THIJS IJS IN DE KNEL
Itaiiaansche bombardementen aan het
noordelijke front.
b\oVk
een
O *o0o
e*a*e*'
Gif- en mosterdgassen
strijdmiddel der Italianen?
Engeland en het Italiaansch—
Abessynische conflict.
Waf ons te doen staat.
WOENSDAG 15 JANUARI '1936
HA A RL'EM'S DAG BE AD
4
De strijd in Abessynië
Sokota in vlammen.
Kerk tijdens den dienst in
gevlogen.
brand
Een Abessynisch communiqué uit
Dessie meldt, dat het gebied ten
noorden van Sokota voortdurend ge
bombardeerd wordt, sedert de Italia
nen daar den aftocht hebben moeten
blazen, aldus verneemt Reuter. Op
10 Januari hebben Itaiiaansche vlieg
tuigen het op ongeveer 100 K.M. ten
zuiden van Makalle gelegen Sokota
gebombardeerd en in brand gestoken.
O.a. wierpen zij drie groote gifgas-
bommen, als gevolg waarvan 10 Abes-
syniërs blind werden, en 5 anderen
over het geheele lichaam brandwon
den opliepen. In hetzelfde plaatsje is
de H. Mariakerk door bommen ver
woest en in vlammen opgegaan. Tien
personen, die onder de puinhopen
werden begraven, zijn aan hun ver
wondingen bezweken. Acht anderen
werden zwaar gewond.
In Abessynische kringen wijst men er op,
dat de Italianen, die te Dessie krijgsgevangen
zijn gemaakt, verklaard hebben, dat de gene
rale staf het in brand' steken van dorpen en
kerken in Tigré en het- buitmaken van vee en
levensmiddelen heeft toegestaan, doch uit
sluitend door de inheemsche troepen
Te Addis Abeba zijn de volgende bijzonder
heden ontvangen:
Reeds eenige dagen, feitelijk sinds de Ita
lianen met terugtrekkende bewegingen be
gonnen zijn, hebben Itaiiaansche bombarde
mentsvliegtuigen de stad bestookt. Thans is
er van de geheele stad vrijwel niets meer
over. Bij de bombardementen werd ook ge
bruik gemaakt van gasbommen. Zoo werden
kort nadat een eskader wederom een aantal
gewone bommen op de stad en de omgeving
had geworpen, door een terugkeerend vlieg
tuig drie groote gasbommen neergeworpen,
die onder de niets vermoedende bevolking, die
na het aftrekken der vliegtuigen naar de gra
naattrechters was gaan kijken, groote ellende
hebben veroorzaakt. Tien personen werden
door het gas blind, terwijl vele anderen zware
brandwonden bekwamen. De vernielde kerk
was gewijd aan de Heilige Maria. De bommen
vielen op het bedehuis juist op het oogenblik
dat daar vele geloovigen aanwezig waren.
Tien dezer kerkbezoekers zouden letterlijk in
stukken zijn gescheurd, terwijl acht anderen
zwaar gewond werden.
Over het algemeen kan gezegd worden, dat
de activiteit der Itaiiaansche vliegers aan het
noordelijk front dagelijks toeneemt. Gister
morgen is wederom een vliegtuig gezien ten
oosten van Makalle. Twee andere toestellen
vlogen over het in de richting van de Soedan-
grens gelegen gebied van Amba Birkoetan.
Nasiboe richt zich tot generaal Graziani.
Als gevolg van de pamfletten, welke de
Italianen uit hun vliegtuigen op verschillen
de punten van Ogaden hebben laten vallen,
waai in zij aankondigen tot repressailles over
te zullen gaan in verband met de beweerde
wreedheden van de Abessynlërs, heeft dedjas
Nasiboe, de bevelhebber van de Abessynische
strijdmacht in Ogaden, een boodschap ge
zonden aan generaad Graziani, waarin wordt
gezegd:
,.De negus heeft kort geleden de Abessyni
sche soldaten bevolen gevangenen te eerbie
digen. De Itaiiaansche piloot werd onthoofd
door boeren in Somaliland. Ik wil in tegen
deel uw aandacht vestigen op bombardemen
ten in Ogaden door Itaiiaansche vliegtuigen,
waarbij zieken, ouden van dagen, vrouwen en
kinderen werden gedood. Roode Kruis-am-
bulances werden vernield en waarbij gebruik
werd gemaakt van gas.
Hierdoor wordt de eer van Italië bezoedeld.
Niettegenstaande deze schending van de
corlogsgebruiken door de Itaiiaansche solda
ten. zullen de Abessyniërs voortgaan hun
gebied tot het laatste oogenblik te verdedigen
en deze schendingen aan den Volkenbond be
kend te maken."
Strijd bij Aksoem en
en Makalle duurt voort.
Nog steeds woedt de strijd om de beide
steden Aksoem en Makalle in onverminder
de mate voort en de gespannen verwachting
omtrent den afloop van deze felle worsteling
stijgt in de Abessynische hoofdstad meer en
meer. Een onophoudelijke stroom van over
winningsgeruchten houdt de opwinding
gaande, maar maakt het moeilijk een nauw
keurig beeld te krijgen van de actueele ont
wikkeling van de strijdoperaties.
Uit hetgeen gisteren alhier verluidde, kan
als het waarschijnlijkste gemeld worden, dat
de positie van Aksoem voor de Italianen in
derdaad moeilijk houdbaar schijnt te wor
den. Zoo wordt gemeld, dat de linkervleugel
van het noordelijke Abessynische leger aan
de Westzijde er in geslaagd is voorbij de
stad te trekken en zich thans op 10 K.M.
achter den rug van den vijand, die hier
gelegerd is. bevindt. Wanneer dit waar blijkt,
is dit een bericht van groot belang, aange
zien dan de verzorging van het garnizoen
van Aksoem met levensmiddelen en munitie
door de Abessyniërs zou worden afgesneden.
Verder wordt gemeld, dat Ras Seyoem met
zijn troepen den berg Galila, op 20 K.M.
ten Zuid-Oosten van Aksoem bereikt heef:,
zoodat een aanval op de Heilige Stad gericht
kan worden van twee kanten tegelijk, het
geen tot een beslissend gevecht zou kunnen
leiden.
Wat Makalle betreft, in de hoofdstad
deden Dinsdagmorgen wederom geruchten
de ronde, die met stelligheid den val der
stad wisten te melden. Hieraan werd toege
voegd, dat de Italianen langzaam u!t de
voorste stellingen terugtrekken, zonder meer
strijd te leveren, aangezien de 'srzorging
der troepen met levensmiddelen en munitie
door den uiterst slechten toestand der wegen
achter Makalle het aangaan van groote ge
vechten onmogelijk maakt en deze gevechten
bij een standhouden niet vermeden zouden
kunnen worden.
Zweedsohe protestnota
te Rome overhandigd.
De Zweedsche minister van buiten
landsche zaken heeft medegedeeld, dat
de Zweedsche gezant te Rome, Dinsdag
de Itaiiaansche regeering een nota heeft
overhandigd in verband met het Itaiiaan
sche bombardement op de Zweedsche
Roode Kruis-ambulance bij Dolo.
In deze nota wordt o.m. verklaard: De
Zweedsche regeering heeft de overtuiging,
dat de Zweedsche ambulance het doelwit is
geworden van een directen aanval door de
Itaiiaansche vliegers.
Aangezien het hier Zweedsche onderdanen
betreft, die in overeenstemming met. he*
Verdrag van 1929 inzake de verbetering va1
de situatie ven in een oorlog gewonden en
zieken, een humanitair werk verrichtten,
welke door Itaiiaansche vliegers werden aan
gevallen, ziet de Zweedsche regeering zich
verplicht tegen dit incident bij de Italiaan'
scbe regeering zeer krachtig te protesteer en.
Nopens de werkzaamheid der Zweedsche
ambulance is niet gebleken, dat zij zich heeft
schuldig gemaakt aan het misbruiken van
het Roode Kruisteeken. Alle desbetreffende
suggesties zijn door de Zweedsche leden der
ambulance met nadruk onjuist genoemd.
De Zweedsche regeering heeft geen
aanleiding te twijfelen aan de waarach
tigheid van deze Zweedsche getuigenver
klaringen.
De Zweedsche regeering neemt kennis
van het leedwezen der Itaiiaansche re-
reering, dat Zweedsche onderdanen door
het bombardement zijn getroffen en ver
wacht, dat een onderzoek naar de ver
antwoordelijkheid voor het bombarde
ment met spoed door Italië zal worden
ingesteld.
De Zweedsche regeering behoudt zich het
recht voor haar eischen, welke zij ge
rechtvaardigd acht, later kenbaar te
maken.
Duitschland.
Geschil tusschen bisschop
Zaenker en Kerrl bijgelegd.
Naar thans gemeld wordt heeft rijksmi
nister Kerrl op 10 Januari een onderhoud
gehad met den bisschop van Breslau, dr.
Zaenker. De bespreking vond plaats in te
genwoordigheid van den voorzitter der Evan
gelische landelijke kerkcommissie en van le
den der Silezische provinciale kerkcommis
sie.
Naar het Duitsche Nieuwsbureau meldt,
heeft Zaenker zijn leedwezen betuigd over de
jongste gebeurtenissen bij de theologische
examens in Silezië en zich zonder voorbehoud
bereid verklaard, met de provinciale com
missie samen te werken onder leiding dei-
landelijke commissie op de basis der thans
geldende verordeningen.
Minister Kerrl heeft daarop verklaard, dat
hij afziet van de voorbereiding van een dis
ciplinaire vervolging tegen den Evangeli-
schen bisschop, met het oog op de verzeke
ring, door Zaenker gegeven, en op den vrede
in' de kerk.
Rusland.
Militaire uitgaven voor 1936 op
14.8 milliard begroot.
In de Dinsdag te Moskou gehouden zitting
van het Executieve Comité is beraadslaagd
over de begrooting voor 1936.
Vervolgens werd een resolutie aangenomen,
waarbij de Centrale Executieve de binnen-
en buitenlandsche politiek der regeering en
de plannen voor 1936 bekrachtigt.
In de avondzitting, welke wederom werd
bijgewoond door Stalin, hield de Volkscom
missaris van Financiën, Krinko, zijn begroo-
tingsrede voering.
Grinko zeide, dat de Sovjet Unie door de
Stachanow-beweging haar productie op be
langrijke wijze heeft kunnen vergrooten,
waardoor de staatsinkomsten aanzienlijk
kunnen worden verhoogd.
Diopha zal U helpen. 'Dit
krachtig werkende D vitamine
preparaat voedt Uw levens
kracht, staalt Uw zenuwen en
verhoogt Uw energie.
Diopha maakt dat U langer,
jen intensiever kunt studeeren.
Prijs per bus, voor een maand,
0.60.
diopha'
EEN BRON VAN KRACHT EN GEZONDHEID
(Adv. IngezMedJ
Grinko herinnerde er aan, dat de begroo
ting voor militaire doeleinden voor het finan-
cieele jaar 1935 6V2 milliard roebel had be
dragen.
Het Volkscommissariaat voor Landsverde
diging der Sovjet Unie heeft, na goedkeuring
der suppletoire begrooting, in het geheel 8.2
milliard roebel uitgegeven.
De militaire begrooting voor 1936
voorziet in uitgaven tot een bedrag
van 14.8 milliard roebel.
(Van onzen correspondent Stuart Emeny).
DE09Ié, Dinsdagavond.
Omdat de Italianen zich aan het noorde
lijke front in het nauwgedreven voelen, zijn
zij tot het gebruiken van mosterdgas over
gegaan. De Abessynische troepen, zoowel als
de burgerbevolking, lijden aan ernstige
brandwonden, blaren en zweren.
Vandaag is hier -bericht ontvangen om
trent een door Itaiiaansche bombardements
vliegtuigen uitgevoerden aanval op Sokota.
een belangrijk marktcentrum ongeveer 60
mijl ten zuid-westen van Makalle.
Hevige verwoestingen zouden daarbij zijn
aangericht en volgens de berichten zijn tien
personen gedood door bommen, die op de
kerk neerregenden, welke daarop in brand
vloog Verscheidene personen liepen ernstige
brandwonden op of verloren hun gezichts
vermogen ten gevolge van het gas.
Behalve Sokota werd ook Annele in het
district Ogaden gebombardeerd en hier wer
den eveneens gasbommen gebruikt.
Itaiiaansche soldaten, die door de Abes
syniërs gevangen genomen zijn, deelen mede,
dat de Italianen op hun terugtocht aan het
noordelijke front dorpen en kerken achter
zich in brand steken.
Drie-motorige Itaiiaansche bombardements
vliegtuigen doken vandaag plotseling uit een
wolkbank boven Dessié te voorschijn en
vlogen vlak boven mijn tent.
Zij voerden geen enkel herkenningsteeken.
hetgeen tegen de internationale regelingen
indruischt. Zij lieten nergens bommen val
len.
Men vermoedt, dat zij trachtten de be
wegingen van den keizer op het spoor te
komen, daar zij eveneens boven andere steden
in de buurt van Dessié gesignaleerd is.
(Copyright News Chronicle-A.N.P.)
ONZE DACELIJKSCHE KINDERVERTELLINC.
Eenzaam en verlaten zit Thijs hier zijn lot af te wachten en dat hij
nu niet bepaald vroolijk gestemd is, kun je begrijpen. In gedachten
ziet hij al hoe hij straks naar de markt gebracht wordt om als varken
verhandeld te worden.... en daarna, brrrr, hij moet er niet aan
denken!
„Toch ben ik nog niet verloren," denkt Thijs, „zoo gauw laat ik me
niet van de wijs brengen. Als ik de kans maar krijg
Dan wordt Thijs ineens uit zijn mijmering opgeschrikt, want hij
hoort iemand naderbij komen. Het is de booze Klabbas, die hem ont
voerd heeft en hem door Tani de heks in een varken heeft laten
omtooveren. Een groote mand draagt hij met zich mee. Thijs wacht
in spanning op de dingen, die komen.
Het Britsche volk als verdediger van het collectieve stelsel
Door the Rt. Hon. C. R. Attlee, M. P
De leider der Britsche Oppositie en
leider der Labourpartij zet in dit ai'tikel
zijn inzichten uiteen.
De gebeurtenissen, die in het Engelsche
parlement zijn voorgevallen, zullen vermoe
delijk heel wat verwarring in andere landen
teweeggebracht hebben en wellicht toege
schreven worden aan het onpedllbare karak
ter van de eilandlbevolking. Sommige menr
schen zuilen de een of andere duistere poli
tieke oorzaak trachten te vinden voor den
plotselingen storm, die om de voorgestelde
en bij toeval gepubliceerde vredesvoorstellen
losgebarsten is. De zaak laa't ziich evenwel
gemakkelijk uitleggen.
In Engeland kan geen enkele regeering
zich veroorlooven de openbare meening te
beleedigen. Een regeering, die juist frisch en
met een groote meerderheid achter zich uit
de verkiezingen te voorschijn was gekomen
en die zich voor een aantal jaren een veilige
macht scheen te hebben veroverd, zag zich
lijnrecht tegenover een crisis geplaatst, om
dat zij naar de meening van de groote meer
derheid der kiezers een politiek volgde
tegengesteld aan den uitgesproken wil van
het volk.
De leden voelden het gewicht van deze
publieke opinie en dorsten er niet tegenin
te gaan. De regeering boog zich onder den
storm. Het was een prachtig bewijs van de
macht van een volk in eeen democratisch
land.
Men beseft op het vasteland nog niet
altijd, hoe sterk het begrip voor den Volken
bond zich in het Britsche volk geworteld
heeft. Sinds den wereldoorlog heeft de leer
stelling. dat de collectieve veiligheid de
eenige weg is ter voorkoming van een
nieuwen oorlog, zich naar alle kanten ver
spreid. De kerken, de Britsche Volkenbonds-
vereeniging en vele andere soortgelijke»
organisaties hebben de principes van den
Volkenbond ondere de mannen en vrouwen
van alle rangen en standen bekend gemaakt:
De Labourpartij heeft het beginsel der loyali
teit- aan den Volkenbond tot de basis van
haar buitenlandsche politiek gemaakt. De
•steun aan den Volkenbond heeft voor me
nigeen haast het aspect aangenomen van
een religieuze doctrine. Het Britsche volk
■al wordt het dan ook als een natie van
■winkeliers beschouwd reageert zeer spoe
dig op een ethisch ideaal. De gedachte van
een wereldorganisatie voor den vrede en de
vervanging van het Geweld door de Wette
lijkheid heeft bij de Britten dat soort
enthousiasme verworven, dat elders is uitge-
loopen in de kanalen van het nationalisme.
De vredesenquète, die elf millioen stem
men vóór de ondersteuning van den Volken
bond opleverde was een der dwingende fac
toren welke leidden tot de beroemde rede van
Sir Samul Hoare te Genève. Bij de onlangs
gehouden algemeene verkiezingen vormde
„krachtige ondersteuning van den Volken
bond" het belangrijkste deel van de re-
geeringsleutzen en daaraan danken vele leden
hxrn zetel in het parlement.
Als de religie als één kant van het Britsche
karakter wordt beschouwd vormt de sport
een anderen kant. Het Britsche volk houdt
van spelen, waarin „Fair Play" de voornaam
ste factor vormt. Hun is geleerd bewondering
te hebben voor een zwakke ploeg, die tegen
een sterkere stand houdt. Ge begaat een
ernstig feit, wanneer ge degenen, wier zijde
u gekozen hebt, in den steek laat. Toen men
dan ook ontdekte, dat de regeering, in plaats
van de Volkenbondsbeginselen te steunen en
het slachtoffer van den aanval door collec
tieve actie te helpen, een plan had ontwor
pen. volgens hetwelk groote stukken van
Abessynië aan den aanvaller zouden komen
in ruil voor een belachelijke concessie, toen
begrepen de Britsche mannen en vrouwen,
dat hun land den Volkenbond en de Abes
syniërs had losgelaten en dat hun regeering
de eer van de natie had geschonden.
De trouwe aanhanger van den Volkenbond
begreep, dat zulk een regeling het einde van
<de collectieve veiligheid beteekende, mis
schien zelfs het einde van den Volkenbond
als instrument voor den vrede. De meer con
servatief georiënteerden voelden zich be
schaamd en begrepen, dat de goede naam
van hun land te schande was gemaakt. Al
len waren het er over eens, dat er trouw
breuk tegenover het land gepleegd was. De
eenige groep, die de houding der regeering
•goedkeurde, was die der uiterste imperia
listen, die de sancties verwerpen §n scep
tisch staan tegenover de principes va.11 den
Volkenbond. Om aan den storm weerstand te
kunnen bieden werd het noodzakelijk ge
acht den minister van buitenlandsche zaken
overboord te zetten en bij monde van den
•Eersten Minister om vergeving voor de be
gane, grove vergissing te vragen.
Zuiver beschouwd zou het voorgevallene
het aanzien van Groot-Brittannië moeten
verhoogen. Regeeringen komen en gaan.
Hoofdzaak in een democratisch land is
wat het volk denkt. Duidelijk is aangetoond,
dat Groot-Brittannië loyaal tegenover de
Volkenbondsbeginselen staat en gereed is deze
in tijden van crisis krachtigen bijstand te
bieden. Gedreven door het verlangen den
oorlog te beëindigen en den vrede te hand
haven heeft het Britsche instinct terecht
een regeling verworpen, die voor iederën
volgeling van de Geweldspolitiek een aanspo
ring inhield datgene van een zwakkeren buur
te nemen, wat hij zich door bedreiging of
machtsmisbruik kan toeëigenen.
Wat moet er thans gedaan worden? Het
Engelsche volk zal van zijn regeering ver
wachten, dat zij op resolute wijze de politiek
der Wettigheid zal volgen door het opleggen
van economische sancties. Dit is niet de pri
maire taak van een of twee naties, maar van
alle. Het is de veiligheid van alle staten bin
nen de grens der collectieve veiligheid be
lichaamd in den Volkenbond, welke op het
spel staat. De bedreiging door een aanvaller
van elk Statenlid, dat loyaal de politiek van
den Volkenbond ten uitvoer brengt, moet
door de gezamenlijke actie van allen beant
woord worden. Ik geloof niet dat één aanval
ler zoo dom zal zijn den Volkenbond te tar
ten, als hij weet dat de leden gereed staan
het aldus bedreigde land te hulp te komen.
De benoeming van den heer Eden tot mi
nister van Buitenlandsche zaken schijnt er
op te duiden, dat de regeering de les ter harte
genomen heeft en dat iedere toekomstige po
ging om een einde te maken aan den oorlog
in Afrika, waarnaar wij alle verlangen, geba
seerd moet zijn op voorwaarden, wélke in
overeenstemming zijn met het Covenant.
C. R. Attlee.
De oplossing van de Italiaansch-Abessyni
sche crisis is niet voldoende. De Labourpartij
heeft altijd erkend, dat het noodzakelijk is
de oorzaken die het ontstaan van oorlog ten
gevolge hebben, onder de oogen te zien.
Achter den aanval van Italië en de mogelij
ke aanvallen van andere landen ligt het diep
gewortelde kwaad van een verouderd systeem,
dat voortkomt uit de factor gebi'ek. In een
wereld, waar op het oogenblik de mogelijk
heid tot welvaart voor alle volken bestaat,
wanneer de bronnen der wetenschap aan
gewend worden voor de natuurlijke bronnen,
blijven de leerstellingen van imperialisme,
economisch nationalisme en concurrentie de
geesten van hen, die het bewind voeren in de
voornaamste landen van de wei-eld, beheer-
schen. Men denkt nog steeds, dat een volk al-'
leen welvarend kan worden door het ver
overen van land en dat te exploiteeren en
dat het voordeel van den een slechts bereikt
kan worden ten koste van den ander. Als ge
volg van deze gevaarlijke waanvoorstelling
is de wereld zich aan het gewapenen. De
wereld heeft op het oogenblik dringend be
hoefte aan aller sa,menwerking wil men van
een vreedzame ontwikkeling der wereldsitua
tie verzekerd zijn. Een nieuwe economische
wereldconferentie is noodig om over de mid
delen te beraadslagen, die de groote in
dustrielanden der wereld er van zullen weer
houden vernietigingswei'ktuigen te producee-
ren en die gericht zijn op het verrichten van
constructief werk. Wanneer men er eenmaal
toe besluit deze statische wereld niet langer
in haar onzeker evenwicht te houden, moet er
een politiek systeem ontstaan, dat gebaseerd
is op de benutting van de overvloeden. Een
essentieel punt is hierbij een betere verdee
ling van de rijkdommen, zoowel als de uit
breiding van de koopkracht der massa.
Oorlog. Angst en Tyrannie gedijen op ar
moede. Zij kunnen slechts door welvaart over
wonnen worden. Het is de taak van Engeland
en die landen, die in een wat gunstiger po
sitie verkeeren leiding te geven, niet door een
herverdeeling van de oppervlakte der wereld,
maar door het productief maken van al haar
bronnen.
Het alternatief is wereld-samenwerking of
vernietiging der beschaving door een nieuwen
wereldoorlog. Er is geen tijd te verliezen.
(Nadruk verboden.)
Toestel van Vittorio Mussolini
getroffen.
Piloot bleef ongedeerd.
ASMARA, 14 Januari (A.N.P.) Na een bom
bardement van enkele dagen op Amba Ara-
dam bereikten Itaiiaansche vliegtuigen de
basis Avaci, waar zij werden ontvangen met
geweervuur en vuur uit luchtdoelgeschut.
Het toestel van Vittorio Mussolini, een zoon
van den duce, werd door een granaat in de
cabine getroffen. Een deel van de mitrail
leur werd weggeschoten en verscheidene an
dere instrumenten werden eveneens bescha
digd. Als door een wonder bleef Vittorio zelf
evenwel ongedeerd. Hij wist het toestel in
zijn macht te houden en naar het vliegveld
terug te brengen. Ook zijn broer Bruno nam
deel aan deze luchtraid en gaf gelijk wordt
medegedeeld „bewijzen van grooten moed en
luchtvaardigheid". Hij bestookte met succes
een vijandelijke afdeeling met mitrailleur-
vuur
Nieuwe gerechtelijke behande-
ling der Hauptmann-zaak
geweigerd.
Weer uitstel der terechtstelling?
Uit Trenton (New-Jersey), 14 Januari: Het
Federale gerechtshof heeft een nieuw ge
rechtelijk verhoor van Hauptmann geweigerd.
Voorts is de door den verdediger van Bruno
Hauptmann ingediende „Habeas corpus" pe
titie verworpen.
Wilentz, de attorney-general van New Jer
sey verklaarde Dinsdag: „Ik heb uit betrouw
bare bron vernomen, dat de gouverneur
Hauptman uitstel van executie zal verleenen".
(A.N.P.)
