Humorclub.
Uit Abessynië.
Hei Befakfeijkste
53e Jaargang No. 16048
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- èn Feestdagen
Donderdag 17 OctoBer 1935
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. F EEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week f 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.7254.
Bureaux: Grcote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN e 15 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag ea
aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-. Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: - Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400-, Verlies Duim f 75.-, Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 1 7 October.
Opera.
De Italiaansche opera begint haar seizoen
in het theater Carré met de stokoude opera
Traviata, van Verdi. Het is lang niet-de beste
opera van dezen vorst-der-melodie, en het
werk is dermate overgegeven aan de drie
kwartsmaat, dat men den avond zoo onge
veer door-walst. Maar de Italianen, met al
hun Zuidelijke fougue en brio. zich uitzin
gend zooals zij alleen dat kunnen en zooals
een Nederlandsche Opera het nooit heeft ge
daan en nooit zal doen. moeten zich nog al
tijd voorzichtig tot het oude repertoire be
palen. Zij zullen dit seizoen éen nieuw werk
geven. Lukt het maar veel hoop zullen zij
wel niet koesteren ten opzichte van de pu
blieke belangstelling er voor dan komen
er het volgend jaar meer. Intusschen pro
beert Dick Weiman het met de zooveelste
Nederlandsche Opera. Hij is Zondag met
„Uridine" van Lortzing, ook een ouwe dien
der, voor het Haarlemsche publiek versche
nen. Maar al bevatte de beschouwing van
onzen muziekcriticus een mate van waardee
ring voor Weiman 's nobel streven en voor
zijn consciëntieuze voorbereiding zijn
prognose was alweer vrij somber
En geen wonder. Het Nederlandsche volk
ie niet aangelegd voor de muzikaal-drama-
tische kunst. Het Italiaansche, dat ier de
grootste vertolker van is, moet de vertolkers
van zijn bel canto hierheen zenden en dan is
er een voldoende aantal muziekminnaars dat
de Zuidelijke interpretatie bewondert en er
van geniet. Maar het is nog maar een deel
van ons muziekminnend publiek, en niet het
pre est ontwikkelde. Vandaar zijn schuwheid
jegens nieuwe werken. De ervaren concertbe
zoeker, de muziekkenner, gaat zelden of nooit
opera-waarts. De facile melodiek van oude
Verdi-werken kan hem niet meer boeien, de
veel minder oorspronkelijke Puccini-opera's
vervelen hem en het opera-compromis met de
kunst van tooneelspelen wekt vaak zijn lach
lust op. Hij aanvaardt de beperkingen, die
de muziek altijd aan het tooneelspel zal
moeten opleggen, heelemaal niet. Hij gaat
vergelijken waar eigenlijk geen vergelijking
mogelijk is. hij laat zich niet meeslepen waar
zijn fantaisie tekort schiet om in deze
sprookjessfeer te leven en hij vindt het.
ijselijk-Hollandsch-nuchter, ontzettend mal
dat iemand zingende sterft. Het zingende
sterven is een der grootste Hollandsche grie
ven tegen de opera, en degenen die zulke be
zwaren uiten beseffen niet dat zij zelf in
fantaisie tekort schieten en te veel nuchtere
burgers zijn om de. sfeer van muzikaal-dra-
matische kunst te kunnen belevenook
in werken van grooter artistieke waarde dan
een Traviata en een Butterfly.
Wij zijn, zegt prof. dr. J. Huizinga in zijn
veelbesproken brochure .Nederlands Geestes
werk", allemaal burgerlijk, van den notaris
tot den dichter en van den baron tot den pro
letariër. Onze nationale cultuur is burgerlijk,
in eiken zin, dien men aan het woord hechten
wil. Onze gansche geschiedenis weerspiegelt
onze burgerlijke aspiraties.
Dit klinkt niet erg plezierig, maar wie er met de
kalme nuchterheid, door den Hollander zoo
hoog aangeprezen, over nadenkt, komt tot de
slotsom dat het erg moeilijk is, prof. Huizinga
op dit punt te weerleggen. En ik vrees dat dit
de reden is waarom ook de Nederlandsche
Opera, evenmin als de Engelsche (in Enge
land) ooit een blijvende kans zal maken. Wij
kunnen dit niet, en er zijn zelfs maar weini
gen onder ons die het kunnen bewonderen en
ervan genieten. De meesten kunnen het niet
alleen niet doen, maar ook niet aanzien en
aanhooren.
Waaruit blijkbaar de juistheid volgt van
die andere verklaring van prof. Huizinga, dat
wij niet heroïsch zijn, en dat heroiëk iets is
waarnaar men niet kan gaan streven.
De Italianen van de Italiaansche opera
zullen het opnieuw een zware taak vinden,
het Hollandsche publiek te boeien, laat staan
te ontroeren. Er staat dit jaar een troost
voor hen tegenover. Wij zijn gastvrij en ver
draagzaam. Wij zullen hen als kunstenaars
ontvangen en hen niet uitfluiten of honen
omdat hun Duce de wereld op een gevaarlijk
avontuur onthaalt en al meer dan tiendui
zend Abessyniërs wegbeschaafd heeft met
zijn heroiëk. Wij zullen hoogstens zeggen:
Waarom bepalen zij hun heroïsme niet tot
de opera? Het is daarin zoo prachtig..,, en
ook zooveel heroiëker....
S. P.
(Te Praag is een club opgericht,
waarvan elk lid dagelijks aan zijn
medeleden een grap moet vertel
len. om aldus onderling de zorgen
van den tijd te verlichten.)
De club der grappenmakers,
Dat is 't allernieuwste plan,
Dat doodelijke ernst is,
'k Maak er heusch geen grapje van.
Eikeen, die lid wil wezen.
Legt men de verplichting op,
Van 't dagelijks vertellen
Van een nieuwe goede mop.
Men wordt bij het betreden
Van dit Praagsche clubterrein.
Streng opge moppentrommeld
Voor zijn dagelijksche gein.
Die humor is de hoofdzaak,
Ofschoon u natuurlijk snapt,
Er wordt ook nog wel wat anders,
Dan alleen een mop getapt.
Het lijkt in deze dagen.
Zoo vol zorgen en verdriet,
Om moed erin te houden,
Zoo'n ongrappig denkbeeld niet.
Maar 't wordt vast een mislukking.
Voor de club een week bestaat,
Want humor is een heerscher,
Die zich nimmer dwingen lakt.
En 'k zie het drama komen.
Dat na reeds zeer korten tijd.
De club der grappenmakers
Wordt tot club van haat en nijd.
Britsche pers acht Lavai's
bemiddeling mislukt.
Ook pessimisme in de
Fransche bladen.
Italië blijft terugtrekken der Britsche vloot
verlangen.
LONDEN, 17 Oct. (A.N.P.) In een bespre
king van het Britsche antwoord aan Frank
rijk, waarin is medegedeeld dat handhaving
der Britsche vloot in de Middellandsohe zee
noodzakelijk is, ontveinzen de bladen zich niet
dat er meeningsverschillen bestaan tusschen
Frankrijk en Engeland. De laatste bemidde
lingspoging van Laval wordt in het algemeen
als mislukt beschouwd.
PARIJS. 17 Oct. (A.N.P.) De Fransche
bladen houden zich wederom bezig met de
bemiddelingspogingen van Laval. De algemee-
ne stemming is pessimistisch. De Geneefsche
correspondent van de „Echo de Paris" schrijft
dat men te Genève vreest dat door het aan
nemen van de aan Laval toegeschreven plan
nen een voorbeeld zou worden geschapen,
waarvan later groote mogendheden zich zou
den kunnen bedienen tegenover zwakkere sta
ten. De „Petit Journal" meent te weten, dat
de Italiaansche ambassadeur mededeeling
heeft gedaan van de voorwaarden, waaronder
Italië bereid is de vijandelijkheden in Abes-
synië te staken en te onderhandelen. Daarbij
zou het terugtrekken van de Engelsche vloot-
op den voorgrond staan. De Italiaansche re
geering zou weigeren te onderhandelen onder
den druk der sanctiemaatregelen.
Liberalen winnen 76 zetels in
Canada.
Sociale Credietpartij bezet 17 zetels.
OTTAWA, 17 October. In het nieuwe
Huis van Afgevaardigden zullen de zetels als
volgt verdeeld worden:
Liberalen 169 (oud: 93)
Conservatieven 41 (oud: 133)
Sociale Credietpartij 17
Coöperatieve Partij 8
Andere partijen 10
Italiaansch bombardement
aan hef Noorderfront.
Vele slachtoffers onder de burger
bevolking van Amba Alatsji?
Geruchten over botsing tusschen
Italiaansche en Britsche strijdkrachten
tegengesproken.
ADDIS ABEBA. 17 Oct. (D.N.B.)
De aanvallen van de Italiaansche lucht
macht op het Noorderfront zijn voort
gezet tot Amba Alatsji. Deze plaats
werd door een aantal escadrilles ge
bombardeerd. Volgens berichten uit
Abessynische bron moeten hierbij vele
non-combattanten den dood hebben
gevonden.
De troepen leden geen verliezen,
aangezien zij tevoren de plaats had
den verlaten.
In het Zuiden werden verkennings
vluchten uitgevoerd.
Uit de provincie Wolle zijn ongeveer lOO.OOt)
man Abessynische troepen op weg naar Addis
Abeba, waar zij voorloopig als reserve zullen
blijven.
BERBARA, 17 October (Reuter)
De geruchten welke te Addis Abeba
en Diredaoea de ronde deden, dat
een conflict zou zijn ontstaan tus
schen de Britsche en Italiaansche
strijdkrachten aan de grens van
Britsch Somaliland, waarbij 10 Brit
ten en 5 Italianen zouden zijn ge
sneuveld, wordt hier met kracht te
gengesproken,
De zegen voor de wapenen.
ADDIS ABEBA, 16 October (Reuter) Ter
gelegenheid van het, groote religieuze feest, van
den heiligen Abra heeft de Negus zich heden
naar de kerk, die dezen heilige is toegewijd,
begeven om den zegen af te smeeken voor de
Ethiopische wapenen. De bevolking behoudt
haar kalmte ondanks de voortdurende bewe
ging der troepen door de hoofdstad. De bui
tenlanders zijn in tegenstelling tot de inheem-
sche bevolking geneigd den toestand somber
in. te zien.
'Er is een gerucht in omloop dat de Adala
stammen in de streek tusschen Arkober en
de spoorlijn in opstand zijn. De leider van
den opstand, die zeer veel menschen het le
ven zou hebben gekost, is de Sjeik Senen. die
zeer berucht is in de woestijnstreken van Da-
nakil.
De regeering heeft alle in civiele zaken ver
oordeelden uit de hechtenis ontslagen, van
wapenen voorzien en naar het front gezonden
met den raad: „Toont dat ge mannen zijt en
herwin uw vrijheid door het vaderland te ver
dedigen. Onder de vrijgelatenen bevindt zich
Ras Tafesta, oud-minister van publieke wer
ken, die veroordeeld was wegens ontvoering
van zijn schoonzuster. Hem is het commando
gegeven over een klein regiment.
Britsch Somaliland doet
goede zaken.
BERBERA, (Britsch Somaliland! 17 Octo
ber (Reuter). De economische gevolgen van
den oorlog voor Britsch Somaliland zijn zeer
gunstig. De Italianen doen groote aankoop
pen en veie karavanen zijn op weg naar Abes-
synië.
De Italianen koopen groote aantallen ka-
meelen. Een Italiaansch vrachtschip is Dins
dag met 250 kameelen naar Maszoea ver
trokken, en men verwacht het schip spoedig
terug voor een tweede lading kameelen.
Over het algemeen is de toestand in de ko
lonie rustig doch inert treft voorzorgsmaat
regelen om eventueele vluchtelingen en de
serteurs onder te brengen, in kampen.
Hedenmorgen vroeg ontspoorde op het emplacement bij Watergraafsmeer een
goederentrein, waardoor de lijn Weesp—Amsterdam versperd werd.
Een foto van het opruimmgswerk.
Nogmaals het verraad van
Ras Koeksa.
Officieele verklaring over een inge
wikkelde geschiedenis.
Twijfel over juistheid van Italiaansche
mededeelingen.
Is Ras Koeksa dood?
(van onzen specialen correspondent
W. F. Deedes)
Addis Abeba, Woensdagavond
lederen dag wordt het warnet van geruch
ten omtrent den Onvindbaren persoon van
den Abessynischen generaal Haile Selassie
Koeksa minder oplosbaar Hier te Addis Abeba
is het nog steeds onmogelijk de zaak te ont
warren, maar het blijkt thans uit mededee
lingen. die ik vandaag heb gekregen, meer en
meer waarschijnlijk, dat Haile Selassie Koeksa
het Italiaansche front niet levend heeft be
reikt. Volgens de Italiaansche lezing van het
verhaal gaf de jonge generaal, die de schoon
zoon is van den keizer zich vrijwillig over aan
generaal Santini met de verklaring, dat de
oorlog een ramp voor zijn land had bewezen
te zijn en dat zijn overgave daarom in het be
lang van Abessinië was.
De Abessynische regeering heeft vanoch
tend toegegeven, dat Dedjasmatch Haile Se
lassie Koeksa de Abessynische troepen heeft
verlaten.
De ministers verklaren, dat hiervoor vol
doende bewijs aanwezig is. Op andere punten
stemmen de Abessynische en de Italiaansche
lezingen echter niet overeen. In sommige
kringen wordt beweerd, dat een groot deel der
Abessynische troepen met ras Koeksa was
overgeloopen.
Volgens het officieele regeeringsrapport
heeft ras Koeksa, die de Abessynische troepen
Woensdag te middernacht verliet, slechts een
honderdtal zijner persoonlijke dienaren met
zich medegenomen.
Met hen is hij in de richting van Asmara
vertrokken.
Onderweg verbrak hij alle Abessynische ver
bindingslijnen en richtte zoo veel mogelijk
schade aan. Zijn aanvoerders en zijn troepen,
op wier steun hij rekende, weigerden echter
hem te volgen.
De reden voor de overgave van ras Koeksa
is volgens het officieele communiqué terug te
brengen tot een persoonlijke grief tegen den
keizer.
Zooals ik reeds eerder heb medegedeeld,
heeft Haile Selassie bij den dood van ras
Koeksa's vader diens bezittingen in tweeën
verdeeld en een gedeelte er van aan ras
Seyoem geschonken.
Het is bovendien bekend, dat ras Koeksa
sedert lang jaloersch is op zijn machtigen
buurman ras Kassa, en dat hij gaarne bereid
was alles te doen om het gezag van den oude
ren man te ondermijnen.
De officieele verklaring vervolgt, dat het
misschien niet onmogelijk is, dat ras Koeksa
zijn eventueel nut voor de Italianen, als pre
tendent voor 's keizers kroon, heeft voorzien.
Gedeeltelijk zou dat plan zeer wel uitvoer
baar zijn en terzelfder tijd zou het ras Koek
sa's tot nu toe onderdrukt streven naar macht
bevredigen.
Het regeeringscommuniqué wijst nog op een
ander punt. Het is bekend, dat ras Koeksa bij
minstens twee vroegere gelegenheden Asmara
heeft bezocht, éénmaal voordat hij trouwde
met de dochter van den keizer, die twee jaren
geleden bij de geboorte van een kind overleed,
en nogmaals in Mei van het vorig jaar. toen
hij klaarblijkelijk vriendschappelijke relaties
met de Italianen heeft aangeknoopt.
Dat is één lezing van het geval.
Een andere is deze; ik heb uit betrouwbare
ministerieele bron vernomen, dat het nieuws
van ras Koeksa's aankomst te Asmara niet te
gelooven is, en dat het verder zeer wel moge
lijk is om de juistheid der Italiaansche berich
ten over zijn ontvangst en zijn verder doen en
laten ernstig in twijfel te trekken. Volgens
deze opvatting, zouden 250 man uit Asmara
de grens van Eritrea zijn overschreden om ras
Koeksa te binden en hem naar de Italianen
over te halen.
Ras Koeksa zou hen hartelijk hebben ont
vangen en spoedig daarna met een kleine
Abessijnsche troep zijn vertrokken, schijnbaar
in de richting van Adi Caie. Onderweg zond
hij de telegrammen aan de regeering af, die
ik hier van tijd tot tijd heb doorgegeven, en
waarin hij het verloop van zijn marsch over
de grens van Eritrea meldt.
Op dit punt wijk de nieuwe lezing van zaken
af van het officieele communiqué. De marsch
zou geruimen tijd zijn voortgezet.
De Abessijnsche metgezellen van ras Koeksa
begonnen voortdurend meer verdenking te
koesteren en zij begrepen, dat hij van plan
was te deserteer en.
Zij overlegden met elkander gedurende een
oponthoud onderweg en maakten een plan op.
Toen de troepen weer op weg gingen reed ras
Koeksa met zijn officieren voorop. Zijn met
gezellen hielden de teugels van hun muildieren
in en lieten hem op korten afstand vooruit
rijden.
Daarop trok een van de officieren zijn re
volver en schoot hem in den rug.
Ras Koeksa viel gevaarlijk gewond in het
zand, waarop de mannen uit Asmara, nadat
zij zagen, wat gebeurd was. de vlucht namen.
De gewonde werd naar Aksoem terugge
bracht. maar overleed onderweg.
Deze lezing wordt zonder twijfel door de
laatste gebeurtenissen bevestigd.
Vorige week ontving de regeering hier tele
grammen van Ras Koeksa waarin hij zijn
spijt betuigde over zijn schijnbare dwaze po
gingen om de Italiaansche vesting Adi Caie
REGEN.
Regen belet een algemeen en op-
marseh aan het Somalifront. Wel
zijn de vliegtuigen voortdurend
actie.
OPEN STEDEN NIET VEILIG.
Italië zou niet af willen zien van het
bombardeeren door vliegtuigen van
open steden.
ENGELAND.
Engeland zou verklaard hebben de
„voorzichtigheidsmaatregclcn" in de
Middellandsche Zee te handhaven.
SANCTIES.
De sanctieconferentie heeft Woens
dagavond de aangevulde lijst van
artikelen, die vallen onder het ver
bod van wapenuitvoer naar Italië
aangenomen. Ons landis voor een
volledig verbod van den invoer van
Italiaansche producten.
RAS KOEKSA.
Omtrent Ras Koeksa's lot bestaat
nog geen zekerheid. In Addis Abeba
vertelt men dat hij dood zou zijn.
LAVAL'S BEMIDDELING.
De Britsche pers acht Laval's be
middelingspoging mislukt.
Voor verdere berichten zie men deze
jagina en pagina Buitenland.
met een kleine troep te bereiken. Ik verneem,
dat de keizer persoonlijk zijn tevredenheid
over Ras Koeksa's verdwijnen heeft be
tuigd.
De verdwenen generaal was een onontwik
keld man, die nooit aan het hof te Addis
Abeba was ontvangen, en die door de Abes
synische aanvoerders niet geacht en ver
trouwd werd. Hij was een slecht organisator
wiens zaken steeds in de vreeselijkste wan
orde waren en zijn jaloezie tegenover Ras
Seyoem had zulke moeilijkheden veroorzaakt
dat de keizer had gevraagd hen te verzoenen.
Daarop had een paar jaren geleden zijn huwe
lijk met de dochter van den keizer plaats.
De keizer hoopte daarmede tevens zijn trouw
te winnen.
De gebeurtenissen van de laatste week heb
ben bewezen, dat deze hoop ijdel is gebleken.
Ras Koeksa blijft een vraagstuk met velerlei
aannemelijke oplossingen die echter geen van
alle volledig zijn bevestigd.
(Copyright Morningpost A.N.P.)
De regen belet den Italiaanschen opmarsch
aan het Somalifront.
pag. 4
Engeland's maritieme maatregelen in de Mid
dellandsche Zee blijven gehandhaafd.
pag- 4
Bij dc mijnwerkersstaking in Zuid-Wales is
het tot ernstige botsingen gekomen.
pag. 4
Een sclieepsongeluk op tien Nijl eischte 50
slachtoffers.
pag. 4
De Nederlandsche Bank heeft het disconto ver
laagd.
pag. 3
Groote bijeenkomst van Volkenbond en Vrede
te Amsterdam.
pag. 3
De Rijksmiddelen over September.
pag. 3
Demonstratie van S. D. A. P. en N. V. V. in
den Ilaag.
pag. 12
Haringreeders zijn niet tevreden over de cre-
dietverleening.
pag. 9
Bepaalde tuinbouwgewassen worden gesteund.
pag. 9
Euwe weet de zesde partij nog remise te
maken.
pag. 11
Laatste berichten.
pag. 7
ARTIKELENENZ.
R. P.: Opera.
pag. 1
Speciale correspondentie: Nogmaals het ver
raad van Ras Koeksa.
pag. 1
Iets over de geschiedenis en bevolking van
Abessynië.
pag. 9
Een Hondenleven: Misverstanden.
pag. 3
Van onzen Londenschen correspondent: Ver
kiezingen in November.
pag. 4
."Mr. J. H. van Gelderen: De verkeersstatistiek
1934.
pag. 6
J. B. Schuil over: Van den dood die bijna stierf
nig 8
Bekende Haarlt-mmti.»: Ds. P. A. V Sil'evis
Smitt.
pag. 3
Voor de Vrouw.
pag. 10
Sport in 't kort.
pag. 11