De handelsbetrekkingen
China—N. 0. Indië.
Dr. B. C. J. Loder
overleden.
DINSDAG 5 NOVEMBER 1935
HAAREEM'S DAGBEAD
3
Haringinvoer wordt geregeld.
Voor den tijd van zeven maanden.
De Nederlandsche Staatscourant
zal dezer dagen een Kon. besluit be
vatten, waarbij voor het tijdvak van
7 maanden aanvangende 1 November
1935 de invoer van pekel- en steurha-
ring en versche haring met uitzonde
ring van sloe haring, van versche en
gezouten haring, alsmede de aanvoer
van versche haring met visschers-
schepen van vreemde nationaliteit is
verboden, voor zoover deze meer be
draagt dan 40 pet. van het nettoge
wicht. hetwelk gemiddeld in de over
eenkomende maanden van de jaren
1932 t/m 1934 is in- en aangevoerd.
De invoer is slechts toegestaan indien daar
bij wordt overgelegd een door of vanwege
den minister van Handel. Nijverheid en
Scheepvaart afgegeven invoervergunning.
Vergunningen voor den invoer worden
slechts verstrekt aan hem, wiens handelszaak
in het handelsregister staat ingeschreven en
die blijkens die inschrijving mede het bedrijf
van importeur van bovenbedoelde visch uit
oefent en tot een hoeveelheid, gelijkstaande
met ten hoogste 40 pet. van het gemiddelde
netto-gewicht, hetwelk door hem is ingevoerd
gedurende de maanden November en Decem
ber van de jaren 1931 tot en met 1933. alsmede
de maanden Januari t.m. Mei van de jaren
1932 t.m. 1934.
Aanvragen voor het verkrijgen van toewij
zingen en nadere inlichtingen verstrekken
de Kamers van Koophandel en fabrieken. De
aanvragen moeten bij de Kamers weer zijn
ingediend voor 15 November 1935. Bij den in
voer zal een bewijs van oorsprong worden ver-
eischt. Voorts is bepaald, dat de aanvoer van
versche haring door vreemde visscherssche-
pen alleen te IJmuiden zal kunnen geschie
den.
Ned. Genootschap voor Heil
gymnastiek en Massage.
Wetenschappelijke najaarsbijeenkomst.
Het Nederlandsch Genootschap voor Heil
gymnastiek en Massage van 1889 hield haar
Wetenschappelijke Najaarsbijeenkomst in de
Aula van het Anatomisch Laboratorium te
Amsterdam.
De voorzitter, de heer W. P. Nuyten uit
Haarlem wees op de verblijdende sympathie
van medische autoriteiten en gaf een duide
lijke uiteenzetting wat de Heilgymnastiek
en Massage in werkelijkheid omvat.
Hierna hield Prof. Dr. M. W. Woerdeman,
Amsterdam, een rede, anatomische les over
de bewegingsmogelijkheden van den schouder
gordel.
In aansluiting hierop sprak JJ>r. J. H. O
Reys, den Haag, over de bewegingsstoornis
sen van den schoudergordel.
Prof. Dr. K. L. Gaulhofer, A'dam, gaf een be
schouwing over Einstellung und Aufbau,
waarbij hij principieel de houdingsoefeningen
besprak en de theoretische opvattingen daar
van volgens de Oostenrijksche school.
Dr. W. Mol, Haarlem gaf een demonstratie
van patiënten met rheumatische aandoenin
gen, aangevende op welke wijze zoo niet ge
heel dan toch wel gedeeltelijke genezing,
mede door toepassing der massage is ver
kregen.
Voorts hield de heer W. P. Nuyten, Haarlem
een theoretische en practische demonstratie
van de Nederlandsche massage met dezelfde
patiënten, waarbij hij ook vooral wees op het
onderzoek niet de diagnose van den
patiënt vóórdat een „massage plan" kan wor
den vastgesteld.
Massage is de uitwerking van de mecha
nische prikkels op de weefsels.
Dr. S. van Greveld sprak over de algemeene
Pathologie en Massage.
Tot slot hield prof. dr. S. T. Bok, Leiden
een praatje over Bouw of Ordening der ge
wichten.
Voorzitter Nuyten heeft de sprekers ieder
afzonderlijk bedankt.
In de Huishoudelijke vergadering, is een
speciale commissie voor de behartiging der
Sociale Belangen van de leden van het Ge
nootschap geïnstalleerd. In deze commissie
hebben zitting: mejuffrouw M. H. Vermaas
en de heeren J. van Vliet, B. van Dam en
W. H. B. Stoof.
Schiphol noteert de
300.000ste bezoeker.
Aangelokt door het mooie weer en uit
nieuwsgierigheid naar den nieuwen weg, zijn
Zaterdag en Zondag een voor dezen tijd van
het jaar zeer groot aantal bezoekers naar
Schiphol gekomen. Zaterdag waren er 406. Zon
dag 1513, van wie er 65 een rondvlucht
maakten. En onder deze Zondagsche bezoe-
keds bevond de 300.000ste die in 1935 zijn be
langstelling voor de Amsterdamsche luchtha
ven'toonde. Deze 300.000ste een inwoner van
Velsen. werd met een toespraak ontvangen,
kreeg de legpenning der K. L. M. ten geschen
ke en twee retours op een der binnenlandsche
luchtlijnen.
Abr. Staalman overleden.
In den ouderdom van 64 jaar is te Amster
dam overleden de heer Abr. Staalman, oud
lid der Tweede Kamer en directeur van den
Neder 1 andschen Bond van Koffiehuis- Res
tauranthouders en Slijters.
DE GEPENSIONNEERDEN VAN DEN
KON. HOLLANDSCHEN LLOYD.
De commissie, gevormd uit de negen samen
werkende organisaties inzake de gepension-
neerden en ontslagenen van den Kon. Hol-
landschen Lloyd. heeft zich dezer dagen tot
den Minister van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart gewend met een schrijven, waar
in wordt verzocht, indien dit mogelijk is te
willen mededeelen, welke maatregelen de
minister voornemens is te treffen voor de
gepensionneerden, zulks naar aanleiding van
de door den minister in de Eerste Kamer
terzake gedane mededeelingen.
Verder is de aandacht van den minister
er op gevestigd, dat velen van de gepension
neerden in grooten nood verkeeren en daar
om met spanning uitzien naar een nader be
richt, deze zaak betreffende
Nederlandsche Bank verlaagt
disconto wederom.
De Nederlandsche Bank heeft met
ingang van heden haar tarieven over
de geheele linie met een half procent
verlaagd. Het wissel-disconto be
draagt dientengevolge van heden
af 4 pet., het promesse-disconto, de
rente voor beleeningen op effecten,
de rente voor beleeningen op goe
deren en de rente voor voorschotten
in rekening-courant alle iVs pet.
Wet op de openbare middelen
van vervoer overtreden?
Hooge geldboete geëischt.
Wederom is voor den Amsterdamschen
Kantonrechter een ernstige overtreding van
d3 wet op de openbare middelen van vervoer
behandeld. Ditmaal waren het de autover
huurders G. A. v. Z. uit Rotterdam en P. J. A.
de V., te Amsterdam woonachtig.
De waarnemend kantonrechter mr. L. P. M.
Lceff zal over acht dagen schriftelijk vonnis
wijzen: de ambtenaar van het O. M. mr.
Meijerink, requireerde tegen beide verdach
ten elk een geldboete van f 500.
Ditmaal betrof het geen autobussen, die
een geregelden dienst onderhielden tusschen
twee plaatsen zonder daartoe een concessie
te hebben, doch er zou een dienst zijn onder
houden met taxis. Wanneer in het kantoor
aan de Damstraat, alhier, of aan den Cool-
singel te Rotterdam voldoende liefhebbers
voor een tocht naar Rotterdam of Amsterdam
aanwezig waren, werd de reis aanvaard. Een
der passagiers fungeerde als huurder van de
auto, die tegen f 6 beschikbaar werd ge
steld
Bouw Leidsche stadhuis
stagneert.
Heiwerk wegens geschil stopgezet.
In de Maandagmiddag gehouden vergade
ring van den gemeenteraad van Leiden, heeft
wethouder Splinter op een vraag van den
heer Bergers medegedeeld, dat het heiwerk
voor den bouw van het nieuwe stadhuis tijde
lijk is stopgezet. De oorzaak daarvan is een
geschil tusschen het gemeentebestuur en de
aannemers, de firma Hillen en Roosen te
Amsterdam, over de verantwoordelijkheid van
de gevolgen van het hei- en graafwerk voor
de fundeering van het nieuwe stadhuis, meer
speciaal voor een kluis, die is geprojecteerd
naast perceelen aan de Maarsmansteeg en
de Vischmarkt.
Twee dier perceelen, n.l. de slagerij van de
firma Zandvoort aan de Maarsmansteeg no.
12 en de manufacturenhandel van de Firma
Feld aan de Vischmarkt no. 6 vertoonen ten
gevolge van het heiwerk en het graven van
een 8 meter diepen bouwput, zoodanige scheu
ren en verzakkingen, dat gevaar voor instor,-
ting met eventueele persoonlijke ongelukken
niet denkbeeldig is geworden. Daar de ge
meente tegenover de eigenaars der zeer ern
stig beschadigde perceelen iedere verantwoor
delijkheid afwijst, heeft de firma Hillen en
Rossen gemeend het heiwerk te moeten sta
ken, totdat het geschil zal zijn opgelost. Vijf
tien arbeiders zijn door deze kwestie ontsla
gen.
Ossche misdadigers
gevonnist.
Door de Bossche rechtbank werd in een aan
tal Ossche zaken vonnis gewezen.
De 29-jarige arbeider Van den Elze, tegen
wien een gevangenisstraf van twee jaar ge-
eischt was. met aftrek van prefentief, inzake
medeplichtigheid aan den roofoverval op H.
Geven te Deurne. gepleegd in den nacht van
3 op 4 Juni 1933 werd vrij gesproken,
De 33-jarige arbeiders J. J. Bevers, tegen
wien drie jaar geëischt was weeens inbraak
bij den slager P. Jansen te Oss in den nacht
van 20 op 21 Januari 1934. werd veroordeeld
tot één jaar gevangenisstraf.
In dezelfde zaak werd de 35-jarige arbeider
M. J. den Brok, tegen wien zes iaar geëischt
was, veroordeeld tot één jaar en zes maan
den gevangenisstraf.
Voor den roofoverval, gepleegd op 2 Novem
ber 1930, in de woning van J Kuiners te Oss
f Zevenbergen! werd de 29-jarige W. A. Bloe-
mers tegen wien acht jaar geëischt was. ver
oordeeld tot een gevangenisstraf van vijf jaar.
Voor ditzelfde feit werd de 31-jarige land
bouwer F. de Reuver tegen wiens zes jaar ge-
eischt was. veroordeeld tot drie jaar gevange
nisstraf en de 26-jarige arbeider J. M. de Brok.
tegen wien de eisch acht jaar luidde, werd tot
vijf iaar gevangenisstraf veroordeeld.
Bij alle opgelegde straffen werd het voor
arrest in mindering gebracht.
REMBR ANDT-TENTOONSTELLIN G
GESTOTEN.
De unieke Rembrandt-tentoonstelling in het
Rijksmuseum, welke naar het jongste cij
fer. dat echter, als alle gegevens bekend zul
len zijn. nog grooter worden zal 122.613
bezoekers tot zich heeft getrokken, is Zon
dagmiddag te vijf uur met een intieme
Dlechtigheid voor een aantal genoodigden,
o.w. de leden van het Propaganda-Comité ge
sloten.
Auto in het water gereden.
Door te eerrrtce rem-
capaciteit.
Bestuurder verdronken.
Maandagavond is een auto met twee per
sonen in het Aduarder Diep bij Groningen
gereden.
Het ongeval geschiedde doordat de draai
brug over het Diep op dat moment voor de
scheepvaart geopend was en de bestuurder de
heer K. Beerta. den wagen, die onvoldoende
remcapaciteiten had, niet tijdig meer tot stil
stand kon brengen.
De auto met de beide inzittenden geraakte
te water. De bestuurder verdronk: de mede
passagier kon nog bijtijds op den wal worden
getrokken.
In N.O. Indië blijven de Japanners een der
meest besproken bevolkingsgroepen. Men kan
geen enkele Indische courant ter hand nemen,
of op de een of andere wijze wordt herinnerd
aan de handelsverhouding Nederlandsch O.
IndiëJapan. Wie in de gelukkige omstandig
heid heeft verkeerd onze koloniën zelf te .heb
ben kunnen bewonderen, weet, dat naast het
Japansche element de Chineezen een zeer
vooraanstaande rol spelen. Het behoeft dan
ook niet te verwonderen, dat bij Besluit van
den Gouverneur-Generaal van 17 Juli 1935 een
Commissie is ingesteld, die tot taak kreeg een
onderzoek in te stellen naar de mogelijkheden
voor de bevordering van het handelsverkeer
tusschen N.O. Indie en China en de Regeering
terzake van voorlichting te dienen. Op 22
Augustus werd deze Commissie door Mr. Hart.
Directeur van Economische Zaken, geïnstal
leerd. Bij die gelegenheid bleek nog eens weder
hoe oud de handelsbetrekkingen tusschen bei
de landen zijn. Deze dateeren vermoedelijk
reeds van het begin onzer jaartelling. Reeds
in de vroege Middeleeuwen bestonden er en
kele vestigingen van Chineezen uit Canton en
Fukien in N.O. Indië. Feitelijk mag dan ook
nog niet van N.O. Indië gesproken worden,
want de Chineezen waren reeds op Java en in
vele deelen der Buitengewesten woonachtig,
voordat de Nederlanders er kwamen. Het con
tact onzer landgenooten met deze Chineesche
kolonisten is van groot belang geweest, ornaat
laatstgenoemden zich langzamerhand een be
langrijke economische positie hadden weten te
verzekeren. Zij vormden nml. de schakel in het
ruilverkeer van de bosch- en zeeproducten der
inheemsche en der Chineesche producten, zoo
als rijst, aardewerk, zijde, koper, ijzerwaren
enz. De belangstelling der Nederlanders voor
China, werd gewekt en daarom is het niet te
verwonderen, dat reeds in 1601 Nederlandsche
schepen, onder admiraal v. Neck, voor het
eerst een bezoek aan China brachten. Daarbij
bleef het niet. Nieuwe expedities werden uit
gerust. Niets werd nagelaten om in relatie te
komen met Chineesche handelaren. Na veel
moeite gelukte het in 1686 te Canton de eer
ste Nederlandsche factorij op te richten.
Sedertdien is de invasie van Chineesche han
delaren in onze overzeesche gebieden sterk
toegenomen. De plaats van den Chinees in het
handelsleven is zoo belangrijk geworden, dat
hij noode meer gemist zou kunnen worden.
Het is vanzelfsprekend dat daardoor een band
is ontstaan tusschen beide landen, die sterk
is aangehaald na de openstelling van China
voor den internationalen handel en die nog
meer aan beteekenis won door de algemeen
heerschende economische wereldcrisis. Laatst
genoemde heeft op het gebied van het inter
nationale handelsverkeer geleid tot de meest
uiteenloopende handelsbelemmerende maat
regelen, maar daartegenover is een streven
ontstaan, waardoor Chineezen en nationale
groepen in de Oost elkander tegemoet zijn ge
treden. Aanvankelijk van bescheiden omvang
werd deze toenadering geleidelijk grooter en
van overheidswege met vreugde begroet.
De ontwikkeling van het groote afzetge
bied China werd daarbij met groote aan
dacht gevolgd, al heeft dit land thans nog
met velerlei moeilijkheden te kampen. Toch
aldus Mi-. Hart in zijn installatierede
„is een vertrouwen in de toekomst ten volle
gerechtvaardigd''.
De eerste fabrieken, op Europeesche leest
geschoeid, kwamen in China omstreeks het
einde der negentiende eeuw. Tot aan de re
volutie van 1911 was de vooruitgang op in
dustrieel gebied gering. Ook voor China is de
wereldoorlog van groote beteekenis geweest.
Het land werd meer en meer op eigen pro
ductie aangewezen. Uitbreiding van ver
schillende industrieele bedrijven werd ge
biedende eisch. Inderdaad kwam het daar
toe. in 't bijzonder voor de textiel-, glas-,
papier- en sigarettenindustrie. In de provin
cie Kiangsoe met haar katoencultuur en
zijdeteelt werd Shanghai een belangrijk cen
trum van spinnerijen en weefindustrie. In de
na-oorlogsperiode stagneerde China's indus
trieele productie. Daarop maakte de textiel
industrie een uitzondering. Eerst sedert 1932
wordt gepoogd aan de industrialisatie van
China in het algemeen en aan de ijzerin
dustrie in het bijzonder nieuw leven in te
blazen. Op het programma van de National
Economie Council staat voor het laatste jaar
o.m. de aanleg van weggn. verbetering van
hygiënische toestanden, ontwikkeling van
katoen-, zijde- en thee-industrieën, reorga
nisatie der provincie Kiangsi en verdere
ontwikkeling van het Noord-Westen. De be
langstelling voor de verbetering der com
municatiemidden is groot. China bezit thans
80.000 K.M. autowegen, tegenover 33 000 K.M.
circa drie jaren geleden. De uitbreiding van
het Chineesche spoorwegnet is eveneens van
belang. In het vorige jaar werd de Lung
Hai-lijn voltooid, evenals de nieuwe haven
Lienvunkang, van waaruit de belangrijke
productie van katoen en wol in de Noord-
Westelijke provinciën haar weg naar het
buitenland zal kunnen vinden.
De neiging om China in meerdere mate
dan tevoren selfsupporting te maken staat
vast. Niettemin is China's handelsbalans
sedert 1877 voortdurend passief geweest. De
nadeeiige saldi der betalingsbalans werden
gedeeltelijk gecompenseerd door de remises
der z.g. overzee-Chineezen. in hoofdzaak uit
Ned.-Indië. de Straits Settlements Siam,
Amerika en Australië. De beteekenis der Chi
neezen in Ned. O.-Indië kan misschien het
beste geillustreerd worden door het feit, dat
bij de volkstelling 1930 de Chineesche be
volkingsgroep 1 l 4 millioen zielen telde,
waarvan 36.5 procent in China was geboren.
De depressie is oorzaak, dat deze remises
sterk verminderd zijn, waardoor de Chinee
sche handelsbalans zeer ongunstig werd be-
invloed. Het gevolg daarvan is geweest, dat
China in 1932 voor het eerst sinds vele jaren
goud en zilver moest uitvoeren. Velerlei en
uiterst ingewikkeld zijn de binnenlandsche
moeilijkheden, waarvoor China zich geplaatst
ziet. Daartoe werkt mede de nog geringe
economische samenwerking tusschen de ver
schillende gebiedsdeelen, waarbij de groote
uitgestrektheid van het land natuurlijk een
rol van beteekenis speelt. Daarbij zijn de
communicatiemiddelen dikwijls uiterst ge
brekkig, terwijl binnenlandsche woelingen
en groote overstroomingen gepaard aan an
dere rampen, de ontwikkeling van het land
ongunstig beïnvloeden.
MOLLERUS.
DIEFSTAL VAN f 4000 OPGEHELDERD.
Eind October kwam de familie Duysins te
St. Geertruid-Herkenrade nabij Eysden tot de
ontdekking, dat bij haar een bedrag van vier
duizend gulden was ontvreemd.
Van dezen diefstal werd de landbouwers
knecht W. H. verdacht, die bij de familie
Duysins in dienst was geweest en plotseling
was verdwenen.
Deze is thans gearresteerd. Hij had van
het gestolen geld nog f 750 over.
Strijder voor het internationale
recht.
Oud-president van het permanente hof
van internationale justitie.
Na een langdurige ongesteldheid,
welke in de laatste dagen echter zeer
snel verergerde, is Maandag in den
ouderdom van 86 jaar ontslapen Dr. B.
C. J. Loder, oud-president van het
Permanente Hof van Internationale
Justitie en een der meest bekende Ne
derlanders op het terrein van het in
ternationaal recht.
Zijn gezag en zijn aanzien waren bijzonder
groot, niet alleen in de jaren, dat hij actief
deelnam aan de internationale rechtsvor
ming, doch ook in latere jaren. Ondanks zijn
hoogen leeftijd bewoog hij zich op velerlei ge
bied en had hij een onverflauwde belangstel
ling voor de dingen, die om hem heen gebeur
den. Algemeen werd hij beschouwd als een
groot Nederlander, die veel heeft gedaan ten
bate van zijn land, doch bovenal ten bate van
de internationale gemeenschap, welks belan
gen hij zijn geheele leven zoo vurig heeft be
pleit.
Mr. Loder werd 13 September 1849 te Am
sterdam geboren en studeerde daar aan het
Athenum Illustre. Hij promoveerde aan de
Leidsche universiteit in 1873 op een disserta
tie, getiteld „De leer der volkssouvereiniteit
in haar ontwikkeling, aanbeveling en strijding.
historisch-critisoh beschouwd". Meer dan 35
jaar oefende hij vervolgens de practijk van ad
vocaat en procureur uit in Rotterdam. Hij
was daar ook deken van de orde van advoca
ten. Naast zijn drukke practijk vond hij ech
ter nog gelegenheid zich te wijden aan het in
ternationale recht en in 1897 lichtte hij met
eenige vrienden het Internationaal Maritiem
Comité op, welk comité zich zeer in het bij
zonder bezig hield met de studie van het zee
recht.
In 1905 werd dr. Loder benoemd tot Neder
landsch gedelegeerde ter conferentie voor Zee
recht, welke in Brussel gehouden werd.
In 1908 deed de heer Loder zijn intrede in
het hoogste rechtscollege van ons land. In
dat jaar werd hij benoemd tot Raadsheer in
den Hoogen Raad, welk hoog ambt hij 13 jaar
lang bekleed heeft. Vooral in dezen tijd heef'
hij zich grooten naam verworven op het ge
bied van het internationale recht. Hij verte
genwoordigde onze regeering op diverse con
ferenties en werd ook eenige malen tot inter
nationaal arbiter aangewezen.
Zijn levenswerk was echter het Permanente
Hof van Internationale Justitie waarover de
besprekingen na de Vredesconferentie van
Veisailles een aanvang namen en waarvan het
ontstaan ten nauwste verwant is met de ge
schiedenis van mr. Loder. Hij was het. die een
uitvoerig rappor: over de kwestie uitbracht,
een rapport, dat voor de verdere besprekingen
over de totstandkoming van het Hof van bij
zonder veel belang zou blijken. Toen in 1919
de staten, die den vrede hadden geteekend de
neutrale landen uitnoodigden om mee te
werken aan de redactie van een internationale
grondwet, werd aan den arbeid van mr. Loder
groote aandacht geschonken. In 1919 werd mr.
Loder. als uitnemend kenner van het interna
tionaal recht het voorzitterschap opgedragen
van de besprekingen welke tusschen de Scan
dinavische landen, Zwitserland en Nederland
werden gehouden, waar men een plan ont
wierp om tot de stichting van het Hof te ko
men. een plan, waar duidelijk het verschil
tusschen arbitrage en rechtspraak uit bleek.
De Raad van den Volkenbond wees hem ver
volgens aan tot lid der commissie, die een ont-
werp-statuut aan den Volkenbond zou hebben
aan te bieden. Zijn invloed op de samenstel
ling van dit concept was duidelijk merkbaar;
hij verdedigde het ook voor den Volkenbond
en verzette zich er krachtig tegen, toen de
Volkenbond besloot de clausule, waarbij een
oproep om voor het Internationaal gerechts
hof te verschijnen, bindend werd verklaard, te
schrappen.
Toen de Volkenbondsvergadering de begin
selen van het Hof had vastgesteld en overge
gaan werd tot benoeming van de rechters, die
deel zouden uitmaken van het Hof, sprak het
vanzelf, dat dr. Loder tot de eersten behoorde,
dit tot die hooge waardigheid werden ge
roepen.
De overige rechters meenden de groote ver
diensten van Loder niet beter te kunnen eeren,
dan door hem tot eerste president te kiezen.
Zoo viel aan dr. Loder het voorrecht te
beurt op 15 Februari 1922 de werkzaamheden
van het Permanente Hof van Internationale
Justitie te mogen inleiden.
Zoo betrad hij op 70-jarigen leeftijd een
arbeidsveld, waarop hij in waarheid pioniers
arbeid heeft verricht en waarin hij buitenge
wone dingen heeft gepresteerd.
Ook werd d>r. Loder benoemd tot lid der
commissie voor de codificatie van het Volken
recht, welke commissie in 1924 in het leven
was geroepen. Naast zijn drukken arbeid op
Een halve eeuw geleden
Uit Haarlem's Dagblad van 1885.
5 November:
Een nieuw soort pendule is uitgevon
den1: de wijzerplaat bestaat uit een
tamboerijn, op welks vel de uren door
geschilderde bloemen zijn voorgesteld en
tusschen welke zich twee bijen bewegen,
een groote en een kleine, de eerste tot
aanduiding van de uren, de laatste van
de minuten. Deze twee insecten, schijn
baar niet in verbinding met het uur
werk, ontvangen hun beweegkracht van
twee magneten, achter het tamboerijn-
vel.
velerlei terrein, vond hij toch nog gelegenheid
in tal van bladen en tijdschriften artikelen te
schrijven over internationaal recht en de
vraagstukken, welke daarmede samenhingen.
Hij was een groot vriend van ae Academie
voor Internationaal recht en was sinds 1927
ook lid van den Raad van Beheer van het In
ternationaal Instituut voor Privaatrecht, dat
vanwege den Volkenbond te Rome was ge
sticht en presideerde als zoodanig de confe
renties voor privaatrecht in Den Haag. Als
een bewijs van de groote hoogachting, welke
men hem in wijden kring toedroeg, hebben zijn
vele vrienden en collega's hem een borstbeeld
aangeboden ter gelegenheid van zijn 75sten.
verjaardag. Dit borstbeeld heeft een plaats
gekregen in de Kleine Rechtzaal van het Vre
despaleis.
Na zijn jaren als president, diende hij de in
ternationale rechtsorde nog vele jaren als
rechter in het Hof. In 1930 meende hij echter,
mede in verband met zijn hoogen leeftijd, zich
niet meer voor een herbenoeming als rechter
beschikbaar te moeten stellen.
Echter bleef zijn belangstelling voor het
maatschappelijk en politiek gebeuren onver
flauwd. Hij werd benoemd tot president van
den Internationalen Journalistieken Eere-raad
en als zoodanig reisde hij in 1932 nog naar
Kopenhagen, waar hij dezen Raad vertegen
woordigd op een conferentie van officieele
persagentschappen.
Tal van hooge onderscheidingen zijn den
heer Loder in den loop der jaren toegekend,
terwijl hij van zeer vele organisaties, die zich
op internationaal en wetenschappelijk terrein
bewogen, eere-lid was.
De ontslapene was o.m. Grootkruis in de
Orde van den Nederlandschen Leeuw en
Grootofficier in de Orde van Oranje-Nassau.
Brandstichting met vier
slachtoffers.
Tegen twee verdachten 12 jaar geëischt.
De Ossche arbeiders G. J. van Galen en Th.
J van Berne, beiden 32 jaar oud. hebben zich
Maandag voor de Bossche rechtbank te ver
antwoorden gehad voor de op 19 Augustus
1926 te Oss tezamen en in vereeniging opzet
telijk gepleegde brandstichting in de woning,
bewoond door de families Bevers en Van Zand
voort. tengevolge waarvan deze woning is af
gebrand en de echtgenoote van J. A. van Zand
voort en drie kinderen in de vlammen zijn
omgekomen.
Subsidiair is tenlastegelegd, dat Van Galen
dit vreeselijk misdrijf alleen heeft gepleegd en
dat Van Berne hem daarbij behulpzaam is ge
weest en gelegenheid daartoe heeft verschaft
door, toen Van Galen wegens de hoogte van
het uit riet en stroo samengesteld dak boven
den beganen grond dit niet kon bereiken, dezen
op te beuren, zoodat hij (Van Galen) met een
lucifer het dak in brand kon steken, hetgeen
hij dan ook heeft gedaan.
De verdachte Van Galen legt een volledige
bekentenis af. Hij was met Van Berne op stap
gegaan teneinde den brand te stichten. Van
G. kon het dak niet bereiken; daarna heeft
van B. hem opgetild en hij heeft het rieten
dak met een brandende lucifer aangestoken.
President: Wist U ook. dat het huls bewoond
was? Door den verdachte van G. wordt dit ont
kend.
President: Een moeder met drie kinderen
zijn in de vlammen omgekomen. U wist niet,
dat ze binnen waren.
Verdachte van G.: Ik wist dat niet. als ik het
geweten had. zou ik het nooit gedaan hebben.
De president; Indien U het wel geweten had,
zou het vreeselijk zijn geweest.
De Officier van Justitie, mr. van Everdingen,
die hierna requisitoir houdt in deze zaak. wijst
erop. dat deze zaak van alle Ossche misdrijven
het gruwelijkste is.
Hij requireert tegen ieder der verdachten
een gevangenisstraf van 12 jaar met aftrek
van de preventieve hechtenis.
Uitlokking der brandstichting.
Voorts staan terecht terzake van opzette
lijke uitlokking van deze zoo noodlottige
brandstichting, doordat zij beide genoemde
misdadigers korten tijd tevoren voor het in
brand steken van de woning geld hebben be
loofd. de 58-jarige Ossche landbouwer H. L.
van Erp en de 47-jarige Ossche arbeider N. J.
van Geenen.
Verdachte Van Erp zegt, dat hij in contact
was gekomen met Van Geenen. die tegen hem
zei: Is er niets te verdienen. Voor f 50 leg ik
het huis plat
De president vraagt dan aan den verdachte
of hij daarmede had ingestemd.
De verdachte draait in zijn antwoord om de
zaak heen.
Verdachte N J. van Geenen vertelt dan. dat
van E. hem f 100 had aangeboden, indien hij
zijn huls in brand wilde steken.
Verdachte ging ermee accoord. Hij is toen
in contact gekomen met de brandstichters van
Galen en van Berne en heeft hun verteld wat
er te doen was.
De Officier van Justitie vraagt aan Van E.
hoe dikwijls zijn huis reeds is afgebrand. De
verdachte zegt, dat er bij hem drie maal brand
is geweest.
De Officier van Justitie acht* het bewijs ge
leverd. Spr requireert tegen van E, een gevan
genisstraf van 8 jaar en tegen den verdachte
van G. 5 jaar gevangenisstraf.
De verdachte van E. begint bij het vernemen
van dezen eisch te huilen.
Een inbraak.
Voor de in den nacht van 15 op 16 October
1933 te Oss gepleegde inbraak in de woning van
den 81-jarïgen W. Timmermans, waarvan de
buit bestond uit een geldsbedrag van f 400,
komen gezamenlijk voor Th. J. van Berne, als
mede de 33-jarige Ossche arbeider P. J. van
Galen en de 38-jarige Ossche arbeider P. van
Geenen.
Laatstgenoemde is subsidiair medeplichtig
heid op den uitkijk staan om bij onraad te
waarschuwen tenlastegelegd
De drie verdachten bekennen zich te heb
ben schuldig gemaakt aan dit misdrijf.
De officier requireert tegen van Berne 2
jaar. tegen van Galen 3 jaar en tegen van
Geenen 6 jaar gevangenisstraf.
Uitspraken 18 November.
