Wandgedierte
Het sterk geslacht.
Hei Be&aHQtqksie
53e 'Jaargang No. 16005
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 28 Augustus 1935
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM DITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.7254.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 1—5 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag ea
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Verlies Duim ƒ75.-, Verlies Wijsvinger ƒ75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
De wefhoudersverkiezing
te Haarlem.
Het aanbod der communisten
aan de S. D. AP.
Dinsdagmiddag komt de Haarlemsche raad
bijeen om het nieuwe college van B. en W. te
kiezen.
In ons blad van Maandag publiceerden wij
een brief van het bestuur van de afdeeling
Haarlem en omstreken van de Communistische
partij „Holland" gericht aan het federatie
bestuur der S.D.A.P. en aan de Soc. Dem.-
raadsfractie, waarin werd medegedeeld onder
welke voorwaarden de communisten in den
raad bij de wethoudersverkiezing willen stem
men op de candidaten der S.D.AP.
Wij informeerden bij de Soc. Dem. raads
fractie of door haar reeds op dit voorstel een
beslissing genomen is. Ons werd medegedeeld,
dat noch bij het Federatiebestuur, noch bij de
Fractie een brief van de Communisten ont
vangen is. „Blijkbaar hebben zoo werd ge
zegd de Communisten gedacht, dat wij den
brief in de couranten moesten lezen. Er is dus
op den niet ontvangen brief ook niet geant
woord, en ook a.1 komt nu nog de brief in, dan
wordt toch niet meer daarop geantwoord."
De rechtsche raadsfractie.
Naar wij vernemen zal de rechtsche raads
fractie Maandagavond vergaderen. Dit is de
.gewone bijeenkomst voor elke raadsvergade
ring, maar het is zoo werd ons medegedeeld
aan te nemen, dat ook de wethoudersver
kiezingen nader besproken zullen worden. De
drie eenlingen in den raad zijn tot heden
door geen enkele fractie uitgenoodigd tot een
conferentie in verband met de verkiezing.
Wel achtte onze zegsman het waarschijnlijk,
dat zij alsnog zullen betrokken worden in de
voorbereiding, maar dit zal dan geschieden
in een persoonlijk onderhoud tusschen deze
leden en afgevaardigden van fracties.
De houding van den
Vrijheidsbond.
Wij herinneren er aan, dat op 6 Augustus,
op initiatief der Soc. Dem. Raadsfractie een
bespreking heeft plaats gehad tusschen afge
vaardigden van de fractie.
Daarover deelden wij toen mede:
„Bepaalde overeenstemming werd niet be
reikt.
„Van den kant der S. D. A. P. werd de eisch
van twee zetels in het college van B. en W.
naar voren geschoven; echter mag worden
aangenomen, dat de soc.-dem. fractie ook met
één zetel genoegen zal nemen.
„Van de zijde der rechtsche raadsfracties
die te voren al overleg hadden gepleegd
werd medegedeeld dat genoemde fracties de
bestaande verhouding in het college onveran
derd wenschten te zien.
„Naar wij vernemen is het zeer waarschijn
lijk, dat de heeren Van Liemt. Roodenburg en
Gerritsz herkozen zullen worden. Blijft over
de vierde wethouderszetel, die thans door een
Vrijz. Dem. wordt bezet, maaar waarop wat
fractiesterkte betreft de Vrijheidsbond ook
aanspraak kan maken.
„Wij hebben geïnformeerd, of overleg ter
zake tusschen deze beide fracties zal volgen,
maar men kon ons hieromtrent nog niets
mededeelen".
Wij kunnen thans mededeelen dat
de twee raadsleden die den Vrijheids
bond vertegenwoordigen overleg- ge
pleegd hebben. Ons werd verzekerd,
dat het waarschijnlijk is, dat de Vrij
heidsbond de candidatuur van den
heer Boes (V.D.) zal steunen.
In dat geval is het dus vrij waarschijnlijk,
dat ook de heer Boes als wethouder herkozen
zal worden.
Zieke raadsleden.
Die a.s. Dinsdag vermoedelijk niet aan de
wethoudersverkiezing kunnen deelnemen.
Na de thuiskomst van den heer Mr. J. Ger-
ïitsz, wethouder van Haarlem, uit het zieken
huis te Amsterdam, liet zich den eersten tijd
zijn toestand minder rooskleurig aanzien,
doch naar wij vernemen is hierin nu een gun
stige wending gekomen. Evenwel zal mr.
Gerritsz den eersten tijd zijn werkzaamhe
den nog wel niet kunnen hervatten en dus
ook a.s. Dinsdag de raadszitting niet bijwo
nen.
De heer Wolzak is sinds eenigen tijd in een
ziekenhuis opgenomen. Zijn toestand is zoo
vooruitgegaan, dat het te verwachten is. dat
hij in het laatst van deze week weer thuis
komt Als het eenigszins mogelijk is, komt hij
Dinsdag in den raad.
In de vorige raadszitting was de heer L.
Peper wegens ziekte afwezig. Wij vernemen
dat de heer Peper thans nog te bed ligt, zoo
dat er weinig kans is, dat hij Dinsdag kan
komen.
DE H. O. V. OP KONINGINNEDAG
Wij vernemen, dat het H. O. V. orkest, dat
Zaterdagavond op den Kloppersingel een con
cert zal geven en het ballet van Tilly Sylon zal
begeleiden, gedirigeerd zal worden door Ma-
ri-nu-s Adam.
Geslaagd voor het diploma Costumière van den Ned. Mode Vakbond,
welk examen gehouden is van 19 tot 24 AUGUSTUS, te Den Haag,
de dames
J. M. HOES,
P. v. d. HEUVEL, Haarlem.
M. L. C. DE DAGER,
welke hun opleiding gehad hebben aan de MODE ACADEMIE,
KLEVERPARKWEG 130, Telefoon 14802, Leerares SUZE HUNTELAAR.
Aanvang nieuwe cursus SEPTEMBER. Aanmelding van leerlingen
ïlijks. Club- en privélessen.
(Adv. Ingez. Med.)
Wordt Haarlem ver-
Amsterdamd?
Een interessante statistiek.
Ongeveer vijf jaar geleden hebben wij de
vraag gesteld of er kans is dat Haarlem op
den duur ver-Amsterdamd wordt. Niet dat
wij verwachten, dat Amsterdam ons zal an-
nexeeren, maar het had onze aandacht ge
trokken, dat zich meer Amsterdammers te
Haarlem vestigden, aan Haarlemmers te
Amsterdam. Haarlem is zich als forensen
gemeente gaan ontwikkelen. Velen die in
de hoofdstad werken geven de voorkeur aan
een vrij huis met tuin in Haarlem (of om
geving) boven een étage in Amsterdam.
Blijkbaar had dit vraagstuk ook de belang
stelling van het Haarlemsche gemeentebe
stuur, want sindsdien worden in de Statis
tische Gegevens de cijfers over vestiging en
vertrek over Amsterdam gespecificeerd ge
geven.
Wij hebben nu de cijfers over 4 1/2 jaar
bij elkaar. Deze zijn:
1931 1932 1933 1934 1935
Amsterdammers naar le halfjaar
H^prlem gekomen: 1545 1720 1687 1955 962
Haarlemmers naar
Amsterdam vertrok
ken: 1177 1216 1152 1314 617
Als wij dus een optelling over deze 4 1/2
jaar maken komen wij tot de uitkomst dat
in de laatste 4 12 jaar 7869 Amster-
sterdammers te Haarlem zijn komen
wonen, terwijl slechts 5476 Haarlem
mers naar Amsterdam vertrokken
zijn. Een voordeelig verschil voor
Haarlem van niet minder dan 2393.
Als wij een gezin ^p 4 personen stellen wil
dit dus zeggen 600 gezinnen. Natuurlijk is dit
op een totaal van meer dan 30.000 gezinnen
die in Haarlem wonen niet overwegend,
maar de invloed is toch niet weg te cijferen.
Uit de statistiek blijkt bovendien, dat in de
laatste 1 1/2 jaar de trek der Amsterdam
mers het grootst geweest is. In 1934 was het
voordeelig verschil voor Haarlem zelfs 641
tegen 368 in 1931, het eerste der statistiek.
Haarlem heeft dus blijkbaar veel aantrek
kingskracht op Amsterdam. In veel opzich
ten kan onze gemeente dan ook met Am
sterdam concurreeren. Bovendien heeft de
afschaffing der forensen-belasting en het
gemakkelijke vervoer naar Amsterdam (tram
en treindit in de hand gewerkt.
Men zou onjuist zijn als men veronderstel
de. dat in die 4 12 jaar 5476 ras-echte
Haarlemmers naar Amsterdam vertrokken
zijn. Het is zeer waarschijnlijk, dat daaron
der veel Amsterdammers zijn die een tijd te
Haarlem als forens gewoond hebben, maar
voor wie het heen en weertrekken op den
duur toch bezwaren bleek te hebben.
Over de forensen-gemeenten in onze om
geving bestaan geen statistieken van vesti
ging van Amsterdammers. Het is evenwel
een feit, dat ook Heemstede. Bloemendaaï en
Velsen (Santpoort) veel Amsterdammers
trekken.
Japan zoekt geen immigratie-
rechten te verkrijgen.
Categorische ontkenning der regeering
TOKIO, 28 Augustus. De regee
ring heeft categorisch het bericht
van de Daily Herald gedementeerd,
volgens hetwelk de Japansche regee
ring voorbereidingen zou treffen om
diplomatieke onderhandelingen aan te
knoopen met Groot-Brittannië, Neder
land en andere mogendheden ter ver
krijging van immigratierechten in den
Stillen Oceaan ter vestiging van het
Japansche bevolkingsoverschot.
Goud-voorraad Ned. Bank
steeg.
Met vijf en een half millioen.
De jongste weekstaat der Nederlandsche
Bank vertoont een stijging van den goudvoor
raad van bijna f oVz millioen tot f 591.3 mil
lioen. De binnenlandsche eredietverleening is
belangrijk ingekrompen, terwijl het Rijk,
dat de vorige week nog een credietsaldo bij de
Nederlandsche Bank had, thans weer een
voorschot van f 15 millioen heeft opgenomen
De gouddekking der direct opeischbare ver
plichtingen, die de vorige week 70.4 pet. be
droeg, bedraagt thans 70.9 pet.
De bezuinigingsvoorstellen te
Haarlem.
Aan de directeuren gezonden om advies.
Wij hebben eenigen tijd geleden medege
deeld, dat bij B. en W. het rapport was inge
komen van de bezuinigingscommissie van drie
hoofdambtenaren.
B. en W. hebben de door deze commissie in
gediende voorstellen aan de betrokken direc
teuren en hoofden van takken van gemeente
dienst om advies gezonden.
Bij de voorbereiding van de gemeentebegroo-
ting zullen B. en W beslissen welke voorstellen
zij overnemen en aan den raad zullen doen.
Werkloosheid neemt toe.
Ruim 6700 werkzoekenden
Totaal aantal werkloozen begin
Augustus 340.635.
De directeur van den Rijksdienst der Werk
loosheidsverzekering en Arbeidsbemiddeling
deelt mede, dat in de week van 5 tot en met
10 Augustus het aantal leden van, ingevolge
het Werkloosheidsbesluit 1917 gesubsidieerde
vereenigingen bedroeg 546.300, van wie
75.300 landarbeiders.
De werkloosheid onder de overige 471.000
verzekerden bedroeg 29.6 procent.
In de vorige verslagperiode 't.m. 13 Juli)
bedroeg de werkloosheid eveneens 29.6 pet.
In de overeenkomstige week .van de jaren
1934 en 1933 was de werkloosheid onder
scheidenlijk 26.3 en 23.7 procent.
Bij 1060 organen der openbare arbeidsbe
middeling stonden op 10 Augustus 1935 in
totaal 358.795 werkzoekenden ingeschreven,
onder wie 340.369 mannen. Van deze werk
zoekenden waren er 340.635 werkloos, onder
wie 326.893 mannen.
Op 27 Juli 1935 bedroeg het totale aantal
ingeschreven werkzoekenden bij een onge
veer gelijk aantal organen 352.090, onder wie
333.S32 werkloozen. Het aantal werkzoeken
den is derhalve sedert 27 Juli 1935 gestegen
met 6.705. Het aantal werkloozen met 6.703.
ABSOLUTE VERDELGING zonder iets te
beschadigen, onder geheimhouding en schrif
telijke garantie.
Waar andoren faalden, slaagden wij.
ZUIVERINGSONDERNEMING RADICAAL.
GEN. CRONJéSTRAAT 135 Telef. 11657.
(Adv. Ingez. Med.)
(Te Boston heeft een man in een
brei-wedstrijd van honderd vrou
wen gewonnen.)
Broeder, hoort gij 't knarsetanden
Van de vrouwen aller landen,
Nu het ginds geschieden kon.
Dat een man de breipot won?
Lang reeds dorst de vrouw het wagen,
Ons, de mannen, uit te dagen,
Op ons meer speciaal terrein
En ons de bazin te zijn.
Het is pijnlijk soms te lezen.
Hoe zij ons in niets meer vreezen,
Hoe het eertijds sterk geslacht.
Vaak 't verlies werd toegebracht.
In het tennissen en zwemmen.
Kunnen wij haar nauwlijks temmen,
Zij bedreigen ons geducht
In het vliegtuig in de lucht.
In 't vier dagen lang marcheeren,
Motorrijden en chauffeeren,
En nog zooveel dingen meer,
Sloeg de vrouw ons keer op keer.
Maar thans is er wraak genomen,
Nu is 't keerpunt toch gekomen,
Nu een man op haar gebied,
Zelfs niet één steek vallen liet.
Honderd vrouwen zijn verslagen
Door één man in onze dagen,
O, gij geest van Reygersberg,
Eén man honderd vrouwen t' erg.
Laat de vrouwen erop snoeven,
Dat zij ons vaak overtroeven,
Dat zij, ondanks brute kracht,
Lachen om ons sterk geslacht.
Wij zijn fier in onze glorie
Door de Bostonsche victorie,
Laat de vrouw veel winnen dan,
Maar de breikous siert den man.
Op den onbewaakten
Motorrijder door sneltrein gegrepen.
SCHALKWIJK, 28 Aug. Hedenmorgen is
op den onbewaakten overweg bij wachtpost
10 onder deze gemeente een ongeluk met doo-
delijken afloop gebeurd. Door den sneltrein,
die om 7.11 uur uit Utrecht was vertrokken,
is de 23-jarige motorrijder M. Mulleners, wo
nende te Grevenbicht. landmeter, die in de
omgeving werkzaamheden verrichtte, gegre
pen en vrijwel onmiddellijk gedood. De trein
had ruim twintig minuten vertraging.
Vergeefsch beroep van
dr. Schacht.
Anti-semitische excessen duren
onverminderd voort.
Het beroep, dat dr. Schacht op het Duit-
sche volk heeft gedaan om het Jodenvraag
stuk slechts langs legalen weg en niet door
middel van excessen op te lossen, wordt dooi
de pers geheel genegeerd, meldt het A.N.P.
Te Bischofsheim hebben de huurders van
gemeentegrond, die handelsrelaties met
Joden onderhouden, mededeeling gekregen,
dat hun de huur wordt opgezegd. De ge
meentebesturen van Arnsheim en Schöne-
berg aan de Elbe hebben aangekondigd, dat
firma's, die zakenrelaties met Joden hebben
geen gemeentelijke opdrachten meer zullen
krijgen en dat ondersteunden, die in Jood-
sche winkels koopen, geen verdere uit-
keering zullen ontvangen.
Ook Engeland en andere staten hebben pro
testen) bij de Sovjet-Unie ingediend.
pag. 4
Een Britschc nota over het Abessynische
vraagstuk zou in voorbereiding zijn.
pag. 4
De Oostenrijksclie minister Fey is bij een auto
ongeluk gewond geraakt.
pag. 4
De Jonker diamant een stuk van de Cullinan
geweest?
pag. 4
Onze koopvaardijvloot gaat hard achteruit.
pag. 3
De wijziging bij de ministeries gaat op 2 Sep
tember in.
pag. 3
In het drama te Wildervank heeft een gear
resteerde een gedeeltelijke bekentenis af
gelegd.
pag. 3
De leges voor bewijzen van Nederlanderschap
worden verhoogd.
pag. 1
Wordt Haarlem veramsterdamd?
pag. 1
Laatste Berichten.
pag 7
ARTIKELEN. ENZ.
Emile Sclirciber: Eigenaardigheden en con
trasten in het Japansche leven.
pag 4
J. II. de Bois: de heer Degas, burger van Parijs
pag. 5
K. de Jong: Richard Tauber.
pag. 9
J. II. de Bois over Haarlem's kunstschatten.
pag. 3
Bekende Haarlemmers: Mr. B. Bouman.
pag. 3
Wat Italië Abessynië verwijt.
Documenten naar den Volkenbond.
LONDEN 28 Aug. De correspondent van
de-Daily Mail te Rome meldt, dat de docu
menten en fotografieën, welke Italië zal zen
den naar de zitting van den Volkenbondsraad,
die op 4 September zal worden gehouden, o.m.
aan de volgende kwesties gewijd zullen zijn;
lo. overtredingen van Abessynië van
de internationale verplichtingen;
2o. slavernij;
3o. barbaarsche onderdrukking van
de gekleurde bevolking onder
Abessynische heerschappij
4o. gebrek aan opheldering bij de
rechtspleging, voor zoover deze
niet geheel ontbreekt;
5o. buitengewoon gebrek aan bescha
ving zelfs bij de meest geavan
ceerde deelen van de bevolking.
Britsche rechten zullen geëerbie
digd worden.
LONDEN. 28 Augustus (Reuter). De spe
ciale verslaggever van de „Daily Mail" meldt,
dat Mussolini hem heeft gezegd, dat de Ita-
liaansche regeering na afloop van den heden
te houder ministerraad een verklaring zal
publiceeren, waarin zij zegt volkomen bereid
te zijn, alle rechten van het Britsche Rijk te
eerbiedigen en de beweringen van de hand
wijst, dat Italië plannen koestert, die in strijd
zijn met de Britsche belangen.
Haarlemmers naar Brussel.
Een voordeeltje voor de gemeente.
Ook Haarlem heeft een voordeeltje te boe
ken als gevolg van het feit. dat vele Haarlem
mers do Brusselsche wereldtentoonstelling be
zoeken of hun vacantie in België doorbrach
ten. Er is dit jaar een groote vraag geweest
naar bewijzen van Nederlanderschap en nu
de leges hiervoor eenigen tijd geleden belang
rijk zijn verhoogd en gebracht op 2.50 is
dit nog een voordeeltje geworden voor de ge
meentekas.
De gronden bij de
Kathedraal.
Hoe die in exploitatie komen.
Er is thans een begin gemaakt met de be
bouwing van de gronden aan den Zuidkant
van de Westergracht. Men weet, dat de ach
terzijde van de Kathedraal aan de Leidsche-
vaart ligt. Aan de voor- en aan de beide zij
kanten blijven flinke stukken terrein onbe
bouwd. De Van Oosten de Bruijnstraat wordt
doorgetrokken naar de Westergracht, evenzoo
de Allanstraat. B. en W. hebben besloten aan
het nieuwe gedeelte van de Allanstraat den
naam te geven van Calüerstraat iMgr. A. J.
Callïer, Bisschop van Haarlem van 1903 tot
1928, ontwerper van de gewijde symboliek van
de Kathedraal).
Tusschen de Allanstraat en de van Oosten
de Bruijnstraat komt de Jan Stuytstraat (Jan
Stuyt, in 1934 overleden, was hoofdopzichter
bij den bouw der Kathedraal, later een be
kend architect).
Tusschen het plein van de Kathedraal en de
Westergracht wordt ook een straat aangelegd.
B. en W. hebben die de Jos. Cuypersstraat ge
noemd (Ir. Jos. Th. J. Cuypers was de archi
tect van de Kathedraal.)
