Italianen bezetten een
strategisch punt
Kiekkast
Het BetmQtijkste
53e Jaargang No. 16129
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Donderdag 23 Januari 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM-
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad;
per week f 0.05, p. maand ƒ0.22, p. 3 mnd. f 0.65, franco p. post 0.72^.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 15 regels f 1.75. elke regel meer f 0.35. Reclames
/0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-. Duim ƒ250.-. Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk f 30—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad; Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim f 75.- Verlies Wijsvinger /75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 23 Januari.
Zaken Doen
Deze aansporing zou men tot vele openbare
colleges willen richten, en daarbij behoort
zeker de Haarlemsche gemeenteraad. Het is
mij niet duidelijk waarom men niet tot een
zakelijker, doeltreffender behandeling van de
aanhangige onderwerpen kan komen. De jaar-
lijksche openbare debatten over de gemeente-
begrooting geven het ergste voorbeeld van on
zakelijkheid, en ditmaal is het weer eens hee-
lemaal mis. Uren worden verspild met discus
sies over onderwerpen, die boven de bevoegd
heid van een gemeenteraad liggen en waar
over men dus geen zeggenschap heeft en geen
beslissingen kan nemen. Met welke bedoeling
gebeurt dat? De gebruikelijke verklaring is,
dat de raadsleden op deze wijze hun algemee-
ne politieke inzichten en hun politieke ge
schillen aan hun kiezers duidelijk willen ma
ken. Maar dat bereiken zij er toch niet mee.
Ten eerste geven alle dagbladen sterk-gecom-
primeerde verslagen van de zittingen, omdat
zij anders veel te veel ruimte zouden vergen,
en omdat zij in een dergelijken omvang on
leesbaar zouden worden. Ten tweede verwacht
het publiek geen voorlichting omtrent inter
nationale aangelegenheden en omtrent lands-
politiek van een gemeenteraad. Het vraagt er
niet om, het heeft er geen behoefte aan. Het
verwacht van den gemeenteraad, dat hij de
gemeentezaken zal behartigen binnen het ka
der van zijn bevoegdheid, en verder niets. Als
men wil weten wat de standpunten van poli
tieke partijen zijn en welke motieven het re-
geeringsbeleid beïnvloeden, raadpleegt men
daarvoor de verslagen en overzichten van de
Staten-Generaal. Daarin vindt men ze.
Verwonderlijk is het gebrek aan organisatie
der debatten. De begrooting wordt eerst in de
afdeelingen behandeld, met gesloten deuren.
Later verschijnt er een afdelingsverslag,
waarop B. en W. een Memorie van Antwoord
doen verschijnen. De oorspronkelijke bedoe
ling van deze procedure is duidelijk. Zij strekt
tot voorbereiding van de openbare behande
ling en behoorde die dus te bekorten. Dat ge
beurde in vroeger jaren dan ook. Nu niet meer.
De behandeling in de afdeelingen met de
daarop volgende publicatie van stukken is
alleen maar een aanloop, die schijnt te moeten
stimuleeren tot veel grooter uitvoerigheid en
tot het te berde brengen van allerlei andere
dingen. Dit is uitermate onpractisch.
Bij de openbare behandeling worden eerst
algemeene beschouwingen gehouden, die zich
volstrekt niet tot algemeenheid bepalen. Al
lerlei détails komen erbij ter sprake. Bij ieder
hoofdstuk kan men weer algemeene beschou
wingen gaan houden, en doet dit in vele ge
vallen. De fracties zelf weten lang niet alle
hun aantal sprekers i te beperken. Ditmaal
hebben bij de algemeene beschouwingen over
de geheele begrooting zeventien leden het
woord gevoerd, en in tweede instantie kwa
men er een paar bij. Gigteren hebben bij de
algemeene beschouwingen over het hoofdstuk
Onderwijs éénentwintig leden het woord ge
voerd, met het resultaatdat de posten
van dit hoofdstuk alle ongewijzigd zijn ge
bleven.
Af en toe, bij wijze van tegenhanger van de
onderwerpen die buiten 'sraads bevoegdheid
liggen, praat men over kleinigheden die óf in
de kamer van den wethouder, óf in de com
missie van bijstand afgedaan behoorden te
worden. Onlangs heb ik een discussie gesig
naleerd over een afscheiding in een zwem
inrichting, die typeerend was voor een dorp
ergens op de Veluwe of in den Achterhoek.
Gisteren moesten twee wethouders zich uit
sloven om een raadslid duidelijk te maken hoe
de aankoop van een „compressor" voor het
wegenonderhoud uit een oogpunt van bedrijfs
economie en bedrijfstechniek in elkaar zat.
Daar is de openbare raadszitting niet voor!
Dit is inderdaad de vijfde stad des lands, met
130.000 inwoners!
In den loop der jaren heb ik gemerkt dat
vele raadsleden dezelfde bezwaren als ik heb
ben tegen de lengte der discussies en de af
dwalingen op allerlei gebied dat niet onder
de bevoegdheid van een gemeenteraad res
sorteert. Er zijn er trouwens, die zich strikt
tot hun gemeentelijke taak beperken. An
deren willen dit blijkbaar wel. maar laten
zich huns ondanks meeslepen in onzakelijk
gepraat.
Het komt mij voor dat de gemeenteraad
zelf verbetering in den toestand zou kunnen
brengen door het Reglement van Orde te
herzien en aan te vullen met eenige dringen
de beperkingen. Overleg van het z.g.
„senioren-convent" met den voorzitter zou
de rest kunnen doen.
De Haarlemsche gemeenteraad is natuur
lijk niet de eenige die in zulk een toestand
verzeild is. Er zijn er trouwens, waar het nog
erger is. Maar dat is al een heel schrale troost,
gn die sluit niet uit dat men het initiatief tot
verbetering in eigen college zou kunnen ne
men.
Daarmee zou men een Haarlemsch belang
dienen en het respect van de bevolking voor
de gemeenteraad verhoogen. Ik behoef wel
niet te verzekeren, dat dat respect door het
vele doellooze gepraat geleden heeft. Organi-
seeren, zijn ^aak beheerschen, zaken doen!
Dat vordert men, en met recht, van een over-
heidscollege.
R. P.
Weer boomen op het Verwulft.
Maar 28 boomen verdwijnen van den
Heerenweg.
Onze stadgenooten, die het betreurd heb
ben, dat indertijd de fraaie boomen op het
Verwulft plaats moesten maken voor de ver
betering van het verkeer, zullen verheugd zijn
bij het vernemen van het bericht, dat ex-
weer boomeix op dit gemoderniseerde plein
komen, namelijk acht Italiaansche populie
ren, aan eiken kant vier. Hedenmorgen is
men met het planten begonnen.
Op den Heerenweg tussclien Koediefslaan
.en even voorbij de Adriaan Pauwlaan zullen
echter 28 dikke boomen, die ziek waren ge
worden. verdwijnen. Reeds verscheidene boo
men zijn gerooid, maar daar komen, naar we
vernamen, geen jonge boomen voor in de
plaats
SPROOKJES VAN GRIMM IN OOSTENRIJK
„STAATSGEVAARLIJK" VERKLAARD.
WEENEJN, 23 Januari (Reuter). De
Oostenrijksche regeering heeft het gebruik
van de sprookjes van Grimm op de scholen
verboden, daar deze als „staatsgevaarlijk"
worden beschouwd.
J. Stamperius overleden.
Pionier op het gebied der kinderlectuur.
ZEIST, 23 Jaxruari (A.N.P.) Op bijna 78-
jarigen leeftijd is in den" afgeloopen nacht
alhier overleden de heer J. Stamperius, een
van de groote mannen op onderwijsgebied.
Den 8sten April 1358 werd de overledene te
Wilhelminadorp bij Goes geboren.
Hij doorliep daar de dorpsschool en werd
vervolgens kweekeling aan de Rijkskweek
school voor onderwijzers te Haarlem.
Na voltooiing van zijn studies aldaar, trad
hij op 1 Juni 1878 als onderwijzer in functie
te Aalsmeer. Na het behalen van de acte voor
hoofdonderwijzer werd hij leeraar aan een
onderwijsinrichting te Haarlem om op 25-
jarigen leeftijd benoemd te worden tot hoofd
eener school te Amsterdam.
Na 20 jaar in deze functie werkzaam te
zijn geweest, nam hij in 1903 wegens gezond
heidsredenen ontslag. Na zijn herstel in 1906
werd hij benoemd tot schoolopziener in het
arrondissement Rhenen en in 1909 in het ar
rondissement Amersfoort. Heeft dus de heer
Stamperius alle rangen op onderwijsgebied
doorloopen, toch liggen zijn groote verdien
sten elders. Het was omstreeks 1888, dat het
eerste nummer verscheen van zijn nieuwe
bibliotheek voor de jeugd, die een ommekeer
bracht in de richting der kinderboeken. Zelf
heeft hij de bibliotheek verrijkt met vele
deeltjes kinderlectuur.
Voorts schreef hij series lees- spel- en re
kenboeken en paedagogische artikelen. O.a.
was de overledene penningmeester van het
weezenfonds van het N.O G. Met den heer
Stamperius is een groot paedagoog en kin
dervriend heengegaan.
De Egyptische regeering
afgetreden.
Nahas Pasja weigert een coalitiekabinet
te vormen.
Naar Reuter uit Kaïro meldt is het kabi
net Nessim Pasja afgetreden. De koning be
lastte Nahas Pasja, leider Wafa-partij, met
de vorming van een coalitiekabinet, hetgeen
door dezen geweigerd werd.
Woensdagmiddag heeft koning Foead de
leiders van het eenheidsfront van de Egyp
tische partijen ontvangen. Men neemt aan,
dat dit onderhoud in verband staat met de
Britsc'he nota, waarin de wensch wordt geuit
in onderhandeling te treden met een Egypti
sche regeering, welke het vertrouwen van het
volk bezit. Men veronderstelt derhalve, dat
deze besprekingen ten doel hebben de vor-
ming van een nationaal kabinet voor te be
reiden, misschien nog voor de parlements
verkiezingen plaats hebben.
Het Engelsche blad „Egyptian Gazette",
dat te Alexandrië vei-schijnt, meent, dat de
Britsche nota in Wafa-kringen niet gunstig
is ontvangen. Tegen verwachting is de tekst
van de nota nog niet gepubliceerd.
Regeering van uitsluitend Wafd-ledcn?
KAïRO. 23 Jan. (A.N.P.) Volgens opvat
ting van de Wafd moet de regeeringscrisis
zoodanig worden opgelost, dat de nieuwe re
geering uitsluitend is samengesteld uit leden
van de Wafd. Echter kunnen de leiders van
het eenheidsfront wel deelnemen aan de be
sprekingen met Engeland. De mogelijkheid is
niet uitgesloten, dat de Wafd bereid zou zijn
gedurende de onder-handelingen met Enge
land eenige leiders van het eenheidsfront als
ministers zonder portefeuille te aanvaarden.
Vanmiddag zullen dienaangaande bespre
kingen worden gevoerd en vanavond zal een
bijeenkomst van het partijbestuur van de
JV'afd plaats hebben.
Opgetogen telegram van Mussolini
aan Graziani.
(Van een specialen correspondent.)
Rome, Woensdagavond.
Maarschalk Badoglio blijft berichten zen
den over schitterende overwinningen aan
het zuidelijk front, maar hij laat zich slechts
voorzichtig uit over de gebeurtenissen in het
noorden.
Volgens het officieele bulletin van vandaag
is Neghelli in het district Ogaden in handen
gevallen van twee Italiaansche motor-colon
nes, die zich 237 mijl van Dolo bevonden.
Men hecht sti-ategische beteekenis aan de
verovering van deze plaats, die zoo klein is,
dat zelfs de Italiaansche kaarten den naam
niet geven. Ras Desta zou er echter zijn
hoofdkwartier hebben gehad en het zou bo
vendien het beginpunt van een karavaan-
route zijn geweest, welke naar Kenya leidde.
Deze route is jaren geleden door de Engel-
schen aangelegd. Zij werd gebnxikt om voor
raden uit Kenya naar de Abessynische hoofd
kwartieren te vervoei'en.
De Duce is zoo opgetogen over het jongste
succes dat hij een persoonlijke boodschap
aan generaal Graziani heeft gezonden, waar
in hij hem mededeelde, dat .,de ziel der
Italiaansche natie trilt van trots".
Anderzijds schijnen hardnekkige gevechten
aan het noordelijk front plaats te vinden; een
feit. dat wel niet wordt toegegeven, maar dat
in het bulletin van vandaag vluchtig wordt
genoemd. In militaire kringen acht men het
waarschijnlijk, dat de maarschalk van plan is
een cpmarsch te beginnen. Men vermoedt
echter, dat hij het aanvalsplan zal wijzigen en
waarschijnlijk op een zijdelingschen aanval
in plaats van tot een frontaanval zal over
gaan.
Inmiddels kan niet worden ontkend, dat de
Abessyniërs het den Italianen in het district
Teinbien erg lastig maken en hun opmarsch
in hooge mate belemmeren-
Het bericht, dat Aksoem zou zijn heroverd
wordt hier met verontwaardiging tegenge
sproken
(Copyright News Olironiele-A.N.P.)
Mr. E. H. F. W. van Schaeck
Mathon rechter van instructie.
Na de benoeming vaxx Mr. Th. F. Raedt
als kantonrechter, moest voorzien worden
in de functie van rechter van instructie aan
de rechtbank.
Sinds kort is deze functie van rechter
commissaris in handen van Mr. E. H. F. W
van Schaeck Mathon.
Mr. J. C. Donker beëedigd.
Als ambtenaar van het O. M. van het
Kantongerecht.
In een buitengewone openbare civiele zit
ting yan de Haarlemsche rechtbank is heden
morgen beëedigd als ambtenaar van het
openbaar ministerie aan het Kantongerecht,
te Haarlem. Mr. J. C. Donker.
De officier van justitie Mr. A. R. Andi'inga
requireerde de beëediging, waarna de grif
fier Mr. N. Reeling Brouwer de acte van be
noeming voorlas.
Mr. J. C. Donker legde daarop in handen
van den president Mr. E. J. Strick van Lin-
schoten, den eed af.
(Een Ainsterdainsche lunchroom
heeft een automaat geïnstalleerd,
die iemand in één minuut tijds
zijn ingelijste foto levert.)
Onze automaatstaf nadert
Gaandeweg toch wel de grens
Van de sterkste mooglijkheaen
Voor den vindingrijksten mensch.
Eventjes een duit in 't gleufje,
Een minuutje nog gewacht.
En het fotografisch wonder
Is. in lijst, alweer volbracht.
Hier geen soort van kiekeboeman,
Die je houding corrigeert,
En naar 't vogeltje laat kijken,
Als hij je fotografeert.
Als je geldstuk is verdwenen
Vangt reeds het ontwiklen an,
Daar die stalen foto-robot
Geen minuut verliezen kan.
Hier gaat heel de kunstbewerking
Binnexi in een automaat.
Maar ik trek geen vergelijking
Over 't eindlijk resultaat.
Dat 's het nieuwste hokus pokus
In de automaattechniek,
De modernste evolutie
Op 't gebied der „rarekiek".
P. GASUS.
De troonsbestijging van
Edward VIII.
Uit Londen, 22 Januari: Hedenochtend 10
uur werd zooals gemeld van het balkon
van St. James Palace door een heraut de pro
clamatie van de troonsbestijging van Edward
VIII aan het volk voorgelezen.
Hetzelfde vond plaats op drie andere pun
ten in Londen, nl. Charing Cross, Temple Bar
en van de trappen van de Beurs.
Langs den weg van het paleis van den Prins
van Wales tot aan de Beurs stonden militai
ren in khaki-uniformen opgesteld. Op alle
vier de plaatsen had de plechtigheid een ge
lijk verloop.
De plechtigheid werd geopend door een
trompet-fanfare. De King of Arms van de
Kousenband-orde, Sir Gerald Wollaston
schreed vergezeld van den Lord Maarschalk
voor de menigte en ontrolde een groot per
kament. Op dit oogenblik presenteerden de
troepen het geweer, allen ontblootten het
hoofd en de King of Arms verkondigde, dat
„Prins Edward met de stem der tong en des
harts tot ons eenig wettig en rechtmatig op
perhoofd wordt geproclameerd."
Nadat de King of Arms gesloten had met de
woorden „God behoede den Koning", her
haalt de Lordmaarschalk deze woorden. De
artillerie vuurde saluutschoten af, de trom
petters bliezen een nieuwe fanfare waarna
het volkslied werd gespeeld en gezongen.
De vlaggen, die tot dan toe halfstok waai
den, werden tot aan de spits van de stokken
geheschen.
Bij Temple Bar werden de streng gehand
haafde bijzondere voorrechten van de City ge
symboliseerd door een rood met zilver lint,
dat over de straat is gespannen. Hier wachtten
de Lord Mayor, de sheriffs de Aledermen en
de beambten van het bestuur van de City.
De stoet der herauten werd aangekondigd
door een drie maal herhaalde fanfare, wordt
eerst toegelaten na de van oudsher gebruike
lijke formaliteiten, waarna de Lord Mayor
toestemming geeft tot het voorlezen van de
proclamatie
Op gelijke wijze als in de hoofdstad des
lands wordt de troonsbestijging gekend ge
maakt in Edinburgh, de hoofdstad van Schot
land en te Windsor
Ook is de troonsbestijging met eenige plech
tigheid bekend gemaakt in alle boroughs in
Engeland, in Indië, de Dominions, Noord-
Ierland. de eilanden Man en Jersey en in dé
koloniën.
Een blik in de beroemde S'
Georgekapel in Windsor,
waar Dinsdag het stoffelijk
overschot van koning
George V zal worden bij
gezet.
Het woord is aan....
Lamennais:
De vrouw is een bloem, die
alleen in de schaduw geur
verspreidt.
Sandringham een bedevaarts'
oord.
Stoffelijk overschot van den
koning wordt vandaag naar
Londen overgebracht.
Radioboodschap van koning Edward.
LONDEN. 23 Januari (A.N.P.) De kapel
van Sandringham is gisteren den geheelen
dag een bedevaartsoord geweest, waarheen
mannen, vrouwen en kinderen uit alle lagen
der bevolking kwamen. Zooals gemeld zal het
stoffelijk overschot vandaag van San
dringham naar Londen worden overgebracht.
Koning Edward ën zijn broeders zullen den
8 K.M. langen weg van de kerk van San
dringham naar het station van Wolferton en
van King's Cross-station te Londen naar
Westminster te voet afleggen achter de baar,
die op een affuit rust. De koningin-weduwe
en de overige leden der koninklijke familie
volgen per auto. In de straten, waarlangs de
stoet zijn weg neemt, zullen 7000 politie
agenten staan opgesteld.
In Westminster-Hall zal de baar worden
geplaatst op een met purper bekleede cata-
falk. De rijkskroon, bezet met meer dan 3000
diamanten, zal de kist kronen. Reeds Don
derdagavond zullen alle leden van het par
lement den overleden vorst de laatste eer be
wijzen door langs de baar te défileeren.
Dinsdag a.s,, de dag der bijzetting, zal waar
schijnlijk algemeene rouwdag voor geheel
Engeland zijn. De winkels en kantoren zullen
dien dag zijn gesloten.
Koning Edward VIII zal, naar de bladen
melden, waarschijnlijk na de bijzetting van
het stoffelijk overschot van zijn vader een
radioboodschap tot het Britsche volk en tot
de geheele wereld richten.
Edward VIII niet te Dublin tot
koning geproclameerd.
Vernieuwing van den eed niet noodzakelijk
geacht.
LONDEN. 23 Jan. (Reuter). Volgens he
denmorgen uit Dublin ontvangen berichten is
Edward VIII te Dublin nog niet tot koning
geproclameerd. De constitutioneele autoritei
ten van de Iersche Vrijstaat schijnen van
meening te zijn, dat het volgens de wet niet
noodig is den eed te vernieuwen, die is afge
legd door den gouverneur-generaal, toen de
ze zijn functie aanvaardde. Zijn eed, zoo zegt
men, gold niet slechts ten aanzien van ko
ning George, doch ook ten aanzien van den
kroonprins en zijn opvolgers.
Naar de Daily Express bericht was de ver
tegenwoordiger van Ierland te Londen, Du-
lanty, niet aanwezig bij de proclamatie van
den koning in St.Jamespalace. Bij navraag op
het Iersche commissariaat werd medegedeeld
dat dit geschiedde op aanwijzing van Dublin.
Het Fransclie kabinet is afgetreden; Lava!
weigert een nieuw ministerie te vormen.
-. 4
Eden heeft voor de sanctieconferentie de
vragen van Engeland aan de Middelland-
sche Zeestaten gemotiveerd.
pag. 4
De Volkenbondsraad laakt de houding van de
regeering van Dantzig.
pag. 4
De kansen voor de Jamboree te Vogelenzang
stijgen.
pag. 3
De spoorwegambtenaar, die een groot bedrag
aan Haarlem's station heeft verduisterd, is
tot twee jaar gevangenisstraf met aftrek
veroordeeld.
pag. 3
Minister Oud over de onderwijsbezuiniging.
pag. 3
Tandbederf dreigt een volksramp te worden.
pag. 3
De Haarlemsche Gemeenteraad heeft de be
handeling der begrooting voortgezet.
pag. 6 en 7
De Haarlemsche kantonrechter acht de woor
den „finale verkoop" strafbaar.
pag. 7
De 17de partij om den wereld-damtitel is in
remise geëindigd.
pag. 2
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Zaken Doen.
pag. 1
Francois de Tessan; De richtlijnen der Fran-
sche buitenlandsche politiek.
pag. 4
Bijzondere correspondentie: Italianen bezet
ten een stategisch punt.
pag. 1
I\. de Jong ov- r het Boris K. .,i-Ku„ et.
pag. 2
Voor de Vrouw.
pag. 10
De burgerlijke stand van Haarlem is opgeno
men op pag 9,
