HivbbchHJ,®
De Parijsche automobielsalon.
Mislukte ordening.
Nieuwe Uitgaven
Taalinstifuui
ZATERDAG 12 OCTOBER 1935
HAARLEM'S DAGBLAD
9
Onze Java-suikercultuur.
Er behoort moed toe, de aandacht te vesti
gen op een „mislukte" ordening, omdat velen
een rotsvast vertrouwen hebben in alle pogin
gen, die worden ondernomen om uit de econo
mische moeilijkheden te geraken en van wel
ke pogingen een groot gedeelte onder het
meestal slecht omschreven begrip „ordening"
worden samengevat. Ten bewijze dat iedere
ordening nog geen uitkomst brengt, zij in het
onderstaande de aandacht gevestigd op het
thans gevallen Chadbourne-plan, hetwelk
poogde den rietsuikeruitvoer te regelen. Met
de beste bedoelingen hebben de rietsuiker
export-landen destijds een regeling getroffen,
die beoogde, de groote suikervoorraden gelei
delijk te doen verdwijnen door inkrimping van
de eigen cultuur. Tijdens de onderhandelingen
hebben enkelen reeds hun stem doen hooren
en gewaarschuwd tegen dit experiment. Het
baatte niet en thans hebben zij gelijk gekre
gen. Want behalve de inkrimpingsprocedure
besloten de participanten om de zoogenaamde
vrije wereldmarkt onderling te verdeelen. De
vrees bestond, dat als de exportlanden de cul
tuur zouden gaan inkrimpen, de importlan-
den juist tot uitbreiding zouden besluiten,
waarvan het noodwendig gevolg zou zijn, dat
die vrije markt kleiner zou worden. Daarmede
zou dan de opzet van het plan als mislukt be
schouwd moeten worden. Waarom moest dit
plan reeds bij voorbaat als verwerpelijk be
schouwd worden? Omdat bij den opzet belang
rijke suikerinvoer-landen niet aan de voorge
stelde regeling deelnamen. De deur bleef
openstaan, al was het in de oogen van velen
op een kier. Maar de opening was ruim genoeg
om enkele gegadigden in de positie te bren
gen, dat zij t.o.v. de te treffen ordening geheel
vrij stonden. Een ordening, die voor de Ne-
derlandsch-Indische producenten van boven
af werd opgelegd. Want onze Regeering heeft
via het Nederlandsch Indische gouvernement
den noodigen dwang gebruikt. Maar deze or
dening op het gebied van de productie van
riet-suiker doet wat eigenaardig aan wan
neer men bedenkt, dat naast deze beperking
der rietsuikerproductie de Hollandsche biet
suiker hulp van overheidswege ontvangt,
daardoor in stand wordt gehouden en ten
slotte een product aflevert, dat circa twee
maal zoo duur is als het bekende Java-pro
duct, in ons land geleverd en direct gereed
voor de consumptie. Wat moet men nu ten
slotte van een dergelijke ordening zeggen?
Het rietsuikerproductiebedrijf gaat men aan
banden leggen, d.w.z. men dwingt deze groep
van bedrijven, die een erkend goed en goed
koop product leveren, in een eng keurslijf en
men steunt het duurder-werkende bedrijf.
Deze ordening beduidt daardoor o.m., dat
groepen consumenten niet kunnen proiitee-
ren van de gunstige omstandigheden, waar
onder o.m. op Java suiker gemaakt wordt,
maar genoodzaakt worden een duurder pro
duct te gebruiken. De goedkoope Indische pro
ducent wordt door de ..zegeningen" dezer or
dening geheel of ten deele uitgeschakeld, de
duurdere Hollandsche producent wordt in
tact gehouden. Het gevolg is, dat de consu-1
ment het gelag heeft te betalen. En dat alles
in een tijd, dat duizenden nauwelijks kunnen j
rondkomen van de beschikbare geldmidde
len. Maar al te zeer blijkt, dat deze rietsuiker-
ordening efficlente bedrijven heeft gedupeerd
terwijl daarnaast duurder-werkende bedrijven
in stand gehouden worden. De Chadbourne-
overeenkomst is ter ziele. Daarmede is het met
de ordening van de Javasuiker-cultuur even
wel nog niet gedaan. Dat is op zich zelf geen
misdaad. Want men verlieze niet uit het oog.
dat de abnormale tijdsomstandigheden niet
alleen tot voorzichtigheid manen, maar dui
delijker dan ooit herinneren aan het feit dat
het afzetgebied van Javasuiker ten slotte geli
miteerd is en dat een hooger gezag ongetwij
feld toezicht dient te houden, indien de be
trokken producenten wat al te veel naar hun
eigen belang kijken. Toch zal die overheids
taak maar beperkt moeten zijn. Het is niet aan
dit gezag met stelsels voor den dag te komen
en deze denk aan het Chadbourneplan j
op te leggen. Zoo is de huidige ordening be-
perkt. Zij bepaalt zich tot de regeling van den
verkoop, de vaststelling van de hoeveelheid te
produoeeren rietsuiker en de bepaling van de j
aanplantingen. Dat is een nationale ordening.
die soepel is en die weinig kans biedt op
strubbelingen, indien de van overheidswege
aangewezen uitvoerings-ambtenaren hun taak
begrijpen, d.w.z. niet op den stoel willen gaan;
zitten der bedrijfsleiders. Daarnaast staat de!
internationale ordening, tot voor korten tijd
belichaamd in het Chadbourne-plan. Dat is
een mislukking geworden. Daarbij dient men
dan nog in aanmerking te nemen, dat, zoo
wel de mislukte internationale rietsuiker
ordening, in den vorm van het Chadbourne-
plan, als de nationale rietsuiker-ordening van
dit oogenblik, geen aanspraak mogen maken
op pogingen tot saneering van het suikerbe
drijf in zijn vollen omvang, al was het alleen
maar, omdat de bietsuikerproducenten in de
biede procedures niet betrokken zijn. Voor het
bietsuikerbedrijf zou de weegschaal dan on-
twijfeld aan de verkeerde zijde doorslaan!
Maar hoe het ook moge zijn, de ervaringen
met het Chadbourneplan hebben aangetoond,
dat deze op papier misschien uitvoerbare or
dening een fiasco is geworden.
Als een paal boven water staat, dat deze
ordening geen welvaarts-vermeerdering ten
gevolge heeft gehad. Ook geen tijdelijke, zelfs
geen ongezonde, zooals bij enkele andere or
deningen nog wel het geval is geweest. En ten
slotte moet dat toch het uitgangspunt zijn.
De ordening', die daaraan niet voldoet of in
ieder geval een verdere inzinking niet weet te
voorkomen, is te veroordeelen.
MOLLERUS.
„Bridge zonder leeraar"
door Carat.
„Bridge zonder leeraar, volgens dee nieuw
ste telling" is een boekje dat Carat, de bridge-
redacteur van de Haagsche Post heeft ge
schreven en dat N.V. H. P. Leopold's Uit
geversmaatschappij in Den Haag uitgaf.
Even naar Indië
door Edward Start*
Wij ontvingen „Even naar Indië", een boek
over het vliegerleven door Edward Startz, dat
werd uitgegeven bij A. J. G. Strengholt's Uit
geversmij. N.V. te Amsterdam en dat ge-
illustreerd is door Wladimir Bielkine.
De zeven pijlers, door W. Fernandez
Florez.
N.V. Wereldbiliotheek te Amsterdam gaf
uit „De zeven pijiers" (Las siete columnas)
van den Spaanschen schrijver W. Fernandez
Florez. Het boek is vertaald door H. van der
Leeuw. Het bandontwerp is van A. Boumees-
ter
„Oranje of Rood, Herstél of Re
volutie", door J. B. van Heutsz.
Bij de firma J. Herberts te Eist is uitgege
ven „Oranje of Rood, Herstel of Revolutie
door J. B. van Heutsz. de zoon van den gou
verneur-generaal Van Heutsz, den zoo beken
den generaal uit den Atjehoorlog. welk werkje
de voordrachten, door den schrijver in Indië
en Holland gehouden in de jaren 1929 tot me
dio 1933 bevat.
Dit boek, dat honderd bladzijden telt, is in
zeven deelen ingedeeld, te weten een Inleiding,
Het Marxisme, De Sociaal-Democratie, De Be
houders, Bond voor Nationaal Herstel, Het
Fascisme en Slot.
In het hoofdstuk Marxisme behandelt de
auteur dit economische en politieke stelsel en
vooral daarvan het historisch-materialisme.
den klassenstrijd en de meerwaarde-theorie,
die, naar hij opmerkt, het middel was tot re-
volutionneering der arbeiders door een min
derheid van communisten. Naar de meening
van den heer van Heutsz kan een communis
tische revolutie, waarvoor hij als voorbeeld de
Russische neemt, niet baten. Er kan
slechts met inachtneming van het typische
der Europeesche volken een hervorming plaats
hebben.
Het hoofdstuk De Sociaal-Democratie bevat
de behandeling van de kapitalistische, de so
cialistische en de communistische voortbren
ging. Er wordt daarbij oa. gezegd: „De meer
waarde van Marx is een omdraaiing van de
zaak. Niet door arbeidsprestatie wordt het
goed waardevol, doch doordat daaraan be
hoefte bestaat.". Ook richt de schrijver zich
tegen de gedachte van een planmatige voort
brenging door den staat, daar een overzich
telijke voortbrenging zich niet laat vereenigen
met de behoeften van het individu, terwijl bij
het vrije ruilverkeer en de vrije consumptie,
die men door die productie wil verkrijgen, de
producent zich moet aanpassen aan den con
sument. Schrijver kant zien sterk tegen wat
hij „de groep van de haute finance" noemt,
de groep die in de circulatiephase van de
voortbrenging door allerlei manipulaties de
woereld in een moeras heeft gebracht. Vol
gens zijn meening is de werkloosheid voor
het grootste deel afhankelijk van de tariefloo-
nen, die door de politiek zijn opgeschroefd.
Bij de bespreking van het sociale deel zegt
schrijver, dat de burgerlijke productiewijze een
subliem stelsel is gebleken te zijn. Hij licht
dit toe aan de hand van de ontwikkeling van
het sociale leven in Duitschland na 1870.
In zijn hoofdstuk De Behouders zegt de
heer Van Heutsz: „Onze hedendaagsche maat
schappij staat op sociale rangorde van bezit
en bezitteloosheid. Daarmee hangt het parle
mentaire stelsel dan ook innig samen en kan
niet anders zijn dan één belangenparlement.
waarin het groepsbelang boven het staatsbe
lang gaat. zijnde het belang van het volk als
geheel."
Hij wijdt vervolgens aandacht aan het par
lementaire stelsel en zijn gevolgen op poli
tiek en sociaal terrein. Hij constateert dat het
parlement reeds de solidaire aanvaarding van
een groot deel van de massa heeft verspeeld
en acht herstel van vertrouwen in dit stelsel
zeker niet mogelijk.
Bij de behandeling van den Bond voor Na
tionaal Herstel spreekt hij zijn sympathie uit
voor de gedachte en wijst op het belang van
praetischer doorvoering van de principes.
Het Fascisme geeft een uiteenzetting van
de fascistische gedachte. „De bescherming van
de Levenswet van een volk in zijn geheel is
het werk van den staat", zegt schrijver. Om
een eensgezind volk te verkrijgen is het noo-
dig den modernen kapitalistischen geest, een,
uitvloeisel van het Calvinisme, te beperken.
Deze stelling werkt hij nader uit.
In zijn Slot komt de heer Van Heutsz tot
eenige conclusies. „Het groote fascistische be
ginsel moet de nomos van ons volk ziin! Ziet
het fascisme in, dat de beweging alleen maar
kan staan op de nomos, de levenswet van het
Nederlandsche volk, dan staat het op den juis-
ten bodem. Tot dit punt heeft het Nederland
sche fascisme, zooals dit door de N. S. B. ver
kondigd wordt, nog niet kunnen doorworste
len. daarom is het nog steeds niet van vreem
de smetten vrij en daarom kan ik geen fas
cist zijn."
De democratie, zoo zegt schrijver, leidt tot
minderwaardige staatsleiding, daar zij er op
uit is door het majoriteits-absolutisme de
staatsmacht in handen te krijgen, die voor de
ongelimiteerde begeerten van de massa moet
worden aangewend. De democratie leidt tot
uitbuiting van den staat door de partijleiders,
hetgeen door het kiesstelsel in de hand wordt
gewerkt. Speciaal kant de schrijver zich te
gen de verpolitieking van den ambtenaar, die
ten allen tijde boven de partijen behoort te
staan en die de intègre arbiter in den belan
genstrijd van de groepen moet zijn. Hij schetst
de gevolgen voor Nederlandsch-Indië. Als re
medie geeft hij aan. de organisatie van allen
in organisch gebonden werkgemeenschappen
met verticale binding. De belangen der ge
meenschappen moeten door eigen gekozen le
den behartigd worden en de gemeenschappen
moeten in kringen worden ingedeeld waaruit
gedelegeerden worden gekozen. De vraag is of
de verkrijging van deze rangorde gaat volgens
Romaanschen of Germaanschen stijl. In dit
verband behandelt de auteur tenslotte de Zui
delijke en Noordelijke vormen over staats
recht en de verhouding ten opzichte van de
monarchie, waarna hij besluit met aan te
dringen op hervorming tot herstel van het on
recht aan vorst en volk. „Oranje en Neder
land, doelbewust voorwaarts! Oranje of rood!"
In de schaduw eener vrouw.
Bij J. L. Joachimsthal te Amsterdam is ver
schenen: „In de schaduw eener vrouw", door
Henri Duvenois, in de geautoriseerde verta
ling van Andries de Rosa.
Stoere zwoegers door
Caroline Miller.
een roman, die met den Pulitzerpx-ijs en den
prix fémina is bekroond, vertaald door G.
van Nes-Uilkens.
Vademecum voor den
Zangliefhebber, door
Arv Schipper.
Ary Schipper schreef een vademecum voor
den zangliefhebber, waarin verschillende on
derwerpen betrekking hebbend op de zang
kunst, behandeld worden. Cornelie van Zan
ten schreef een voorwoord.
Het „Vademecum" werd uitgegeven door J
Kruseman in Den Haag.
In de Kosmos Sportblibliotheek (N.V. Uitge
vers Mij. „Kosmos" te Amstei'dam) is ver
schenen „Zweefvliegtuigen en zweefvliegen"
een populaire uiteenzetting door H. Kramer,
lid van de Arnhemsche Zweefvliegclub, leider
van de technische afdeeling van het Instituut
A.S.S.O., met 43 afbeeldingen naar foto's en
teekeningen; Voorts bij denzelfden uitgever:
Honkbal (base-ball)techniek en tactiek,
door D. j. Frugte, met een inleidend woord
van E. Bleesing, voorzitter van den Ned.
Honkbalbond.
Kaart van Abessynië.
De firma J. M. Meulenhoff te Amsterdam
zendt ons een kaart in kleurendruk van Abes
synië. de Italiaansche kolonieën en omlig
gende landen.
Lectuur voor onze Jeugd.
Wat zijn onze kleintjes niet vaak graag met
hun fantasie in het rijk der Dieren, en wat
zullen de 6-10-jarigen dan smullen van „Bolke
de Beer" door A. D. Hildebrand, een allerleuk
ste vertelling, waarin alleen beesten optreden.
Bolke is een ontsnapte circusbeer. Maar om
dat hij voor de andere dieren niet wil weten
dat hij een beer is. noemt hij zich een „Bom
meldrom". Bolke logeert eerst bij Buizer de
haas, die hem meeneem'" naar een vergade
ring van dieren op de Hertenwei. Buizer helpt
ook onzen „Bommeldrom" een huis bouwen,
waaruit die echter al gauw verjaagd wordt
door de Bijen: want Bolke is zoo dol op ho
ning. dat hij vijf gevulde raten steelt uit het
bijenhuis! Dan huurt hij een hol bij Vrouw
Wilde Eend tegen betaling van zeven pond
kroos per week. Om dit nieuwe huis te berei
ken moet Bolke altijd door de rivier waden en
daarvoor krijgt hij een waterjas: dan wordt
hij tenminste niet nat. Later worden alle die
ren opgeroepen om Bolke's zusje Olke ook uit
het circus te gaan verlossen. Meer dan vijf en
dertigduizend beesten trekken onder leiding
van Vlens de vos naar Arnhem en verlossen
behalve Olke ook nog Jokko den muilezel en
drie apen. Als er overstrooming komt, vaart
Bolke met zijn gasten over de beek in een
waschtobbe, en als de apen dan bijna uit het
bosch gejaagd worden, omdat ze zoo lui zijn.
geven de ex-circusdieren een voorstelling in de
open lucht.
Als we even gewend zijn aan den gedach-
tengang van een beer. dan is het verder een
heerlijk verhaal, dat bijzonder aardig geïl
lustreerd is naar foto's van N. J. de Graaff.
De leuke bandteekening is van Rein Stuur
man.
„De Jongens van Duindorp" door M. Mok is
een vlot verhaal van jongens-lief en -leed en
ondeugende streken in een dorp aan zee. Er
zijn naast elkaar de al vaak gebezigde karak
ters van een armen, goeden, een brutalen, en
een fikschen Hollandscheri jongen. Rein Stuur-
ma verzorgde bandteekening en illustratie van
dit verhaal voor jongens van 8 tot 12 jaar.
„Het Straatje met de vier Huizen", geschre
ven door Joh. E. Kuiper voor meisjes van 14-
17 jaar, is een buurtgeschiedenis, die eindigt
met een gezamenlijke kampeerpartij van het
grootste deel der vier gezinnen. De hoofdrol
in dit boek wordt gespeeld door de familie Ar-
riens, vader, moeder en vier kinderen. Kees
en Piet zijn een paar gezellige jongens, Toosje
is het verwende jongste kind en Corry is wat
stil en ernstig, misschien wel wat al te ernstig
voor een meisje van vijftien jaar. Zij praat
nogal veel met Greet, de jonge moeder van
de tweeling, die zich maar moeilijk in haar
huishoudentje kan schikken. Greet's broer
Lex en Corry Arriens voelen bijzonder veel
voor elkaar en sluiten een groote vriendschap,
ook al omdat ze beiden veel van teekenen
houden en erin door willen gaan. Dan zijn cr
nog de jongens met de gele jekkers en Cor's
vriendinnetje Ans Akkinga, een oppervlakkig
meisje, dat vele vrienden heeft. Kees en Piet
willen in hun vacantie niet zonder Ans uit,
en omdat ze begrijpen dat ze haar niet alleen
mee kunnen vragen, zetten ze een genoegelijke
kampeerpartij in elkaar.
Het spreekt vanzelf dat in een tijd waarin
zooveel over „moderne jeugd" te doen is, die
jeugd in de boeken ook verandert. De omgang
is vrij, de meisjes zijn zelfstandiger en kiezen
een werkkring. Dat is niets bijzonders meer,
maar toch doet het optreden van Ans niet
prettig aan. Ook haar houding tegenover haar
moeder, die wel ouderwetsch is voorgesteld, is
lang niet voorbeeldig. Daarentegen is Corry
heel ernstig en stelt zichzelf steeds vragen.
Van beiden zijn de karakters wel wat oud voor
hun leeftijd en daarom geloof ik dat dit boek.
dat wel enkele problemen raakt, zeker zijn
weg zal vinden naar de oudere meisjes, die
dan echter vooral toch niet jonger dan veer
tien jaar moeten zijn.
Titelplaat en teekeningen in dit boek werden
geleverd door C. van Mesdag.
Ook zullen de oudere meisjes met graagte
„Wilcle Roos" van H. Donker-van Henge, le
zen. Menschen van allerlei leeftijd en allerlei
type zijn hier bijeengebracht en Lette haalt
aanvankelijk heel wat dolle streken uit. Van
een vroolijke, jolige bakvisch, die ook nog
eenigen tijd in Parijs doorbrengt, wordt Lette
(de Wilde Roos) een hardwerkend meisje en
tenslotte een gelukkige verloofde. Platen en
bandteekening zijn van G. D. Hoogendoorn
Wellicht is de onderste leeftijdsgrens, het
boek werd geschreven voor meisjes van 13—17
jaar, ook hier wat aan den lagen kant.
Adri van Witzenburg vraagt in zijn inlei
ding tot „Het Huis aan de Haven" of de
jongens van tegenwoordig nog net zoo op
avontuur belust zijn als zij vroeger dat waren,
en of zij aan dit boek wel eenige prettige uur
tjes zullen beleven. Welnu, ik geloof dat de
schrijver daarvoor geen angst behoeft te heb
ben; onze jongens zijn, als ze tenminste van
lezen houden, zeer zeker nog op avontuurlijke
verhalen belust. En dan zullen ze ook wel ge
nieten van dit boek, waarin de spanning tot
het einde toe is volgehouden. Pas in de laat
ste hoofdstukken komt de ontknooping, en
dan nog op andere wijze dan we verwacht
hadden.
Het Huis aan de Haven, waar de familie
Hermans in woont, herbergt een geheim over
den vroegeren bewoner, kapitein Nico Her
mans. Hij was een eenzaam man die over de
heele wereld rondzwierf: maar niemand wist
met welk doel en niemand begreep hoe hij aan
de groote geldsommen kwam welke hij scheen
te bezitten. Na zijn dood bij de Kannibalen
hebben enkele menschen belang bij het vin
den van zijn documenten in den kelder van
het oude huis. Zij sluipen voortdurend rond
en trachten dien kelder te bereiken. De heer
Hermans met zoon en pleegzoon doen detec
tivewerk om de insluipers te vangen, hetgeen
hun echter niet gelukt. Met behulp van een
politiecommissaris komt tenslotte de ontraad
seling op een nacht in den donkeren kelder,
waarbij een inspecteur eerst nog voor den da
der werd aangezien.
Voor jongere jongens met een groote fanta
sie is het misschien beter dit boek niet des
avonds meer te lezen, hoewel er geen grieze-
ge of nare dingen in gebeuren. Het is "alleen
heel spannend en avontuurlijk en er is een
„gelukkig einde". Het verhaal is geschreven
voor jongens van 1216 jaar en met eenige
geheimzinnige platen geïllustreerd door G. D.
Hoogendoorn.
H. Gras schreef een prettig boek voor
jongens van 12—14 jaar, getiteld „Harten van
Goud". Er is een dorp met een boschrijke om
geving, waarin een strooper leeft, die vaak een
jongen vriend bij zich ontvangt. En er is het
kasteel waar de baron woont, wiens zoon ver
dwenen is. Deze zoon keert tenslotte terug,
waar de strooper, zijn vriendje Jaap en Klaas
van den stoelenmatter het hunne toe bijdra
gen. De freule stelt dan de jongens in staat
om naar de H.B.S. te gaan en hun opvoeding
te voltooien aan een technische school en aan
de universiteit te Delft. Dit vlot en spannend
geschreven verhaal werd van teekeningen voor|
zien door Herman Berends.
Al deze boekerr 2ijn uitgaven van H. Meulen
hoff, Amsterdam.
Een homogene tentoonstelling.
Onze Parijsche correspondent schrijft ons:
Er is soms van enkele zijden bezwaren tegen
gemaakt dat de Parijsche Salon elk jaar de
serie internationale automobiel-tentoonstel
lingen opent. Men sprak de vrees uit, dat het
buitenland van de nieuwe Fransche inspira
ties zou profiteeren om in den zelfden geest
te werken. Laten we dadelijk zeggen dat deze
vrees ons dwaas voorkomt. Primo zijn bij het
ontwerpen en uitvoeren van een nieuw model
maanden en maanden gemoeid en secundo is
voor Frankrijk zelf concurrentie niet meer te
vreezen, gezien de waanzinnig hooge invoer
rechten, welke men hier op het buitenlandsch
fabrikaat beurt. Daarbij komt, dat de Fran
sche automobiel-industrie zoo uitgestrekt is,
dat de eventueele kooper eerder „l'embarras
du cholx" voelt, dan gebrek aan modellen,
die hem zouden kunnen aanstaan. Peugeot,
Renault, Citroen. Delahaye. Hotchkiss. Fiat.
Ford (geheel in Frankrijk vervaardigd),
Chenard. Delage, Hispano. Talbot, Licorne.
Panhard, Berliët, ziedaar een gamma, zooals
weinig landen ter wereld te voorschijnt kun
nen roepen. En we noemen nu alleen nog
maar de aller-beroemdste.
Wanneer men de zoo juist geopende
XXIXste Salon in het Grand Palais binnen
treedt dan wordt men dadelijk getroffen door
het feit, dat de aerodynamieke wagen over de
heele linie heeft gezegevierd. Was dat model
het vorig jaar nog iets nieuws, waaraan men
zich in den beginne moeilijk heeft kunnen
wennen, thans is deze vorm door nagenoeg
alle merken geadopteerd en we zouden moeite
moeten doen om één stand aan te wijzen waar
men zich niet aan dezen vorm heeft aange
past. Toch had dit model in den beginne niet
te ontkennen bezwaren; te veel was opge
offerd aan den stroomlijn en het gevolg er
van was. dat èn passagiers, èn bestuurder, èn
bagage in letterlijken zin vreeselijk in het
gedrang kwamen. Het vervallen van de tree
planken maakte het in en uitstappen tot een
acrobatische manoeuvre, het openen van de
portieren veroorzaakte catastrofen en de on
gelukkige, die zich de plaats naast den be
stuurder zag toebedeeld kwam er nooit zonder
een blauw scheenbeen, tengevolge van de ver-
snellingshandle, af. Niet minder benauwde
oogenblikken maakten de passagiers achter
door. Toch was het principe van den aero
dynamieke wagen uitstekend en met groot
genoegen constateerden we op dezen Salon,
dat. alle constructeurs er zich met ijver op
hebben toegelegd om niet een carrosserie voor
een chassis te bouwen, maar een chassis voor
een carrosserie. Men kan nu met gerust ge
weten. zonder bombarie-reclame. een wagen
garandeeren. die de uiterste comfort biedt.
Het doel is niet de passagiers tijdelijk
onder te brengen in een soort kist op rollen,
maar men bouwde een chassis, waarop een
carrosserie werd gezet, die aan vier of zes
passagiers met hun bagage ruimschoots plaats
biedt. Met volkomen eerbiedigen van de lijnen
zijn de constructeurs, zonder uitzondering er
in geslaagd 'n wagen te leveren zonder tree
planken. maar die makkelijk toegang ver
leent, met versnellingen die niemand hinde
ren, met ingebouwde wielen en weggewerkte
bagage-bergplaatsen. En 't gelukkige gevolg
daarvan is geweest, dat de meeste fabrikanten
zich tegelijkertijd ijverig hebben toegelegd op
het zoo mogelijk verkrijgen van een hooger
rendement zonder de kosten (benzine-ver-
bruik) te verhoogen. Ook daarin is men won
derwel geslaagd; de compressie is verhoogd en
de meeste motoren draaien nu op 4 a 5090
toeren.
Naar één ding hebben we echter tever
geefs op deze anders zoo interessante ten
toonstelling gezocht en wel naar de oplossing
der enkele jaren geleden door Maurice Gou-
dard gestelde puzzle: een wagen niet duur
der dan 8000 francs, plaatsbiedend aan twee
personen, met een snelheid van 75 K.M. per
uur en die niet breeder dan 1 M. 20 is. De
Société des Ingénieurs de l'Automobilc, ver-
eenlging, waarbij alle constructeurs zijn aan
sloten, van Salomon, die in 1919 de eerste Ci
troen bouwde, tot aan Brouilhet, hebben dit
plan bestudeerd, maar tot nog toe is niemand
er in geslaagd, dat te verwezenlijken. M.
Goudard heeft ons verzekerd, dat men in de
goede richting is, maar dat het wel 1937 zal
worden voor 't eerste model aan de markt zal
komen. En daar toch moeten we naar toe. Het
is natuurlijk schitterend om daar bij Rolls
Royce het prachtige nieuwste model, de
Phantom III. 12 cyl. in V met onafhankelijke
voorwielen te zien, maar dat blijft voor de
meeste stervelingen toch iets onbereikbaars
en ze doen dan ook maar beter er niet aan
aan te denken. Het is prijzenswaardig, dat de
Fransche constructeurs, hoewel ze zóóveel ver
beteringen aan hun producten hebben ge
bracht dezelfde prijzen van verleden jaar vast
hielden. maar 't is ook een feit. dat die r.og
te hoog zijn om te kunnen hopen op het
ideaal, zooals Ford in Amerika wist te ver
wezenlijken: iedereen zijn eigen wagen. Zwaar
gedrukt onder de enorme belastingen kunnen
de Fransche constructeurs niet beter doen
dan thans; noodgedwongen moeten ze wel aan
j die zelfde prijzen vasthouden, omdat ver-
hoogen der prijzen definitief sluiten van hun
fabrieken zou heteekenen.
De veiligheid eischt constante verbetering
en zoo het opvoeren van het rendement. Een
wagen, die een acceleratie van 45 c.M. per
seconde zou hebben op 5zou thans een on
ding zijn en gevaar opleveren; een klein kar
retje zonder acceleratie, dat honderd meter
noodig heeft om u voorbij te komen, is méér
te vreezen dan een 8 cylinder in V-vorm, die
met diabolische vaart voorbij zweeft.
Ook aan de verlichting is bijzonder veel
aandacht besteed en zoo zien we dat bij na
genoeg alle merken de lampen gecombineerd
zijn met de z.g. „feux de position".
Men is teruggekomen van het dwaze idéé
om den kop, vóór den bestuurder, zoo te over
huiven, dat hij en de passagiers niets meer
voor zich zagen dan de klinkers of het asphalt,
terwijl het heele landschap aan hun blikken
verborgen bleef.
Wat de kleuren van de wagens betreft, men
kan niet zeggen, dat er een bepaalde mode
kleur is; ze blijven stemmig, meestal donker
blauw of groen, maar in één tint. Wat ligt de
tijd van roode carrosserieën met fonkelend
koneren monteeringen vér achter ons!
Het lijkt ons ondoenlijk bier in een kort
bestek één voor één alle stands en het daarop
geëxposeerde te bespreken en we willen ook
geen uitzondering maken. Volstaan we er dan
ook mede te zeggen, dat we nergens een be
paald sensationeel nieuwtje zagen, dat bij
zondere vermelding zou wettigen. Maar dat
neemt niet weg dat we toch. zonder eenige
aarzeling den 29sten Parijschen Salon, in zijn
fraai oranje-wit décor, een van de belangrijk
ste exposities uit die lange serie noemen. De
eenheid ervan, het fraaie bewijs, hoe allen,
hoewel geheel onafhankelijk van elkaar, heb
ben gestreefd naar het bereiken van eenzelfde
doel, geeft iederen bezoeker een bijzonder
hoogen dunk van de groote Fransche auto
mobiel-industrie.
HENRY A. TH. LESTURGEON.
SYNDICALISTISCHE
VROUWENBEWEGING.
De Syndicalistische Vrouwenbeweging afd.
Haarlem, belegt Dinsdagavond 15 October in
de bovenzaal van het Concertgebouw, Lange
Begijnestraat, een lezing. Dr. Tuyt zal spreken
over: „Geslachtsorganen en Geslachtsleven"
toegelicht met lichtbeelden. Deze bijeen
komsten ziin alleen toegankelijk voor vrouwen
boven de 18 jaar.
Heden overleed tot onze
diepe droefheid in het Dia-
oonessenhuis te Arnhem,
onze lieve Dochter, Zuster,
Behuwdzuster en Tante
Johanna Elisabeth
Maria Viets
in den ouderdom van 39
jaar.
Hei
uni:
3. VIETS
J. VI ETS-DE HARTOG
Gom:
P. J. v. DULLEME.N"
VIETS
J. K. v. DULLEM EN-
JOKE
10 October 1935
TOT 19 OCTOBER
20% KORTING
op Chemisch reinigen van
JAPONNEN
en MANTELS
Ons werk is beter'
LAAT UW ADMINISTRATIE
controleeren door
N. J. TH. SCHMIDT
Lreor. M.O. Boekh.. Acc.
WiUiClminalaan 4 Tol. 14500
DUITSCH - ENGELSCH
Conv. en Berlitz Meth.. d. Dame
Tevens Speciale opl. voor verbl
ln 't bultenl. In eenige maanden
Privaatles 1 4.50 p. m 2 p. f 3,-
Br. Mej. N. GROOTENBOEK
Spaarno 5 zwart, Tel. 17 093
C. G. J. BOS
Is AFWEZIG van 1427 October.
De praktijk wordt waargenomen
door de H.H. „Van Beuscfcom,
Brongersma, Immink, HeSjmans,
Van Oldenborgh, Westenburg'
De curator in het fail'lisscmént
van S. PAPPIE, sóboenwinkciier,
wonende te Zandvoort, bericht
dat de eenige ultdccllngs>llj«t is
gedeponeerd ter griffie van de
Arrondissements-Reehtbank te
Haarlem en aldaar gedurende 10
dagen ter kostelooze Inzage ligt.
Mr. A. C. F. HBNDRIKSE
Zijlstraat 47 rood
Haarlem
GEVESTIGD:
J. G. H. HOLT
Arts
Uitsluitend voor huwelijks- on
geslachtsleven (sexuologle).
Te raadplegen:
Floraplein 9 t.o. Diacom-ssenhuis
des Maandags 11-12 en 2-3 uur
(tel. 16467)
Andere uren na afspraak.
GROOTE HOUTSTRAAT 50
Telefoon 15814
Laat U nog heden Inschrijven
voor onze kleine Octob-r Clubs
Fransch, Duitsch, Engelsch
Jxtsgelden f 7.50 per 3 mud.
12.50 per 6 mntl.)
Vraagt prospectus Prlvéles enz.
Kantoor open van 10 v.m tot TO
n.m. (Zaterdags tot 5 uur)
SLECHTHOORENDEN
Sluit u aan bij .ien
lipleescursus
H. DE KRUI*!FF
Gom. SprnakK-ernrce
CRAYENESTERLAAN 57
Spreekuur Dinsdag-Vrijdag 1.30-2
Mevr, VAN LENXEP, Hceren-v
142, Heemstede vraagt niet
Nov. oen
KEUKEN WEHKM BIS.! E
van goede mondelinge getuig
voorzien. Aanm. 's avon 's na 8
GEVRAAGD
te Bloemen laai dicht bij Bus met
15 November een net
TWEEDE-MEISJE
v. g. g. v„ kunnende tafeldieneri
en verstellen. Loon 40 P. mnd.
en verval. Br. no. 3433 bur. van
dit blad
DAME
uit eenv. stand, met eigen, goed
gem. huts, zoekt, door tljdsomst.
genoodzaakt, dame of heer cm
gez. de huish. bekostigen. Br.
no. 3445 bur. van Ait bla-J
Ongedipl. Verpleegster (D.)
zag zich gaarne gepl. bij D. of H.
of kind. Ook gen. in de huish. beh.
te zijn. Br. no. 34 4 4 bur. v.d. blad
Echtp. k!. niidlenst. zoekt 2
dames en 3 heercn, event. 2 echtP.
en een heer voor 1 avond p. w,
bij familie dan huls te
BRT I)G F/N',
omg. Houtplein. Inl. tel. 1G540 of
br. no. 34 50 bur. van dit blad
DIENSTPLICHT 1936
Wie wil rullen Jagers ln Den
Haag 5(3 maand Wlnterdienst
voor de Ber. veM-nrtil'.orie te Lel
den? L. Terpoorten, Sophlnstr. 19
Te huur aangeboden
irima pension,
letten st.. prijs
in. 3454 bur. va
UJ-slaapK. m.
v. badk., op
1 P. mnd. Br,
Kr\U^, kO
ye' e„
Net da "■me""'3
gqed kunnende werken en bek
met koken. Loon S p, w. Aanm
's av, na 8 Kostverlorenstr. 96.
