Europeesch Concert.
Hit
53e Jaargang No. 16152
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Woensdag 19 Februari 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25. franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreérd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72Va.
Bureaux: Grcote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 1—5 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange on
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: - Levenslange
Alles indier
geschiktheid 600.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-. Duim ƒ250.-. Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk 30.—
ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400-. Verlies Duim 75.- Verlies wijsvinger /75.-. Verlies andere vinger 30.-.
het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Omwentelingspoging in Spanje
spoedig voorkomen.
Morgen een nieuwe regeering?
(Zie ook pag. 4)
Portela Valladres, de Spaansche minister
president.
MADRID, 19 Februari. De regee
ring heeft gisteravond snel ingegrepen
toen zij vernam, dat een complot was
beraamd, teneinde de linkschen te be
letten de macht in handen te nemen.
De autoriteiten hebben iedere poging
van de zijde der hooge legerofficieren,
een staatsgreep te doen, in de kiem
gesmoord. Generaal Goded, die ervan
verdacht wordt de leiding van de op
standige beweging te hebben gehad,
is gearresteerd.
Naar aanvankelijk medegedeeld werd, was
ook generaal Franco, een vriend van Gil Robles
gearresteerd, doch dit werd later tegenge
sproken.
Om kwart voor vijf hedenmorgen werd door
de directie van de Sureté Nationale ten stel
ligste ontkend, dat het leger in opstand was
gekomen, of een poging in die richting was
ontdekt, doch een feit is het, dat het hoofd der
politie in allerijl uit Saragossa is teruggekeerd
en de plaatselijke politiechefs voor een confe
rentie op het hoofdbureau van politie heeft
uitgenoodigd, terwijl de geheele politie ge
consigneerd is.
Het agentschap Fabra meldt aan den ande
ren kant, dat de geruchten, die vannacht de
ronde deden omtrent den militairen opstand,
die te Cuatro Vientos zou zijn uitgebroken,
niet zulk een ernstig karakter hadden, als aan
vankelijk werd verondersteld. Deze geruchten
zouden door de linkschen in de wereld ge
bracht zijn.
Gil Robles heeft verklaard dat de regeering de
bijeenroeping van de nieuwe Cortes moest af
wachten, alvorens af te treden. De linkschen
zouden den val van het- kabinet willen ver
haasten, teneinde zoo spoedig mogelijk hun
politiek te kunnen doorzetten. Zonder twijfel
is hierin de oorzaak te vinden van het ont
staan der geruchten inzake de opstandige be
weging.
Deze nadere uiteenzettingen zijn gevolgd op
de berichten, die melding ervan maakten dat
op het vliegveld te Cuatro Vientos een mili
taire opstand werd voorbereid, en dat de auto
riteiten drie officieren hadden gearresteerd.
Deze geruchten veroorzaakten te Madrid groote
opwinding. Gemeld werd, dat de generaals
Goded en Franco overal in het land werden
gezocht, en dat een bevel tot arrestatie tegen
hen was uitgevaardigd.
Het Volkshuis heeft de socialistische com
munistische en syndicalistische jeugdgroepen
gemobiliseerd en gedeeltelijk bewapend.
Men gelooft, dat de regeering Portela
Valladares nog vandaag zal aftreden,
en dat Azana morgen de macht in
handen zal nemen. De reden, waarom
dit met zooveel haast geschiedt, is
dat men ongeregeldheden en betoo
gingen van de linksche partijen wil-
vermijden.
FRAUDE BIJ DE STEUNVERLEENING TE
MAASSLUIS.
MAASSLUIS, 19 Februari (A.N.P.) De po
litie is er, in samenwerking met den con-
troler" bij de steunverleening, in geslaagd
verschillende gevallen van fraude bij den
werkloosheidssteun op te sporen. In verband
hiermede zijn 11 werkloozen aangehouden.
Uit het onderzoek is komen vast te staan, dat
rijk en gemeente voor een bedrag van on
geveer f 1500 zijn benadeeld. Tegen de be
trokkenen is proces-verbaal opgemaakt,
waarna zij weer op vrije voeten zijn gesteld.
Verzet in de Belgische Kamer
tegen het militaire wets
ontwerp.
BRUSSEL, 19 Februari. (Reuter). De be
raadslagingen der Kamerfracties over het
nieuwe militaire wetsontwerp dér regeering
hadden tot dusver tot resultaat dat een toe
nemende tegenstand tegen dit wetsontwerp
bij de partijen te bespeuren valt. Dinsdag
middag hebben de Vlaamsche afgevaardig
den dei' katholieke partij hun positie inzake
het wetsontwerp bepaald en zich daarbij
eenstemmig uitgesproken tegen het plan van
den minister van oorlog, Devèze. Verder be
sloten de afgevaardigden eenstemmig, van
de regeering de opzegging te eischen van de
in 1920 gesloten militaire overeenkomst met
Frankrijk. De vooruitzichten voor het wets
ontwerp zijn er hierdoor niet beter op ge
worden.
(Een lid der Eerste Kamer heeft
gezegd, dat Nederland in het
Európeesche concert niet de eerste
viool moet willen meespelen
Om eerste viool te spelen
In het Europeesch orkest,
Dat. men kan 't zich niet verhelen,
Past ons landje niet zoo best.
Maar is men daarom tevreden,
Dat men zich met niets bemoeit,
Als viooltje op te treden,
Dat in het verborgen bloeit?
Vele instrumenten geven
Samen 't Europeesch concert,
Dat wel nooit in 's menschen leven,
Moeizamer gegeven werd.
Daar zijn nog de klarinetten
De triangel, de hobo,
Daar zijn harpen en trompetten,
Cel en bas en piccolo.
En dan is er nog de trommel,
Pauken en de Turksche trom,
Maar dit achtergrondsch gerommel,
Neen, daar geven wij niet om.
Als wij de violen laten
Aan de allervoorste rij,
Blazen wij, in mindre mate(n)
Toch een nuttige partij.
Met zoo af en toe een phase,
Dat het heel orkest verstomt
En van ons, correct geblazen,
Ook een stukje solo komt.
Daarbij geldt, naast grooter bazen,
Als beginsel voor ons land,
Beter niet te hard geblazen,
Dan voor straf den mond gebrand.
Nieuwe straatnamen.
In het stratenplan tusschen Brouwersvaart
en Westergracht.
B. en W. hébben besloten de volgende na
men te geven aan de. straten op de gronden
tusschen de Westergracht en de Brouwers
vaart: Denijs van Hullelaan, Hospeslaan,
Lambrecht van Dalelaan, Pieter Wantelaan,
Gillis Schoolmeesterlaan, 'De Mijterlaan,
Jan Bontelaan, Willem Buyslaan (ontleend
aan bleekers aan 't einde van de 16e eeuw)
Rollandslaan, Engbert Prinsstraat (Schout
van de banne Overveen pl.m. 1600)Leendert
Meeszstraat (Schepen van de banne Tette
rode) Bloys van Treslonglaan (bevelhebber
der watergeuzen, overleden in 1594)Brou
wersvaart, De- Ruyterweg. Lorentzkade, Jan
van Galenstraat (bevelhebber der Middel-
landsche Zeevloot 16041653); Lumeystraat
(admiraal der watergeuzen, overleden in
1578)Bestevaerstraat, Joos de Moorstraat
(vice-admiraal van Zeeland, overleden in
1618); Abel Tasmanstraat ('bekend door een
ontdekkingstocht in 1642).
Verder is besloten vervallen te verklaren
den naam „Brouwersvaartnad" voor het wég
gedeelte met de letters MH aangeduid, en
den naam Callierstraat te veranderen in Bis
schop Callierstraat.
De president en vice-president van Paraguay
hebben ontslag genomen.
pag. 4
Het Spaansche leger deed een mislukte po
ging om zich meester te maken van de
macht,
pag. 4 en 1
De Zwitsersche regeering heeft de N.S.D.A.P.
verboden.
pag, 4
De Eerste Kamer spreekt haar oordeel uit over
het beleid van minister De Graeff.
pag. 3
Het Defensiefonds is door de Tweede Kamer
aanvaard.
pag. 3
Tegen een slagersknecht in den Haag, die
zijn gewezen verloofde heeft gedood, is veer
tien jaar gevangenisstraf geëischt.
pag. 3
De regeering heeft niet het voornemen de al-
gemeene steunnormen te verlagen.
pag. 5
Voorzichtigheid met petroleumvergassers is
noodig.
pag. 1
De werkwijze van de commissie-Limburg.
pag. 2
ARTIKELEN, ENZ.
Jr. dr. B. de Jong van Beek en Donk: Een pe-
troleumsanctie tegen Italië?
pag. 4
Van onzen Londenschen correspondent:
Cochran's nieuwste revue.
-'•a. 4
J. H. de Bois: Haarlem's Kunstbezit.
pag. 3
K. de Jong: Concert der H. O. V.
pag. 5
G. J. Kalt over Harold SamueL
pag. 5
Willy van der Tak: Van den strijd tusschen
twee Parijsche heuvels.
pag. 9
De burgerlijke stand van Haarlem is opge
nomen op pag. 7,
WONINGBOUW RAMPLAAN - ELSWOUTLAAN
m.|z. centr. verw., vanaf f4600.-
RINKE MA-ROOSDORP
Inl. o. h. werk, Stuyvesantplein 4, ook tel. 26429
AERDENHOÜT Huurprijs vanaf f 32.50 p. mnd.
(Adv. Ingez. Med.)
Oud-strijders bewerkten de
revolutie in Paraguay.
ASUNCION, 19 Febr. (Reuter). Gonza-
lez, een der leiders van de revolutionnaire
beweging, heeft verklaard, dat deze op touw
is gezet door oud-strijders uit den Chaco-oor-
log, o.a. door jonge officieren. Deze militai
ren eerbiedigen en erkennen de verdiensten
van president Ayala. doch zij waren ontevre
den over de vergissingen, die na den oorlog
door generaal Estirribia waren begaan en
de traagheid, waarmede de regeering de
economische crisis bestreed. De toestand werd
nog verergerd door de verbanning van kolo-
•nel Franco, die als de glorie van het Para-
guaansohe leger wordt beschouwd. Gonzalez
verklaarde voorts, dat binnen drie maanden
nieuwe verkiezingen zouden worden gehou
den.. De reserve-officieren hebben zich erte
gen verzet, dat vice-president Ribeiro het pre
sidentschap waarneemt. Waarschijnlijk zal
senator Da Rosa voorloopig het president
schap van de burgerlijke regeering op zich
nemen.
Scherp gestelde nota van Franco.
ASUNCION, 19 Febr. (A.N.P.) In den af
geloopen nacht is een oproep van kolonel
Franco van 6 Februari verspreid, waarin de
ze de thans gevallen regeering en de opper
ste legerleiding, waarmede waarschijnlijk de
intusschen gearresteerde generaal Estigarribia
is bedoeld, van verraad beschuldiga. In dezen
oproep werd het vredesprotocol van Juli j.l.
,.een hondsche wapenstilstand genoemd, die
een dolkstoot beteekent in den rug van het
strijdende, zegevierende leger, dat leeg moet
bloeden om land en volk aan buitenlandsche
kapitalisten uit te leveren." Dit omvangrij
ke document is ook in zijn verdere uiteenzet
tingen uiterst scherp gesteld.
Toenemend brandgevaar.
„Weest voorzichtig met petroleum
vergassers!" zegt onze Brandweer.
Men weet dat de noodlottige brand te Am
sterdam, die aan 8 menschen het leven
kostte, veroorzaakt is door het omvallen van
een petroleumkachel. Daar ons ook gebleken
is dat den laatsten tijd te Haarlem eenige
branden aan petroleum geweten moeten
worden, hadden wij een onderhoud met den
waarnemend commandant van onze Brand
weer den heer G. Spaan.
Inderdaad zoo zei hij het toenemend
gebruik van petroleum heeft de taak dei-
Brandweer verzwaard. Dit jaar zijn van de
21 branden niet minder dan 3, dus ongeveer
14 pet. aan petroleum te wijten. Het waren
twee binnenbrandjes en de uitslaande brand
in de Ursulastraat. Vroeger werden er ook
veel branden door petroleum veroorzaakt,
maar toen het gas de petroleum verdrongen
had, behoorde het tot de zeldzaamheden als
wij in onze statistieken over de oorzaken van
branden het woord petroleum moesten
schrijven. Nu is daar weer een wijziging in
gekomen doordat velen uit zu-inigheidsover-
wegingen hun gas weer voor petroleum ver
wisseld hebben. Ik ben overtuigd, dat er ook
nog vele gevallen van begin van brand door
petroleum ontstaan die niet ter kennis van
de Brandweer komen doordat de bewoners
er in slagen zelf het vuur te blusschen.
Groote voorzichtigheid met petroleum ls
geboden. Vooral met petroleumvergassers,
want die kunnen een gevaar opleveren. Oor
spronkelijk zijn deze dingen gemaakt om te
gebruiken door kampeerders, enz. Nu wor
den ze evenwel ook aanbevolen voor verwar
ming binnenshuis. Wil men voor gevaren
gevrijwaard zijn dan is het absoluut noodig
de toestellen dikwijls te reinigen. Er moet
voor gezorgd worden dat vooral het buisje
van den vergasser steeds schoon is, want als
dit verstopt kan een ontploffing daarvan het
gevolg zijn. De vergassers worden wel als
..zonder gevaar" verkocht, maar twee van de
drie hierboven bedoelde petroleumbranden
zijn veroorzaakt door vergassers.
Sommige menschen zetten vergassers in
slaapkamers voor zij naar bed gaan. Het is
evenwel zeer gevaarlijk om de toestellen
zonder toezicht te laten omdat als er dan iets
Het woord is aan....
Weber
In het ondermaansclie is
elke volmaaktheid een nega
tief begrip, en de volmaakt
ste staatsinrichting is slechts
deze, die de minste gebreken
heeft.
gebeurt de vooi-raad petroleum die er in is
aanleiding kan geven tot een ernstigen
brand.
Petroleumkachels en kooktoestellen leve
ren minder gevaar op, maar ook daarbij is
properheid en voorzichtigheid geboden. Na
tuurlijk mogen een toestel of kachel nooit
gevuld worden als die nog branden. Kachels
moeten zoo geplaatst worden dat er geen
gevaar bestaat voor omgooien.
MIDDELBARE TECHNISCHE SCHOOL.
Afdeeling F Vliegtuigbouwkunde.
Bij Kon. Besluit van 11 Februari 1936 is de
instelling van een afdeeling Vliegtuigbouw
kunde aan de Middelbare Technische School
te Haarlem goedgekeurd. Deze zal met ingang
van September a.s. in werking treden. Hier
door zal het mogelijk zijn, in 1937 de eerste
diploma's voor Vliegtuigbouwkunde uit te rei
ken, voorloopig ook de eenige wettelijk erkende
diploma's
Tot het laatste jaar van dezen nieuwen
cursus kunnen worden toegelaten, voor zoover
plaatsruimte gevonden kan worden, afgestu
deerden van de afdeelingen Werktuigbouw
kunde of Scheepsbouwkunde van elke M. T. S.
in Nederland, mits met een behoorlijke cijfer
lijst en een diploma, dat in September niet
ouder zal zijn dan 27 maanden.
Tot het eerste en tweede studiejaar worden
voor den volledigen 4-jarigen cursus leerlin
gen toegelaten onder dezelfde voorwaarden
als vooa- de andere afdeelingen van de M. T. S.
waarvoor verwezen wordt naar het prospectus,
dat op aanvraag gratis verkrijgbaar is.
BB? - OI?6H
'lAdv. Ingez. Méd£ 1
