Actie der Italiaansche studenten
tegen de sancties.
MAAK U NIET ONGERUST!
FRANS PERQUIN
Beleid der regeering.
Amerikaansche Sport
Uit Abessynië.
53e Jaargang No. IbUb2
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 2 November 1555
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: F. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post f 0.7254.
Bureaux: Grcote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13(182 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 1—5 regels 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels 0,6(
hoofd rubriek.
elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. -
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad:
Levenslange ongeschiktheid f 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.—
- Levenslange ongeschiktheid f 2000.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400 -, Verlies Duim f 75.-, Verlies Wijsvinger f 75.-, Verlies andere vinger f 30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 2 November.
Het Vrije Woord.
Er is nu meer bekend geworden omtrent het
voorstel tot beperkte grondwetsherziening,
dat de regeering in de Troonrede al had aan
gekondigd. Want in de vandaag verschenen
Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer
inzake de Staatsbegrootmg, schrijft zij
„Voor een verwijt dat de regeering indien
zij althans de bevoegdheden bezat om anders
te handelen te veel gedoogt, te ruime vrijheid
laat, zou meer grond aanwezig zijn dan voor
de opvatting, dat de regeering de rechten en
vrijheden des volks onder den voet loopt. In
plaats van op dit stuk beterschap te beloven
deelt zij mede, dat bij de komende voorstellen
tot herziening van enkele grondwettelijke be
palingen de regeering integendeel ruimere
bevoegdheden vragen zal om de grenzenlooze
ongebondenheid in woord en geschrift te
kunnen beperken."
Het vrije woord zal dus worden beperkt.
Wij weten niet hoever de regeering met
haar voorstel denkt te gaan, maar heelemaal
gerust ben ik er niet op. Dit is een gevaarlijke
materie om mee te gaan omspringen, en de
term „de grenzenlooze ongebondenheid in
woord en geschrift" duidt een zekere geprik
keldheid aan. Ik hoop dat men niet in die
geprikkelde stemming een voorstel tot grond
wetsherziening zal formuleeren, maar in een
geest van koel objectief beleid.
Het is m.i. sterk overdreven, te spreken van
„de grenzenlooze ongebondenheid in woord en
geschrift". Het is waar dat zich gevallen heb
ben voorgedaan, waarin de grenzen van be
hoorlijkheid in het commenteeren op de da
den van de overheid en op politieke tegen
standers verre zijn overschreden. Maar dat
heeft zich tot enkele bladen en tot een klein
aantal personen beperkt. Als de regeering
spreekt van „de grenzenlooze ongebondenheid
in woord en geschrift" is dat een generalisatie
die bijna alle Nederlandsche dagbladen en
■tijdschriften n ie t treft, want in hun toon en
optreden is volstrekt geen wijziging ten na-
•deele gekomen. En dit ondanks het feit, dat
wij in een moeilijken tijd leven, leidend tot
scherpe politieke tegenstellingen.
Als men in deze dagen eens naar het bui
tenland kijkt en ziet, welke terminologie b.v.
in het bedaarde Engeland gebezigd wordt nu
er verkiezingen voor de deur staan, dan moet
men de waardigheid, zelfbeheersching en
distinctie van de overgroote meerderheid der
Nederlandsche persorganen meer dan ooit
erkennen. Het is jammer dat de regeering zich
heeft laten verleiden tot het gebruik van een
dergelijke generalisatie.
En met een grondwetsherziening op het
chapiter van het vrije woord moge men
uiterst voorzichtig zijn. In het algemeen
gaat het leven in ons land, vergeleken met
de' meeste andere landen, langs zeer rustige
banen. Ook in dezen tijd, misschien zelfs
juist in dezen tijd, valt die vergelijking op.
Hoewel er meer steenen ploffen in den vijver
der publiciteit dan anders, is het watervlak
toch nog heel wat kalmer dan in Engeland,
in Frankrijk, in België enz. Over het geheel
genomen heeft het Nederlandsche volk zich
ook in zeer zorgelijke tijden zijn vrijheid-
van-meeningsuiting wel waardig getoond. En
die vrijheid ligt het, naar mijn overtuiging,
nog altijd zeer na aan het hart.
Laat de regeering er tegen waken dat zij
niet, met een zoo ingrijpenden maatregel als
een grondwetsherziening, zoowel de goeden
als de kwaden treft en de eersten daarmee
prikkelt enachteruitzet. Ieder volk heeft
niet alleen de regeering, maar ook de grond
wet die het verdient. Men moet het vooral
niet minder willen gaan geven dan dat.
Voor het overige wachten we met belang
stelling de voorstellen af.
R. P.
Lloyd George vindt de sancties
te mild.
Rumoer bij een rede van Churchill.
LONDEN, 2 Nov. (A.N.P.) In een radio
rede verklaarde Lloyd George dat de sanc-
tiepolitiek der Britsche regeering in Genève
fout was. De sanctiemaatregelen tegen Ita
lië waren veel te mild en zouden nooit hun
doel bereiken. Engeland zelf zou in de toe
komst de benzine voor de Italiaansche vlieg
tuigen leveren en ook andere landen zouden
naar believen hun sanctiemaatregelen beper
ken.
Winston Cchurchill trad gisteravond als
verkiezingsredenaar op. Hij bepleitte verster
king der Britsche bewapening. Tegen het ein
de van zijn rede ontstond er zoo'n rumoer, dat
verscheidene mannen en vrouwen uit de zaal
verwijderd moesten worden. Een groote men-
schenmenigte verzamelde zich voor het ge
bouw en Churchill moest zich door de achter
deur verwijdeiten.
'm dm Wfotet
9m
(Zie dagbladen d.d. 31 Oct. j.l.)
u/ij
tyi U
ceUenen??
De groote voorraden van de Fa. FRANS PERQUIN,
te Haarlem, verzekeren U. ook bij felle koude en
langdurige vorst, prompte leveringen van elke
gewenschte soort BRANDSTOFFEN. Wij noteeren
thans, zonder prijsverhooging, Uw benoodigde
kwantum voor het geheele stookseizoen.
162 Gr. Houfstr. - Haarlem - Telefoon 10212
(Adv. Ingez. Med.)
Persaanvallen duren voort.
(Speciale correspondentie),.
ROME, Vrijdagavond.
In antwoord op den eisch, dien de studen
ten gisteren stelden aan den Engelsehen
drogist „Roberts", was het Britsche wapen,
dat tot nu toe op het winkelraam was aan
gebracht met zwarte emailleverf onzichtbaar
gemaakt. Om dezelfde reden was een Italiaan
sche vlag gehangen over den naam van hei
hotel „Inghliterra". De studenten eischten,
dat de naam van het hotel „Eden" veranderd
zou worden, in verband hiermede hebben zij
het naambord ernstig beschadigd.
De naam Eden werkt thans in Italië als
een roode lap op een stier en de studenten
hebben willen doen voorkomen, dat het hotel
speciaal was genoemd naar den Britschen
minister voor Volkenbondsaangelegenheden.
Het bestond reeds lang voordat zoowel de
studenten als de heer Eden waren geboren.
De studenten van de universiteit van Rome
volgen blijkbaar reeds Mussolini's gelofte op
om vooraan te staan in den strijd tegen
sancties. Groepen van meer dan 50 man
trokken vandaag door Rome en ageerden
tegen alle winkels, die Britsche producten
verkoopen, Engelsche namen dragen of het
Engelsche wapen op de winkelramen hebben
Alles verliep ordelijk er is niet geschreeuwd
en men liet vreemdelingen en goederen on
gemoeid. Het publiek hield zich er buiten.
Enkele winkels, die voor de pro-Italiaansche
actie werden uitgekozen, werden door groepen
studenten bewaakt tere ijl andere biljetten met
de woorden „koopt Italiaansche producten"
op de winkelramen plakten. Omdat het van
daag Allerheiligen was, waren de winkels ge
sloten.
Deze betoogingen waren de voortzetting
van de optochten, welke de studenten
hielden, waarbij het ruw toeging en de win
keliers direct gewaarschuwd waren alle bui-
tenlandsche reclames, speciaal Engelsche,
weg te nemen. Zelfs het woord „tearoom" in
't aan toeristen bekende Piazza diSanga bracht
de studenten in opwinding, maar sterke troe
pen carabinieri, die zich voortdurend in dat
district bevonden, verspreidden de studenten.
Politieversterkingen bewaken thans eveneens
het Engelsche gezantschap.
Deze protestbetoogingen gaan parallel met
de nieuwe beschuldigingen aan het adres van
Engeland, dat het meest vijandig zou staan
tegen de Italiaansche expansie, in Afrika.
Sinds het bezoek van Sir Eric Drummond aan
-Mussolini, waarbij hij verzekerde, dat Enge
land door gevoelens voor den Volkenbond
alleen wordt gedreven, was deze campagne
min of meer opgehouden.
Thans nu de sancties voor de deur staan,
komt dit alles weer omhoog.
Gayda gebruikt in de Giornale d'Italia de
redevoering van Baldwin voor de Internatio
nal Peace Society als punt van uitgang voor
een hernieuwde anti-Britsche oam'pagne.
„Iedereen weet thans, dat Engelands anti-
Italiaansche politiek niet door liefde voor den
Volkenbond wordt ingegeven, maar door im
perialistische tactiek; die Abessynië voor toe
komstige Britsche veroveringen wil behouden
en daarom Italiaansche expansie, nu en in de
toekomst, wil verhinderen".
Gayda stelt vast, dat Engeland geen aan
dacht heeft geschonken aan het Italiaansche
memorandum dat bij den Volkenbond is inge
diend, maar zich haastte sancties Üoor te drij
ven, die „reeds zes maanden tevoren te Lon
den waren uitgewerkt, evenals de mobilisatie
van de Britsche Vloot". „Als men intusschen
voortgaat over onveranderde vriendschap voor
Italië te spreken, nadat al deze concrete fei
ten bekend zijn, mengt zich slechts ironie in
het drama, dat zich thans afspeelt".
Een toespraak van den koning.
De universiteit te Rome reikte vandaag eere-
titels uit aan den koning van Italië ter gele
genheid van een groote openbare bijeenkomst
in het nieuwe Cité Universitaire". Koning
Victor Emmanuel III sprak een korte rede uit,
waarin hij de tegenwoordige gebeurtenissen
aanroerde.
Hij zeide: „het is niet zonder beteekenis, dat
deze stad van herdenking haar zalen opent
voo»- nobele en ernstige redevoeringen, op
het oogenblik dat mijn land acties is begon-
nea, die van dringend belang zijn voor zijn
leven, veiligheid en toekomst. Rome heeft in
zijn roemrijk verleden voortdurend de op
drachten der beschaving vervuld. Italië is een
van wil en geloof en zal dien weg blijven
volgen". De koning liet hierop volgen: „Italië
vraagt slechts in staat te worden gesteld zijn
leven ten volle te kunnen ontplooiïen, en zijn
krachten te geven aan de verwezenlijking van
de heilige idealen, die de beschavingsgeschie
denis der menschlieid van vader op zoon doet
voortleven".
Hij eindigde zijn rede met een oproep tot. de
wereld en zeide: „Vertegenwoordigers van het
denken en van de wetenschap zullen na mijn
mededeeling verkondigen, dat de Cité Uni
versitaire in deze hoop werd geopend."
a Vandaag is bekend gemaakt, dat het totaal
aantal slachtoffers gevallen in Afrika in den
tijd van Januari tot eind October uit 193 per
sonen bestaat. 33 hiervan stierven gedurende
de maand October. Van de werklieden, die in
Afrika zijn te werk gesteld, zouden tusschen
Januari en October 198 gestorven zijn. Begin
volgende week zullen, naar men mededeelt, vijf
booten met troepen, bestaande uit 10.000
zwarthemden en soldaten uit Napels naar
Afrika vertrekken.
De Aventino heeft Napels verlaten met 950
man en 323 ton -oorlogsmateriaal. De Monte-
bianco is naar Massale vertrokken met 52
vrachtauto's en 67 chauffeurs.
Officieele oorlogsrapporten van vanavond
melden, dat „aanvoerders en plaatselijke be
velhebbers uit de nog niet bezette gebieden
voortgaan met zich aan te melden bij de mili
taire autoriteiten in Adoea. Troepen gewapen
de inboorlingen uit Tigré. die zich hebben
overgegeven, bereid om bij ons dienst te ne
men, zijn snel georganiseerd en bewaren thans
de orde in West Tigré".
De rapporten melden eveneens, dat er naar
verhouding weinig gebeurt in alle secties van
het front van Somaliland en dat „er nog
steeds druk wordt gevlogen".
(Copyright MorningpostA.N.P.)
De Regeering heeft in een uitvoe
rige Memorie van Antwoord op het
Voorloopig Verslag betreffende de
Rijksbegrooting voor 1936. haar be
leid verdedigd. Daarvan vindt men
op pagina 3 en op pagina 4 de voor
naamste bijzonderheden meegedeeld.
De regeering geeft o.m. haar voorne
men te kennen onze weermacht te
versterken. Zij toont zich afkeerig
van het Plan van den Arbeid en deelt
mede, dat een grondwetsherziening
wordt voorbereid.
ER WAS EENS
Vele jaren geleden was er eens iemand, die
per advertentie van Vraag en Aanbod in
Haarlem's Dagblad iets trachtte op te ruimen.
Het lukte boven verwachting.
Sindsdien hebben honderdduizenden hem
nagevolgd en nog steeds lukt het uitstekend,
volkomen naar de nu veel hooger gestelde
verwachting.
Dit lijkt een sprookje, maar het is de werke
lijkheid.
Italiaansch-Abessynisch
conflict nog zonder oplossing.
Aloisi wijst alle voorstellen af.
PARIJS, 2 Novèmber (Reuter). Ook de
Fransche bladen melden uit Genève, dat het
onderhoud van gisteren tusschen Laval, Hoaxe
en Eden en tusschen Laval en Aloisi weinig
voortgang in de pogingen tot onlossinb van het
Italiaansch-Abessynisch conflict heeft ge
bracht. Engeland heeft de door de Fransche
deskundigen uitgewerkte voorstellen afgewe
zen en Aloisi heeft te verstaan gegeven, dat
Italië noch deze voorstellen noch die welke
hem gisteren door Laval zijn gedaan zal aan
nemen.
(Volgens een rapport van den
bond van Amerikaansche voetbal
trainers zijn in de eerste zes
weken van het rugby voetbal
seizoen in Amerika 18 spelers ten
gevolge van het ruwe spel gedood.)
Achttien sterke jonge levens
Zijn in d' eex-sten bloei bekort,
Afgesneden en vernietigd
Door wat men daar ziet als sport.
Op de machtige tribunes
Zit de massa saamgepakt.
Op het speelveld in het midden
Wordt een speler neergesmakt.
Even wordt er onderbroken,
Even maar want het moet snel,
Er wordt gauw iets weggedragen
En men gaat weer door met 't spel.
Tierend, krijschend, zit de massa,
Rillend in het rauw gedoe.
Ergens achter de coulissen
Dekt men iets met lakens toe.
Een paai- dagen later is er
Ergens, een begrafenis.
Een week later merkt de massa,
Dat de ploeg gewijzigd is.
Achttien dooden in zes weken,
Drie per week een bagatel,
Voetbal wordt hier ook beoefend,
Maar dat is een ander spel.
Als wij lezen van d' arena
In den Oud Romeinschen tijd,
Met de gladiatorspelen
Als een doodelijken strijd;
Denken wijzooiets kan heden,
Toch goddank niet meer bestaan,
Maar in één land, zou ik zeggen,
Is men er niet ver vandaan.
P. GASUS.
Opmarsch der Italianen weer
ingezet?
Abessyniërs willen hem stuiten
in de moerassen van Immini.
Ook aanval op de spoorlijn verwacht.
ADDIS ABEBA. 2 November. (Reuter). Ras
Desta, de commandant der Etiojiërs op het
Zuidelijk front meldt, dat de Italianen groo
te activiteit in de lucht aan den dag leggen
in den sector van Dolo.
De juiste positie van den Ras is slecht
bekend, maar men meent, dat hij zich naar
het Zuiden in de richting van Dolo beweegt.
Schermutselingen kwamen voor tusschen zijn
voorhoede en de Italianen in het dal van
de Webbe Sjebeli. In Ogaden zijn de regens
bijna ten einde. Men verwacht ieder oogen
blik den opmarsch der Italianen. Verder
verwacht men dat de aanval der gemotori
seerde afdeelingen tegen den spoorweg' zal
komen uit de richting Moessa Ali, in de
richting van Afdem op 100 K.M. van Dire-
daoea. De afstand, die moet worden afgelegd
is in rechte lijn ongeveer driehonderd kilo
meter, indien deze aanval wordt onderno
men is het waarschijnlijk, dat de reserves
van de Etiopiërs uit Harar en Diredaoea naar
dit gebied zullen worden gezonden, dat van
troepen ontbloot is.
Andere troepen zouden uit Amkober en uit
Dessie kunnen komen.
De opmarsch der Italianen zou reeds zijn
ingezet en de Etiopiërs denken hem te stui
ten in de moerassen van Immini op onge
veer tweehonderd kilometer afstand van
Dessie.
Het Legeer vair den kroonprins zou nog niet
gevochten hebben.
Dit leger bevindt zich rondom Dessie en
zou kunnen dienen om den opmarsch dei-
Italianen terug te slaan. Op het Noordelijk
front worden bewegingen van de Abessy
niërs gesignaleerd. Geen enkel gevecht
schijnt zich te hebben ontwikkeld. Drie Abes-
synisché bevelhebbers hebben hun troepen
opgesteld op een lijn ten Oosten ten Westen
en ten Zuiden van Adigrat en Alcsoem. Hun
troepen tellen tachtigduizend man.
CLEARINGOVEREENKOMSTEN
GEREGELD.
GENèVE, 2 Nov. (Reuter). Na een zitting
die vijf uur heeft geduurd werd hedenmor
gen om één uur overeenstemming bereikt
aangaande de clearingovereenkomsten. die
nog vóór de definitieve regeling van het in
werkingstellen der sancties noodzakelijk wa
ren.
GERUCHTEN OM MAKALLé.
In Tigre doet het gerucht de ronde,
dat Makallé zou zijn gevallen. Het
betreft hier waarschijnlijk niet een
inneming in den militairen zin des
woords, omdat de stad reeds was ge-
evacueerd.
ITALIAANSCHE OPMARSCH.
De Italiaansche opmarsch naar Des
sie zou reeds zijn ingezet. De Ethio-
piërs zouden van plan zijn het in een
moerassig gebied tot een gevecht te
laten komen.
FRANSCH-BRITSCHE OVEREENSTEMMING
De besprekingen tusschen Hoare en
Laval te Genève hebben tot een vol
ledige overeenstemming geleid
Voor verdere berichten zie men de
pagina Buitenland en pag. 1.
Hoop op volledig herstel van
China's premier.
Dader van den aanslag overleden.
NANKING, 2 November (Reuter). Wang
Tsjing Wei heeft een rustigen nacht gehad.
De doktoren gelooven, dat de minister-presi
dent na de ondergane operatie een goede kans
heeft om geheel van zijn verwondingen te
herstellen. Men heeft al het mogelijke gedaan
om ook den dader van den aanslag. Soeng
Feng King, die door de lijfwacht van den mi
nister-president ernstig werd gewond in het
leven te houden. Zoodra het eenigszins moge
lijk was zou hij omtrent de motieven van zijn
daad worden gehoord. Daarna zou hij worden
gefusileerd.
Het congres, dat gisteren tengevolge van
den aanslag op Wang Tsjing Wei was verdaagd
is hedenmorgen weer bijeengekomen.
Er is een scherpe bewaking van de gedele
geerden ingesteld.
Nader wordt gemeld, dat de pleger van den
aanslag aan zijn verwondingen is bezweken.
Communisten de daders van den
aanslag?
NANKING, 2 November (A.N.P.) Het politie
onderzoek naar den moordaanslag op minis
ter-president Wang-Tsjing-Wei heeft uitge
wezen, dat drie mannen en een vrouw direct
bij den aanslag betrokken zijn. Bij de vrouw
zouden brieven gevonden zijn, die wijzen op
langdurige voorbereiding van den aanslag. Alle
vier personen werden gearresteerd. Een Chi-
neesch blad schrijft, dat de daders commu
nistische elementen zijn, die zijn overgegaan
tot de tactiek van den politieken moord en
handelen in opdracht van de derde internatio
nale, die zich ten doel heeft gesteld den op
bouw van China te verstoren.
De Chineesche premier Wang Tsjing Wei, op
wien een aanslag werd gepleegd.
Hei 3dm*$ëjk$ie
Hoare en Laval zijn bij hun besprekingen tot
overeenstemming gekomen.
pag. 4
Bij de Britsche gemeenteraadsverkiezingen
boekten de conservatieven groot succes;
Labour verloor vele zetels.
pag. 4
Monsell, Halifax en Cunliff Lister zouden uit
het Britsche kabinet treden.
pag. 4
De regeering verdedigt haar beleid; grond
wetsherziening wordt voorbereid.
pag. 4
De financiën van het rijk.
pag. 4
Fokker crïliseert het beleid der luchtvaart
ondernemingen.
pag. 3
De regeering zou een vliegtuigenfabriek willen
oprichten.
pag. 8
Regeering overweegt geen colportageverbod.
pag. 3
De regeering wil onze weermacht versterken.
pag. 3
Euwe moet de dertiende partij remise geven.
pag. 6
Voor Haarlem's Politierechter.
pag. 5
Laatste berichten.
pag. 13
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Het vi'ije woord.
pag. 1
Speciale correspondentie: Actie der Italiaan
sche studenten tegen de sancties.
pag. 1
Fïnaneieele Kroniek: De verbeterde positie
der Suikerindustrie.
pag. 9
Dr. W. G. N. van der Slcen: Naar de goud
mijnen van Salomo.
pag. 7
Van onzen Londenschen correspondent: Guy-
Fawkes-dag in Engeland.
pag. 7
J. B. Schuil over de opvoering van „La Gloire".
pag. 2
K. de Jong: Radiomuziek der week.
pag. 8
Bioscopen.
pag. 8
P. van der Hem: De Rembrandttentoonstelling
te Amsterdam bracht aan entrce's ruim een
halve ton op.
pag. 3
Jules Kammeïjer: Blijft fit!
pag. 7
Puzzlerubriek.
nag. 5