Koningin Astrid's
treurig einde.
Henn Barbusse overleden.
Onweer.
Het Beêauftijlesée
53e Jaargang No. 16007
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 30 Augustus 1935
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: f. w. peereboom itttoave iposter ttAATSrnrppn voor
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCH.APPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, p. maand ƒ0.22, p. 3 mud. ƒ0.65, franco p. post 0.72^.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 1—5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag ea
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim ƒ75.-, Verlies Wijsvinger 75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
De overbrenging van
't stoffelijk overschot.
(Vervolg van pag. 4).
BERN, 30 Aug. Het stoffelijk hulsel van
koningin Astrid werd Donderdagavond van
Haslihorn overgebracht naar. Luzern. Tegen
tien uur werd de baar in een met rouw om-
floersd spoorwegrijtuig geplaatst. Koning Leo
pold en zijn gevolg maakten de reis met den
zelfden trein, waaraan een slaapwagen was
gekoppeld. De wagon met het stoffelijk over
schot bevond zich aan den kop van den trein,
onmiddellijk gevolgd door den slaapwagen van
den koning, waarvan de gordijnen waren neer
gelaten. Te Zürich waren tal van leden van
de Belgische kolonie aanwezig. Door de hof
dames van de koningin lieten zij bloemen op
de baar leggen.
De trein is gisteravond te Bazel aangeko
men; een zwijgende menigte stond in diepe
ontroering op het perron en bleef blootshoofds
wachten tot de trein weer vertrok.
Bij de grens gaven de hooge Zwitsersche
officieren, die in opdracht van den bondsraad
den trein begeleidden hun taak over aan de
Fransche autoriteiten, die het gezelschap tot
de Belgische grens brachtten. De koning, die
zoo zwaar was getroffen moest op dokters
advies het bed houden.
Vanmorgen om zes uur is de trein te Arlon
aangekomen. Op het perron bevonden zich
vele autoriteiten en vertegenwoordigers van
organisaties om een laatste groet te brengen
namens de Belgische provincie Luxemburg
aan de koningin.
De klokken luidden. Rondom het station
stond een groote zwijgende menschenmenigte
geschaard.
Brussel ontvangt zijn overleden
koningin.
BRUSSEL, 30 Aug. Vanochtend was de
Belgische hoofdstad in droeve afwachting van
den trein, die het stoffelijk overschot van ko
ningin Astrid uit Zwitserland naar Brussel
bracht. Reeds geruimen tijd voor de aankomst
van den trein bevonden zich duizenden bij het
§tation, bij het koninklijk paleis en langs de
straten, waardoor de stoet zou trekken. De weg
was afgezet door gendarmerie en militairen,
terwijl bij het paleis een peloton stond opgesteld
met de bajonet op het geweer. Op het Gare
du Nord waren vele officieele personen aan
wezig onder wie burgemeester Max van Brus
sel, de voorzitter van den Senaat en de Ka
mer en verschillende leden van de regeering.
Om 8.40 uur reed de trein uit Zwitserland het
station-binnen. Koning Leopold had reeds op
het Quartier Leopold den trein verlaten en
zich naar het paleis begeven. Toen de trein
stilstond werd de wagon, waarin het stoffelijk
overschot was, geopend.
Onder doodsche stilte werd de kist in een
lijkauto geplaatst, die voor het station stond.
Het was een ontroerend oogenblik toen de
baar, die van blank hout was en bedekt met
een eenvoudig laken, waarop eenige wilde
rozen waren gelegd, zichtbaar werd. Op het
plein voor het station ontblootte de menigte
het hoofd, de militairen presenteerden het ge
weer. Velen konden hun ontroering nauwe
lijks meester blijven. De lijkauto werd bege
leid door eenige afdeelingen garde cavallerie,
garde artillerie en garde infanterie.
Zoo begaf de droeve stoet zich van het Gare
du Nord naar het koninklijk paleis. Overal
langs de straten, die werden gepasseerd, hin-
gen de vlaggen halfstok. Overal ontblootte
de menigte eerbiedig het hoofd.
In een hof rij tuig zaten minister-president
Van Zeeland en vier andere ministers, die
den koning tot Arlon waren tegemoet gereisd.
Na de aankomst in het koninklijk paleis werd
het stoffelijk overschot van de omgekomen
koningin plechtig opgebaard. De journalisten
uit binnen- en buitenland mochten als eer
sten de koningin de laatste eer bewijzen. On-
der volkomen stilte defileerden zij langs de
baar. De koningin-weduwe Elizabeth en prin
ses Marie José van Italië zullen Zondag te
Brussel aankomen.
Hofrouw.
ROME, 30 Aug. (Reuter). Als gevolg van
den dood van koningin Astrid, za lhet Ita-
liaansche Hof gedurende 40 dagen rouw aan
nemen.
LONDEN. 30 Aug. (Reuter). Koning
George heeft, zoodra hij het -bericht van den
dood van de koningin der Belgen vernam, uit
Balmoral een betuiging van rouwbeklag ge
zonden aan koning Leopold.
KOPENHAGEN, 30 Aug. (Reuter). Koning
Christiaan heeft een rouw van drie weken aan
het Deensche Hof gelast. De dood van konin
gin Astrid heeft hier groote smart verwekt.
STOCKHOLM. 30 Aug. (Reuter). De periode
van rouw is aan het Zweedsche Hof vastge
steld op vier weken. Groote voorzichtigheid
moest in acht genomen worden bij het over
brengen van het droeve nieuws aan de zieke
moeder van koningin Astrid.
Spontaan werden aan de particuliere huizen
en op de schepen in de haven de vlaggen half
stok geheschen. Het biad „Dagligt" verklaart,
dat het. Zweedsche en het Belgische volk na-
tiinaal- en individueel een zijn op dit uur van
rouw.
Medeleven in Xed. Indië.
BATAVIA. 30 Aug. Het overlijden van
koningin Astrid van België wekte alom in In
dië zeer diepe ontroering, hetgeen bleek uit
het feit, dat van vele particuliere woningen,
winkels en andere gebouwen de vlag halfstok
werd uitgehangen. Op den dag van de begra
fenis zal van alle gouvernementsgebouwen,
-kantoren en -schepen de vlag halfstok waaien
als teeken van deelneming. De commandant
van de zeemacht zal aan de diverse afdeelin
gen van de marine instrueeren om wel de
openbare feestelijkheden op 31 Augustus te
laten doorgaan, doch in eenigszins getemper
de mate. Ook het galafeest, dat hedenavond
in „Concordia" zou worden gegeven gaat door.
doch diverse attracties zullen vervallen. De
intendant van het paleis van den G.G. betuig
de heden ten huize van den Belgischen consul
zijn deelneming namens den G.G.
In dén Volksraad werd het verscheiden van
koningin Astrid door den Voorzitter in gevoel
volle woord nelirdacht. Deze woorden werden
staande aangehoord. De voorzitter van den
Volksraad wees hierbij in het bijzonder op
haar belangstellnig voor Nederland en speciaal
voor Nederitandsch-Indië.
Wereldtentoonstelling blijft geopend.
De Wereldtentoonstelling is gisteren geopend
gebleven en zal ook de komende dagen ge
opend blijven. Met haar halfstoks geheschen
vlaggen en bij het trieste weer, dat in den na
middag heersehte, maakt zij echter een droef-
geestigen indruk. Wèl werden de paviljoens
van verschillende landen gesloten, waarbij
Engeland het voorbeeld gaf. door zoodra het
droeve nieuws bekend wer ode deuren van het
EngelsGhe Paviljoen te sluiten.
Alle schouwburg- en bioscoopvoorstellingen
te Brussel en in de meeste andere steden wer
den gisteravond afgelast.
De ongeluksauto geborgen.
KUESSNACHT, 30 Augustus. Gisteravond
omstreeks 6 uur is men begonnen de auto,
waarmede het Belgische Koningspaar ver
ongelukte te bergen.
Met kettingen werd de auto aan een schip
verbonden, dat het naar de landingsplaats
sleepte, vanwaar het met een vrachtauto naar
een garage werd gebracht.
Hier blijft het ter beschikking van de auto
riteiten.
Terwijl de radiateur weinig beschadigd is,
is de stuurinrichting geheel ontzet, de rech
terzijde van den wagen is geheel vernield.
Hedenochtend heeft de gemeenteraad van
Kuessnacht op de plaats waar de koningin
stierf een kruis opgericht.
Een vertegenwoordiger van de regeering van
het kanton Schwyz en het district Kuess
nacht hebben een krans neergelegd.
In verband niet het tragisch verscheiden van
koningin Astrid is door den minister van
defensie de traditioneele parade die ter gele
genheid van den 'verjaardag van koningin
Wilhelmina in Den Helder zou worden gehou
den voor morgenmiddag afgelast.
Om dezelfde reden zal de minister van de
fensie den landdag van den bijzonder vrij
williger landstorm, die morgen te Bokstel ge
houden wordt niet bijwonen.
MOSKOU, 30 Augustus. De Fransche
schrijver Henri Barbusse, die geruimen tijd
ziek is geweest, is te Moskou op ruim 61-jari
gen leeftijd overleden.
Henri Barbusse werd geboren den 17den
Mei 1874 te Asnières in het departement
Seine. In 1893 kreeg hij den prijs voor
poëzie, die door de „Echo de Paris" was uitge
loofd.
Hij debuteerde in het jaar 1895 met een
bundel zachte, stemmige veraen, toen al vol
liefde voor eenvoüdigen en verdrukten, ge
titeld „Les Pleureuses". In 1898 trouwde hij
met de jongste dochter van Catulle Mendès.
Hij was als tooneelcriticus verbonden aan
verschillende bladen o.a. werkte hij voor „la
Grande Revue" en ..Je sais tout". Hij wijdde
zich daarna geheel aan zijn letterkundigen
en socialen arbeid.
Zijn naam werd bekend door zijn somber
werk ..L'Enfers", De Hel, dat hij in 1908
uitgaf.
Met den oorlogsroman .ie Feu", Het Vuur
(1917) werd hij beroemd. Dit werk openbaart
de verschrikkingen van den oorlog en het
lijden van de eenvoudige soldaten.
Sindsdien heeft Barbusse zich aan het
hoofd gesteld van een pacifistisch-communis-
tisch internationaal streven wat in zijn latere
werken als „Clarté", in 1919 verschenen.
..Les Enchainements" (1925). ..Paroles d'un
Combattant" van 1930 en ..La lueur dans
l'abime" van 1920 enz. tot uiting komt.
Van zijn eerste werken moet nog de merk
waardige schetsenbundel ..Nous autres" ge
noemd worden. Van zijn laatste het moderne
Evangelie van den communistischen Christus
..Jésus" van 1927, met als vervolg „Les Judas
de Jésus" (1927).
De werken van Barbusse. die in verschei
dene talen zijn vertaald, hebben op politiek
en pacifistisch gebied veel invloed gehad. Ook
in het Nederlandsch zijn eenige boeken ver
taald.
Het groote pessimisme, dat Barbusse in ver
schillende werken toonde, overwon hij
eenigszins in het communisme.
Met Barbusse is een der wijsgeerigste en
dichterlijks te naturalisten van Frankrijk
heengegaan.
De Bisschop van Haarlem.
Toestand redelijk.
Donderdagavond hebben de doctoren het
volgende communiqué uitgegeven - over den
toestand van Mgr. Aengenent, Bisschop van
Haarlem, die in de. Mariastichting verpleegd
wordt.
De aangekondigde operatie heeft plaats ge
had. Mgr. heeft deze goed doorstaan. Op het
oogenblik is de toestand redelijk wel, oogen-
blikkelijk is er geen levensgevaar.
Hedenmiddag was de toestand onveranderd.
Memento Koningin Astrid
,,een Vorstin gaat heen".
Dood!
Het grijpt als iets kils in het warme, ver
trouwde.
Het vertoort meedoogenloos de gedachte
aan huiskamers en al wat lief is. Het plaatst
ons met een schok voor het reëele, dat zich
wreed opdringt en de teere banden van liefde
verscheurt tusschen menschen die leven voor
elkaar.
Wij, alle menschen, kennen die wreedheid
in ons bestaan. En zij is machtig, want geld
noch macht weerstreven haar.
Vorst Leopold wilde de vreugden van den
dag plukken, gezonde bergvreugde. die kracht
geeft, en de meedoogenlooze wreedheid stond
op zijn weg en roofde hem het liefste dat
hij had.
De geestelijke eenzaamheid van een vorst
kan groot zijn. maar nooit wanneer daar een
vrouw is en liefde. Leopold kende deze dingen
en leefde ermede zijn zonnig bestaan. On
danks groote moeilijkheden maakte hij zich
een populair menseh. De geestelijke kloof tus
schen ons land van molens en polders, en het
land met de bergen, wist hij te overbruggen
met zijn fijnvoelende sympathieke geest.
Welk een groote rol Vorstin Astrid daarbij
gespeeld heeft, kan nooit genoeg beseft wor
den. Zij liet haar volk een gezinsleven zien.
zooals dit het zelf kende en liefhad. Zij was de
groote evenwichtsfactor in het immer heftig
bewogen leven van een Vorst. Maar op de
allereerste plaats was zij Vrouw en Moeder,
zooals er millioenen op de wereld zijn, en zoo
als er veel meer zouden willen zijn.
Ik zie haar nog staan voor het groote Hol-
landsche huis in Noordwijk tusschen haar
kinderen en bij haar man, symbool en voor
beeld voor een natie. Ook voor de natie die
de hare niet was, maar waarvan zij de moei
lijke mentaliteit aanvoelde met haar warm
gevoelig hart. De Hollanders zullen niet gauw
haar bescheiden figuur vergeten, zooals zij.
liefst onopgemerkt, ging, door het Holland-
sche land naast haar man Leopold, haar kin
deren, die zij met ons volk vertrouwd wilde
maken. Zij had een Hollandsche vrouw kun
nen zijn. Een Moeder die leefde voor haai
man en kinderen.
Dat zij Koningin was, plaatste dit tragisch
gebeuren in een massale belangstelling en
deelneming. Haar liefde reikte over haar
gezin naar een volk, dat haar genegenheid
noodig had in een'zwaren tijd."En wat zij aan
liefde te geven had is naar dat volk uitge
gaan. Het volk dat door Leopold het hare ge
worden was.
Koningin Astrid laat een open plek achter
in de millioenen harten van haar spontaan
volk en bij de vele volkeren die haar warme
sympathie hebben gevoeld.
De Vrouw Astrid laat een ontstellende
leemte achter bij den Man Leopold, die Ko
ning is en mét haar zijn lasten zoo licht wist
te dragen, die tezamen met haar den weg
heeft gevonden naar de harten van zijn land-
genooten bij de kinderen Josephine, Bau-
duin en Albert, die zoo oneindig veel van haar
Moederliefde genoten hadden, en nog zoo
veel moesten en zouden krijgen van haar
Zoo gaat een Vrouw, een Vorstin en een
Moeder heen, die het verstaan had, die drie
moeilijke functies tot één ideaal figuur te ver
eenigen zooals iedereen haar kende als
Koningin Astrid van België.
Haarlem, Donderdagavond.
ANTHONY J. D. SIPS
Psychiaters waarschuwen de
Staatslieden.
AMSTERDAM. 30 Aug. Driehonderd
psychologen en psychiaters uit verschillende
landen hebben besloten, binnenkort een brief
te richten aan de staatslieden. Daarin wen-
schen zij erop te wijzen, dat de geestesge
steldheid, zooals die zich in den laatsten tijd
heeft ontwikkeld, vooral in Europa het gevaar-
van een nieuwen catastrofalen oorlog in zich
sluit. Zij zijn von meening, dat deze beden
kelijke gang van zaken in hooge mate door
psychologische factoren worden bepaald en
dat zij als artsen daardoor gerechtigd en ver
plicht zijn een waarschuwend woord te doen
hooren en aan te geven langs welken weg
huns inziens een uitweg moet en kan worden
gevonden. De brief, die in September wordt
gepubliceerd, is door vele psychiaters van we
reldbekendheid onderteekend.
VJ
Henri Barbusse t.
Het weer is uit den band geslagen,
De rust is er volkomen af,
Men denkt met weemoed aan de dagen
Die ons de zon in schoonheid gaf.
Terwijl ik binnen zit te schrijven,
Knettert het in de grauwe lucht,
En strakjes giet het ouwe wijven.
Het weerlicht af en toe geducht.
De herfst lijkt vóór haar tijd gekomen,
Augustus nog niet eens ten end,
Ach, alles bij elkaar genomen
Is dit de zaak: we zijn verwend.
Om het eens nuchter te bepraten,
Wij zijn verwend met zonneschijn.
Zoodat wij naastenbij vergaten.
Dat het niet altijd mooi kan zijn.
Nu moest weer eens het onweer woeden.
Met bliksemschicht en donderslag,
September kan nog veel vergoeden
Met meen'gen warmen zomerdag.
De regen ranselt op mijn ruiten.
Het ratelt dreunend door het zwerk,
'k Zit binnen met mijn rug naar buiten,
Ik ben tevreden bij mijn werk.
En ik bepeins nog eens verwonderd.
Dat raadsel op het weergebied,
Een dame zegt heel kalm; het dondert.
Maar voor geen goud: het dondert niet.
P. GASUS.
De Haarlemsche begrooting
voor 1935.
Goedgekeurd door Ged. Staten.
Eerst thans is bij het gemeentebestuur van
Haarlem de mededeeling ingekomen dat Ge
deputeerde Staten van Noord-Holland de
begrooting voor 1935 hebben goedgekeurd.
Intusschen is het college van B. W. al weer
druk bezig de begrooting voor 1936 voor te
bereiden.
FRAUDE TE TANDJONG PINANG
BATAVIA, 30 Aug. (Aneta) Het hoofd
van het bijkantoor van het Kadaster P. F. N.
te Tandjong Pinan is ontslagen in verband
met een fraude van 2500 welke is geconsta
teerd.
De Officier van Justitie te Medan heeft de
zaak in onderzoek.
Koningin Astrid's tragisch einde; een verkla
ring van den koning over het ongeluk: bij
zetting zal Dinsdag of Woensdag plaats
hebben.
pag. 4 en 1
Anthony J. D. Sips: Memento Koningin Astrid
pag. 1
De toestand van den bisschop van Haarlem
is redelijk.
pag. 1
De Fransche schrijver Henri Barbusse is over
leden.
pag- 1
Zij, die door de koningin onderscheiden
werden.
pag. 3
De staking te Tilburg breidt zich uit.
pag. 3
De „Gelria" is naar Triest vertrokken.
pag. 3
Laatste Berichten.
pag 7
ARTIKELEN. ENZ.
Van onzen Wecnschen correspondent: Wee-
ncn in Augustus.
pag. 11
K. de Jong: Concert der H. O. V.
pa? 11
Helen: De bokswedstrijd.
pag 6
Bekende Haarlemmers: Ir. H. A. J. de Bijll
Nachenius.
pag. 3
Voor dc Jeugd.
pag. 9 en 10
Een tafreeltje in een der straten van de Belgische hoofdstad,
dat duidelijk de eenvoud in het leven van wijlen de vorstin ken- Het Belgische vorstenpaar bij gelegenheid van den doop van den
merkt. kleinen prins Albert.
