w
CRAVEMA
Eet Nu Soepkippen
AARDAPPELMEEL
I
C. J. JAUTZE
Zéé Zac&é fttf
f 0.30 per pond
Firma H. J. Geerling
schrijven ons'
rfZdzZ*
PLISSEE
GRANITO AANRECHTEN
Geeft landgenooten werk
en gebruikt het Neder-
landsche bindmiddel
in Uw keuken
KAST-
papier
(FRANSCW-i
iWEW®-
W O E N S D A G 25 M AART 1936
HAARLEM'S DAGBL'AD
8
LETTEREN EN KUNST
ALEXANDER CLAZOUNOW f
Mijn persoonlijkè herinneringen aan den
Maandag in den ouderdom van 70 jaren
overleden Russischen componist Alexander
Konstantinowitseh Glazounow zijn beperkt
tot het concert, dat ruim vier jaren geleden
in de zaal van het Amsterdamsche Conser
vatorium te zijner eere gegeven weid en waar
hij zelf aanwezig was.
Nog zie ik den toen 66-jarige voor me. zoo
als hij de zaal binnen trad, moeizaam en on
dersteund en de eereplaats naast den direc
teur Sem Dresden innam. Een lichte schok
van ontroering gaf zijn verschijning in de
zaai: de bekende fotografische portretten
van Glazounow hadden ons een robusten
man met een bolrond gelaat laten zien, de
werkelijkheid toonde ons een figuur, wel
groot, maar gebogen en vermoeid, langzaam
voortschrijdend op vilten schoenen, en een
gelaat, dat ondanks het paffige in zijn bleeke
grauwheid reeds de aankondiging van een
spoedig levenseinde scheen te bevatten. Al
leen de oogen straalden nog vriendelijk. We
vernamen dat Glazounow ziek was en des
ondanks de organisatoren van het eere-con-
cert niet had willen teleurstellen. Zijn. lij
dende toestand is echter van voorbijgaan-
den aard gebleken. Zelfs vernamen we dat
hij eergisteren nog zou dirigeeren. en dat
zijn dood geheel onverwacht gekomen is.
Op het eere-concert, waarvan ik sprak,
zijn klavierwerken, liederen en een strijk
kwartet van hem uitgevoerd. Het was alles
van goede makelij, eer conservatief dan in
moderne richting georiënteerd, hier en daar
wat lang van stof, zooals we dat van vele
Russen kennen.
Al die werken hoorden de meesten van ons
voor het eerst. Maar wat kennen we eigen
lijk van zijn vrij omvangrijk oeuvre? Alleen
zijn zeer mooi en moeilijk vioolconcert is
hier meermalen, zoowel op concerten der H.
O V. als op die der Haarlemsche Bachver-
eeniging nog zeer kort geleden door een
Fransche violiste met het Residentie-orkest
uitgevoerd. Zijn Vierde Symphonie op. 48
was het eerste werk dat mij zijn naam leer
de kennen. Dat was op een concei-t te
Utrecht, lange jaren geleden, waar Mengel
berg haar met het Concertgebouworkest in
troduceerde. Ik weet nog wel, dat ik die Es
dur-Symphonie toen heel mooi vond, maar
ik had destijds nog te weinig gehoord om
mijn indrukken goed te kunnen schiften en
om vergelijkend te kunnen oordeelen. Toen
ik vele jaren later dezelfde symphonie weer
eens hoorde gaf ze me minder sterke in
drukken dan de eerste maal.
Zoo kom ik vanzelf tot de waardeering die
Glazounow's werken genieten en tot de betee-
kenis. die hem als componist in de historie
wordt toegekend. Daarover wordt nu zeer
uiteenloopend geooi'deeld en het is zeer
moeilijk uit die meeningen een gemiddelde
samen te stellen, te meer daar. zooals ik
reeds opmerkte, we in de concertzaal slechts
met weinige van zijn werken hebben kunnen
kennis maken.
Dit schijnt wel vast te staan, dat hij in
zijn jeugd de allergrootste verwachtingen
deed oxxtstaan. Als i5-jarige leerling eener
H.B.S. te Petersburg schreef hij zijn eerste
Symphonie, die in het volgende jaar aldaar
onder leiding vaix Mili Balakirew den com
ponist van het beroemde klavierstuk „Isla-
mey" werd uitgevoerd. Deze uitvoei-ing
wekte terstond in hooge mate de belangstel
ling der Russische muzikale autoriteiten.
Rimsky-Korsakow noemde haar „een groot
feest voor onze jong-Russsische school;
Cesar Cui vond den componist „een vol
maakt musicus met een sterke techniek".
Men vergeleek Glazounow met Mendelssohn,
die als 17-jarige door zijn Sommei-nachts-
traum-Ouverture de muzikale wereld ver
baasd had. Ook Tschaikowsky interesseei'de
zich voor het werk van den jongeling. In zijn
belangrijk boekje „Over Muziek en Musici" 1)
heeft de te vi-oeg gestorven Alexander
Schmuller allerlei bijzonderheden over be
roemde componisten, die hij pei'soonliik ge
kend heeft, 'en daai-onder ook over Glazou
now, meegedeeld. We lezen daar hoe de pre
mière van het Vioolconcert plaats had in de
stormachtige revolutieperiode van 1905; hoe
1) Uitgave van Andries Blitz te Amster
dam.
toen de beroemde violist Leopold Auer. die
de solopartij speelde, zich nauwelijks in het
tumult hooi-baar kon maken. En hoe een jaar
later Schmuller zelf dat concert speelde on
der Glazounow's leiding bij diens zilveren ju
bileum.
Dat zijn persoonlijke herinneringen, die
de beteekenis van den componist echter niet
bepalen. Schmuller oordeelt Glazounow een
uitverkorene, den laatsten schakel en drager
van de ti'adities, de moraal en de zuiver mu
zikale idealen der jonge Russische school.
Anderen vinden hem een koelen eclecticus.
Een groote mate van gereserveerdheid was
zeker niet alleen den mensch, maar ook den
componist Glazonouw eigen. Diepe tragiek
verkondigen zijn werken bij uitzondering,
dithyrambische uitgelatenheid wel nimmer
In dit opzicht zou hij misschien tot op ze
kere hoogte met Bi-ahms te vergelijken zijn,
Toch meenen we niet dat hij dezen in be
teekenis evenaart.
Glazounow's productiviteit was vooral in
zijn jonge jaren groot. Op zijn 20ste jaar
had hij reeds 30 werken, waaronder 2 sym-
phonieën, gecomponeerd. Zijn talent ging. in
tegenstellixxg met dat van zijn groote voor
gangers Rimsky Korsakow, Borodin,
Moussorgsky e.a. uitsluitend in absoluut-
muzikale richting. Voor klavier heeft hij, be
halve een aantal solowerken. w.o. een sonate,
twee concerten met orkest geschreven.
Grooten invloed op die na hem kwamen
heeft Glazounow niet uitgeoefend, en dat
zal hij ook in de toekomst wel niet doen.
Strawinsky en Prokofieff staan geheel los
van hem.
Maar we willen besluiten met een aanha
ling uit het opstel van Schmuller: „In Gla
zounow hebben we den laatsten drager van
de muzikale aristocratie van Rusland".
K. DE JONG.
HET TOONEEL
Het Hollandsch Tooneel
VERJAARDAG.
De Hongaarsche schrijver Ladislaus Bus
Fekete heeft het voorbeeld, door Arnold Bexi-
nett en Edward Knoblauch in Mijlpalen ge
geven, gevolgd in zijn „Verjaardag" en de dra
matische handeling van zijn stuk over ver
schillende tijdperken verdeeld.
Eexx „levensbeeld in 6 hoofdstukken" wordt
dit tooneelspel in het programma genoemd en
de titel er van zou inplaats van Verjaardag
ook „Vijftig jaren uit het leven van een Don
Juan" hebben kunnen zijn. De hoofdpersoon,
wiens levenbeeld oxxs op zes verschillende ver
jaardagen, telkens met txxsschenpoozen van
10 jaar, wordt gegeven, heet in het stuk kort
weg Haxxs en behoort niet bepaald daarvoor
is hij trouwens een Don Juan tot het meest
solide soort mannen. Op zijn 16de jaar den
eersten verjaardag, dien wij meevieren stelt
hij al meer belang in de Fransche gouvernante
dan in den electrischexx spoortrein en de taart
met 16 kaarsjes, welke hem door zijn familie
leden worden geschonken en zijn leven ont
wikkelt zich ook verder in deze richting. Als
op zijn 26ste verjaardag de oberkellner van
„Maxime" met'een onbetaalde wissel ixx een
zijkamer zit te waclitexx, maakt Hans het hof
aan Vera, de-jonge verloofdè van zijn braven
maar zeer vervelenden xieef Ernst en de ver
jaardag is nog. niet ten einde, of Harns heeft
zich zijn eigen verjaarscadeautje al uitgezocht
en is er met Vera van door.
Je behoeft xxog geen waarzegger te zijn om
te voorspellen, dat dit huwelijk niet erg geluk
kig belooft te worden.
Op zijn 36sten verjaardag ontmoet Hans op
het landgoed vaxx zijn schoonouders een jonge
daixxe, die zoo veel indruk op hem maakt, dat
het ons alleen nog maar verwondert, dat hij
met haar op zijn 46ste jaar nog niet getrouwd
is. Maar als hij op dien dag als vrij williger ten
oorlog trekt 'wij schrijven dan 28 Juli 1914
treuren er toch twee vrouwen om hem.
Tiexx jaar later is het Hans, die bedrogen
wordt. Zijn tweede vrouw is allerminst een
larmoyant, sentimexxtèel wezentje, zooals
Vera was en daarbij volkomen een product
van haar tijd. Wanneer Hans ziet, wat hem
te wachten staat, gaat hij vrijwillig heen,
daarbij zorgexxd niet al te belaclxelijk te wor
den. Op den laatsten verjaardag, dien wij met
hem meemaken, is hij 66 jaar. maar het blijkt
ons dat ook deze vos wel zijn haren, maar
niet zijn streken verloren heeft. Al weer is
het een Fransche gouvernante, die hem het
hoofd op hol brengt evexxals op zijn 16den
vei-jaardag, maar niet ongestraft gingen 50
jaren voorbij. Terwijl zijn nieuwe verovering
op hem wacht, slaapt hij in zijn fauteuil
rustig ixi en de gouvernante spreidt een reis-
deken over hem heen, opdat hij kalm en on-
gestoox-d kan slapen.
Een tooneelstuk in den gewonen zin is dat
levensbeeld dus niet. Het geeft enkel losse
fragmenten uit 't levexx van dezen modernen
Casaxxova, nu eens opgewekt en vroolijk, dan
weer 'n tikje weemoedig, zooals het leven
van ieder mensch ïxu eenmaal is. Groote
pretenties had de Hongaarsche schrijver al
lerminst. Hij is blijkbaar iemand, die glim
lachend op het menschdom xxeerziet en ex-
glimlachend van vertelt. Wat in dat stuk be
koort is de afwisseling van de traan en den
lichten nu eix dan ook luchtigen lach. Meer
lach dan traan, zoodat wij dat spel met ge
noegen volgexx zonder zelfs kritiek te oefe-
nexx op de handelingen van Hans, die zoo
weixxig voor het geregelde huwelijksleven
geschikt blijkt te zijn.
In diexx zelfden lichten en luchtigen toon
wordt dit stuk ook door Het Hollandsch Too
neel in den Hollandschen Schouwburg onder
regie van Louis Saalborn dien wij dit sei
zoen al te weinig in Haarlem hebben gezien
gespeeld, en de verschillende levensbeel
den in de opeexxvolgende periodes geven door
hun kaï-aktex'istieke costuums en milieu
schildering een aparte bekoring aan de ver
tooning. Saalborn zelf speelt de rol van Hans
exx al is het moeilijk in hem op zijn 26sten ver
jaardag een jongexx viveur te zien, bij het klim
men der jaren groeit hij al meer en meer in
deze rol, totdat hij ixx zijn. laatste twee levens-
phasexx zelfs voortreffelijk wordt. En aldoor
ook speelt hij de rol met die prettige mee-
sleepende vaart, zooals wij van Saalborn ge-
wooxx zijn..
Ook als regisseur heeft hij zijn cachet aan
de voorstelling gegevexx. Er komen in dit „le
vensbeeld" heel wat personen voor, en onder
hen zijxx er velen, die kostelijk getypeerd wor
den, al gaaxx enkelen zooals Flor la Roche
als de levenslustige opa dan ook wel eens
even den kant van de klucht uit. Tourniaire
exx Julia Cuypers zijn een aller ver makelij kst
Hongaax-sch ouderpaar, die aldoor ruzie heb
ben, maar eensgezind een bojaren-dans dan
sen, zoodra de zigeuners maar in de snaren
gx-ijpen. Annie Follender is de wat larmayante
en sentimenteele Vera en zij maakt het be
grijpelijk, dat de levenslustige Hans het niet
heel zij xx leven bij dit vrouwtje uithoudt.
Carla de Raet behoort als Lizzi tot de vrou
wen uit den na-oorlogschfen tijd exx mag dus
pittiger en ook wat losjes van zedexx zijn.
Alex Faassen zagen wij nooit beter dan ixx de
rol van den braven, degelijken en vervelenden
Ernst. Maar het allerbeste spel van den avond
gaf Elly van Stekelenburg als de Fransche gou
vernante, eerst op den leeftijd van 30 en in
het laatste tafereel van 80 jaar. Dat was in
beide phasen sprudelnd van leven, petillant,
geestig, vief en vooral verx-ukkelijk Fransch.
Het opexx doekje, dat zij tegen het slot kreeg,
was dan ook volkomen verdiend.
Als geheel een alleraardigste, vlotte, leven
dige voorstelling van een nu wel niet zeer
hoogstaand maar toch genoegelijk amusant
stuk. die wij in alle opzichten kunxxen aaxxbe-
velexx aan allen, die eens te Amsterdam een
avond gexxoegelijk uit willen gaan.
J. B. SCHUIL.
ARBEIDER IN BRAND GERAAKT.
Dinsdag is in de fabrieken voor mechani
sche houtbewex-king van de firma J. van Es
sex- te Neer de 35-jarige arbeider J. Berbexi in
brand geraakt. In zeer zox-gwekkendexx toe
stand is de man naar zijn woning overge
bracht. De 28-jarige arbeider C. Fx-issen kreeg
evexxeens brandwondexx, doch zijn toestand is
niet ernstig.
HAARLEMSCHE BESTUURDERSBOND.
Hedenavond zal in het gebouw De Cen
trale de jaarvergadering plaats vinden van
den Haarlemschen Bestuux-dersbond. Door
verschillende organisaties zijn de aftredende
bestuurders de heeren A. Eizenxa, G. Flanxe-
ling, H. H. Luijken, Mars en J. Timmer op
nieuw candidaat gesteld terwijl voor de
functie vaxx penningmeester ook de heer C.
van der Winden door den Algemeenen Ne-
dex-landschen Metaalbewerkersbond candidaat
werd gesteld.
ALGEMEEN VERKOOPLOKAAL.
NIEUWE GRACHT 74 Makelaar P. HOOGEVEEN Lz.
INBOEDELVEILING
.VRIJDAG a.s., 10 uur, wegens VERTREK, STERFGEVAL en
LIQUIDATIE.
A—B COMPLETE INBOEDEL, waarbij Ameublementen voor
Salon, Huiskamer en Slaapkamer, antieke staande Klok, Boeken
kasten, Bureaux, eenige medische Boekwerken, leeren Clubs,
Crapauds, Karpetten, Staartklok met mechaniek, Cello (Thomas
Zalestriex-i Cremorxidis Ao. 1765), Baden met Geysers, Electr.
Kronen en Lampen, Fornuizen, Glas- en Aardewerk, Radio
toestel, Tuinaxxxeublementen, Deventer tapijt etc.
C. Een partij MANUFACTUREN, Schemerlampen en diverse
Electr. Huishoudelijke benoodigdheden.
D. BUITENGOEDEREN, waarbij diverse Electrische Motoren,
Bakfiets, Ijskast, Cylindermangel etc.
KIJKDAG: morgen (Donderdag) van 104 uur.
WAAR KOOPT U
een GOED KARPET, VLOERBEDEKKING, GORDIJNEN,
LOOPERS, BEDDEN, DEKENS, SPREIEN, TAFELKLEEDEN enz.
tegen wekelijksche of maandelijksche betaling en concurreerende
prijzen? Bij
y. RIET'S GOEDERENHANDEL, KLEVERLAAN 80, Telef. 12405.
(Geen winkel, doch gesloten magazijn.)
Ook verkrijgbaar HEERENCOSTUUMS en DAMESMANTELS
en REGENKLEEDING.
BEWAREN!
PLISSEE-MODE
HARMONICA GECOMB. PLAT
ZONNEPLOOIEN
op nieuwste Fransche machines.
VONDELSTRAAT 47 Telef. 335911
DEN HAAG.
Meest aanpassend bedrijf voor Plissée's, Ajours, Borduren,
Festonneeren, Lakens exx Sloopen borduren en stikken (van het
stuk), Knoopsgaten, Merken van Uitzetten, Letters, Moxxogram-
men, Overtrekken van Knoopen in wel 100 grootten en modellen
naar keuze, voorzien van versieringen in nikkel, gouden-, zilver-
ringen of figurexx, mat of glanzend (zie staalkaarten). Smal
feston tot het afwerken van rafels aan Sjaals, Costuums,
Voulants, Doeken enz., alles zeer voordeelig, soutacheeren.
SOLIED EN OUD ADRES.
DEPÓTS DOOR DE GEHEELE STAD.
met zuurvasten bakbodem. Granitovloeren in badkamers,
keukens, gangen, portieken, winkels, etc.
NEVÏIS BETONBOUW N.V. Pres. Steijnstr. 7. Tel. 11703.
V€RSENIGDE NEDE-RLANDSCHE AARDAPPELMEEL-1NDUSTR1E
VEENDAM
Wm. r,m*r
THANS
XO voor 35 ct.
10 voor 17 Va ct.
Probeer nu eens een Craven „A". Een engelsche
sigaret, maar zóó heerlijk zacht! Gemaakt van
louter volrijpe Virginia-tabakMet als finishing
touch de zijdezachte kurken tip. Dit kurk houdt
Uw tabak droog: daarom smaakt het rooken nu
niet meer heet en scherp, maar heerlijk koel.
Nu kleeft Uw sigaret ook niet meer aan de lip.
Eindelijk volmaakt engelsch rookgenot Yoor alle
nieuwe en oude Virginia-ïiefhebbers!
25 vel40 cent
Boekli. VEKO, Zijlstraat 9S
2de huis v.a. Stadhuis Haarl.
RADIOTOESTELLEN
EN RADIOLAMPEN
vanaf 1.per week. Bij aan
koop van de nieuwste Philips ra
dio geven wij een hoogen prijs
oor uw oude toestel.
Radio „Excelsior", Kleverlaan S0
Tel. 10313. Filiaal Faln-iciusstr. 4
(Pracht kwaliteit)
Tel. 10296
Alleen Warmoesstraat 7
Voor m»"0"'
„tv, «n 1 bus
■Mb"»»
En dat alles
alleen bij
De Gruyter
De Gruyter's Vermicel
Hollandsche:
Grofdraad .per pond 12
14
14
14
Middeldraad
Fijndraad
Figuur
Fransche.:
Grofdraad 18
Fijndraad a a 18
Figuur "lye 18
Engelenhaar "A, 20
Extra kwaliteit per pak 12
Vermicellisoep ,,12
De Gruyter's Macaroni
Macaroni p. pnd. 16-20
Italiaanschep. pak 12
Eiernoedels- .14
De Gruyter's Aroma
in handige fleschjes 16-30
Voor krachtige Bouillon
Bouillonblokjes p. 6 stuks 10
Bouillonblokjes 20 in bus 35
Bouillonkorrels per bus 25
