Congres-stemming.
Kerst-inzameling 1935.
Het leed is
ontstellend.
Hel Betoh$eqksle
53e Jaargang No. 16096
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 12 December 1935
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
f 3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, p. maand ƒ0.22, p. 3 mnd. ƒ0.65, franco p. post f 0.72J4.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Bureaux: Grcote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëN 15 regels f 1.75. elke regel meer f 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-. Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400-, Verlies Duim ƒ75.- Verlies Wijsvinger ƒ75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 12 December.
Euwe's Kans.
Er zijn nog maar twee partijen te spelen
in de schaakmatch om het wereldkampioen
schap. Euwe is éen punt voor. de stand' is
14 1/213 1/2. Er zijn drie mogelijkheden op
succes voor onzen landgenoot. Hij kan twee
maal remise spelen, dan is hij wereldkam
pioen. Wint hij vanavond, of eventueel mor
gen bij een voortzetting van de 29ste partij
dan is hij het ook. Verliest hij de 29ste partij
dan is de stand weer gelijk, en moet hij in
de 30ste zegevieren om het wereldkam
pioenschap te behalen.
Aljechin staat voor een veel zwaarder taak.
Hij moet uit twee partijen minstens 11/2
punt behalen om gelijk te spelen in deze
matoh en daarmee zijn titel te behouden.
Het ligt dus voor de hand dat hij vanavond,
met wit spelend alles op winst zal zetten.
Brengt hij het niet verder dan remise dan
maakt Euwe, met wit het initiatief bezittend
in de laatste partij, een zoo groote kans dat
de wereldkampioen het daarop niet aan kan
laten komen. Hij is dus gedwongen ten aan
val te gaan, de kans op een on-orthodoxe
29ste partij schijnt daarbij groot en er is dus
meer uitzicht op een overwinning van éen
van beiden dan op remise.
Heel Nederland zou zich natuurlijk ver
heugen in een succes van Max Euwe, en
schrijver dezes ook, en van harte. Het is al
tijd prettig als men een Hollander een bui
tengewone prestatie ziet volbrengen, en dit
zou zeker een buitengewone prestatie zijn.
Maar toch hoop ik, als het zoover mocht
komen, dat de vaderlandsche uitingen zich
door zelfbeheersching en waardigheid zullen
kenmerken. In dezen tijd van nationale zelf
verheerlijking in alle landen zijn ook wij Ne
derlanders bij sommige gelegenheden al tot
een mate van opschroeverij en zelfverheer
lijking gekomen, die eigenlijk heelemaal niet
in onzen nuchteren aard liggen.
Laat ons de waarde der dingen in het oog
houden. Als Euwe mocht winnen zal dat be
wijzen dat hij een buitengewoon begaafd
schaakspeler met een groot volhardingsver
mogen en schitterende wedstrijdqualiteiten is.
Er zal niet uit blijken dat wij in de „schaak
wereld" een sterk op den voorgrond tredend
volk zijn, want dat zijn wij, buiten dezen
éénen grootmeester, niet. Nederland bezit
maar één vertegenwoordiger in de interna
tionale meesterklasse.
Er zal dus ook niet uit blijken dat ons volk
qua hersencapaciteiten boven de andere vol
ken uitblinkt. Toen Capablanca wereldkam
pioen werd en dat jarenlang bleef, hebben wij
dat nooit van de Cubanen geloofd, toen Alje
chin het werd en het jaren bleef hebben wij
het ook niet van de Russen aangenomen, en
als nu Max Euwe het mocht worden moeten
wij het ook niet van onszelf gaan zeggen. Met
het gemiddelde Nederlandsche hersenpeil is
het zeker lang niet slecht gesteld, maar een
wereldkampioenschap van Max Euwe strekt
alleen tot getuigenis van z ij n buitengewone
hersencapaciteiten, die wel zeer ver boven het
gemiddelde liggen, en verandert niets aan die
van zijn landgenooten.
Laat ons de waarheid erkennen: dergelijke
schaakgenieën zijn zeer zeldzame eenlingen,
en de voorzienigheid strooit ze over de wereld
uit zonder eenige rekening te houden met na
tionaliteit.
Ik zeg deze dingen niet om bij voorbaat een
domper op mogelijke feestvreugde te trachten
te zetten, maar alleen om de waarheid te die
nen. Als een volk zich als volk werkelijk onder
scheiden wil komt er wat ander kijken dan een
wereldkampioenschap van een schaak
meester, of een „beroemd kwartiertje" van het
vertegenwoordigende voetbalelftal, of een
„onweerstaanbaren sprong" van een wielren
ner of zoo. Dan komen de dingen kijken, die
door nationale eenheid en samenwerking, door
gemeenschappelijke wilkskracht en opoffering
bereikt zijn.
Dit is ook met het voetbalelftal niet het ge
val: de verdienste van de prestaties van die
elf jongens kan men niet verder uitbreiden dan
tot de organisatie van den voetbalbond. Hebt
u daar iets mee te maken? Niet? Ik ook niet.
Wij hebben dus geen verdienste ten aanzien
van de jongste zege van het Nederlandsch
Elftal, evenmin als wij straks iets gepresteerd
zullen hebben als Euwe wint.
IX bovenbedoelde samenwerking en eenheid
in een gansch volk komen gemeenlijk slechts
op den duur tot uiting.
Vinden wij, die sinds vele jaren zóó verdeeld
zijn dat wij alsmaar voorttobben met extra
parlementaire regeeringen, die van de eene
crisis in het andere gevaar tuimelen, onszelf
op dit punt ook zoo voortreffelijk? Ik geloof
het niet. Laten we er liever aan werken deze
oneindig belangrijker zaken te verbeteren dan
tot overdrijving en zelfverheerlijking over te
slaan bij het huldigen van kampioenen. Zelfs
gen Pelikaan-recordvlucht of een Uiver-over-.
Dezer dagen zal te 's-Gravenhage
het 21ste congres van pianostem
mers worden gehouden.)
Gij allen die weieens congressen houdt,
Waarop het niet altijd wil harmoniëeren.
Nu spreek ik u van een congres, daar zoudt
Gij ongetwijfeld wel iets kunnen leeren.
De stemmers gaan ter jaarvergadering
Plechtig gestemd met stemmige gezichten,
Zij hebben ook in hun vereeniging
Een goed begrip van stemrecht en
stemplichten.
Verbonden door den stemband, die hen
bindt,
Zullen zij zeker wel de stem verheffen,
Maar hoe zich dan ook het debat ontspint,
Geen wanklank zal de teere ooren treffen.
En als er iets den goeden toon verstoort,
Dan weten zij dat daadlijk te verdrijven,
Het komt tot een harmonisch slotakkoord,
Omdat geen stemmer ooit ontstemd kan
blijven.
Zou een van hen een hoogen toon aanslaan,
Dan zal de klank daarvan toch zuiver wezen,
Zal de vergadering aan 't stemmen gaan,
Dan valt er voor geen valsch geluid te
vreezen.
't Stemt alles in volmaakte harmonie.
Het wordt een toonbeeld waarvan valt te
leeren,
Een stemmingsbeeld vol stemmingspoëzie,
Als de pianostemmers congresseeren.
P. GASUS.
winning op het traject LondenMelbourne
bewijzen niet de kracht-als-natie, die wij door
eenheid en samenwerking zouden moeten too-
nen. Maar zulke dingen zijn dan ook heel wat
moeilijker dan hoera-roepen.
R. P.
Krijgt Zandvoort toch subsidie
der regeering?
65pCt. zou voor kosten steunverleening
en werkverschaffing worden gegeven.
Hoewel wij er van officieele zijde
nog geen bevestiging van konden krij
gen, schijnt het toch wel vast te
staan, dat het dagelijksch bestuur
onzer gemeente er in geslaagd is de
toezegging te verkrijgen, dat de ge
meente Zandvoort 65 pet. subsdie zal
ontvangen voor steunverleening in
werkverschaffing over 1934 en een ge
deelte van 1935. Met het oog op de be
grooting is het zeker van groot be
lang wanneer deze mededeeling juist
blijkt te zijn.
Japan accoord met Engeland's
maritieme superioriteit.
LONDEN, 12 Dec. (A.N.P.) De Japan-
sche delegatie ter vijf mogendheden-vloot-
conferentie heeft Woensdag te kennen gege
ven, dat Japan bereid is Groot-Brittannië
de superioriteit ter zee toe te staan, indien het
even sterke maritieme strijdkrachten zal
mogen hebben als de Vereenigde Staten.
Men verwacht dat de vertegenwoordiger der
Ver. Staten, Norman Davis. Donderdag het
standpunt van Amerika zal uiteen zetten
tegenover de Japansche eischen inzake pari
teit. Men gelooft, dat hij de Japansche
eischen van de hand zal wijzen, door er den
nadruk op te leggen, dat de Ver, Staten voor
standers zijn van gelijkheid van veiligheid,
hetgeen niet noodzakelijk gelijkheid van ton
nage hoeft mee te brengen.
Eerste verantwoording.
Tot hedenmorgen 9 uur waren bij de ver
schillende instanties, die zich bereid ver
klaard hebben giften in ontvangst te nemen
voor de Kerst-inzameling voor de stille ar
men de volgende bedragen ingekomen:
A W. H. f 2.50; Comité voor de stille ar
men f 10; N.N. f 1.50; mej. L. P. f 2.50; De
V. f 1; S. M. f 1; wed. J. P. f 1; K, B. f 5;
Ph. M. f 5; G. J. f 2; Fa. E. en Zn. f 100:
O. H. C. f 100; Haarl. Dagblad f 200; R P.
f 10; P. W. P. f 10; C. J. v. T. f 5; W. v. O f5;
H. v. L. f 1; de J. f 1; J. de G. f 0.50; F. KI.
f 0 50; M. C. f 0.50; fam. E. f 1; H. A. f 1;
L. f 1; J. H. V. f 1; P. f 0.25; J. C. E. f 1;
Zw. f 1; J. C. f 1; G. P. f 0.-50; K. B. f 0.25;
P K. f 0.25; C. S. f 0.35; F. A. H. f 0.45; M.
W. B. f 0.50; W. v. d. M. f 0.25; M. M. L.
f 0.50; De J. f 0.50; W. Sch f 0.50; P. de M.
f 0.50; Van M. f 1: H B. f 0.50; B. T. f 0.50;
K. B. f 0.50; V. f 0.25; P. H. f 0.20; C. A. S.
f 0.25; V. f 0.25; J. H f 0.25: A. v D. f 0.25;
v. K. f 0.15; Rotatie-afd. f 0.45; Kn. f 1; H.
v. A. f 0.25; J. B. S. f 1; Van 't H f 0.25; M.
L. f 2.50; M. D. f 1; S. S. f 1; B. f 2.50; B.
f 10; S. A. f 10; E. d. P. f 2 50; mevr. R. f 2.50,
v. d. S. te A f 10: mevr. J. P. J. K. L. te H.
f 5; mevr M. v. S.v. G. f 2.50; mevr. Cl.
Sch. f 2.50; Fr. Th. M. R. o.f.m. f 10.
Totaal f 545.85.
Een waarschuwing van
Senator Borah.
Tegen de Engelsch-Fransche vredes
voorstellen.
WASHINGTON, 11 Dec. (Reuter.)
Senator Borah die een heftige critiek uit
oefende op de voorstellen van Laval en Hoare,
verklaarde, dat indien het vredesvoorstel tot
werkelijkheid wordt, Mussolini de machtigste
figuur in Europa zou zijn. Hij voegde er aan
toe, dat de Volkenbond aldus tot een werktuig
voor het Imperialisme zou worden.
EEN OUD EN GOED GEBRUIK.
Annonces van Vraag en Aanbod plaatst de
Haarlemmer in Haarlem's Dagblad.
Dit is een oud en goed gebruik, dat steeds
algemeener wordt.
Van jaar tot jaar stijgt het reeds zoo
geweldige aantal nog.
Verzuimt niet, dit goede voorbeeld ook te
volgen.
Olieverschepingen naar Italië.
Wat de Ver. Staten leveren.
DAT-LAS (Texas), 11 December (Reuier)
Sedert 1 October worden ongeveer een mil-
lioen vaten ruwe petroleum uit de havens
van Texas naar Italië verscheept, terwijl
binnen een week nog 300.000 vaten met de
zelfde bestemming zullen vertrekken.
De havencommissie van Houston in Texas
deelt mede, dat in de maand September
11.143 ton ruwe petroleum naar Italië werd
verzonden, terwijl in September 1934 in het
geheel geen petroleum naar dat land werd
uitgevoerd.
Voor de eerste tien maanden van 1935 zijn
de verschepingen van ruwe petroleum 18
maal zoo groot als die voor het geheele jaar
1934.
De kapitein van een Italiaansche petro-
leumboot. die in de haven van Houston voor
anker ligt, deelde mede, dat zijn schip door
de Italiaansche regeering werd bevracht voor
het vervoer van petroleum voor de vloot-
operaties.
De agenten van dj Corpus Christi ruwe
olie-maatschappij verklaarden dat hun maat
schappij een contract heeft met de Italiaan
sche regeering voor de levering van petro
leum in 1936.
Te Stockholm heeft dezer dagen
de uitreiking der Nobelprijzen
door koning Gustaaf plaats gehad
Rechts de Duitsche Nobelprijs
winnaar, prof. Spemann. Links
prinses Sibille.
Daarom de Kerstinzame
ling voor de Stille Armen.
honderden staan hul
peloos aan den rand van
den afgrond
Ja helaas, ik weet zeer veel van het leed der
Stille Armen in onze stad zoo zuchtte de
heer E. v. d. Wall zoowel in mijn qualiteit
als Rijksontvanger als in die van Diaken der
Ned. Hervormde Kerk.
De getroffenen dragen hun leed in
fierheid zoolang mogelijk achter de geslo
ten gordijnen, maar eindelijk kunnen zy de
eindjes absoluut niet meer aan elkaar knoo-
pen ook al wordt honger geleden bij een
uitgedoofde kachel dan kunnen de dwang
bevelen der belasting niet meer betaald wor
den en komen zij bij den Ontvanger om uit
stel vragen. Tot dat oogenblik hebben velen
over hun ellende gezwegen, maar als zij dan,
noodgedwongen, iets van den sluier gaan op
lichten. worden zij allengs meer vertrouwelijk
en blijkt al gauw. dat zij hulpeloos aan den
rand van een afgrond staanDe hypo
theek van het huis dat zij in „eigendom" heb
ben, kan niet betaald worden. De bank dreigt
met den verkoop om althans nog een groot
gedeelte van haar voorgeschoten kapitaal tï
redden. Komt het daartoe dan staan zij ook
nog zonder onderdak
En zoo is het niet in een enkel geval, maar
bij honderden in brze stad. Zoo kon het e=-
beuren dat een zuster van Maatschappelijk
Werk naar mij toekwam om huilend te ver
tellen, dat zij in een groot huis gekomen was
waar een vrouw op den grond zat bij een
sinaasappelkistje als tafel, omdat de meubels
verkocht waren. En op dat primitieve tafeltje,
in het onverwarmde vertrek, lag niets voor
den maaltijd van het gezin
De particuliere weldadigheid en armenzorg
trachten als zulke schreiende gevallen bekend
worden iets tot leniging van den directen
nood te doen, maar de fondsen zijn natuur
lijk niet toereikend. De meeste Stille Armen
zitten zoo diep in de ellende, dat redding niet
mogelijk is. Tot over de ooren zitten de men-
schen in de schuld. Men staat verbaasd over
het mee-leven van vele leveranciers. Het is
geen zeldzaamheid dat een bakker, melkboer,
kruidenier of brandstoffenhandelaar meer
dan honderd gulden van een klant krijgt en
toch zonder betaling, en natuurlijk ook zon
der uitzicht daarop, blijft leveren, omdat zij
niet willen dat hun vroegere klant ver
hongert
Onder de Stille Armen zijn velen die ton
nen bezeten hebben, enkelen waren zelfs bij
na millionnair. Daar waren er onder die in
hun goeden tijd, als er voor een liefdadig doel
bij hen werd aangeklopt, zonder bezwaar el-
ken keer een bankbiljet van honderd uit hun
portefeuille haalden. Nu zouden zij blij zijn
met enkele guldens, omdat die weer zooveel
dagen brood beteekenen!
In mijn ambt ben ik ook in vroeger jaren
met veel narigheid in aanraking gekomen,
maar zooals het nu met het leed van vele
Stille Armen is, schieten mij vaak de tranen
in de oogen. Het is soms zoo ontzettend, dat
ik het niet kan vertellen. Menschen die eens
in een eigen auto reden loopen nu zonder
ondergoedOok mij zijn gevallen bekend
van gezinnen waar in geen maanden warm
eten op tafel gekomen is.
Nu kan men op het hooge paard gaan zit
ten en zeggen: hadden die rijke menschen niet
wat geld ~voor een kwaden dag kunnen be
waren. maar dat verwijt gaat niet op. Zij heb
ben overeenkomstig hun stand geleefd, geen
roekelooze dingen gedaan, maar zijn door de
crisis bergafwaarts gegaan. Er werden verlie
zen op de beurs geleden, effecten werden
waardeloos, vaste goederen werden minder
waard dan de hypotheek, zaken gingen ten
gronde, enzoovoort. De crisis was voor velen
wreedDe slachtoffers hebben gestreden
om het hoofd zoo lang mogelijk boven water
te houden. Misschien zou er nog een geluk
kige keer komen, maar helaas voor velen
bleef die uit. Nu zitten ze zonder hoop bij de
gratie van den hypotheekhouder in hun groote
huis en lijden de bitterste armoede. Als aan
die stakkers aangeraden wordt zich tot Maat
schappelijk Hulpbetoon te wenden om hulp,
kijken zij wezenloos voor zich of jammeren
„moet ik dat ook nog doen...."
Verschillenden trachten een gedeelte van
hun groote huis te verhuren, maar dat ge
lukt maar weinigen. Sommigen hebben een of
meer pensiongasten, die zij natuurlijk goed
eten moeten geven, terwijl zij zeif hun honger
moeten stillen met de afgevallen kruimpjes
De Kerstinzaineling voor de Stille Armen
moet slagen zoo vervolgde de heer v. d.
Wall. Het is zooals u reeds eerder schreef:
redden kunnen wij deze ongelukkigen niet,
het eenige wat wij vermogen is, met elkaar
trachten hen eenige minder kommervolle
feestdagen te bezorgen. Maar zelfs om dat te
kunnen doen zijn er vele duizenden guldens
noodig. Die moeten er komen. Wie durft, wie
wil, met de Kerstdagen in een warme kamer
zich aan den vroolijken maaltijd scharen, nu
hij weet. dat als hij niet meehelpt, honderden
medemenschen in deze stad van honger en
kou omkomen?
Het antwoord aan u lezer.
Wij willen gaarne uw bijdrage ontvangen
aan onze kantoren Groote Houtstraat 93 en
Soendaplein 37.
Ons Giro-nummer is 38810.
NEDERLANDSCHE TORPEDOJAGERS TE
COLOMBO.
DEN HAAG, 12 Dec. A.N.P.I Hr. Ms.
Kortenaer en Van Ghent zijn 11 December te
Colombo aangekomen.
Het woord is aan....
Inayat Khan:
De waarde van het offer
ligt in de gewilligheid waar
mee het gebracht wordt.
Ernstig ongeluk te Sassenheim.
Reederij-directeur door laadgiek getroffen.
Woensdagmorgen heeft te Sassenheim een
ernstig ongeluk plaats gehad. De heer G. Wes-
seling, directeur van de N.V. Sassenheimsche
Motorreederij, was behulpzaam bij het gereed
maken van een motorboot, die naar Amster
dam moest vertrekken. Plotseling brak een
staaldraad, waardoor de heer Wesseling door
de naar beneden stortende laadgiek getroffen
werd. Het bleek, dat hij een schedel- en rib-
benbreuk bekomen had. In bewusteloozen toe
stand werd hij. nadat een dokter hem voor-
loopig verbonden had, naar het Academisch
Ziekenhuis te Leiden vervoerd.
Hedenmorgen vernamen we. dat zijn toe
stand wel zorgwekkend maar niet levensge
vaarlijk was.
Een internationale publieke
opinie geboren.
Belangrijke vooruitgang
voor het Volkenbondswerk
Salvador de Madariaga, dc
permanente gedelegeerde van
Spanje bij den Volkenbond, wijst
er in een artikel in dit nummer
(op pag. 4 opgenomen) op, dat
bij de behandeling van het Oost-
Afrikaansche conflict voor den
Volkenbond duidelijk naar vo
ren is getreden, dat er een inter
nationale publieke opinie is ge
boren. Dat is een verheugend feit,
omdat nu niet meer dc interna
tionale problemen door enkele
groote staten worden behandeld,
maar werkelijk internationaal
zijn geworden. Door dezen voor
uitgang is alles op een hooger
plan gekomen en er zal reeds
veel gewonnen zijn, als men niet
meer wint dan dat.
Wij bevelen dit artikel ten
zeerste in de aandacht van onze
lezers en lezeressen aan. Zij zul
len er uit leeren. dat de Volken
bond voortdurend zij het mis
schien slechts stap voor stap
vooruitgaat. Maar, gelukkig, er is
vooruitgang.
Mussolini heeft zijn waardeering uitgesproken
over de Britsch-Fransche vredespogingen.
pag. 4
Hoe de paniek te Addis Abeba ontstond.
nag. 4
In Zwitserland is een nieuwe bondspresident
gekozen.
pag. 4
Tweede Kamer.
pag. 3
Groote brand in speclgoedkelder te Amster
dam.
pag. 3
De A.V.R.O.-bestuursleden zijn herkozen.
pag. 3
Voor den Kantonrechter
pag. 6
Promotie van den oud-voetballer A. IJ. v. d.
Meulen tot doctor in de medicijnen.
pag. 9
Nederlandsche ijshockeyers gaan niet naar
Garmisch.
pag. 9
Laatste Berichten.
pag. 7
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Euwe's kans.
Het Snelle Ding: Meerijders.
pag. 1
pag. 3
Salvador de Madariaga: De internationale
publieke opinie is geboren.
pag. 4
Speciale correspondentie; De luchtaanval op
Dessie.
pag. 4
Van onzen Londcnschen correspondent: Ver
legenheid en ontsteltenis in Engeland.
oae 2
Henrv A. Th. I.esturgeon: De loterij door alle
eeuwen
pag. 6
J. H. V.: Victor Mac Laglen in Verraad"
pag. 9
J. B. Schuil: Het raadsel.
pag. 9
J. B. Schuil: De vijfhonderdste „Boefje".
pag. 9
K. de Jong: Fritz Hirsch operette.
pag. 9