HET SCHAAKDUEL.
Lectuur voor de jeugd.
ZATERDAG 30 NOVEMBER 1935
HAARDE M'S DAGBEAD
5
door A. D. DE GROOT.
Euwe zal den titel van wereldkampioen overnemen. Nu
of den volgenden keer? De tegenstellingen tusschen
beide meesters.
..wezen" van een kunstwerk te verklaren.
Men kan daarover praten en praten en nóg
zulke diepzinnige dingen zeggen tenslotte
is het werk zelf toch veel welsprekender! Zoo
is het ook hier. En daarom kan ik den lezer
eigenlijk geen beteren raad geven dan:
Leert beter schaken, dan kunt ge al deze
dingen zelf leeren kennen en waardeeren.
Veelal bestaat de beste stijlkarakteristiek
uit een enkel adjectief, waarvan de gevoels
waarde toevalligerwijze vrij nauwkeurig
overeenkomt met den indruk, dien men wil
weergeven. Als we dat dan tenslotte nog even
probeeren, dan schijnt wat Euwe betreft.
..methodisch" het beste te passen: .nuchter''
of „zakelijk", wat men ook wel gebruikt
heeft, is veeleer van toepassing op Flohr.
De stijl van Aljechin is nog moeilijker te
karakteriseeren, doordat hij vrijwel iederen
tegenstander op een andere manier bestrijdt.
Zijn grootheid bestaat misschien wel voor
namelijk uit zijn veelzijdigheid, en zijn ver
mogen om zich aan iederen mogelijken stijl
«behalve dien van Euwe, schijnt het!) aan
te passen, zooals de meening van een Fransch
schaakofficial luidde. Hij doet dat echter
zonder zijn individualiteit te verliezen, en er
is toch wel één element, dat men in vrijwel
al zijn partijen kan terugvinden, n.l. het pa
radoxale. Heel vaak speelt hij volkomen an
ders dan men redelijkerwijs meent te moe
ten verwachten; zijn voorliefde voor den pa
radox is daarom nar mijn meening het meest
kenmerkende van zijn spel.
Men kan waarlijk niet klagen over ge
brek aan spanning bij den grooten schaak-
strijd: door het gelijk opgaan eenerzijds en
de grooten strijdlust anderzijds, is er een
climax, die men zich niet beter kan wen-
schen! Trouwens ook in andere opzichten
is het één voortdurend crescendo: de pu
blieke belangstelling groeit van dag tot dag,
het gehalte der partijen wordt steeds beter,
en wat misschien wel het meest sensationeel
is: Euwe's meesterschap groeit tijdens de
match!
(Nu is dat op zichzelf geen ongewoon ver
schijnsel, omdat een match van zoo'n groot
aantal partijen tenslotte een voortreffelijke
gelegenheid is om van den tegenstander te
leeren wat er van hem te leeren valt. Maar
dat zooiets op dit torenhooge niveau nog kon
gebeuren, dat hadden toch maar weinigen
verwacht.
Men weet waarschijnlijk, dat voor den
aanvang van de match de meening. „dat
Euwe. zeker, qua capaciteiten, gerechtigd was
den titelhouder uit te dagen, maar toch maar
weinig kans op succes zou hebben", nogal
verbreid was onder schakers. Onze kampioen
heeft dat nu zelf wel overtuigend weerlegd,
door zijn resultaten in cijfers in de eerste
plaats, maar vooral door die van essentiëelere
resultaten: de partijen. Speciaal de 20ste
heeft overal groote bewondering gewekt;
men houdt haar voor de mooiste van de ge
heele match en ik geloof niet, dat Euwe
vroeger ooit zulke meesterstukken heeft ge
produceerd.
„Zoo spelen alleen (toekomstige) wereld
kampioenen" is men geneigd te zeggen. En
inderdaad, nu Euwe zijn stijl gedurende deze
match nog heeft weten te vervolmaken, nu
hij erin geslaagd is aan dr. Tartakower's
„voorwaarde" voor een toekomstig wereld
kampioenschap: twee partijen achter elkaar
te kunnen winnen, te voldoen, nu staat eigen
lijk niets meer het behalen van dien titel
in den weg. Behalve danAljechin en
nóg een, meer uiterlijke factor: de psychi
sche moeilijkheid van het beslissen, waarover
lk het den vorigen keer heb gehad.
Als ik me niet vergis, heeft dit laatste,
jammer genoeg, in de 23ste partij, schitte
rend van opbouw, maar niet geheel zuiver
van afwerking, weer een rol gespeeld.
Maar in het vertrouwen, dat Euwe, die al
zooveel moeilijkheden heeft weten te over
winnen, ook deze wel zal te boven komen,
kan men zeggen, dat de vraag, wie de vol
gende wereldkampioen behoort te zijn, reeds
nu beantwoord is! De nu komende laatste
phase van de match zal alleen nog uitmaken
of de titeloverdracht dezen keer al of bij
een volgende gelegenheid zal plaatsvinden.
Degenen, die iets meer van het schaakspel
ln het bijzonder van de schaakgeschiedenis
afweten, zullen hebben opgemerkt, dat de
Nederlandsche kampioen één stijleigenschap
bezit, die hem al bijzonder geschikt maakt
om Aljechin op te volgen. Het is n.l. door de
geheele geschiedenis steeds zóó geweest, dat
een tacticus werd opgevolgd door een strateeg
een fantast, door een realist, en ook omge
keerd; m.a.w.: een duidelijk verschil in stijl
schijnt een onmisbare voorwaarde voor den
overgang van den titel te zijn. En aan deze
voorwaarde voldoet Euwe wel zoo volkomen,
als maar mogelijk is: een scherper contrast,
dan er tusschen deze beide menschen en
schakers bestaat, laat zich haast niet den
ken!
Over dat contrast is al zooveel geschreven
dat men dat nu waarschijnlijk wel zal weten:
Aljechin, de hypernerveuze schaakkunstenaar
schaakbohémien. zou men willen zeggen
speelt fantastisch, subjectief, persoonlijk
en paradoxaal; Euwe de volkomen rustige
schaakgeleerde speelt methodisch, objectief,
wetenschappelijk, onpersoonlijk en streng
logisch. Ziedaar de bekende reeks tegenstel
lingen vrijwel volledig.
Men zal zich intusschen bij het lezen
hiervan zeker wel eens hebben afgevraagd
hoe een dergelijke verscheidenheid kan be
staan binnen het toch vrij enge kader van
een partij schaak; het zal niet direct duide
lijk zijn, dat men al deze begrippen op
schaakzetten kan toepassen. Derhalve een
korte toelichting.
Om het gebruik van al deze adjectieven be
grijpelijk te maken, moet men allereerst twee
soorten stellingen gaan onderscheiden, n.l.
overzichtelijke en onoverzichtelijke. In stel
lingen van de eerste soort is een schaak
meester in staat alle mogelijkheden in
groote trekken te overzien, in het tweede ge
val kan hij dat niet. Nu bepaalt iemar.d's
voorkeur voor de eene of andere soort al voor
een aanzienlijk deel zijn stijl. Immers: eer.
overzichtelijke stelling leent zich tot een
wetenschappelijk onderzoek, doordat men de
mogelijkheden methodisch kan nagaan; het
resultaat van dit onderzoek zal streng logisch
daaruit voortvloeien, maar een onpersoonlij
ken indruk maken, doordat men volkomen
objectief is te werk gegaan. En anderzijds
bedenke men dat in een onoverzichtelijke
stelling de fantasie de noodige speelruirfite
krijgt; men kan niet op objectieve gronden
de eene mogelijkheid boven de andere stel
len, zoodat persoonlijke opvattingen, subjec
tieve waardecrlngen een plaats vinden; en
waar het niet meer mogelijk is met zekerheid
een slechten zet van een schijnbaar slechten
te onderscheiden, daar treedt ook de paradox
op.
En zoo heeft dan de schaak-kunstenaar
al voldoende materiaal om zich in uit te
drukken; hij kan in de zetten zijn stijl en
persoonlijkheid markeeren. hij kan zijn
ideëen hebben en ze verstoffelijken.
Men zal begrijpen dat een voorkeur vooi
één van beide soorten stellingen zijn stem
pel moet leggen op de geheele spelbehande-
ling. Zoo zal Euwe streven naar overzichte
lijkheid, terwijl Aljechin juist zal trachten
zooveel mogelijk spanningen in het leven te
roepen en te doen cvoortbestaan. Euwe zal
ook onoverzichtelijke stellingen zooveel mo
gelijk methodisch behandelen: Aljechin
daarentegen zal ook in eenvoudige stellin
gen zooveel naar mogelijke complicaties
zoeken. Wat men dan ook inderdaad in de
verslagen kan lezen.
Hiermee is natuurlijk nog lang niet alles
verklaard.
Ik heb alleen twee belangrijke stijlgroepen,
de .persoonlijke" en de „onpersoonlijke"
naast elkaar gesteld; het spreekt vanzelf,
dat men binnen elke groep ook binnen
den „onpersoonlijke!" rog een groot aan
tal stijlen kan onderscheiden. H?t is echter
bijzonder moeilijk deze verschillen te be
schrijven; dat is een even ondankbare, maar
aantrekkelijke opgave als bijv. om het
•Intusschen: de strijd gaat voort! Zij het
met e'enigszins gewijzigde middelen, want de
voorspellingen, dat de partijen een steeds
degelijker karakter zouden gaan aannemen
zijn inderdaad uitgekomen. Men kan, nu het
einde nadert, niet meer zoovee] riskeeren als
in het begin, toen een achterstand van een
paar punten nog wel opgehaald kon werden.
Direct daarmee in verband staat ook de
toeneming van het percentage remise in de
tweede helft van de match. Men moet daar
over, ook als het eventueel nog erger wordt,
niet ontevreden zijn; een zeker percentage
remisepartijen waaronder een paar zeer kor
te, zooals de 18de en de 22ste, is nu een
maal bij zulke ontmoetingen tusschen groot
meesters een onvermijdelijk verschijnsel, dat
er eenvoudig bijhoort. Wanneer men dezen
titelstrijd trouwens eens vergelijkt met bijv.
Aljechin-Capablanca, met 25 (van de 34)
remises, dan blijkt, dat we eigenlijk heele-
maal niet te klagen hebben.
Korte remisepartijen zijn gewoonlijk een
direct uitvloeisel van de gekozen openings
variant; zij ontstaan in den regel, doordat
er voor één van beide partijen gevaren be
ginnen te dreigen, die alleen te bezweren zijn
door het forceerer. van een algeheele afwik
keling. door de stelling als het ware te „blus-
schen". Met wat er dan overblijft is natuur
lijk niets meer te beginnen onder meesters
wel te verstaan en remise is het natuur
lijker resultaat.
Een tweede verandering, die men zal heb
ben opgemerkt, is het terugloopen van den
koers cïer witte stukken. Ook dat staat in
verband met het feit, dat men minder
risico neemt dan in eerdere stadia van de
match: men durft niet meer, als in het
begin, vast te houden aan een opening waar
mee men uitsluitend slechte ervaringen heeft
opgedaan. Euwe verloor drie maal met de
Fransche verdediging, Aljechin drie maal met
de Grünfeld-verdediging, voordat zij voor
goed daarvan afstapten. Op 't oogenblik
hebben zij. na lang zoeken, wel zoowat de
objectief èn psychologisch beste varianten
gevonden, die zij met zwart kunnen spelen.
Daarbij komt dat vooral Euwe den laat-
sten tijd een aantal varianten, die, voor zwart
in een slechten reuk stonden, heeft weten
te rehabiliteeren. Hij verricht daarmee be
langrijk opbouwend werk voor de openings-
theorie; de schaakwetenschap vaart daar
wél bij! In dit opzicht laat intusschen ook
Aljeohin zich niet onbetuigd, maar zijn „ver
beteringen" zijn soms van nogal twijfelach
tige waarde! Hij lanceert de nieuwtje?
trouwens zóó kwistig dat ze onmogelijk
iederen keer steekhoudend kunnen zijn. Ze
zijn dan ook waarschijnlijk meer bedoeld om
de theorie te ontwijken, dan om haar te cor-
rigeeren.
intusschen: de strijd gaat voort.
De Haarlemmers die nog nooit een party
hebben bijgewoond en het toch ook wel een?
willen meemaken, kunnen het beste den 3den
December naar Zandvoort gaan. Een betere
gelegenheid doet zich niet voor, want in
Haarlem komt het „reizende circus" daar
van sprak een grappenmaker in het Amster-
damsche Meisjeslyceum, waar men op het
tooneel speelde helaas niet.
Er valt in de laatste partijen nog wel het
een en ander te verwachten, want men mag
aannemen, dat zoowel Aljechin, de titel
houder, als Euwe, de uitdager, liever zullen
winnen dan gelijkspelen!
BLOEMENDAAL
RAADSVERGADERING.
De begrooting 1936 goedgekeurd.
Uitbreidingsplan vastgesteld.
Nog eens: de Wereld-Jamboree.
Voortzetting van de artikelsgewijze behande
ling van de gemeentebegrooting 1936 op Vrij
dagmiddag.
Bij onderhoud van wegen wordt o.m. de
aandacht gevestigd op den slechten toestand
van enkele wegen: b.v. Bergweg en een ge
deelte Leidsche Vaart onder Vogelenzang.
De heer C a s s e «V.D.) vraagt, wat er voor
500 gebeuren zal met het Bloemendaalsche
Bosch.
Wethouder Prlnsenberg (R.K.)Het
doorgaan met de onderbeplanting, voor het
behoud van het Bosch.
De heer Van Riessen (A.R.) vraagt een
drinkfontein bij het Kopje en een lantaarn.
Wethouder Prinsen berg (R.K.) zegt
overweging toe.
Bij Kosten van Gemeentereiniging meent de
heer Enschedé (V.B.) dat te Velsen en Hil
versum die kosten geringer zijn.
De voorzitter zegt onderzoek toe.
Bij „huur van huizen en andere gebouwen"
dringt de heer S c h u 1 z (S.D.A.P.)er op aan,
dat de commissie voor herziening der huren
van gemeentewoningen nu spoedig met haar
werkzaamheden zal beginn
Wethouder Prinsen berg (R.K.) zegt dat
het wachten is op een beslissing van den mi
nister, nadat dezen bewindsman nadere ge
gevens zijn verstrekt. Die beslissing zal nu
spoedig komen, misschien met een maand.
De heer Enschedé (V.B.) geeft in over
weging de huur van de gemeentewoningen te
stellen op 15 pCt. van de salarissen der bewo
ners.
Wethouder Prinsenberg (R.K.) zegt
toe, dat het onderzoek der commissie na af
loop van dit jaar zal beginnen.
Hondenbelasting.
Bij het Hoofdstuk belastingen komt de Hon
denbelasting ter sprake, i De heer Enschedé
had hierover des morgens reeds gesproken i.
De heer Luden iC.H.) zou de belasting
voor één hond willen verlagen en verder de
belasting voor méér honden van denzelfden
eigenaar progressief willen maken.
De heer Enschedé (V.B.) wil het ver
schil tusschen een kleinen en een grooten
hond laten vervallen. Voor den eersten hond
zou dan 4 kunnen betaald worden en voor
den tweeden b.v. 20 of 25.
Jhr. Quarles van Ufford (V.B.) is
ook voor een redelijke progressie van den
tweeden hond, maar niet voor verlaging van
den eersten.
De voorzitter zou nu geen belasting
willen verlagen.
De heer Luden (C.H.) stelt voor. de zaak
te stellen in handen van B. en W. Dan kan een
rapport met cijfers worden uitgebracht.
Dit voorstel wordt aangenom
Bij de begrooting der bedrijven brengt de
heer Cassée <V.D.) hulde aan den directeur
en de commissie van de bedrijven voor het
goede beheer.
De heer Noorman (S.D.A.P.) zegt dat het
gas aan de gemeente kost plm. 4.9 cent. Nu
bieden de Hoogovens gas aan voor 13 4 centl
Wil de Commissie voor de bedrijven trachten
een wijziging in 'het contract te verkrijgen?
De voorzitter antwoordt dat juist met
Haarlem over verlaging wordt onderhandeld,
ook met het oog op het feit, dat Zandvoort
verlaging heeft gekregen.
De heer Bóuvy (R.K.) heeft gezien dat
f 73.000 geraamd is voor een politiebureau. Dit
bedrag acht spr. te hoog. Voor een gebouw
van O.W. is 40.000 geraamd.
De voorzitter zegt dat de heer Bouvy
nog geen plan heeft gezien. Een politiebureau
wordt bijvoorbeeld al door den cellenbouw
duur. 73.000 is bovendien slechts een ruwe
schatting. Spr. adviseert den heer Bouvy, af
te wachten, tct de plannen er zijn.
Jhr. Queries «V.B.i wil ook den stel
post lager stellen, b.v. 10.000 minder. Spr.
vreest met den heer Bouvy, dat een architect
zal uitgaan van 73.000.
Wethouder Prinsenberg (R.K.) wijst er
op, dat B. en W. toch altijd met een bedrag bij
den Raad komen. Men behoeft niet ongerust,
te zijn.
De begrooting wordt vastgesteld.
De voorzitter dankt de wethouders, die
hem bij het opmaken van de begrooting
krachtig ter zijde hebben gestaan.
Uitbreidingsplan vastgesteld.
Vastgesteld wordt het in ons blad vermelde
uitbreidingsplan voor de gronden tusschen
de Delft en de spoorlijn HaarlemBloemen-
daal.
De Wereld-Jamboree.
De voorzitter deelt mede. dat een brief
is ingekomen van de Padvinders-Vereeniging,
waarin gevraagd wordt, of de gemeente Bloe-
mendaal als de Wereld-Jamboree in Vogelen
zang zou gehouden worden, zou kunnen zor
gen voor kostelooze reinigings-, politie- en
brandweerdiensten, een inrichting van een
voortrekkerskamp, en of een bedrag van
f 45.000, dat ^oor het kamp noodig is, door
de gemeente gedeeltelijk kan worden vergoed.
Dit is ook aan Heemstede gevraagd.
De v o o r z it te r heeft na ontvangst van
dezen brief een onderhoud met den Hoofd
verkenner der Neri. Padvinders gehad, die hem
meedeelde, dat de Regeering het militairen-
kamp (barakken enz.) te Laren zonder lasten
aangeboden heeft. Doch de omgeving van
Vogelenzang is meer typisch Hoilandsch. daar
om trekt zij de Padvinders bijzonder, maar de
inrichting enz. zal dan 45.000 méér kosten.
Spr. vindt, dat Bloemendaal niet kan zeggen:
dit nemen wij op ons. Het verstrekken en in
richting van barakken zal bijna 6000 kosten.
Spr. ziet geen kans 45,000 van particulieren
te krijgen.
Wethouder Prinsenberg (R.K.) de min
derheid in B. en W., zou in ieder geval geen
45.000 willen geven, maar is toch overtuigd
van het groote belang van de Jamboree voor
de gemeente, als zij te Vogelenzang wordt
gehouden. Spr. stelt voor, dat de gemeente zich
bereid verklaart, de gevraagde reinigings-, po
litie- en brandweerdiensten te verrichten en
ook de kosten van het voortrekkerskamp te
betalen. Dit zal plm. 5000 kosten. Komt de
Jamboree te Vogelenzang, dan zal dit ook in
het belang van de tewerkstelling van werk-
'oozen, daar 20.000 a 30.000 „verloond"
kunnen worden. Men bedenke, dat 20.000 pad
vinders in het kamp aanwezig zullen zijn en
dat minstens 150.000 bezoekers verwacht wor
den. Een belang voor de gemeente.
De heer Cassée (V.D.) meent dat de
voordeelen meer aan Heemstede, Haarlem en
Amsterdam dan aan Bloemendaal ten goede
zullen komen. Spr. wil maar van het kamp
afzien; de eischen worden hem te zwaar.
De heer Cramer (S.D.A.P.) zou de
45.000 willen verdeelen over Bloemendaal,
Heemstede, Haarlem, Amsterdam en het Rijk.
De heer Prinsenberg (R.K.) zegt nog,
dat men niet te pessimistisch moet zijn .Men
moet ook eens iets aandurven.
Besloten wordt, met 2 stemmen tegen (die
van de heeren Luden en Cassee), hoog
stens 5000 beschikbaar te stellen voor het
voortrekkerskamp en de reiniging-, brand
weer- en politiediensten te verrichten.
Hierna gaat de Raad in geheime zitting.
BENNEBROEK
AANBESTEDING OPHALEN HAARDASCH
EN VUILNIS.
Door B. en W. is aanbesteed het ophalen
van haaraasch en vuilnis over het jaar 1936.
Het werk is door hen gegund aan den laag-
sten inschrijver, A. Weijers te Bennebroek.
LOTERIJ
Aan het bestuur der IJsvereenigir.g „Vooruit"
is vergunning verleend voor het houden van
een loterij.
De extra-opbrengst der verloting zal door
het bestuur worden aangewend voor het ge
reedmaken van de baan op „Bloemhof",
Nu de tijd van St. Nicolaas en Kerstmis
begint te naderen, komen bij alle uitgevers
weer een groot aantal nieuwe boeken uit.
Van Gebr. Kluitman ontvinger, wij een ze
vental verhalen voor jongens en voor meisjes
van verschillenden leeftijd.
Daar is voor jongens van 1014 jaar: „De
Gewonnen Kano", door Nico van der Hoe
ven. met teekeningen en titelplaat van Titus
Lezer Dat is weer eens een dorpsgeschiede
nis. met een dommen veldwachter als de
vroolijke noot in het verhaal. Tuup en Peul
maken tochten met de bij een verloting ge
wonnen kano en Peul wordt als invaller in
het voetbalelftal de held van den dag. Tot
slot is er de vaart naar het eenzame eiland
van Van Dam, met de ontdekking van de
plaats waar valsche kaarten worden aan
gemaakt, en de gevangenneming van de
overtreders. Zulke dorpsgeschiedenissen wer
den vroeger veel gelezen. Het verhaal wekt
herinneringen aan den tijd van Dick Trom
c.s., maar het'boek is er niet minder leuk om,
Een beetje uitzonderlijk, maar niet onaar
dig verhaal is „Johnny's Grootste Avontuur",
dat Theo Frank schreef voor jongens van 11
—15 jaar. en waarbij Pol Dom de teekenin
gen maakte. Onwillekeurig deed dit boek mij
aan de bioscoop denken: het zou een film
scenario kunnen zijn. maar dan van een
spannend Wild-West-filmpje.
Hoofdpersoon is de te vondeling gelegde
baby Johnny, die opgroeit tot een der New-
Yorksche straatboefjes; buurtgevechten ziin
de voornaamste bezigheden zijner jeugd. M i.
hoort echter een dergelijke beschrijving van
het straatleven niet erg thuis in een kinder
boek.
Zijn pleegmoeder, van wie Johnny zeer
veel houdt, wordt door een autobus overre
den en sterft. De jongen aanvaardt dan met
zijn pleegvader de lange reis naar Chicago,
welke zij gedeeltelijk als blinde passagiers af
leggen. Te Chicago vindt Johnny een vriend
in Candy, wien het cowboy-ideaal voor oogen
zweeft. Tezamen gaan zij, weer gedeeltelijk
als verborgen reizigers, naar de ranch van
Candy's oom Rudy. Zij worden er door vee
dieven gevangen, maar weten zich te bevrij
den en mogen dan als toeschouwers fungee-
ren bij het gevecht van de dieven tegen Oom
Rudy en zijn mannen.
Heel wat penen zijn al in beweging geweest
over het monster van Loch Ness: thans heeft
Jac Berghuis Jr. als onderwerp voor een
jongensboek een Monster van het IJselmeer
uitgedacht, wat m.i. wel een beetje een ge
zocht object is om er jongensavonturen aan
te verbinden. Het boek heeft dan ook iets
gekunstelds en de beschrijving van de zwem-
club zou wat korter kunnen zijn. Maar het
verhaal is prettig geschreven en spanning
komt er nog wel als Han Streuvels niet te
rugkeert van zijn zwemtocht over het IJsel
meer, en de vrienden hem gaan zoeken. Niet
in de macht van het zeemonster, maar aan
boord van een soort smokkelschip blijkt Han
zich te bevinden.
Hier en daar zijn enkele naamsverwisse
lingen in het boek, en het plotseling ver
schijnen van Willy den Ouden aan het slot
doet ook ietwat vreemd aar. ..Het Monster
van het IJselmeer" is geïllustreerd door Hans
Borrebach en geschreven voor jongens van
11—15 jaar.
„Kees maakt carrière", van A. D Hilde-
brand is weer eens een boek met karakter -
teekening. Want heel wat verschillende tvoes
zijn er op het bankierskantoor waar Kees
Bouman zijn carrière maakt. Echter niet zon
der mee te helpen één zijner superieuren te
betrappen op den diefstal waarvan Kees zelf
verdacht wordt. De oudere jongens zullen
dit spannende en soms geestige verhaal ze
ker graag lezen. De platen zijn van Hans
Borrebach.
Johanna E. Kuiper schreef voor oudere
meisjes een aardig en soms geestig verhaal,
getiteld „Mieps en Ge op reis naar Zweden".
Illustraties van Mien de Feyler.
Het boek schildert ons allerlei personen
van het internationale gezelschap en hun
leven aan boord, benevens den indruk dien
Zweden op de Kollandsche meisjes maakt.
En er is ook nog een beetje diepere inslag;
want het is leuk .om te lezen hoe Tante Bets
ieder op ziin beurt oo zijn nummer weet te
zetten of weet te helpen, zoowel de ietwat
zelf ingenomen Gé met haar ideaal van dan
seres. als de soms wel wat al te zorgeiooze
Miep; ja zelfs de Duitscher Kurt, die zoo
graag schoolmeestert, van welke voorliefde
Gé nog al eens het slachtoffer is. Alleen op
den sympathieken Zweed Erich Anderson is
niets aan te merken en de nichtjes benijden
elkaar zijn vriendschap en ziin aandacht.
Ten slotte gaan de beide nichtjes een vriend
schap en mooie herinneringen rijker, naar
Holland terug.
Een boek dat zeer zeker graag gelezen zal
worden.
Soms ook vroolijk. maar toch over het ge
heel van ernstiger aard is „De Drie", door
Minnie de Winter, met platen van Hans Bor
rebach. De karakterteekening der drie vormt
den breeden grondslag voor dit boek. be
stemd voor oudere meisjes: die karaktertee
kening had niet uitgebreider moeten zijn,
want dan dreigde het evenwicht verloren te
gaan dat nu bestaat tusschen de beschou
wingen der drie eenerzijds, en hun vroolijke
leven met de groote groep vrienden en vrien
dinnen in Indië. anderzijds. „De Drie", dat
zijn de drie dochters van Dr. en mevrouw
Kuneman; hij een chirurg met een zeer
drukke praktijk, zij verongelijkt en prikkel
baar. haar vertier zoekend in feesten en
bridge-par tijen Ellen is de flirt, die al haar
vrienden om beurten tot haar aanbidders
maakt totdat Peter komt. Vido, ernstiger
en bespiegelend, tracht nog wat van het
huiselijk leven te redden en komt aan het
slot tot een gelukkige verloving met Rob
Inge vroolijk. maar spottend, doch o zoo blij
als de moeder na de tijdelijke scheiding
terugkeert.
Een alleraardigst en prettig geschreven
boek voor oudere meisjes is: „Andv's Gouden
Stippen", door A. M Nachenius-Roegholt.
met platen van B Midderigh-Bokhorst.
Het is het verhaal van een vroolijke groep
jongelui, allemaal vrienden en vriendinnen,
uit verschillende families. Andy, een leuke
wildebras, is er het middelpunt van. Ernstige
momenten zijn er ook, zooals de langzaam
tot stand gekomen verloving van Andy, en de
speelschulden van haar broer Gillis. Het is
door deze moeilijkheden dat Andy leert om
de hoogtepunten in haar leven, de „gouden
stippen", te tellen en te waardeeren.
„Zigeunerkind" van Willy PétiUon is een
vriendelijk verhaal. De leden van het dokters
gezin Heemstra zijn menschen van wie ie
kunt houden bil het lezen var. dit boek. En
de minder goede verstandhouding tusschen
Ronnie Heemstra en haar toekomstige zwa
ger Albert, geeft hier en daar wel een kleine
eesoannenheid die bijna prettie aar.doet.
Ronnie is verrukt van Försterchristl uit de
operette, en groot is het verdriet wanneer zij
haar na een aanrijding gewond op straat ziet
I
Een halve eeuw geleden
Uit Haarlem's Dagblad van 1885.
30 November:
Zaterdagavond JJ. had de feestelijke
opening plaats van de nieuwe bij het
hotel „Van den Berg" opgerichte
manége onder directie van den heer
Von Kracht.
Een uitgelezen publiek wrconde de
opening bij. voor welke gelegenheid de
heer Von Kracht een afwisselend pro
gramma had samengesteld.
Onder de nummers, daarop vermeld,
verwierf al dadelijk veel bijval het eerste
nummer, een quadrille gereden door acht
heeren, allen sedert Augustus van dit
jaar leerlingen van den hoer Von Kracht.
De dressuur der paarden „Fox" en
„Adèla", bereden door den directeur,
werd algemeen toegejuicht.
Na afloop sprak de heer Van Vloten,
een der genoodigden. den directeur op
hartelijke en opwekkende wijze toe en
wenschte hem succes met zijn onderne
ming. wier goede resultaten hij dien
avond had gezien, alsmede wat de ener
gie van den heer Von Kracht in zoo
korten tijd bij zijn leerlingen tot stand
had weten te brengen.
De heer Von Kracht dankte daarop in
welgekozen bewoordingen voor de ge
toonde belangstelling en beval zijn in
richting bij het publiek ~an. hopende dat
hij het succes, hem toegewenscht, mocht
verwerven.
De inrichting van de manége valt
alleszins te roemen, en daarmede wen-
schen ook wij den directeur een goed
succes.
liggen. Maar Dr. Heemstra weet haar leven
te behouden en Ronnie gaat op ziekenbezoek
bij haar Försterchristl. die eigenlijk Zita
heet. Ze is ook geen Zigeunerkind, doch heeft
alleen maar een tijd met een troep Zigeu
ners meegereisd. Tijdens haar 2iekte ver
trekt het operette-gezelschap naar Zuid-
Amerika: Zlta komt bU de familie Heemstra
Ir. huis en wordt later in de gelegenheid ge
steld om in Duitschlar.d zang te gaan stu-
deeren Het boek is geïllustreerd door Willi
Bredijk en uitgegeven bij Valkhoff en Co.,
Amersfoort.
„Marion de Greeff's Geluk", van Marie
Schmitz. lijkt mij een boek voor oudere meis
jes te zijn. De beschrijving van den kunste
naarskring een beschrijving overigens, die
ons aardig de meer of minder hoogstaande
types van een aantal jonge artisten toont
hoort althans niet in een kinderboek thuis.
Karakterschets is haast hoofdzaak in dit
boek want de geschiedenis van Marion de
Greeff verloopt glad en eigenlijk zonder
spannende hoogtepunten. Marion de Greeff
verkeert ook in dien kunstenaarskring, want
zij is de succesvolle schrijfster van kinder
boeken. Alles lukt haar. en in het succes
vindt Marion aanvankelijk haar geluk. Ten
slotte verlangt ze toch naar Peter: en het is
een beetje een geforceerd einde als Marion,
nadat ze hem tweemaal heeft afgewezen,
zelf naar Peter gaat. en bij hem het werke
lijke geluk vindt. Titelplaat en kleine illustra
ties boven de hoofdstukken zijn van Rie
Reinderhoff.
„De Lotgevallen van Schilletje", door Vir-
gilio Sommani; uit het Italiaansch vertaald
cioor mevrouw J. J. Tadema-de Breuk, en ge
ïllustreerd door van Looy.
Avonturen van een héél, héél klein Jonge
tje. zoo'klein dat hij op den rug van een
ooievaar en van een hond kan reizen, en aan
een speelgoedballon de lucht in gaat.
„De Treinreis van Rob en Marian", door A.
N. Ritsema-Meurs; foto's van M. Rltsema en
de Nederlandsche spoorwegen.
Dit kleine boekje bevat een vier en twin
tigtal ongekleurde platen op het gebied van
het spoorwegbedrijf: locomotieven. rails,
wissels, vrachtvervoer enz. Daarbij Is een ge
ringe verbindende tekst. Vader Moeder. Rob
en Marian, die een reisje maken en alles
goed bekijken.
Alle drie boeken zijn uitgegeven bij van
Holkema en Warendorf N.V., Amsterdam.
KINDERBOEKEN.
Boucher, den Haag deed een zeer originee-
le uitgave het licht zien Het draagt tot
titel: Tommie Appel en zijn avonturen ln
Bananenland en is uit het Engelsch van
James Laser voor Nederland bewerkt door
G. Hellinga, Directie der Haagsche School-
vereeniglng. Het Is een vermakelijk en avon
tuurlijk verhaal voor kinderen van 7 tot 12
jaar, versierd met zeer ongewone Illustratie?
door Henry Rox. gedeeltelijk gekleurd, ge
deeltelijk een fotografisch aspect dragend
en waarop de personen door vruchten wor
den voorgesteld. Hier en daar lijkt de tekst
eer bedoeld vc-r ouderen, maar ze kan de
zen vermaak genoeg bezorgen.
Verkade's nieuwe album.
Wij ontvingen het album, dat naar ouder
gewoonte over eenigen tijd door Verkade's
Fabrieken te Zaandam zal worden uitgegeven
Het is logisch, dat Verkade's Fabrieken zich
afvragen of de groote bedragen, die een opzet
reeds dertig jaar geleden begonnen als
het jaarlijksc'ne uitgeven van een album,
dat op zulk een verzorgd artistiek en technisch
peil staat als Verkade's Albums -steeds be
zitten. tegenover het bedrijf gerechtvaardigd
zijn. Het is daarom een gelukkig verschijnsel,
dat het publiek deze leerzame en aardige
werken nog immer op prijs blijkt te stel
len.
Het album, dat nu gaat verschijnen, heet
„De boerderij". Het is geschreven cioor H. E.
Kuylraan en de honderd en veertig kleine en
de vier vlerkante plaatjes, die het bevat, zijn
geschilderd door de bekende illustrators van
de Verkade-albums. C. Rol. J, Voerman Jr. en
H. Rol, terwijl de bandversieringen en de
zwart-wit teekeningen van C. Rol zijn.
Zooals de natuur het leven op de boerderij
in vier perioden heeft Ingedeeld, zoo beschrijft
de schrijver het ook in de hoofdstukken
Natuur ontwaakt, Zomerbloei. Oogsttijd en
Winterrust. Op aardige, onderhoudende en
boeiende wijze wordt in deze deelen over het
natuurleven en de vele werkzaamheden van
de boeröerijbewoners verteld, evenals over de
dieren, die de stal. het erf en de weiden be
volken. veel interessants wordt verhaald De
plaatjes, naar aquarellen vervaardigd zijn
weer buitengewoon v;oed en de offsetdruk er
van. verzorgd door de firma L. van Leer en
Co. Is prima. Het druk- en bindwerk van dit
zeer geslaagde album Is van Blikman en
Sartorius.
