivia en Pa
raguay. Door aanvaarding van het lidmaat
schap van den Volkenbond heeft Nederland
echter verplichtingen op zich genomen.
De bevoegdheid, welke hier aan de kroon
wordt verleend, zal zich niet moeten beperken
tot het rijk in Europa, derhalve hebben de
bepalingen van het wetsontwerp ook betrek
king op Nederlandsch-Indië, Suriname en Cu
racao.
Van dit wetsontwerp is gebruik gemaakt om
de bevoegdheid, welke de kroon thans bezit
met betrekking tot het leggen van uitvoer
verboden in tijden van buitengewone inter
nationale spanning krachtens de wet van 3
Augustus 1914, nader te preciseeren. Genoem
de wet geeft aan de kroon de bevoegdheid om
in geval van oorlog of oorlogsgevaar alsmede
zoolang niet door de kroon is verklaard, dat de
door den oorlog of het oorlogsgevaar veroor
zaakte bijzondere omstandigheden hebben op
gehouden te bestaan, den uitvoer van goede
ren te verbieden.
Of uit de woorden „dreigend oorlogsgevaar"
in art. 1 lid 2 mag worden afgeleid, dat de be
doelde maatregelen ook kunnen worden ge
nomen in tijden van buitengewone internatio
nale spanning, welke kunnen voorafgaan aan
een toestand van oorlog of oorlogsgevaar, in
den zin van art. 188 van de grondwet, is aan
twijfel onderhevig.
De regeering heeft derhalve deze gelegen
heid benut om aan de kroon ook voor die voor
afgaande dagen de hier besproken bevoegd
heid toe te kennen. Alle bevoegdheden, welke
de Gouverneur-Generaal van Nederlandsch-
Indië en de gouverneurs van Suriname en van
Curacao krachtens de bestaande wetgeving
met betrekking tot deze materie bezitten, blij
ven na het tot stand komen van deze wet on
veranderd bestaan.
Onder uitvoer wordt ook wederuitvoer van
doorgevoerde goederen begrepen. Voorts zijn
bijzondere voorzieningen ten aanzien van de
luchtvaart opgenomen, in analogie met het
geen is bepaald in art. 3 van het douanebesluit
voor de luchtvaart.
Ten slotte bevat het wetsontwerp een voor
ziening voor ten uitvoer verboden vervoermid
delen zelf. die op eigen kracht en dus niet als
lading naar het buitenland zouden willen
vertrekken, welke voorziening ook in het bij
zonder ten aanzien van vliegtuigen niet gemist
kan worden.
Het is gebleken, dat de fraude door den
bankier S. te Wormerveer gepleegd, erger ls,
dan men eerst dacht. Zeker 600.000 moet,
volgens de N.R.C., vermist worden. Nog steeds
komen nieuwe gevallen aan het licht. Donder
dag bleek o.m. dat het geheele grondkapitaal
van de 'stichting Werkmanssteun- en zieken
fonds is verdwenen, evenals een aanzienlijk
bedrag van de gelden van het Wilhelminapark,
die de firma onder haar beheer had. Ook de
fondsen van het Weeshuis zijn tot een bedrag
van 40.000 verdwenen.
Vele neringdoenden bevinden zich in groote
verlegenheid, evenals tal van werkbazen en
kleine fabrikanten, die vandaag moeite zullen
hebben om hun personeel te betalen.
De Justitie heeft Vrijdag bij diverse Amster-
damsche banken een bedrag aan effecten van
5 ton achterhaald, dat hoogstwaarschijnlijk
aan de rechtmatige eigenaars zal kunnen wor
den uitgekeerd.
Naar alle waarschijnlijkheid, is de politie
den voortvluchtige nu op het spoor en men
vermoedt, dat de aanhouding een kwestie van
tijd is.
Vandaag zouden de burgemeester en de com
missaris van politie een onderzoek in Den
Haag instellen.
Op initiatief van den heer Alberts is Vrijdag
avond in de nieuwe sociëteit te Wormerveer
een vergadering belegd, die alleen toegankelijk
was voor gedupeerden bij de bankfraude.
Tegen 9 uur waren een honderd personen
aanwezig. Ook burgemeester Draaijer en de
commissaris van politie, de heer De Groot,
waren aanwezig. De burgemeester nam het
eerst» het woord en gaf den aanwezigen in
overweging niet langs den weg der sensatie
in deze treurige zaak te werk te gaan Er wa
ren andere middelen om het gewenschte doel
te bereiken en deze middelen worden thans
door de justitie toegepast en niet zonder suc
ces. De zaak is in goede handen. Wilde men
verder nog naar den heer Alberts luisteren,
dan kon men dat doen, maar men zou daar
mee niets bereiken. De aanwezigen waren het
daarmee blijkbaar volkomen een-s en verlieten
op een drietal personen na de zaal.
JONGEMANNEN HADDEN HET OP
MUNTMETERS VOORZIEN.
De Arnhemsche recherche heeft een 18-ja-
rigeii jongeman aangehouden, die in een
achttal perceelen te Arnhem één of meerma
len den gas- en electriciteitsmeter had ge
ledigd, waarbij hij zich gewoonlijk toegang
verschafte door middel van valschc sleutels.
Bovendien heeft de politie twee medeplich
tigen gearresteerd. Bij het onderzoek is ge
bleken, dat het drietal nog enkele kleine in
braken had gepleegd.
Fraude te Wormerveer nog
ernstiger?
Zeker zes ton zou verduisterd
zijn
Politie is den kassier op het spoor.
(Adv. Ingez. Med.)
De export van Gero daalde.
Saldo der exploitatie bestemd voor
afschrijving en reserveering.p
Aan het verslag over het boekjaar 1934 van
de N.V. Gerofabriek te Zeist ontleenen wij het
volgende
Het boekjaar 1934 heeft voor onze vennoot
schap ten opzichte van 1933 geen veranderin
gen van ingrijpenden aard gebracht, wat de
mogelijkheden tot afzet onzer producten aan
gaat. Onze export ging nog verder achteruit.
Daartegenover konden onze zaken op de bin-
nenlandsche markt worden uitgebreid.
Nadat de winst- en verliesrekening is gede
biteerd voor afschrijvingen op effecten ad
f 1000 en de rente op het reservefonds ad
f9300, hebben wij, gezien den algemeen on-
zekeren toestand, de afschrijving op den post
gebouwen, terreinen, machines en gereed
schappen, ad f 74.000 verhoogd met f 40.993 en
na toevoeging van het- saldo winst 1933 ad f 35
gebracht op f 115.028.
Tegenover de kosten, voortvloeiende uit de
uitgifte van de 5 pet. obligatieleening ad
f 500.000 en ons risico bij de devaluatie van
den Belgischen franc, reserveerden wij f 20.000.
De winst en verliesrekening staat
Debet voor: afschrijvingsrekening f74.000
(onv.), interest oblig.-leening (2.781), extra
afschrijving f41.028 afschrijving effec
ten f 1000 (onv.), rente reservefonds f9300
(8691), reserve emissiekosten en devaluatie
Belgische franc f 20.000 totaal f 145.328
en
Credit voor: saldo winst 1933 f35
exploitatie f 143.835 (141.485), verjaard divi
dend f 1458 totaal f 145.328.
Tien mille op raadselachtige
wijze verloren. £en halve eeuw geleden
Slordig met het geld omgesprongen.
Bij de Leidsche politie heeft een aannemer
uit Den Haag aangifte gedaan van het feit,
dat hij meer dan f 10.000 verloren had.
De man was van Katwijk gekomen op de
fiets, via Oegstgeest en naar Den Haag te
ruggereden. Hij bemerkte, nadat hij Kat-
wijk-Binnen gepasseerd was, dat hij zijn
portefeuille met ruim f 10.000 aan bankbil
jetten miste.
Zooals hij te Leiden verklaarde, had hij
te Katwijk het politiebureau niet kunnen
vinden. Derhalve was hij doorgereden naar
Leiden, waar hij op het hoofdbureau aan de
Zonneveldstraat aangifte heeft gedaan van
de vermissing. Hier vertelde hij ook, dat hij
te Katwijk bij de Rogersbrug van zijn rijwiel
was gestapt, de fiets aan den berm van den
weg had gelegd en zelf eenige oogenblikken
in het gras was gaan liggen. L. veronder
stelde, dat de portefeuille hem daar uit den
zak gegleden moest zijn.
Op een vraag van de politie of hij niet
dadelijk naar de plek was teruggekeerd om
daar zelf een grondig onderzoek in te stellen
naar het verloren geld, antwoordde de man,
dat hij den weg naar die plek niet meer terug
had kunnen vinden.
De Leidsche politie heeft vanzelfsprekend
onmiddellijk de politie der omringende ge
meenten, waar L. gepasseerd was. in kennis
gesteld van de vermissing en de Katwijksche
politie verzocht ter plaatse, waar L. zeide in
het- gras gelegen te hebben, een grondig on
derzoek in te stellen. Dit alles is tot dusverre
zonder resultaat gebleven.
DOOR PIET VAN DER HEM.
Uit Haarlem's Dagblad van 1885.
22 Juni:
Tengevolge van het bepaalde voor
nemen van den Spaanschen koning, om
de door de cholera aangetaste provin
ciën Murcia en Valencia persoonlijk te
gaan bezoeken, waartegen de minister
president Canovas zich ter sterkste had
verzet, heeft het ministerie zijn ontslag
aangeboden.
Latere berichten melden echter dat de
koning na de leiders der oppositie
geraadpleegd te hebben van zijn reis
naar Murcia heeft afgezien, waardoor
het kabinet-Canovas aan het bewind
blijft.
Door onze lens gesnapt.
Mevr. C. S. de Veer—Blok.
Mevr. C. S. De VeerBlok Wybrandi. werd
geboren te Leeuwarden en is sedert 1916 in
woonster van Haarlem.
Zij heeft sinds dien tijd veel deelgenomen
aan het openbare leven in onze stad.
Mevr. De Veer was medeoprichtster van de
afd. Haarlem der Ned. Vereen, van Huisvrou
wen, waarvan zij een drietal jaren voorzitster
is geweest en thans eerelid is.
Voorts is zij presidente van de afd. Haar
lem van de Vrouwengroep in de Liberale
Staatspartij ..De Vrijheidsbond Het is hoofd
zakelijk aan de werkzaamheidvan mevr. De
Veer te danken, dat de Crèche in Haarlem-
Noord is opgericht; zij is presidente van het
bestuur dier kinderbewaarplaats.
De nieuwe weg Amsterdam
Sassenheim's-Gravenhage.
Tijdige verbetering van den Sloterweg bepleit.
UIT DE DAKGOOT GEVALLEN.
In de Nicolaasstraat te Dordrecht was de
51-jarige fabrieksarbeider K. E. Nelissen in
de dakgoot van een huis aan het werk. Door
dat hij zijn evenwicht verloor, stortte hij van
4 1/2 M. hoogte naar beneden. Door den Ge
neeskundigen Dienst werd het slachtoffer met
een zware hersenschudding en een schedel
breuk naar het Gemeentelijk ziekenhuis ver
voerd, waar hij eenige uren later overleed.
De man was gehuwd en vader van eenige
kinderen.
DIESELMOTOREN IN AUTOBUSSEN.
De directie van de Rotterdamsche Electri-
sche Tram heeft een dezer dagen bij de
Kromhout Motoren Fabriek te Amsterdam
een bestelling geplaatst van tien auto-
Dieselmoteren te monteeren in haar stads
autobussen.
VRAGEN OMTRENT „DE WIJDE BLIK"
De heer Thomassen, lid van de Provinciale
Staten van Noord-Holland, heeft zich met de
volgende schriftelijke vragen gewend tot Ge
deputeerde Staten
„Willen Gedeputeerde Staten aan Provin
ciale Staten mededeelen, op welke wijze zij
zich zekerheid hebben verschaft.
a. dat de plas De Wijde Blik niet afgesloten
zal worden, noch verontreinigd door vuilstor-
ting of anderszins?
b. dat het natuurschoon op en om den plas
zooveel mogelijk zal worden gespaard?
c. dat de kaden en oevers bestand zullen
zijn tegen den te verwachten sterkeren golf
slag?
d. dat de extra bemalingskosten tengevolge
van eventueele grootere kwel in de omliggende
polders, niet ten laste zullen komen van de
ingelanden dier polders?"
De Duitsche tourist met 500 Mark naar ons land.
Uit de Memorie van Antwoord op het voor-
loopig verslag over de Wegenfondsbegrooting
1935 (Eerste Kamer) is gebleken, dat het zich
laat aanzien, dat de in aanleg zijnde rijksweg
van Amsterdam naar Sassenheim in 1937 of
begin 1938, dus over 22 1/2 jaar, gereed zal
zijn en voor het verkeer kan worden geopend.
Nu zal de Sloterweg te Amsterdam over een
gedeelte dienst moeten doen- als aansluiting
van de bebouwde kom van Amsterdam (en
van de uit verschillende richtingen naar
Amsterdam toeloopende wegen) met dezen
nieuwen Rijksweg, waardoor onvermijdelijk
dit gedeelte van den Sloterweg een zeer veel
drukker verkeer, inzonderlijk doorgaand ver
keer, zal krijgen te verwerken, dan thans het
geval is. Aangezien dit weggedeelte vooral ge
durende de verkeersintensieve tijden, van
wege het gemis aan rijwielpaden, reeds nu
niet voldoet aan de redelijke verkeersbehoef-
ten, is met reden te verwachten, dat vanwege
de vocrloopige voltooiing van het wegvak
van Amsterdam naar Schiphol, vermoedelijk
tegen het eind van het jaar en de voltooiing
van den geheelen weg AmsterdamSassen
heim over 2 1/2 jaar als onderdeel van de
rechtstreeksche vei-binding Amsterdam-'s Gra-
venhage, zoomede met het oog op het toene
mende automobielverkeer zulks over eenige
jaren nog veel minder het geval zal zijn.
Daarom heeft de K. N. A. C. aan het Ge
meentebestuur van Amsterdam verzocht om
tijdig voorzieningen te treffen om den toe
gangsweg van Amsterdam tot. den nieuwen
rijksweg eveneens binnen 2 12 jaar in over
eenstemming met de te verwachten verkeers
drukte te doen reconstrueeren in dien zin,
dat een rijbaan van 12 M. breedte, afzonder
lijke rijwielpaden en zoo mogelijk parallel
wegen voor het langzame verkeer langs dezen
weg worden aangelegd.
I
