WÜEANTKS
Vol verwachting...
LJLLHAI
Hel Beêm$®§hte
53e Jaargang No. 16171
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 12 Maart 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOÜRENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
f3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05. p. maand ƒ0.22, p. 3 mnd. ƒ0 65, franco p. post 0.72ï4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 15 regels 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag ea
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer 0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid f 600.-, Overlijden 1600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-. Duim 2
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: - Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400-, Ver
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare vo
50.-. Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 30—
lies Duim ƒ75.- Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
orwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 12 Maart.
Colijn's Rede.
De korte toespraak die de minister-presi
dent Woensdagavond tot het volk gericht
heeft zal geen onrust hebben gewekt. Dat
drieduizend man onder de wapenen worden
gehouden inplaats van Zaterdag a.s. met
groot verlof te gaan is een maatregel, die de
generale staf blijkbaar technisch noodig acht
maar waarin niemand iets kan zien dat op
dreigend oorlogsgevaar duidt. Het aantal 3000
is daarvoor op zichzelf al te bescheiden.
De minister-president heeft voorts ver
klaringen afgelegd, die een volledige bevesti
ging inhouden van de in deze rubriek op
Maandag en Dinsdag geuite meeningen om
trent het bestaande streven tot toenadering
na Hitler's bezetting van het Rijnland. „En
dan prijs ik mij gelukkig, er reeds dadelijk op
te kunnen wijzen, dat blijkbaar allerwege de
neiging aanwezig is om het gevaar voor oorlog
te keeren, om langs den weg van onderlinge
besprekingen den vrede in Europa te hand
haven," heeft dr. Colijn gezegd.
Met eenigen nadruk heeft hij verklaard dat
Nederland met de Internationale rechtsvra
gen, die met het ontstane geschil verbonden
zijn, geen directe bemoeienis heeft. Dienten
gevolge gaat dus ook de afwikkeling van de
strijdvraag, zooals dr. Colijn die thans ziet,
buiten Nederland om.
Deze zinnen zeggen wel niet direct, dat de
regeering afkeerig is van deelneming aan een
„nieuw Locarno", zöoals dat door Hitler is
voorgesteld, maar men kan er de indicatie
zonder moeite uit halen. Wij hebben trouwens
ook uit ingewonnen informaties al den in
druk gekregen, dat men in Den Haag niets
voelt voor deelneming aan een verdrag van
onderlingen bijstand dat zich tot eenige groo-
te mogendheden plus België beperkt. En dat
is heel begrijpelijk. Als kleine mogendheid
zijn wij logisch aangewezen op onze positie
in het groote complex van den Volkenbond en
leveren partiëele pacten omtrent het vraag
stuk van oorlog en vrede alleen maar gevaar
voor ons op. Ik herinner er nog eens aan dat
Hitier geen directe uitnoodiging tot Nederland
heeft gericht, nog minder Nederlands toetre
ding tot „een nieuw Locarno" als voorwaarde
voor de schepping van een dergelijk verdrag
heeft gesteld, maar alleen de mogelijkheid
heeft geopperd met gebruik van de woorden
„als de Nederlandsche regeering dat wenscht".
Complicaties zijn dus aan een weigering on
zerzijds niet verbonden.
De Volkenbondsraad zal nu te Londen bij
eenkomen. Vergaderingen van dat college
buiten Genève waren sinds jaren niet meer
gebruikelijk, maar dat men nu nog eens de
uitzondering maakt schijnt wel heel goed. De
Londensche sfeer heeft zich altijd goed ge
leend voor koel overleg, zij het dan niet voor
koenen ondernemingsgeest. Koel overleg is in
de huidige situatie de eerste vereischte.
Daarbij heeft het interview van den Engel-
schen journalist Ward Price met Hitler er ze
ker toe bijgedragen om de Engelsche pers
rustig te stemmen.
Als te Londen eenmaal een modus gevon
den is om tot nieuwe onderhandelingen over
Europeesche samenwerking te komen zullen
die wel te Genève worden gevoerd. En er zal
wel eenig uitstel worden vereischt tot na de
Fransche verkiezingen. Hitier heeft tegen
over Ward Price al te kennen gegeven dat
hij dit uitstel verwacht. Hij zal in den tus-
schentijd heusch niet Straatsburg gaan be
schieten evenmin als de Franschen Mann
heim en Karlsruhe.
Het is zeer wel mogelijk dat deze historie
tenslotte een zeer gelukkige wending zal
nemen. Wie de begrippen van nationaal
prestige, gewoonlijk zeer gezwollen begrippen
die weinig verband met de harde werkelijk
heid houden, eens even vergeet en aan de
zakelijke overwegingen denkt, komt vanzelf
tot de conclusie dat al de betrokken landen er
economisch slecht aan toe zijn, maar dat
Duitschland wel tot de financiëel-zwakste
behoort.
Door zijn afhankelijkheid van buitenland-
sche grondstoffen kan het niet in en door
zichzelf alleen leven. Het kan ook r.iet ten
eeuwigen dage doorgaan met de financieele
goochelarijen van dr. Hjalmar Schacht (waar
over wij in ons nummer van Zaterdag a.s. een
zeer belangwekkende uiteenzetting van dr.
Georg Bernhard zullen publiceeren). Het is
niet Duitschland's rijkdom, die het nieuwe
toenadering doet zoeken. Dit is een andere
kant van de zaak, een andere dan de bezet
ting van het Rijnland toont, maar een heel
belangrijke.
Wellicht zal de volgende internationale Eco
nomische Conferentie spoedig gehouden wor
den, en met meer succes dan haar voor
gangster.
De wereld is een sehouwtooneel,
Met menig vreemd en droef tafreel.
Met stukken vol sensatie;
De wereldpers geeft het verslag
Van dit tooneel, van dag tot dag,
Getrouw aan elke natie.
't Publiek grijpt naar het warrend hoofd,
Door al dit wild lawaai verdoofd,
Het duizelt voor de oogen;
Terwijl het haast zijn weg niet vindt,
In 't kronkelende labyrinth
Van vlammende betoogen.
Het zucht en kijkt gespannen toe,
Wat nu weer komen zal, en hoe
Men dan zal reageeren;
Wat d' uitkomst van dit al zal zijn,
Dat kan het moeizaam zwoegend brein,
Al lang niet meer verteren.
Maar ergens, in een stil vertrek,
Zit vergenoegd een lekkerbek
Ook in zijn krant te lezen;
Er komt een glans op zijn gezicht,
Bij 't lezen van het kort bericht:
Nu zal het er gauw wezen.
En, ergens op een stille wei,
Daar zit een vogel, vogelvrij
Van kommer, angst en zorgen;
Het voorjaar staat weer voor de deur
En, stelt vandaag hem nog teleur,
Dan komt het zeker morgen.
Zij trekken zich er niets van aan,
Hoe 't in de wereld nu moet gaan,
Zij denken met hun beidjes,
En allebei ook met plezier,
Zij 't ieder dan op zijn manier,
Aan nieuwe kievitseitjes.
Nieuwe bridge-telling.
Zaoals wij reeds eerder hebben gedaan,
stellen wij voor de talrijke bridge liefhebbers
thans opnieuw een kaart beschikbaar, van ge
schikt formaat voor bewaring in portefeuille
of damestaschje, waarop in overzichtelijken
vorm de nieuwste bridgetelling, toegepast dooi
den Nederlandschen Bridgebond, is weer
gegeven.
Aan bridgeclubs en ook aan particulieren
worden deze kaarten op ons kantoor Groote
Houtstraat 93 bij afhaling gaarne geheel gratis
verstrekt .desgewenscht ook in een redelijk
kwantum, ten gebruike bij bridgedrives, op
clubavonden e.d. Het kantoor is van 8 uur
v.m. tot 6 uur n.m. geopend.
Het Haarlemsche gemeente
archief.
Mej. Dr. G. H. Kurtz benoemd tot opvolgster
van H. E. Knappert.
De Haarlemsche gemeenteraad heeft Woens
dagmiddag tot opvolgster van den heer H. E.
Knappert, gemeente-archivaris, benoemd No.
2 van de aanbeveling van B. en W. mej. Dr.
G. H. Kurtz te Utrecht. Zij verkreeg 25 stem
men tegen 7 op No. 1 van de aanbeveling Dr.
J. G. Avis te Voorburg.
Mej. dr. Kurtz werd in 1899 te Amsterdam
geboren. Van 1907 tot 1919 woonde zij te
Haarlem, waar zij de lagere school, de H. B. S.
voor Meisjes en het Gymnasium bezocht. Zij
studeerde daarna aan de Universiteit van
Utrecht, waar zij het candidaatsexamen in de
letteren cum laude aflegde. In 1925 deed zij,
eveneens cum laude, doctoraal examen in de
geschiedenis en in 1928 promoveerde zij, we
derom cum laude, op een proefschrift: „Wil
lem UI en Amsterdam. 1883-1685".
In 1930 slaagde zij voor het archief-examen
le klasse.
Van 1931 tot 1932 was zij werkzaam op het
archief van het Hoogheemraadschap Lekdijk
bovendams. In 1932 is een inventarisatie van
haar ambt in druk verschenen.
Verder is mej. Kurtz werkzaam geweest in
de gemeente-archieven van Loenen en Breu-
kelen en intusschen was zij ook tijdelijk
leerares in geschiedenis en aardrijkskunde
aan het gymnasium te Haarlem.
Gedurende de laatste jaren werkt zij aan
het Rijksarchief te Utrecht en tevens nu
gedurende ongeveer een jaar aan de Rijks-
universiteitsbibliotheek aldaar.
In verschillende wetenschappelijke tijd
schriften heeft mej. Kurtz bijdragen gepubli
ceerd tot verhooging van de kennis der ge
schiedenis.
Géén duikbooten te IJmuiden.
Sinds eenige weken doen geruchten de
ronde dat een deel der duikbooten uit Den
Helder naar IJmuiden zouden worden on
dergebracht.
Bij informatie bij onzen Haagschen cor
respondent deelde deze ons mede:
Hiervan is geen sprake. Wij kunnen de
juistheid dier verhalen te eenenmale logen
straffen. Vermoedelijk danken die geruchten
hun ontstaan aan het feit dat er te IJmui
den een loods gebouwd wordt voor het ber
gen van mijnen.
In vredestijd zal men slechts een gedeelte
van de loods gebruiken om er een aantal
mijnen in voorraad te houden, terwijl het
gebruik in vollen omvang alleen in geval
van oorlog zou plaats vinden.
Vermoedelijk zullen een of twee man van
de kustverdediging voor de bewaking van
loods en inhoud zorg gaan dragen,
HAARLEM TEL.10070-HEEMSTEDE TEL.29280
(Adv. Ingez. Med.)
De Winterploeg van Infanterie
en Wielrijders.
Ongeveer 3000 man.
Broekhuizen.
Onze Haagsche correspondent meldt:
De winterploeg van infanterie en wielrij
ders. die volgens mededeeling van minister
Colijn, in zijn radio-rede van Woensdag
avond, Zaterdag a.s. niet met groot verlof
zal gaan maar voorloopig onder de wapenen
blijven telt in totaal slechts ongeveer 3000
man. Ik verneem dat men dezen maatregel
in militaire kringen aanduidt als een „over-
bruggings-maatregel", omdat daarmee de
onevenwichtigheids-periode die zich telken- j
jare voordoet in de onderlinge sterkte-ver-
houding der verschillende wapenen, over-
brugd wordt.
Minister Colijn heeft het bewuste besluit
in een radio-toespraak medegedeeld omdal
er aldus minder ophef over gemaakt zou
worden dan als gevolg van een mededeeling
in de Staten-Generaal.
De h. o. v.
Het laatste ledenconcert.
Vrijdagavond besluit de H. O. V. onder
leiding van Frits Schuurman het seizoen met
een concert waaraan de toekende kunstenaar
Willem Andriessen zijn medewerking ver
leent bij het piano-concert in c kl. terts van
W. A. Mozart en de „Variations Symphoni-
ques" van César Franck. Het programma be
gint met „Eine kleine Nachtmusik", Sere
nade van Mozart en toestaat verder uit „La
Procession Nocturne", van Henri Ratoaud met
als slot de ouverture ,.Le Carnaval Romain"
van Hector Berlioz.
De uitbreiding van het
Haarlemsche Stadhuis.
Een beperkte opdracht aan 5 architecten.
De gemeenteraad van Haarlem heeft Woens
dagmiddag instemming betuigd met het voor
nemen van B. en W. o mvoor de uitbreiding
van het Stadhuis (in de Koningstraat wordt
een nieuwe vleugel gebouwd voor huisvesting
van de bureaux van den Burgerlijken Stand
en Bevolking en van de Belasting-administra
tie) een beperkte opdracht te geven aan 5 ar
chitecten. Deze zullen een voorloopig ontwerp
maken en daarvoor een betaling ontvangen.
Deze architecten zijn F. A. Eschauzier, ar
chitect B.N.A. in den Haag, Ir. A. J. van der
Steur, architect B.N.A. te Amsterdam, Ir. H. T.
Zwiers. architect BN.A. te Haarlem, G. H.
Holt te Haarlem en A. G. Kropholler te Wasse
naar.
De heer H. J. L. Klein Schiphorst trok zijn
voorstel om daarnaast een prijsvraag uit te
schrijven voor architecten en bouwkundigen
te Haarlem en daarvoor prijzen van f 500 en
f 250 beschikbaar te stellen, in, nadat van de
tafel van B. en W. de toezegging gekomen
was, dat het college ook aandacht zal schen
ken als door een niet-uitgenoodigde architect
op eigen initiatief en voor eigen risico een
ontwerp gemaakt wordt. Wanneer zoo'n archi
tect daartoe lust gevoeld zal hij van Openbare
Werken ook een situatie-teekening en leid
draad kunnen ontvangen.
L. BROEKHUIZEN.
De heer L. Broekhuizen, hoofd der Dr. Huet-
school aan het Prinsenbolwerk, heeft eervol
ontslag gevraagd. Dit is hem door den raad
verleend onder dankbetuiging voor de vele en
langdurige diensten aan de gemeente bewe
zen.
Met hem zal een der bekende mannen het
Haarlemsche onderwijs gaan verlaten. "Vooral
voor het onderwijs aan zwakzinnigen heeft
hij groote verdiensten gehad.--
De heer Broekhuizen, die 6 Juni 1874 te
Deventer geboren werd, ontving zijn oplei
ding tot onderwijzer aan de Rijkskweekschool
aldaar. In 1893 behaalde hij de onderwijs-
acte, een jaar later de akte handteekenen,
weer twee jaar later de hoofdakte. Ook wist
hij nog enkele andere akten te verkrijgen,
voorts studeerde hij eenigen tijd te Bonn.
Van 1895 tot 1909 was hij onderwijzer te
Neede, Enschedé en Den Haag, Daarna kwam
hij te Haarlem, als hoofd bij het buitenge
woon lager onderwijs (onderwijs aan zwak
zinnigen). Eerst moest hij zich behelpen met
de slechte huisvesting van zijn school in het
oude gebouw aan de Ged. Oude Gracht, tot
dat zijn school werd ondergebracht in de
verbouwde school aan het Prinsenbolwerk.
De heer Broekhuizen, die ook als spraak
leeraar 'n goeden naam heeft verworven, zit-
in tal van besturen en commissies.
De salarissen van het
Haarlemsche personeel.
Bespreking in den raad.
Naar wij vernemen zal Woensdag 25 Maart
weer een raadsvergadering gehouden worden.
Dan komt o.a. aan de orde het koninklijk be
sluit om de gemeente aan te manen op de sa
larissen en loonen van het gemeentepersoneel
weer ongeveer 5 pet. te korten, in verband met
de korting die met 1 Januari j.l. op het rijks
personeel is toegepast.
Zooals men weet heeft het Georganiseerd
Overleg voor het gemeente-personeel B. en W.
geadviseerd doortoe niet over te gaan.
Het college van B. en W. heeft dit is
reeds uit vroegere uitatingen in den raad ge
bleken het voornemen aan den raad te ad-
viseeren niet aan het verzoek uit Den Haag
gevolg te geven. Voor de raadsvergadering
hebben B. en W. een praeadvies aan den raad
toegezegd
^yüstër-pres&eafc Colüe tijdens aiitt mdioreig ma Woensdagavond,
Het woord is aan....
Vondel
Hij leeft vernoeght in 't
kleen, die nimmer hooger
siet.
Zal Engeland Frankrijk
volkomen steunen?
De Britsche pers over de kwestie der
Rijnland-bezetting..
LONDEN, 12 Maart (A.N.P.) De diploma
tieke redacteur van de Morning Post verklaart
met stellingheid dat het Britsche kabinet in
zijn gisteravond gehouden zitting heeft be-
I sloten den grootst mogelijken steun aan
Frankrijk te verleenen, wat betreft den eisch,
dat de Duitsche troepen, die op het oogenblik
de gedemilitariseerde Rij nzóne bezetten,
worden terugge trok ken preliminair te stellen
aan alle onderhandelingen met Duitschland.
Iedere aarzeling van de zijde van Engeland,
zoo deed men gisteravond in wei-ingelichte
kringen opmerken, zou evenals in 1914 tot
een oorlog kunnen leiden. Een vastberaden
houding van de zijde van Frankrijk, zoo
wordt hieraan toegevoegd, zou daarentegen
de kansen op een conflict aanzienlijk ver
minderen.
De Manchester Guardian schrijft, dat men
in Engelsche regeeringskringen de door
Frankrijk gestelde eisch inzake een terug
trekken der troepen rechtvaardig en redelijk
acht. De eenige meeningsverschillen tusschen
de beide landen zouden volgens dit blad be
trekking hebben op de methode, die voor de
oplossing van het probleem moet worden
gevolgd en op den vorm en den aard van het
terugtrekken der troepen.
Volgens de Daily Telegraph zou een oplossing
hierin kunnen worden gevonden, dat Duitsch
land uit eigen beweging tot een symbolische
ontruiming der Rijnzöne overging. Een derge
lijke daad, schrijft het blad, zou een practi-
sche bevestiging vormen van het Duitsche
verlangen een regiem van Europeesche vriend
schap te vestigen en zou vertrouwen geven in
den trouw van Duitschland en iedere verplich
ting, die het zou kunnen aangaan. De Daily
Herald schrijft, dat een vrijwillige daad van
Hitier zijn prestige verhoigen en zijn positie
versterken zal. Het prestige van Frankrijk
zou door een verzoenende houding eveneens
worden vergroot. De toekomst van het Euro
peesche systeem en den wereldvrede staat op
het spel.
De Parijsche correspondent van de Times
meldt, dat Lord Halifax den Franschen minis
ters heeft uiteengezet, dat naar de meening
van Engeland slechts kwaad gesticht kan wor
den door het voortduren van de verlammende
betrekkingen tusschen Frankrijk en Duitsch
land en dat de Britsche regeering den wensch
koestert een formule te vinden, waardoor aan
de eischen van beide partijen wordt tegemoet
gekomen, wellicht in dien zin, dat Duitschland
niet slechts in woorden, doch ook in feiten zijn
bezetting van het Rijnland binnen symbolische
grenzen houdt en aan den anderen kant
Frankrijk toestaat te onderhandelen over een
nieuw verdrag.
Van onzen Brusselschen correspondent: Van
Zeeland over België's positie na de verdrags
breuk.
pag 4
Di een boodschap aan het Lagerhuis heeft
koning Edward verzocht rekening te willen
houden met de eventualiteit van een huwe
lijk.
pag. 4
De oorlog in Oost-Afrika: Italiaansche plan
nen in het noorden.
pag. 4
Volgens een Engclsch bericht zou Mannheim
het nieuwe militaire hoofdkwartier voor
Zuid-Duitschland worden.
pag. 4
Minister Colijn heeft Woensdagavond over
den internationalen politieken toestand ge
sproken en tot rust aangespoord.
pag. 3
De Eerste Kamer heeft de Justitie-begrooting
in behandeling genomen.
pag. 3
De Regeering overweegt steunverstrekking
aan de Rotterdamsche en Amsterdamsche
haven.
pag. 3
De winterploeg van wielrijders en infanteris
ten, welke langer in dienst moet blijven is
ongeveer 3000 man groot.
pag. 1
Het verslag der vergadering van Haarlem's
Gemeenteraad: voor uitbreiding van het
Stadhuis zal een beperkte opdracht aan 5
architecten worden gegeven.
pag. 6
Bij het zwembad aan de Houtvaart komt een
groot zonnebad.
pag. 9
ARTIKELEN, ENZ.
R. P. Colijn's rede.
Hoe ik groeide: De liefde.
De Sociale verzekering.
pag. 1
pag. 3
pag. 9
K. de Jong: Haarlemsche Ster- en Perssoiree.
pag. 2
J. B. Schuil over Menschen in 't plantsoen.
pag. 2
Voor de Vrouw.
pag 10
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge-.
pomen op pag