J. van Dam
Sint Hko
Kleermakerij
Costuums n. Maat
Rookgas.
Uit Abessynië.
Hei BeSaHftijkste
53e Jaargang No. 16082
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 26 November 1935
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand f 1.10, per 3 maanden
f 3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week f 0.05. p. maand ƒ0.22, p. 3 mnd. ƒ0 65. franco p. post ƒ0.7254.
Bureaux: Grcote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10606
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 1—5 regels f 1.75. elke regel meer f 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag ea
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer f 0.15. Onze Groentjes zia
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-. Duim ƒ250.-. Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 30—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400-. Verlies Duim 75.- Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger 7 30.-.
Alles Indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 26 November.
Minister Slotemaker als Speller
Toen minister Slotemaker de Bruine van so
ciale Zaken naar Onderwijs verhuisde, vond
hij daar als dierbaar legaat van zijn gerucht
makenden voorganger de Spelling-Marchant.
Misschien heeft hij zich meermalen bedenke
lijk door den baard gestreken bij het beschou
wen van dit product, Voor een Nederlandsch
minister van Onderwijs moet de Spelling een
netelig bezit zijn. Hij kan er succes mee be
halen. Hij kan er ook hoon en verguizing mee
oogsten. Gebruikelijk is dat deze verschijnselen
zich gelijktijdig voordoen, zooals o.a. de mi
nisters Terpstra en'Marchant hebben onder
vonden. Dan werkt de Spelling als een twee
snijdend zwaard, en tweesnijdende zwaarden
hooren eigenlijk onder Defensie. Maar dit de
partement past ervoor, en nu zit de professor
ermee.
Blijkens zijn Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer slaat deze minister thans de
hem-wèl-passende professorale koers in. Hij
is een geleerde, hetgeen men van zijn voor
ganger niet zoozeer getuigen kon, en hij be
gint nu over „gevolgtrekkingen die niet de
spelling alleen, doch het hart der taal raken".
Men voelt nieuwe moeilijkheden in het door
nig struikgewas der Spelling ontstaan als men
leest:
„De minister is niet voornemens, wijziging
te bevorderen van de Koninklijke Besluiten
inzake de nieuwe spelling. Het zijn vooral eco
nomische overwegingen, die hem daarbij lei
den".
Men pauzeert en schrikt. Mag de spelling
onzer geliefde moedertaal een duitenkwestie
worden? Hoe nu! Evenwel leest men dan ver
der: „Wat betreft de vraag, wanneer het
oogenblik gekomen zal zijn om voor te stel
len, de spelling-Marchant ook in de officiëele
stukken in te voeren, zegt de minister over
tuigd te zijn dat, alvorens de regeering de
nieuwe schrijfwijze zal kunnen toepassen, een
uiterst belangrijk vraagstuk nader onderzoek
vergt.
De spellingregels hebben immers aanleiding
gegeven tot de opvatting, dat uit den vijfden
en zesden spellingregel gevolgtrekkingen moe
ten worden afgeleid, die zich geenszins bewe
gen op het gebied van de spelling, althans niet
van de spelling alleen, doch die het hart van
de taal raken. Overleg over de vraag of deze
taalvragen afzonderlijk en opzettelijk worden
onderzocht, hetzij door een nieuwe, breed sa
mengestelde commissie, hetzij door de com
missie-van Heeringen, aangevuld met Belgi
sche en Nederlandsche taalgeleerden, is nog
gaande met de Belgische regeering".
Daar zitten we dus weer! Maar als ik in de
Kamer zat zou ik minister Slotemaker toch
vragen om met deze historie hard voort te
maken, en op zeer korten termijn tot het be
dreigde hart-der-taal door te dringen. Want
moet er nu eens niet een eind aan komen?
De Nederlandsche Dagbladpers heeft inder
tijd besloten, de Spelling-Marchant niet over
te nemen zoolang de regeering en alle andere
officiëele lichamen in den lande het ding niet
in hun stukken zouden toepassen. Dat was een
verstandig besluit, want wij vreesden allerlei
nieuwe variaties op het thema-der-spelling en
waren erg gehecht aan een vast beleid. De
snelle productie van een groote hoeveelheid
dagelijksche leesstof wordt alleen maar be
lemmerd als men om den haverklap met wij
zigingen moet werken.
Nu, onze verwachting van nieuwe varianten
op het geweigerd Marchant-gambiet is niet
ongegrond gebleken. Maar intussehen gaan we
door met den ietwat mallen toestand, waarin
de jeugd. Hope des Vaderlands, op school
Marchant leert en thuis De Vries en te Winkel
leest, omdat de regeering de scholen een spel
ling heeft laten invoeren die zij zelf niet in
haar stukken wil toepassen.
Het is heusch een beetje erg, en er moet
toch eenmaal een eind aan komen! Of zal dit
volk. nimmer meer uit het doornig struik
gewas der Spelling verlost raken?
Als minister Slotemaker het slim aanlegt
zal hij het kunnen winnen. Heel Nederland
is er moe van, en geneigd tot het aanvaar
den van een redelijke oplossing. De dagblad
pers wil ongetwijfeld ook gaarne éen lijn
met het onderwijs trekken, maar dan moet
de regeering haar eigen spelling bezitten, en
durven toepassen. Dat is toch een redelijke
eisch! Mogen we nu binnenkort eens een
krachtige, afdoende, consequente regeling
verwachten? Het zou een uitkomst zijn in
een aangelegenheid, die het nationaal zelf
vertrouwen niét verhoogd en alle betrokke
nen vermoeid en geërgerd heeft.
R. P.
KONINGIN BESCHERMVROUWE VAN DE
VER. TOT BESCHERMING VAN DIEREN.
DEN HAAG. 26 November. (A.NP.) Het
heeft de Koningin behaagd de plaats in te
nemen van wijlen de Koningin-moeder als be
schermvrouwe van de Nederl. Ver. tot be
scherming van dieren.
GED. OUDE GRACHT 78, TEL. 12236
met 2 pantalons vanaf
Winterjassen n. Maat vanaf f 32,50
Onze Coupe, Afwerking
en Stoffen, staan onder
VOLLE GARANTIE.
IEDERE 25e kooper
ontvangt een COS TUUM of
OVERJAS n. Maat CADEAU!
in den winnaar niet gepubliceerd
(Adv. Ingez. Med.)
Maximos kabinetsformateur in
Griekenland?
Algemeene amnestie verwacht.
ATHENE. 26 November (A.N.P.) In wel
ingelichte kringen bevestigt men. dat oud
minister-president Maximos bij den koning
zou zijn geroepen, die hem zou willen be
lasten met de vorming van een nieuw kabinet.
In sommige kringen verwacht men dat de
eerste daad van den koning zal zijn. de pu
blicatie van een decreet tot afkondiging van
de algemeene amnestie. Ten tweede verwacht
men de spoedige vaststelling van den datum
waarop algemeene verkiezingen zullen wor
den gehouden.
Geslaagde krijgslist der
Italianen?
Hoofdmacht zou tot op 90 K.M. van Harrar
genaderd zijn.
MOGADISCIO. 26 November f A.N.P.
Hier doen geruchten de ronde, dat terwijl
de aandacht der verdedigers door Italiaansche
lichte troepen naar het gebied ten Zuiden
van Djidjiga werd afgeleid, de hoofdmacht
der Italianen tot op 90 K.M. van Harrar zou
zijn genaderd. Het is niet mogelijk van deze
geruchten bevestiging te verkrijgen.
Volgens berichten uit het hoofdkwartier
van generaal Graziani is een Abessynische
troepenafdeeling onder leiding van Ras Dezta
Demtoe, een zwager van den negus in het
gebied van Juba in Italiaansch Somaliland.
waar zij reeds waren doorgedrongen, onscha
delijk gemaakt. De Abessyniërs hadden blijk
baar een stoutmoedige aanval op de Italiaan
sche verbindingen in den zin.
Ras Seyoem gesneuveld?
Bericht van Italiaansche zijde.
Met grooten opmaak maakt het Italiaansche
blad „Lavoro Fascista" "melding van een ge
rucht, dat onmiddellijk uit het Italiaansche
hoofdkwartier afkomstig is en volgens hetwelk
de Abessynische aanvoerder Ras Seyoem ge
dood zou zijn tijdens een luchtbombardement
op 18 November. Sedertdien, aldus vervolgt
het blad, is een gebrek aan strijdlust aan
Abessynische zijde op te merken, hetgeen zou
voortvloeien uit den dood van Ras Seyoem.
(A.N.P)
De opstand in Brazilië.
Regeering hoopt den toestand
spoedig meester te zijn.
Graf Zeppelin kon niet te Pernambuco dalen.
RIO DE JANEIRO. 26 November (A.N.P.)
Volgens officieele mededeelingen moeten de
opstanden in Pernambuco en Natal onvoor
waardelijk worden beschouwd als communis
tische omwentelingspogingen. Aangezien
voorts in Para en in Maceio in den laatsten
tijd omwentelingsplannen ter kennis van de
autoriteiten zijn gekomen en verder geheime
munitie-depóts werden ontdekt, neemt men
aan dat de communisten ook in andere staten
opstanden hadden beraamd, doch deze door
de onmiddellijk genomen voorzorgsmaatrege
len niet tot uitvoering konden brengen In
den staat Pernambuco bezetten muitende sol
daten van het 29ste bataljon jagers met be
hulp van de communistische massa de stad
Olinda. die echter spoedig door de regeerings-
troepen kon worden heroverd. De opstande
lingen trokken zich in de kazernes terug
waaruit zij echter eveneens weer zouden zijn
verdreven. Aangezien de regeeringstroepen
thans door vliegtuigen worden gesteund
hoopt men den opstand weer spoedig meester
te kunnen zijn. Het luchtschip Graf Zeppelin
kon gisteren tengevolge van de bezetting van
het vliegveld door de opstandelingen niet te
Pernambuco landen. Het heeft de post te
Maceio afgeworpen en in afwachting van de
mogelijkheid om te landen kruist het thans
heen en weer.
Provinciale Industriebank.
Voorstel tot oprichting.
De heer F. van de Walle en acht andere
Statenleden hebben een motie ingediend,
waarin er aan herinnerd wordt, dat thans
door de Regeering is ingediend een wetsont
werp tot oprichting van een Naamlooze Ven
nootschap ..N.V. Maatschappij voor Industrie
financiering". Genoemde Statenleden verzoe
ken het College van Ged. Staten voorstellen
te doen, ten einde te komen tot oprichting
van een Provinciale Industriebank.
De wateronttrekking door het
P. W. N.
Benoeming van een commissie van des
kundigen?
De heer Heilker en vier andere Statenleden
stellen voor te besluiten, Gedeputeerde Sta
ten uit te noodigen zoo spoedig mogelijk een
commissie van deskundigen te benoemen,
aan welke wordt opgedragen: een onderzoek
in te stellen naar de gevolgen der wateront
trekking, door het P. W. N. aan de gronden
in Kennemerlana, voor de aldaar gelegen
cultuurgronden: indien het resultaat van dat
onderzoek daartoe aanleiding geeft, aan Ged.
Staten zoodanige voorstellen te doen. welke
zooveel mogelijk de eventueel nadeelige ge
volgen dier waterenttrekking voor de genoem
de gronden opheffen.
Paard van Sint Nicolaas werd
schichtig.
Ernstig ongeluk het gevolg.
NIJMEGEN, 26 November (A. N. P.) He
denmorgen heeft op den Oranjesingel een
ernstig ongeluk plaats gehad. Toen Sint Ni
colaas. omstuwd door kinderen, te paard den
weg overging, naderde uit tegenovergestelde
richting een autobus. Het paard begon te stei
geren met het gevolg dat alle kinderen uit
elkaar stoven. Hierbij liep een 5-jarig jon
gentje tegen de autobus op. In levensgevaar
lijken toestand werd hij naar het St. Canisius-
ziekenhuis overgebracht Twee andere jongen
tjes werden licht gewond.
As er in deze dagen
iets heerlijkers, dan
elkaar eens een blijde
verrassing bezorgen?
is er de gelegenheid voor.
(Sigarettenfabrikanten tn Italië
zenden den verzamelaars van een
zeker aantal hunner bons als
aardige verrassing" eèn gas
masker.)
Is 't een „aardige verrassing",
Zulk een masker tegen gassing?
Vroeg ik me wel even af;
Moet je er dan naar verlangen
Om zoo'n muilkorf voor te hangen,
Die je een dier firmas gaf?
Zal, om die bons aan te vullen.
Iemand zich ooit extra hullen
In een sigarettenwolk;
Nou. dan zijn die Italianen,
Dacht ik, in dit dal van tranen,
Wel een zeer bijzonder volk.
Voor je naar een prijs gaat dingen.
Als gewone stervelingen.
Kijk je. of die prijs je üjkt,
En een gifgasmaskerade,
Komt toch niemand goed te stade,
Hoe je het dan ook bekijkt.
Dit 's een prijs om weg te leggen
En om bij jezelf te zeggen.
Als je dat vol afschuw doet;
Ik wil nu maar vurig hopen.
Dat het nooit zoo raar zal loopen.
Dat ik 't ding gebruiken moet.
Zie, zoo dacht ik, maar 't kan wezen.
Dat die groep van firmas deze
Premiekeuze hierop grondt:
Rook je onze sigaretten,
Dan moet je dit ding opzetten
En dan blijf je toch gezond.
De amokpartij op Lombok.
Elf huizen en acht schuren bij de brand
stichting in de asch gelegd.
BUITENZORG. 26 November <ANETA).
Inzake de amokpartij, waarbij 13 personen
gedood en drie gewond werden, wordt nader
gemeld, dat de toestand der gewonden guns
tig is.
De door den dader gestichten brand ver-
weostte 11 huizen. 8 daroegas (schuren) en 7
loemboengs irijstvoorraden).
De moordenaar meldde zichzelf bij de poli
tie aan.
DEENSCH MARINEVLIEGTUIG VERMIST.
KOPENHAGEN, 26 November (A. N. P.)
Sinds Maandagmiddag wordt een vliegboot
van de Deensche marine vermist, die met twee
offiiceren aan boord was opgestegen om een
oefenvlucht te maken boven de Oere-sund. De
bevoegde autoriteiten hebben met vliegtuign
en onderzeebooten uitgebreide maatregelen
doen verrichten, maar wegens den steeds dich
ter wordenden mist moest men deze pogingen
opgeven. Vanmorgen zijn weer drie vliegtuigen
opgestegen om de zee af te zoeken.
Lidj Jassoe overleden?
De vroegere negus van Abessynië.
Lidj Jassoe.
ADDIS ABEBA, 26 November (Reuter)
De ex-keizer Lidj Jassoe, kleinzoon van
Menelik, zou te Garamoelata, in de
provincie Harrar, waar hij een twin
tigtal jaren in ballingschap heeft ver
toefd, zijn overleden.
Er wordt verteld, dat Lidj Jassoe op een
kasteel leefde, vastgeketend aan den pols van
een priester.
Toen de vijandelijkheden met Italië waren
uitgebroken, ging het gerucht, dat de vroegere
negus, die 39 jaar oud was. naar een plaats
aan het Rudolfmeer in Zuid-Abessynié was
overgebracht, uit vrees, dat hij den Italianen
in handen zou vallen.
Het woord is aan....
Coethe
Menigeen was een geheel
ander mensch, als hij zich
niet verplicht gevoelde het
onware te herhalen, omdat
hij het eenmaal gezegd heeft.
TERUGTOCHT?
De gebeurtenissen in het Zuiden
schijnen een keer te hebben geno
men. De Abessynische troepen vol
tooiden een belangrijken tegenaan
val langs de rivier de Fafan en trek
ken op in de richting van Gorrahei.
De Italianen zouden zonder eenigen
weerstand te bieden terugtrekken.
Koorts zou de actie der Italianen
verlammen. Ook bestaat de moge
lijkheid, dat zij hun front een eind
willen terugleggen.
Voor verdere berichten zie men deze
pagina en pagina Buitenland.
Nieuwe spelling blijft.
Minister niet voornemens wijziging te
bevorderen.
De minister van onderwijs deelt in de memo
rie van antwoord betreffende zijn begrooting
aan de Tweede Kamer mede, dat hij niet
voornemens is, wijziging te bevorderen van
de Kon. besluiten inzake de nieuwe spelling.
Het zijn vooral economische gronden, die hem
daarbij leiden.
Wat betreft de vraag, wanneer het oogen
blik zal zijn gekomen om aan de regeering
voor te stellen deze spelling ook in officieele
stukken in te voeren, zegt de minister over
tuigd te zijn, dat, alvorens de regeering de
nieuwe schrijfwijze zal kunnen toepassen, een
uiterst belangrijk vraagstuk nader onderzoek
vergt.
De spellingregels hebben immers aanleiding
gegeven tot de opvatting, dat uit den vijfden
en zesden spellingregel gevolgtrekkingen moe
ten worden afgeleid, die zich geenszins be
wegen op het gebied van de spelling, althans
niet van de spelling alleen, doch die het hart
van de taal raken. Overleg hieromtrent en
wel of deze taalvragen afzondeiiijk en opzet
telijk worden onderzocht, hetzij door een
nieuwe, breed samengestelde commissie,
hetzij door de Commissie—Van Hee
ringen. aangevuld met Belgische en Neder
landsche taalgeleerden, is nog gaande met de
Belgische regeering.
In Brazilië is een revolutionnaire beweging
uitgebroken.
pag. 4
Dr. Sahin is uit de nationaal-socialistische
partij gezet. Men verwacht zijn aftreden als
burgemeester van Berlijn.
pag. 4
Lidg Jassoe. de vroegere keizer van Abessynië
zou overleden zijn.
Pag- I
De nieuwe spelling blijft gehandhaafd.
pag. 1
De definitieve zetelverdeeling in het Britsche
Lagerhuis.
pag. 4
De regeenng wil 53.400.000 beschikbaar stel
len voor de weermacht.
pag. 3
De Zandvoortsche begrooting is ingediend;
geen belastingverhooging.
pag. 3
Een ontwerp van wet tot regeling van de werk
tijden van chauffeurs is ingediend.
pag. 3
Zitting van Provinciale Staten.
pag. 2
Laatste Berichten.
pag. 7
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Minister Slotemaker als speller.
PaS- 1
Ladislas Farago: Het avontuur in de Danakil-
woestijn.
pag. 4
W. F. Decdcs: Een Abessynische tegenaanval
op Gorrahei.
pag. 4
Het Snelle Ding: Lesnemen.
pag. 3
K. de Jong: Jubileumavond Jan Hensen.
pag. 9
J. H. de Bois: De S.O.S.-tentoonstelling in het
Frans Hals museum
pag. 9
J. B. Schuil over: Jonkvrouwe de la Seiglière.
pag 9
C. J. van T. Onze 39: Wethouder W. J. B. van
Liemt.
pag. Q
