Maansverduistering.
Italië's
voedselvoorziening.
Hét BG&OHQttfkstc
53e Jaargang No. 16117
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 9 Januari 1936
HAARLEM S DAGBLAD
IHrectie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0.25. per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post /3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week f 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. f 0 65. franco p. post f 0.7214.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N-V.
Bureaux: Grcote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
AD VERTEN'TlëN 1—5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
f 0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels ƒ0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-. Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.-»
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: - Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim ƒ75.- Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden,
D3T NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 9 Januari.
De Raad begroot.
Haarlem's gemeenteraad heeft gisteren
2ijn jaarlijksohe openbare begrootingstaak
opgevat en in twee zittingen een nogal saai
begin gemaakt. Het schijnt, na enkele jaren
van afnemendén duur, nu ook weer langer
te zullen gaan worden, want slechts negen
sprekers hielden tot dusver hun algemeene
beschouwingen en het einde der reeks is nog
niet daar, omdat het aantal fracties bij de
jongste verkiezingen weer is gestegen. Dan
moeten de burgemeester en de wethouders
antwoorden, daarna keert de reeks geheel of
grootendeels terug in tweede instantie, ge
volgd door een tweede serie ar' voorden van
B. en W„ waarna we pas aan de hoofdstuk
ken toe zullen zijn.
Op dezen eersten dag spraken achtereen
volgens de he eren Noordhoff (nieuw fractie
leider van de S.D.A.P., nu de heer Reinalda
naar het college is teruggekeerd), mr. Bij
voet (R.-K.)Visser (C.-H.), Wolzak (A.-R.),
Castricum (R.-K.), Peper (Comm.), Van Kes-
sel (R.-K.), Van Engelen (Kath. Dem.) en
mevrouw mr. Scheltema-Conradi (V.B.)
Het spreekt vanzelf dat de samenstelling
van het college van B. en W. na de jongste
raadsverkiezingen weer de onvermijdelijke
politieke nabeschouwingen moest uitlokken.
De nieuwe fractieleider der SJD.A.P., aanmer
kelijk met percentages werkend, betoogde
dat de meerderheid der 5 regeeringspar-
tijen" feitelijk geen meerderheid meer is om
dat zij volgens den stembus-uitslag van
59.15 pet. tot 50.53 pet. is gedaald. Hij achtte
de samenstelling van het college geen weer
gave van de sterkte der partijen. De S.D.A.P.
is van 12 op 14 zetels gekomen en was be
reid twee wethouders te leveren.
Ja, zei de heer Jahan Visser, maar de
S.D.A.P. heeft 14 zetels gekregen terwijl zij
er zuiver berekend maar 12.3 had moeten
hebben. Dat is een gevolg van de fouten in
het stelsel der Evenredige Vertegenwoordi
ging.
De heer Castricum merkte op dat de R.-K.
eok twee wethouderszetels hadden moeten
hebben als de S.D.A.P. er twee gekregen had
(de heer Van Engelen van de Kath. Dem.
Partij wou die dan niet allebei aan de Staats
partij gunnen)maar de R.-K. en recht-
sche fractieleider mr. Bijvoet toonde zich
wel voldaan met de samenstelling van het
college, somde zijn vierkleurigiheid en zou
haast zeggen: „mijn liefje wat wil je nog
meer"maar handhaafde de restrictie
„haast" er bij, want tot wie had hij zich
daarbij moeten richten?
Het nakaarten over de samenstelling van
het college is nooit zeer belangwekkend ge
weest en was het ook nu niet. En wat den
heer Johan Visser metx zijn wiskundige be
rekeningen betreft: hij is toch een veel te
goedhartig man om ooit werkelijk te eischen
dat de S.D.A.P. met drie tienden van een
lid in den Raad zou verschijnen.
Uitvoerig werd door den heer Noordhoff
gepleit voor het bekende Plan van den Ar
beid van de S.D.A.P. en het N.V.V.. waarbij
hij de evenzeer bekende bezwaren tegen het
sluiten van een staatsleening van 600 mil-
lioen bestreed. Het Staatscrediet in Zweden
heeft niet geleden door het sluiten van een
groote léening voor de uitvoering van open
bare werken. De Jan Salie-geest moet uit ons
land verdwijnen.
Mr. Bijvoet juicht dit Plan van den Arbeid
niet toe, maar hoort ook niet tot degenen die
het afbreken. Het moet evenwel niet in den
Haarlemschen Raad maar in de Tweede Ka
mer besproken worden.
De rechtsche fractieleider steunde in zijn
rede uit den aard der zaak het beleid van B.
en W. Hij vroeg hulp voor de Stille Ai-men,
met wier lot hij zeer begaan is. Hij achtte het
voorstel-Kuiper betreffende het verstrekken
van gas, electriciteit en water tegen kostenden
prijs aan de minst-draagkrdchtigen in bedoe
ling goed en sympathiek, maar in de finan-
ciëele gevolgen onuitvoerbaar omdat dit plan
van zijn fractiegenoot de gemeente 270.000
per jaar zou kosten. Tegen een verdere ver
hooging van de opcenten op de Personeelë
Belasting dan de 185, door B. en W. thans
voorgesteld, keerde hij zich met beslistheid.
Notaris Wolzak pakte ook uit over de nood
zaak tot beperking der belastingen, en deed
dat met het oog op de concurrentie der rand
gemeenten. Hij "had het voorts o.a. over de
annexatie van 1927, die Haarlem geen finan-
ciëel voordeel heeft gebracht. Wil men naar
verdere annexatie gaan streven dan mag men
dus eerst wel terdege overwegen wat men
doet. Als de bedoeling alleen is de concurren
tie der randgemeenten uit te schakelen bij
toekomstige belasting ver hooging kan men
een verdere annexatie beter laten rusten.
Mevrouw Scheltema, die dit onderwerp ook
De geleerde sterrenkunde
Heeft ons leeken uitgelegd.
Hoe de aard de maan verduistert,
Dat gaat zoo, in 't kort gezegd:
Onze aarde voert een schaduw
Met zich mede in haar baan,
Nou, wij aardsche stervelingen,
Nemen dat gemaklijk aan.
Als de maan nu wordt verduisterd,
Heeft die aarde daaraan schuld,
Want zij is het, die de maanschijf
Voor ons maanziek oog verhult.
Woensdag zou het weer zoover zijn,
Maar toen kon opeens de maan,
Door het tusschendek van wolken,
Niet in onze schaduw staan.
De verduistring moest mislukken,
Hoe zorgvuldig voorbereid,
(Zooals meer bij zulke daden)
Door een „sfeer van nattigheid".
Zoo is onze interesse
Voor het feit al gauw getaand,
Vóór zij kon worden verduisterd,
Was de maan verdonkremaand-
aanroerde, constateerde eveneens dat de
annexatie van '27 geen uitkomst had gebracht
en achtte verdere annexatie alleen te ver
dedigen als Haarlem weer een bloeiende stad
kon worden. Anders gaan de Amsterdammers
die nu in onze omgeving wonen, ergens
anders heen.
De heer Van Kessel hield een pleidooi voor
de belangen van den Middenstand, waarbij hij
het beleid van B. en W. op dit gebied onvol
doende achtte en de onvoldoende resultaten
van de contact-commissie critiseerde.
De heer Van Engelen sprak allerlei onhar
telijke woorden over de R.K. Staatspartij, be
streed het voorstel-Kuiper inzake de tarieven
voor gas, electriciteit en water en diende zelf
een voorstel in, ^veneens beoogend de minst-
draagkrachtigen te steunen en gebaseerd op
een algemeen verplicht vastrecht, progressief
te bepalen voor vier groepen van inkomens.
Men zie ons raadsverslag voor dit voorstel en
voor de uitvoerige weergave van alle redevoe
ringen.
De heer Peper verzeilde natuurlijk weer
naar de groote politiek, Rusland, Europa en
het wereldbestel, en toen de voorzitter hem
naar Haarlem terug trachtte te laten komen
was zijn antwoord: „Ik ben pas aan mijn
aanloopje'.
Deze twee eerste zittingen vormden ook het
aanloopje van de behandeling der gemeente-
begrooting-1936. Als er niet teveel pogingen
zijn om de Tweede Kamer te vervangen en de
wereldorde ten iPrinsenhove „onder de loupe
te nemen" kan het nog meevallen.
Er is een nieuw populair raadswoord ont
staan.
Het is „ritselingen".
De heer Noordhoff bedoelt er „geruchten"
mee.
De heer Visser duidt er zijn eigen inter
rupties mee aan.
Het zal nog wel meer beteekenissen krij
gen.
R. P.
DE HEER THOMSON IN DEN RAAD.
VAN HAARLEMMERMEER.
De heer H. J. Brands (V.D.) heeft be
dankt als lid van den Raad. Als zijn opvol
ger staat op de lijst de heer A. S. Thomson,
havenmeester vas de K.L.M. op Schiphol, die
bereid is gevonden de benoeming te aan
vaarden.
DOUANE BESCHIKT OVER SNELLE AUTO'S
Een aantal belangrijke douanestations zijn
r.u ter beteugeling van de smokkelarij van
twee snelloopende auto's voorzien. De wa
gens zullen bemand worden met dubbele ploe
gen en zullen niet alleen worden gebezigd als
achtervolgingsauto's, maar ook om aan de
grens in beslag genomen Duitsche waar te
vervoeren.
SPREKENDE CIJFERS.
In drieëndertig enkele honderden meer dan
40000, in vierendertig bijna 42000, in vijfender
tig 43326. Wij hebben het over het aantal
advertenties van Vraag en Aanbod, dat aan
Haarlem's Dagblad ter plaatsing werd op
gegeven.
Er is misschien, er komt zeker ook voor U
de gelegenheid van dit zekerste en goedkoop
ste middel om iets op te ruimen of iets te
verkrijgen, gebruik te maken.
Houd het goed in gedachten.
ONTPLOFFING IN DE PERSILFABRIEKEN
EISCHT EEN DOODE.
DUSSELDORF. 8 Januari (AN.P.) Een
der arbeiders, die bij de ontploffing in de
Persilfa brieken gisteren ernstig gewond was
is vandaag aan de gevolgen zijner kwetsuren
overleden. De overige gewonden zijn thans
buiten gevaar.
Hoe men de Sancties
tracht te bezweren.
Natuurlijk rijst in dezen tijd
van toepassing van sancties tegen
over Italië de vraag hoe het Italiaan-
sche volk nu aan voldoende voedsel
weet te komen. Natuurlijk heeft de
regeering te Rome verschillende
maatregelen genomen, doch even na
tuurlijk is het, dat de huisvrouw toch
met verschillende moeilijkheden te
kampen heeft. Onze correspondent
te Rome vertelt in een belangwek
kend artikel hoe de vrouwen trach
ten de gevolgen van den rampzaligen
Oost-Afrikaanschen oorlog te be
strijden: zuinigheid met dit, afstand
doen van datWij raden onze le
zers aan van deze beschouwing ken
nis te nemen.
Associatie voor lijkbezorging.
Landelijk Centraal Genootschap opgericht.
Door de te Amsterdam, den Haag. Haarlem
Delft, Alkmaar, Utrecht en 't Gooi gevestigde
coöperatieve vereenigingen (associaties) voor
lijkbezorging, is een Centraal genootschap
voor coöperatieve lijkbezorging opgericht. Het
genootschap heeft reeds 80.000 gezinnen als
lid ingeschreven, omvattende circa 320.000
personen.
De voorzitter van de Haarlemsche Asso
ciatie, de heer T. C. R. Smit, is bestuurslid
van het opgerichte genootschap.
DE BROUWERSBRUG.
De werkzaamheden voor het vernieuwen
en verbroeden van de Brouwersbrug vorderen
flink; het brugdek is reeds bijna klaar.
Aanleg en bestraten van de verbreede op
ritten is een kwestie van enkele dagen.
AANBESTEDING ONDERHOUD AMSTEL-
DRECHTKANAAL.
Gedeputeerde Staten van Noord-Holland
hebben hedenmorgen in het gebouw van het
provinciaal bestuur aanbesteed het onder
houd gedurende 1936 van de wei-ken van
het Amstel-Drechtkanaal van den Omval
bij Amsterdam af tot ongeveer 160 M. be
zuiden de Tolhuissluis in de gemeente Uit
hoorn.
De laagste inschrijfster op deze aanbe
steding werd de N.V. Aannemingmaat-
sohappij v.h. J. N. Strijland te Uithoorn
voor f 13.400.
DRUKKERSPATROONS VÓÓR DE NIEUWE
ARBEIDSOVEREENKOMST.
DEN HAAG, 9 Januari (A. N. P.) Op de
vergadering van den bond van patroons in de
grafische vakken, die dezer dagen te Utrecht
is gehouden, is met algemeene stemmen een
motie aangenomen, waarin de bond zich uit
spreekt voor deelname aan de onderhande
lingen over een eventueele onderteekening
van de nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst
tusschen de federatie van werkgeversorgani
saties in het boekdrukkersbedrijf en de vier
werknemersbonden.
Opstand in Abessynische
provincie.
Beweging draagt geen pro-Italiaansch
karakter.
DJIBOETI. 9 Januari (Reuter). Reizigers
uit Addis Abeba deelen mede, dat de toestand
in Godjam tengevolge van den opstand van
Dedjas Hailce, neef van Ras Hailoe en zoon
van Dedjas Odadjo, tegen Addis Abeba, zeer
moeilijk is. Onder bevel van Dedjas Gazoe zijn
uit Addis Abeba troepen gezonden, terwijl uit
Wellega troepen zijn gezonden onder bevel van
de luitenants Bitoeaded en Makonnen. Zij
schijnen de revolutie, welke eenigen omvang
heeft aangenomen, niet gemakkelijk te zullen
onderdrukken.
Het gerucht gaat. dat de zoon van Dedjas
Odadjo den keizerge tor uwen Dedjas Matsjesja
heeft doen vermoorden.
De opstand heeft geen pro-Italiaansch ka
rakter, doch is meer een opstand van partij
gangers van Ras Hailoe tegen den Negus.
De voornaamste haard van den opstand is
Debra Markos.
De Negus, die zich naai- het front zou heb
ben begeven, blijft te Dessie, tot de revolutie
is onderdrukt.
Hauptmann strijdt voor zijn
leven.
Document uit Duitschland op weg naar
Amerika.
TRENTON. 9 Januari (Reuter). Haupt
mann heeft verzocht Zaterdag a.s. in persoon
voor het Hof van Genade te mogen verschij
nen. dat uitspraak zal doen inzake zijn ver
zoek om gratie, teneinde zelf de vragen te
kunnen beantwoorden, welke het Hof hem zal
willen stellen. De gouverneur van New Jersey
meent, dat de komende week enkele docu
menten, welke op de zaak betrekking hebben,
met de „Europa" uit Duitschland zullen aan
komen. Deze documenten zouden betrekking
hebben op wijlen Isedor Fisch, de vriend van
Hauptmann, die hem naar zijn zeggen de
bankbiljetten heeft toevertrouwd, welke deel
uitmaakten van den losprijs en welke op
Hauptman werden bevonden.
Het dreigende conflict in de
Britsche mijnindustrie.
Kans op overeenstemming gering geacht.
LONDEN. 9 Januari (A. N. P.) Men is van
meening. dat er zeer weinig kans bestaat op
overeenstemming tusschen mijneigenaars en
mijnwerkers.
De indruk bestaat, dat de mijnwerkers niet
accoord zullen gaan met de voorstellen der
werkgevers.
FRANSCHE ADVOCAAT DEFINITIEF
GESCHRAPT.
Het Hof van cassatie te Parijs heeft na
beraadslagingen, die twee dagen geduurd
hebben, het beroep afgewezen dat de eerste
verdediger van de in verband met den
moordaanslag te Marseille gearresteerden
Oestasji had aangeteekend tegen zijn schrap
ping van de lijst der advocaten. Desbons is
daarmede definitief als advocaat uitgescha
keld. Men verwacht echter, volgens het
A.N.P-, dat Desbons pogingen in het werk
zal stellen wederom onder de advocaten te
worden opgenomen. Over de desbetreffende
verzoeken zal dan ln een speciale zitting be
slist worden.
Engeland is van plan de
'havenstad Mombasa, het be-
angrijkste Britsche steun
punt in Oost-Afrika, aan-
ienlijk te versterken. In
en loop der volgende weken
■orden groote transporten
geschut verwacht. De forten
van Mombasa.
Het woord is aan....
Wolff en Deken:
Het zijn de besten, die zich
beteren.
De aangehouden „makelaars".
Voorloopige hechtenis met een
maand verlengd.
Waarschuwing van de politie.
De Commissaris van Politie te Haarlem ver- -
zoekt ons mede te deelen, dat hij iedereen
ontraadt om op zakengebied in relatie te tre
den met George Monshouwer. geboren te Am
sterdam 20 December 1874. zich noemende
makelaar, door wien aan het adres Kenaupark
15 te Haarlem, met zijn compagnon Adriaan
Andries Johan Mulder, geboren te Noordbroek.
16 Februari 1908. een kantoor wordt gehouden,
dat bemiddeling verleent bij het zoeken en
plaatsen van hypotheken en credieten.
Tot zoover deze waarschuwing van de
politie.
Nader vernemen wij intusschen. dat de
Haarlemsche Rechtbank Woensdag bevolen
heeft, de voorloopige hechtenis van deze twee
mannen met een maand te verlengen, als re
sultaat van het verhoor, dat de rechtercom
missaris hun Woensdag heeft, afgenomen.
Het is gebleken, dat zij reeds langen tijd hun
verkeerde practijken hebben uitgeoefend,
waardoor vele lichtgeloovige menschen. die
aan hen hun vertrouwen schonken, gedu
peerd werden. Gelukkig slechts over het alge
meen voor kleine bedragen. Wanneer de men
schen bij hen kwamen, lieten zij hen vooruit
een bedrag voor kosten van onderzoek en ad
ministratie betalen; daarna hoorden zij er
niets meer van. Weliswaar kwamen geregeld
klachte-" bij de politie binnen, maar deze kon
tot nog toe geen termen vinden om tot een
aanhouding over te gaan.
Maar thans zijn ze dan toch voorloopig on
schadelijk gemaakt.
Door het publiceeren van bovenstaande
waarschuwing, die door de politie aan de ge-
heele Nederlandsche pers ter plaatsing is aan
geboden, wordt gehoopt, dat nog meer gedu
peerden zich zullen aanmelden. De oudste
verdachte blijkt bovendien, reeds een goede
bekende van de justitie te zijn.
De Abessyniërs melden successen bli hun op-
marsch in het noorden.
pag. 4
De Londensche vlootconferentie schijnt door
de houding van Japan spoedig te zullen mis
lukken.
pag. 4
Frankrijk zal negentig oorlogsschepen in de
Middellandsche Zee samentrekken.
pag. 4
Een Britsch militair vliegtuig is ton Zuiden
van het eiland Wight verongelukt.
pag. 4
De Nationale Unie heeft stelling genomen te
gen Dr. Colijn.
.pag 3
De Regeering wil Rotterdam helpen mits de
gemeente gaat bezuinigen.
pag. 3
De werkgevers in de bouwbedrijven willen de
uurloonen met 4 of 5 cent verlagen.
pag. 3
Er bestaan plannen de spoorbaan Alphen
Uithoorn tot snelverkeersweg om te bouwen
pag. 3
De Haarlemsche gemeenteraad Is begonnen
met de behandeling van de begrooting
voor 1936.
pag. 6 en 7
De Haarlemsche rechtbank heeft de zaak be
handeld tegen den ambtenaar, die op Haar
lem's station een groot bedrag heeft ver
duisterd.
pag. 7
Woensdagmiddag is een garage aan de Hout
markt te Haarlem uitgebrand.
pag. 7
Raichenbach heeft door een overwinning zijn
voorsprong op Vos vergroot.
pag. 11
Laatste Berichten..
pag. 9
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De Raad begroot.
pag. 1
Het Snelle Ding: De Zonderling.
pag. 3
Van onzen correspondent te Rome: Italië
voedselvoorziening.
pa4
Speciale correspondentie uit Dessie: Het mo
reel der troepen in Oost-Afrika.
pag. 4
Van onzen Londenschen correspondent: Mi
nister Eden begint zijn taak.
4
W. Sell.: Op zoek naar de maansverduistering
pag. 3
J. B. Schuil over den voordrachtavond van
Charlotte Kohier.
Pa
K. de Jong: Concert der H. O. V.
pag. 2
Langs de Straat: J. C. E.: Groote feestavond.
Voor de Vrouw.
pag. 3
pag. 10
