Wintertijd gaat in.
Wintertijd.
Hei Befakftifcsie
53e Jaargang No. 16038
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 5 October 1935
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOÜRENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.7254.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTlëN 1—5 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies -van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Verlies Duim ƒ75.-. Verlies Wijsvinger 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
Men zette de klok dus terug!
Wij herinneren er nogmaals aan,
dat de wintertijd den 6en October
om drie uur in den morgen begint.
Men zette de klokken dus heden
avond vóór het naar bed gaan één
uur achteruit.
Voor het Crisis Comité.
Aan de ingezetenen van Haarlem.
Door de afdeeling Haarlem van het Natio
naal Crisis-Comité zal den 12den October de
jaarlijksche straat- en huiscollecte worden
gehouden; er zal wederom een beroep op de
Haarlemsche ingezetenen worden gedaan om
een bijdrage te geven.
Welnu meer dan ooit is het noodig dat
deze inzameling gesteund wordt. De crisis
duurt voort en velen zijn den ondergang nabij.
Dat hier noodzakelijk geholpen moet worden
zal wel niemand betwisten.
Bovengenoemd Comité heeft zich tot taak
gesteld den ergsten nood te lenigen. Dat wij
hierin mogen slagen is onze vurige wensch
Ik doe daarom een ernstig beroep op allen
die een bijdrage kunnen geven. Laat onze col
lectanten en collectrices niet tevergeefs bij U
aankloppen. Geeft met milde hand, U doet er
een weldaad mede. Laat deze collecte alle in
zamelingen, tevoren door ons Comité gehou
den, o' srtreffen. Steunt het Comité bij zijn
moeilijk werk
H. H. LUYKEN,
lid van het Comité.
N.B. Dringende oproeping voor collectanten
en collectrices!
De collectedag wordt verdeeld In vier perio
den n.l. van 911 uur; van 111 uur; van
13 uur; van 35 uur.
Men geve zich ten spoedigste op aan ons
bureau, L. Begijnestraat 13 rdmet vermel
ding van naam, voornamen, adres, leeftijd,
periode fn.i waarin me'1 wil werken en even
tueel buurt waaraan men de voorkeur geeft
(bij spoedige aanmelding kan met het laatst
genoemde het beste rekening worden ge
houden).
Toepassing van sancMes
mogelijk?
Bezwaren van Poolsche, Hon-
gaarsche en Oostenrijksche
zijde verwacht.
Denkt u goed om ons verzetje
Hedenavond of vannacht?
Het is mogelijk geen pretje.
Maar het moet toch wel volbracht.
Want het uurtje dat wij stalen
In de Meimaand van het jaar,
Moeten wij terug betalen
ALs een eerlijk schuldenaar.
En dit uurwerk met uw uurwerk
Vergt geen uur werk van uw tijd,
't Is geen moeilijk, noch een duur werk,
Maar wel een noodzaaklijkheid.
Zij het dan, naar aard en wezen,
Ook volkomen in uw lijn,
Het is niet gewenscht, in dezen
Ook uw tijd vooruit te zijn.
Houd dus. zeer precies bekeken,
Elke klok een uurtje vast,
Maar vergeet niet af te spreken,
Wie zich met de taak belast.
Want als allen 't beurtlings deden,
Raakte u finaal van slag.
Geef dus het gezinshoofd heden.
Hierin „tijdelij'k" gezat
Denkt u goed om ons verzetje
Hedenavond of vannacht?
Troost is. dat ons in ons bedje
Eén uur langer slapen wacht
P. GASUS.
AD0EA HOUDT NOC STAND.
Val kan niet lang meer uitblijven.
Italiaansche infanterie, artillerie, tanks
en vliegtuigen in den strijd.
Uit Addis Abeba wordt door Reuter ge
meld
Er wordt thans verwoed gestreden
aan het front van Aksoern en Adoea
waar de Abessyniërs verbeten tegen
stand bieden. De Italianen hebben
zoowel infanterie als artillerie en
tanks en vliegtuigen in het veld ge
bracht. De luchtescadrilles voeren
onophoudelijk bombardementen uit.
Het A.N.P. verneemt uit Addis Abeba:
Zeer vroeg in den morgen werd
hier bericht dat Adoea nog stand
houdt tegen den Italiaanschen aan
val. De val van de plaats is echter
elk oogenblik te venvachten. Bij het
aanbreken van den dageraad zullen
de Italiaansche legioenen opnieuw
een aanval doen op de stad.
Café-Rest. DU COMMERCE
BURRA'S ORKEST.
L. ROELS. het vioolwonder.
RAMAKER, de populaire zanger.
(Adv. Ingez. Med.)
synische front verwachten de Engelsche
ochtendbladen dat Adoa zeer spoedig in
handen van de Italianen zal zijn. Gemeld
wordt, dat zes Italiaansche divisies met in
totaal 100.000 man over een front van 65
K.M. breedte uit Eritrea oprukken. Naar
schatting hebben de Italiaansche troepen
tot dusver ongeveer' 3000 vierkante kilometer
Abessynisch gebied bezet. Zij trekken op
met steun van vliegtuigen, snelle tanks en
berggeschut.
In Addis Abeba zou verder zijn toegegeven
dat de Italianen den berg Ramat. een be
langrijk strategisch punt in het gebied van
Adoea hebben bezet,
400 Italianen gesneuveld.
Volgens de „Daily Telegraph" verluidt by
geruchte in Rome dat Vrijdag tijdens den
opmarsch in Abessynië 400 Italiaansche offi
cieren en manschappen zijn gesneuveld. Vol
gens een ander bericht van de ..Daily Tele
graph" uit Addis Abeba heeft een vertegen
woordiger van de Abes.synische regeering
verklaard dat de eigenlijke verdediging eerst
ten Zuiden van de lijn Aksoem Adoea op be
slissende wijze zal worden te'; hand geno
men. Op het Zuidelijk front in Ogaden is op
het oogenblik een algemeen Italiaansche op
marsch onmogelijk, aangezien het gebied
nog volkomen door den regen is doorweekt.
(Zie verder laatste berichten)
Opheffing van spoorlijnen.
Met 1 Januari a.s.
Naar wij vernemen is hedenmorgen bij de
directie der Ned. Spoorwegen te Utrecht een
brief van den minister binnengekomen, waar
in wordt medegedeeld, dat lijn Nieuwersluls-
Uithoorn-Aalsmeer-Haarlem met 1 Januari
a.s. wordt opgeheven.
Volgens de nieuwe dienstregeling worden
op dien datum ook opgeheven de lijnen
Hoofddorp-Leiden en Alphen-Uifhoorn, De
lijn Aalsmeer-Uithoorn is na 8 October a.s.
niet meer in exploitatie.
DERDE SLACHTOFFER VAN HET FAMILIE
DRAMA OVERLEDEN.
BATAVIA. 5 Oct.. (Aneta). Het derde
slachtoffer van de familietragedie op Goe-
noeng Sari te Batavia, de heer Jansen Sr.. ge-
pensionneerd referendaris bij het departe
ment van Justitie, de schoonvader van den
pleger van den aanslag van Hamwijk is van
morgen in de Centrale Burger Ziekenhuizen
cverleden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 5 October.
Geen Militaire Sancties.
De uitspraak der Fransche regeering te
gen militaire en voor economische sancties
zal vandaag met groote opluchting ontvan
gen worden. In Parijs is de overtuiging geuit
dat Engeland hetzelfde standpunt inneemt.
Dat lijkt waarschijnlijk. In elk geval kan
men zeggen dat het Fransche standpunt ten
deze het Engelsche in de hoogste mate zal
beïnvloeden. Het is nu wel zeker dat de
Maandag bijeenkomende Assemblée van den
Volkenbond niet tot militaire sancties be
sluiten zal. Tot het nemen van economische
maatregelen tegen den aanvaller Mussolini
zal zij evenwel moeten overgaan.
Het toepassen van militaire maatregelen i
door den Volkenbond zou tot een wereld
ramp kunnen leiden. Ofschoon de politieke
tinnegieterij op dit gebied niet meer dan
tinnegieterij is, en het heusch niet zoo aan
nemelijk is dat zich maar meteen een groe
peering Duitschland-Polen-Hongarije-Italië
zou gaan vormen tegen Engeland-Frankrijk-
Rusland etc., lijdt het geen twijfel dat toe
passing van de militaire sancties „spelen
met vuur" zou zijn. Schrijver dezes voelt
voor de toepassing van een geweldpolitiek
überhaupt niets. Maar bovendien is het mij
al te duidelijk dat men het geweldsmiddel
niet in zijn macht heeft.
Het menschdom is overvleugeld door zijn
eigen technische vindingen, en de regeeringen
zijn nog nimmer in staat geweest een een-
'maal-ontketende massa-psychose te beheer-
schen. Zij worden, als die eenmaal losbreekt,
erdoor meegesleurd. Als Engeland Italië te lijf
ging zou dat niet alleen een uitbreiding betee-
kenen van de slachting die nu reeds in Abes-
sinië is losgebroken. De „strafmaatregelen"
zouden zich ook niet bepalen tot hun oor-
spronkelijk-bedoelden omvang. Het Engelsche
volk zou door een haat-psychose tegen het
Italiaansche bevangen worden, de wilde ver
dwazing uit de'jaren 1914-1918 zou weer met
volle kracht losbreken. En wie die tijden heeft
beleefd herinnert zich hoe besmettelijk zulke
massa-waanzin is. Zij kent geen grenzen. Men
moet deze kwade geesten niet oproepen. Er
is alles aan gelegen den oorlog, die thans is
uitgebroken, te localiseeren in Oost-Afrika, en
de voorteekenen duiden thans aan dat dit
slagen zal.
Hoe de oorlogspsychose in de beide strijden
de landen haar werk reeds verricht is merk
baar uit de berichten en communiqués van
beide zijden. Vooral uit de Italiaansche. Het
Italiaansche hoofdkwartier heeft gisteren in
een officieel communiqué medegedeeld, dat de
soldaten een lied zingen waarin zij' beloven
dat de baard van den Negus gebruikt zal wor
den om de schoenen van Mussolini te poetsen.
Dat soldaten zoöiets zingen, om zichzelf
moed in te gieten bij hun opmarsch in een
woest bergland onder een tropisch klimaat,
met den dood voor oogen, is lieelemaal niet
verwonderlijk. Maar dat menschen die zich
beroemen op hun Europeesche beschaving,
die zich „een volk van dichters, kunstenaars
en geleerden" noemen, een dergelijke platte
grofheid als officieel communiqué publicee-
ren om de massa verder op te hitsendat
kan men niet aanvaarden. Het is niet goed te
praten. Het is grof, verwaten en onridderlijk.
Dergelijke uitingen hebben wij van Abessi-
nische zijde nog niet gehad, maar de inhoud
der oorlogscommuniqués van beide zijden
geeft, waar het de feiten betreft, al tot heel
wat twijfel en bedenking aanleiding. Net als
in 1914-1918. Toen kon men de communiqués
ook niet vertrouwen. Geen wonder. Het is
gevaarlijk een nederlaag te erkennen, het is
tactisch het kleinste succesje tot een gewel
dige overwinning op te blazen. Gegevens om
trent troepensterkten, omtrent de conditie
der troepen, hun bewapening, hun geestdrift
enzhet is allemaal „gekleurd" en dus
onbetrouwbaar. Dat zal in het verdere ver
loop van den strijd steeds erger worden.
Geholpen door neutrale oorlogsaorrespon-
denten zal de pers de waarheid uit dit alles
moeten pogen te distilleeren. Evenals in 1914
1918. Dat zal niet altijd mogelijk blijken, en
vele menschen zullen afgeven op de dagbla
den, omdat er leugens in officiëele commu
niqués hebben gestaan. Als ik helaas
de periode 19141918 niet reeds als journa
list beleefd had, zou ik het niet. met zooveel
zekerheid kunnen voorspellen, Nu kan ik
dat wel. Wij zullen ons veroorlooven, ons van
deze critiek niets aan te trekken. Zij is doel
loos en heeft geen grond. De dagbladen zul
len slechts in geringen mate in staat zijn, de
juistheid der officiëele oorlogscommuniqués
aan de werkelijkheid te toetsen. In dit blad
zal bij herhaling op tastbare onwaarschijnlijk
heden worden gewezen.
Wat de komende gruwelcommuniqués be
treft. die zullen bij de psychose behooren.
Men zal ze koel en crftisch moeten beschou
wen. als uitingen van een losgelaten beesten
boel. Helaas zal er een deel van waar zijn.
Dat heeft de nasleep van 19141918 ook wel
geleerd.
Moge men niet de fout begaan, een stem
ming van haat tegen het Italiaansche volk te
kweeken.
Er is in Italië maar één man verantwoor
delijk. Hij zegt het zelf, en gaat er prat op.
Het is zijn oorlog, en hij alleen heelt hem
ontketend.
R. P.
Alg. Vereen, voor Bloem
bollencultuur.
Het aanstaand aftreden van den heer
Krelage.
In December zal de 179e algemeene verga
dering worden gehouden van de Alg, Vereen,
voor Bloembollencultuur.
Op deze vergadreing zullen aan de orde
worde* gesteld de" verkiezing van een voor
zitter, wegens periodieke aftreding op 31
December van dit jaar, van den heer Ernst
H. Krelage, die zich niet herkiesbaar stelt
en de verkiezing van drie leden van het hoofd
bestuur, ter voorziening m de vacatures, die
op 31 December a.s. in het. hoofdbestuur
zullen ontstaan door de periodieke aftreding
van de leden J. Valkering Tzn. te Limmen en
J. C. van der Meer te Noordwijk. en het tus-
schentijds aftreden wegens terugtrekken uit
zaken van het lid Jan Roes te Heemstede.
Het ligt in het voornemen van het hoofd
bestuur, in den loop van October een verga
dering van de voorzitters van de af deelingen
bijeen te roepen om besprekingen te voeren
in het bijzonder over de voorzitters-vacature.
WAALSCHE KERK.
In verband het het overlijden van den heer
Marcus zal de dienst in de Waalsche Kerk
Zondag a.s. niet worden geleid door den
aangekondigden predikant uit Delft, maar
door Ds. F. Ch. Krafft.
Roodvonk te Haarlem.
Verpleging thuis of in de ziekenhuizen?
Er komen in den laatsten tijd te Haarlem
veel minder gevallen van roodvonk voor dan
vroeger. In 1934 werden er 311 gevallen ge
constateerd tegen 447 in 1933. De cijfers over
1935 zullen opnieuw lager zijn. Bovendien is
de ziekte die meèstal bij kinderen optrad in
het algemeen van een goedaardig karakter
zoodat er in langen tijd zelfs geen enkel sterf
geval onder de patiënten is voorgevallen.
Terloops vermelden wij dat de cijfers door
ons ontleend zijn aan de Statistische Gegevens.
Het is ons gebleken dat er een vrij belangrijk
verschil bestaat tusschen de cijfers van deze
statistiek en de cijfers die in het verslag var.
den Gem. Geneeskundigen Dienst over rood
vonk gegeven worden. De Dienst geeft voor
1933 30 gevallen meer dan de Statistische Ge
gevens en voor 1934 22 gevallen minder. Bij
onderzoek is gebleken dat de statistiek van
de Statistische Gegeyens als de juiste nioet
worden aangenomen. In de statistiek van den
Dienst zijn een groot aantal roodvonk-geval
len die eind 1933 waren geconstateerd pas ad
ministratief verwerkt in het begin van 1934,
omdat toen pas de opgave van den inspec
teur der Volksgezondheid kwam.
Het maakt natuurlijk een vreemden indruk,
dat er zooveel verschil is in twee statistieken
die beide van de gemeente afkomstig zijn.
Intusschen is nu een andere wijze van admi
nistratie der ziektegevallen ingevoerd, waar
door zulke afwijkingen voorkomen zullen
worden.
Uit de laatste verslagen van den Genees
kundigen Dienst over de behandeling van
roodvonk-patienben blijkt, dat men geheel
van de vroegere meening dat roodvonklijders
zooveel mogelijk in een ziekenhuis opgenomen
moesten worden, teruggekomen is.
Er is een statistiek gemaakt van 93 patiënten
die in 1934 in een ziekenhuis verpleegd zijn en
182 pafienten die thuis bleven.
2de infectie in het gezin werd voor 27.97 pet.
geconstateerd bij lijders die in een ziekenhuis
waren opgenomen en voor slechts 9.88 pet. bij
lijders die thuis bleven.
De kans dat andere leden van het gezin ook
de ziekte krijgen is dus veel geringer als de
patient thuis blijft. Men meet dus zoo merkt
de directeur dr. W. B. Smit in zijn verslag op
wel aannemen, dat er een grooteve immuni
teit is opgetreden in die gezinnen, waar de
huisgenooten een geregeld contact met de zie
ken hadden. Hier dus slechts 1.10 pet. infectie,
terwijl er 5.37 pet. infectie optrad bij de
huisgenooten van kinderen die in het zieken
huis werden verpleegd.
In het algemeen worden te Haarlem thans
geen roodvonk-patïenten meer in de zieken
huizen opgenomen, tenzij de toestand van
den patient dit om bijzondere medische rede
nen gew7enscht maakt, of de sociale educatie
van het gezin voor opneming pleit.
In het verslag van den Geneeskundigen
Dienst staat een passage die tot misverstand
aanleiding kan geven. Eerst wordt geconsta
teerd dat te Haarlem in 1934 289 roodvonk
gevallen zijn geconstateerd, waarop vervolgd
wordt: „Hieronder volgt een kort overzicht
van 275 roodvonkgevallen. waargenomen bui
ten de ziekenhuizen, zoodat patiënten die in
een der ziekenhuizen roodvonk kregen, buiten
beschouwing worden gelaten."
Daaruit- zou dus geconcludeerd kunnen wor
den dat in de ziekenhuizen 14 patiënten rood
vonk hebben gekregen (2892751. Dit is even
wel niet de bedoeling. Er zijn slechts twee ge
vallen daarvan bekend. Het eene betreft een
verpleegster die werd aangetast en het andere
een kind dat vermoedelijk me: roodvonk be
smet werd toen het in een ziekenhuis door
een familielid werd bezocht.
Engeland overweegt indirecte sanctie-
methode.
LONDEN, 5 Oct. (Havas).
Havas meldt uit Londen, dat men zich
hier vooral bezig houdt met de vraag
of een daadwerkelijke pressie op Ita
lië uitgeoefend zal worden als de Vol
kenbond tot het toepassen van eco
nomische sancties zou overgaan. Men
gelooft dat Polen. Hongarije en Oos
tenrijk zich niet gemakkelijk daar
voor zullen laten vinden.
De „Daily Telegraph" schrijft, dat men op
het oogenblik te Londen een indirecte sanctie
methode bestudeert, welke hierop zou neerko
men, dat het gebruik van het Suezkanaal
voor Italië te duur wordt, zonder dat het
noodig zal zijn het Suezkanaal te sluiten. Vol
gens het blad zou de bedoeling zijn aan de
directie van de Suezkanaal maatschappij voor
te stellen de kanaalrechten te verdriedubbe
len voor transporten, die een militair karak
ter dragen, hetzij dat 'net manschappen dan
wel materiaal betreft. De rechten zouden
worden verhoogd van 1 tot 3 shilling per ton.
Een der Abessynische bevelhebbers prins
Kassa is met 350.C00 man in opmarsch naar
het Noorden om de bezetting van Adoea van
200.900 man te hulp te komen. De Italiaan
sche troepen bevinden zich ten Noordoosten
van de stad en men schat het aantal man
schappen op minder dan 75000.
Militaire koeriers brachten gisteravond het
bericht dat Italiaansche vliegtuigen wederom
Adoea hebben gebombardeerd.
Noot van de Redactie: De in
dit bericht genoemde troepensterkten
klinken fantastisch. Adoea is een plaats
je van vijfduizend inwoners. Het is on
denkbaar dat dit met 200.000 man bezet
zou zijn. Een ontzettings-leger van
350.000 man klinkt ook niet aannemelijk,
te minder omdat de Abessynische mo
bilisatie pas Woensdagmorgen 11 uur is
gelast en het land zeer groot en onbe
gaanbaar is.
Getalsterkte is ook r.iet overheer-
schend in den modernen oorlog. Wel
techniek.
Italianen trekken
verder op.
LONDEN 5 Oct. (A.N.P.) Op grond van de
laatste berichten van het Italiaansch-Abes-
De Italiaansche troepen hebben gisteren Adi-
grat bezet; de val van Adoea wordt ver
wacht.
pag. 1 en 4
Amerika aarzelt bij het toepassen der neutra-
liteitswet.
pag. 4
Frankrijk zal zich tegen militaire sancties
uitspreken.
pag. 4
Opzienbarend artikel in Japansch blad over
Ned. Indië.
pag. 3
Vier honderd ton bloembollen kunnen naar
Denemarken worden uitgevoerd.
pag. 5
De verhooging van de bijzondere invoerrech
ten gaat op 24 October voorioopig in.
pag. 12
De IJmuidensche recherche heeft een goede
vangst gedaan.
pag. 2
De wintertijd gaat hedennacht van Zaterdag
op Zondag in.
pag. 1
Voor Haarlem's Politierechter.
pag. 5
Bioscopen.
pag. 8
Laatste berichten.
pag. 2
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Geen militaire sancties.
pag. 1
James F. Pope: Zal de collectieve veiligheid
slagen?
pag. 4
Een hondenleven: Ik als patiënt.
pag. 3
Van onzen correspondent tc Stockholm: Deen-
sche actie voor veilig verkeer.
pag. 7
Dr. W. G. N. van der Sleen: Wild Bali.
pag. 7
Financieele Kroniek: Regeering, Kamer, beurs
en pers.
pag. 9
K. de Jong: Radiomuziek der week.
pag. 8
P. van der Hem: De „vooruitgang" der tech
niek.
pag. 3
Jaap Bekkers: II. D. Vertelling „De dorstige"...
pag. 7
Jules Kammeijer: Blijft fit!
pag. 7
Onze Puzzlerubrick.
pag. 5
Bekende Haarlemmers: Ds. J. C. Brussaard.
pag. 3
De „stad" Aksoem in Noord-Abessynië. waar thans hevige gevechten worden
geleverd. Aksoem zou eenmaal de residentie van de koningin van Sheba
geweest zijn.
