Ivorol Parelschoonheid voor Uw tanden
Het Snelle Ding
ONZE REISLUSTIGE MINISTERS
Loononderhandelingen
in het bouwbedrijf.
,groene monster
rijdt proef.
Kinderen slachtoffer
van het snelverkeer.
ZATERDAG 11 JANUARI 1936
HAARLE M'S DAGBIIAD
3
Een halve eeuw geleden
(Adv. Ingez. MPd.)
Uit Haarlem's Dagblad van 1886.
11 Januari:
De berichten omtrent de vordering
der werkzaamheden tot doorgraving der
landengte van Panama, luiden voort
durend gunstig. Eenigen tijd geleden
was de heer Moet. die reeds verscheiden
maanden als uitvoerder der werken in
Panama doorbracht, met verlof in ons
land, en nadat hij den 23sten December
op zijn post was teruggekeerd, heeft de
heer Van Seters. hoofduitvoerder, verlof
gekregen om zijn familie te bezoeken.
De heer Moet bracht niet alleen gun
stige berichten mee over het werk, maar
ook over den gezondheidstoestand onzer
Hollandsche arbeiders. Er is nog steeds
behoefte aan materiaal, vooral aan
excavateurs. Bij de firma Smulders, van
Utrecht, is een belangrijke bestelling
gedaan en is deze gereed, dan kan het
werk met verdubbelde kracht worden
voortgezet. Volgens het eenparig ge
tuigenis der uitvoerders en van den ont
werper. den heer De Lesseps. behoeft
aan het succes van dit grootsche werk
niet langer getwijfeld te worden.
MINISTER VAN LIDTH DE JEUDE
BEZOEKT DE FORD-FABRIEKEN.
AMSTERDAM, 10 Januari (A.N.P.) De mi
nister van waterstaat, jhr. ir. O. C. A. van
Lidth de Jeude, heeft hedenmiddag een be
zoek gebracht aan de Ned. Fordfabrieken. De
directeur, de heer G. J. Bosch, heeft den mi
nister bij de bezichtiging van het bedrijf rond
geleid. Na afloop van het bezoek verklaarde
de minister dat hij zeer was ingenomen met
hetgeen hij gezien had.
DS. II. LIGTENBERG.
Ds. H. Ligtenberg. predikant bij-dé Geref.
Gem. te Lisse heeft voor het beroep naar
Aagtekerke (Z.) bedankt.
„En komt het je soms ongelooflijk voor,
En vind je het niet in de boeken,
Dan moet je, daar dient het reizen voor,
Het zelf gaan onderzoeken."
Uit „Bereisde Roel" yam A. C. W. Staring.
Kind liep links
van den weg.
Op den weg NijmegenVenlo is ter hoogte
van Afferden en Bergen het 8-jarig dochter
tje van den heer Teuwen, terwijl het van
school kwam. en links van den weg liep, door
een vrachtauto uit de richting Venlo welke
rechts van den weg reed, gegrepen en on
middellijk gedood. Den chauffeur treft geen
schuld.
Tegen auto geloopen.
Het zes-jarig zoontje van den werkman
J. Abee te Nieuwe Pekela is spelenderwijs
tegen een auto opge'.oopen. Het ventje werd
zoo ernstig gewond, dat het naar het. R.K.
Ziekenhuis te Winschoten moest worden
vervoerd, waar het aan de gevolgen is over
leden.
Regeering van Irak verleent |-j0j-
toestemming.
Om het stoffelijk overschot der Uiver-
journalisten, dat voor deze proefrit was uit-
genoodigd en een meetwagen en een weer
standswagen, die gedurende het rijden met
aan proefnemingen onderworpen locomotie
ven een belangrijke functie vervullen.
De meetwagen. die, als men er een vluch-
tlgen blik op werkt, uiterlijk op een gewone
wagon lijkt, dient in het bijzonder om het
effectief vermogen van locomotieven, d.w.z.
gemeten aan den tenderhaak, te bepalen. In
den wagen zijn daartoe verschillende toestel
len opgesteld. De weerstandswagen iseen
afgekeurde locomotief, welke bij het be
proeven van een zijner gezonde broeders be
langrijke diensten bewijst.
Deze niet alledaagsche trein reed Vrijdag
middag met afwisselende snelheid van Tilburg
naar Roosendaal en verwekte langs het ge-
heele traject de noodige sensatie.
Onderweg werd aan de tusschenstations,
waar evenals te Roosendaal ook van de
zijde van het spoorwegpersoneel, de belang
stelling zeer groot was, gestopt, teneinde de
persmenschen gelegenheid te geven een ge
deelte van het traject op den stroomlijn-
locomotief mede te maken. In verband met de
beperkte ruimte in het machinistenhuis was
voor hen een „ploegenstelsel" ingevoerd, en
zoo smaakte uw verslaggever het genoegen en
de sensatie, van Etten—Leur naar Roosendaal
te mogen rijden, staande op den drempel van
het machinistenhuis en den tender.
Met den stroomlijnlocomotief wil de leiding
onzer spoorwegen vermindering van den
luchtweerstandeen besparing van het
brandstofverbruik en een verhoogde trek
kracht bewerkstelligen.
De thans gehouden proefrit TilburgRoo
sendaal vice versa gold in dit verband meer
een demonstratie voor de pers; eerst uit verdere
proefnemingen moet blijken, of de resulta
ten van de studie, welke aan het ombouwen
van dezen eersten locomotief is voorafgegaan,
met de praktijk zullen overeenstemmen.
Globaal aannemende dat een sneltreinlo
comotief bij de N.S. per jaar 120.000 K.M.
aflegt wordt aan kolenverbruik over deze
periode een besparing verkregen van 83.500
K.G., kostende ongeveer 800, geladen op den
tender, terwijl, aangezien de locomotief door
den stroomlijn vorm minder eigen weerstand
heeft, meer voertuigen kunnen worden getrok
ken.
Indien uit de verdere proefnemingen op het
baanvak Tilburg—Roosendaal blijken mocht,
dat de werkelijkheid geheel of voor een be
langrijk deel zal overeenstemmen met de uit
de modelproeven berekende besparingen, zal
aan thans genomen initiatief een belangrijke
uitbreiding wodern gegeven en zal de stroom
lijnlocomotief evenals thans reeds Duitsch-
land, Frankrijk, Engeland, de Vereenigde Sta
ten en zelfs Mantsjoerijë dit type in gebruik
hebben ook in ons' land een bekende ver
schijning worden. (A.N.P.)
Twee dooden en twee gewonden.
Vrijdagmiddag om half twee is een auto
in de Bergschelaan te Rotterdam, toen de
wagen uit de Savornin Lohmanlaan kwam
op het trottoir gereden. Dit gebeurde naar
de bestuurder later verklaarde—doordat zijn
voet van een pedaal was gegleden.
Alvorens het trottoir te bereiken, werd de
wielrijder P. Rijbroek overgereden. Zijn fiets
werd totaal vernield. De wielrijder kwam er
met den schrik af.
Op het trottoir greep de auto drie meisjes.
De 9-jai-ige A. Torenvliet, wonende aan de
Bergschelaan, werd ernstig gewond; zij moest
in het ziekenhuis aan den BergWeg worden
opgenomen.
Het 10-jarige meisje Maltha, eveneens
wanende aan de Bergschelaan werd door de
auto in het portiek van een woning geslin
gerd. Zij brak tengevolge hiervan het linker
voetsbeen. Ook zij werd in het ziekenhuis
aan den Bergweg opgenomen.
Het derde meisje kwam met de schrik
vrij.
De auto botste ook nog tegen den gevel
van een pand. Twee deuren en een groote
winkelruit werden hierbij vernield.
De auto is zwaar beschadigd. Tegen den
bestuurder, die geen letsel bekwam, is door
de politie proces-verbaal opgemaakt.
Uh AutoQcafai
Oude Vriendjes.
De band die mensch en auto bindt is veel
minder hecht dan die, dewelke mensch en
hond of mensch en schip vereenen. Dit valt
niet te ontkennen. Nu zou men, de vergelij
king tot den hond bepalend, het verschil heel
eenvoudig kunnen verklaren. De hond ieeft,
het Snelle Ding is dood materiaal. Maar waar
zit dan het verschil tusschen auto en schip
in? De zeeman, ja zelfs de bescheiden tjotter
zeiler en de nederige tjalk-schipper op Hol
lands binnenwateren zullen beweren dat hun
schepen wel degelijk leven. Zij zullen zelfs
zeggen dat zij een ziel hebben. Maar dat is
een dichterlijke vlucht der gedachten, die geen
bewijs in de werkelijkheid vindt. Ik moet aan
nemen dat de hoofdoorzaak van het uitblijven
dezer dichterlijke vervoering jegens de auto is,
dat hij te snel aftakelt en te kort leeft. Dit
geldt vooral voor het goedkoope Snelle Ding,
door Amerikanen geschapen, dat veelal na
60.000 K.M. aan portier-rheumatiek en carros
serie-verkalking, omtrent de 80.000 aan zuiger-
angina gaat lijden en daarna al gauw pleegt
te worden ingeruild. Ook raakt het zoo snel
uit de mode. Als de hondenmodellen en de
scheepsmodellen zich even snel wijzigden, als
men zich met een teckel-1932 niet goed meer
vertoonen kon en een Scheldejol-1933 er oud
bakken uitzag zou de menschelijke trouw ook
op een zware proef gesteld worden. Maar de
hoofdzaak lijkt mij. dat een hond en een
schip niet binnen 3 a 4 jaar gaan rammelen
en veel duurder in onderhoud worden, zooals
Het Snelle Ding in zijn populairen Amerikaan-
schen vorm.
Vroeger leefde het veel langer. De vooroor-
logsche auto, vooral die van Europeesch maak
sel, geldt nog als een legende van duurzaam
heid. En ik heb in Engeland een buurman ge
had, die in 1925 nog dagelijks naar zijn kan
toor heen- en-weer reed in een two-seater De
Dion-Bouton anno 1902. Aan dit oude paard
was hij innig verknocht. Hij kon zich een
betere auto veroorloven, maar dacht daar niet
over. Drieëntwintig jaar lang had hij zijn
trouwen tweecylinder geredenhij zou het
ding blijven rijden tot zijn laatste snik.
Het was vermaard. Niet alleen in ons voor
stadje van „Greater London", niet alleen op de
gansche route die het dagelijks viee-versa
reed, maar ook in ruimer kring. In automobi-
listische vakbladen werd het afgebeeld. De
firma de Dion Bouton sneed er in prospecti
over op. Het schijnt zelfs maar ik heb dat
nummer niet zelf gezien te zijn vereerd in
de „Sketch", dat monument van Engelsch
snobisme. Daar is een min of meer grappige
rubriek in onder den titel: „We take our hats
off toen dan volgen portretten met na
men van de menschen, waarvoor de Sketch-
redacteuren hun hoeden afnemen, met de toe
lichting erbij. Zoo hadden zij eenmaal ook
hun hoeden afgenomen voor mijn buurman,
omdat hij na 23 jaar nog in zijn De Dion
Bouton' reed.
Zijn oude vriendje liep altijd. Het had al
sinds jaren niet meer onder een dak vertoefd
en bracht den nacht steevast door vóór de
huisdeur van zijn baas. Maar al was die nacht
ook nóg zoo koud geweest: 's morgens reageer
de het prompt op den aanzetslinger. En even
later ving het zuchtend en steenend het zwaar
ste deel van zijn dagtaak aan. Dat was de be
klimming van. den „local hill"den plaat
selijken heuvel. Het haalde hem steeds. Al
hikte en al stampte het, al snoof en loeide het,
al zakte de snelheid tot een mijl of vier
het kwam er. En was het oude kavalje een
maal boven, dan bonkte het vlot voort naar de
City. Voor de twintig K.M. had het niet meer
dan drie kwartier noodig.
Mijn buurman noodigde mij uit tot een rit,
en ik aanvaardde de uitnoodiging. Het scheen
dat wij den heuveltop niet zouden halen van
wege de extra-belasting, maar op de eerste
versnelling en met vol gas lukte het net.
Toen mijn auto nieuw was, zei nïijn buur
man, had zij 8 paardekrachten. Nu heeft zij
er misschien nog twee. Maar dat is voldoende!
En hij reed verder.
Een genoegen was het niet. De veeren waren
in 1902 nog niet best, en na 23 levensjaren
schenen zij vrijwel versteend. De motor bonkte
erg, maar dat deden ze in 1902 allemaal, zei
mijn buurman. Ik moest evenwel toegeven dat
de carrosserie niet rammelde, en vroeg of het
een uitgeholde boomstam was, maar dat bleek
een fout. Er mochten geen grapjes over ge
maakt worden.
Kort na mijn vertrek uit Engeland is dit
oude vriendje door het vuur vernietigd. Het
vloog op een kwaden dag in brand. Zijn baas
schijnt er maanden over getreurd te hebben.
Eveneens voor den oorlog ontstond het ver
haal van den man, wiens auto zoo aftandsch
was dat niemand er meer een cent op bood.
Hij reed zijn wagen naar het eenzaamste
plekje op de Veiuwe, dat hij vinden kon, liet
hem daar staan en verdween. Maar zes maan
den H.er knaagde de wroeging over hec trou
weloos verlaten van zijn oude vriendje ineens
weer zoo sterk aan zijn hart dat hij het in
zijn nieuwe auto ging opzoeken.
Hij vond de plek. Er stonden tweehonderd
oude vriendjes.
Dit geval, zegt men. legde den grondslag
voor de latere autokerkhoven.
Misschien zijn er onder u die lachen om
deze dingen. Ja, dit is een harde, nuchtere
tijd. Sentiment noteert laag. Maar ik weet
zeker dat ik, als ik van mijn Snelle Ding zal
moeten scheiden al is het dan een Ameri
kaan dat toch ook niet zonder een tikje
weemoed zal doen, en dat ik misschien nog
wel driemaal zal omkijken
Zoo zijn nou eenmaalmannen.
Partijen handhaven haar standpunt.
Derde conferentie heeft
geen succes.
Per 1 Maart a.s. loopen de landelijke col
lectieve contracten voor de bouwbedrijven af.
Reeds eenigen tijd geleden hebben de werk
gevers den samenwerkenden bonden in het
bouwbedrijf voorstellen voor de nieuwe collec
tieve arbeidsovereenkomsten gezonden, die
een aanzienlijke loonsverlaging voor alle groe
pen en loonklassen inhielden. Hierover zijn
eenige malen besprekingen gevoerd.
Vrijdag is te Amsterdam de derde confe
rentie gehouden, welke werd bijgewoond door
de vertegenwoordigers van de patroonsbonden
en de samenwerkende arbeidersorganisaties.
Zij duurde van 's morgens 10 uur tot 's middags
5 uur. Omtrent het verloop der bespreking
wordt officieel medegedeeld:
„De derde conferentie,'gewijd aan
de onderhandelingen, over de C.A.O.
voor de bouwbedrijven, heeft uitslui
tend geloopen over de voorstellen dei-
werkgevers tot verlaging van het loon.
De besprekingen hebben niet tot over
eenstemming geleid".
Het wachten is thans op een nieuw initiatief
van een der beide partijen. Men koestert
evenwel de hoop, dat vóór het afloopen van
het huidige collectieve contract op 1 Maart
a.s. beide partijen tot overeenstemming zijn
gekomen.
bemanning naar ons land te brengen.
Het stoffelijk overschot van vijf slacht
offers der Uiverramp, de piloten Beekman en
van Steenbergen, den mecanicien Waalewijn
en den marconist van Zadelhoff en den pas
sagier prof. Walch zal, daar de regeering van
Irak nu toestemming tot overbrenging heeft
verleend, in vaderlandschen grond ter aarde
worden besteld. Het is nog niet zeker of men
de boot, welke 15 Januari uit Basrak vertrekt,
nog zal kunnen halen. Lukt dat, dan kan men
de aankomst hier te lande tegen eind Fe
bruari verwachten. In het andere geval zal
men moeten wachten op de boot. die 15 Fe
bruari vertrekt. Het stoffelijk overschot van
de twee andere omgekomen passagiers, de
heeren Beretty en Kort, blijft te Bagdad be
graven. Naar wij reeds vroeger hebben mee
gedeeld, zal de teraardebestelling in ons land
een zeer eenvoudig karakter dragen.
TWEE HOOGLEERAREN TE DELFT
GAAN HEEN
Wegens bereiken van den 70-jarigen leeftijd
Naar wij vernemen zullen de hoogleeraren
aan de Technische Hoogeschool Dr. M. de
Haas en ir. G. H. de Vries Broekman, resp. op
2 Juli en 26 Maart a.s. den zeventigjarigen
leeftijd bereiken. In verband hiermede zullen
zij aan het einde van dezen cursus hun
functie neerleggen.
Prof. dr. De Haas is hoogleeraar in de
theoretische en toegepaste natuurkunde; prof.
ir. G. H. de Vries Broekman is verbonden aan
de afdeeling der weg- en waterbouwkunde,
waar hij aanleg en exploitatie van wegen en
theoretische hydraulica doceert.
Tusschen Tilburg en Roosendaal.
De stroomlijnlocomotief geeft
belangrijke besparing.
Op het emplacement van de Centrale Werk
plaats der Nederlandsche Spoorwegen te Til
burg stond Vrijdagmiddag een treinstel, waar
van vooral de locomotief een merkwaardigen
aanblik opleverde. Het was een groote, zware
machine, die om het eens zoo te zeggen
opviel door het vele, dat men er niet aan en
van zien kon! Toch was het een heel gewone
locomotief en wel een 15 jaar oude knaap
van de serie 3700, waarvan de Nederlandsche
Spoorwegen er een 130-tal bezitten.
Het vreemde -eraan was, dat de
pijp, de ketel en de tender geheel aan het oog
waren onttrokken door een in stroomlijnvorm
uitgevoerde plaatijzeren bemanteling, welke
slechts een gedeelte van het onderstel vrijliet,
terwijl een paar raampjes en een deurtje de
plaats verrieden van de „cabine" voor machi
nist en stoker.
Het gold onze eerste kennismaking met den
eersten stroomlijn-locomotief der Nederland
sche Spoorwegen, welke Vrijdagmiddag voor
de eerste maal in zijn nieuwen staat de Cen
trale werkplaats te Tilburg, waar deze méta-
morphose haar beslag heeft gekregen, verlaten
heeft voor het maken van een proefrit, op het
daarvoor bij bij uitstek geschikte baanvak
Tilburg—Roosendaal.
De locomotief was niet alleen: hem was
de taak opgedragen 'n drietal wagens te trek
ken, waarvan er één rijtuig voor een aantal
DOOR PIET VAN DER HEM.
