Reisbelasting volgens
progressief stelsel?
Tandheelkundig
Instituut
GEHEEL GEBIT
DONDERDAG 30 JANUARI 1936
HAARLE M'S DAGBLAD
3
Vrijdag wordt de 25ste R. A. I.
expositie geopend.
De heer L. J. Lang over den
groei der R. A. I.
Automobielhandel blijft op de
toekomst vertrouwen.
Morgen zal in het R.A.I.-gebouw te Am
sterdam de 25ste automo'bieltentoonstelling
worden geopend. Een opening welke zich
niet, als bij vorige gelegenheden, zonder
eenig ceremonieel voltrekken zal, doch die
ditmaal een officieel karakter dragen zal,
aangezien de minister van Handel, Nijver
heid en Scheepvaart zich bereid heeft ver
klaard, de openingsrede uit te spreken.
Men kan in deze bereidheid een bewijs van
waardeering zien van de zijde der regeering,
waardeering voor het feit, dat ondanks den
zwaren druk der tijden, waarvan vooral
in 't vorige jaar mede de automobielhandel
de funeste gevolgen ondervonden heeft, het
bestuur van de R.A.I. de zich opstapelende
moeilijkheden niet uit den weg is gegaan en
het besluit nam. ook thans een tentoon
stelling te organiseeren. Waardeering niet
minder voor den moed en net doorzettings
vermogen van den automobielhandel, welks
verwachting, dat eenmaal betere tijden zul
len aanbreken, niet verloren blijkt te zijn ge
gaan. getuige toch het feit dat van alle zijden
de vraag naar plaatsruimte zóó groot is ge
weest, dat, had de mogelijkheid daartoe be
staan, de toch reeds zoo geweldige expositie
ruimte nog belangrijk had kunnen worden
uitgebreid.
Waar waardeering is. is in het algemeen
ook geneigdheid tot helpen en het is daarom
begrijpelijk dat in de kringen van hen, die
in de automobielbranche hun bestaan vinden
de officieele opening van de groote expositie
met meer dan gewone belangstelling wordt
tegemoet gezien.
De traditie getrouw heeft de voorzitter der
R. A. I., de heer J. Leonard Lang, ter ge
legenheid van het heden plaatsgehad heb
bend vóór-bezoek van de persvertegenwoor
digers aan de tentoonstelling, een korte rede
gehouden, waarbij hij zich ditmaal bepaald
heeft tot het doen van eenige mededeelingen
over don historischen groei der R.A.I.
Met dankbaarheid herdenken wij de be
langstelling, welke wijlen Prins Hendrik voor
onze R.A.I.-tentoonstellingen steeds aan den
dag legde. Wijlen ZK.H. opende destijds per
soonlijk ons R.A.I.-gebouw en toonde ook
daarna door herhaaldelijk onze tentoonstel
lingen met een bezoek te vereeren, zijn hooge
en zeer welwillende^ belangstelling.
De heer Leonard Lang eindigde zijn over
zicht met het uitspreken van de beste wen-
schen voor de duurzaamheid van de prettige
verstandhouding tusschen R.A.I, en pers.
De eerste in het R.A.I.-gebouw gehouden
13de tentoonstelling was een riskante onder
neming, omdat de stichting van het R.A.I.-
gebouw groote financieele offers had ge
vraagd. Laat ik zeggen, dat het getal 13, ten
aanzien van onze 13e tentoonstelling, geen
ongeluksgetal is geweest.
De groote tentoonstellingshal omvatte toen
een expositie-ruimte groot 6000 M2. En men.
ook wij, vonden het geweldig. Maar het groei
proces was nog niet ten einde en noodzaakte
na enkele jaren reeds tot een uitbreiding,
waardoor de tentoonstellingshal, die wij nu
kennen als ,,de groote zaal" gebracht werd
op niet minder dan 10.000 M2 oppervlakte en
zelfs deze toch werkelijk niet geringe ruimte
bleek spoedig al weer onvoldoende, hoofd
zakelijk als gevolg van de toenemende be
langrijkheid der vrachtautomobielen. En
nogmaals werd tot uitbreiding van ons R.A.I.-
gebouw overgegaan, nu door het aanbouwen
naast de groote hal, van de z.g. kleine zaal
die intusschen toch nog een oppervlakte heeft
van 3000 M2., zoodat wij thans beschikken
over 13.000 M2. expositie-ruimte, een ruimte,
die toch al weer te gering gebleken is om
den groei onzer tentoonstelling op te nemen.
Verdere uitbreiding van het gebouw is
echter practisch niet meer mogelijk, zoodat
we thans en eigenlijk al sedert jaren
onze toevlucht moeten nemen tot het toe
passen van aanzienlijke reducties op de aan
vragen voor plaatsruimte.
Dit neemt niet weg, dat d< aan ieder merk
toegemeten standruimte behoorlijk genoemd
mag worden en onze R.A.I.-tentoonstellingen
ook in dat opzicht tegenover het buitenland
een zeer goed figuur slaan.
Het R.A.I.-gebouw werd destijds door de
heeren Heineke en Kuipers ontworpen en ook
de uitbreidingen kwamen onder hun leiding
tot stand, evenals de zaalversiering, sober,
maar naar wij hopen aangenaam aandoende,
een schepping dezer architecten is, en waar
door het feit, dat deze tentoonstelling onze
25ste is, eenigszins wordt geaccentueerd en
het aanzien dezer'tentoonstelling ongetwijfeld
wordt verhoogd.
Veertig slachtoffers van
dysenterie op Kisar.
BUITENZORG, 39 Januari (Aneta) Het
bestuur van de Molukken meldt dat het
totaal aantal sterfgevallen ten gevolge van
de dysenterie-explosie op Kisar thans veertig
bedraagt.
Vorming van koolzuur in een
droogdok.
Drie koelies overleden.
BATAVIA, 29 Januari (Aneta). Bij de
Uitvoering van reparaties aan een vloer van
het groote droogdok van de droogdokmaat
schappij Tandjong Priok, welke vloer uit
tanks bestaat, werd een tank opengemaakt,
die in langen tijd niet was gebruikt. Een
inlander, die met de reparatie bezig was.
viel bewusteloos neer. Vier anderen begaven
zich toen naar beneden, doch ook zij raak
ten buiten bewustzijn. Vervolgens trachtte
een lid van het personeel met een touw om
het middel af te dalen, doch ook deze poging
bleef vruchteloos. Hierbij werd getracht een
poging tot redding te doen van de afge
daalde inlanders, waarvoor de redders voor
zien waren van gasmaskers. De vijf koelies
werden naar boven gehaald. Drie van hen
bleken reeds te zijn overleden. De oorzaak
van het ongeluk is vermoedelijk vorming van1
koolzuur.
Smokkelarij van Duitsche en
Belgische margarine.
In Rotterdam wordt veel
verkocht.
Minderwaardige kwaliteit.
De Crisisdienst van de Centrale recherche
beeft den laatsten tijd opgemerkt, dat er in
Rotterdam vrij veel uit Duitschland en België
gesmokkelde margarine wordt verkocht,
Dezer dagen kwam een boterhandelaar bij
den Crisisdienst met de mededeeling, dat zijn
afzetgebied in een bepaald stadsdeel sterk was
verminderd en dat hij vermoedde dat zijn
klanten van Duitsche margarine werden voor
zien. Het onderzoek leidde ertoe, dat men bij
een kleermaker terecht kwam. die als tus-
schenpersoon dienst deed en die aan tal van
menschen Duitsche margarine, in pakjes, le
verde. Deze margarine blijkt in Rotterdam
met Rijnaken aan te komen. Parlevinkers ha
len de boter van de schepen af en zorgen dat
deze in de stad komt. Behalve de kleermaker
ontdekte men in dit bepaalde stadsgedeelte
nog vier andere adressen waar men zich met
den verkoop van deze margarine bezig hield.
De politie heeft de margarine door den
Keuringsdienst van Waren laten onderzoeken,
waarbij is komen vast te staan, dat de kwali
teit minderwaardig is.
Tevens is gebleken dat in Rotterdam ook
veel uit België gesmokkelde margarine komt.
De laatste twee maanden zijn o.a. vijf Rot-
terdamsche auto's geladen met margarine, aan
de Belgische grens aangehouden.
Opneming jeugdige werk-
loozen.
Medewerking van werkgeversorganisaties.
Het A. N. P. zendt ons het volgende com
muniqué
Reeds eenige malen is in de dagbladen ge
wag gemaakt van het initiatief van den mi
nister van sociale zaken, genomen op voor
stel van de ministerieele commissie tot be
strijding van de jeugdwerkloosheid, om po
gingen aan te wenden particuliere werkgele
genheid, die tot dusver nog niet- werd gebruikt
aan te trekken ten behoeve van de tewerk
stelling van jeugdige werkloozen tegen eenige
vergoeding.
In dit verband is door den minister mede
een beroep gedaan op de groote werkgevers-
centralen te weten, het Verbond van Neder-
iandsche Werkgevers, de Alg. R.K. Werkge-
versvereeniging en de Christelijke Werkge-
versvereeniging.
Deze werkgeverscentralen hebben gaarne
hun medewerking toegezegd om de verwezen
lijking van het ministerieel initiatief te helpen
bevorderen. Zij zien hierin het groote voor
deel, dat jeugdige werkloozen, zoo eenigszins
mogelijk, tewerk zullen worden gesteld bij
arbeid, die verband houdt met het bedrijfs
leven, zoodat hier min of meer een brug wordt
geslagen tot het definitief opnemen van
jeugdige werkloozen in het normale bedrijfs
leven.
Genoemde centralen hebben reeds een be
roep gedaan op hun leden met verzoek, dat
iedere werkgever in eigen omgeving eens zal
nagaan welk werk, dat tot dusver ongedaan
bleef, eventueel verricht zou kunnen worden
door jeugdige werkloozen. Gehoopt wordt
langs dien weg nog meer dan tot dusver on
gebruikte werkgelegenheid te vinden ten be
hoeve van het tewerkstellen van jeugdige
werkloozen.
Wij rneenen, dat het van groot gewicht is.
dat het initiatief van den minister in werk-
geverski-ingen met sympathie is begroet.
GEEN AANGIFTE VOOR DE MILITIE.
De beide moeders te Rotterdam, die reeds
eerder in actie zijn gekomen tegen de aan
gifte voor den militairen dienst, waartoe een
hunner zoons werd opgeroepen, hebben thans
wederom, nu een andere zoon werd opgeroe
pen, hiertegen protest aangeteekend.
Zij hebben ook nu weer hun kinderen ver
boden zich voor de militie aan te geven. De
ouders hebben den burgemeester van Rotter
dam en den minister-president, dr. Colijn,
hun standpunt medegedeeld.
Keuringsdiensten van waren.
Nieuwe indeeling van het district Haarlem.
Bij Koninklijk besluit van 24 Januari is
thans bepaald, dat met ingang van 1 Maart
a.s. keuringsdiensten van waren gevestigd
zullen zijn in de gemeenten Alkmaar» Amster
dam, Haarlem, 's-Gravenhage, Rotterdam,
Dordrecht, Goes, Utrecht, 's-Hertogenbosch,
Enschedé, Zutphen, Nijmegen, Maastricht.
De keuringsdiensten in de provinciën Gro
ningen, Friesland en Drente worden weder
om erkend.
Onder Alkmaar vallen, naar wij reeds
vroeger hebben gemeld o.m. Wijk aan Zee en
Duin. Beverwijk. Heemskerk en Castricum.
Het district Haarlem strekt zich uit:
In Noord-Holland over de gemeenten:
Bennebroek. Bloemendaal. Haarlem. Haar-
lemmerliede en Spaarnwoude. Haarlemmer
meer. Heemstede, Velsen. Zandvoort: in Z.-
Holland over de gemeenten: Alkemade, Al
phen a. d. Rijn. Benthuizen, Bodegraven,
Boskoop, Hazerswoude. Hillegom, Katwijk,
Koudekerk, Leiden, Leiderdorp, Leimuiden,
Lisse, Nieuwveen, Noordwijk, Noordwijker-
hout, Oegstgeest, Rijnsaterwoude, Rijnsburg,
Sassenheim, Valkenburg. Voorhout. Voor
schoten, Warmond, Woubrugge, Zoeterwou-
de, Zwammerdam.
De gemeente Aalsmeer valt onder het dis
trict Amsterdam.
DOODELIJK ONGELUK BIJ HET
VELLEN VAN EEN BOOM.
Den twintigjarigen J. Wemerman. die zijn
vader behulpzaam was bij het vellen van
een boom op het Woudhuis, gemeente Apel
doorn, is een noodlottig ongeluk overkomen.
W. was in den boom geklommen voor het be
vestigen van een kabel, doch bij die poging
viel de boom, waarvan de wortels reeds waren
doorgehakt, om, W. in den val meesleurend.
De jongen werd zwaar gewond opgenomen
en naar de ouderlijke woning overgebracht,
waar hij, zonder tot bewustzijn te zijn geko
men is overleden.
Vijftig cent tot een gulden per dag.
Maximum van vijf en twintig gulden.
Het ontwerp tot heffing van een reisbelas
ting heeft thans den Raad van State ver
laten. zoodat verwacht kan worden, dat het
binnenkort bij de Tweede Kamer zal worden
ingediend, ten einde nog voor den aanvang
van het nieuwe seizoen in werking te kunnen
treden.
Bij de samenstelling is de minister er, vol
gens de Tel. van uitgegaan, dat de kleine
man minder zwaar belast moest worden; van
daar het voorstel om een tarief te heffen
van 50 cent per dag voor de eerste vijf dagen,
75 cent per dag voor de volgende vier dagen
en 1 per dag voor alle volgende dagen tot
een maximum van 25. Men kan voor
25 een „abonnement" voor het geheele jaar
nemen, zoodat zakenmenschen er betrekkelijk
weinig last van zullen ondervinden.
Intusschen heeft het bevreemding gewekt,
dat de wet ook toegepast zal worden voor
hen, die voor gezondheid naar het buitenland
moeten, Eveneens zal de wet gelden voor hen,
die een cruise maken op een Nedei-landsch
vaartuig, wat onjuist wordt geacht, omdat zij
immers hun vacantie doorbrengen op Neder-
landsch grondgebied en hun reisgeld aan een
Nederlandsche onderneming ten goede komt.
Wie voornemens is naar het buitenland te
gaan, moet daarvan den dag te voren mede
deeling doen aan het plaatselijk belasting
kantoor in zijn gemeente. Het wordt dan aan
geteekend in zijn pas. Zoodra hij terug is en
de grens passeert zullen de controleerende
ambtenaren door een stempel aantoonen, dat
hij in het land is teruggekeerd. Het verschul
digde bedrag kan hij dan voldoen aan het
plaatselijke belastingkantoor en daarvan
wordt aanteekening gehouden in den pas.
Massale resultaten van radio
rede der Prinses.
Het comité „De Kunst in Nood" schrijft ons
dat de radiorede, welke Prinses Juliana ten
behoeve van dit comité tot nationale hulpver
leening aan onze Nederlandsche beeldende
kunstenaars op 21 dezer heeft gehouden, mas
sale resultaten heeft gehad. Zoo kon bijv. de
Postcheque- en Girodienst niet onmiddellijk
den grooten toevloed aan stortingen verwer
ken. althans het kolossale pakket kon niet
met den gewonen besteldienst worden meege
geven. doch moest enkele uren later speciaal
worden bezorgd. Terwijl ook langs andere
wegen onophoudelijk milde giften binnenkwa
men, wat nog steeds voortduurt.
Daardoor kunnen echter al die zendingen
niet onmiddellijk verwerkt worden. Daarom
wordt het verzoek gedaan een weinig geduld
te hebben.
RIJKSSTRAATWEG 16
HAARLEM-N TELEF 16 7 2 6
t -ÏS met garantie, pijn-
vanar t «ju. 1oos inbegr.
BESLIST PIJNLOOZE BEHANDELING.
Spreekuren alle werkdagen
van 9—12 en 14 uur. Zater. 912 uur
Avondspreekuren
Dinsd., Woensd. en Donderd. v. 79 u.
(Adv. Ingez. Med.)
Ir. Damme's opvattingen
over Ned. Fabrikaat.
De richting waarin gewerkt moet worden.
In verband met de aanvaarding door ir. M.
H. Damme van het voorzitterschap der Ver-
eeniging Nederlandsch Fabrikaat had een re
dacteur van het Alg. Ned. Persbureau een on
derhoud met den nieuwen voorzitter.
Ir. Damme, die als directeur-generaal der
P.T.T. een veelom va ttenden werkkring heeft,
verklaarde, toen hij was aangezocht om het
presidium van de Vereeniging Nederlandsch
Fabrikaat op zich te willen nemen, dat hij
zich daaraan niet heeft meenen te moeten
onttrekken, nu in deze tijden op het gebied
van de economische betrekkingen zoo veler
aandacht wordt gevorderd. De Vereeniging
Nederlandsch Fabrikaat vooral heeft met
moeilijkheden te kampen, omdat zooveel groo-
ter verband wordt gelegd tusschen export en
import dan in normale tijden.
Men heeft mij aldus ir. Damme erop
gewezen, dat Nederlandsch Fabrikaat over
een voorzitter dient te beschikken, die uit
hoofde van zijn ambt relaties heeft met aller
lei bedrijven en die daardoor kan bevorderen,
dat conflicten tusschen import en export
worden teruggebracht tot de kleinst mogelijke
afmetingen.
Toen die situatie mij duidelijk was gewor
den, heb ik mij voor het voorzitterschap be
schikbaar gesteld, zeide ir. Damme, en ik stel
mij voor, dat wij zoowel met den minister van
handel en nijverheid en scheepvaart als met
de commissie voor werkverruiming en den
Nijverheidsraad voor de verzorging van de
geschetste belangen geregeld overleg zullen
kunnen plegen.
Op een door den redacteur gestelde vraag
of er geen vrees behoeft te bestaan voor een
te sterken aandrang naar autarkie, antwoord
de ir, Damme. dat inderdaad de actie van
Nederlandsch Fabrikaat wel een zeker streven
heeft om autarkie in de hand te werken, doch
dat het ook daarom goed is. dat men iemand
als voorzitter heeft genomen, die deze actie
in breed verband kan beoordeelen. Destijds
bestond minder gevaar voor een te sterk naar
voren brengen van de leuze van Nederlandsch
Fabrikaat en kon men wel ietwat overdrijven,
maar tegenwoordig moet men op dit punt
groote voorzichtigheid betrachten. Gelukkig,
zoo ging ir. Damme voort, ben ik ten deze niet
as.n eenige traditie of opvatting gebonden, en
ik zal dan ook ernaar streven, rekening te
houden met alle belangen en zoomin mogelijk
schade te bezorgen.
Tegen onredelijke executies.
Regeering beantwoordt Eerste
Kamer.
Aangebrachte wijziging verdedigd.
Haar Memorie van Antwoord aan de Eerste
Kamer over het ontwerp der Crisishypotheek-
aflossingswet (het z.g. vaste-lastenontwerp no.
3 ter voorkoming van onredelijke executies)
vangt de regeering aan met een herhaling
van de verzekering, dat zij er zich van bewust
is dat de overheid niet dan wanneer zulks
noodzakelijk is. dient in te grijpen in privaat
rechtelijke verhoudingen.
Daarom heeft zij gemeend haar maatrege
len niet te moeten uitstrekken tot andere ge
privilegieerde en tot concurrente crediteuren,
Immers de practijk leert, dat overigens volko
men solvabele debiteuren -- en met dezen
houdt het ontwerp zich bezig, behoudens dan
deze uitzondering, dat ook die debiteuren, die
niet in staat zijn op de eerste hypotheek een
bedongen periodieke aflossing te betalen, wel
ke uitgaat boven 1 pCt. per jaar. worden gere
kend „goede debiteuren" te zijn in moei
lijkheden geraken, omdat zij. ten gevolge van
de tijdsomstandigheden niet in staat zijn tot
terugbetaling van hypothecaire hoofdsommen
of tot betaling van hoogere periodieke aflos
singen. Ten aanzien van andere vorderingen
vallen deze spanningen lang niet in dezelfde
mate waar te nemen.
Verwezenlijking van het denkbeeld, (reeds
eerder door de regeering afgewezen) om de
huidige moeilijkheden op te lossen door op
richting van een staatscredietbank met uit
gifte van pandbrieven, zou den staat tiental
len millioenen kosten, zoodat alleen reeds uit
dezen hoofde dit voorstel voor practische ver
wezenlijking niet in aanmerking komt.
Ten aanzien van de bij de behandeling in
de Tweede Kamer aangebrachte wijziging in
art. 5 lid 2 der wet, waartegen bij vele Eerste-
Kamerleden bezwaren waren gerezen, betoogt
de regeering, dat de beteekenis van het gewij
zigde lid twee van dit artikel geen andere is.
dan dat het een utizondering bevat op den
regel, dat verzoeken ingevolge deze wet execu
tie-schorsende werking hebben.
Die uitzondering bestaat daarin, dat ver
zoeken, die worden gedaan binnen zes maan
den na afwijzing van een soortgelijk verzoek,
geen executie-schorsende werking hebben, be
houdens de bevoegdheid voor den kantonrech
ter, aan zoodanige verzoeken wel die werking
toe te kennen, indien de debiteur daar uit
drukkelijk om vraagt en de kantonrechter
termen daartoe aanwezig vindt.
Bioscoopbond wil beperkingen
handhaven.
Enkele wijzigingen in het besluit van 1935.
Het vorig jaar op 11 Februari werd door
den Nederlandschen Bioscoopbond het beken
de besluit genomen tot afsluiting van het
Nederlandsche film- en bioscoopbedrijf.
Een nieuw concept-besluit, dat op 10
Februari a.s. in een ledenvergadering van
den Bond zal behandeld worden, komt hierop
neer, dat de bestaande economsiche omstan
digheden nog altijd van dien aard zijn, dat
het geboden is om van Bondswegen regelen
vast te stellen, waarbij de oprichting van
nieuwe zaken binnen de perken van de be
staande economische omstandigheden ge
houden wordt. Er wordt dus afgeweken van
het vigeerend besluit, dat het bedrijf her
metisch moet worden afgesloten.
In het voorgestelde concept-besluit wordt
de mogelijkheid geopend om, ingeval zich de
economische omstandigheden daartegen niet
verzetten, wel nieuwe zaken op te richten,
waarbij echter elk geval getoetst zal moeten
worden aan de normen, welke hiervoor zijn
gesteld. Alleen ten aanzien van het filmver
huurbedrijf zullen geen nieuwe zaken vóór
17 Februari mogen worden opgericht.
Ook aan de ontwikkeling der tot de film-
fabricage behoorende bedrijfstakken wordt in
het concept-besluit een vergunningstelsel ver
bonden welke vergunningen echter aan
leden van den Bond kunnen worden verleend
uitsluitend voor het gaan uitoefenen van een
nieuwen bedrijftak van de filmfabricage. In
geen geval zal een nieuwe filmfabriek mogen
worden opgericht.
Voor de oprichting van een nieuwe film
productiezaak wordt een vergunning ver-
eischt, waarvan de verleening o.m. afhanke
lijk is gesteld van de zekerheid, dat de nieuwe
zaak over voldoende financieele middelen kan
beschikken en dat zij onder bekwame leiding
zal staan.
Een bijzondere voorziening is getroffen
voor de leden van den Bond. die bioscoop
theaters hebben gehuurd, ingeval de eigenaar
van dat gebouw onredelijke eischen aan den
exploitant blijft stellen, zoodat deze zijn
exploitatie moet beëindigen.
Tenslotte zullen cultureele films, welke
door de Rijksfilmkeuring zijn toegelaten aan
niet-leden van den Bond. worden vrijgegeven
Daarmede zullen vele bezwaren opgeheven
worden van vereenigingen en corporaties,
die zich tot taak hebben gesteld het be
schavingspeil van ons volk te verhoogen en
die daarbij in de cultureele film het middel
meenen gevonden te hebben om hun doel te
bereiken.
Voormalige gouvernante der
Koningin overleden.
Mej. Elisabeth Saxton-Winter, de vroegere
Engelsche gouvernante van Koningin Wilhel-
mina, is Woensdag, naar Reuter uit Londen
meldt, in haar woning te Saffron Walden in
Essex overleden. Haar zuster is verleden
week Woensdag overleden.
AUTOBOTSING BIJ SCHIPHOL.
Dinsdagmiddag is een employé van Polygoon,
die per auto op weg was naar Schiphol ten
einde de films, die van de begrafenis van
Koning George gemaakt waren en per vlieg
tuig werden overgebracht, af te halen, aange
reden door een taxi. De employé liep een lichte
hersenschudding op en werd naar het Luther -
sche Ziekenhuis te Amsterdam vervoerd.
MEISJE DOOR AUTO GEDOOD.
Woensdagmiddag is het 5-jarig dochter
tje van den heer Meeuwissen te Eist (Betuwe)
in de Dorpstraat, toen zij na de school verla
ten te hebben, de straat overstak, aangere
den door een auto van den fruithandel W.
Jansen. Het achterwiel van de auto ging het
meisje over het hoofdje. Geneeskundige hulp
mocht niet meer baten; de kleine overleed
weldra.
Een halve eeuw geleden
Uit Haarlem's Dagblad van 1886.
30 Januari:
De gunstig bekende Tooneelvereeni-
ging „Door Inspanning Uitspanning"
alhier, zal op 7 Februari in den „Nieu
wen Schouwburgop verzoek van vele
harer toeschouwende leden, een buiten
gewone uitvoering geven, en wel van het
drama: ,.De Negerhut", getrokken uit
den beroemden roman van dien naam;
het werk. dat indertijd zooveel sensatie
maakte zoowel in als buiten Europa, en
dat, hetzij middellijk, hetzij onmiddel
lijk. heeft bijgedragen tot de bevrijding
der slaven in Noord-Amerika.
Misschien heeft menigeen de opvoe
ring van dit drama, waarin zoovele af
wisselende toestanden in het mensche-
li.ik leven voorkomen, bijgewoond, zoo
niet. dan zal men dit ongetwijfeld met
genoegen doen. of er daar genoemd
drama lang geleden werd opgevoerd
volgaarne nog eens mede kennis maken.
Bovengenoemde vereeniging heeft ge
daan wat in haar vermogen was om het
stuk zoo goed mogelijk te doen slagen,
waarvoor de nieuwe inrichting van den
schouwburg haar zeer te stade komt.
Moge een flinke opkomst haar voor de
vele moeiten en kosten beloonen!
LANGS DE STRAAT.
Het peukje worst.
Op den hoek van twee smalle, maar toch
geasphalteerde straatjes in oud-Amsterdam
heeft een varkensslachter of. om met den
volksmond te spreken een „spekslager" een
klein en niet erg oogeüjk uitziend winkeltje.
Hjj heeft zijn klanten zonder twijfel niet in
de „Museumbuurt" of in de Apollolaan en
omstreken, maar toch gaat er in zijn zaak
heel wat om en te tellen zijn de oogenblikken
waarop de klepel van het ouderwetsche roes
tige belletje, dat telkens in werking treedt als
een klant de deur van den winkel opent, in
rust is. En even als in de prachtigste, modern-
betegelde, naar-dc-eischen ingerichte zaken
in de groote winkelstraten van de hoofdstad,
staat ook hier een dikke patroon, met een
witte jas aan, achter de toonbank en ver
koopt lever en nieren, ham en spek en vraagt
of u uw worst gesneden wilt hebben of „aan
een stukje". Er is alleen maar verschil in
graad en misschien ook in qualiteit. Maar
daar blijf ik buiten. Overigens zijn de klanten
van het winkeltje in het smalle straatje niet
erg verwend en een mogelijk qualiteitsverschil
zal hen koud laten. Zij zijn tevreden met een
hartigen hap tegen civielen prijs.
De drie opgeschoten jongens die ik laatst op
een avond een bezoek aan het winkeltje zag
brengen, zagen er ook niet naar uit, dat zij
hooge eischen stelden aan het leven in 't al
gemeen of aan slagerswinkelproducten in 't
bijzonder. Zij stonden in druk gesprek voor het
eene winkelraam en hielden „georganiseerd
overleg" met betrekking tot de kwestie, op
welke der uitgestalde heerlijkheden zjj hun
keus zouden laten vallen en zij richtten ten
slotte alle drie hun begeeren op een stuk
worst, dat eenzaam hing aan een koperen
haak. als overschot van de vele worsten, die
daar ongetwijfeld vroeger op den dag zuster
lijk naast elkander hadden gehangen.
Een der jongens tikte tegen het raam en
na op deze wijze de aandacht van den slager
opgeëischt te hebben, wees hij naar het
peukje worst en schreeuwde: „Hoeveel?"
De slager stak eerst vijf vingers van zijn
rechterhand in de hoogte, maakt een vuist en
stak toen weer vier vingers op. 't Eindje worst
was dus voor 9 centen verkrijgbaar. De ge
zamenlijke kas kon blijkbaar deze uitgave be
strijden. want de drie jongens gingen den
winkel in. Ik zag den kassier een dubbeltje
betalen, hij kreeg een cent terug en hij kreeg
het stuk worst. Een Amsterdamsche jongen
doet zelden iets zonder een gijntje en zoo
kwamen dus d-~~e 3 op min of meer luidruchtige
wijze den winkel uit. De voorste zwaaide het
„peukje" aan 't eindje touw. waarmede worst
omhulsels plegen dichtgebonden te worden,
boven zijn hoofd rond en schreeuwde: „Jon-
gèèès! De man 'n plak! De man 'n plak!"
En toen gebeurde het: de jongen werd wat
al te uitbundig in zijn zwaaibewegingen en
het stuk worst schoot hem uit de hand
juist in den geopenden bek van een hond van
zeer gemengd ras. van wiens aanwezigheid
nog geen melding is gemaakt, maar die. in de
buurt van den slagerswinkel op straat gezeten,
met belangstellende aandacht en scheef ge
houden kop al dien tijd de verrichtingen van
de drie jeugdige Amsterdammers had gevolgd
Verontwaardigde en zelfs beleedigende uit
roepen van het drietal aan het adres van den
ignobelen viervoeter konden de zaak niet
meer verhelpen: kenners weten, hoe weinig
moeite een behoorlijk-groote hond heeft met
een stukje worst van 9 centen!
Het zijn niet alleen brieven die hun bestem
ming wel eens niet bereiken!
J. C. E.
Het versche cadetje weer
terug?
Bakkersgezellen zijn er tegen.
De secretaris van den Nederlandschen Bak
kersgezellen Bond. de heer Is. Goudsmit heeft
desgevraagd aan een redacteur van het Alge
meen Nederlandsch Persbureau zijn meening
kenbaar gemaakt over het thans weer opge
doken vraagstuk van verstrekking van versch
brood voor gebruik bij het ontbijt.
De heer Goudsmit zeide. dat zijn organisatie
het standpunt der voorstanders van de ophef
fing der afleveringsparagraaf niet kan deelen.
De bewering van de voorstanders van een
gewijzigde regeling, dat door de vooruitgang
van de techniek in het bakkersbedrijf, de af
levering van versch brood in de vroege mor
genuren niets meer in den weg zou staan moge
misschien gelden voor de groote goed-geoutil-
leerde bedrijven, de kleine bedrijven, welke de
meerderheid vormen, zouden bij de invoering
van een desbetreffenden maatregel onherroe
pelijk in het gedrang komen.
Toestaan van verstrekking van versch brood
bij het ontbijt be teekent terugkeer tot den
nachtarbeid, verklaarde de heer Goudsmit,
d.w.z. de kleine bakkerijen zullen de wet moe
ten overtreden, willen zij op tijd klaar komen
óf er zal wetswijziging moeten komen, waarbij
den kieinen bakkers zal moeten worden toe
gestaan nog vroeger dan de groote bakkerijen
met den arbeid te beginnen, omdat de eerste
zich anders niet staande zullen kunnen hou
den tegenover de concurrentie der grooten.
