WÜEANTKS Vol verwachting... LJLLHAI Hel Beêm$®§hte 53e Jaargang No. 16171 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Donderdag 12 Maart 1936 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOÜRENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden f3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week ƒ0.05. p. maand ƒ0.22, p. 3 mnd. ƒ0 65, franco p. post 0.72ï4. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230. ADVERTENTIëN 15 regels 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag ea aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer 0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid f 600.-, Overlijden 1600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-. Duim 2 Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: - Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400-, Ver Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare vo 50.-. Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 30— lies Duim ƒ75.- Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-. orwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. HAARLEM, 12 Maart. Colijn's Rede. De korte toespraak die de minister-presi dent Woensdagavond tot het volk gericht heeft zal geen onrust hebben gewekt. Dat drieduizend man onder de wapenen worden gehouden inplaats van Zaterdag a.s. met groot verlof te gaan is een maatregel, die de generale staf blijkbaar technisch noodig acht maar waarin niemand iets kan zien dat op dreigend oorlogsgevaar duidt. Het aantal 3000 is daarvoor op zichzelf al te bescheiden. De minister-president heeft voorts ver klaringen afgelegd, die een volledige bevesti ging inhouden van de in deze rubriek op Maandag en Dinsdag geuite meeningen om trent het bestaande streven tot toenadering na Hitler's bezetting van het Rijnland. „En dan prijs ik mij gelukkig, er reeds dadelijk op te kunnen wijzen, dat blijkbaar allerwege de neiging aanwezig is om het gevaar voor oorlog te keeren, om langs den weg van onderlinge besprekingen den vrede in Europa te hand haven," heeft dr. Colijn gezegd. Met eenigen nadruk heeft hij verklaard dat Nederland met de Internationale rechtsvra gen, die met het ontstane geschil verbonden zijn, geen directe bemoeienis heeft. Dienten gevolge gaat dus ook de afwikkeling van de strijdvraag, zooals dr. Colijn die thans ziet, buiten Nederland om. Deze zinnen zeggen wel niet direct, dat de regeering afkeerig is van deelneming aan een „nieuw Locarno", zöoals dat door Hitler is voorgesteld, maar men kan er de indicatie zonder moeite uit halen. Wij hebben trouwens ook uit ingewonnen informaties al den in druk gekregen, dat men in Den Haag niets voelt voor deelneming aan een verdrag van onderlingen bijstand dat zich tot eenige groo- te mogendheden plus België beperkt. En dat is heel begrijpelijk. Als kleine mogendheid zijn wij logisch aangewezen op onze positie in het groote complex van den Volkenbond en leveren partiëele pacten omtrent het vraag stuk van oorlog en vrede alleen maar gevaar voor ons op. Ik herinner er nog eens aan dat Hitier geen directe uitnoodiging tot Nederland heeft gericht, nog minder Nederlands toetre ding tot „een nieuw Locarno" als voorwaarde voor de schepping van een dergelijk verdrag heeft gesteld, maar alleen de mogelijkheid heeft geopperd met gebruik van de woorden „als de Nederlandsche regeering dat wenscht". Complicaties zijn dus aan een weigering on zerzijds niet verbonden. De Volkenbondsraad zal nu te Londen bij eenkomen. Vergaderingen van dat college buiten Genève waren sinds jaren niet meer gebruikelijk, maar dat men nu nog eens de uitzondering maakt schijnt wel heel goed. De Londensche sfeer heeft zich altijd goed ge leend voor koel overleg, zij het dan niet voor koenen ondernemingsgeest. Koel overleg is in de huidige situatie de eerste vereischte. Daarbij heeft het interview van den Engel- schen journalist Ward Price met Hitler er ze ker toe bijgedragen om de Engelsche pers rustig te stemmen. Als te Londen eenmaal een modus gevon den is om tot nieuwe onderhandelingen over Europeesche samenwerking te komen zullen die wel te Genève worden gevoerd. En er zal wel eenig uitstel worden vereischt tot na de Fransche verkiezingen. Hitier heeft tegen over Ward Price al te kennen gegeven dat hij dit uitstel verwacht. Hij zal in den tus- schentijd heusch niet Straatsburg gaan be schieten evenmin als de Franschen Mann heim en Karlsruhe. Het is zeer wel mogelijk dat deze historie tenslotte een zeer gelukkige wending zal nemen. Wie de begrippen van nationaal prestige, gewoonlijk zeer gezwollen begrippen die weinig verband met de harde werkelijk heid houden, eens even vergeet en aan de zakelijke overwegingen denkt, komt vanzelf tot de conclusie dat al de betrokken landen er economisch slecht aan toe zijn, maar dat Duitschland wel tot de financiëel-zwakste behoort. Door zijn afhankelijkheid van buitenland- sche grondstoffen kan het niet in en door zichzelf alleen leven. Het kan ook r.iet ten eeuwigen dage doorgaan met de financieele goochelarijen van dr. Hjalmar Schacht (waar over wij in ons nummer van Zaterdag a.s. een zeer belangwekkende uiteenzetting van dr. Georg Bernhard zullen publiceeren). Het is niet Duitschland's rijkdom, die het nieuwe toenadering doet zoeken. Dit is een andere kant van de zaak, een andere dan de bezet ting van het Rijnland toont, maar een heel belangrijke. Wellicht zal de volgende internationale Eco nomische Conferentie spoedig gehouden wor den, en met meer succes dan haar voor gangster. De wereld is een sehouwtooneel, Met menig vreemd en droef tafreel. Met stukken vol sensatie; De wereldpers geeft het verslag Van dit tooneel, van dag tot dag, Getrouw aan elke natie. 't Publiek grijpt naar het warrend hoofd, Door al dit wild lawaai verdoofd, Het duizelt voor de oogen; Terwijl het haast zijn weg niet vindt, In 't kronkelende labyrinth Van vlammende betoogen. Het zucht en kijkt gespannen toe, Wat nu weer komen zal, en hoe Men dan zal reageeren; Wat d' uitkomst van dit al zal zijn, Dat kan het moeizaam zwoegend brein, Al lang niet meer verteren. Maar ergens, in een stil vertrek, Zit vergenoegd een lekkerbek Ook in zijn krant te lezen; Er komt een glans op zijn gezicht, Bij 't lezen van het kort bericht: Nu zal het er gauw wezen. En, ergens op een stille wei, Daar zit een vogel, vogelvrij Van kommer, angst en zorgen; Het voorjaar staat weer voor de deur En, stelt vandaag hem nog teleur, Dan komt het zeker morgen. Zij trekken zich er niets van aan, Hoe 't in de wereld nu moet gaan, Zij denken met hun beidjes, En allebei ook met plezier, Zij 't ieder dan op zijn manier, Aan nieuwe kievitseitjes. Nieuwe bridge-telling. Zaoals wij reeds eerder hebben gedaan, stellen wij voor de talrijke bridge liefhebbers thans opnieuw een kaart beschikbaar, van ge schikt formaat voor bewaring in portefeuille of damestaschje, waarop in overzichtelijken vorm de nieuwste bridgetelling, toegepast dooi den Nederlandschen Bridgebond, is weer gegeven. Aan bridgeclubs en ook aan particulieren worden deze kaarten op ons kantoor Groote Houtstraat 93 bij afhaling gaarne geheel gratis verstrekt .desgewenscht ook in een redelijk kwantum, ten gebruike bij bridgedrives, op clubavonden e.d. Het kantoor is van 8 uur v.m. tot 6 uur n.m. geopend. Het Haarlemsche gemeente archief. Mej. Dr. G. H. Kurtz benoemd tot opvolgster van H. E. Knappert. De Haarlemsche gemeenteraad heeft Woens dagmiddag tot opvolgster van den heer H. E. Knappert, gemeente-archivaris, benoemd No. 2 van de aanbeveling van B. en W. mej. Dr. G. H. Kurtz te Utrecht. Zij verkreeg 25 stem men tegen 7 op No. 1 van de aanbeveling Dr. J. G. Avis te Voorburg. Mej. dr. Kurtz werd in 1899 te Amsterdam geboren. Van 1907 tot 1919 woonde zij te Haarlem, waar zij de lagere school, de H. B. S. voor Meisjes en het Gymnasium bezocht. Zij studeerde daarna aan de Universiteit van Utrecht, waar zij het candidaatsexamen in de letteren cum laude aflegde. In 1925 deed zij, eveneens cum laude, doctoraal examen in de geschiedenis en in 1928 promoveerde zij, we derom cum laude, op een proefschrift: „Wil lem UI en Amsterdam. 1883-1685". In 1930 slaagde zij voor het archief-examen le klasse. Van 1931 tot 1932 was zij werkzaam op het archief van het Hoogheemraadschap Lekdijk bovendams. In 1932 is een inventarisatie van haar ambt in druk verschenen. Verder is mej. Kurtz werkzaam geweest in de gemeente-archieven van Loenen en Breu- kelen en intusschen was zij ook tijdelijk leerares in geschiedenis en aardrijkskunde aan het gymnasium te Haarlem. Gedurende de laatste jaren werkt zij aan het Rijksarchief te Utrecht en tevens nu gedurende ongeveer een jaar aan de Rijks- universiteitsbibliotheek aldaar. In verschillende wetenschappelijke tijd schriften heeft mej. Kurtz bijdragen gepubli ceerd tot verhooging van de kennis der ge schiedenis. Géén duikbooten te IJmuiden. Sinds eenige weken doen geruchten de ronde dat een deel der duikbooten uit Den Helder naar IJmuiden zouden worden on dergebracht. Bij informatie bij onzen Haagschen cor respondent deelde deze ons mede: Hiervan is geen sprake. Wij kunnen de juistheid dier verhalen te eenenmale logen straffen. Vermoedelijk danken die geruchten hun ontstaan aan het feit dat er te IJmui den een loods gebouwd wordt voor het ber gen van mijnen. In vredestijd zal men slechts een gedeelte van de loods gebruiken om er een aantal mijnen in voorraad te houden, terwijl het gebruik in vollen omvang alleen in geval van oorlog zou plaats vinden. Vermoedelijk zullen een of twee man van de kustverdediging voor de bewaking van loods en inhoud zorg gaan dragen, HAARLEM TEL.10070-HEEMSTEDE TEL.29280 (Adv. Ingez. Med.) De Winterploeg van Infanterie en Wielrijders. Ongeveer 3000 man. Broekhuizen. Onze Haagsche correspondent meldt: De winterploeg van infanterie en wielrij ders. die volgens mededeeling van minister Colijn, in zijn radio-rede van Woensdag avond, Zaterdag a.s. niet met groot verlof zal gaan maar voorloopig onder de wapenen blijven telt in totaal slechts ongeveer 3000 man. Ik verneem dat men dezen maatregel in militaire kringen aanduidt als een „over- bruggings-maatregel", omdat daarmee de onevenwichtigheids-periode die zich telken- j jare voordoet in de onderlinge sterkte-ver- houding der verschillende wapenen, over- brugd wordt. Minister Colijn heeft het bewuste besluit in een radio-toespraak medegedeeld omdal er aldus minder ophef over gemaakt zou worden dan als gevolg van een mededeeling in de Staten-Generaal. De h. o. v. Het laatste ledenconcert. Vrijdagavond besluit de H. O. V. onder leiding van Frits Schuurman het seizoen met een concert waaraan de toekende kunstenaar Willem Andriessen zijn medewerking ver leent bij het piano-concert in c kl. terts van W. A. Mozart en de „Variations Symphoni- ques" van César Franck. Het programma be gint met „Eine kleine Nachtmusik", Sere nade van Mozart en toestaat verder uit „La Procession Nocturne", van Henri Ratoaud met als slot de ouverture ,.Le Carnaval Romain" van Hector Berlioz. De uitbreiding van het Haarlemsche Stadhuis. Een beperkte opdracht aan 5 architecten. De gemeenteraad van Haarlem heeft Woens dagmiddag instemming betuigd met het voor nemen van B. en W. o mvoor de uitbreiding van het Stadhuis (in de Koningstraat wordt een nieuwe vleugel gebouwd voor huisvesting van de bureaux van den Burgerlijken Stand en Bevolking en van de Belasting-administra tie) een beperkte opdracht te geven aan 5 ar chitecten. Deze zullen een voorloopig ontwerp maken en daarvoor een betaling ontvangen. Deze architecten zijn F. A. Eschauzier, ar chitect B.N.A. in den Haag, Ir. A. J. van der Steur, architect B.N.A. te Amsterdam, Ir. H. T. Zwiers. architect BN.A. te Haarlem, G. H. Holt te Haarlem en A. G. Kropholler te Wasse naar. De heer H. J. L. Klein Schiphorst trok zijn voorstel om daarnaast een prijsvraag uit te schrijven voor architecten en bouwkundigen te Haarlem en daarvoor prijzen van f 500 en f 250 beschikbaar te stellen, in, nadat van de tafel van B. en W. de toezegging gekomen was, dat het college ook aandacht zal schen ken als door een niet-uitgenoodigde architect op eigen initiatief en voor eigen risico een ontwerp gemaakt wordt. Wanneer zoo'n archi tect daartoe lust gevoeld zal hij van Openbare Werken ook een situatie-teekening en leid draad kunnen ontvangen. L. BROEKHUIZEN. De heer L. Broekhuizen, hoofd der Dr. Huet- school aan het Prinsenbolwerk, heeft eervol ontslag gevraagd. Dit is hem door den raad verleend onder dankbetuiging voor de vele en langdurige diensten aan de gemeente bewe zen. Met hem zal een der bekende mannen het Haarlemsche onderwijs gaan verlaten. "Vooral voor het onderwijs aan zwakzinnigen heeft hij groote verdiensten gehad.-- De heer Broekhuizen, die 6 Juni 1874 te Deventer geboren werd, ontving zijn oplei ding tot onderwijzer aan de Rijkskweekschool aldaar. In 1893 behaalde hij de onderwijs- acte, een jaar later de akte handteekenen, weer twee jaar later de hoofdakte. Ook wist hij nog enkele andere akten te verkrijgen, voorts studeerde hij eenigen tijd te Bonn. Van 1895 tot 1909 was hij onderwijzer te Neede, Enschedé en Den Haag, Daarna kwam hij te Haarlem, als hoofd bij het buitenge woon lager onderwijs (onderwijs aan zwak zinnigen). Eerst moest hij zich behelpen met de slechte huisvesting van zijn school in het oude gebouw aan de Ged. Oude Gracht, tot dat zijn school werd ondergebracht in de verbouwde school aan het Prinsenbolwerk. De heer Broekhuizen, die ook als spraak leeraar 'n goeden naam heeft verworven, zit- in tal van besturen en commissies. De salarissen van het Haarlemsche personeel. Bespreking in den raad. Naar wij vernemen zal Woensdag 25 Maart weer een raadsvergadering gehouden worden. Dan komt o.a. aan de orde het koninklijk be sluit om de gemeente aan te manen op de sa larissen en loonen van het gemeentepersoneel weer ongeveer 5 pet. te korten, in verband met de korting die met 1 Januari j.l. op het rijks personeel is toegepast. Zooals men weet heeft het Georganiseerd Overleg voor het gemeente-personeel B. en W. geadviseerd doortoe niet over te gaan. Het college van B. en W. heeft dit is reeds uit vroegere uitatingen in den raad ge bleken het voornemen aan den raad te ad- viseeren niet aan het verzoek uit Den Haag gevolg te geven. Voor de raadsvergadering hebben B. en W. een praeadvies aan den raad toegezegd ^yüstër-pres&eafc Colüe tijdens aiitt mdioreig ma Woensdagavond, Het woord is aan.... Vondel Hij leeft vernoeght in 't kleen, die nimmer hooger siet. Zal Engeland Frankrijk volkomen steunen? De Britsche pers over de kwestie der Rijnland-bezetting.. LONDEN, 12 Maart (A.N.P.) De diploma tieke redacteur van de Morning Post verklaart met stellingheid dat het Britsche kabinet in zijn gisteravond gehouden zitting heeft be- I sloten den grootst mogelijken steun aan Frankrijk te verleenen, wat betreft den eisch, dat de Duitsche troepen, die op het oogenblik de gedemilitariseerde Rij nzóne bezetten, worden terugge trok ken preliminair te stellen aan alle onderhandelingen met Duitschland. Iedere aarzeling van de zijde van Engeland, zoo deed men gisteravond in wei-ingelichte kringen opmerken, zou evenals in 1914 tot een oorlog kunnen leiden. Een vastberaden houding van de zijde van Frankrijk, zoo wordt hieraan toegevoegd, zou daarentegen de kansen op een conflict aanzienlijk ver minderen. De Manchester Guardian schrijft, dat men in Engelsche regeeringskringen de door Frankrijk gestelde eisch inzake een terug trekken der troepen rechtvaardig en redelijk acht. De eenige meeningsverschillen tusschen de beide landen zouden volgens dit blad be trekking hebben op de methode, die voor de oplossing van het probleem moet worden gevolgd en op den vorm en den aard van het terugtrekken der troepen. Volgens de Daily Telegraph zou een oplossing hierin kunnen worden gevonden, dat Duitsch land uit eigen beweging tot een symbolische ontruiming der Rijnzöne overging. Een derge lijke daad, schrijft het blad, zou een practi- sche bevestiging vormen van het Duitsche verlangen een regiem van Europeesche vriend schap te vestigen en zou vertrouwen geven in den trouw van Duitschland en iedere verplich ting, die het zou kunnen aangaan. De Daily Herald schrijft, dat een vrijwillige daad van Hitier zijn prestige verhoigen en zijn positie versterken zal. Het prestige van Frankrijk zou door een verzoenende houding eveneens worden vergroot. De toekomst van het Euro peesche systeem en den wereldvrede staat op het spel. De Parijsche correspondent van de Times meldt, dat Lord Halifax den Franschen minis ters heeft uiteengezet, dat naar de meening van Engeland slechts kwaad gesticht kan wor den door het voortduren van de verlammende betrekkingen tusschen Frankrijk en Duitsch land en dat de Britsche regeering den wensch koestert een formule te vinden, waardoor aan de eischen van beide partijen wordt tegemoet gekomen, wellicht in dien zin, dat Duitschland niet slechts in woorden, doch ook in feiten zijn bezetting van het Rijnland binnen symbolische grenzen houdt en aan den anderen kant Frankrijk toestaat te onderhandelen over een nieuw verdrag. Van onzen Brusselschen correspondent: Van Zeeland over België's positie na de verdrags breuk. pag 4 Di een boodschap aan het Lagerhuis heeft koning Edward verzocht rekening te willen houden met de eventualiteit van een huwe lijk. pag. 4 De oorlog in Oost-Afrika: Italiaansche plan nen in het noorden. pag. 4 Volgens een Engclsch bericht zou Mannheim het nieuwe militaire hoofdkwartier voor Zuid-Duitschland worden. pag. 4 Minister Colijn heeft Woensdagavond over den internationalen politieken toestand ge sproken en tot rust aangespoord. pag. 3 De Eerste Kamer heeft de Justitie-begrooting in behandeling genomen. pag. 3 De Regeering overweegt steunverstrekking aan de Rotterdamsche en Amsterdamsche haven. pag. 3 De winterploeg van wielrijders en infanteris ten, welke langer in dienst moet blijven is ongeveer 3000 man groot. pag. 1 Het verslag der vergadering van Haarlem's Gemeenteraad: voor uitbreiding van het Stadhuis zal een beperkte opdracht aan 5 architecten worden gegeven. pag. 6 Bij het zwembad aan de Houtvaart komt een groot zonnebad. pag. 9 ARTIKELEN, ENZ. R. P. Colijn's rede. Hoe ik groeide: De liefde. De Sociale verzekering. pag. 1 pag. 3 pag. 9 K. de Jong: Haarlemsche Ster- en Perssoiree. pag. 2 J. B. Schuil over Menschen in 't plantsoen. pag. 2 Voor de Vrouw. pag 10 De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge-. pomen op pag

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1936 | | pagina 1