Doe
kei mi!
Snuit's fcme Baldcetiieu
tiet Beieutfeijltste
Kinderzegels.
Britsche regeerings-
leeningen.
Boterspeculaaspoppen
Boterletters
Rome dreigt met
tegensancties.
53e Jaargang No. 16089
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 4 December 1935
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOCRENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur.
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOCRENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week f 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72*4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTlëN 15 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag ea
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer f 0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange on
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange
Alles indier
geschiktheid 600.-, Overlijden f 600 -, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Duim 250.-, Wijsvinger 150.-. Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk 30—
ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Verlies Duim f 75.-. Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 4 December.
De Heksenketel.
Uit den heksenketel der wereldgebeurtenis
sen begint een merkwaardig optimisme naar
voren te treden. Het rust niet alleen op een
gedeeltelijk welvaarts-herstel in Engeland en
Amerika en op een algemeene stijging der
beurzen, die ook in ons land tengevolge heeft
dat men het geld weer wat ruimer laat vloeien.
Want tegenover die materiëele verschijnselen,
gesterkt door berichten omtrent afnemende
wereldvoorraden van grondstoffen, staan on
gunstige factoren. Italië, waar men de volks
welvaart uitput terwille van de chimère in
Abessinië, waar men zijn gouden sieraden, tot
zelfs trouwringen toe, ter beschikking van
den staat stelt en de parkhekken afbreekt om
aan ijzer te komen, schijnt een bron van ge
varen op zichzelf. De toestand in het Verre
Oosten kenmerkt zich door toenemende span
ning. Hetzelfde Engeland, dat zijn welvaarts
herstel op zoo velerlei gebieden bejubelt, kon
digt staatsleeningen van gezamenlijk driehon
derd millioen pond aan, die geen ander uit
eindelijk doel hebben dan maar weer zwaar
der te gaan bewapenen. Henderson is dood,
de Ontwapeningsconferentie is morsdood, en
koersstijging op de beurzen, die natuurlijk
weer in aanmerkelijke mate door speculanten
beïnvloed moet zijn, verhoudt zich tot deze
sombere toekomstbeelden als een tijdelijk
symptoom, dat binnen een week vervaagd zou
kunnen zijn.
Maar toch is er stijgend vertrouwen, meer
dan dat ooit in de laatste vijf jaar het geval
is geweest. Zelfs onze minister-president, dien
men moeilijk ervan kan beschuldigen, dat hij
de zaken te rooskleurig zou voorstellen, is op
timistischer van toon geworden. Misschien
heeft de buitengewone gebeurtenis van de sa
menwerking van tientallen volken in de toe
passing der sancties tegen Italië tot de betere
stemming veel bijgedragen. Zulk een samen
werking heeft de wereldgeschiedenis inderdaad
nog nimmer kunnen aanwijzen. Maar een vas
ten grond om op voort te bouwen, ter duurza
me bevestiging van een stelsel van internatio
naal Recht en van collectieve veiligheid, geeft
zij toch nog niet. Wel wekt zij vertrouwen als
men haar koppelt aan de oplossing van de
Saarkwestie en van het conflict Joego-Slavië-
Hongarije na den koningsmoord te Marseille,
nog geen jaar eerder. Na de lange jaren van
ijdel gepraat en mislukkende conferenties is
dat een reeks daden van internationale betee-
kenis.
Maar er zijn andere, moeilijker te definiee-
ren verschijnselen. Is het, om in eigen huis te
blijven, niet buitengewoon merkwaardig dat
het wetenschappelijke werk van een historï-
cus-philosoof als prof. Huizinga het best-ver
kochte boek des jaars is? Is het niet zeer op
vallend dat een zoo intens streven ontstaat tot
het begrijpen van den toestand, waarin de
wereld verkeert? „Een diagnose van het gees
telijk lijden van dezen tijd" heeft de Leidsche
hoogleeraar zijn „Schaduwen van Morgen"
genoemd, en plotseling schijnt men te willen
blijven stilstaan en na te denken. Men schijnt
den dollen ren te onderbrekenTegenover
het puerilisme, door prof. Huizinga zoo scherp
en klaar gehekeld, kan men dit halthouden,
deze plotselinge belangstelling voor zijn ana
lyse, als een uiterst gunstige reactie stellen.
Er worden natuurlijk veel exemplaren van
dit boek gekocht uit snobisme. Het is mode
het te lezen. Men moet er iets van weten,
er over kunnen meepraten. De meestee dier
exemplaren zullen wel slecht gelezen wor
den. Het academische betoog is zwaar-ver-
teerbare kost voor hen die zulke lectuur niet
gewend zijn.
Goed, maar er rest het groote fond van
diepe, waarachtige belangstelling, van
drang-naar-weten, dat dit werk van een
ernstig en hoogbegaafd mensch omhoogge-
stuwd heeft in de publieke belangstelling.
Er rest de invloed die het op de geheele Ne-
derlandsche pers heeft doen gelden. Er rest
het feit, dat van honderden kansels in ons
land preeken zijn en worden gehouden, door
dit boek geïnspireerd. Al die feiten zijn be
langrijker dan de bijkomende mode-factor,
al mag men met deze laatste de direct-be-
langhebbenden feliciteeren.
Verdieping van belangstelling, streven om
te begrijpen, om de grond-oorzaken van al de
verwarring te beseffen en zich niet tevreden
te stellen met holle woorden en schijn-succes
sen zijn ook in andere landen waarneembaar.
Begint een stroom van regeneratie door de
wereld te varen?
Wie meent dat dit vage onderstellingen
zijn over vage idealismen. wie meent dat al
leen „de centen" en het aantal kanonnen
en gasbommen over der menschen lot be
schikken, hale de schouders op. Mij deert
het niet. De wereld heeft eerder haar groote
regeneraties gekend, haar machtige stroo
mingen die uit onzichtbare bronnen schenen
Wanneer wij tobben over zorgen,
Zooals in dezen crisistijd,
En angstig uitzien naar den morgen,
Die nieuwe zorgen brengt en strijd;
Dan zien wij vaak naar onze kindren,
Vol vrooiijkheid en levenslust.
Hen mogen nog geen zorgen hindren,
Zij zijn zich nog geen strijd bewust
Laat hen vrij lachen en vrij spelen,
De tijd breekt al te spoedig aan,
Dat zij in alle zorgen deelen,
Verbonden aan het menschbestaan.
Maar dan gaan tevens de gedachten
Naar 't kind, dat arm is en misdeeld.
Dat door tekort aan levenskrachten
Niet zorgeloos en vroolijk speelt.
Dit kind, ook tot geluk geboren,
Is nu reeds niet van zorgen vrij,
Te vroeg is het reeds leed beschoren
In onze harde maatschappij
Ik hoef 't niet verder uit te leggen.
Het komt alleen maar hier op neer.
Dat ik u eventjes wou zeggen:
De kinderzegels zijn er weer,
voort te komen en een totalen keer in den
loop der gebeurtenissen brachten.
„Er zijn in de wereld slechts twee machten:
de geest en het zwaard. Op den duur wordt
het zwaard toch altijd door den geest over
wonnen".
Deze uitspraak van een man, die het zwaard
gevoerd heeft als geen ander van Napoleon
plaatsten wij twee dagen geleden aan het
hoofd van deze pagina. Men moge deze waar
heid indachtig zijn. Zij is een reëele basis voor
optimisme in dezen tijd.
R. P.
Voor inlossing van oude schulden
en voor bewapening.
Onze Londensche correspondent schrijft:
De regeering heeft plotseling en geheel on
verwacht twee groote regeeringsleeningen uit
geschreven voor een totaal bedrag van
300.000.000.- Zooiets heeft al wel lang in de
lucht gehangen, maar men had er geen flauw
idee van wanneer .deze zaak zou afkomen. Het
merkwaardige van de voorwaarden der uit
schrijving is, dat ze zoo weinig aanlokkelijk
zijn voor beleggers. De eene leening, voor
100.000.0u0. gaat in Schatkistobligaties van
1 percent uit te geven tegen den koers van 98
percent. De andere, op langer, termijn, is Le
gen 2V2 percent, koers 96.5. Maar er behoeft
niet aan te worden getwijfeld, dat de leeningen
binnen enkele dagen zullen zijn volteekend.
Dat komt omdat veel kapitaal in het land
niet in lucratieve ondernemingen kan worden
belegd en dus in de banken zoo goed als niets
opbrengt. De zeer lage interest, welke de re
geering voor de leeningen geeft, is toch altijd
nog meer dan wat de banken geven. De ban
ken treden feitelijk alleen als bewaarders van
kapitaal op, want ze kunnen er weinig mee
doen. Geld is zeker in de geschiedenis van
Groot Brittannië zelden zoo goedkoop geweest
als het thans is.
De twee leeningen vertegenwoordigen, ge
zien de koers van uitgifte, een contante waar
de voor de regeering van ongeveer 291 mil
lioen. Een bedrag van 238 millioen daarvan
wordt besteed voor de afbetalingen van ver
vallende schulden. De regeering houdt dus een
bedrag aan contanten over van 53 millioen.
Dit bedrag zal wel worden gebruikt voor ver
laging van het bedrag van loopende Schat
kist-obligaties. Dat zal echter een tijdelijke
verlaging zijn van de zoogenaamde vlottende
schuld, omdat algemeen bekend is dat er
straks veel geld noodig zal zijn voor herbewa
pening. Wanneer de regeering met deze nieu
we leeningen zoowat schoon schip heeft ge
maakt voor wat betreft uitstaande verplich
tingen, kan zij binnenkort vrijer het geld voor
bewapening bijeenkrijgen door een nieuwe
uitgifte van Schatkist-biljetten (dat is, naar
wordt verondersteld, de wijze waarop de be
wapening zal worden gefinancierd^.
Feitelijk is de uitschrijving der nieuwe lee
ningen niets anders dan een fundeerings-
maatregel en de zaak is van regeeringsstand-
punt en va het standpunt, van den belasting
betaler bezien voortreffelijk aangepakt. Hoe
wel zij een extra 52.00n.000 ontvangt wordt
de jaarlijksche interestrekening voor de Schat
kist niet hooger dan ze was. Voor de City staat
de zaak minder goed. Zooals reeds is gezegd
krijgen de beleggers de meest schaarsche be
looning voor dun diensten. Maar de Kanselier
van de Schatkist zal ongetwijfeld zijn invloed
laten gelden bij de groote bankiers, opdat al
het geld dat hij noodig heeft binnenkomt.
Le leening van 10<» 000.000 is slechts voor
drie maanden: maar zelfs zulk een leening op
korten termijn is in de geschiedenis der Brit
sche Financiën nimmer uitgegeven tegen zulk
een lage rente als 1 percent.
Bestel nog heden uw
en
Onze winkels zijn tot 10 uur geopend
Tel. 10876 - 11633 - 12133
Smedestraat Wagenweg Botermarkt
(Adv. Ingez. Med.)
Alle niet-Italiaansche berichten uit
Abessynië belachelijk en onjuist".
(Van een bijzonderen correspondent.)
ROME, 3 December. In officieele krin
gen te Rome wordt ontkend, dat Italië een
nieuw voorstel van den Franschen minister
van buiteniandsche zaken Laval zou hebben
ontvangen inzake de bijlegging van het Abes-
synische conflict. De diplomatieke verbindin
gen worden echter voortdurend onderhouden.
De Fransche ambassadeur te Rome De Cham-
brun had gisteren een bespreking met den
onderstaatssecretaris van buiteniandsche za
ken, Suvich en De Chambrun had later op
den dag een bespreking met den Britschen
ambassadeur Sir Eric Drummond.
Het Italiaansche kabinet kwam hedenmor
gen onder voorzitterschap van Mussolini bij
een. Et werd een aantal wetsontwerpen be
treffende binnenlandsche aangelegenheden
aangenomen. Een dezer wetsontwerpen be
helst de toepassing van sancties tegen diege
nen. die de Italiaansche goederen- en geld
markt ontwrichten, terwijl Italië den strijd
tegen de door Genève opgelegde sancties
voert.
In regeeringskringen houdt men zich nog
steeds druk bezig met de kwestie van den pe-
troleumboycot, vooral in verband met het de
menti der Canadeesche regeering ten aanzien
van de uitlatingen van haar vertegenwoordi
ger te Genève. Een regeeringsvertegenwoordi
ger deelde de pers vandaag mede, dat Italië
ten zeerste verbaasd doch tevens buitenge
woon verheugd was door de houding van Ca
nada. Het was verbaasd, omdat het niet kon
gelooven, dat een vertegenwoordiger van
een belangrijke mogendheid als Canada met
een dergelijk initiatief-voorstel kon komen
in Genève. zonder tevoren met zijn regee
ring overleg te hebben gepleegd. .,De verte
genwoordiger in Genève was blijkbaar aan
gestoken door de daar heerschende sanctie-
koorts en op hol geslagen", meende de regee-
ringsvertegenwoordiger.
Maarschalk Badoglio bericht, dat 200 Abes-
syniërs een Italiaansche colonne ten Zuiden
van Ababo hebben aangevallen. Zij werden
echter verslagen en vluchtten met achterla
ting van verscheidene dooden. De verliezen
aan Italiaansche zijde bedroegen één offi
cier en vijf inheemsc'ne soldaten. Detache
menten van het inlandsche legercorps hebben
het gebied van Melfa bereikt. Alle Abessyni-
sche berichten over Italiaansche tegenslagen
van welken aard en omvang ook worden
vandaag volledig tegengesproken door de
Italiaansche pers.
Het Italiaansche pers- en propaganda-
ministerie deelt mede, dat alle nieuws over
den stand van zaken in Abessynië. dat uit
andere dan Italiaansche bron afkomstig is. als
„belachelijk en onjuist" moet worden be
schouwd.
Het ontkent o.a. dat er een enkel geval
val desertie zou zijn voorgekomen onder de
Italianen of onder de aan de zijde der Italia
nen vechtende inheemsche troepen. Het be
richt dat 80 Italianen zouden zijn gedood in
de provincie Aoessa wordt eveneens tegen
gesproken, aangezien zich geen Italiaansche
troepen in dat gebied zouden hebben bevon
den. Eveneens wordt ontkend, dat twee Ita
liaansche vliegtuigen bij Daggahboer zouden
zijn buitgemaakt, en dat de Italiaansche
troepen hun posities te Gorahei en Gerlo-
goebi zouden hebben opgegeven.
iCopyright Morning Post-A.NP.i
Sinterklaasviering voor onze
Rubriekerfjes
in de Ziekenhuizen en inrichtingen.
Op Donderdag 5 December om 3 uur wordt
feestgevierd in de Stichting Groot-Kijkduin.
Kost verlorenstraat 70, Zantivoort, dicht bij
de Tol. De volgende Rubriekertjes zijn wel
kom: Cor de Graaf. Prinses Juliana, Doortje
Negrijn, Ina Zekveld, Jan Blok, Kwebbeltje,
Droomkoninkje, Willy Huisman, Jansje Sille-
vis en Dik v. d. Bos.
Op Donderdag 5 December om 6 uur in het
Sint-Elisabeth's Gasthuis. Verwacht worden:
Zonnedauw, Cactus-teekenaar. Gerda Korte-
kaas en Martha Cornet.
Op Donderdag 5 December om 5 uur in het
Kinder-Tehuis Schotersingel. Verwacht wor
den' Lous Kömnigh, Miep v. d. Wal, Dieren-
vriendin en Annie Deelder.
Op Vrijdag 6 December om 4 uur in de Kin
derbewaarplaats Asterstraat 1. Verwacht wor
den: Alex v. d. Klerk, Sneeuwkaboutertje,
Nellie Wijntjes. Alida Lemmers, Corrie Olde-
mark, Arïe Blauw, Duizendschoon. Johnnie
Groot, Gerie van Lier. Jacob Meijer, Kruidje-
roermijniet en Rietje Calandt.
Op Donderdag 5 December om 4.30 uur in
het Diacones,senhuis. De volgende Rubrieker
tjes zijn welkom: Henri Meijer, Marietje Por-
tegies, Kleine Sportman. Joke Verboom en
De kleine Timmerman.
Op Donderdag 5 December om 4.15 uur in
de Maria-Stichting. De volgende Rubrieker
tjes zijn welkom: Sneeuwvlokje. Lia van
Lier. Turnstertje, Jasmijn. Poppekind, Annie
van Putten, Hon den vriendin, Borduurster-
tje, Moeders grootste hulp en Hansje Busé
J. van Oldenborgh.
24 December 60 jaar.
De heer J. van Oldenborgh, directeur van
het Provinciaal Electriclteits en Waterleiding
bedrijf van Noord-Holland, wonende te Over-
veen, wordt 24 December a.s. 60 jaar.
Over den levensloop van den heer van Ol-
denborg vinden wij de volgende data: Ge
boren 24 December 1875 te Benkoelen (Ned
Indië), studeerde aan de militaire academie te
Breda, 1895 benoemd tot 2e luitenant der
genie. 1912 den dienst verlaten als kapitein
ieeraar aan de Hooge Krijgsschool, in 1912
benoemd tot directeur van hett technisch
bureau der toenmalige Staatscommissie voor
de drinkwatervoorziening, in 1913 directeur
van het Regeeringsbureau voor drinkwater
voorziening te 's Gravenhagae, in 1919 benoemd
tot directeur van het toen nog op te richten
Provinciaal Waterleidingbedrijf van Noord-
Holland, in 1923 tevens benoemd tot mede
directeur van het Provinciaal Electriciteits-
bedrijf, in 1930 benoemd tot directeur van
beide bedrijven.
Mr. Th. Maassen.
Zilveren jubiïé van den vice-president van de
Haarleraschc Rechtbank.
I
Het woord is aan....
Chamforh
De ergste van alle mésal
liances is die van het hart.
Mr. J. B. Bomans.
I2'/t jaar lid van Ged. Staten.
Mr, J. B. Bomans werd 4 Juli 1923 benoemd
tot lid van het college van Gedeputeerde Sta
ten van Noord-Holland. Hij zal dus 4 Januari
a.s. 12V2 jaar in dit college zitting hebben.
De heer Bomans werd 11 Mei 1885 te Am
sterdam geboren. In 1913 promoveerde hij in
de rechtswetenschappen te Leiden. 1 Juli 1915
werd Mr. Bomans tot lid van den Haarlem-
schen gemeenteraad gekozen voor de R.K.
partij, 9 Juli 1917 volgde zijn benoeming tot
wethouder, welk ambt hij bekleedde tot zijn
verhuizing naar het Gouvernementsgebouw.
Van 1919 tot 1923 had Mr. Bomans zitting in
de Tweede Kamer.
Schermutselingen tusschen
Makalle en Antalo.
TIGREFRONT, 4 December IAN.P)
Langs de lijn Makalle-Antalo hebben reeds
schermutselingen plaats gehad tusschen Ita
liaansche en Abessynische voorposten. De
Abessyniërs trokken echter spoedig terug.
Met vrij groote stelligheid kan worden gezegd
dat de Abessyniërs niet slechts naar Makalle
oprukken, doch ook een geschikte plek zoe
ken om over de Takazzc te kunnen trekken.
Ten Noordwesten van Makalle heeft een lui
tenant van Ras Knssa zijn onderwerping aan
geboden
„De Beul" niet in Haarlem.
De Burgemeester geeft geen toestemming.
Naar wij vernemen heeft de directeur van
den Stadsschouwburg aan den Burgemeester
gevraagd of toestemming gegeven zou worden
voor de opvoering van De Beul" te Haar
lem Het bleek, dat de Burgemeester geen
vergunning zal geven voor de opvoering hier
ter stede.
Mr. Th. Maassen, vice-president der Haar-
lemsche rechtbank, werd 1 Januari 1911 be
noemd tot substituut-griffier bij het Kanton
gerecht te Rotterdam. Het zal dus 1 Januari
a.s. 25 jaar geleden zijn dat hij ï>ij de rech
terlijke macht in functie trad.
In 1913 werd Mr. Maassen benoemd tot sub
stituut-griffier bij de Rechtbank te Alkmaar.
In 1919 volgde zijn benoeming tot rechter bij
diezelfde rechtbank. Nadat in 1925 zijn over
plaatsing naar Haarlem had plaats gehad,
volgde iii 1930 zijn benoeming tot vice-presi
dent van onze Rechtbank.
Volgens berichten uit Addis Abeba bereiden
de Abessyniërs een aanval op Malakka voor.
pag. 4
In een rumoerige zitting heeft de Fransche
Kamer zich gisteren met de kwestie der
strijdhonden beziggehouden.
pag. 4
China heeft te Londen geprotesteerd tegen
I de jongste actie van Japan.
pag. 4
i Tweede Kamer over het af betalingssysteem
en collectieve arbeidscontracten in rijksbe
stekken.
pag. 3
Dinsdagmiddag is in I)cn Helder een waren
huis door een zwaren brand geheel ver-
i woest.
pag. 3
Mr. J. B Bomans is 4 Januari as. 12jaar
lid van Ged. Staten.
pag. 1
Het tooneclstuk ,,De Beul" zal niet te Haar
lem worden opgevoerd, daar de burgemees
ter daarvoor geen toestemming zal geven.
pag. 1
i Dokter M. .Tessui'un te Haarlem wordt 7
I December 70 jaar.
pag. 2
Drukke St. Nicolaasweken te Haarlem.
pag. 2
Bij het afbreken der 26ste partij had Euwe
e«n beteren stand dan Aljechin.
pag. 9
Laatste Berichten
pag. 7
ARTIKELEN. ENZ.
R. P-: De Heksenketel.
pag. 1
Speciale correspondentie: Rome dfleigt met
tegensancties.
pag. 1
Mr. E. Elias: Den Haag aan den vooravond
van Sinterklaas.
pag. 3
Van onzen Engelsche correspondent: Britsche
regeeringsleeningen.
Van onzen Engelschen correspondent: Chi-
neeschc kunstschatten in Londen.
pag. 4
Jhr. dr. J. C. Mollerus: Een Haarlemsche
gemeentelijke toonzaal verdwijnt.
pag. 5
J. B. Schuil over: Op Hoop van Zegen.
pag. 5
J. H. de Bois over: Haarlem's Kunstschatten.
pag. 3
J. H. V.: Schaakevenement te Zandvoort.
pag. 2
A. D. de Groot: Het Schaakduel.
Pag. 3.