n
Het Snelle Ding
Naar meer welvaart
in ons land.
Staatscommissie moet oplossing zoeken.
BEMIDDELAARS VOOR DEN VREDE OP CLAD IJS.
ZATERDAG 21 DECEMBER 1935
HA'AELE M'S DAGBtAD
3
U*V Aui^ca^t jVji
Mist.
Een dichte, zware, grijzeals een looden
gordijn.
Wij kruipen 's nachts van Amsterdam naar
Haarlem. Het Snelle Ding is het Trage gewor
den. Ik hang op mijn stuurwiel, en loer inge
spannen door de voorruit, waarop de wisschcrs
naarstig vegen. Stadslichten aan. Eén meter
zicht, of is het nog minder? En het lijkt
steeds erger te worden.
Schei ermee uit, heeft mijn medereizi
ger daarnet, bij Sloterdijk, nog geadviseerd.
Stoppen? Merci. Dan worden we zeker
aangereden.
Ga, terug naar Amsterdam.
Keiren? Hier? Weet jij wat er uit die mist
vóór ons kan komen? Ik zou je danken.
Hij zwijgt. Wij kruipen voort, met den
snelheidsmeter op 15, koersend op de witte
paaltjes van de trambaan-vlak-naast-ons. Ze
zeggen dat die zes-vijftig per stuk kosten en
dat de N.Z.H.T.M. er een heele vangst aan On
voorziene Baten uit maakt. Maar het automo
bilisme zou ze niet graag missen.
Daar nadert een tegenligger. Groote lichten
op. Hij verblindt zichzelf en mij. Ik rem. Hij
zwaait in onze richting. Mijn klaxon gilt, hij
deinst af.
Rood licht vlak vóór ons. Ik zie het net bij
tijds en wijk uit. Een leege auto staat daar.
De eigenaar, die veiligheidshalve het voetpad
aan den overkant heeft opgezocht, roept of we
een garage in Halfweg om een monteur willen
vragen. Zijn accu is leeg. De pechvogel.
Wij zijn zoowat bij het kruithuis. Dat
taxeer ik tenminste. Het blijft onzichtbaar.
Achter mij komt een auto aanrazen, en schiet
rakelings langs ons met een feilen klaxon-
schreeuw.
Hoeveel rijdt hij?
Zestig, schat ik.
De idioot! Erg veilig is het hier niet.
Nee. Heb je zin om te wandelen?
De passagier zwijgt. Wij kruipen verder. Er
hangen gedachten als vlaggen in regen
Dat is helaas niet van mij, maar van den dich
ter Marnix Gijsen. Goeie regelWeer een
tegenligger, zóó dichtbij dat wij allebei stop
pen.
Verderop beter? vraagt een onzichtbare.
Nee, net zoo.
Wij sukkelen weer. Halfweg door. Daar
moet de suikerfabriek nog staan, maar die is
ook opgeslokt. Dan een bochtineens
zwaait er een roode lantaarn voor ons. Een
trap op de rem, een draai aan de lichtknop
in de grijswitte massa waaruit 't licht terug
kaatst bewegen vage gestalten rondom een
auto-wrak. Glasscherven schitteren.
Kunnen we helpen?
Nee. Hij is dood.
De idioot van daarnet? oppert de pas
sagier.
Het kan wezen. Doorrijden maar. Hoe meer
ër gaan stilstaan, hoe gevaarlijker het wordt.
Ze moesten dezen heelen weg natrium-
verlichting geven.
Als er geld was, zegt mijn buurman pein
zend.
Zeg, we zijn nou een uur onderweg.
Waar zouden we zitten?
Ergens bij de Liebrug.
Ik daeht dat je er daarnet al over ging.
Kan wezen.
Ineens zijn we in Haarlem. Geen Liebrug
gezien, geen spoorwegovergang gezien, alleen
de eerste straatlantaarn. En drie anderen
sukkelen achter ons de fantastische bocht bij
de Amsterdamsche Poort door.
Wie vindt er wat uit tegen mist? Zou meneer
Veraart er niet eens op willen gaan studee-
ren, zoo tusschen zijn Abessinischen regen en
zijn Hollandschen zonneschijn in?
Mist-rijden heeft maar één voordeel. Het
ls een oefening in concentratie, en wat voor
één! Eens, in zoo'n dik, zwaar, grijs gordijn,
reed ik Dordrecht-Haarlem 's avonds laat,
passeerde een heele serie verongelukten on
derweg, ontsnapte zelf een paar maal per bof,
koerste van Rotterdam naar Den Haag op de
spijkers-in-het-wegdek, belicht door de auto
lampen, stopte even nadat ik ze niet meer zag
en bleek toen vlak voor het water te staan
Ook die kar-zonder-achterlicht, vlak bij Rijs
wijk ineens vóór mij opdoemend, vergeet ik
nooit. Als wij iets harder gereden hadden, was
het geval hopeloos geweest. En de slaperige
voerman, die suffig zijn paard zat te mennen,
scheen niet de flauwste notie te hebben van
het gevaar dat hij liep. Argumenten baatten
niets. Wel bleek hij een beetje verontwaar
digd. Als hij nu zonder achterlicht wou rij je.
nou, dan was dat de zaak van de pelisie, maar
toch zekers niet de mijne. En as hij nou door
wou gaan, dan waagde ie toch zeker z'n eige
huid? En as ik hem geraakt had, wie had 'et
dan afgelegd? Hij toch immers?
Misschien leeft deze man nog steeds.
Wie auto rijdt wordt mild van oordeel je
gens diegenen, die iemand doodgereden heb
ben. Het komt zoo vaak voor dat zij niet de
geringste schuld hadden, het ligt zoo vaak
aan de fantastische roekeloosheid van het
slachtoffer, het is zóó erg de aanrijder te
zijnEn iedereen weet uit ervaring, hoe
het hem zelf had kunnen gebeuren zonder
een reddend instinctief oogenblikEén
honderdste seconde later, en het was mis ge
weest.
Wie zelf niet rijdt, kan die dingen niet be
grijpen. Wie zelf wel rijdt, kan ze zich niet
eens meer goed voorstellen zoodra hij achter
het stuur vandaan is.
Het is een soort kunststuk auto-ongelukken
te onderzoeken, en een zware verantwoorde
lijkheid erover te oordeelen.
Dr. A. A. L. Rutgers tot
Staatsraad benoemd.
Bij Kon. Besluit is met ingang van den dag,
waarop hij zijn betrekking zal aanvaarden,
benoemd tot lid van den Raad van State, dr.
A. A. L. Rutgers, lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal.
Dr. A. A. L. Rutgers, het nieuwe lid van den
Raad van State, is gouverneur van Suriname
geweest. Hij werd in 1884 te Amsterdam ge
boren en is de zoon van wijlen den bekenden
hoogleeraar dr. F. L. Rutgers, den medestan
der van dr. Kuyper in de leiding der A.-R.
Partij.
Campagne om eigen industrie
te steunen.
Wij ontvangen het volgende communiqué:
Er is goed nieuws voor het Nederlandsche
bedrijfsleven en in het bijzonder voor de Ne
derlandsche industrie.
Eindelijk toch zal er een krachtige poging
worden gedaan om in eigen land het afzetge
bied voor onze nationale producten te ver-
grooten. Ailt Nederlanders en in het bijzon
der de Nederlandsche huisvrouwen moeten
«orden opgewekt en aangespoord, om zelf ac
tief deel te nemen aan dat nieuwe en na
tuurlijke werkverschaffingsplan: verbete
ring van ons bedrijfsleven door het koopen
van Nederlandsche Waar.
Alleen door middel van een krachtige pro
paganda kan dat doel met succes worden na
gestreefd.
Twintig vooraanstaande mannen hebben
zich onder voorzitterschap van ir. Damme,
Directeur-Generaal F T. T., vereenigd tot een
Propaganda-commissie voor Nederlandsch
Fabrikaat.
Ook de minister van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart, Prof. Dr. Ir. H. Gelissen, neemt
aan het werk dezer Commissie deel. Dat is
wel een bewijs vcor de groote belangstelling,
welke ook ti*> regeering voor dit nationale
werk koestert.
Met de voorbereiding van een grootsche Re
clame-campagne voor Nederlandsche Waren
is de Commissie gereed gekomen en zij heeft
thans een keurig verzorgd album, dat behalve
een beschrijving der plannen, tal van afbeel
dingen van advertenties, affiches, reclame
borden. enz. bevat, toegezonden aan allen, van
wie daadwerkelijke steun werd ontvangen of
kan worden verwacht.
Het motief voor deze propaganda-campagne
wordt gevormd door den o.i. zeer geslaagden
slagzin: ..Koopt Nederlandsche Waar. dan
helpen wij elkaar". Inderdaad het wordt
tijd, dat wij Nederlanders, ons bewust wor
den, dat door het- koopen van Nederlandsche
waren, het algemeen belang en daarmede in
niet geringe mate ons eigen belang, wordt ge
diend.
Zoo'n reclame campagne kost geld en wil
zij met een behoorlijken loopduur gevoerd
kunnen worden, dan is het van groot belang,
dat de middelen, waarover de commissie
thans de beschikking heeft, nog belangrijk
worden vermeerderd. De inzet van deze cam
pagne is: Verbetering van het Nederlandsche
bedrijfsleven en verhoogde welvaart van ons
volk. De commissie doet dan ook langs dezien
weg nog eens een beroep op de Nederland
sche industrieelen en handelaren, om deze
collectieve en inderdaad Nationale propagan-
I Jyfi/
u 1kaïXort HJZOA&A*.
Hóf UO&3
Effecten - Coupons - Vreemd Geld
ALLE BANKZAKEN
(Adv. Ijigez. Med.)
da krachtig te willen steunen. Het gironum
mer der commissie is 25.000.
Aan hen, gie zich voor deze campagne in
teresseeren en nog geen album ontvingen, zal
zoolang de voorraad strekt, op verzoek gaarne
een exemplaar worden toegezonden. Het se
cretariaat der commissie is gevestigd Bad
huisweg 145, 's-Gravenhage.
Op de schaats naar Marken?
De traditioneele tocht naar Marken en Vo-
lendam zal zoo de vorst aanhoudt, reeds
spoedig kunnen worden ondernomen. De ver
schillende afdeelingen van den Ijsbond
„Hollands Noorderkwartier", die de baan van
af Schellingwoude, via Ransdorp en Zunder-
dorp te verzorgen hebben, zijn reeds druk
doende den weg uit te zetten. Op de Gouwzee
wordt zelfs door velen al gereden, hoewel de
kwaliteit van het ijs verre van ideaal is.
ONGELUK OP ONBEWAAKTEN OVERWEG.
Door een goederentrein, die uit de richting
Terborg kwam, is op een onbewaakten over
weg bij Gaanderen Vrijdagmiddag een auto
gegrepen en een eind meegesleurd. De auto
werd totaal vernield, de bestuurder, de mo
lenaar V. uit Doetinchem, kreeg een dubbele
beenbreuk en verscheidene inwendige kneu
zingen. Zijn dochtertje dat naast hem zat.
bleef ongedeerd.
PROTOS
90 ci p.wveEK
DAUDEy
KL.HOUTSTR. OS TEL.JI109
(Adv. Ingez. Med.)
TWEEDE KAMER
Voor de concentratie van bijzondere scholen.
Ondenvijsbezulniging aangenomen.
DEN HAAG, Vrijdag
De nacht raad gebracht. Toen te midden
van groote spanning in een stampvolle Kamer
95 van rie 100 leden waren present», de
Minister-President het' woord kreeg, besefte
men dat er iets bijzonders ging gebeuren,
want eigenlijk had Minister Slotemaker zijn
gisteren afgebroken repliek zullen voortzet
ten.
De verklaring van den Minister-President
legde bloot, hoe dicht we aan een kabinets
crisis waren toe geweest. Want ingeval van
verwerping van den paragraaf i.z. concen
tratie van bijzondere scholen hadden de
Vrijzinnige Ministers hun ontslag aan de
Koningin zullen vragen en dan ware het
kabinet, waaraan de grondslag zou zijn ont
vallen afgetreden. Aangezien het landsbelang
een dergelijke crisis momenteel uit den booze
doet zijn. hadden de Vrijzinnige Ministers
zich laten bewegen te samen met de overige
leden van het kabinet
naar een zoo bevredi
gend mogelijke oplos
sing te zoeken. Met het
resultaat, dat men be
sloot. al blijft het
kabinet van oordeel,
dat een wettelijke re
geling moet worden ge
troffen ter bevordering
van concentratie van
bijzondere scholen,
voor het oogenblik
paragraaf 12 terug te
nemen. Een veelzijdig
samengestelde school
commissie onder leiding der Regeering zal
nu naar een voor Regeering en Kamer aan
vaardbare oplossing moeten zoeken en zoo
zij daarin niet slaagt, zal de Regeering zelf
met een eigen voorstel, eventueel een al of
niet gewijzigde paragraaf 12 voor den dag
komen. Inmiddels hoopt de Regeering dat
men nu flink vrijwillig zal gaan concen-
treeren. Onderwijl gaat men niet verder met
concentratie van Openbare scholen en zul
len bovenden de gevolgen worden onder
zocht van de opheffing van een aantal, mis
schien ten onrechte, opgeheven openbare
scholen.
Paragraaf 12 verdween hiermee uit he*
strijdgewoel. Bij de behandeling van para-
Mr. G. A. Boon
DOOR PIET VAN DER HEM
Mevr. A. E. J. c
Vries—Bruins
Haar voorbeeld volg-
(v.ddoch Mevr.
graaf 13 regeling waardoor de stichters
de waarborgsom dien zij bij stichting eener
bijzondere school moeten deponeerer.. niet
kwijt raken, doch juist terug krijgen
van de gemeente, ingeval van opheffing van
zulk 'n school toonde Ir. Albarda (s.d.)
zich verontwaardigd dat de Regeering voor
de rechterzijde ,.op de vlucht" was gegaan.
Deze en andere paragrafen gingen er ten
slotte vrij spoedig door. ook die betreffende
pensioneering van 60-jarige onderwijzers.
Maar daarop kregen we nog eens de poppen
rechts-links aan het dansen, toen de heer
Suring (R.K.) een amendement verdedigde
om de gehuwde onderwijzeres niet-kostwin-
ster te ontslaan. Bij een vorige gelegenheid
had de Regeering een dergelijk voorstel al
afgewezen, maar de heer Suring houdt koppig
vol, merkte Mevr. de Vries—Bruins (sd.) op.
Deze afgevaardigde die
den vader van het
amendement voor
„grappig man" uit
maakte. wat de voor
zitter niet kan toela
ten. waarop zij de uit
drukking amendeerde
door er van te maken
een door en dooi
geestig man" bracht
het Regeeringsstand-
punt in herinnering en
voerde nog allerlei
geenszins ondeugde
lijke argumenten tegen
het amendement aan.
de Mevr.BakkerNort
Mr. Frida Katz <c.h.) viel den heer Suring
bij. Mr. Boon lib.bleek ook meer voor 't
standpunt van den R.K.-afgevaardigde te
voelen, doch hij wilde nu meteen in een
motie op verlaging van de salarissen van
minder behoeften hebbende kloosterlingenu
onderwijzers aandringen. De President stelde
voor, hierover later eens te debatteeren, wat
Mr. Boon wel moest aanvaarden, want tijd
voor een breed debat ontbrak nu en dit zou
zeker niet zijn uitgebleven.
Ds. Lingbeek iHerv. Ger.) sprak over de
kloosterlingen-onderw ijzeressen.
Minister Slotemaker de Bruine ontried de
aanneming van het amendement, o.m. omdat
in de praktijk in tal van gevallen van de ver
plichting om ontslag te geven op grond van
bijzondere omstandigheden (wat het amen
dement nl. wil toelaten) zal worden afgewe
ken. Dat de minister thans slechts ontried en
niet het „onaannemelijk" uitsprak vond Ir.
Albarda (S.D.) al weer een betreurenswaardig
wijken voor rechts, doch de minister wees er
op, dat hem het ontwerp, ook al kwam dit
amendement er in. zooveel waard zou zijn,
dat hij daarom geen reden had van onaan
vaardbaarheid gewag te maken. Nadat eerst
een sub-amendement, van mevr. de Vries-
Bruins. om de ontslagen gehuwde onderwij
zeres tenminste van een wachtgeld te doen
genieten met 31—64 was verworpen, nam de
Kamer met 58—37 (links plus Ds. Lingbeek
waren hiertegen) het amendement zelf aan.
Na een twintig minuten schorsen om in
tweede lezing de redactie wat bij te vijlen,,
brak de door een drietal verklaringen voor
afgegane eindstemming aan. Ir. Albarda c.s.
wenschten na al wat er met het ontwerp
gebeurd was, de verantwoordelijkheid voor
aanneming aan wat deze spreker het „geam
puteerde" ontwerp noemde, niet te aanvaar
den. Daarentegen zouden mr. Joekes <V.D.)
en dr. Bierema. (lib.) met hun volgelingen
wel voorstemmen, gezien de noodzaak voor
de regeering om onder de gegeven omstan
digheden den weg te bewandelen door Dr. Co-
lijn in zijn verklaring geschetst. Met 79—22
(socialisten, communisten, revol.-socialisten)
nam de Kamer het heele voorstel inzake be
zuiniging op onderwijsuitgaven aan.
En toen brak het oogenblik aan. waarop de
voorzitter zijn vacantie-woord sprak Warm
appplaus begroette zijn hartelijke woorden
van sympathie voor den nu eenige maanden
we eens ongesteldheid afwezigen, voortreffc-
11 jken griffier, dien allen met vteugde op 11
Februari weer in hun midden hopen te zien,
terwijl eveneens zijn waardeerende woorden
vorr de commiezen-griffier en den admi
nistrateur der Kamer, die in deze maanden
veel en goed werk hebben verricht, de handen
op elkaar deden gaan.
Het vrooliik Kerstfeest en het goede nieuw
jaar heeft de Kamer zeker verdiend. Er is
heel wat afgedaan en het Kerstreces zou ten
slotte aanvangen zonder kabinetscrisis. Dit
bovenal dank zij wiis beleid van 't kabinet
en de vrijzinnige ministers in het bijzonder.
Ir. Dubois wordt directeur der
N. O. Z. E. M. A.
Ir. A. Dubois te Hilversum zal binnenkort
benoemd worden tot directeur van de Neder
landsche Omroepzender Maatschappij.
De N.V. Nozcma is zooals men weet inder
tijd door de regeering in het leven geroepen
als een instelling die tot taak heeft net bou
wen en exploiteeren van omroepzenders,
waarin zoowel de Staat als de omroepmaat-
schappijen zijn vertegenwoordigd en waarin
eerstgenoemde een meerderheid heeft. De
Nozema wordt geleid door een Raad van Be
heer en meer onmiddellijk door een directeur.
r-»
Laval: „Draaien, altijd maar draaien
anders dan ga je
naar de haaien"
Vrij naar de Nederlandsche geluidsfilm „De Jantjes".
Herziening Vreemdelingen
recht?
De minister van Justitie heeft een commis
sie ingesteld, waarvan oud-minister Donner
voorzitter is en welke tot taak heeft te onder
zoeken in hoeverre in wetgeving en practijk
nadere voorzieningen met betrekking tot de
houding van de overheid tegenover de vreem
delingen noodig en gewenscht zijn.
PROF. STEGER ZAL SPREKEN OVER DE
VRIJMETS ELARU.
Op de zesde bijeenkomst van de vereeni-
glng „Geloof en Wetenschap" voor Haarlem
en omstreken, die gehouden zal worden op
Vrijdag 27 December in den Jansschouw
burg, zal prof. dr. Alph Steger, lid van de
Eerste Kamer der Staten-Generaal en
hoogleeraar aan de Technische Hoogeschool
te Delft een voordracht houden over .De
Vrijmetselarij en haar Invloed op het wereld
gebeuren".
