De restauratie van het orgel in de
Ned. Herv. Kerk.
i\.v. Raul Kaiser
DONDERDAG 2 APRIL 1936
HAARLEM'S DAGBLAD
9
BEVERWIJK.
Ongeschonden Müllerwerk van groote waarde.
Cor Kee deskundig adviseur.
Naar wij vernemen zal met ingang
van 1 Mei de restauratie van het
mooie orgel in de Ned. Herv. Kerk ter
hand worden genomen. Uitvoerder
van dit werk is de bekende orgelbou
wer H. W. Flentrop te Zaandam, on
der deskundig toezicht en volgens de
adviezen van den heer Cor Kee, orga
nist te Zaandam.
Het orgel in de Ned. Herv. Kerk in een van de
schoone producten van den Duitschen orgel
bouwer Christiaan Müller, die groote vermaard
heid heeft gekregen door zijn orgel in de Gr.
of St. Bavokerk te Haarlem. Aan zijn werk is
in den loop der jaren veel veranderd, behalve
aan het Beverwijksche orgel, dat het ruime
kerkgebouw nog vult met de echte Müller-
kl anken.
De tand des tijds heeft het koninklijke in
strument niet onaangetast gelaten en reeds
eenige jaren geleden was men tot de ontdek
king gekomen, dat restauratie een gebiedende
noodzaak was. De kerkvoogdij zag zich voor
de moeilijkheid geplaatst de daarvoor noodige
gelden bijeen te brengen.
Er wérd een orgelfonds gevormd en degenen,
die hun krachten aan de voorbereidingen van
het restauratiewerk gaven, kwamen tot de ge
lukkige ontdekking, dat velen liefde koester
den voor het prachtige instrument, dat ook uit
historisch oogpunt bezien, voor Beverwijk al
een even belangrijke waarde heeft als het
eeuwfenoude bedehuis, waarin het werd ge
plaatst en de sierlijke toren, die al even
zeer de eeuwen trotseerde. De bekende organist
Cor Kee, die het Beverwijksche orgel dikwijls
bespeelde uitte in April 1935 in het maand
blad „Het orgel" zijn bezorgdheid over de
komende restauratie in de volgende zinsne
de: „Hoe is het te hopen", zoo schreef hij,
„dat dit zoo goed als ongeschonden Müller
werk bij de komende restauratie niet ver
knoeid wordt". Het zal hem ongetwijfeld des
te meer tot vreugde strekken, dat juist hij als
technisch adviseur bij de aanstaande restau
ratie leiding zal geven. De leden van de kerk
voogdij hebben deze zaak zeer nauwkeurig en
met groote ernst voorbereid. Zij realiseerden
zich volkomen de groote nauwgezetheid en wij
zouden willen zeggen de piëteit, waarmede
het waardevolle bezit, dat dit Müller-orgel is,
voor het nageslacht moet worden bewaard.
Drie deskundigen werden uitgenoodigd de
noodzakelijke restauraties te bekijken en uit
hun midden een adviseur aan te wijzen, die
tevens bij de werkzaamheden als technisch
leider zou moeten fungeeren. Cor Kee zag zich
met deze taak belast. Het bestek, waarin de
werkzaamheden nauwkeurig werden omschre
ven, werd samengesteld en van de inschrij
vingen, die daarop werden ontvangen was de
orgelfabriek H. W. Flentrop te Zaandam met
f3300 de laagste, aan wie het werk werd op
gedragen. Men kan er zich slechts over ver
heugen, dat deze restauratie zoo serieus door
de kerkvoogdij is voorbereid. Deze heeren heb
ben ten volle beseft, dat zij verantwoording-
droegen voor het behoud, zooveel mogelijk in
den oorspronkelijken staat, van het Müller-
orgel. Zij hebben zich van hun moeilijke taak
gekweten op een wijze, die bevrediging wekt
bij allen, die doordrongen zijn van de groote
beteekenis van het orgel in den eeredienst niet
alleen, maar ook van de juiste waarde, die aan
een dergelijk kostbaar erfstuk uit vervlogen
eeuwen moet worden gehecht.
Een kostbaar geschenk.
Het orgel In de Ned. Herv. Kerk is, wat ve
len misschien niet eens zullen weten, een
schenking. Het is namelijk geschonken door
Vrouwe Anna Elisabeth Geelvinck, weduwe
van Johannes Lucas Pels van Hoogelanden.
De 'oouw van het orgel werd in 1755 aanbe
steed en opgedragen aan Christiaan Müller,
die het instrument in 1756 opleverde. Müller
was een van de vele Duitsche orgelmakers, die
in de 18e eeuw in ons land werkzaam waren.
Hij kwam uit Andreasberg in de Harz en kreeg
groote vermaardheid door het St. Bavo-orgel
te Haarlem, dat hij tusschen 1735 en 1738 ge
bouwd heeft.
Wat de schenkster wel bewogen zal hebben
tot haar daad?
Cor Kee heeft zich de moeite willen getroos
ten vele bijzonderheden over het orgel voor
het vaktijdschrift van organisten te verzame
len. In de vroedschap-resoluties van 28 Octo
ber 1754 vond hij,, dat het orgel is geschonken
„tot cieraad van de Kerk ende tot meerdere
Stigtinge in het zingen der psalmen".
Volgens een andere lezing zou het orgel ge
schonken zijn „voornamelijk, omdat de Neef'
van de begiftigster als een liefhebber van de
muziek telkens daardoor verlokt werd, om naar
de Roomsche kerk te gaan en zij hem dat lie
ver zag doen in de kerk van hun gezindheid."
Na den bouw werd het orgel gekeurd door
den organist van de Groote Kerk te Haarlem,
Henricus Radeker, die het „in alle sijne dee-
len proefhoudende en voldoende bevond". De
zoon van den in wij der, Johanners Radeker,
werd de eerste organist, aangesteld op een
jaariijksch tractement van f 250, voor welk
bedrag hij dan ook nog „klokkenstelder" was.
Hij werd na vergelijkend examen, afgenomen
door den Amsterdamschen organist Potholt
en na loting met zijn mede-candidaat Joan
nes Sterk uit Amsterdam, benoemd. Een jaar
later zag hij zijn salaris met f 50 verhoogd,
maar daarvoor moest hij het kostersambt er
bij waarnemen.
Hij werd bij resolutie van 7 September 1774
benoemd tot organist en klokkenist te Haar
lem en bespeelde daar Müller'S grootste werk.
De instructie van den eersten organist is niet
meer aanwezig, wel die van den „blaser", den
onmisbaren vriend van den organist, den orgel
trapper.
Van de opvolgers van Jan Radeker noe
men wij Klaas Veniet Huisman, die de betrek
king 57 jaar vervulde, F. Tuyl, C. Amse en H.
van Doorn. Thans is de heer H. Amse organist.
Vroegere restauraties.
In den loop der jaren is het orgel verschei
dene keeren aan herstellingen onderworpen.
In de eerste plaats heeft de zoon van den
bouwer het orgel eenige jaren in onderhoud
gehad. In 1794 contracteerde H. H. Hess, een
broer van den Goudschen organist Joachim
Hess, met de Thesauriers voor het schoonma
ken en repareeren voor de som van f 350. Ver-
i volgens wijdden Heineman. Strumphler, Te-
vis en Wannewetz, orgelmaker te Gouda hun
krachten aan het orgel. De firma Meere te
Rotterdam herstelde het orgel in 1846 voor
een bedrag van bijna duizend gulden. Daarna
heeft de Goudsche orgelmaker Gabry het orgel
eenige jaren in onderhoud gehad.
De restauratie, waarmede men thans gaat
beginnen, in de grootste, die ooit aan het
Beverwijksche orgel werd uitgevoerd. Wij zul
len misschien nog wel eens in de gelegenheid
zijn omtrent den aard en den omvang dezer
werkzaamheden eenige bijzonderheden mede
te deelen.
Zooals wij in den aanhef van dit artikel
reeds opmerkten, heeft de kerkvoorgdij en al
len, die haar assisteerden, reeds 'rt belangrijk
bedrag voor de restauratie ingezameld. Onge
twijfeld zal zij er met veler hulp in slagen
de nog ontbrekende gelden aan het orgelfonds
toe te voegen.
Om dit te bereiken zijn nog plannen in
voorbereiding.
Het stemt in ieder geval tot groote voldoe
ning, dat met de zoo hoog noodige restauratie
een aanvang wordt gemaakt, een restaura
tie, die Beverwijk in het ongeschonden bezit
zal laten van een waardevol historisch mo
nument.
heeft
Paula gedaan:
Ze'gaf een nieuwe vorm aan de kleine be
schuitjes Vierkant zijn ze! Leuk! En lekker...
nèt zoo lekker, als alle beschuit van Paul C.
Kaiser. 9 voor 6 cent. Met Paula-bon erbij.
vierkante fascflwrtt
N.V. PAUL C. KAISER. BESCHUITFABRIEKEN, ROTTERDAM
(Adv. Ingez. Med.)
GYMNASTIEK
Uitvoering „Kracht en
Vriendschap".
Woensdagavond gaf de Chr. Gymn. Ver.
„Kracht en Vriendschap" onder leiding van
den heer D. C. van Alewijk een druk bezochte
uitvoering in de Gemeentelijke Concertzaal.
De vereeniging voerde een uitgebreid en af
wisselend programma op vlotte wijze uit, dank
zij een doelmatige indeeling en dank zij het
vlugge werk van de toestelcommissie. Bijzon
der trof de muzikale verzorging, die verschil
lende nummers op hooger plan bracht. Een
heid tusschen muziek en beweging ontbrak
dan ook nooit en het zou ons zelfs niet ver
wonderen, door K. en V. eens eên klassikaal
toestelnummer op muziek te zien uitvoeren.
Brugturnen van meisjes althans ging blij
kens het tellen van den leider reeds in die
richting.
Van de jongens vielen vooral te waardeeren
de „grepen uit de leerstof", waaruit deskun
dige leiding sterk sprak. Dit laatste moet o.a.
ook gezegd worden van de vrije oefeningen
voor meisjes, waarin onderdeelen voorkwamen,
waarop minder deskundigen zoo gemakkelijk
stranden.
Het toestelturnen van de meisjes en ook dat
van de dames verdraagt zeker een hooger ge
halte. maar wat belangrijker is de zuiver
heid in afwerking liet weinig te wenschen over.
Van de volksdansen voor meisjes viel in 't
bijzonder die uit den Elzas op. Haar spring-
rietoefeningen konden ondanks de massaliteit
de fouten niet voldoende verbergen. Ook en
vooral de staaf-oefeningen van de heeren
hadden een beter lot verdiend, gevolg o.a. van
het feit, dat de begeleidende muziek den tur
ners te hoog ging. Als de leider een dergelijk
nummer eens op populaire muziek liet uitvoe
ren, zouden betere resultaten te wachten zijn.
Gevoeliger voor de muziek waren uiteraard
de dames. Zij toonden dit terdege in een twee
tal voortreffelijke nummers; knotszwaaien en
rhythmische oefeningen, eerstgenoemd num
mer zelfs, ondanks dat de lijn eenigszins ver
loren ging door minder geschikte kleeding. De
algemeene vrije oefeningen en het vlag-
zwaaien stonden ook op het gewenschte peil.
Bekend en geliefd is het toestelturnen van
de K. en V. heeren. Terecht! Vooral hun brug
turnen liet een meer dan gewone geoefendheid
zien.
Als geheel gaf de uitvoering een zeer goeden
indruk.
De voorzitter, de heer J. van Egmond, open
de en sloot dezen avond op de gebruikelijke
wijze.
De „Concordia"-revue.
Het gouden feest ingeluid.
Het gouden jubileum van de Gymnastiek-
vereeniging „Concordia" is voor een geheel
gevulde zaal van den Schouwburg Jansweg
ingezet met een revue. Al werd deze gevormd
door tafereelen uithaar geschiedenis, die
voor de meeste toeschouwers vrijwel onbe
kend waren, toch bleken de nummers zoo
danig opgezet te zijn dat die onbekendheid
nooit schaadde.
Integendeel, want er waren in de revue
zóóveel komische tooneeltjes verwerkt en de
tekst (van den heer P. J. van Deijl) sloot zich
daar zóó goed bij aan, dat de revue ondanks
haar groote lengte tot het einde bleef boeien.
Uit de vroegste tijden zagen we de oprich-
tings-vergadering in de Bierkuil, verder
een wandeltocht naar Leiden, waar een her
bergier zich verwondert over den „verren"
tocht en tenslotte de voorstelling van een
tijdelijke inzinking, ontstaan door het be
danken van den heer A. J. Meijerink als
leider.
Daarna kwaim de periode van den heer Hop
(de oprichting van de dames- en adspiranten
afdeelingen). Uit dezen tijd stamden verder
een mobilisatie-tafereel, een vereenigings-
fietstocht met een overvloed van lekke
banden en politie-avonturen ter gelegenheid
van een gewestelijke uitvoering in Edam.
Het slot van de revue vormde de huidige
periode, dus die van den heer Berrevoets.
Uit dien tijd kwamen ten tooneele een mas
sale slaapgelegenheid gedurende de Bonds-
uitvoering te Utrecht, en een telefoongesprek
met betrekking tot de senioren-afdeeling.
De geheele revue werd gespeeld door
Concordianen; zij hebben zich allen prachtig
van hun taak gekweten. Er waren zóóveel
medewerkers, dat zij niet afzonderlijk kun
nen worden genoemd, maar in dit opzicht
moet een uitzondering worden gemaakt voor
de heeren A. Bordes en J. Heeres.
Zang, dans en declamatie wisselden de
historische tafereelen af. Van den zang dient
te worden genoemd de parodie op een ko
zakken-koor, en de declamatie waarin o.a.
de heer K. Schijf werd herdacht en waarin
hartelijke woorden werden gewijd ook aan
de heeren Hop en Berrevoets was bij den
heer P. Spoor in goede handen. De girldansen
de boerendans en de balletfinales vooral
stonden op hoog peil. Zij waren ontworpen
door den directeur Berrevoets. Jan Rose-
krans en zijn orkest verzorgde de begeleiding
voor zang en dans.
Na het slotkoor kwam de heer Van Deijl,
secretaris van de regelingscommissie, ten
tooneele, om de medewerkers te danken voor
hun bereidwilligheid, die ten slotte tot zoo'n
groot succes heeft gevoerd.
In 't bijzonder dankte hij mevr. Waale
wijn voor haar gastvrijheid bij de instu
deering van de revue, mejuffr. J. de Bruin
voor de door haar ontworpen en vervaardig
de prachtige costumes en de heeren A.
Bordes en P. Spoor, die de medewerkende
Concordianen tooneelspelen en zingen heb
ben geleerd. Maar bovenal, aldus de heer Van
Deijl, moet hulde gebracht worden aan den
heer Berrevoets, die zooveel tijd heeft op
geofferd bij de voorbereiding.
De heer F. Janssen onderstreepte deze
erkenning van verdiensten door de aanbie
ding namens alle medewerkenden van een
geschenk aan den leider.
Het was inmiddels half één geworden; dus
was de dag gekomen waarop Concordia een
halve eeuw geleden werd opgericht. Daarom
had nu een plechtige herdenking plaats. De
voorzitter, de heer F. G. J. van den Berg,
hield een rede, waarin hij zich o.a. richtte
tot den eenigen nog lid- zijnden oprichter,
den heer P. Groenendaal, die met een fraaien
krans in de vereenigingskleuren gehuldigd
werd. De heer Van den Berg deelde mede,
dat de dames G. C. van Huizen en S. Stuij.
benevens de heeren W. de Reus en F. Jansen
werden benoemd tot lid van verdienste.
De eere-voorzitter, de heer J. Hop, maakte
bekend, dat een dergelijke onderscheiding
ook aan den heer Van den B!erg te beurt was
gevallen.
Na deze herdenking volgde een bal, dat tot
vijf uur duurde.
Concordia heeft haar gouden feest schit
terend ingezet. Met succes zal voor d!e ver
eeniging een spoorslag zijn tot verdere op
gewekte viering.
WEDSTRIJD HAARLEM—REST.
Voor den op 21 April te houden wedstrijd
Haarlem—-rRest K.TK. werden de volgende
turners gekozen.
Ploeg Haarlem: L. Silvis. J. Verkes, J. Tim
mermans, P. de Vries, J. van Looij, D. van
Looij, S. van Looij, W. Petegem en J. Hage-
mans van Tumlust; E. Smal en W. van
Houten van Bato.
Ploeg Rest: M. Castien, R. Voorn, O. Brink
en J. Brink van O.S.S.; J. Dibbets, S. Klees
en L. Visscher van Tumlust B.; A. van Zadel
(B.G.V.), J. Sauer (T.V.IJ.), W. van Zomeren
(Olympia), J. van Duffelen (S.S.H.)
HOCKEY.
KENNEMER LYCEUM—RADLEY COLLEGE.
Op Maandagmiddag 6 April wordt op het
terrein van het Kennemer Lyceum een hoc
keywedstrijd gespeeld tusschen het Radley
College (Engeland) en een team van het
Kennemer Lyceum.
helpt dadelijk tegen PIJNEN
(Adv. Ingez. Med.)
ZEILEN.
De int. zeilwedstrijden te Nice.
Mr. Carp wint den hoofdprijs.
Mr. Carp.
Uit Nice
In de laatste race van de internationale
zeilwedstrijden te Nice, die Woensdag plaats
had, werd Mr. Carp met de ..De Ruyter" weder
om eerste. Daarmede won hij den hoofdprijs,
de „Coupe du Club Nautique de Nice". Hierbij
moet worden opgemerkt, dat „De Ruyter" de
eenige zes-meter was, die gedurende alle races
uitsluitend door amateurs gevaren werd.
Gedurende deze laatste race stond er een
matige wind. De „De Ruyter" ging het eerst
door de finish, gevolgd door het Deensche
jacht „Dodo", derde werd de Fransche zes
meter ,,Qu' importe" en vierde het Fransche
jacht „Davil".
WANDELSPORT.
A. N. W. B.-wandelwegen.
De Kon. Ned. Toeristenbond. A.N.W.B.
heeft een vlugschrift je samengesteld over de
Bondswandelingen.
Tot het doen herloven van het wandel-
toerisme heeft de A.N.W.B. indertijd het
initiatief genomen en dat de bond ook daarbij
voor een goede zaak streed, blijkt wel uit het
steeds stijgende succes der Bondswandelin
gen.
In tegenstelling met het vroeger gevolgde
systeem van ..Rondwandelingen", worden
tegenwoordig door den A.N.W.B. „Bondswan
delingen" vastgesteld welke voeren over de
bekende A.N.W.B.-wandelwegen, langs een
twaalftal aangegeven routes, die voorzien zijn
van duidelijke aanwijzingen, in den vorm
van een schildje, waarvan in het boekje een
afbeelding is opgenomen.
In verband met dit nieuwe systeem der
A.N.W.B.-wandelwegen is een nieuwe regeling
gemaakt betreffende de belooningen, welke
gegeven worden aan degenen die in één jaar
drie verschillende wandelingen hebben af
gelegd op verschillende Bondswandelwegen.
Wie bijv. tweemaal 60 K.M. gewandeld heeft
op de route AmsterdamArnhem, moet het
derde tract kiezen uit een anderen Bonds-
wandelweg bijv. uit West- en Oost-Over-
ijsel.
Wie drie van deze 60 K.M.-wandelingen vol
brengt, ontvangt een wandelstok, voorzien
van het A.N.W.B.-emb'.eem en voor elke wan
deling van 60 K.M. (of meer), welke men na
het verdienen van den wandelstok aflegt, in
hetzelfde of in het volgende jaar, wordt een
afzonderlijk metalen bandje verstrekt, dat
men om den stok kan bevestigen en waarop
de naam van de Bondswandeling vermeld
is.
Het vlugschriftje, dat verscheidene illustra
ties bevat, die een indruk geven van de mooie
afwisselende streken, welke men op de Bonds
wandelingen leert kennen, geeft nadere bij
zonderheden omtrent de regeling en herin
nert tevens aan het door den A.N.WB. ver
krijgbaar gestelde .wandelbewijs", dat toe
gang geeft tot welhaast tweehonderd land
goederen en particuliere terreinen. Voorts
geeft het een lijstje van de verschillende
routes: AmsterdamArnhem; ArnhemZut-
fenDeventer; West- en Oost Overijsel;
Noord-Oost Twente; door de Noordelijke
Provinciën; Maastricht en Zuid-Limburg;
door Noord-Brabant; over de Veluwe; door
Drente; door de omstreken van Alkmaar;
ApeldoornZutfen'DeventerNijmegende
Plasmolen.
Deze mandelingen zijn alle beschreven in
geïllustreerde en van kaartjes voorziene
boekjes, welke aan de verschilende Bondskan-
toren verkrijgbaar zijn.
De A.N.W.B. hoopt door deze wandelingen
velen in de gelegenheid te stellen en aan te
sporen tot beoefening van het opwekkende,
weinig kostbare wandeltoerisme, dat een
middel bij uitstek is om ons eigen mooie land
te leeren kennen en waardeeren.
Werkloozencompetitie,
Programma voor 7 en 9 April.
7 April:
V.V.T. 1—Z.W.V. 2, R.C.H., 25 minuten N.
Hartman.
Z.W.V. 1V.V.M., Zandvoort. Toorenburg.
R Wit 2R. Zwart. V.S.V., de Telio.
V.V.S.V.V.C. 2, Vergierdeweg, F. J. Wempe
V.V.B. 1Gazelle 2, Haarlem, Nieuwenboer.
9 April:
Z.W.V. 2—V.V.B. 2. Zandvoort. L. de Koning
MetaalGazelle 1. H.FC.. Jon. Hendriks.
V.V.C. 1R. Wit 1, Vergierdeweg, de Wit.
De stand tot 28 Maart luidt:
R.Wit 1
13
11
1
1
23
60—20
1.76
R. Zwart
14
11
0
3
22
62—33
1.57
R. Wit 2
14
10
1
3
21
45—29
1.50
V.V.T. 1
11
5
5
1
15
47—21
1.27
Z.W.V. 1
15
9
1
5
19
"56—22
1.26
Metaal
15
8
2
5
18
43—36
1.20
V.V.S.
13
7
1
5
15
66—32
1.14
V.V.M.
16
8
1
7
17
59—40
1.06
V.V.C. 1
18
6
5
7
17
50—58
0.94
V.VB. 1
15
5
4
6
14
48—41
0.93
V.V.B. 2
16
6
1
9
13
37—60
0.81
Z.W.V. 2
15
5
2
8
12
32—35
0.80
"V.C. 2
15
4
2
9
10
2.1—49
0.66
Gazelle 1
17
4
2
11
10
50—71
0.58
V.V.T. 2
17
2
1
14
5
31—76
0.28
Gazelle 2
16
1
1
14
3
1406
0.18
VOETBAL.
NED. STUDENTEN-ELFTAL.
Het Nederlandsch studenten- elftal, dat op
3 Mei te Brussel tegen de Belgische studen
ten zal spelen, is blijkens een bericht in de
Tel. als volgt samengesteld:
Doel: Van Poeteren (G.V.C.).
Achter: Boesman (Kampong) en Kolk
man iH.V.V.).
Midden: Exalto (H.V.V.). Koreman
(HAW.) en Gentis Jr. (H.V.V.)
Vóór: Gentis Sr. (H.V.V.)Pasteur (H.V.V.)
Dommering (Vitesse), Sreeve (Z.A.C.), en
Jensema (Be Quick).
Reserves: Slingenberg (H.F.C.) en Dekker
(Kampong).
VOETBAL IN ENGELAND.
Uitslagen van Woensdag:
ArsenalBolton Wanderers 11
West Bromwich Alb.Aston Villa 03
SCHAKEN.
MEESTERTOURNOOI TE MOSKOU.
Uit Moskou: Op 5 April a.s. zal te Moskou
een groot internationaal meester-schaak-
tournooi gehouden worden, waaraan behalve
de Russische meestex-s Botwinnik, Kahn. Lö-
wenfisch, Ragozine en Rioumin. ook de oud
wereldkampioenen Capablanca en dir. Lasker,
benevens de bekende buitenlandsche meesters
Lilienthal en Flohr zullen deelnemen.
betalen aan Hadio-diatributie is
$dd we^oaieu
NEEM 'N EIGEN TOESTEL,
op
TAMMER'S VOORWAARDEN
voordeeliger dan anderen.
„E R R E S RADIO"
KLEVERLAAN 176, TEL. 14753
Tegenover 't Sportveld.
Filiaal: Bloemendaalicheweg: 119 hoek Dirk
B.kkerl.an Tel. 23937 (na 20 nar 14753)
(Adv. Ingez. Med.)
Olympische Spelen.
Open blief aan het Ned. Olympisch Comité.
Het Comité tot Bescherming der Olympi
sche Gedachte heeft een open brief gei-icht
tot het Nederlandsch Olympisch Comité in
verband met de a.s. Olympische Spelen te
Berlijn. Hieraan ontleenen we het volgende:
„Nu het vooi-spel van de Olympische Spelen
afgeloopen is, worden de stemmen van hen,
die in twijfel trekken, of de eigenlijke spe
len wel te Berlijn gehouden mogen worden,
steeds luider en talrijker. Het moge dan
waar zijn, dat iets van het uiterlijk decorum
bewaard is, hun, die zich niet door een schijn
laten verblinden, is toch wel duidelijk ge
bleken, dat de tegen allen echten sportgeest
inaruischende krenkingen tegenover onwel
gevallige mindei-heden gehandhaafd zijn.
Welke beteekenis heeft het, of enkele
bordjes met onteerende opschriften tijde
lijk zijn weggenomen, als het Zweedsche blad
Iarottsbladet een foto vaix een der Olympi
sche reisbureaux, nog wel uit Garmisch
Partenkirchen. kan pubüceereix. waarop het
hatelijke „Juden Eintritt verboten" den be
zoekers der spelen weer tegemoet grijnst!
Welke waarde is er te hechten aan gege
ven beloften, als we moeten constateeren, dat
den Duitschen Jiu-Jitsu kampioenen Rosen
thal en Unger de gelegenheid tot tirainen
onthouden wordt, hetgeen eveneens geldt
voor de sprinters en loopers Nathan en Levy?
De sportbeoefenaar, die manmoedig wei
gert, den strijd met zulke tegenstanders te
aanvaarden, bevindt zich in het allerbeste
gezelschap. Want ook de eei-ste vertegenwoor
digers der wetenschap, van wie niemand den
ken kan, dat zij zich door politieke motieven
laten leiden, hebben eenige weken geleden
openlijk te kennen gegeven, dat een normale
vriendschapsverhouding met Duitsche col
lega's door deze laatsten onmogelijk is ge
maakt.
Geen sportman, die begrepen heeft, dat
lichaamscultuur geadeld moet worden door
hoogheid van karakter, kan zijn goedkeuring
hechten aan een lichtvaardig verbreken van
beloften. De onaantastbaarheid der spelre
gels is hem daarvoor te heilig. En daarom
kan het ons ook niet verwonderen, dat na
de recente gebeurtenissen ook in Genève
stemmen zijn opgegaan, om niet aan de
Olympische Spelen deel te nemen.
Als de voorzitter van de F. I F. A. en van
den Franschen Voetbalbond, Jules Rimet,
openlijk verklaart, dat Frankrijk onmogelijk
in Berlijn vertegenwoordigd kan zijn; als de
Fransche sportorganisatie „Les Amis des
Sports" een motie van gelijken geest aan
neemt, als de burgemeester van Philadelphia
de sportbeoefenaren bezweert, van de Ber-
lijnsche Olympiade af te zien, en die naar
een andere stad te verleggen, dan zijn dit
geluiden en symptomen, waar ook de Hol-
landsche sportman niet doof en blind voor
mag blijven, en dan rust op het Nederlandsch
Olympisch Comité de heilige plicht, alles te
doen om het Hollandsche publiek de gedach
te bij te brengen, dat de ware Olympische
geest in het huidige Duitschland niet gecul
tiveerd wordt en niet gecultiveerd kan
worden."
ER GAAN 51 LANDEN NAAR BERLIJN.
Uit Berlijn: De jongste leden van het In
ternationaal Olympisch Comité. Panama en
Costa Rica hebben thans toezegging gedaan,
deel te nemen aan de Olympische Spelen te
Berlijn. Het aantal landen, dat te Berlu'n ver
tegenwoordigd zal zijn, is daermede gestegen
tot 51. Hei zijn Egypte. Afghanistan. Argen
tinië. Australië. België, Brazilië. Bulgarije,
Chili. China. Columbia. Costa Rica. Dene-
marken. Duitschland. Estland, Finland,
Frankrijk. Griekenland. Engeland. Haïti. Ne
derland, Honduras, Britsch-Indië. Iersche
Vrijstaat. IJsland, Italië, Japan, Yoegoslavië,
Canada, Letland, Lichtenstein. Luxemburg,
Mexico, Monaco, Nieuw-Zeeland. Noorwegen,
Oostenrijk. Panama. Peru. Phllippijnen. Po-
'en. P-'i'.rV. 7i-v>, 7,\v'v—r-
land, Spanje, Zuid-Afrika, Tsjecho-Slowaki.ie,
Turkije, Hongarije, Uruguay exx de-Vereenig-
de Staten.
