DE BILT
De nood van den Haarlemschen
Middenstand.
Een adres aan den gemeenteraad.
PALMOIIVE
WOENSDAG 18 SEPTEMBER 1935
H A A R E E M'S D A G B E A D
Programma
van wenschen
en verlangens.
Overleg tusschen Middenstands-Centrale
en alle middenstands - organisaties.
Er is al dikwijls geschreven en gespro
ken over de nooden van den middenstand,
meer in her. bijzonder den handeldrijven den
middenstand. En inderdaad: de moeilijk
heden waarin die stand terecht eens ge-
genoemd de rugg&graat der maatschappij -
verkeert, nemen steeds toe.
Deze toestand is alleen te verbeteren (be
halve dan, zeer breed gezien, door maat
regelen van internationalen aard) door
maatregelen, die gelden voor het geheele
land. De middenstand ziet dan ook hoopvol
uit naar de wetsontwerpen betreffende de
uitverkoopen, het incasseeren van kleine
vorderingen enz.; ook wordt gehoopt op een
spoedige regeling van het cadeaustelsel.
Hier is ook een taak voor de nationale en
regionale middenstandsbonden.
Intusschen heeft ook de Middenstands
Centrale voor Haarlem en omstreken niet
stil gezeten. „Wij zullen", zoo deelde ons het
dagelijksch bestuur dier Centrale in een
onderhoud mede, „trachten, ook plaatselijk
te bereiken wat voor den middenstand be
reikt kan worden".
De Middenstands Centrale heeft zich daar
om gewend tot ongeveer 45 organisaties (ook
tot die welke niet bij haar zijn aangesloten)
men mag dus wel zeggen: tot den geheelen
Haarlemschen middenstand, met wie bespre
kingen zijn gevoerd, waarvan weer het resul
taat is geweest een plan van wenschen en
verlangens, waarvan de uitvoering zéér ur
gent is.
Deze wenschen en verlangens zijn neer
gelegd in een adres aan den Gemeenteraad,
dat heden verzonden is. „Wij durven de
uitvoering hiervan aan den Gemeenteraad te
vragen", zoo zeide ons het dagelijksch be
stuur der Middenstands Centrale, „omdat wij
overtuigd zijn en de zekerheid hebben
dat ook de Raad onzer gemeente er van
doordrongen is dat de maatschappij het
allergrootste belang heeft bij een gezonden
middenstand. Om den middenstand, die nu
op z'n zachtst gezegd, kwijnt, weer gezond te
maken, is het in onzen tijd noodig, dat hij
door de overheid extra w01'dt geholpen, als
hij er om vraagt. Als de middenstand uit
onze maatschappij zou wegvallen, zou alleen
de tegenstelling grootwerkgever en werkne
mer overblijven en zou alle initiatief worden
gedood. Het stichten van een eigen zaak en
het langzamerhand „opwerken" en uitbreiden
daarvan, zou onder die omstandigheden uit
gesloten zijn.
Het is thans dringend noodzakelijk, dat er
ook eens aan den middenstand wordt ge
dacht. Het nijpende van den toestand waar
in die stand in deze dagen verkeert blijkt wel
het beste hieruit: er zijn middenstandszaken
en middenstandsgezinnen, waarin gewerkt
wordt van 's morgens vroeg tot 's avonds laat
en toch nog niet verdiend wordt het bedrag
dat een werklooze per week aan steun ont
vangt. Deze zaken en zoo zijn er vele
zijn aan 't opteren van wat in betere tijden
is overgehouden. Het is te begrijpen, dat als
deze toestanden blijven voortduren, het aan
tal van hen, die ten laste van de gemeen
schap komen, voortdurend grooter zal wor
den",
HET ADRES AAN DEN RAAD.
In het bedoelde adres wordt o.m. gezegd:
De door de crisis sterk geslonken inko
mens; de steeds driestere concurrentievor-
men; het debiet van grootwarenhuizen, groot
filiaalbedrijven en verbruikscoöperaties, dat
verloren .is voor den middenstand; de onge
breidelde vestiging van nieuwe zaken en be
drijven: en tenslotte de hooge vaste lasten,
ondermijnen steeds meer de bestaansmoge
lijkheid van z-eer vele handeldrijvende en
industrieelé middenstandszaken.
Het beste kan de noodtoestand van onzen
stand worden geconstateerd uit de rappor
ten door het Economisch Instituut voor den
Middenstand, op last van den Minister van
Economische Zaken samengesteld.
Misschien treedt deze noodtoestand niet
zoozeer aan 't licht, omdat vele middenstan
ders hun leed zooveel mogelijk voor de bui
tenwereld verborgen houden. Maar dat de
nood hoog is gestegen, is ons bekend: ver
schillende instellingen zijn dan ook opge
richt om het leed van den middenstander
in stilte te verzachten.
Wel komen vele crisismaatregelen indirect
ten goede aan den middenstand, maar deze
heeft toch ook de directe medewerking van
den Raad noodig.
Wij durven te meer onze stem doen hoo
ien. omdat deze tijd zich kenmerkt door een
organische stuwing, waarin een taak voor
stands- en vakorganisatie is vastgelegd. Door
deze gedachte gesterkt brengen wij dan ook
met eerbiedige vrijheid eenige wenschen naar
voren, waarvan de uitvoering door de nood
toestand zeer urgent is.
1 Deze wenschen zijn dan de volgende:
Uitbreiding van de Contact-Commissie voor
de levensmiddelenvoorziening met sub-com
missies voor de verschillende branches, die
bij de levensmiddelenvoorziening zijn betrok
ken. Aan den uitgebreiden Contact-Commissie
of Levenmiddelenraad zou een niet-ambtelijke
leiding moeten worden gegeven.
Een bedrijf stelling, zooals reeds in verschil
lende gemeenten heeft plaats gehad, van win
kels- en kleine industrie, om overbezetting
te voorkomen.
Meer contact tusschen gemeentebestuur en
middenstand. Gaarne zagen adressanten dat
in de toekomst ook bij de voorbereiding van
verordeningen en maatregelen, die den mid
denstand aangaan, de meening werd gevraagd
der betreffende organisaties, via de "Midden
stands Centrale.
Instelling van een borgstellingsfonds voor
den middenstand, naar het Leidsche voor
beeld. Zulk een instelling wordt vooral urgent
als binnenkort het Nat. Crisis Comité wordt
opgeheven.
Verlaging der electriciteitstarieven. Ge
vraagd wordt, buiten een algemeene stroom-
prijsverlaging, verlaging van 25 pet. van het
vastrecht voor winkeltarief en van 25 pet. van
het dagstroomtarief van kleine industrieelen.
Wijziging der verordening op de precario
rechten, zoodat:
le bedrijfsauto's, wanneer zij geen obsta
kels vormen voor het verkeer, vrij voor de be
treffende zakenpanden kunnen parkeeren en
2e. dat de reclames, die niet verder dan 5
c.M. boven gemeentegrond uitsteken, buiten
de verordening vallen.
3e vrijstelling wordt verleend voor gereed-
ichappen en materialen, die tijdelijk op ge
meentegrond liggen, wanneer dit niet langer
dan eenige dagen duurt en
'e. de precariorechten voor café-terrassen
met 50 pet. worden verlaagd.
Wijziging der verordening op de Straatbe
lasting, zoodat de huurwaarde wordt vastge
steld desnoods dooi* taxatie, op het bedrag-
dat onder de thans geldende omstandigheden
zou kunnen worden bedongen.
Inschakeling van den handeldrij venden
middenstand bij de verstrekking van levens
middelen voor rekening van Maatschappelijk
Hulpbetoon. Niet langer dus distributie buiten
de winkeliers om of opdracht van levering aan
één of enkelen.
Verstrekking van ventvergunningen slechts
aan bonafide handelaren en venters, die reeds
eenige jaren in hun bedrijf werkzaam zijn.
Verlaging der vermakelijkheidsbelasting en
der personeelsbelasting.
Gemeentelijke toonzalen moeten zich alleen
bezighouden met propaganda en. het. geven
van adviezen. De gemeente trede niet op als
handelaar in materialen "op electriciteitè- en
gasgebied.
Niet langer uitvoering in eigen beheer door
de gemeente van werk (ook onderhoudswerk).
Men late deze werken uitvoeren door particu
liere ondernemers.
Adressanten zijn er van overtuigd, dat de
Raad het op prijs stelt, de wenschen van een
zoo belangrijke groep ingezetenen te hebben
jehoord en vertrouwen, dat de Raad groote
aandacht aan deze wenschen zal schenken.
AGENDA
WOENSDAG 18 SEPTEMBER
Stadsschouwburg: Ver. Rott. Hofstad-Too-
neel. „Gevaarlijke Bocht" 8.15 uur.
Kantoor Not. W. H v. Arkel, Jansweg 52:
Buiterigew. verg. Mij. tot Exploit, v. Onr. Goe
deren „Door Eendracht Sterk". 8 uur.
Luxor Sound Theater: „Het geheim van
Evelyn Prentice". 2.30 uur en verder doorloo-
pende voorstelling van 7 uur tot 11.30 uur.
Frans Hals Theater: „Rumba". 2,30. 7 en
9.15 uur.
Cinema Palace: Shirley Temple in „Harte-
dief" Op het tooneel: Meiier en Wagner, ds
Weensche komieken. 2.30, 7 en 9.15 urn-.
Rembrandt Theater: „Abessinië, het land
van den Negus. 2.30, 7 en 9.15 uur.
Bloemen daal: „Vreeburg". Vergadering
N. S. B. Spreker P. J. H. Berlage. 8.15 uur.
Jeugdhuis: Ds. C. J. van Dijk over de Rem-
brandt-tentoonstelling. 8 uur.
Heemstede: .Lommeroord". Vergadering
N. S. B. Spreker G. F Vlekke. 8.15 uur.
DONDERDAG 19 SEPTEMBER
Groote Kerk: Orgelbespeling van 3-4 uur.
Bioscoopvoorstellingen des middags en dr
avonds
Hotel Funkier: Mode-show van der Laan.
2 uur.
Bloemendaal: Raadsvergadering, 2 u.
DE KONINGIN DANKT DE LIMBURGSCHE
BEVOLKING
De Koningin heeft aan den Commissaris van
de Koningin in de provincie Limburg het vol
gende telegram gezonden:
„Teruggekeerd van ons bezoek aan Lim
burg verzoek ik u mijn warmen dank over te
brengen aan de bevolking voor de geestdrift
volle en hartelijke ontvangst, die zij mijn
dochter en mij heeft bereid. Gaarne voeg ik
hieraan toe onzen hartgrondigen wensch, dat
het heden door mijn dochter geopende Julia-
nakanaal in alle opzichten aan de gestelde
verwachtingen zal beantwoorden en in be
langrijke mate zal bijdragen tot verbetering-
van den economischen toestand van Maas
tricht en Limburg en van geheel ons land.
WILHELMINA."
GORDON BENNETTBALLONS PASSEEREN
MOSKOU.
WARSCHAU, 18 Sept. (A.N.P.) Volgens
alhier ontvangen berichten bevinden de nog
niet gelande ballons zich thans ongeveer ten
Zuidoosten van Moskou.
WARSCHAU, 18 Sept. (A.N.P.) Volgens
alhier ontvangen bericht is thans ook een
Poolsche ballon, de „Koscioeszko" gisteren ge
land om 4.50 des middags bij het plaatsje No-
wibielaya ten Oosten van Charkow. De ballon
is 48 uur in de lucht gebleven en heeft 1300
k.m. afgelegd. Van de overige nog niet gelande
ballons is nog geen nader bericht binnengeko
men
Voorbeurs te Amsterdam.
GEDRUKTE STEMMING. GULDEN VAST.
De ochtendbeurs had hedenmorgen een bui
tengewoon stil verloop. De nieuwe begrooting
is met gemengde gevoelens ontvangen, doch
het voornaamste was toch dat opnieuw de
vaste wil van de regeering aan den dag is
getreden om zich van alle monetaire experi-'
menten afzijdig te houden en het crediet van
den staat boven alles te bewaren. De stemming
was dientengevolge overwegend gedrukt, al zou
het onjuist zijn over het hoofd te zien dat de
belasting, die een nieuwe last beteekent zoo
wel voor het individu als voor het bedrijfs
leven alleen daarvan de schuld droeg.
Koninklijke Olie waren prijshoudend, doch
liepen daarna enkele percenten terug. Phi
lips waren eveneens aangeboden en konden
zich dientengevolge niet handhaven. Unilever
en Aku waren nauwelijks prijshoudend. Am
sterdam-Rubber en H.V.A. waren daarentegen
slechts weinig veranderd. Youngleening ver
keerden lichtelijk in reactie.
Op de wisselmarkt was de gulden aan den
vasten kant. Uit de Engelse he persstemmen
blijkt duidelijk dat men het gevaar voor den
gulden voorloopig weer afgewend acht. Het
pond daalde dan ook hedenmorgen tot 7.31.
De dollar daalde tot 1.48 3 16, hetgeen welis
waar nog iets boven het gouduitvoerpunt is.
doch waarschijnlijk is heden geen goud ver
scheept. De Fransche franc en de Belga wa
ren iets zwakker. Daarentegen was het agio
op termijnponden en dollars niet noemens
waard verminderd.
SILAS K. HOCKING f
Silas K. Hocking is een van die namen, die
de ouderen onder ons verbinden aan hun
jonge jaren. Later kwamen er vele andere
schrijversnamen in onze hoofden en Silas K.
Hocking verdween zoo geheel uit ons geeste
lijk leven dat wij hem dood waanden. Het be
richt van zijn overlijden, in zijn 86ste jaar,
schept een vreemde verrassing en haalt den
tijd terug waarin zijn werken ook in ons land
vertaald en oorspronkelijk, druk gelezen wer
den. De overledene stamde uit Cornwall, waar
de tooneelen van vele van zijn verhalen zijn
gelegd. Na zijn studie begon hij evenals
zijn broeder Joseph die als schrijver althans
buiten zijn land minder bekendheid genoot
zijn loopbaan als predikant. Dat was in
1870. Tot 1895 was hij niets anders. Toen zegde
hij het predikantenambt vaarwel en begon hij
te schrijven. Zijn eerste boek. „Her Benny'
was tevens zijn grootste succes. Alen vertelt
dat van dezen roman meer dan 100.000 exem
plaren werden verkocht, Met zijn volgende
verhalen is hij vaak het succes van zijn eerste
boek o.a. met „Christie's Old Organ"
nabijgekomen. En het kan nauwelijks ver
wondering baren dat hij naar hij zelf eens
heeft gezegd op zijn ouden dag met het
schrijven van boeken meer dan 65.00'!) pond
sterling heeft verdiend.
Men kon van Silas K, Hocking niet verkla
ren dat hij een oorspronkelijke géést was. In
zijn eerste romans volgde hij een beproefd
recept van bouw en verloop, dat lang in En
geland had gegolden en dat, in een romanti
sche voorstelling uitgewerkt, van een zekere
mate van succes verzekerd kon zijn. Maar
deze wat geijkte vormen van romanschrijverij
bevredigden Hocking op den du ui' niet. Vol
leerd in het normale vak begon hij te expe
rimenteeren met nieuwe vormen. De structuur
van zijn verhaal werd ingewikkelder, zijn be
schrijvingen van menschen en dingen werden
subtieler, lieten wat meer aan de verbeelding
van den lezer over. Maar hij bleef tot het
einde trouw aan de religieuse en humanitaire
waarden in het verbeelde leven van zijn ro-
ma n-menschen
Hocking was een van de weinige schrijvers
in Engeland, die ook politieke ambities heb
ben. Hij was een typische vertegenwoordiger
van liberale godsdienstige vrijzinnigheid, die
overigens in het Engeland van de tweede
helft der 19de eeuw wat minder vrijzinnig was
dan de onze. Bij twee gelegenheden heeft de
overledene beproefd als Liberaal zitting te
krijgen in het Lagerhuis. Het bleef bij pogin
gen, en de mislukking stelde Hocking diep te
leur.
Zijn leven lang is hij een overtuigd pacifist
geweest, die zijn stem (hij kon voortreffelijk
spreken) en zijn pen in dienst stelde van den
strijd tegen den oorlog. Gedurende den Boe
renoorlog, dien hij als alle oorlogen verfoeide
en waartegen hij bij alle gelegenheden met
kracht protesteerde, moest hij door die poli
tie tegen het grauw in bescherming worden
genomen. Op den beruchten Londenschen
avond van Mafeking vernielden baldadige op
geschoten lummels zijn huis. Zijn laatste werk
was een boek met herinneringen uit zijn
leven.
A. K. v. R.
HET TOONEEL
De opvoering van Elektra.
Een inleidend woord van
A. Defresne en Mr. J. den Hertog.
Medewerking van Charlotte Kohier
en Willy Haak.
De afdeeling Haarlem van de Ver. voor Huis
vrouwen heeft het initiatief genomen om
een opvoering van Elektra door de Amster-
damsche Tooneelvereeniging met de bege
leidende muziek van Diepenbrock door het
Utrechtsch Orkest onder Mr. Den Hertog hier
ter stede in begin October mogelijk te maken.
Deze van groote durf getuigende poging ligt
geheel in de artistieke lijn van de Haarlem-
sche afdeeling, die hier vroeger reeds voor
haar leden belangrijke opvoeringen als van
De Getemde Feeks, Elisabeth van Engeland
en Phaea heeft doen geven. Thans echter, met
Elektra, staat zij voor groote en niet ver
wachte moeilijkheden. Het schijnt, dat vele
leden door de hoogere prijzen, welke voor een
zoo dure voorstelling wel gevraagd moeten
worden, zijn afgeschrikt om plaatsen te
nemen, zoodat het nog dubieus is. of de op
voering van deze machtige Grieksche tragedie
althans onder auspiciën van de Vereeniging
voor Huisvrouwen zal kunnen doorgaan.
Een niet doorgaan van deze hoogst belangrijke
opvoering zou wel zeer te betreuren zijn en
wij vragen ons af. of Haarlem bij steden als
Utrecht en Groningen, waar de voorstelling
van Elektra een zoo groot succes is geweest,
zou moeten achterblijven. De opvoering van
Elektra was hierover waren pers en publiek
het geheel eens een groote artistieke daad,
die in niets achterstond bij de voorstelling
indertijd van Royaards, één der roemrijkste
toch van dien glorieusen tooneeltijd.
Zij was het niet alleen op dramatisch, maar
ook op muzikaal gebied. Niet voor niets heeft
men de opvoering van Elektra, welke
ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum van
Willem Mengelberg onder auspiciën van de
Wagnervereeniging werd gegeven, algemeen
het hoogtepunt van het Nederlandsche Mu
ziekfeest genoemd. Is het dan nog noodig op
de groote muzikale beteekenis van dezen
avond te wijzen? Hij biedt de gelegenheid om
de muziek, welke Diepenbrock, de meest geni
ale der Nederlandsche componisten der laat
ste drie eeuwen bij Elektra heeft gecompo
neerd, te hooren in het kader, waarvoor zij
is bestemd. Dit alleen reeds zou voldoende
motief moeten zijn om alle waarachtige mu
ziekliefhebbers die avond in groote drommen
naar den Schouwburg te doen stroomen.
Zou het, nu het hier ook een zoo belang
rijk muzikaal evenement betreft, niet ge-
wenscht zijn, dat de Ver. voor Huisvrouwen
zich in contact stelde met de twee grootste
muziekvereeniging van Haarlem Bach en
Toonkunst om gezamenlijk deze voorstelling
mogelijk te maken? Hier lijkt mij samenwer
king op den weg dier drie vereenigingen te
liggen. Het zal toch niet gezegd moger. wor
den, dat m Haarlem een opvoering van
Elektra, waarin de muzikale en dramatische
kunst in Nederland gezamenlijk haar hoogte
punt hebben bereikt, niet kon doorgaan
wegens gebrek aan belangstelling. Ik geloof
ook niet, dat het zoo ver zal komen. ja. ik
ben er zeker van, dat onze Stadsschouwburg
dien avond stampvol zal zijn. Haarlem is in
haar liefde voor de kunst niet de mindere van
Groningen en Utrecht. Maar nog eens, men
zoeke het ditmaal niet alleen bij de liefheb
bers van het tooneel, maar ook en niet in
mindere mate bij hen, die gewoon zijn onze
groote concerten te bezoeken.
Het is wel een zeer lange inleiding voor mijn
verslag van de voordracht van Defresne en
Mr. Den Hertog, welke zij gistermiddag in
den Stadsschouwburg voor de Vereeniging
voor Huisvrouwen gehouden hebben ter in
leiding van de hier te geven opvoering van
Elektra, maar omdat het doel van deze
voordracht voor een belangrijk deel was de
leden op te wekken de voorstelling te gaan
bijwonen, meende ik niet beter te kunnen
doen dan dit persoonlijk woord van mijn
kant hieraan toe te voegen.
Defresne is wij hebben dit reeds herhaal
delijk mogen constateeren een allerpret
tigst causeur. Hij spreekt gemoedelijk, huise
lijk bijna, maar hij boeit van het begin tot
het eind. Defresne begon met iets te vertellen
van de groote moeilijkheden, waarmee de
tooneel gezelschappen in Nederland te kampen
hebben bij de voorbereiding van hun premiè
res en hij sprak er zijn groote waardeering
en dankbaarheid voor uit, dat dit met Elek
tra dank zij de Wagnervereeniging zoo
heel anders was geweest. Met de grootste toe
wijding en liefde hadden allen aan Elektra
gewerkt en zich aan de opvoering gegeven.
Defresne gaf daarna op dikwijls humo
ristische wijze een historisch overzicht van
wat het tooneel voor de Grieken in de jaren
van Sophocles beteekende en hoe in dien
tijd t.ragedie's als Elektra werden voorbereid
en gespeeld. Men speelde in de open lucht
en op een grooten afstand voor een publiek
van 30.000 menschen en dit maakte een heel
anderen stijl van spelen noodzakelijk dan wij
in een zaal van betrekkelijk kleine ruimte
gewend zijn. Alles, de maskers, die de speler:
droegen, de hooge cothurnen, waarop zij
liepen, hun gebaren, waren op dien grooten
afstand berekend. Het leek Defresne dan ook
vrij zeker toe. dat een opvoering, zooals
Grieken die in hun tijd gaven, ons maar
matig of zelfs in het geheel niet zou vol
doen.
Voor de Grieken was de opvoering van een
tragedie een religieuse daad, een eerbetuigin;
aan de macht der Goden. Toen Defresne, als
regisseur, voor het werk stond, begreep hij,
dat een voorstelling in dezen tijd en in een
zaal een geheel anderen stijl verlangde. Wij
moderne menschen staan uit den aard dei-
zaak heel anders tegenover een werk als
Elektra dan de oude Grieken. En ook werken
onze acteurs in een zaal met heel andere
middelen. Defresne heeft zich daarom de
vraag gesteld, hoe moet in dezen tijd een
tragedie als Elektra worden gespeeld. Hij
heeft gemeend Elektra zoo veel mogelijk van
binnen uit te moeten laten spelen. Hij heeft
zich bij zijn régie steeds de vraag gesteld
Wat gebeurt er in de menschen en wat ge
beurt er tusschen de menschen? Want het
leven in deze tragedie is onvergankelijk. Zoo
is hij gekomen tot een eigen stijl. De grootste
moeilijkheid had hem de oplossing der reien
gegeven. Royaards reduceerde indertijd de
14 vrouwen der rei tot 3 en omzeilde daarmee
feitelijk de moeilijkheid. Defresne laat ech
ter de rev in haar oude waarde en hij heeft
zich daarbij afgevraagd, wat de functie van
de rei in de Grieksche tragedie was. Wij
moeten deze 14 vrouwen, die bij het heele
drama blijven staan en er dus feitelijk zijn
en niet zijn, beschouwen als de menschheid die
haar het drama kijkt. Het drama der hande
ling zou volgens Defresne zijn princi-
pieele beteekenis-verliezen, zonder de rei. Er
gaat een magische, fascineerende invloed
van die 14 vrouwen uit. De rei is de gesym
boliseerde aanwezigheid van den mensch.
Toen Defresne omtrent de functie, de plaat
sing en de bewegingen van de rei niet meer
in twijfel verkeerde, wist hij ook, dat hij de
handeling van het drama boven de rei moest
laten afspelen en had hij zijn stijl voor de
opvoering gevonden.
Na een korte pauze sprak Mr. den Hertog
over de waarde van Diepenbrock's muziek bij
Elektra. Diepenbrock is voor zijn muziek niet
teruggegaan tot de oude Grieken. De muziek
van de Grieken voor zoover wij er nog iets
van weten staat zoo ver van ons af, dat het
eer een verzwakken dan een versterken van
den indruk zou zijn geweest, als hij in die rich
ting was gegaan. De muziek is dus geschreven
in modernen geest.
Omdat Diepenbrock geen romantische
sfeer wilde, heeft hij hoorns en fagotten weg
gelaten. Diepenbrock beschouwt het tooneel
primair, de muziek secundair. Hij is niet te
werk gegaan, zooals vele componisten bij me
lodrama's. De acteurs spelen hun rollen en
zeggen hun tekst, terwijl het orkest zijn par
tituur onafhankelijk daarvan speelt. Alleen
op de momenten, waar de verbinding van de
tekst en de muziek noodzakelijk is, is er het
direct contact tusschen den acteur en de mu
ziek. Soms heeft de muziek in Elektra een so
listische rol o.a. in de ouverture, den epiloog
en ook in de gedeelten, wanneer het woord
van een speler te kort schiet om de hevige
moedsstemming weer te geven,. Op andere
oogenblikken heeft de muziek een illustratieve
taak, soms ook cursiveert zij het woord, v-ult-
zij hst aan. En dikwijls is haar taak lou
ter stemming te wekken.
De heer Den Hertog illustreerde verschil
lende voorbeelden muzikaal met het spelen op
den vleugel van eenige fragmenten uit Diepen
brock's partituur Ook liet hij ons de verschil
lende „Leit-motiven" uit de Elektra-muziek
hooren. En aan het slot droegen ter verdere
verduidelijking Willy Haak en Charlotte
Köhl&r gedeelten uit Elekt-ra voor. waarbij
de heer Den Hertog de begeleidende muziek
speelde. En het waren deze prachtig voorge
dragen fragmenten vooral, die een zeer diepen
indruk op het publiek maakten. Het woord
van opwekking om de voorstelling van Elektra
bij te wonen, dat Defresne aan het eind van
dezen hoogst interessanten middag sprak, zal
voor de aanwezigen zeker niet noodig zijn
geweest. Van hun liefde en bewondering voor
het werk hadden Defresne en den Hertog
en vooral Willy Haak en Charlotte Kohier
door hun voordrachten iets op ons allen
overgebracht.
J. B. SCHUIL.
prijzen (Fongers rijwielen)
werden gedurende de eerste helft
van September gewonnen door:
Sept.
2 Me]. G. v. d. Brink, Jan Evertsenstraat 44, Amsterdam.
3 Me) A Jacobs-Böhten, Kaldenkerkerweg, 19, Venlo.
4 H. Rouwenhorst, Tulpenlaan 22, Apeldoorn.
5 P. Bets, Lagedljk 22. Zaandijk.
6 G. van Oei. Valkenboschkade 39b, Den Haag.
7 J. van Wamel. Broeklaan 42. Assen.
9 Mevr. A. Spaander-Honing, Parklaan 12. Bussum.
10 John. C. Cameron. Bllderdljkstraat 46 b. Rotterdam.
11 J. van Noort. Van Beverenslraat 2. Schiedam.
12 Mej. J. W. Kloppers. Oran|eplein 4, Haarlem.
13 Aart Foppens, Groen v. Prinstererstraat 14. Leerdam.
14 Mevr. Heesen, A 30, Oudewaler.
Hoe óók U een Fongers ter waarde van f. 39.50
(óf in contanten f 35kunt winnen? Koop 3
stukken Palmolive zeepvraag Uw winkelier
om een inschrijf-formulier en schrijf in 30
woorden of minder
„waarom U Palmolive zeep verkiest".
Stuur Uw antwoord aan Palmolive, Postbus
671 .Amsterdam, onder bijvoeging van 3 zwarte
banden van de Palmolive zeep verpakking.
Prijzen: een Fongers rijwiel per dag en
ééns per maand een extra prijs van f 500.-.
(Adv. Ingez. Med.f
HET JUBILEUM VAN DR. PROOT.
In ons vorig nummer vermeldden wij reeds
het een en ander betreffende het 60-jarig
jubileum van Dr. L. C. Proot.
Des middags hield Dr. Proot nog een zeer
druk bezochte receptie. Onder meer kwamen
hun gelukwenschen aanbieden Jhr. C. G. J.
von Winning, arts en de heer J. G. M. van
Walsem, arts, onderscheidenlijk voorzitter
en secretaris van den Kring Haarlem der
Ned. Mij. tot bevordering der Geneeskunst.
Jhr. yon Winning sprak den jubilaris zeer
hartelijk en waardeerend toe. Voorts kwamen
o.m. ter receptie de beide vicarissen-generaal
van het Bisdom Haarlem. Mgr. M. P. J. Möll-
mann en Mgr. Th. W. Pichot; Prof. van
Gilse, uit Leiden en Mr. J. N. J. E. Heerkens
Thijssen.
Zij nog vermeld, dat het Ned. Tijdschrift
voor Geneeskunde een zeer waardeerend ar
tikel aan Dr. Proot wijdde.
meldt:
Hoogste barometerstand 769.1 m.M. té
La Coruna.
Laagste barometerstand 733.7 m.M. te
Tinn.
en voorspelt:
Krachtigen tot matigen, later weer toe-
nemenden Westelijken tot Zuidelijken later
weer ruimenden wind. Aanvankelijk opkla
rend. Later zwaar bewolkt tot betrokken.
Waarschijnlijk regenbuien. Aanvankelijk iets
kouder.
Uit het Buitenland
Toenemende wind met regen verwacht.
De kern van het depressiesysteem ver
plaatste zich naar het Noordoosten en bevindt
zich thans boven Zuid-Noorwegen.
Tengevolge van de sterke stijgingen van
den barometer over de Noordzee nam de wind
in onze omgeving af. Het stormt thans nog
over Denemarken.
Krachtige wind wordt aangetroffen over de
Noordzee, het Kanaal en in de Bothnische
Golf. In het Zuiden van het waarnemings
gebied herstelt zich de hooge druk. In het
Westen teekent zich echter een nieuwe se-
cudaire af. Een krachtige aanvoer van koude
lucht had een daling van temperatuur ten
gevolge over de Britsche Eilanden, ons land
en Frankrijk. Over Duitschland steeg de tem
peratuur. Het weer blijft over het geheele
gebied nog slecht. Op vele plaatsen regent het,
terwijl over het algemeen de bewolking zwaar
is.
Voor ons land is op aanvankelijke opkla
ringen met een kouden nacht te rekenen.
Morgen overdag zal zich wel weer de invloed
van de nieuwe secundaire laten gelden waar
door toenemende wind met regen mag wor
den verwacht.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST.
Geseind te De Bilt hedenmorgen om 8.55
uur aan alle posten: „Stormsein neerhalen.
Blijft op uw hoede".
Barometer
Stand van heden
Vorige stand
Neiging: Vooruit.
Opgave van:
FIRMA KEIP,
755 m.M.
743 m.M.
Opticien
Groote Houtstraat 137, tel. 11640
Thermometer
18 September:
Hoogste gisteren 63 F.
Laagste heden nacht 55 F.
Hoogste heden tot 12 uur 62 F.
W. KUIPERS Zn., Opticiens
ZIJLSTRAAT 97 HAARLEM.
Leveranciers van ALLE ZIEKENFONDSEN.
(Adv. Ingez. Med.)
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM, 18 September.
Ondertrouwd 17 September: A. F. Mulder en
A. Vonk: J. Mink en F. Formella.
Bevallen 13 September: W. E. Doing
Leemhorst, z.: 14 September: M. A. Braakhuis
Nieuwendijk, z.; 15 September: W. Freij-
muthJonker, d.; 16 September: J. G. Rutte
de Wildt. d.; H. J. v. d. Kerkhof—Wolters. d.;
G. Borawitz—Westra, z.; E. J. M. Lodevan
Halem. z.; J. R. HoogkamerLamboo, z.: A.
G. de VriesHoeksema, z.; W. M. van Kips
hagenGilein, d.; A. W. C. Maas-Alders, z.; 17
September H. Schuurbiersde die le Clercq,
d.; C. M. BoenKuipers, z.
Overleden 16 September: A. H. Krijger, 63 j.,
Kleverparkweg.
Bank voor Nederlandsche
gemeenten verhoogt haar rente
DEN HAAG, 18 September (A.N.P.) De
N.V. Bank voor Nederlandsche Gemeentent
deelt mede dat zij als gevolg van de wijziging
in de tarieven der Nederlandsche Bank met
ingang van heden haar rente verhoogt en
wel voor debetsaldi in rekening-courant- op
73 4 pet. en voor creditsaldi in rekening
courant en voor déposito-saldi op 4 yz pet.
AAN DE GEVOLGEN OVERLEDEN.
Het zevenjarig jongetje B. Broekema te
Noorddijk, dat Zondagavond door een mo
torrijder uit Haarlem, werd overreden, ia
gistermorgen in het Diaconessenhuis te
Groningen overleden.
