m
Hel He&tut^wkéle
53e Jaargang No. 1614Ö
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Woensdag 5 Februari 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72y3.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38818
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëN 1—5 regels f 1.75. elke regel meer f 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod l4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-. Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk f 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim ƒ75.- Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger 30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
Olie-sancties binnenkort van
kracht?
Rapport der deskundigen spoedig gereed.
GENèVE, 5 Febr. (A.N.P.) De
deskundigen inzake het vraagstuk van
sancties op petroleum hebben goeden
voortgang gemaakt. Men verwacht dat
het rapport der deskundigen binnen
een week gereed zal kunnen zijn. Van
gezaghebbende zijde wordt aan den
correspondent van de Daily Telegraph
medegedeeld, dat het waarschijnlijk is
dat de petroleumsancties binnenkort
van kracht zullen worden.
Uitbarsting van de Stromboli
richt schade aan.
Wijngaarden en bosschen vernield.
ROME, 5 Febr. (Reuter). De onlangs
plaats gehad hebbende uitbarsting van de
Stromboli heeft aanzienlijke schade aange
richt. De Stromboli ..bombardeerde" het eiland
en de zee rondom met roodgloeiende steenen
en schepen hebben gerapporteerd dat zij op
kilometers afstand het bulderen van de erup
ties hebben gehoord. Hoewel de wijngaarden
en de bosschen op de hellingen werden ver
nield, viel er slechts één menschenleven te
betreuren.
OTTO VAN HABSBURG TE PARIJS?
PARIJS, 5 Febr. (A.N.P.) De Journal
meent te weten, dat de Oostenrijksche kroon
pretendent Otto van Habsburg vandaag te
Parijs zal aankomen en daar verscheidene
dagen zal blijven. Starhemberg zal, volgens
het blad, echter niet het voornemen hebben
officieel of semi-officieel met den aartshertog
In contact te treden. Starhemberg zou te ken
nen hebben gegeven dat hij, hoewel hij monar
chist is, niet wenscht deel te nemen aan een
handeling, die zijn land in gevaar zou kunnen
brengen.
PROF. MR. H. H. KRABBE t
LEIDEN, 5 Febr. (A.N.P.) In den ouderdom
van 79 jaar is heden alhier, overleden prof.
mi'. H. H. Krabbe, oud-hoogleeraar in het
staatsrecht aan de Leidsche universiteit. De
begrafenis zal plaats hebben op Vrijdag 7 Fe
bruari a.s. op Rijnhof te dezer stede.
GOEDKOOPE MARGARINE VOOR WERK-
LOOZEN
De berichten in ons blad over het voorne
men om meer gezinnen van werkloozen voor
deze margarine in aanmerking te doen komen,
doch het gewicht per gezinslid te verminderen
tot 150 gram per week, verdienen eenige aan
vulling, aangezien thans per gezinslid geen 250
doch 200 gram per week wordt verstrekt.
Communistische revolte
Paraguay verijdeld.
Aanslagen tegen den president en den opper
bevelhebber in voorbereiding.
ASUNCION, 5 Febr. Het ministerie van
oorlog heeft de volgende mededeeling gepu
bliceerd:
„In verband met hardnekkige geruchten
en met het oog op de actie van eenige groe
pen heeft de regeering besloten, maatregelen
te treffen tot handhaving der orde. De leger
leiding heeft den directeur van de militaire
school, kolonel Raphael Franco, en den
commandant van het eerste regiment pioniers
majoor Caballero Irala, uitgenoodigd, hun
ontslag in te dienen. Majoor Antonia Gonza-
lex is van de ranglijst, geschrapt. Men heeft
gerechtvaardigde vermoedens, dat genoemde
officieren betrekkingen onderhouden met op
roerige elementen, die door communistische
organisaties gesteund worden.
De politie heeft alle noodzakelijke voor
zorgsmaatregelen getroffen. Alle openbare
vergaderingen zijn verboden. Arrestaties of
uitwijzingen hebben tot dusverre nog niet
plaats gehad. Naar verluidt bestonden er plan
nen voor een aanslag tegen den staatspresi
dent, dr. Ayala, en den opperbevelhebber, ge
neraal Estigarribia".
Nader wordt gemeld, dat majoor Gonzalez
Paraguay reeds heeft verlaten. Uit verschillen
de documenten, die men heeft gevonden, is
gebleken, dat hij plannen had om den presi
dent en generaal Estigarribia te vremoorden.
Bij de verdachte leiders bevonden zich ver
schillende bekende militaire. Hun samenwer
ken met de communisten, dat verbazing heeft
gewekt, verklaart men door de onderstelling,
dat zij zich in hun eer gekrenkt voelden. Ver
geefs hebben zij getracht, nog andere officie
ren voor hun plannen te winnen.
Gisteren werden pamfletten verspreid,
waarin werd opgeroepen tot de algemeene
staking, om de vrijlating van den gearresteer
den kolonel Franco af te dwingen. Franco
aldus werd in de pamfletten gezegd is
slechts gearresteerd, omdat het volk hem tot
president wilde uitroepen. Franco zou vrijheid,
^eluk en geld brengen.
In stad en land is het rustig.
DE GROOTSTE BIBLIOTHEEK
TER WERELD.
Engeland''s Nationale Boekerij
wordt verbouwd.
Nieuwe catalogiseering, die 20 jaar
zal duren.
(Van onzen Londenschen correspondent.)
De Nationale Boekerij van Engeland is ge
vestigd in het Britsch Museum. Alle men-
schen in de wereld die kranten en tijd
schriften lezen kennen de ronde leeszaal, een
ontzaglijke ruimte met haar hoog reikende
wanden vol boeken en hier en daar een on
beduidend vierhoekig hiaat voor een deur.
Maar de ronde leeszaal is allerminst de heele
boekerij. Ze is architectonisch het midden
van het museumgebouw en afgescheiden van
de wanden rond dit centrum zijn de oost- en
de noordzijde van het Britsch Museum met
boeken gevuld.
De boekerij en de wereld kent geen
grootere zou praktisch gesproken een ge
sloten boek zijn voor hen, die takken van we
tenschap, kunst of techniek of letterkunde
komen studeeren indien het personeel niet
zoo knap, niet zoo gedienstig, niet zoo ijverig
was. De leden van het personeel weten wat
er is en waar men er de hand op kan leggen.
Het is niet moeilijk belangwekkende oude
manuscripten te vinden. Ze zijn meestal ver
eend ondergebracht in hun eigen vertrek.
Men vindt, er gauw de Codex Sinaiticus of de
Magna Carta. En zeldzame oude boeken,
.zooals de eerste uitgaven van Paradise Lost.
van Pilgrim's Progress, de Gutenberg-bijbei
en exemplaren van de Nederlandsche druk
kerijen der 17de eeuw (drukte Nederland in
de 17de eeuw niet meer boeken dan alle an
dere landen tezamen? laten zich ook ge
makkelijk opsporen, zelfs zonder navraag bij
de ambtenaren. Maar de boekenplanken,
waarop zich een werk bevindt, dat ge noodza
kelijk moet inzien voor voltooiing van uw ar
tikel of geschrift, zijn tezamen vele kilome
ters lang.
Hoeveel boeken de nationale boekerij in het
Britsch Museum bevat kan misschien bij
benadering worden geschat maar niet van dag
tot dag zuiver worden vastgesteld. „Van dag
tot dag", ja dat moet er bij worden gezegd,
want de bibliothecaris en zijn helpers ont
vangen in den loop van elk jaar misschien
wel 400.000 nieuwe boeken, die van dag tot
dag in de gelederen van de vier ijzeren gale
rijen ion dom de leeszaal-wanden of op de
planken in de andere deelen van het Mu
seum, die de boekerij herbergen, worden ge
plaatst. Men weet dus niet precies hoeveel
boeken men heeft; wel weet men dat er meer
lan 4.000.000 zijn. misschien nu al 5.000.000. En
de groei gaat steeds voort. De Nationale Boe
kerij van Engeland, wier omvang reeds moet
worden bepaald door middel van astronomi
sche cijfers, heeft dit verder met het Heelal
van Sir James Jeans gemeen, dat ze voort
gaat te zwellen. Voor alle boekerijen van
eenig belang is het beheer er van een weten
schap en een kunst. Hoe zeer moet dit wel het
geval zijn voor de grootste boekerij van de we
reld. Zonder die wetenschap, zonder die kuns*.
kan geen verzameling boeken werkelijk
dienstbaar worden gemaakt aan de behoef
ten van het publiek. De vraagstukken, die de
bibliothecaris moet oplossen, niet zelden met
ontoereikende hulpmiddelen, worden in het
Britsch Museum formidabel.
Onder den onverbiddelijken drang van zulke
problemen gaat nu de beroemde ronde lees
zaal van gedaante verwisselen. Alle afbeel
dingen van dezen indrukwekkenden tempel
der bibliographie en er zijn er heel wat in
omloop zullen straks verouderd zijn. De
vier galerijen rondom de zaal zullen plaats
maken voor zes. Maar dat is misschien het
belangrijkste niet. De catalogus, die tusschen
1882 en 1905 werd samengesteld is meer dan
verouderd. En drie jaar geleden is men be
gonnen een nieuwen inventaris op te maken.
In dien tijd is A voltooid in acht dikke deelen
en heeft men B verzameld in drie van de ze
ven deelen, die naar men verwacht deze letter
zal eischen. De bewerkers meenen, dat zij
20 jaar noodig zullen hebben om den catalo
gus van de groote en zwellende boekerij te
voltooien relatief gesproken.
Wanneer men voor het eerst de „Reading
Room" van de bibliotheek betreedt wordt men
met stomheid geslagen. Het is de natuur
lijke reactie, wanneer de vruchten van den
geestelijken arbeid van alle bekende geslach
ten der wereldgeschiedenis op u neerzien. De
reactie treedt trouwens evenzeer op in min
der grootsche boekerijen; en het verzoek om
niet of slechts fluisterend te spreken, dat
teksten aan de wanden u doen, is feitelijk
overbodig.
A. K. VAN R.
Staking in het Londensche
vleeschbedrijf duurt voort.
Bemiddelingspogingen tot nog toe mislukt.
LONDEN, 5 Februari (A.N.P.) Alle pogin
gen, een einde te maken aan de staking op
de Londensche vleeschmaxkt Smithfield zijn
tot dusver mislukt. De stakingsbeweging heeft
zich uitgebreid tot de slagersgezellen en an
dere arbeiders in de slachterijen. De conser
vatieve Morning Post schrijft, dat de staking
een georganiseerde samenzwering is om ge
heel Londen van een belangrijk voedings
middel te berooven.
I]>
ANTURACIETEN BRCCUCOKCS
HAARLEM TEL.10070 - HEEMSTEDE TEL. 29280
(Adv. Ingez. Med.)
Argentijnsch kustvaartuig
vergaan.
19 opvarenden omgekomen.
Reuter meldt uit Buenos Aires, 4
Februari: Het kustvaartuig „Ministro
Vargas Gomes" is op de Parana rivier
vergaan. Negentien opvarenden zijn
daarbij verdronken, terwijl elf over
levenden naar Posados werden ge
bracht.
Commissie voor werkverschaf
fing en steunverleening.
Een contact-commissie.
Burgemeester en Wethouders van Haar
lem zijn thans overgegaan tot samenstelling
van de Contact-Commissie voor Werkver
schaffing en Steunverleening. Verleden jaar
werd door het raadslid A. Mars dienovereen
komstig een voorstel ingediend.
De heer J. Vader, directeur van den Dienst
der Werkloosheidsbestrijding, is als voorzitter
van deze Commissie aangewezen. De verdere
leden zijn de heeren S. C. de Haas van Dors-
ser, directeur van Maatschappelijk Hulpbe
toon, A. Mars. namens den Haarlemschen
Bestuurdersbond, L. van Kessel R.K. Volks
bond, P. Bruin Christ. Besturenbond, J. M.
H. van de Wateren voor den Bestuurdersbond
„Haarlem".
Het ongeval van de „Kievit".
Niet meer dan drie dagen vertraging?
Naar aanleiding van het bericht, uit
Indië, dat de „Kievit" bij het verplaatsen
op het vliegveld te Jodphur door een me-
chanicien schade heeft opgeloopen, heeft
het A.N.P. zich om nadere inlichtingen tot
de K.L.M. gewend. De heer Aler, chef van
den vliegdienst deelde het volgende
mede:
Toen men op het vliegveld te Jodphur
de „Kievit" klaar wilde zetten voor het
instappen van de passagiers, is de machine
bij het taxiën over het veld met de staart
in aanraking gekomen met een hek. Dien
tengevolge werd de staart van het toestel
licht beschadigd. Van vertrek was toen
geen sprake meer. Niettemin hoopt de K.
L. M. de vertraging, die hierdoor voor het
vervoer van passagiers, post en vracht
goed ontstaan is, tot een minimum te kun
nen beperken. Daartoe is reeds in Indië
opdracht gegeven aan den gezagvoerder
van het K.LM.-vliegtuig „Kwak", den heer
Smirnoff, die pas Zaterdag 8 Februari a.s.
uit Indië voor de reis naar Nederland zou
starten, thans reeds heden dit vertrek te
doen plaats hebben.
Aan boord van het dienstvliegtuig. dat
heden uit Amsterdam naar Indië vertrekt,
gaat een technicus mede, benevens repa-
ratiedeelen, om de schade door de kievit"
opgeloopen, te herstellen.
De directie van de K.L.M. hoopt erin te
slagen de vertraging, welke door het op
onthoud te Jodphur is ontstaan, voor de
passagiers de post en de vracht te kunnen
beperken tot twee a drie dagen, binnen
welken tijd, naar berekend is, de „Kwak"
in Jodphur kan zijn.
Modern comfort.
Ik moest per trein naar elders dezer dagen
En ik zat eerst nog eenzaam in de tweede
klas,
Een oude heer kwam bij mij in den wagen,
Met een jongmensch, dat naar het leek
zijn kleinzoon was.
Zij gingen druk aan 't praten over sporen.
Over electrisch, Dieseltractie, over stoom.
Ik moest wel heel hun conversatie hooren,
Vooral den jongen met zijn luiden.
woordenstroom.
Hij zei: 't is heden toch wel heel wat beter.
Zoo comfortabel was het toch niet in uw tijd.
En dan zoo'n vaart van honderd kilometer,
waarmee de trein in ons land tegenwoordig
rijdt.
Hoe hebt u zei hij vroeger kunnen
leven.
Zonder de radio, de auto en ja, zelfs de fiets,
Van al die dingen, die gemakken geven,
Was in uw jeugd, zoover ik weet. nog
vrijwel niets.
Wij hebben nu maar op een knop te
drukken,
En alle wondren der techniek staan voor
ons klaar,
't Is zoo eenvoudig, 't moet den domste
lukken,
't Komt alles zoo maar automatisch voor
elkaar.
Wie schrijft nog brieven zonder
schrijfmachine,
Wie speelt piano nog, daar is de
grammofoon,
Of radio, zoo simpel te bedienen,
Veel beter musicus en zuiverder van toon.
Je kunt uit huis met al je vrienden spreken.
Per telefoon, die in een oogwenk je verbindt,
En als j' een boodschap hebt naar verre
streken.
Een telegram bereikt in een paar uur je
vrind.
De heele mechaniek kun je je koopen.
Die je bespaart, dat je in 't leven te gauw
slijt,
Je hoeft toch zelfs geen trappen meer te
loopen,
Er is een lift, waarin je vlot naar boven
glijdt.
Wij hebben 't wel gemakkelijk in 't leven,
In technisch opzicht is dit d' eeuw van
het succes
Toen zag 'k de hand van d' ouden heer
geheven
En ik begreep: nu krijgt die jonge man
een les.
Ik zag de oogen van den oude glimmen.
Toen hij vermanend antwoordde, maar
zonder drift:
Naar het succes moet j' altijd ladders
klimmen,
Verknoei je tijd niet met het wachten op
een lift.
P. GASUS.
Brand teistert een Indisch dorp
Het plaatsje Bakongan zoo goed als geheel
in de asch gelegd.
KOTARADJA, 5 Februari (Aneta) Te Ba-
kongan zijn 152 inheemsche winkeltjes, dus
vrijwel de geheele plaats Bakongan, afge
brand. Het kampement is onbeschadigd ge
bleven. De schade bedraagt ongeveer 50.000
en is niet door verzekering gedekt. De oor
zaak is nalatigheid van een koelie in een
bakkerij, die het vuur niet voldoende had
gedoofd.
De „Kerkplein" den Water
weg binnengesleept.
(Zie eerst pag. 3.)
HOEK VAN HOLLAND, 5 Febr. (A. N. P.).
De „Kerkplein" is door de sleepbooten Witte
Zee en Ebro den Waterweg binnengesleept.
Het woord is aan....
Abbé Roux:
Poëzie is fijnzinnige uit
drukking van fijnzinnige in
drukken.
G. H. Weustink 70 jaar.
Receptie.
In ons vorig nummer gaven wij een artikel
over den heer G. H. Weustink. oud-inspecteur
van het Lager Onderwijs, lid van den raad van
Haarlem, die a.s. Dinsdag 70 jaar wordt. De
heer Weustink houdt dien dag receptie van
2Vz tot 4V2 uur.
WIELRIJDER TEGEN EEN AUTO GEREDEN.
Dinsdagmiddag kwart voor drie is op den
hoek Jansweg-Parklaan de 51-jarige wielrij
der K. uit Heemstede tegen een auto gereden.
Bij het oversteken van den Jansweg zag hij
de auto te laat, doordat een andere auto
juist gepasseerd was. De man viel en brak
zijn rechterbeen. Door leden van den Ongeval-
lendienst werd hij verbonden, waarna hij per
ziekenauto van de firma Mathot naar het Sint
Elisabeths Gasthuis werd vervoerd. De fiets
werd totaal vernield. De remmen van de auto
bleken in orde te zijn. De bestuurder had geen
schuld aan het ongeluk.
,Brederode-duin".
Een belangrijke verbetering.
„Brederodeduin" het gebouwencomplex
van de Haarlemsche Vereeniging tot bestrij
ding der tuberculose aan den Bergweg te
Bloemendaal zal in de komende maanden een
uitbreiding ondergaan. Tot nu toe waren de
werkplaatsen voor arbeidstherapie in een
houten loods gevestigd. Dit was ver van ideaal
Nu wordt een flink steenen gebouw gezet
waarin drie werkplaatsen worden ingericht.
De inrichting dezer werkplaatsen zal zooveel
mogelijk door de patiënten zelf worden ver
zorgd.
Boven de werkplaatsen komen eenige ka
mers voor de dienstboden. Deze sliepen tot nu
toe in het hoofdgebouw, maar dan kunnen in
de toekomst, de tegenwoordige dienstbodenka
mers gebruikt worden voor patiënten die tij
delijk een afzonderlijke kamer noodig hebben.
Ook dit is dus een verbetering.
Het nieuwe gebouw kost ongeveer f 8000.
Kolendampvergiftiging in een
onderwijzersgezin.
Een slachtoffer overleden.
ALMELO. 5 Februari. (A.N.P.) Toen heden
morgen leveranciers aan een woning aan de
Sluiskade alhier, bewoond door den onder
wijzer C. G. Leijsen en gezin, op herhaald
bellen geen gehoor kregen, waarschuwden
zij de politie, die de deur forceerde. Het
bleek toen, dat de heer Leijsen tengevolge
van kolendamp was overleden, terwijl een
verpleegster, die daar sinds gisteravond ver
toefde wegens ziekte van den heer L.. en een
driejarig kind bewusteloos waren. Bij deze
twee. die naar het Diaconessenhuis werden
vervoerd, is het bewustzijn teruggekeerd. De
echtgenoote van den heer L. was niet thuis,
daar zij reeds enkele weken in het Diaco
nessenhuis werd verpleegd.
Den laatsten tijd zijn te Kairo tal van onlusten voorgekomen, waarbij studenten
voorgingen. Hierboven ziet men op straat allerlei projectielen liggen, waarmede
de politie is bestookt.
Volgens Abessynisclie berichten is de val van
Makallé aanstaande. Van Italiaansclxc zijde
wordt dit ontkend.
4
De diplomatieke besprekingen te Parijs wor
den voortgezet.
pag. 4
Senator Borah is candidaat gesteld voor het
presidentschap van de Ver. Staten.
pag 4
De leider der Zwitsersche nationaal-socialisten
is gisteren door een Joego-Slaviër vermoord.
pag 4
Men verwacht te Geneve, dat de olie-sanc
ties spoedig van kracht zullen worden.
pag. 1
De goudaanvoer bij de Nederlandsche Bank
duurt voort.
pag. 3
De vooruitzichten voor de Olympische win
terspelen zijn beter geworden.
pag. 5
Wals gaat met Falck Hansen aan den kop in
de Zesdaagsche te Kopenhagen.
pag. 5
ARTIKELEN. ENZ.
Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk: Zwit
serland en de Olympische Spelen.
Dag. 4
Van onzen Londenschen correspondent: De
grootste bibliotheek ter wereld. z z
pag. 1
W. SCH.: De Kerkplein weer in volle zee.
pag. S
J. H. de Bois over Haarlem's kunstbezit.
pag. 3
K. de Jong: Vijfde Bachconcert.
De burgerlijke stand van Haarlem is opge
nomen op pag. 7,
