Record rit. Het kabinet vraagt ontslag. Opdracht verleend aan prof Aalberse Hei BefakQtijkste 53e Jaargang No. 15977 Verschijnt dagelijks, hehalve óp Zon- èn Feestdagen Vrijdag 2G Juli 1935 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72J4. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N-V. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ADVERTENTIëN 1—5 regels 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-. Duim ƒ250.-. Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.— Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim f 75.-, Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN. HAARLEM, 26 Juli. Een Merkwaardige Crisis. H. M. de Koningin heeft de ontslagaanvrage van het kabinet-Colijn ontvangen, deze in overweging gehouden en de ministers uitge- noodigd, zich niet alleen te willen blijven be lasten met de behandeling en afdoening zoo mogelijk van de loopende zaken, maar ook al datgene te verrichten wat 's lands belang in de moeilijke tijdsomstandigheden vereischt. Hoewel het kabinet dus démissionair is, wordt nadrukkelijk medegedeeld dat het met het oog op de zich eiken dag voordoende moeilijkhe den tenvolle gebruik zal maken van de be voegdheden, die de regeering bezit, met name ter bescherming van onze munt. Dit was het nieuws dat ons vanmorgen vroeg bereikte. Weinige uren later kwam het volgende be richt: Opdracht van de Koningin aan prof. mr. P. J. M. Aalberse, Minister van Staat, tot vorming van een parlementair kabinet op zoo breed mogelijke basis. Prof. Aalberse heeft verzocht de opdracht in beraad te mogen houden, waarop de Koningin den wensch heeft uitgesproken, de beslissing binnen enkele da gen te mogen vernemen. Men begrijpe vooral goed: het tweede be richt verandert niets aan het eerste. De ont slagaanvrage van het kabinet-Colijn is dus nog niet ingewilligd, terwijl prof. Aalberse zijn opdracht heeft ontvangen, en het kabinet- Colijn behandelt niet alleen loopende zaken maar regeert nog ten volle. Feitelijk is de toe stand dus nu zóó. dat de regeering blijft, terwijl onderzocht wordt of het mogelijk is een andere regee ring te vormen. Zeer scherp blijkt daaruit dat men het tot een conflict heeft laten komen zonder te weten hoe men de daaruit ontstane situatie zou moeten oplossen. Mr. p. .1. m. Aaiiierse De door de Koningin Stants«>-» aan prof. Aalberse ge geven opdracht is be grensd tot een bepaalden vorm van regeering, namelijk tot een parlementair kabinet op zoo breed mogelijke basis. Zooals men weet is het kabinet-Colijn geen parlementair kabinet. Prof Aalberse heeft de opdracht een regeering te vormen die steunt op een parlementaire meerderheid, en dat op zoo breed mogelijke basis, hetgeen practisch gesproken wil zeggen dat er zooveel mogelijk partijen aan zouden moeten deelnemen. Hij heeft deze opdracht nog niet aanvaard, maar haar „in beraad ge houden", terwijl de Koningin de ontslagver- leening aan het kabinet-Colijn ,,in overweging neemt". Het is derhalve mogelijk dat prof. Aalberse binnen een paar dagen (of eerder) aan de Koningin mededeelt dat hij de op dracht niet aanvaardt. Wat in dat geval te gebeuren staat kan men niet voorspellen. H.M. kan een anderen formateur een opdracht verstrekken, die wellicht op zijn beurt er geen gevolg aan zou kunnen geven. Het is niet on mogelijk dat het een langdurige crisis wordt: de Nederlandsche parlementaire historie geeft wel aanleiding tot zulk een verwachting. In den lande verlangt men daar allerminst naar. Het zakenleven heeft in een moeilijken tijd als deze behoefte aan vast beleid in Den Haag en niet aan de onzekerheden die nu zijn geculmi neerd in een crisis. De tijden zijn allerminst geëigend voor interessante en ingewikkelde po litieke situaties. Blijkens den wensch, door de Koningin uit gesproken, dat prof. Aalberse binnen enkele dagen zijn antwoord zal geven, verlangt H.M. spoed. Deze wensch zal zeker sterken weer klank bij de openbare meening vinden. En nu is de eerste vraag, of prof. Aalberse slagen zal. In groote spanning zal men het verloop van zaken afwachten. Van R.K. zijde is zoo vaak verzekerd dat men geen regeering samen met de S. D. A. P. wil vormen, dat deze oplossing dient te worden uitgeschakeld, üe S.D.A.P. is klaarblijkelijk principieel bereid aan een regeering deel te nemen, en dus is de vraag wat het standpunt van de andere partijen zal zijn, waarbij een bereidwilligheid van de A.R. en de V.B. wel bij voorbaat uitge schakeld schijnt te kunnen worden en de hou ding van C.H. en V.D. niet voorspeld kan wor den, in elk geval niet onvoorwaardelijk in stemmend zou zijn. Uit de in de laatste dagen gedane uitlatingen in de kringen der politiek zou men geen erg breede basis voor een parle mentair kabinet-Aalberse construeeren. Nevens dit raadsel staat een tweede: de houding der partijen ten aanzien van het mo netaire vraagstuk, die het nog veel moeilijker maakt uit de huidige verwikkelingen wijs te worden, omdat bijna alle partijen ten aanzien van het vraagstuk deflatie-of-devaluatie on derling verdeeld zijn. Eenige conclusie op dit punt kan men dus uit de opdracht aan prof. Aalberse niet trekken. Wij hopen dat de crisisknoop ten snelste ontward moge worden. Het land heeft geener lei behoefte aan nóg meer crisis R. P. Stichting „Prot. Jeugdhuis voor Heemstede". In de zitting van den Heemsteedschen Ge meenteraad van Donderdagavond werd veel oppositie gevoerd tegen het voorstel van B. en W., aan de Stichting „Protestantsch Jeugdhuis voor Heemstede" voor de exploitatie van een clubhuis voor Prot. Jeugdwerk te verhuren een perceel grond, groot 3000 M2, westelijk van de Vrijheidsdreef en noordelijk van de li Merlenlaan. Bii verhuur van het terrein zou de Stichting overgaan tot aankoop van het daar aanwezige gebouwtje, in gebruik bij het Uitvoerend Comité van ..Flora 1935". Het voorstel van B. en W. werd echter niet aangenomen, omdat de meerderheid van den Raad bezwaren van aesthetischen aard had tegen het laten staan van bedoeld gebouwtje. (De Franschman Lecot, die al twee maal honderd dagen achtereen 1000 KM. per dag heeft afgelegd, gaat nu probeeren 365 dagen lang dage lijks 1100 KM. per auto af te leggen.) Een jaar. lang en dan eiken dag Elfhonderd kilometer rijden. Dat is de nieuwe Fransche slag In deze vreemd sportieve tijden. Een jaar lang daaglijks aan den rol, Zonder een dag voor rust te staken, Maakt d' auto-maat wel meer dan vol, Dat is om overstuur 'te raken. Denzelfden afstand altijd weer, En eiken dag dezelfde route, Driehonderdvij fenzestig keer, Men zou het mij niet vragen moeten. De man zal in zijn korten nacht Van louter kilometers droomen. Een nachtmerrie van paardenkracht, Die hij voortdurend in moet toornen. En eiken boom, ja eiken steen Op het traject zal hij straks kennen, Door steden en door dorpen heen, Zal hij maar rennen, rennen, rennen, Wanneer zijn opzet slagen mag. Als die fortuin hem is beschoren. Dan is hij op den laatsten dag Precies daar als een jaar tevoren. Wel zelden is een vreemder plan Een dwazer rondrit ondernomen. Doch 'k hoop maar, dat de arme man In vrede „aan zijn eind" zal komen. P. GASUS. Verongelukte van De Gaai te Haarlem begraven. De mecanicien J. C. J. Vocke op St. Barbara ter aarde besteld. Zoo heeft Haarlem hedenmorgen een klein aandeel gehad in de ramp die verleden week de Gaai in Zwit serland heeft getroffen. Vanmorgen werd het stoffeliik overschot van den mecanicien, J. C. J. Vocke op de R.K. Begraaipiaats St. Barbara ter aarde besteld. Tegen elf uur was reeds een groote menigte verzameld voor de Roomsch Katholieke kerk in de Jansstraat waar pastoor Van Beukering den dienst leidde. Politie zorgde ervoor dat de straat vrij bleef en liet nog geruimen tijd het gewone verkeer passeeren. Te ongeveer kwart over elf was de dienst in de kerk afgeloopen en werd de bruine kist, die verborgen was onder een groot zwart kleed naar de gereedstaande auto ge bracht. Onder diepe stilte zagen de vele toe schouwers hoe de kist in een geheel met bloe men gevulde auto verdween, terwijl alle ver keer was stopgezet. Toevallig vloog net de PH-AKL over Haar lem en dit, met de statig, diepe galm der kerkklokken gaf aan de droeve plechtigheid een zeer eigen beeld, dat allen aanwezigen on getwijfeld voor altijd zal bijblijven. Mevrouw Vocke die in de kerk den dienst bijwoonde, kon haar aandoening niet meer bedwingen. Het was ook wel een zeer zware beproeving voor haar. Onder de aanwezigen zagen wij eenige K. L. M. piloten. Langs den geheelen weg die de stoet afleg de tot aan de begraafplaats toe stonden vele belangstellenden die de komst van de rouw- wagens afwachtten. Ook op St. Barbara waren eenige honderden samengestroomd om getuigen te zijn hoe de jeugdige Vocke naar zijn laatste rustplaats geleid werd. Onder prachtige zomerzon vond ook hier de droeve plechtigheid plaats. Vooral veel vrouwen barstten in snikken uit. Aan het slot dankte een familielid voor de groote belangstelling, en vooral de K. L. M. die vertegenwoordigd was door den heer Spit. De Fokkerfabrieken waren vertegenwoordigd door den heer Smit en.de K. N. I. L. M. dooi den heer J. Steenbeek. Verschillende kransen uit het binnen- en buitenland dekten het graf. Door de Kroon in overweging genomen. Onze gulden wordt verdedigd. De Koningin heeft in overweging genomen de op 25 Juli ingediende aanvrage om eervol ontslag van de Ministers en f^en uitgenoodigd om zich inmiddels niet alléén te willen blijven belasten met de behandeling en af doening zoo mogelijk van de loopende zaken, maar ook al datgene te ver richten, wat 's Lands Belang in de moeilijke tijdsomstandigheden ver eischt. Hoewel de Ministers hun ontslag aan de Koningin hebben gevraagd en het Kabinet dus demissionnair is, wordt nadrukkelijk medegedeeld, dat het Ministerie met het oog op de zich eiken dag voordoende moeilijkheden ten volle gebruik zal maken van de bevoegdheden, die de Regeering bezit niet name ter bescherming van onze munt- Eerste Kamerverkiezing. De verkiezingen voor de Eerste Kamer had den de volgende uitslag: In Groep I (Provincies Noordbrabant, Zee land, Utrecht en Limburg) gelden de uitge brachte stemcijfers: in totaal voor 20.766 stemmen waarvan op: Anti Rev. Partij 1445 stemmen N. S. B. 1404 R. K. Staatspartij 13373 Staatk. Geref. Partij 434 Vrijheidsbond 276 S. D. A. P, 2311 Vrijz. Dem. Bond 217 Christ. Hist. Unie 1306 Kath. Dem. Partij 0 De Kiesdeeler bedroeg: 1597 5/13. Toegewezen zijn: Anti Rev. Partij 1 zetel N. S. B. 1 zetel R.K. Staatspartij 9 zetels Staatk. Geref. Partij 0 zetel Vrijheidsbond 0 zetel S. D. A. P. 1 zetel Vrijz. Dem. Bond 0 zetels Christ. Hist. Unie 1 zetel Kath. Dem. Partij 0 zetels N. S. B. wint 1 zetel. R.K. Staatspartij wint 1 zetel. Vrijheidsbond verliest 1 zetel en Vrijz. Dem. Bond verliest 1 zetel. In Groep III (Provincies Noordholland en Friesland) gelden de uitgebrachte stemcijfers: in^otaal voor 18504 stemmen waarvan op: N. S. B. 1452 stemmen Anti Rev. Partij 1568 Vrijheidsbond 1336 R.K. Staatspartij 3188 Christ. Hist. Unie 980 Vrijz. Dem. Bond 1460 Kath. Dem. Partij 196 Chr. Dem. Unie 436 Comm. Partij Holland 1256 S. D. A. P. 5352 Gecombineerde lijst A. R. en C. H. 1280 De kiesdeeler bedroeg 1542. Toegewezen zijn: N. S. B. 1 zetel Anti Rev. Partij 1 zetel Vrijheidsbond 1 zetel R.K. Staatspartij 2 zetels Christ. Hist. Unie 2 zetels Vrijz. Dem. Bond 1 zetel Kath. Dem. Partij 0 zetels Chr. Dem. Unie 0 zetels Comm. Partij Holland- 0 zetels S. D. A. P. 4 zetels N. S. B. wint 1 zetel en R.K. Staatspartij verliest 1 zetel. (Nadruk verboden.» De Koningin heeft na gisteren in den loop van den dag besprekingen ge houden te hebben met de voorzitters van de Eerste en de Tweede Kamer der Staten-Generaal en den vice-voorzit- ter van den Raad van State, heden morgen prof. mr. P. J. M. Aalberse, minister van staat, ontvangen en hem opdracht verleend tot vorming van een parlementair kabinet op zoo breed mogelijke basis. Prof. Aalberse heeft verzocht deze opdracht in beraad te mogen hou den, waarop de Koningin den wensch heeft uitgesproken de beslissing bin nen enkele dagen te mogen vernemen. Bij informatie bij den Regeeringspersdienst vernamen wij nader, dat de Koningin het ont slag van het Kabinet-Colijn nog niet aan vaard heeft. Het betreft hier een overgangs toestand: natuurlijk kan aan het zittend ka binet geen ontslag verleend worden, zoolang er nog geen nieuw kabinet is. Eerst moet de mogelijkheid onderzocht worden of een nieuw kabinet kan gevormd worden. Provinciale Staten. De stoet verlaat de R.-K, kerk in de Jansstraat, waar honderden belang stellenden waren samengestroomd. Verkiezing Eerste Kamerleden (Verder zie ook pag. 6) Hedenmorgen half elf werd de openbare vergadering van de Provinciale Staten van Noord-Holland voortgezet. Aan de orde wordt gesteld dé Verkiezing van leden der Eerste Kamer. De heer Sneevliet (Rev. soc.) deelt mee, dat hij en de heer P. J. Schmidt zich van stemming zullen onthouden, omdat het hun partij aan kracht ontbreekt, zelf met een candidaat uit te komen en omdat hun partij geen voorkeur voor één der groepen van de ingediende candidatenlijst heeft. Het stembureau wordt gevormd door den Commissaris der Koningin Jhr. Mr. Dr. A. Röell. en de leden der Ged.. Staten. Michels, Slingenberg en Bruch. Behalve de twee genoemde heeren over handigen alle leden hun stembiljet aan den Commissaris. Uitgebracht worden 76 biljetten (2 van on waarde). (De heer H. F. van Nieland (R.K.) is we gens ziekte afwezig). De uitslag was als volgt: Lijst 1 (N.S.B.) 7 stemmen. Lijst 3 'Vrijheidsbond) 6 stemmen. Lijst 4 (R.K. Staatspartij) 13 stemmen. Lijst 5a (Chr. Hist.) 5 stemmen. Lijst 5b (Anti-Rev.) 8 stemmen. Lijst 6 (Vrijz. Dem.) 5 stemmen. Lijst 8 (Kath. Dem. Partij) 1 stem. Lijst 9 iC.D.U.) 1 stem. Lijst 10 (Comm.) 6 stemmen. Lijst 11a (S.D.A.P.) 22 stemmen. Ned. Openlucht-museum. Aan de orde komt de voordracht van Ged. Staten tot opzegging van het subsidie, bij besluit der Staten van 20 Juli 1920. toegekend aan de Vereeniging ..Het Nederlandsch Openlucht-museum" te Arnhem. De heer Van der Waerden (S.D.A.P.) c.s. stellen voor, het subsidie met f80.te verminderen en te brengen ot> f 100. Mr, Slingenberg (V.D.) (Ged. Sta ten) merkt op, dat het college wel sympa thiek tegenover dit museum staat, maar dat het geen aanleiding vindt, zijn standpunt te wijzigen. Ged Staten kunnen het amende ment dan ook niet overnemen. Het amendement-Van der Waerden c.s. wordt aangenomen met 59 tegen 13 stemmen. Restauratie Groote Kerk. Goedgekeurd wordt een voordracht van Ged. Staten, om te besluiten, ten behoeve van de voltooiing der herstellingswerken aan de Groote- of Sint Bavokerk te Haarlem ge durende een tijdvak van twaalf achtereen volgende jaren (te beginnen met 1935) een bedrag van f 500,— per jaar uit de provinci ale kas ter beschikking van kerkvoogden der Ned. Herv. Kerk te Haarlem te stellen. De heer L. van der Wal (S.D.A.P.) is niet tegen deze voordracht. Hij vraagt ech ter toe te zien, dat dit werk niet in werk verschaffing wordt uitgevoerd. De voordracht, wordt zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd. Jaarwedde Ged. Staten. De heer Vlekke (N.S.B.) licht het be kende voorstel van de N.S.B. inzake de jaar wedden van Ged. Staten toe. Hij is van mee ning. dat dit eere-anibt niet om de financi- eele voordeelen moet worden aanvaard. Spre ker meent, dat een herziening der jaarwed- deregeling spoedig tot stand moet komen. Hij hoopt dat de Staten het voorstel zullen aannemen. De heer De Jong Schouwenburg (Chr. Hist.) bestrijdt het voorstel. Gaarne zou hij aan de leden der N.S.B,. evenals aan die van de Kath. Dem. Partij en van de C. D.U., een woord van welkom hebben toege roepen, als de woordvoerder der N.SB. in de vergadering, waarin het college van Ged. Staten werd gekozen niet zoo smalend over 1e andere Dartijen had gesproken. Volgens lien spreker zou bii die verkiezing alleen po litieke en niet deskundige overwegingen ge golden hebben. Dit ontkent spreker. (De zitting duurt voort.) DE REGEERING-COLIJN HEEFT HAAR ONT SLAG AAN DE KROON GEVRAAGD. pag. 1 DE KONINGIN HEEFT AAN PROF. AALBER SE OPGEDRAGEN EEN PARLEIMENTA1R KABINET TE VORMEN. pag. 1 Ons disconto is wederom verhoogd. pag. 1 Een onverwachte wending in het Abessynische conflict. pag. 4 De Volkenbondsraad komt 31 Juli bijeen. pag. 4 In Britsch Indië zijn 33 mijnwerkers veron gelukt. pag. 4 Dr. Jac. P. Thijsse is op grootsche wijze te Am sterdam gehuldigd. pag. 3 Dl'. G. J. Weyland, voorzitter van de Synode der Ned. Herv. Kerk is overleden. pag. 3 Dc zilvertentoonstelling in de Leidsche La kenhal. pag. 3 In Haarlem-Noord heeft Donderdagavond een felle brand gewoed. j PaS- 8 ergadenng van Provinciale Staten. pag. 2 en 6 Laatste Berichten. pag. 11 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Een merkwaardige crisis. pag. 1 Jhr. dr. J. C. Mollerus: Economische voorlich ting. pag. 3 K. de Jong: Concert der H. O. V. pag. 9 G. J. Kalt: Concert in de Ned. Herv. Kerk te Bloemendaal. pag. 9 Sport in 't kort. pag. 12 Bekende Haarlemmers: Arts E. S. Frank. pag. 3 Voor de Jeugd. pag. 7 en 8 Disconto wederom verhoogd. Met een vol procent. Na de jongste verhooging van het disconto door de Nederlandsche Bank met vol 2 pet. tot 5 pet., heeft de cen trale credietinstelling het thans noo- dig geoordeeld het disconto nogmaals te verlioogen en thans te brengen op 6 procent. De laatste dagen zijn groote bedragen goud door de Nederlandsche Bank afgegeven. Ten einde de beschermingsmaatregelen te accen- tueeren is klaarblijkelijk besloten om een ver dere verhooging te bewerkstelligen. De credietuitzetting zal door dezen laatsten maatregel natuurlijk worden beperkt, het geen uiteraard een bescherming beteekent van den beschikbaren metaalvoorraad. Algemeen in den lande zal de indruk wor den gewekt, dat niets onbeproefd wordt ge laten om ons betalingsmiddel tegen iederen aanval zoo goed mogelijk te beschermen. Deze maatregel dient niet alleen te worden beschouwd in het licht van het directe ef fect, dat hij zal sorteeren, doch tevens dient te worden overwogen, dat hij een gunstig psy chologisch effect zal hebben. Met ingang van heden bedraagt het Wisseldisconto 6 pet.; Promessendisconto 6 1/2 pet.; De Rente voor beleening van effecten 612 pet. De Rente voor beleening van goederen 612 pet. De Rente voor voorschotten in Rekening- Courant 6 1/2 pet. De 70e verjaardag van Dr. Jac. P. Thijsse. Giften voor een pompinstallatie in Thijsse's Hof. Vóórdat Dr. Jac. P. Thijsse Donderdag naar Amsterdam ging. om daar gehuldigd te wor den bij de viering van zijn 70cn verjaardag, mocht hij te zijnen huize te Bloemendaal in den loop van den morgen reeds tal van bewij zen van belangstelling ontvangen. Het stroomde brieven, telegrammen en bloemstukken. Vóór half 9 kwamen een heer en twee dames Dr. Thijsse een mand bloemen en vruchten aanbieden en een inteekenlijst, waarop reeds voor f300 geteekend was voor een pompinstal latie in Thijsse's Hof. waarvoor in 't geheel f 500 noodig is. Een troepje Voortrekkers uit Amsterdam, kwam per fiets naar Bloemendaal, om bloe men uit hun eigen tuintjes aan te bieden. Voorts ontving de heer Thijsse veel mooie geëncadreerde foto's en kleine schilderstukjes ten geschenke. Zeer vermeldenswaard is een bloemstuk, door mevr De Vis^pr. de eiaenh'iw- van Thijsse's Hof gearraneeerd van wilde planten uit dien Hof. Van het gemeentebestuur van Bloemendaal kwam een brief van geïukwenseh in. waarin het gemeentebestuur om. zeide. er door ver eerd te zijn, dat Dr. Thijsse in de gemeente Bloemendaal woont.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1935 | | pagina 1