Holl. Anthraciet
G. v. d. Haak Jr.
Kampioenselftal.
53e Jaargang No. 16137
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Zaterdag 1 Februari 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72^.
Bureaux: Grcote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 1—5 regels 11.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag ea
aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer 0.15, Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-. Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-. Verlies Duim ƒ75.-. Verlies Wijsvinger 75.-, Verlies andere vinger 30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 1 Februari.
Preventieve Censuur?
Dat de regeering voornemens is, bij de
komende grondwetsherziening ook een wijzi
ging van art. 7, dat de vrijheid van drukpers
betreft, voor te stellen is voor de besturen
der vereenigingen van journalisten en dag
blad-directeuren aanleiding geweest om een
gemeenschappelijke resolutie aan de regee
ring te zenden. Daarin dringen zij er met
nadruk op aan, af te zien van eiken maat
regel die de vrijheid van drukpers zou aan
tasten en preventieve censuur invoeren, en
vragen gestrengere toepassing, van de be
staande voorschriften, zoo noodig met ver
scherping en uitbreiding der geldende
straffen.
Deze laatste aandrang baseert zich na
tuurlijk op de overweging, dat het misbruik
der vrijheid een schending is van de vrij
heid zelve, zoodat men onzerzijds gaarne
ziet dat zulk misbruik krachtig bestreden
wordt.
In de argumentatie van hun standpunt
verklaren de directeuren- en journalisten-
vereenigingen o.a dat de in art. 7 belichaam
de vrijheid van drukpers niet alleen een be
lang voor de pers is, en voor deze een le
vensvoorwaarde om haar arbeid met vrucht
te kunnen vervullen, maar ook en vooral een
volksbelang, waarborg voor en kroon op onze
volksvrijheden.
Nu is de inhoud der voor te stellen wijzi
ging nog niet bekend, maar de minister van
Staat jhr. mr. de Geer heeft al in de Tweede
Kamer gezegd: „Wie herziening van artikel
7 aanvaardt, zal altijd op het gebied der
preventie terecht komen" en de regeering
zelf heeft een wetswijziging aangekondigd
..om het zeer stringente voorschrift van het
huidige grondwetsartikel te temperen".
Hoe luidt artikel 7?
Het is zeer kort en inderdaad,ook krachtig:
„Niemand heeft voorafgaand verlof noodig
om door de drukpers gedachten of gevoe
lens te openbaren, behoudens ieders verant
woordelijkheid voor de wet".
Het wil mij voorkomen dat iedereen be
lgrijpen moet, dat men een van de grond
slagen van onze volksvrijheden aantast als
men dit artikel gaat „temperen". En velen
zullen zich :net verbazing afvragen: Is er
dan een dusdanige toestand ontstaan, dat de
overheid zonder nieuwe machtsmiddelen
niet meer tegen de ongebreidelde persuitin
gen op kan?dat het heerschende régime
zich daar dus tegen beveiligen moet?
Op deze vraag moet het antwoord absoluut
ontkennend luiden. Behoudens enkele uit
zonderingen, waartegen de regeering kan op
treden met de bestaande wetgeving, heeft de
Nederlandsche pers zich ook in deze moei
lijke tijden steeds haar vrijheid van mee-
ningsuiting volkomen waardig getoond. Die
waardigheid is bij vele gelegenheden, ten
aanzien van de overweldigende meerderheid
der bladen, ook van overheidszijde erkend.
Ik herinner mij vele uitingen waarbij zij aan
het buitenland ten voorbeeld is gesteld, ook
aan andere parlementair-geregeerde landen.
En met reden. Daarbij komt dat de Neder
landsche dagbladpers vrij is van allerlei
duistere invloeden, die in vele landen op vele
dagbladen hun overmacht doen gelden.
Niettemin komt een dergelijke aankondiging
van de Nederlandsche regeering ons veront
rusten. Of deze voorgenomen „tempering van
artikel 7" werkelijkheid wordt zal afhangen
van het Nederlandsche volk zelf. Het zal moe
ten begrijpen dat dit voorstel niet slechts een
belang van de pers aantast, maar een volks
belang. Als onze vrijheid van meeningsuiting
aan banden wordt gelegd door preventieve
censuur, zal dat beteekenen dat men aan de
volledigheid en aan de objectiviteit van het
dagblad, waarin men vertrouwen stelt, zal
gaan twijfelen. Men zal het gevoel krijgen:
de krant mag niet meer ronduit zeggen wat zij
meent, en durftin geval van onzeker
heid het niet meer aan.
Wij lezers mogen het evenmin. Wij moeten
voorzichtig zijnEn de sfeer van achter
docht en onzekerheid, die hieruit groeien zal,
kan men tevoren al aanvoelen.
In het verleden zijn enkele te krasse toe
passingen van de bestaande wetgeving bij
herhaling door de openbare meening ge
wraakt. Ik herinnerde aan gevallen van
gijzeling van journalisten en dagbladdirec
teuren, die op grond van hun beroepsgeheim
weigerden de schrijvers van bepaalde stuk
ken te noemen. Dergelijke gijzeling is in lange
jaren niet meer toegepast. De arrestatie van
den toenmaligen hoofdredacteur van de
Telegraaf, J. C. Schroder, in December 1915
wegens een scherp stuk tegen zekere Duit-
sche kringen gericht, verwekte een storm van
verontwaardiging in den lande. Persoonlijke
gevallen waarin de persvrijheid bedreigd
scheen, hebben vroeger altijd een fel ge
tuigen vóór de persvrijheid verwekt.
Hoe zal het nu zijn, nu het geen persoon en
geen specifiek geval maar de herziening van
het wetsartikel zelf betreft, die zooveel minder
tot de verbeelding der massa spreekt? Ik
geloof dat alle organen der Nederlandsche
pers zich zullen moeten beijveren om het
publiek duidelijk te maken, wat dit be-
teekent. Vandaar reeds dit artikel. Wij zullen
nader op de zaak terugkomen, niet eens,
maar vele malen.
R, P.
Uitbreiding
,,Haarlemsch Ziekenfonds''
Hoe de gevel er na de verbouwing zal uitzien.
Het bestuur van het „Haarlemsch Zieken
fonds" gevestigd in het perceel Jansstraa;
29 heeft het aangrenzende perceel Jansstraat
27 aangekocht om haar kantoor te kunnen
uitbreiden.
Het perceel Jansstraat 27 zal geheel wor
den gesloopt en worden vervangen door een
nieuw gebouw met vestibule, wachtkamer,
trappenuis, Bestuurskamer benevens eenige
andere vertrekken en een bovenwoning. Het
bestaande kantoor zal een flinke uitbreidin;
ondergaan. Er zal thans aan den gebrekkigen
toestand een einde worden gemaakt en een
goed geheel worden verkregen.
De leiding van het werk is opgedragen aan
den architect J. J. van Noppen.
Vrijdag heeft de onderhandsche aanbeste
ding plats gevonden.
Ingeschreven werd als volgt:
Jac. Klerk voor f 18380. D. Bruyn voor
f 19215, N.V. Gebrs. A. M. en D. P. Joustra's
Aannemersbedrijf voor f 19364, L. J. Winnubst
voor f 19450, E. J. Lubbers voor f 21600; Fa
N. Cobelens en Zonen voor f 22930.
Het werk is aan den heer Jac. Klerk opge
dragen.
Voorloopig wordt alleen het linkergedeeite
geheel vernieuwd.
VOORAANSTAAND CHINEESCH POLITICUS
OVERLEDEN.
TOKIO, 1 Februari (A.N.P.) De Japansche
minister van onderwijs en kunsten Matsoeda,
een der bekendste leiders der Minseito-partij.
is op 62-jarigen leeftijd aan een hartverlam
ming overleden. Zijn dood beteekent een
ernstig verlies voor de Minseito-partij, vooral
met het oog op de aanstaande verkiezingen.
Ernstig ongeluk in
Haarlemmermeer.
De pikeur A. H. de Vlieger verdronken.
Vrijdagmiddag omstreeks 2 uur reed de 40-
jarige gehuwde landbouwer en pikeur, de heer
A. H. de Vlieger, wonende aan den Spiering
weg nabij den Hillegommerdijk in Haarlem
mermeer, met zijn draver en race-wagentje
op den Ringdijk tusschen de Bennebroeker-
brug en Cruquiusbrug.
Toen de inzittenden van een passeerende
personenauto, bestuurd door den heer de Kok
uit Haarlem, achterom keken, zagen zij dat
het geheele gerij in de Ringvaart lag en het
paard aanstalten maakte om met het wagen
tje achter zich naar den overkant te zwem
men. De autobestuurder stopte onmiddellijk,
greep een langs den weg liggenden boomtak
en stak dezen den heer V. toe, die den tak
nog wel even vasthield, doch direct daarop
weder moest loslaten, omdat het paard in
middels verder zwom.. Kort daarop verdween
het dier met het wagentje en den pikeur in de
diepte. De heer De Vlieger kon zichzelf niet
bevrijden, want zijn voeten waren aan de
sulky vastgebonden.
Direct werd de politie met het gebeurde in
kennis gesteld en met dreggen een aanvang
gemaakt. Het paard werd spoedig gevonden
en levenloos opgehaald. Naar de V. werd
eenige uren tevergeefs gedregd. Te 7 uur was
het lijk nog niet gevonden. Doordat er een
sterke stroom in de Ringvaart was, ging het
dreggen met moeilijkheden gepaard.
Het is niet met zekerheid bekend waaraan
het is toe te schrijven, dat d V. met paard en
wagen te water is geraakt. Vermoedelijk is het
paard geschrokken voor een langs den weg
omhoog liggenden boomstam, schichtig ge
worden en door het nemen van een zijsprong
te water gereden.
De heer de Vlieger was een bekende figuur
in paardensportkringen, evenals vroeger zijn
vader. Beiden hebben veel eerste prijzen ge
wonnen.
Hedenmorgen is het lijk gevonden, op 15
meter afstands van de plaats van het ongeluk,
Stookt mijn prima
Afm. 20[30 a f 2.10 per H L.
i5|20 a f 1.80 per HL
Franco bergplaats
De kwaliteit is schitterend.
De klanten zeggen het!!
Burgwal 9, Telef. 10770
(Adv. Iiigez. MedJ
Ook saneering der crocusteelt,
Vergadering crocuskweekers.
Op Maandag 21 October is een vergadering
van crocuskweekers gehouden om de vraag
onder oogen te zien of saneering der crocus
teelt gewenscht was.
De conclusie dezer vergadering was, dat
op een later tijdstip op deze aangelegenheid
moest worden teruggekomen
Ter informatie van het hoofdbestuur van
Bloembollencultuur zal opnieuw een verga
dering worden gehouden op Maandag 3 Fe
bruari a.s. 's morgens om elf uur in het
Krelagehuis te Haarlem.
Verbetering in Haarlem-
Noord.
Verbinding tusschen Rijksstraatweg en
Vergierdeweg verkregen.
De Muider Slotweg, van den Rijksstraatweg
naar Vergierdeweg, is thans doorgetrokken,
zoodat er thans een directe verbinding tus
schen deze twee wegen tot, stand is gekomen.
De autobuslijnen 2 en 3 zullen waarschijnlijk
zeer binnenkort hun route verlengen en ver
leggen, zoodat het Vondelkwartier aan de
Vergierdeweg dan eveneens een verbinding
met het centrum heeft verkregen.
Plooien worden glad gestreken
Naar aanleiding van berichten, volgens
welke zeer waarschijnlijk in den loop van
Februari een uitkeering plaats zal vinden van
de tuinbouwsteungelden over 1935, welke uit
keering dan de laatste over het afgeloopen
jaar zou zijn, heeft het Algemeen Neder-
landsch Persbureau inlichtingen verzocht te
bevoegder plaatse, waar men mededeelde, dat
in Februari wel een nieuwe en niet onaan
zienlijke uitkeering plaats zal vinden, maar
dat deze waarschijnlijk niet de laatste zal zijn,
aangezien het mogelijk is, dat in Maart nog
weer een nieuwe uitkeering zal worden ge
daan, welke dan de strekking zal hebben „om
plooien glad te strijken".
In tegenstelling tot wat eveneens hier en
daar in de pers is gemeld, verklaarde men te
bevoegder plaatse voorts, dat niets bekend is
van een overweging om thans zoo mogelijk
de richtprijzen, welke voor sommige produc
ten gelden, iets te verhoogen.
(Elf Amsterdamsche gemeente
ambtenaren, in dezelfde afdeeling
werkzaam hebben op twintigjes
de honderdduizend uit de Staats
loterij gewonnen.)
De bodem is weer uit de ton gevallen,
De groote pluk is uit de loterij,
Op elf na heeft het lot beslist voor allen:
Gij zijt er ditmaal ook alweer niet bij.
Gelukgewenscht, gij elftal ambtenaren
In dienst van de gemeente Amsterdam,
Er viel voor u 'n fortuintje te vergaren.
Als loten van den Nederlandschen stam.
Zoovele dingen, die ons volk verdeelen,
Zijn ons een handicap in 't levenslot.
Wanneer wij als een elftal samenspelen,
Dan zijn wij sterk en winnen wij de pot.
Gij hebt het niet gedaan met harde schoten.
Maar rustig zitten blijvend op uw stoel,
Niet voor publiek van drommen
landgenooten.
Maar gij bereikte niettemin het doel.
Al oogst gij niet de hulde van de natie,
Terwijl de pers uw elftalbeeld niet gaf.
Al zocht gij 't niet in W- of M-formatie,
Uw samenspel was ongetwijfeld af.
Gij kreegt uw geld op dertig Januari,
En zijt er met z'n elven mee gebaat,
Nou zie je weer, het is tenslotte larie.
Dat het niet goed „op z' elf-en-dertigst"
Abessyniërs melden een
groote overwinning.
Geheele divisie Zwarthemden vernietigd?
MODERNE WONINGEN,
JUNOPLANTSOEN, te koop 5000.—. Te
huur 34.per maand. Nog slechts
enkele beschikbaar.
S. VELDKAMP, v. Dertstraat 90, Tel. 16575
(Adv. Ingez. MedJ
ADDIS ABEBA. 1 Febr. (A.N.P.) Volgens
een uit het Abessynische hoofdkwartier ont
vangen bericht is de groote slag aan het
Noordelijk front, die op 21 Januari was begon
nen, Vrijdagavond geëindigd. Volgens ditzelf
de bericht is de geheele zwarthemdcndivisie
,.28 October" vernietigd. In het verloop der ge
vechten in Tembien en bij Makalle zouden
3000 Italianen zijn gesneuveld en 4000 zijn ge
wond. De Abessyniërs zouden 30 stukken
veldgeschut, 175 machinegeweren, 2653 gewe
ren en 18 tanks hebben buitgemaakt. De ver
liezen der Abessynërs zouden bijna 1200 man
bedragen. De meeste Abessyniërs zouden zijn
gevallen bij de bestorming van de drie Ita-
liaanschc verdedigingswerken, die thans zou
den zijn bezet door Abessynische scherp
schutters en machingeweerafdeelingen.
IS RAS DESTA .AAN HET ZUIDELIJK
FRONT VERVANGEN?
ADDIS ABEBA. 1 Februari fA.N.P.) Niet-
officieel wordt medegedeeld dat Ras Desta
als commandant van het Zuidelijk front is
vervangen.
Ter dood veroordeelde
Tirolers begenadigd.
Door interventie van den koning.
BOLZANO. 1 Febrpari (A.N.P.) Uit Rome
wordt gemeld dat de koning gratie heeft ver
leend aan de beide Tirolers Paul Hofer en
Hans Gufler, die ter dood waren veroordeeld
wegens moord op een soldaat. Het hof van
cassatie had het doodvonnis in laatste in
stantie bevestigd, doch dit zal thans door de
interventie van den koning worden gewijzigd
in levenslange tuchthuisstraf.
I
Het woord is aan....
Ebner-Eschenbach:
Altijd zullen de onverschil
ligheid en de menschenver-
achting tegenover het mede
gevoel en de menschenlicfde
een schijn van geestelijke
superioriteit kunnen aan
nemen.
IIIIIIBIBIIIBIBIIIIIBIII
-■A
Voortdurend bombardement
aan het Noordelijk front in
Abessynië.
De plaatsen achter het front het mikpunt.
Na de verkiezingen in Grieken
land hebben de Venizelisten met
groote demonstraties hun over
winning gevierd. Hierboven ziet
men een der leiders der partij.
Conatas, boven een reusachtig
portret van Venizelos zijn partij-
genooten toespreken,
ADDIS ABEBA, 1 Februari (ANP.)
Volgens Abessynische berichten van het
front ontvangen, toont de Italiaansche lucht
macht zich over het geheele noordelijke front
zeer actief. De achter het front liggende
steden en kleine plaatsen worden stelselmatig
gebombardeerd. Deze luchtaanvallen zouden
reeds talrijke slachtoffers onder de burger
bevolking hebben gemaakt.
Raadselachtig geval in de
Maasstad.
ROTTERDAM, 1 Februari (A.N.P.) Van
nacht vond men op den Oostzeedijk een man
op straat liggen. Het bleek te zijn de 33-
jarige J. Marijnen wonende op den Oost
zeedijk. De man werd naar het ziekenhuis op
den Coolsingel gebracht, waar bleek dat hy
een schotwonde in de linkerborst had. waar
door de borstspier was geraakt. De politie
staat hier voor een raadsel, daar de man
geen inlichtingen kan of wil geven. Hij doet
het voorkomen, dat hy zich van het ge
beurde niets herinneren kan. Ook heeft men
nog geen getuigen van het voorgevallene
kunnen vinden. Wel zijn er eenige menschen,
die iets hebben bemerkt. Hun verklaringen
zijn evenwel zeer verward.
Over Kondylis' dood loopen vreemde geruch
ten. Volgens een Reuterbericht zou hij ver
giftigd zijn; er wordt ook over schijndood
gesproken.
pag. 4
Sarraut heeft in de Fransche Kamer een
groote meerderheid behaald.
pag 4
Twintig negers zijn te Scottsboro in een cel
wagen levend verbrand.
pag. 4
Aan het noordelijk front in Abessynië vindt
een voortdurend bombardement plaats.
pag. 1
De Rotterdamsclie Droogdok Maatschappij
heeft opdracht gekregen voor den bouw
van een groote tankboot.
pag. 3
De positie van de „Kerkplein" is nog onver
anderd.
pas a
C. Th. M. Boon: Het awartc kind en de oorlog
pag. 3
Vrijdagavond heeft in de Wijngaardstraat te
Haarlem een ernstige binnenbrand gewoed.
pag. 5
Het acstlietisch aspect van Heemstede.
pag. 2
Het conflict tusschen den heer Visser en den
heer Reinalda; een nota aan B. en W. en
aan den raad.
pag 2
Bioscopen.
pag. 8
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Preventieve Censuur?
pag. 1
Wickham Steed: De Britsche monarchie. Ed
ward VIII als prins van Wales.
pag. 4
Van onzen Londcnschen correspondent: Enge
land en Rusland.
4
Speciale correspondentie uit Rome: Italiaan
sche troepentransporten naar Afrika.
Dag 4
Henry A. Tli. Lesturgeon: Twee wereldhuizen
van Nederlandschen oorsprong.
pag. 7
Van onzen Parijschen correspondent: S. V. P.
licht u in
pag. 7
Financieele Kroniek: Het wonder der in
flatie.
pag. 9
Jhr. dr. J. C. Mollrus: Efficiency in het mid-
denstandsbedrijf.
pag. 3
K. de Jong: Radiomuziek der week.
pag. 8
P. v. d. Hem: De toekomstige belasting op rei
zen naar het buitenland.
pag. 3
Damrubriek.
pag. 6
Puzzlerubriek.
pag. 5
Jules Kammeijer: Blijft fit!
pag. 7
Elsa Kaiser: II. D. Vertelling. „Geld".
pag. 7
Burgerlijke Stand van Haarlem is opgenomen
op pag 13.