Vis a Vis.
Huis in de Leliestraat
door brand vernield.
Hei Beiauftijksle
53e Jaargang No. 16150
Verschijnt dagelijks, behalve bp Zon- en Feestdagen.
Maandag 17 Februari 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post f 0.72
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 1—5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid f 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-. Wijsvinger
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim f 75.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.—
Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, I 7 Februari.
De Nooden van Europa.
Het Boek leeft tegenwoordig kort. Dat geldt
niet alleen voor de roman, maar blijkbaar
voor alle geschriften in boekvorm, die zich tot
een publiek van onbegrensden omvang rich
ten. Alleen wetenschappelijke leerboeken zou
den dus kunnen worden uitgezonderd. Als het
Boek niet als studiemateriaal aan den een
of anderen cursus gebonden kan worden
schijnt het niet langer dan een jaar meer te
leven, al behaalt het in dat jaar ook nog
zoo'n uitbundig succes. Zoo spreekt men nu
ook al niet meer over „De Opstand der Hor
den" van den Spaanschen professor José Or
tega y Gasset, dat niettemin pas 2V2 jaar ge
leden in Nederlandsche vertaling verscheen
en toen heel sterk de aandacht heeft getrok
ken. Ik waag het toch het nog meer eens te ci-
teeren, omdat deze begaafde en scherpzinnige
analyst zooveel belangrijks over de Nooden
van Europa heeft gezegd.
Ortega bestrijdt de meening dat Europa
„in verval" zou zijn. Het eenige teeken van
verval, zegt hij in zijn boek, is het geheel der
economische moeilijkheden waartegen Europa
moet strijden. Als men evenwel den aard van
die moeilijkheden wat nauwkeuriger nagaat
bemerkt men dat geen daarvan ernstig de
macht tot het 'scheppen van welvaart aan
tast, en dat het oude werelddeel heel wat
ernstige crises van dit soort heeft doorgemaakt
Gevoelt zich wellicht de Duitscher of En-
gelschman nu niet in staat meer en beter te
produceeren dan vroeger? Het tegendeel is
waar. Het merkwaardige is immers juist dat
de onmiskenbaar gedrukte stemming geen.
gevolg is van het feit dat men zich minder
tot produceeren in staat zou voelen, maar
integendeel van het feit dat men zich tot
krachtiger werkzaamheid in staat acht en
door noodlottige slagboomen weerhouden
wordt te verwezenlijken wat men zou kunnen
verrichten. Deze slagboomen zijn de politieke
grenzen van de respectieve landen.
Naar Ortega's meening komt het gevoel
van onmacht, dat in deze jaren- onloochen
baar de Europeesche vitaliteit neerdrukt,
voort uit de wanverhouding tussehen de
grootte van de tegenwoordige Europeesche
productiekracht en den omvang van de poli
tieke organisatie waarin zij moet werken. De
aandrift om de ernstige, dringende vragen
op te lossen is nu even sterk als tevoren,
maar hij wordt in al zijn eerste uitingen
belemmerd door het netwerk van bepalin
gen voortvloeiend uit het samenstel van
kleine staten, dat tot heden toe Europa heeft
uitgemaakt. Het pessimisme en de moede
loosheid die nu de gemoederen van het vas
teland neerdrukken gelijken veel op de ter
neergeslagenheid van een vogel van groote
vlucht, die bij het uitslaan van zijn mach
tige wieken zich wondt aan de tralies van
zijn kooi.
Er zijn geen programma's die overeenko
men met de werkelijke afmetingen die het
leven in iederen enkeling van Europa heeft
gekregen.
Zal Europa zich kunnen bevrijden van
overleefde instellingen of zal het voorgoed
daarin opgesloten blijven? Want het is reeds
eerder in de geschiedenis gebeurd dat een
groote beschaving ten onder ging omdat zij
de traditioneele opvatting van den Staat
niet kon veranderen
Deze dingen schreef Ortega y Gasset eeni
ge jaren geleden.
Hoe is het nu geworden? Er wordt heel
weinig meer over „het verval van Europa"
gesproken. De economische toestand is niet
temin nog veel slechter geworden, en men
redekavelt nu over den ondergang van
Europa, aangezien de productieve energie
der staten geen beteren uitweg heeft kun
nen vinden dan een nieuwen wedstrijd in
bewapening. Alle wapentuig vertegenwoor
digt niet alleen dood kapitaal (want het pro
duceert niets) maar bovendien een steeds
toenemend gevaar, want het kan alleen ver
nietigen. Als men Ortega's treffend beeld van
den vogel met de groote vlucht overneemt
moet men thans constateeren dat Europa
de tralies van de kooi niet wil wegbreken en
er zich op is gaan toeleggen dat de vogel
zich bij het uitslaan van zijn machtige wie
ken ten doode toe zal verwonden. Men durft
den vogel niet. los te laten omdat men de
tralies niet durft aan te tasten. Men durft
niet, en daarom bewapent men zich. Er is
veel meer moed noodig om met traditie te
breken dan om maar weer de oude paden
te betreden, elkaar voortdurend toe te roe
pen „de historie herhaalt zich" en sceptisch
te wezen over alle ingrijpende veranderingen
die ingrijpende verbeteringen zouden zijn.
Europa houdt zich bezig met „het Duitsche
(Het Centraal Nederlandsch Hen-
gelaarsverbond heeft per request
bij den Minister geprotesteerd
tegen de actie van de beroeps-
visschers, ivaardoor de sleephen-
gel, de peur en de met visch ge
aasde hengel voor het vrije ge
bruik verloren zijn gegaan.)
Er zijn twee soorten hengelaars,
(Of hebt gij d' uitleg niet van noode)
De hengelsportbeoefenaars
En dan de visschers om den broode.
De eerste soort haait sport en visch
Uit meren, vaarten en kanalen,
Terwijl het doel der andren is
Er ook den kost mee op te halen.
Zij „azen" op eikaars terrein,
Dat is nu eenmaal niet te mijden,
Wie vischt gaat daar, waar visschen zijn,
Dat grondbeginsel volgen beiden.
Nu is helaas de man van 't vak
In dezen droeven tijd een tobber,
Hij leidt geen leven van gemak,
Maar heeft een ergen harden dobber.
De enthousiast der hengelsport,
Laat zich de kaas van 't aas niet eten.
Wanneer hij dus gedwarsboomd wordt.
Wil hij ook graag de reden weten.
Ik zal mij in dien hengelstrijd
Als leek op dit terrein, niet mengen,
Ik hoop, dat een autoriteit,
Hier gauw den vrede weer zal brengen.
Ik denk alleen nog aan de visch,
Die, bij die strijdige belangen.
Toch ook nog belangwekkend is,
Zij is 't, die zich moet laten vangen.
De stomme visch wordt niets gevraagd,
Hoewel, als één partij in dezen,
Zeer gerechtvaardigd zich beklaagt,
Dan moet dat toch de visch wel wezen.
Het vischrecht kent voor visch geen recht,
Hoe vreemd het lijkt, om het te zeggen,
En hoe 't dispuut ook wordt beslecht,
De visch zal vast het loodje leggen.
P. GASUS.
MODERNE BEHANGSELS
Ie SCHOTENSCHE PAPIERHANDEL
H.M. BAKKER, 11^7'35HN
Vakkundig personeel Voor zelfbehangers snijden
beschikbaar. wij gratis randjes af.
(Adv. Ingez. Med.)
gevaar". De geschiedenis herhaalt zich op
dit punt inderdaad. En het kan geen overleg
met Duitsc-hland plegen, het kan geen munt-
stabilisatie tot stand brengen, het kan den
weg naar Briand's Europeesche Federatie
niet vinden.
Waarom kan dit alles niet? Uit gebrek aan
moed, uit gebrek aan ondernemingsgeest, of
schoon intusschen Amerika met ongerustheid
en Azië met leedvermaak zitten te wachten
op het onvermijdelijke rampzalige resultaat,
dat het voortgaan op dezen weg van wij-
kunnen-nie-t zou moeten brengen.
„Het is reeds eerder in de geschiedenis ge
beurd dat een groote beschaving ten onder
ging omdat zij de traditioneele opvatting van
den Staat niet kon veranderen
Dit waarschuwende woord van Ortega y
Gasset schijnt, eenige jaren geleden toen
men even algemeen naar hem luisterde en
zijn boek opgang maakte, niet krachtig ge
noeg geklonken te hebben en niet diep genoeg
te zijn doorgedrongen.
Maar men kan eraan herinneren, en het
misschien nog tot grooter uitwerking bren
gen. Als kleine naties als Zweden, Zwitserland,
België, Nederland en zoovele andere thans
met weerzin gevolgd zijn in het opvoeren van
hun bewapeningen, niet omdat zij op verove
ring uit zijn maar omdat zij een vage hoop
hebben door preventieve maatregelen mis
schien den aanval op hun landen te kunnen
verhoeden, dan vraagt men zich af of al deze
kleine naties zich niet aaneen zouden kunnen
sluiten tot een gemeenschappelijk protest en
gemeenschappelijke voorstellen. Dan vraagt
men zich daarbij ook af, of die kleine volken
zich niet direct tot de groote volken zouden
kunnen richten, en een beroep op hen doen.
Dit is in strijd met de traditie, en het zou
dus een tralie uit de kooi breken. Maar het
ware tenminste een daad! Een daad van goe
den wil en ruim inzicht. Dat is het vormen
van een stalen ring om Duitschland niet. Geen
enkel klein volk van Europa kan er ooit be
lang bij hebben, den huidigen gang van zaken
te doen voortduren. Laat men dan nieuwe we
gen beproeven!
Het is hoog tijd het kleine vlaggen-gewapper
te laten rusten en de groote vlag van Europa
te hijschen.
R. P.
Door dronkenschap in den
Kampersingel gereden.
Een doode bij ernstig auto-ongeluk.
Politieagent wilde nog ingrijpen!
Zondag, vroeg in den morgen, is bij
de Turfmarkt een schandelijk ongeluk
gebeurd, waarbij door misbruik van
alcohol door den bestuurder een auto
in het water is gereden en een 25-jarig
meisje is verdronken.
Twee heeren uit Enkhuizen, een 27-jarige
koopman en een 26-jarige leeraar aan de
Enkhuizensche H. B. S., kwamen Zaterdag
avond met een auto in Haarlem in de bedoe
ling hier uit te gaan.
Tegen half elf bezochten zij een cabaret in
Haarlem, waar gedanst werd en feest gevierd
tot vijf uur in den morgen. In het cabaret
werd kennis gemaakt met een paar meisjes en
toen het uur van sluiting was aangebroken
besloten de beide heeren twee meisjes mee te
nemen, om haar na een toertje door de stad,
naar huis te brengen.
Te ruim vijf uur begaf men zich op weg, de
auto reed door verschillende wijken van de
stad en de drank was in den man
Eenigen tijd ging het goed. Een der meisjes,
van wie men slechts weet dat zij Corrie moet
heeten, werd naar huis gebracht, „waar
schijnlijk" in het Leidschekwartier. Dit „waar
schijnlijk" duidt erop dat de heeren niet erg
nuchter waren, toen zij de nachtelijke rit
door Haarlem maakten.
Welke route de auto nu precies heeft geno
men zal wel altijd een geheim blijven, want
de bestuurder was zeker niet in staat zich dat
later nog te herinneren.
In elk geval kwam de wagen tegen kwart
voor zes op den Koudenhom terecht.
Agent wilde den dronken man
arresteeren.
Een surveilleerend agent van politie zag
hier namelijk een auto, die hem nogal ver
dacht voorkwam. De wagen stond stil en tegen
een der portiers leunde een man, die kennelijk
in staat van dronkenschap verkeerde. Zijn
geheele manier van doen wees er trouwens op
dat hij niet nuchter was.
De agent spoedde zich naar de auto toe, met
de bedoeling den wagen aan te houden en zoo
noodig den chauffeur ervan in verzekerde be
waring te stellen, opdat hij zijn roes kon uit
slapen, eer de autotocht voortgezet kon wor
den.
HelaasDe inzittenden van de auto za
gen den agent naderen, de dronkeman stapte
ijlings weer in en voort ging het. De Kouden
hom af, in de richting van de Turfmarkt
De politie-agent, die tegen eiken prijs de
auto nu wilde aanhouden, ging zoo snel mo
gelijk den wagen achterna, doch kon hem na
tuurlijk niet inhalen.
Op de Turfmarkt gekomen wilde de be
stuurder van de auto de Eendjespoortbrug op
rijden, althans in die richting zijn weg ver
volgen.
Daarbij heeft hij niet gezien dat de weg een
betrekkelijk flauwe bocht naar links maakt.
Hij reed pardoes op het water van den Kam
persingel aan en bemerkte pas op het aller
laatste oogenblik dat hij van den weg was ge
raakt.
Remmen hielp niets meer en met een smak
viel de auto met de drie inzittenden in het
water.
Inderdaad kan onbekendheid met den weg
op dit punt even tot moeilijkheden leiden,
vooral wanneer het donker en misschien zelfs
mistig is. Doch een goed chauffeur, die in
nuchter en toestand verkeert, zal bijtijds kun
nen zien dat de brug een weinig scheef te
genover de Turfmarkt ligt.
Hulp van alle zijden.
Van verschillende zijden dook hulp op, om
e drie drenkelingen op het droge te brengen.
De haak aan de brug bracht een der heeren
redding, die naar zijn zeggen nog kans had
gezien een deur van de auto te openen' terwijl
deze in het water viel.
De tweede heer, die achter in de auto niet
het meisje zat, kon ook nog worden gered,
doch alle pogingen om de bijna 25-jarige lam-
pekappennaaister uit de Harmenjansstraat te
redden, mislukten.
Wat men ook deed, het was onmogelijk haar
te bereiken. De carrosserie was door den val
in het water en den stoot tegen den walkant
verwrongen, zoodat de achterdeuren niet te
openen waren.
Met een boot kwam men dicht bij de auto.
Anderen daalden met een ladder in het water
af en trachtten zoo nog bijtijds het meisje uit
de in het water liggende auto te halen.
De wagen was geheel onder water verdwe
nen en gekanteld bovendien. Daardoor lag een
zijde van de auto tegen den walkant, zoodat
hier geen hulp geboden kon worden.
Zooals gezegd is, alle moeite bleek helaas
vergeefsch te zijn en toen eindelijk ('t was in
middels half acht in den ochtend geworden)
de auto uit het water gehaald kon worden,
kwam met het wrak het stoffelijk overschot
van het meisje naar boven.
De beide Enkhuizenaren zijn naar het St.
Elisabeth's Gasthuis gebracht, nadat zij eerst
in een naburig huis waren verzorgd. Ook het
lijk van het meisje is naar het St. Elisabethv
Gasthuis gebracht.
De politie heeft den bestuurder gehoord, die
bekend heeft bier en andere alcohol-houdende
dranken te hebben gebruikt, evenals de
leeraar, die bij het ongeluk achterin zat.
Hoeveel er is gedronken konden de heeren
zich niet meer herinneren.
Natuurlijk is er proces-verbaal opgemaakt
en zal deze zaak voor den bestuurder van de
auto nog zeker niet ten einde zijn.
Politie vraagt getuigen.
Naar aanleiding van dit ernstige ongeluk
vraagt de politie het meisje, dat 't eerst naar
huis is gebracht, voor het ongeluk is geschied
en van wie men slechts weet dat zij „Corrie"
of „Blonde Corrie" wordt genoemd en waar
schijnlijk in het Leidschekwartier woont, zich
te melden aan het bureau in de S me des tra at
om nadere inlichtingen te geven. Dit verzoek
strekt zich voorts uit tot allen, die op de een
of andere wijze over deze zaak inlichtingen
kunnen verstrekken.
De agent van politie, die in den vroegen
morgen zich te water heeft begeven, kon zijn
dienst nog niet hervatten. Het is te hopen dat
hij geen ernstige gevolgen van zijn redding
pogingen zal ondervinden.
Dit ongeluk heeft met helaas zeer schrijnen
de bewijzen aangetoond dat het ernstig tijd
wordt paal en perk te stellen aan den zeer
ernstigen wantoestand dat bestuurders van
motorrijtuigen alcohol gebruiken, waardoor
reeds zooveel ongelukken zijn gebeurd, nog
meer misschien door toevallige omstandighe
den zijn voorkomen en dit keer een menschen-
leven is verloren gegaan.
Het Bureau voor Beroepskeuze
De arbeid blijft ongewijzigd.
Er is misverstand gerezen over het Ge
meentelijk bureau voor beroepskeuze te Haar
lem. Bij de behandeling der begrooting voor
1936 hadden B. en W. een voorstel ingediend
om dit bureau uit bezuinigingsoverwegingen
op te heffen. Dit voorstel is door het college
evenwel op het laatste moment ingetrokken
onder de mededeeling, dat er een nieuw voor
stel gedaan zou worden in verband met een
hangende reorganisatie. Wij vernemen even
wel, dat deze reorganisatie uitsluitend van
internen aard zal zijn. Voor het publiek blijft
het bureau voor beroepskeuze werken als
voorheen. Dezelfde ambtenaar blijft voor het
bureau beschikbaar zoodat ieder zich op den
ouden voet tot het bureau om advies kan
wenden.
De verandering bestaat alleen hierin dat de
betrokken ambtenaar zijn werkkracht tevens
zou wijden aan de verzorging van de belangen
der jeugdige werkloozen.
TOONEELVEREENIGING OPGERICHT.
Dezer dagen is opgericht de tooneelver-
eeniging „Door Vriendschap Vereenigd" met
de bedoeling organisaties of vereenigingen
welke feestavonden wenschen te organisee-
ren, te helpen door belangiooze medewer
king te verleenen,
I
Het woord is aan.
Ortega y Gasset:
De waarachtige toestand
vaji Europa zou dus deze
blijken te zijn: zijn luister
rijk en lang verleden heeft
het tot een nieuwe levens
taak gevoerd, waarin alles
grooteren omvang heeft ge
kregen. maar tegelijkertijd
zijn de in stand gebleven in
stellingen van dit verleden
dwergachtig klein, en belet
ten zij den tegenicoordigen
groei.
Slapende bewoners nog juist
bijtijds gevlucht.
Zaterdag, laat in den avond, is
brand geweest in de Leliestraat, waar
bij een huis geheel is uitgebrand en
de bewoners in allerijl moesten
vluchten.
Even na elf uur werden de bewoners van
Leliestraat 23 wakker door het geknetter van
vlammen. De slaapkamer is aan de voorzijde
van het huis gelegen en toe men verschrikt
de deur naar de gang opende, hadden de
vlammen uit de achterkamer de gang reeds
bereikt.
Met grooten spoed vluchtten de bewoners
naar buiten, waar onmiddellijk alarm werd
gemaakt.
Om vijf minuten over elf werd de brand
weer van twee zijden gewaarschuwd voor
een uitslaanden brand in de Leliestraat.
Toen de brandweerauto na korten tijd in de
Leliestraat was, stond het geheele huis reeds
in lichterlaaie. Ook voor de aangrenzende
huizen was gevaar te duchten daar de huizen
dicht opeen zijn gebouwd en het overslaan van
de vlammen een geenszins denkbeeldig gevaar
opleverde.
De buren brachten eenig eigen huisraad
voor alle zekerheid vast de straat op, doch
gelukkig was dit een overbodige maatregel
zooals later bleek.
Met drie stralen op de waterleiding tastte
de brandweer het vuur aan. dat ongetwijfeld
in de achterkamer is ontstaan, dicht bij de
daar brandende kachel.
Het blusschlngswerk viel lang niet mee.
Eenerzijds door de groote hitte, anderzijds
door de weinige ruimte die de brandweer had.
Bovendien is het verbrande perceel niet groot,
zoodat aan redding van een en ander
nauwelijks te denken viel.
Na zeer korten tijd was het pleit dan ook
beslecht en was het geheele huis uitgebrand.
De heer- Dautzenberg. die wel verzekerd is,
moest toezien hoe bijna al zijn bezittingen in
vlammen opgingen.
De gebeurtenis trok groote belangstelling
onder de buurtbewoners, die van hun zijde
zeer behulpzaam waren, voor zoover hulp nog
kon baten!
Het was ongeveer kwart voor twaalf toen
de brandweer kon inrukken en niets anders
overbleef dan smeulende, geblakerde en ver
teerde voorwerpen
Zaterdag is te Haai-lem een Medisch-Opvoedkunaig Bureau geopend, waarbij wet
houder A. G. Boes de openingsrede heeft uitgesproken. V. 1. n. r.: Mr. J. N. J. E.
Heerkens Thijssen, de heer A. G. Boes, wethouder van Onderwijs, mej. dr.
Lekkerkerker, mr. A. Beets en de heer Th. Lancée.
De Italianen hebben ten zuiden van Makalle
een groote overwinning behaald, welke stra
tegisch van veel belang moet zijn.
pag. 4
Een der leiders van de Action Francaise is
naar aanleiding van de molestatie van Léon
Blum in staat van beschuldiging gesteld.
pag. 4
Litwinof zou naar Tokio gaan om besprekin
gen over den gespannen toestand te be
ginnen.
4
Aan de daling van de vermogens is blijkbaar
een einde gekomen.
pag. 3
De Nederlandsche Vereeniging voor Inter
nationaal Recht heeft haar 25-jarig be
staan herdacht.
pag. 3
Te Haarlem is Zaterdagmiddag een medisch-
opvoedkundig bureau gesticht.
pag. 3
Zondagmorgen is een auto te Haarlem in den
Kampersingel gereden; een inzittend meisje
is verdronken.
pag. 1
Zaterdagavond is een huis in de Leliestraat te
Haarlem uitgebrand.
pag. 1
De winterspelen te Garmisch-Partenkirchen
zijn Zondag gesloten. Noorwegen wint ze
ven Olympische titels.
pag. 8
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: De Nooden van Europa.
pag. 1
Mr. E. Elias: Den Haag in Lentebelofte.
pag. 3
J. B. Schuil oVcr Bruintje Beer
pag. 2
De burgerlijke stand van Haarlem is opge
nomen op pag. 10.
