De Abessynische Compagnie.
DE BILT
TERAARDEBESTELLING
Mr. J. CERRITSZ.
ECHTE WALES-ANTHRACIET
WOENSDAG 15 JANUARI 1936
HAARLEM'S DAGBLAD
2
W erkloosheidscij f ers.
Nog weinig hoopgevend.
De directeur van den rijksdienst der werk
loosheidsverzekering en arbeidsbemiddeling
deelt mede, dat in de week 23 t/m. 28 De
cember het aantal leden van ingevolge het
Werkloosheidsbesluit gesubsidieerde vereen!1
gingen bedroeg 539,400 (waarvan 74,300 land
arbeiders).
De we:kloosheid onder deze verzekerden be
droeg voor het geheel: in de week 23 t/m.
28 December 1935 39.5 pet.; in de vorige ver-
slagweek was dit 34 pet.
Laat men de landarbeiders buiten beschou
wing. dan bedroeg de werkloosheid onder de
overige 465.100 verzekerden: in de week 23
t/m. 28 December 1935 36.7 pet-.; in de vorige
verslagweek was dit 34.2 pet.
In vergelijking met vorige jaren zijn deze
cijfers zeer ongunstig, al heeft, vooral de
sneeuw wel invloed gehad. Bovendien is van
invloed geweest de stopzetting van de werk
verschaffingen in de verslagweek. De daarbij
betrokken verzekerden kwamen daardoor in
deze week als werkloos in de administratie
der werkloozenkassen voor. Dit is in weken,
waarin de werkverschaffingen zijn openge
steld, in den regel niet het geval, waardoor de
kasbesturen dan niet in staat zijn deze werk-
Jcozen in de gegevens welke zij verzamelen op
te nemen. Het gevolg is, dat vooral onder
de landarbeiders niet een geheel juist
beeld van den loop der werkloosheid in De
cember 1935 kon worden verkregen.
Bij 1060 organen van de openbare arbeids
bemiddeling stonden op 28 December in to
taal 487.457 werkzoekenden ingeschreven, on
der wie 462.218 mannen. Van deze werkzoe
kenden waren er 468,321 werkloos, onder wie
448,331 mannen.
ERFENISKWESTIE VOOR DE HAAGSCHE
RECHTBANK.
Voor de Haagsche rechtbank zijn Dinsdag
de pleidooien aangevangen in een zaak van
mevr. v. T. tegen haar broer dr. Rieth en tegen
notaris R. over een erfenis.
Dr. Kurt Rieth is een zeer bekende Duit-
sche diplomaat. Hij is ook in ons land een be
kende persoonlijkheid, die ten gevolge van fa
milie- en zakelijke relaties herhaaldelijk in
Nederland vertoeft. Dr. Rieth is Duitsch ge
zant te We enen geweest en zijn persoon heeft
in het middelpunt der belangstelling gestaan
in verband met zijn optreden tijdens den nazi
putch, waarvan bondskanselier Dulfuss het
slachtoffer is geworden. Hij is daarna uit
Weenen teruggeroepen.
Dinsdag is de advocaat van eischeresse aan
het woord geweest. Heden zou de tegenpartij
pleiten.
GEMEENTE -AMBTENAREN.
De Algemeene Vereeniging van Gemeente
ambtenaren te Haarlem houdt Donderdag
avond haar algemeene jaarvergadering in
hotel Lion d'Or
Er moet verkiezing van twee bestuursleden
plaats hebben, wegens periodiek aftreden
van de heeren T. van Barneveldt en F. M.
Aukes.
JUBILEUM C. LAGERWEY.
Heden is de heer C. Lagerwey, beekdrukker
bij de firma Joh. Enschedé en Zonen, 25 jaar
in dienst van deze firma. Hij werd vanmorgen
namens de afdeeling Koperdiepdruk hartelijk
toegesproken door den heer E. P. Koks en
namens de afdeeling Boekdrukkerij door den
heer A. van Heyningen. Van eerstgenoemde
afdeeling ontving de jubilaris een zilveren
horloge met ketting en van de laatste een
rooktafel en bloemen. In den loop van den
ochtend werd hij ten kantore van de firma
ontvangen, waar hem een geschenk onder
enveloppe werd overhandigd.
MAANDAG 20 JANUARI
'S MORGENS 10 UUR
BEGINT ONZE
ZIET ZATERDAG EN ZONDAG
DE ETALAGES HHH
ZATERDAG IS DE ZAAK GESLOTEN.
(Adv. Ingez. Med.)
Groote belangstelling uit de
moderne arbeidersbeweging.
In een groot gedeelte van de vorige oplaag
konden we nog het persoonlijk woord opne
men, waarmee Minister Slingenberg Dinsdag
middag aan de groeve van Mr. J. Gerritsz op
Westerveld zijn rede eindigde. De minister
sprak als volgt:
„Gerritsz en ik hebben elkaar leeren waar-
deeren en begrijpen en tusschen ons werd
een vriendschapsband geboren. De laatste
jaren heeft hij veel verloren zien gaan. maar
hij heeft kunnen zien. dat de kern van wat
verkregen werd bewaard gebleven is. Op
dezen mooien dag vol zonneschijn zien wij
hem ir. gedachten voor ons met ai zijn liefde
voor de natuur: dan zien wij hem in den
zomer bij de zee of In den winter op de ijs
baan. Ook in zijn gezin is hij gelukkig ge
weest. Het laatste jaar van zijn leven was
voor hem een zware beproeving. Weinigen
weten, hoe zwaar die was, maar ook weinigen
weten, hoe dapper en berustend hij die heeft
gedragen."
Tenslotte sprak de minister woorden van
troost tot de familie, Hij kan de droefheid
begrijpen, die haar treft, maar zij zal ge
voelens van dankbaarheid hebben, dat zij
hem als man en vader zooveel jaren moch
ten hebben. Ik wensch mr. Gerritsz toe een
vredige rust, die hij wol verdiend heeft."
Rede M. A. Reinalda.
De heer M. A. Reinalda sprak namens de ge-
heele moderne arbeidersbeweging in ons land.
„Nu wij hier voor het magistrale van den
dood het hoofd buigen", aldus de heer Rei
nalda, „wil ik namens de sociaal-democratie
en de moderne arbeidersbeweging getuigenis
afleggen van de gevoelens die ons, zijn ka
meraden in den strijd thans bezielen". Spre
ker ging in gedachten meer dan 30 jaren te
rug, toen de jonge intelligente Jan Gerritsz
„overkwam" en zich wierp in den strijd voor
de sociaal-democratie. „Onder ons zijn er
velen, die hem nu nog zien zooals hij toen
was, de jonge krachtige kenner van veel, wat
duister was voor anderen. Gerritsz had toen
wellicht reeds een niet al te krachtig lichaam
maar hij wierp zich met volle kracht in den
strijd. Elke gelegenheid greep hij aan om zijn
kennis te verbreiden over de groote schare.
Hij nam daartoe altijd de beste middelen ter
hand." Hierbij herinnerde spreker aan de op
richting van „De Wekker", die hij redigeerde
en waarmee hij avond aan avond colporteer
de, probeerende zijn inzichten te doen over
brengen op anderen. „Steeds stond hij klaar,
om arbeiders tegen hen aangedaan onrecht
te verdedigen. Als we thans zien, wat er
nu in het belang van de arbeiders kan
worden gedaan, is dit voor een groot deel te
danken aan wat Gerritsz reeds lang in zich
omdroeg. Hoe hebben we genoten van zijn
cursusvergaderingen of weekends, van zijn
ver vooruitzien den blik en zijn prachtig door
zicht in veel, wat toen nog duister was. An
deren", zoo vervolgde de heer Reinalda, „ge
tuigden van zijn werk in de maatschappij."
Spreker wilde getuigen van zijn werk voor de
beweging. „Menschen, die naast je hebben ge
staan in je mooien strijd voor de sociaal-demo
cratie. zullen getuigen dat je heel veel voor ons
bent geweest. Daarvoor zijn we je dankbaar,
een dankbaarheid, die we uitspreken namens
de sociaal-democratie en namens de groote
schaar van arbeiders, die door jouw klaar in
zicht gewonnen zijn. Als ik dit woord bij de
geopende groeve zeg, is dit niet alleen uit
dankbaarheid, maar ook om af te leggen de
belofte, dat jouw werk in jouw geest zal wor
den voortgezet."
Dr. H. E. van Gelder, van den Haag,
schetste als vriend de trouw en de opoffe
ringsgezindheid van den overledene voor zijn-
werk. Bijna 50 jaar geleden kwam spreker
naast Gerritsz op de schoolbanken en sinds
dien hebben zij elkaar niet uit het oog verlo
ren. Beter dan anderen wisten zijn vrienden,
hoe hij te strijden had tegen de moeilijkhe
den die hem zijn slechts schijnbaar krachtig
lichaam in den weg legde. Daarom zijn zijn
vrienden dankbaar en erkentelijk voor wat
hij heeft gegeven. Ook zijn gezin wil spreker
hierin betrekken, in de eerste plaats zijn
vrouw, die hem gesteund heeft in den strijd.
Wat zij verliest, kunnen wij het best beseffen,
aldus spreker. Jan Gerritsz gaat thans de
rust genieten, die hij ten volle heeft verdiend.
Zijn vrienden bewaren zijn nagedachtenis in
dankbaarheid en met eerbied.
ZAKEN ZIJN ZAKEN.
De beul van Polen, zekere heer Brown, heeft
een eisch tot schadeloosstelling ingediend
tegen de regeering. Immers, bij de jongste am
nestie in Polen zijn niet enkele 25.000 gevan
genen in vrijheid gesteld, maar ook zijn alle
doodvonnissen, uitgesproken wegens moorden,
gepleegd voor November li., in een andere
straf gewijzigd. Daar de beul nu voor iedere
terechtstelling afzonderlijk gehonoreerd wordt
beweert hij, dat hem'door de amnestie het
brood uit den mond gestooten is. Hij wenscht
dan ook, dat hem ook voor de niet terecht
gesteld ter dood veroordeelden het volle beuls-
loon wordt uitbetaald. (N.R.Ct.)
UIT DE PERS.
Een Nederlandsche Maatschappij in 1632-
AGENDA
WOENSDAG 15 JANUARI
Gebouw ,.De Nijverheid", Jansstraat 85:
Sam de Wolff voor de Alg. Ver. „Nooit meer
Oorlog" over „Oorlog en socialisme". 8.15 uur.
Gebouw Caecilia: Psychometrische avond
door mme. Dupois. 8.30 uur.
Pieter Kiesstraat 61: Alg. verg. v. aandeel-h.
der Mij. „Altijt Sorg" N.V. 7.30 uur.
Luxor Sound Theater: David Copperfield"
geprolongeerd. 2.30 uur en doorloopende
voorstelling van 7 tot 11.30 uur
Cinema Palace: „Kermis der IJdelheid" met
Miriam Hopkins. Op het tooneel: 4 Kentons
American combination. 2.30, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater: „Variété" met Anna-
bella en Hans Albers. Op het tooneel 6 Sarat-
tos, pyramiden. 2.30, 7 en 9.15 uur.
Frans Hals Theater: „Der Vogelhandier",
Popeye in „King of the mardi gras". 2.30, 7
en 9.15 urn-.
Prinsenhof: Raadsvergadering. 1.30 en 8.15
uur.
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 113 uur, behalve 's Maan
dags. Toegang vrij.
DONDERDAG 16 JANUARI
Gem. Concertgebouw: Concert- ..Zang en
Vriendschap". Solisten Ankie v. Wickevoort
Crommelin, Hanny Scheffelaar Klots. 8.15 u.
Broederkerk: Opwekkingssamenkomst. Spr.
J. Sevensma. 8 uur.
Prinsenhof Raadsvergadering 1.30 uur.
Bioscoopvoorstellingen des middags en des
avonds.
De aan Lord Robert Cecil
geweigerde toestemming.
We ontleenen aan een artikel in de Tele
graaf over de aan Lord Robert Cecil gewei
gerde vergunning om hier te lande te spreken
over het bombardement der Zweedsche am
bulance het volgende:
„Waarschijnlijk heeft men te 's-Graven-
hage niet zoo zeer bezwaar tegen de per
soonlijkheid van lord Robert Cecil, als wel
tegen de omgeving waarin hij in ons land
wilde optreden. Wij zijn daarentegen van
meening, dat zijn woord ieder milieu, waarin
hij- verschijnt, adelt. Dit is echter zeker, dat
de gedragslijn, die de regeering zichzelf heeft
voorgeschreven en waarop zij zich om lord
Robert Cecil het'spreken onmogelijk te maken,
beroept, in haar algemeenheid, niet te hand
haven valt. Zulk een gedragslijn kan nu en
dan het gewenschte motief leveren, om vreem
delingen, die men terecht in ons land niet
gaarne ziet, den mond te sluiten. Zij mag
echter niet zoo streng gehandhaafd worden,
dat men haar blindelings toepast, als ware
zij een artikel uit ons Wetboek van Straf
recht. Wij, Nederlanders, zijn een volk, dat ge
woon is internationaal te denken en dat bij
het zoeken van zijn geestelijk voedsel, geen
landsgrenzen kent. Dat de overheid buiten-
landschen raddraaiers het spreken belet, zal
iedereen billijken. Tot die categorie van onge-
wenschte elementen behoort lord Robert
Cecil geenszins en hij mag ook aan haar niet
wordea opgeofferd".
a f 2.25
WITTOP KONING - HAARLEM
HARMENJANSWEG 67A. TELEFOON 16100
(Adv. Ingez. Med.)
meldt:
Hoogste barometerstand
Muenchen.
Laagste barometerstand
Helsingfors.
en voorspelt:
Zwakken tot matigen Zuidelijken tot Ooste
lijken wind. Nevelig tot gedeeltelijk bewolkt.
Weinig of geen neerslag. Lichte tot matige
vorst des nachts. Overdag lichte dooi.
Uit het Buitenland
Weinig verandering
De beide minima in het Noorden en Oosten
vullen .verder op. In Zweden en het Ooste
lijk Oostzeegebied blijft de luchtdruk stijgen.
Een daalgebied, dat gisteren over IJsland trok,
ligt thans over de Noorsche zee, zoodat het
gebied der hoogste standen zich naar cen-
traal-Europa verplaatst. De depressie in het
Zuidwesten dringt voortdurend verder naar
het Oosten door en geeft regen in de Golf
van Biscaje. In Engeland en Beieren komt
plaatselijk matige vorst voor. In Zweden werd
de vorst minder streng. Alle bergtoppen in
Europa melden lage temperaturen. Geen
enkel station meldt neerslag van beteekenis.
Voor de naaste toekomst is weinig verande
ring in het heerschende weer te wachten.
Barometer
Stand van heden
Vorige stand
Neiging: Vooruit.
Opgave van:
Fa. A. FEDERMANN,
Groote Houtstraat 37,
Thermometer
15 Januari:
Hoogste gisteren 41 F.
Laagste heden nacht 36 F.
Hoogste heden tot 12 uur 40 F.
W. KUIPERS Zn., Opticiens
ZIJLSTRAAT 97 HAARLEM.
Leveranciers van ALLE ZIEKENFONDSEN
(Adv. Ingez. Med.)
ONTPLOFFING IN EEN JAPANSCHE MIJN.
TOKIO, 15 Januari (AN.P.) Op Hokkaido
heeft ten Noorden van Sapporo een zware
mijngasontploffing plaats gehad. Tot dus
ver zijn 18 dooden geborgen.
INGEZONDEN
Voor den inhoud dezer rubriek stélt de
Redactie zich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukken, geplaatst o/ niet
gepla'atst, wordt de kopij den inzender niet
teruggegeven.
V erkeersverbeteringen.
Terwijl Gasthuisvest en -singel des nachts
voor het motorverkeer zijn afgesloten, ten
behoeve van de rust der gasthuispatienten,
blijft op den Kleinen Houtweg en de Kam
pervest de tram haar waarschuwingssignalen
toebrullen aan het uit de zijstraten komende
verkeer, waarbij de zieken (en ook omwo
nenden) een ferm deel der geluiden mede
aanhooren. M.i. kan dit lawaai worden voor
komen door het aanbrengen van enkele licht
signalen op de hoeken der zijstraten, zoodat
de tram-bestuurders geen „zij"-verkeer be
hoeven te verwachten en hun signalen groo-
tendeels achterwege kunnen laten.
Op het Keninemerplein, als het zwarte asfalt
des avonds bij regenachtig weer, bijna- alle
licht opslorpt, terwijl de regen voor velerlei
weerspiegelingen zorgt, moet men soms plot
seling stoppen voor wielrijders en voetgangers
die uit de wir-war van licht en donker „op
duiken". Is !t niet mogelijk, voor hierdoor
ongelukken worden veroorzaakt, de staande
kanten der trottoirs en vluchtheuvels wit te
schilderen?
Hoogachtend,
D.
Drinkwatervervuiling.
Geachte redactie.
Schippers kunnen t-e Haarlem water krijgen
aan het havenkantoor, Koudenhorn. Het is
echter een alles behalve smakelijke geschie
denis daar water te halen, daar de water
slang over eeen vuilnisschuit gebracht moet
worden, om de schippers die met kleine
booten water kpmen halen, daaraan te hel
pen.
Er zijn schippers die met gesloten tonnen
komen, er zijn er echter ook die met open
teilen en emmers komen. Bij volkomen stil
weer gebeurt er niets, maar zoo gauw
steekt de wind op of daar begint de ramp:
asch en andere ingrediënten, waaien op en
slaan gedeeltelijk in de open vaten neer.
Dat is nog niet het ergste: meer malen
heb ik de waterslang uit de vuilnisschuit
moeten halen en eenmaal ontdekte ik niet-
ver van den mond der waterslang, een doode
rat. Besmettingsgevaar? Mogelijk, ik weet
het niet. Wel weet ik dat ik graag zou zien
dat er een eind aan deze onsmakelijke ge
schiedenis gemaakt wordt.
De vuilnisschuit zal enkele meters vooruit
of achteruit gehaald meoten worden.
Met dank voor de plaatsing,
J. A. PETERSON schip „1' Espero".
Haarlem, 9 Januari 1936.
(Bij informatie bleek ons, dat deze zaak
de aandacht heeftf van den directeur van
den Havendienst.)
Overigens maakt men er ons opmerkzaam
op, dat schippers, die met een watervat
komen, natuurlijk geen last van waterver
ontreiniging zullen hebben. Er zijn er ook
die komen met open emmers en teilen.
De Oost Indische- en de West Indische Com
pagnie zijix bekend genoemd, maar dat we ook
een Abessynische Compagnie hebben gehad,
dat zal den meesten onbekend zijn.
Die Abessynische Compagnie werd opge
richt in 1632 en al was haar maar een kort
bestaan beschoren, het zal toch in verband
met de gebeurtenissen van de laatste tijden
wel interessant zijn, haar geschiedenis eens
op te halen.
De heer van Beuningen van Helsdingen te
Bloemendaal was zoo vriendelijk mij zijn ar
tikelen over het geslacht Van Helsdingen, ge
publiceerd in de Wapenheraut ,.yan 1906, ter
inzage af te staan. Het navolgende werd daar
aan ontleend.
Een zekere Diricq van Helsdijngen was Gou
verneur Generaal van de Abessynische Com
pagnie die opgericht werd met medewerking
van den Graaf van Oost Friesland. Zetel van
de maatschappij was Emden, dat in dien tijd
geheel onder Nederlandschen invloed was en
waar sinds 1602 een geregelde bezetting der
Staatsche troepen lag. Waar Dirck van Hels
dingen werd geboren is niet bekend. Hij was
de zoon van Hendrik van Helsdingen en Maria
Pij 11 Dircksdr.
Hendrik van Helsdingen is bekend uit de
oproeren in Utrecht in 1610, waar hij burge
meester was van 25 Januari tot 28 April, waar
na hij smadelijk werd afgezet en verbannen.
Op den 21en Januari 1916 brak in Utrecht
een groote muiterij uit waarbij de bui'gemees-
ters Rijsenborch en Bodt werden afgezet en in
hun plaats Dirk Canter en Hendrik van Hels
dingen werden gekozen. Het was een rumoerig
burgemeesterschap en de samenzweringen
waren niet van de lucht. Het eindigde ermee
dat Canter en Hendrik van Helsdingen in de
kerker terecht kwamen met een aantal sa
menzweerders. Van deze gevangenen werden
er verscheldenen op de meest gruwelijke ma
nier gemarteld. Of Hendrik van Helsdingen
daaronder behoorde schijnt niet vast te staan;
Canter verklaart van zichzelf dat hij met ge
scheurd hemd aan den geesel- en folterpaal
heeft gestaan. Op een schavot voor het stad
huis werden zij tenslotte één voor één voor
gevoerd en verbannen met verbeurdverklaring
hunner goederen. Bij Canter en van Hels
dingen werd de bepaling gemaakt dat de helft
daarbij niet mocht wordeix overschreden.
Het spreekt wel vanzelf dat deze gebeurte
nissen druk werden besproken, waardoor de
familienaam in opspraak kwam, zoodat het
een rust was dat door den dood van Hendrik
van Helsdingen in 1612 te Amsterdam en den
verkoop van het geconfisqueerde gedeelte zij
ner goederen, deze zaak een einde nam. Op
merkelijk is het, dat eerst na den dood van
Hendrik werd overgegaan tot confisquatie van
zijn goederen.
Nu zou men denken, dat een relatie met
dezen Hendrik geen aanbeveling zou zijn ge
weest, vooral wanneer men den inhoud kent
van een placaat der Staten van Utrecht d.d.
11 Mei 1612 waarbij verboden wordt „deze
borgers te logeren ofte herbergen in 't Sticht
van Utrecht", erger nog: „ende die een aen-
brocht ofte creech die soude 200 gulden heb
ben".
Op 17 Augustus meenen de Staten-Generaal
dat dit nog niet scherp genoeg gesteld is en
verbiedt nu „op de boete van 100 guldens
d'eerste reijse, de tweede reijse 200 guldens"
lien of hun goederen te herbergen of zelfs
ook maar te vervoeren. Tevens wordt meer een
prijs op hun aanhouding gesteld. „Men sal
voor één crijgen 100 halve rijders in de Ne
derlanden geslagen, die haer tot Utrecht sal
getelt worden, die nu gelden 5 gulden 8 stuver,
is omtrent gelijck aen de som vijfhondert ende
veertich gulden".
Zooveel te meer verbazing wekt het dan ook
dat een der aanbevelingen, waarop zijn zoon
Dirck tot Bewindhebber van de West-Indische
Compagnie wordt aangesteld, juist het feit is
dat hij zoon is van een burgemeester van
Utrecht.
(Aangesteld op 9 Mei 1927, volgens resolu
tie der Vroedschap van Utrecht; „onder het
cachet derselve stadt, als dewelcke, hij Hels
dingen, in Indiën geweest was, en (de) zee-
vaert wel verstonde, daerbij een soon van een
Borgemeester deser stad").
Dirck zag ook al kans om duchtig in de op
positie te raken, want reeds in 1630 trad hij
als bewindhebber af, nadat tusschen hem en
de medebewindhebbers hoogloopende geschil
len gerezen waren. Vlak daarna maakte hij
zich reisvaardig om een tochtnaar Abes-
sy nië te maken, vergezeld door Ovitius Ab
be ma.
Waarschijnlijk heeft zijn oneenigheld met
de West Indische Cie. Dirck ertoe gebracht
een nieuw arbeidsveld te zoeken, want hij
schijnt een voortvarend man te zijn geweest,
vol van ondernemingsgeest. Deze tocht ge
schiedde op verzoek en onder steun van den
graaf van Oost Friesland.
Bijzonderheden over deze onderzoekings-
reis ontbreken, maar het schijnt dat het rap
port gunstig was, want op den 23en September
1632 komt ten overstaan van notaris Wolf
hard Zwaerdecroon te Utrecht, volgende acte
tot stand:
den E(delen) Diderick van Helsdingen, Ge-
nerael van de Abissinische Comp(agn)ie, van
wegen Zijne Graeff (elicke) Doorluch-
(ticheijt) van Oost-Frieslant, mij not(ari)o
weibekent.
Constitueerde ende maecte machtlch in
crachte deses den E. Johan de Prindre, sijnen
substituyt ende directeur van (de) selve
comp(ag)ni omme uyt sijns comp(aran)ts na
me, ende van wegen Sijne voorgemelde Door-
l(uchticheijt), te bevorderen de inteijekge-
ningen vant Octroy, bij zijne voorgemelte
D(oorluchticheij)t gegeven, ende d'articulen
tot oprichtinge van de voors. comp(ag)nie in
druck uytgegeven. Ratificeren!detgene airede
bij den voorn sijnen geconstitueerde gedaen is
ende beloven (de) voorts de rato, onder ver
bant als na rechten.
Aldus gedaen tUtr(echt) ten huyse van
(den) E. Diderick Pijl, wijncoper, stende aent
Oude Kerckhoff, ter p(rese)ntie van (den)
selven ende Wouter van Wede, beijde borgers
alhier, als getuygen hiertoe versocht die dese,
neffens den comp(aran)t ende mij not(ari)o,
ond(erteeken)t hebben ten jare ende dage
voors".
Diderick Pijl was de schoonvader van Dirck,
die met Aeltien Pijl gehuwd was.
Dat de compagnie slechts zoo kort heeft be
staan, zal waarschijnlijk liggen aan het feit,
dat hier Hollandsch geld werd gevraagd voor
een overzeesche onderixeming, wier zetel bui
ten de grenzen der Republiek lag (Emden),
al was deze stad dan grootendeels onder Ne
derlandschen invloed.
Buitendien waren de Staten der Nederland
sche Gewesten niet zeer ingenomen met de
oprichting der Abessynische Compagnie, wat
blijkt uit de volgende aanhaling uit het werk
van den heer Hend. C. Diferee: „de geschiede
nis van den Nederlandschen Handel";
„Toch heeft zelfs de havenplaats (Emden)
een oogenblik de bezorgdheid der Staten gaan
de gemaakt, toen daar in 1632 eene Abessy
nische Maatschappij werd opgericht met het
doel, handel op Oost-Indië te drijven, welke
onderneming echter spoedig door gebrek aan
ondersteuning te niet ging".
De heer Diferee vergist zich echter waar
hij schrijft dat het doel der maatschappij was
om handel op Oost Indië te drijven, dit moet
zijn Nubië, zooals blijkt uit de notarieele
acte d.d. 3 October 1631, voor notaris Wolfhard
Zwaerdecroon verleden:
„Diderick van Helsdingen, out Bewindheb
ber van de West Indische Comp(ag)nie tot
Amsterdam, ende Ovitius Abbema, verclaerden
alsoo, dat Zijne Gen(ade) den Grave van
Oostvrïeslant van meninge was, door hun com
parant) en te doen oprichten sekere com-
p(ag)nie, omme op Zijne Genades ïxame te
negotieeren op sekere partijen van Nubia
deserta ende andere plaetsen daer omtrent,
waertoe sij comp(aran)ten eerstdaechs ver
hopen jeder in sijn qualité, van Sijne voorge
melde Gen fade) n, commissie ende Octroy te
sullen impetreren".
In het Rijksarchief te 's-Gravenhage is nog
het volgende te vinden over de Abissinische
Compagnie:
fol. 6V. Sijn gelesen: Twee distincte Missiven
van Haere Ho.Mo., d'eene dato 3 Oct. 1630
aende Vergaderinge van de seventhiene, ende
dander, dato 5 February 1631, aen de Camer
van Amsterdam, nevens sekere requeste aen
Haere Ho.Mo. gepresenteerd bij Dirck van
Helsdingen, omme te mogen beeomen octroij
vande negatie in den Lande van Abissina, an
ders genaemt: Paep Jans Landt, beoosten de
Cape de bonne Esperance, waerop gedelibe-
reert sijnde goet gevonden is: door de Gecom-
mitteerdens van de Comp., nae tsclxeijden
van de vergadering, nae den Hage gaende,
Hare Ho.Mo., daerop bericht te doen, ende
int minste, om hem redenen daer toe te ver
staan, welken volgende, zoo op dese, als mede
alle andere saecken, inden Hage te bevorde
ren, en in deze vergaderinge voorgevallen enz.
Resolutiën Staten Generaal 1631, pak. 140:
Dirk van Helsdingen vraagt octrooi om te mo
gen handelen op de landen van Missina an
ders genaempt Paep Jans lant, gelegen beoos
ten de Cabo de bona Spirante, Niet gecon
senteerd.
interessant is nog een brief d.d. 9 Juli 1637
van de Bewindhebbers der O. I. Compagnie
aan de Staten Generaal (ontleend aan „Cor
nells Buijsero te Bantam 1616-1618. Zijn brie
ven en journaal." door Dr. J. W. IJzerman.
Blz. 182).
„Soo oock voor desen eenen Diricq van Hels
dijngen, onder den titel van Abissinsche
Compie sijne Ge(nade) den Grave van Oost-
Vrieslandt wijsgemaaekt hadde, dat aldaar in
de landen van Abissina (anders genaampt
Paep Jans landt) goude minen en meer an
dere rijekdommen souden te vinden sijn"....
„maer gelijck het desseijn van de voorn. Hels
dingen eigentlijck was, omme met eenighe
seheepen in see te geraacken ende int Roode
Meer op der Mooren scheepen en goederen te
rooven, soo gelooven wij mede, dat desen Jan
Bruystenssijn handel op die maniere we
der soude soucken te drijven" enz.
Dirck van Helsdingen is dus wel heel ver
keerd beoordeeld door zijn tijdgenooten, of
zou hij maar naar die schatten in Abessynië
hebben geraden?
Had men hem serieus genomen, dan hadden
we nu misschien nimmer een Italiaansch-
Abessynisch geschil gehad!
HELEN DE BALBIAN VERSTER
Voorbeurs te Amsterdam.
Het feit, dat de goudvoorraad van de Ned.
Bank wederom is toegenomen, terwijl daar
tegenover de bankblljettencirculatie aanmer
kelijk is ingekrompen, waardoor de technische
positie van den gulden wederom sterker is
geworden, oefende op de wisselmarkt heden
hoegenaamd geen invloed uit. Integendeel
waren de ponden aan den vasten kant, ter
wijl ook de dollars zich iets verder konden
herstellen van het dezer dagen geleden vpr-
lies. De francs waren weinig veranderd, doch
in ieder geval toch niet hooger. De prijsver
schillen waren ontoeteekenend en de omzetten
waren klein.
De effectenhandel had wederom niet veel
te beteekenen. De belangstelling concentreer
de zich hoofdzakelijk op suikerwaarden en
aandeelen in Indische cultuurbanken.
De koersstijging vond echter geen verderen
voortgang. Naar het scheen was er blijkbaar
eenig materiaal aan de markt. HVA waren
nauwelijks prijshoudend. Groote koersver
schillen behoefden echter niet te worden op-
geteekend. Philips konden zich handhaven,
Koninklijke waren prijshoudend. In Ameri-
kaansche fondsen ging niet veel om.
DAMES-HOCKEY.
DE DISTRICTSWEDSTRIJDEN.
De op 15 December wegens vorst uitgestelde
districtswedstiijden zullen thans a.s. Zondag
op de velden van S. C. H. C. te Bilthoven
worden gespeeld.
In de Westelijke elftallen zijn eenige wijzi
gingen noodzakelijk gebleken, zoodat de
samenstelling thans is:
NoordWest*
Doel: H. Andreas (B.D.H.C.)
Achter: L. Houtappel (Amsterdam), N.N.
Midden: A. de Vletter, D. v. d. Velde, E.
Leendertz (allen B.D.H.C.)
Voor: E. Faber, (Amsterdam), O. Kok,
(Hilversum), P. v. Grinsoen (Amsterdam).
N. v. d. Br andeier (BJD.H.C.), N. Hofland
(Gooi)
ZuidWest
Doel: L. Molhuysen (H.D.M.)
Achter: T. Broese v. Groenau, Kieviten)
M. Rollin Couquerque (H.O.C.)
Midden: de Marez Oyens (B.H.V.), J. Vreede
(Rood iWt), Smithuyzen (Amsterdam.)
Voor: Bruigom (H.H.D.C.), v. Tonderen,
Leiden), Kierdorff (H.D11., N. Teilegen
HJÏ.IJ.C.), E. Exalto (HJLIJ.C.)
In het Noord-Westelijk elftal stond mej.
G. Meevers (Gooi) opgesteld; zij moet echter
wegens vertrek naar Indië vervangen worden
De districtswedstrijden voor de jeugdelf-
tallen, die aanvankelijk gelijktijdig waren
vastgesteld, gaan a.s. Zondag niet door.
Daarvoor wordt later een speciale dag ge
organiseerd.
De proefwedstrijden, waaraan meer dan
twee elftallen zullen deelnemen, zijn nu vast
gesteld op 9 Februari.
770.3 m.M. te
749.7 m.M. te
767 m.M.
766 m.M.
Opticien
Haarlem
