Uit het Land van de Coligny.
VERTELLING
hADN)
P&UERAMMA
Van cacaoboon
tot Paaschei.
ZATERDAG 11 A" P R T c 1936
H A A R E E M'S DAGEE A D
14
Het graf monument" van den
grooten admiraal
(Van onzen Parijschen correspondent)
Een park-ingang, een oprijlaan en we staan
voor een landhuis, dat dateert van een vijftig
jaar her. Maar nauwelijks zijn de deuren ge
opend door een plechtstatigen majordomus
of we bevinden ons in een interieur, waar
héél het roemrijk verleden herleeft, dank zij
de statige familieportretten en vitrines vol
souvenirs, geschenken van de Fransche ko
ningen aan de bewoners van het domein
Chatellon-Coligny. Van de groote huiskamer
uit hebben we een uitzicht over enorme ter
rassen en een heerlijk zonnige vallei.
Het poovere graf monumentje voor
admiraal De Coligny.
Het landhuis is gebouwd op een terras, waar
onder Gaspard de Coligny's vader, Jean, een
prachtige oranjerie liet bouwen. De admiraal
voltooide het enorme werk en toen we een
wandeling maakten, zagen we daar, temidden
van een schat van bloemen, sinaasappel- en
mandarijnboomen, die volle vrucht droegen.
De enorme gewelven, waaronder deze planten-
weelde wordt opgekweekt zijn nog onver
anderd als in den tijd van de stichters. Daar
vóór ligt het tweede terras. Een oude prent,
langs één van de trappen in 't landhuis, heeft
ons getoond, dat de huidige eigenaar er naar
heeft gestreefd om ook de tuinen precies zoo
te doen aanleggen als Gaspard ze liet ont
werpen. En daartoe bestond des te meer reden,
waar men hier nog een prachtig beeldhouw
werk vindt, een put, een waterput, gebeeld
houwd door den beroemden bourgondischen
kunstenaar, Jean Goujon.
Een uitgestrekt veld daar beneden was eens
een lusttuin, maar het veld is nu onderling
verdeeld tusschen boeren en de aankoop daar
van om ook dat terrein weer te hervormen in
zijn oorspronkelijken toestand zou zulke
enorme financieele offers eischen, dat er voor
't oogenblik van moest worden afgezien. Maar
ook zonder dat (en vooral wanneer op mijn
verzoek, en hetgeen werd toegezegd, een lee-
lijk hekje werd afgebroken) blijven de terras
sen van Chatillon-Coligny een prachtig stuk
architectonische kunst en getrouwe getuigen
van het verleden. Nog ziet men de trappen
welke de bewoner volgens overlevering
te paard besteeg nadat hij een veldslag had
geleverd en in een van de treden kan men
u nog den afdruk toonen van een paarden
hoef.
Alvorens u nu te verhalen van de kunst
schatten welke zich in het landhuis bevinden,
wilde ik met u eerst de wandeling voorzetten
over het derde terras.
Want 't is daar, nadat we eerst over een
enorm grasperk (de plaats waar in het
feodale slot de eere-hof was) en dan tusschen
hooge boomen zijn voortgegaan, een open
terreintje vinden, dat nu nog „le champs des
Protestants" heet. Het is de plaats waar in de
zestiende eeuw de gesneuvelde protestanten
werden begraven. Hoevelen? 't Zou moeilijk
zijn het té zeggen en uit piëteit waagt ook
niemand het daar de aarde om te woelen, want
onmiddelijk stuit men op beenderen en doods
hoofden.
Zooals gezegd: de donjon, de honderd meter
hooge slottoren, staat daar nog in al zijn
pracht. De sloopers hebben getracht hem te
ondermijnen, en waar er geen deuren waren,
misschien zelfs in de verwachting schatten te
vinden, slaagden ze er eerst na maanden in
een gat te boren in de dikke muren. Toen
zagen ze maar van verder afbreken af, besef
fende dat er toch iets sterker was dan hun
revolutionnaire vernielzucht. La Gloire du
Passé. Eerst veel, veel later heeft men in den
grond den toegangsweg tot den majestueusen
toren gevondenhet is een breede ingang, zoo
breed dat men er te paard in kan gaan, voor
een gang welke vijftien kilometers lang is en
naar het kasteel van Chateaurenard voert,
het lustslot van Louise de Coligny, waarover
we in een vervolg-artikel zullen verhalen.
De donjon staat nog in verbinding met de
oude kasteelmuren. Men hoeft niet senti
menteel te zijn om todh een hevige emotie
te gevoelen, wanneer men daar voor den
muur staat, welke, zooals de oude plannen
aanduiden, eens de kamer was waar de no
bele admiraal Gaspard de Coligny het le
venslicht aanschouwde. En daar ook. in den
muur, heeft men het kistje gemetseld, waar
in het afschuwelijk verminkte overschot van
het slachtoffer van den Bartholomeusnacht.
(Augustus 1572) van de Parijsche bloed
bruiloft, werd geborgen. Op een marmeren
plaatje staat uitvoerig vermeld hoe tenslotte,
na véle omzwervingen, het stoffelijk over
schot hier eindelijk kon worden bijgezet.
Daaronder (vertaald):
..Hier rust het overschot van Gaspard de
Coligny. admiraal van Frankrijk,
Gedood in den Bartholomeus-nacht, 24
Augustus 1572".
Een armzalig verveloos hekje daarom, wat
wilde wingerd.... en dat is alles.
Het is triest!
Het is het hooge woord moet er uit
het is Nederland onwaardig! Ik weet dat
men enkele jaren geleden een Franschman
heeft afgevaardigd om ter plaatse na te
gaan. of het graf van Gaspard de Coligny
den admiraal waardig was. Het rapport luid
de: c'est propehet is netjes. Maar wij,
uit respect voor den grooten admiraal en
uit diepen eerbied voor zijn illustre afstam
melingen, uit vaderlandsliefde, in dankbare
herdenking voor den vader van Louise, Wil
lem de Zwijger's edele gemalin, zeggen
hier: neen, er moet hier iets worden gedaan.
De huidige eigenaar heeft mij de toezeg
ging gedaan, dat hij bereid is' terrein af te
staan, het werk te veroorloven, een nabij
zijnd afschuwelijk tuinhuisje te laten af
breken, wanneer men iets zou willen doen
een waardig graf-monument op te richten
voor Gaspard de Coligny. Het gaat niet aan
zoo'n toestand te laten voortduren: het
magnifieke monument voor l'Orat-oire in de
Parijsche Rue de Rivoli is niet voldoende,
vergoedt althans niet het feit, dat Gaspard
de Coligny hier begraven ligt ,„als van de
armen".
In de letteren (Henriade) vindt men nog
deze schoone regels:
Ce héros malheureux, sans arme et sans
défense,
Voyant qu'il faut périr, et périr sans
veugeanee,
Voulut mourir du moins comme il avait
vécu,
Avec toute sa gloire et toute sa vertu,
(Deze ongelukkige held. die zonder wapens
en zonder verdediging was en zag dat hij
moest sterven, en nog wel zonder wraakne
ming. wilde althans sterven zooa'.s hij ge
leefd had. met al zijn glorie en al zijn deugd).
En er bestaat nog in het archief deze La-
tijnsohe epitaphe: Magnï illius Franciae
admiralis Gasparis a Colinaco hujusce loei
domini ossa, in spem resurrection is hie sunt
deposits, anima an tem apud Deum. pro quo
constantissime pugnavit, recepta est.
En wanneer men. zcoals wij daarna in het
familie-archief, leest hoe er gesold is met
het gebeente, dan voelt men. afgescheiden
"an elke overweging, hoe noodig het is dat
voor goed aan deze grove miskenning een
einde komt!
HENRY A. TH. LESTURGEON.
Een nieuwe Gracie Fields.
In „Queen of Hearts" blijkt weer haar
veelzijdigheid.
Onze correspondent te Londen schrijft:
De roem van het jonge meisje uit Lanca
shire, dat zangerig neuriet in het hooge re
gister is over de heele wereld gegaan. De
gramofoonplaten zorgden voor de eerste ver
spreiding, de film ging al gauw meedoen.
Maar Engeland, Lancashire en Londen, ken
den Gracie Fields al lang voordat de wereld
haar kende. Reeds tien jaar geleden, toen zij
in Londen haar eigen revue, „The Show is the
Thing", voor het voetlicht bracht en zij nog
bezig was haar naam te maken, bleek ons
dat zij meer in haar mars had dan een
klare schrille stem, den tongval van het
graafschap van haar geboorte, de voor het
gansche volk altijd aantrékkelijke kalver
achtigheid van haar bewegingen en de
grootst denkbare hoeveelheid warmhartig
heid die haar de aanhankelijkheid moest ver
zekeren van het overgroote deel van een een
voudig revue-auditorium en daarom ook van
al het volk van de wereld. Gracie toonde zich
ook toen reeds een voortreffelijke actrice.
„Queen of Hearts" is een nieuwe Gracie
Fields-film die tevens een nieuwe Gracie
Fields laat zien want zij heeft er gelegenheid
in gekregen, voor het eerst, te laten zien hoé
goed zij acteeren kan. De bekoring van haar
persoon heeft er niet bij ingeboet; en de oude
Gracie, onweerstaanbaar in haar koddigheid,
neemt vaak genoeg de plaats in van de
nieuwe Gracie van meer beheerschten humor.
In „Queen of Hearts" begint zij als een win
kelmeisje en eindigt zij als de luisterrijkste
ster in een grootsch spectakelstuk. Het ge
lukkige einde, het huwelijk met den held van
haar hart, mogen wij verwachten al geeft
de film er geen vorostelling van. Het winkel
meisje is romantisch dol op een jong acteur
die optreedt in een schouwburg, gelegen tegen
over het emporium van haar arbeid. De jonge
acteur is niet bewust schuldig want hij kent
zijn bewonderaarster niet. Maar Gracie heeft
een vriendin die lid is van een danstroep
aan den overkant. En de liefde die list ge
bruikt brengt haar op het tooneel pronkend
in de veeren van de vriendin. De theateron
dernemer houdt haar voor de rijke dame die
haar geld moet geven voor een volgend stuk.
Grace wordt dus met onderscheiding overla
dentotdat het bedrog uitkomt. Maar dat
komt niet uit voordat zij een rol heeft ge
kregen met haar held en haar talent glorieus
aan den dag is getreden. Bedrog heeft een
zeldzaam talent doen ontdekken en Grace
op weg geholpen naar tooneelroem.
Het geval is niet bijster oorspronkelijk:
maar zooals reeds is gezegd verschaft het
Gracie Fields gelegenheid een nieuwen en
aantrekkelijken kant van haar veelzijdig
heid te laten zien. „Our Gracie", zooals haar
landgenooten haar liefhebbend en bezitver-
zekerend noemen, is nu nog wat „onverge-
lijkelijker" geworden dan zij reeds was.
^ÊÊÊP-WKmmm
De oorzaak.
door J. P. BALJé.
Bijna te moe om zich nog voort te sleepen,
vrijwel zonder gedachten, wankelde ze langs
de donkere huizenrij. Haar hoofd was leeg,
evenals haar maag. Dit was nu al de tweede
dag, dat ze zoo goed als niets gegeten had,
maar des te meer gedacht. Ze was nu uitge
dacht, zag nergens meer uitkomst. En ze be>
sefte het: ze had den hopeloozen strijd ver
loren!
Haar laatste geld had ze twee dagen gele
den uitgegeven, zelfs een trammetje kon ze
toen niet meer betalen, en met de krant in de
hand, die andere medelijdende werkloozen
haar gegeven hadden, nadat ze er de adver
tenties uit hadden nagepluisd, had ze toen
maar alle adressen afgeloopen. Nu was haar
laatste reserve aan kracht en moed verbruikt.
Hoe trotsch en koppig was ze destijds het
huis uitgegaan, met hoeveel bravour had ze
iedereen getrotseerd, gehoond op dat kleine
gat, waar ze woonde, en waar iemand, die wat
wilde bereiken in de wereld het toch nooit
kon uithouden. Naar Amsterdam ging ze, en
ze zou eens laten zien, dat ze haar eigen weg
kón gaan, dat ze niemand noodig had.
Het was haar gelukt, een betrekking te krij
gen, maar na drie maanden werd ze ontsla
gen. Bezuiniginghet liedje, dat in dezen
crisistijd overal klonk, ze was er het slacht
offer van geworden. Maar met een hautain
lachje had ze haar lot aanvaard, en dapper
was ze begonnen, naar wat anders te sollici-
teeren. Meestal had ze niet eens antwoord ge
kregen, en als ze antwoord kreeg, en ze zich
presenteerde, werd haar zoo'n loon geboden,
dat ze daar nauwelijks een week van had kun
nen leven, laat staan een maand. Toch was
ze te trotsch geweest, naar huis te schrijven. En
steeds maar weer opnieuw had ze gepro
beerd
Totdat de wanhoop haar in z'n klauwen had,
en ze met honger kennis maakte. Toen accep
teerde ze alles wat ze krijgen kon, zelfs als
werkster had ze getracht wat te verdienen,
maar dat was haar te zwaar geweest, en had
haar tè veel geknauwd. Ze begon er slordiger
uit te zien, en op kantoren, waar ze zich aan
meldde, hadden ze slechts een onverschilli
gen of spottenden blik voor haar. Werk
nee, voor haar niet. Er waren zooveel andere,
betere krachten, enmannen gingen voor.
Nergens ontmoette ze wat medegevoel.
Ze leunde tegen een deurpost, het hoofd ge
steund tegen haar arm, en langzaam zakte ze
zoo neer, tot ze zat. Het was leeg in haar
hoofd, en haar maag knaagdeZachtjes
begon het te regenen, en ze merkte niet eens,
hoe nat ze werd.
Een heer kwam langs. Even bleef hij staan,
en keek naar de zonderling in elkaar gedoken
gestalte. Dan trad hij langzaam nader, en hij
schudde haar zacht bij den schouder.
„Bent U ziek?" hoorde ze z'n stem.
Ze wist zelf niet hoe zielig en hulpeloos ze
hem aankeek. Het was het gezicht van een
wanhopige, die niets meer verwachtte.
Resoluut hielp hij haar op. „Kom", zei hij.
„tracht U een eindje te loopen".
Met zijn hulp slaagde ze daar in.
„Hoe komt U in dezen toestand?" vroeg hij
haar.
Ze haalde de schouders op. „Werkeloos"!
„Helpen Uw vrienden U dan niet, Uw
ouders.
„Ik heb geen vrienden", zei ze dof. Over
haar ouders zweeg ze. Ze kón niet vertellen,
hoe koppig ze was weggeloopen.
Even beraadde hij zich. Toen bracht hij
haar naar een restaurant, bestelde wat eten.
Zij at, en onderwijl bestudeerde hij haar. Hij
huiverde van haar wanhopige oogen!
Toen ze klaar was met eten, kwam er een
klein blosje op haar wangen. Ondanks alles
zag ze er niet onaardig uit.
Luistert U eens", zei hij ernstig, „hebt U
een beetje verstand van kantoorwerk?'"
Ze knikte.
„Kunt U typen?"
„Ja".
„Heeft U talen geleerd?"
„Fransch. Duitsch, Engelsch
Hij dacht even na. „Goed", zei hij dan alleen.
Toen betaalde hij, en ze stonden op.
Buiten gekomen liepen ze zwijgend een
eindje voort. Nog steeds was ze apathisch. Ze
had geen fiducie meer in de wereld, ze was te
ve'el neergekwakt, bespot
Hij pakte haar plots bij den arm, en zijn
hartelijke stem deed haar een klein beetje op
leven.
..Hoor eens, beste meid, je gaat nu naar
huis. Vast beloven kan ik niets, maar er be
staat een kleine mogelijkheid, dat ik je op ons
kantoor een baantje bezorg. Kom daarom
morgen eens aanloopen. Je gaat nu naar huis,
om flink uit te slapen, en er morgen wat beter
uit te zien."
Hij grabbeldé in z'n zak, drukte haar een
kaartje in de hand.
„Dit is het adres van onze firma, waar ik
reiziger ben. En nu kop omhoog, meid. Je hand
er op?"
Ze knikte en drukte hem de hand. Een flauw
straaltje hoop gloorde
Toen hij den volgenden ochtend naar zijn
werk liep, werd zijn aandacht getrokken door
een oploopje. De menschen stonden langs een
kant van de kade. Door een onbestemd gevoel
gedreven ging hij erheen,
„Iets gebeurd?" infonheerde hij bij één dei-
omstanders.
„Vrouw verdronken", klonk het lakoniek,
„ze hebben haar juist opgehaald."
Hij drong zich verder naar voren. Een
eigenaardig voorgevoel zei hem, dat het het
meisje van den vorigen avond moest zijn. Toen
hij haar gezicht zag, verbleekte hij. Hoe had
ze dat kunnen doen? Terwijl hij haar toch
bijna zeker een betrekking beloofd had
„Ze heeft wat in haar hand", riep één der
nieuwsgierigen. „Misschien blijkt daaruit, wie
ze is".
Een agent, die wachtte, tot de ziekenauto
arriveerde, trok voorzichtig een stukje papier
uit haar hand. Het. was een kaartje. Het
kaartje, dat de reiziger haar den vorigen avond
had gegeven!
Minachtend haalde de agent de schouders op.
„Het adres van een helderziende", zei hij.
Als in een visioen zag de reiziger toen de
oorzaak van haar wanhoopsdaad. Van tusschen
de vele firma-naamkaartjes had hij juist dat
gene opgevischt, dat hem in de Kalverstraat
in de hand was gedrukt, en dat hij in ge
dachten in zijn zak had laten glijden
En de arme meid had het natuurlijk gevoeld
als een nieuwe bespotting.
ZONDAG 12 APRIL.
HILVERSUM I, 1875 M.
8.30 KRO, 9.30 NCRV, 12.15 KRO, 5.00
NCRV, 7.45—11.00 KRO.
8.30 Carillonconcert. 8.45 Morgenwijding.
9.15 Gramofoonpl. 9.30 Gewijde muziek. 9.50
Ned. Herv. Kerkdienst. Orgelspel. 12.15 KRO-
orkest en lezing. 2.00 Koorconcert, 2.40 Voor
dracht. 2.55 Gramofoonpl. 3.00 Koorconcert.
3.40 Gramofoonpl. 4.15 Ziekenlof. 5.00 Gewijde
muziek. 5.20 Geref. Kerkdienst. Gewijde mu
ziek. 7.45 Gramofoonpl. 7.50 Paaschliturgie.
8.10 Berichten. 8.20 KRO-Symphonie-orkest en
solist. 9.10 Zang en piano. 9.30 Gramofoonpl.
9.40 KRO-symphonie-orkest en soliste. 10.30
Berichten. Gramofoonplaten. 10.4011.00 Epi
loog.
HILVERSUM II, 301 M,
8.55 VARA, 10.00 VPRO, 12.00 AVRO, 5.00
VARA, 8.00—12.00 AVRO.
8.55 Orgelspel. 9.00 Voetbalnieuws. Tuin-
bouwpraatje. 9.30 Orgelspel. 9.45 Lezing. 10.00
Voor de kinderen. 10.30 Kerkdienst. 12,00 Fiim-
praatje. 12,30 Carillon. 1.00 Aeolian orkest. 1,40
Gramofoonpl. 2,00 Boekbespreking. 2.30 Piano
recital. 3,00 Omroeporkest en gramofoonpl. 4.30
Olympisch nieuws. 4,45 Sport en gramofoonpl.
5,00 Gramofoonpl. 5,40 Letterkundige cause
rie. 6,05 Orgelspel. 6,30 Radiotooneel. 7,00 De
Dicky Stars en solisten. 8.00 Berichten. 8.15
Gevarieerd programma. 11.00 Berichten. Gra-
mofoonpi. 11.1512.00 Kovacs Lajos' orkest.
DROITWICH, 1500 M.
12.50 BBC-Militair orkest. 1.35 Het Victor
Olof Sextet en soliste. 2.20 Het BBC-Ncrthern
Ireland orkest. 320 Gramofoonpl. 4.05 Manto-
vani's Tipica-orkest. 4.50 Kinderkerkdienst.
5.20 en 5.50 Radiotooneel. 7.50 Pianorecital.
8.15 Kerkdienst. 9.05 Liefdadigheidsoproep.
9.10 Berichten. 9.20 Leslie Jeffries' orkest en
solist. 10.20 Causerie. 10.35 Troise's mandoline
orkest. 11.05 Epiloog.
RADIO PARIJS, 1648 M.
7.20 en 8.20 Gramofoonpl. 10.25 Gewijd con
cert. 11.50 Orkestconcert. 12.20 Orgelconcert.
1.20 Orkestconcert. 3.05 Nationaal orkest. 5.20
Andolfi-orkest. 7.50 Zang. 8.20 Radiotooneel.
9.05 dito. 11.051.05 Dansmuziek en populair
concert.
KEULEN, 456 M.
5.20 Havenconcert." 9.20 Omroepstrijkkwar-
tet en solisten. 11.20 Orkestconcert. 12.35 Hans
Bund's orkest. 3.20 Omroepkleinorkest, mmv.
kinderkoor en solisten. 5.50 Gramofoonpl. 7.20
Operaconcert, mmv. orkest, koor en solisten.
9.5011.20 Dansmuziek.
BRUSSEL, 323 M.
9.20 en 10.20 Gramofoonpl. 11.20 Zigeuner
muziek. 12.20 Populair concert en reportage.
I.30 Vervolg concert. 2.20 Orgelconcert. 3,05
Kamermuziek. 4.05 Gramofoonpl. en reportage.
5.20 Klein-orkest. 6.20 Gramofoonpl. 6.35
Klein-orkest. 7.20 Pianorecital. 8.20 en 9.20
Omroeporkest. 10.30 Dansmuziek. 11.2012.20
Gramofoonpl.
BRUSSEL, 484 M.
9.20 Gramofoonpl. 10.20 Relig. muziek. 11.50
en 12.20 Gramofoonpl. 12.50 Klein-orkest en
reportage. 1.50 en 2.35 Gramofoonpl. 3.05 Om
roeporkest. 4.05 Gramofoonpl. en reportage.
5.20 Zigeunermuziek. 6.25 Plechtig lof. 7.05
Gramofoonpl. 3.20 Symphonieconcert. 10.30 en
II.20 Gramofoonpl. 11.3512.20 Dansmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER. 1571 M.
7.20 Populair concert door solisten, koor en
orkest. 9.20 Berichten. 9.50 Gramofoonpl. 10.05
Weerbericht. 10.2011.50 Gramofoonpl.
RADIO MOORS N.V.
KONINGSTRAAT 27, TELEF. 14609
OFFICIEEL PHILIPS REPARATEUR
(Adv. Inqez. Med.)
De waterput van Jean Goujon.
MAANDAG 13 APRIL 1936.
HILVERSUM I 1875 M.
8.30 NCRV., 9.30 KRO., 12.15—12.00
NCRV.
8.30 Morgenwijding, 9.30 Hoogmis, 11.00
Gram.platen; 12.15 dito; 12.30 Orgelconcert;
2.00 Gram.platen; 3.00 Viool en piano; 4.00
Concert door Vrouwenkoor; 5.00 Gram.pla
ten; 5.30 NCRV-orkest; 7.30 Declamatie; 8.00
Berichten; 8.05 Oratoriumconcert. (Om 9.45
Gram.platen en 10.00 Berichten)11.00 Gra
mofoonplaten
HILVERSUM II 301 M.
9.00 VARA, 10.00 VPRO., 12.00 VARA.
9.00 Gram platen en pianospel: 10.00 Ned.
Herv. Kerkdienst; 12,00 Gram.platen; 1.00 De
Notenkrakers; 2.C0 Gram.platen; 2.30 E.
Walls' orkest; 3.00 Saxofoon en piano; 3.10
Vervolg E. Walis' orkest; 3.40 Voordracht;
4.00 Gram.platen; 4.45 Zang; 5.00 Voor de
kinderen; 5.30 Orgelspel; 6.05 Ensemble Fan
tasia; 6.40 Causerie; 7.00 De Bohemians; 140
Lezing; 8.00 Berichten; 8.10 R'damsch Fhilh.
orkest en Mannenkoor „Apollo"; 10.00 Be
richten; 10.05 VARA-orkest; 11.00 Gram.pl.
en pianospel.
DROITWICH, 1500 M.
11.05 Gram .platen; 11.35 Orgelconcert;
12.20 Orkestconcert m.m.v. solist; 1.20 Het
Walker-Octet en soliste; 2.20 Gram.platen;
3.05 Het Garriok Theater-orkest; 4.05 Voor
dracht; 4.20 Gram.platen; 4.50 Fluit en harp,
5.35 Dansmuziek; 6.20 Berichten: 6.50 Viool-
en cembalo-recital; 7.10 Lezingen; 7.50
Het Bridgewater kwintet. 8.20 Lezing; 8.35
Operette-uitzending; 9.50 Berichten; 10.20
Lezinig; 10.35 BBC-orkest en soliste; 11.35
Dansmuziek.
RADIO PARIS. 1648 M.
7.20 en 8.20 Gram.platen; 11.20 Orkest
concert; 2.20 Zang; 3 20 Gram.platen; 4.50
Gram.platen; 5.50 Orkestconcert; 9.05 Saxo
foonkwartet en solisten; 11.05 Dansmuziek
en populair concert.
KEULEN. 456 M.
5.20 Havenconcert; 7.20 Mannenkoorcon
cert; 9.50 Concert; 11.20 Nedersaks. Sympho-
nie-orkest en solisten: 12.50 Poni'^ir concert
7.20 Omroeporkest; 9.50 Dansmuziek.
BRUSSEL. 322 M.
12.20 Gram.platen; 12.50 Klein-orkest; 1.50
Gram.platen; 5.20 Zigeunermuziek; 6.50 en
nze kinderen aanvaarden hun paascn-
eieren zonder naar verdere bijzon
derheden te vragen. Wij volwassenen
echter, willen wel eens iets meer
weten, betreffende de fabricage van deze
eieren, die hetzij van chocolade, hetzij van
suiker vervaardigd zijn. Paschen zonder
paascheieren komt ons heden ten dage als
iets ondenkbaars voor. Slechts weinigen van
ons geven zich rekenschap er van, dat voor
vierhonderd jaar cacao en chocola/de in Euro
pa nog zco goed als niet bekend waren. De
cacaoboon kwam voor het eerst in Europa in
1520. Het waren de Spanjaarden, die deze
van hun ontdeklcings- en veroveringsreizen
in Europa importeerden. Pas in de tweede
helft van de achttiende eeuw werdén fabrie
ken voor de bewerking van cacaoboonen op
gericht en sindsdien dateeren de paascheie
ren van chocolade.
Heden ten dage zijn Paschen en paasch
eieren één begrip geworden. Reeds ongeveer
een maand van te voren ziet men in banket
bakkerswinkels een prachtige collectie
paascheieren geëtaleerd, Groote, sierlijk be
werkte chocolade eieren, somtijds gevuld met
kleine suikereitjes, kleinere eieren, in mand
jes of in netjes verpakt of ook wel heel kleine
eitjes, met fondant of nougat gevuld. Deze
laatste zijn in kleurig gespikkeld zilverpapier
verpakt en hebben de grootte van een dui
venei. De andere, van gewone chocolade ver
vaardigd, zijn onverpakt en hebben de grootte
van een kippen- of eenclenei, soms zijn deze
zelfs abnormaal groot.
Men heeft tal van experimenten moeten
nemen, voor de chocolade-industrie er in ge
slaagd is deze verfijnde eierensoorten op de
markt te brengen. Vele waren de moeilijk
heden en bezwaren, die overwonnen moesten
worden, vooral wat het rationeele gebruik
der grondstoffen betreft. Lang en moeilijk is
de weg, die de cacaoboon af te leggen heeft,
voordat deze in een paaschei getransfor
meerd is.
Om te beginnen bij de cacaoboon zelf. Deze
heeft een harde bast en de smaak er van is
bitter. Dit is het gevolg van de aanwezig
heid van looistoffen. Pas na een meervoudig
gistingsproces verdwijnt deze bittere bij
smaak, om plaats te maken voor een voor
ons gehemelte aangenamen smaak.
De grootste waarde van de cacaoboon is
vanzelfsprekend de kern. Teneinde deze te
kunnen gebruiken, moet de bast eerst ver
wijderd worden. Om te voorkomen, dat aan
de schil te veel van de boon blijft zitten of
omgekeerd, dat aan de boon te veel van de
schaal blijft kleven, hetgeen natuurlijk aan
d'e kwaliteit afbreuk doet, wcardt aan het
pellen van de boon de grootste zorg besteedt.
Reeds geruimen tijd heeft de industrie appa
raten tot haar beschikking, waarmede dit
pellen uiterst zorgvuldig geschiedt.
Is de boon eenmaal gepeld, dan wordt deze
met behulp van verschillende machines fijn
gemalen, want pas door dit procédé verkrijgt
de chocolade zijn heerlijken smaak. Daarna
vindt, eveneens machinaal, de toevoeging van
boter, melk, suiker enz. plaats en wordt de
cacao tot een dikke vloeibare massa gemaakt.
De aldus bereide chocolade wordt aan een
langdurig roerproces onderworpen. Vervolgens
wordt het mengsel verwarmd en wanneer het
de vereischte warmtegraad verkregen heeft,
in blikken vormen gegoten; bij gewone
paascheieren, m-a-w. de -massa-fabricatie
gaat alles machinaal. De duurdere soorten
worden met de hand gemaakt, want deze
worden zeer vaak ook nog met suiker be
spoten. Een geoefend' werkman kan per dag
ongeveer duizend paascheieren maken, een
quantum, waar een kip niet tegen op kan!
7.20 Gram.platen; 8.20 Zigeunermuziek; 8.35
Zang en Gram.platen; 9.20 Dansmuziek; 9.45
Zang en dansmuziek; 10.30 Gra-mofoonmu-
ziek.
BRUSSEL 484 M.
12.20 Omroeporkest; 1.30 dito; 5.20 Klein-
orkest; 6.35 Omroeporkest; 8.20 Oratorium-
concert; 10.30 Dansmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
7.20 Gevar. programma; 9.20 Berichten;'
9.50 Cello en cembalo; 10.05 Weerbericht;
10.20 Dansmuziek.
DINSDAG 14 APRIL 1936.
HILVERSUM I, 1875 M.
KRO-Uitzendlng.
8.00—9.15 en 10.00 Gram.pl. 11.30—12.00
Godsd. halfuur. 12.15 Gram.pl. en K.R.O.-
Boys. 2.Vrouwenuur. 3.Modecursus. 4.
Gram.pl. 4.15 KRO-Boys. 5.Koorconcert.
5.30 KRO-orkest, 6.40 Lezingen. 7.35 Sport.
8.Berichten. 8.10 Gram.pl. 8.30 KRO-orkest
reportage en de Broadway Serenaders. 10.15
Gram.pl. 10.30 Berichten. 10.35 Zigeunermu
ziek. 11.1512.00 Gram.pl.
HILVERSUM II, 301 M.
AVRO-uitzending.
8.Gram.pl. 9.Ensemble Lismonde 10.
Morgenwijding. Gram.pl. 10.30 Ensemble Lis-
monde. 11.Kookpraatje. 11.30 Orgel en tenor
12.30 R-entmeester's orkest. 2.Omroeporkest
en solist. 3 Knipcursus. 4.Reportage. 4.30
Viool en piano. 5.Voor de kinderen. 5.30
Kovacs Lajos' orkest en Gram.pl. (Om 7.
voor de kinderen). 7.30 Engelsche les. 8.
Berichten. 11.1012.00 Majo Marco's orkest.
DROITWICH, 1500 M.
11.20 Gram.pl. 11.50 Orgelspel. 12.20 BBC-
Midland-orkest. 1.20 Het Dulay kwintet. 2,05
Gram.pl. 2.35 Orke-stconcert. 3.35 Het Stanley-
Sextet. 4.20 Causerie. 4.40 Sopraan en Trio.
5.35 Het Wethmartrio en solist. 6.20 Berichten
6.50 Viool en cembalo. 7.15 Fransche les. 7.50
Lezing. 8.20 Het Boyd Neel strijkorkest. 9.20
Filmmuziek. 9.50 Berichten. 10.20 Lezing. 10.40
Het Walford Hyden-Zigeuner-orkest en soliste
11.3512.20 Dansmuziek.
RADIO PARIS, 1648 M.
7.20 en 8.20 Gram.pl. 11.20 Orkest-concert.
2.50 Gram.pl. 4.20 Gram.pl. 5.50 Oi'kestoon-
cert. 8.35 Opera-uitzending. 11.50—12.35 Cha-
pelier-orkest.
KEULEN, 456 M.
5.20 Orkestconcert. 11.20 Verzoekprogramma
12.35 Dresdensch Phiih. orkest. 1.40 Gram.pl.
3.20 Voordracht en concert. 5.20 Gram.pl.
7.309.20 Omroepkleinorkest.
BRUSSEL, 322 M.
12.20 Gram.pl. 12.50 Dansmuziek. 1.502.20
Gram.pl. 5.20 Klein-orkest. 6.50 en 7.20
Gram.pl. 8.20 Zigeunermuziek en zang. 9.20
Dansmuziek en hoorspel. 10.3011.20 Gram.
platen.
BRUSSEL, 484 M.
12.20 Gram.pl. 12.50 Zigeunermuziek. 1.50
2.20 Gram.pl. 5.20 Dansmuziek. 7.20 Piano
recital. 8.20 Omroeporkest. 10.3011.20 Popu
lair concert.
DEUTSCHLANDSENDER. 1571 M.
7.30 Populair concert. 8.20 Dansmuziek. 9.20
Berichten. 9.50 Pianorecital. 10.05 Weerbe
richt. 10.20 Dansmuziek.
