Nieuwe Uitgaven
ZATERDAG 11 APRIE 1936
HAARLEM'S DAGBLAD
15
lllllllllllj|j|
IF
ATT DE riLMLENS TTOOMT
Stan Laurel en Oliver Hardy
in hef Luxor Sound Theater
Een caricatuur van de „Hooglanders". Laurel
en Hardy uit „Schots én Scheef".
De dikke Olly en de smale Stan zorgen voor
een vroolijk P'aaschprogramma in het Luxor
Theater. „Schots en scheef" heet de klucht,
waarin het onverbrekelijke komiekenpaar
thans zijn zotternijen verkoopt en die titel
typeert de wel zeer ongebruikelijke lotgeval
len van het tweetal volkomen. Schotsch
gaat het er bovendien toe, omdat het geval
zich voor een deel in het land van den doe
delzak en temidden van Schotten afspeelt.
Laurel en Hardy ontmoeten we er als twee
gesjochte jongens, die als verstekelingen op
een veeboot van de Nieuwe naar de Oude
wereld zijn overgestoken om hun aanspraken
op een fabelachtig-groote erfenis te doen
gelden.
Helaas komt erfgename Stanley McLaurel
er hevig bekaaid af, zoodat de twee vrienden
zich de opofferingen van den tocht hadden
kunnen besparen en thans genoodzaakt zijn
naar andere middelen te zoeken om zich
door het leven heen te slaan. Het lot voert
hen na allerlei tegenslagen tenslotte naar
Britsch Indië, waar ze deel uitmaken van
een regiment Caledonische Hooglanders. Het
is bekend, dat men onder „biggen" vreemde
snoeshanen pleegt aan te treffen, maar Stan
en Oliver slaan ongetwijfeld op dit gebied
alle bestaande records. De lach komt dan ook
in dit gedeelte pas goed tot explosie. Prach
tig is vooral Laurel in zijn hardnekkige po
gingen om den soldatenpas te leeren, waarbij
hij eenmaal zelfs een volmaakte wanorde in
den troep teweegbrengt. Laurel is hier weer
de onnoozele hals, die den eenen blunder op
den andere stapelt, Hardy de man, die schijn
ibaar de meerdere doch in wezen weinig min
der onnoozel dan zijn metgezel is. Er komt
ook nog een liefdesgeschiedenis aan te pas,
die min of meer als een nachtkaars uitgaat
omdat het slot er aan ontbreekt. Daarover
zal niemand zich vermoedelijk druk maken,
waar het in deze film immers om Stan Lau
rel en Oliver Hardy te doen is. De hoofdzaak
is, dat de beide Amerikanen weer kostelijke
dingen te zien geven en zij zullen ongetwij
feld voor hun legio aan.grollen en avonturen
een dankbaar publiek vinden. Stan en Oliver
brengen ons den gezonden, gullen lach en
daarvoor kunnen we hen niet erkentelijk ge
noeg zijn!
In „Schots en scheef" wordt een meisjesrol
op charmante wijze vervuld door de jeugdige
Amerikaansche actrice June Lang, terwijl
James Finlayson opvalt door een vermake
lijke typeering van een sergeant.
Het voorprogramma bevat een fraai ge
kleurd teekenfilmpje met Bosco, een avon
tuur met „Our Gang" waarbij de voornaam
ste rol door een muilezel gespeeld wordt, en
het journaal dat o.a. fragmenten uit de jaar
lij ksche studenten-roeirace op den Theems
te zien geeft.
„Modern Times" in
hef Rembrandt Theater
In ons vorig nummer gaven we een uitvoe
rige beschrijving van de film „Modern Times",
waarin de onvergelijkelijke filmkomiek Char
lie Chaplin opnieuw triomfen viert. Bij de
eerste voorstelling Vrijdagavond was de be
langstelling al heel groot. Ook
voor de komende dagen in deze
week zal het theater wel tel
kens uitverkocht zijn. De film
liefhebbers moeten vooral niet
verzuimen, deze week naar het
Rembrandt Theater te gaan.
Voordat Charlie op het witte
doek verschijnt krijgt men
eerst een hoogst amusant
voorprogramma, waarvan de
gekleurde teekenfilm ..De lastige wonder
kracht" het hoogtepunt vormt. Er is onbedaar
lijk om dit geestige wonderproduct gelachen.
Bij het wereldnieuws zien we den Vesuvius
in werking; een prachtig, maar tevens huive
ringwekkend schouwspel. Het ruiterfeest van
cowboys in het Wilde Westen vormt welkome
afwisseling. Het behoeft geen betoog, dat men
staaltjes van behendigheid ziet, die alleen deze
onverschrokken kerels kunnen vertoonen. Ver
volgens ziet men den kampioen schoonspringer
van Amerika te Miami aan het werk. Door
middel van het langzaam werkend apparaat
kan men elke beweging nauwkeurig zien. We
zien tenslotte den Italiaanschen koning tegen
woordig bij het eindexamen van een cavalerie-
school.
Na een nummer uitsluitend voor de dames
(tentoonstelling van diverse fraaie stoffen)
komt het nieuws van Polygoon, als alaijd ac
tueel. O.a. brengt het prachtige kiekjes van
de Primavera-bloemententoonstelling te Rot
terdam; het vertrek van den Belgischen voet
balkeeper Chrsitiaens uit het Wilhelmina
Gasthuis te Amsterdam, waarbij hij zijn dank
betuigt voor de ondervonden belangstelling
van de Nederlandsche voetbalvrienden; we
zien en hooren het nieuwe carrillon in den
stadhuistoren te Purmerend; de tabaks veiling
in Frascati te Amsterdam met haar wilde too-
neelen enz.
Het is weer een programma, dat men gaarne
Bal zien.
„Zoo de ouden zongen..."
Cinema Palace.
Deze Luminafilm behoort tot de aardigste
Martha Eggerth films. Vroolijke, levendige
en ook heftige en treurige tooneeltjes wisse
len elkaar af, maar de eerste twee wel het
meest. Een film, die telkens weer verrast door
kleine onverwachte geestigheïdjes, die het
geheel zoo'n buitengewoon frisch en boeiend
verloop geven De regisseur W. Tourjanski
heeft na Martha aan Hans Moser in de rol
van Anton de knecht, zijn beste krachten
gewijd, hij heeft alle filmmogelijkheden van-
dezen komischen acteur benut, zoodat het
prachtige slagen van deze film voor een groot
deel ook aan Hans Moser te danken is voor de
onverbeterlijke manier, waarop hij den knecht
leven inblaast, Leo Slezak als Adalbert von
Waldenau de heereboer is ditmaal niet zoo
gelukkig in zijn vertolking.
Martha Eggerth als de revuester Ilona
Ratkay heeft het nogal eens aan den stok
met haar directeur, omdat deze, bij wijze
van reclame, de meest bombastische leu
gens over haar publiceert. Zijn nieuwste re
clame over haar is, dat zij de dochter is van
een 25 jaar geleden zeer bekende danseres,
die een niet bepaald gunstigen naam had, en
een officier. Hona verbiedt den directeur der
gelijke leugens aan de couranten te geven
over haar, en als hij het toch doet,- weigert
ze verder bij hem op te treden.
De heer Adalbert von Waldenau en zijn
zoon Peter moeten voor zaken naar de stad.
Mama von Waldenau (Ida Wüst) stuurt An
ton, den oppasser uit den officierstijd van
Adalbert mee om op de heeren te passen en
te zorgen dat ze geen slippertjes maken,
mant Mama is jaloersch als geen en ze kent
haar man. In hun hotel is het eerste wat ze
zien een theateraffiche met de beeltenis van
de verleidelijke Ilona. Zonder dat ze het van
elkaar weten, besluiten ze beiden naar het
theater te gaan en toevallig op denzelfden
avond. Ze komen beiden in contact met
Ilona en papa mag met laede oogen toe
kijken, hoe Peter het meisje het hof maakt,
hetgeen haar niet onwelgevallig blijkt.
Het grappige tweetal Leo Slezak en Hans
Moser, die met Martha Eggerth in „Zoo de
ouden zongenoptreedt.
Alleraardigste toooneeltjes volgen nu met
Ilona en Peter als middelpunt, het is een
heerlijke idylle, het autotochtje, de picnic na
de zwempartij, het hooien op het landgoed
en de kroon op alles, het welbehagen, dat
Peter's moeder in het meisje heeft. Het kran
tenbericht doet eelt er zijn fatale werk.
De door den directeur genoemde danseres als
de moeder van Hona, blijkt het vriendin
netje van Adalbert te zijn geweest in zijn
officierstijd, dus nu slaat hem de schrik om
het hart: Peter en Ilona zijn dus broer en
zuster. Wat een toestandWat een toe
stand.
Het slot maakt gelukkig alles goed, het
doek sluit zich dan ook over een dol geluk
kig paartje in een innige omhelzing.
■Een alleraardigste film die we gaarne aan
bevelen en die muzikaal geïllustreerd is door
Frans Léhar.
Op het toooneel geeft La Perla lichtvi-
sioenen te bewonderen, wondermooi, fan
tastisch en artistiek.
De verschillende journaals geven hun
nieuws, vooral treft de prachtige opneming
van de uitbarsting van de Vesuvius, de
eenige nog werkende vulkaan in Euroopa.
Mariene Dietrich in een nieuwe
gedaante in Frans Hals.
Exit Von Sternberg..., Een geheel nieuwe
Mariene Dietrich speelt in „Desire", „Be
geerte". de film die in het Frans Halstheater
is gekomen. Niet langer de vamp, de noodlotti
ge, ondoorgrondelijke vrouw. Niet langer de
perversiteit, die haar spel beheerschte in de
rollen die Von Sternberg haar liet spelen.
Het zijn nu immers Borzage en Lubitsch,
die met een nieuwe Dietrich-figuur zijn ge
komen, Van de oude Mariene Dietrich is niets
meer over dan het typische gezicht, de
extravagante kleeding en de geraffineerde co-
quetterie, die nu echter in een film met ko
mischen inslag worden gebruikt om een vroo
lijke Mariene uit te beelden, een die lacht,
die de haast ziekelijke melancholie kwijt is.
Nu zijn er sommige pessimisten, die mee-
nen, dat juist hierin haar kracht lag opge
sloten en dat zij in een ander genre zichzelf
op het zelfde plan plaatst als tientallen an
dere filmsterren, Het kan waar zijn. Maar
het is waarschijnlijk dat talloozen haar lie
ver zien zooals zij in Begeerte is, dan zooals
men haar in De blauwe engel, Marokko.
Onteerd, De blonde venus etc. aanschouwde.
Daar komt bij dat zij, ook in dit genre, een
unicum is. Wij zien hier een faseineerende
Mariene Dietrich met normaler, gezonder en
natuurlijker uitingen dan vroeger. Haar te
genspeler is Gary Cooper; wat wil men dan
nog meer!
Twee buitengewone artisten. thans beiden
natuurlijk en echt, ln een film die de moge
lijkheid van humor biedt. Want waar de films
van Von Sternberg een eenigszins zwoele,
dnakker.de omgeving uitbeeldden, op zichzelf
buitengewoon knap, daar heeft Borzage, on
der speciaal toezicht van Ernst Lubitsch. die
de productie leidde, een scenario te verfilmen
gegeven dat vol fijne geestigheden zit. Het
filmverhaal is logisch opgebouwd en uitge
werkt, het geeft komische situaties, grappige
vondsten, precies geschikt voor den opge
wekter Gary Cooper en het heeft prachtig
spel én van Cooper én van Mariene Dietrich
mogelijk gemaakt.
In Begeerte doorkruisen de begeerten el
kander: de parels worden begeerd door Mar
iene Dietrich, door John Halliday. alias Oom
Carlos, door den juwelier Duvalle (Ernest
Cossart). Mariene zelf wordt begeerd door
Bradley, dien Gary Cooper voorstelt, en van
hem afgehouden door het lid van de bende
juweelendieven, John Halliday.
Een groote verdienste van de regisseurs is
dat het filmverhaal met bekende motieven
zoo origineel is verwerkt.
Op geraffineerde wijze wordt een collier
paarlen gestolen. De daderes vlucht naar
Spanje, waar juist ook de jonge ingenieur
Bradley zijn vacantie gaat doorbrengen. Zij
ntmoeten elkaar door werkelijke en gefin
geerde pech aan auto's. Niets vermoedend
van haar relaties met de dievenbende tracht
Bradley contact te houden met zijn onbekende
passagier, niettegenstaande deze hem op al
lerlei wijze tracht te ontkomen, geholpen
door haar medebendelid, Carlos aan wien zij
de parels moet afdragen. In San Sebastian
weet Bradley haar van zijn liefde te over
tuigen, waartoe de Spaansche maan haar
vaak ingeroepen hulp verleent. Na verschil
lende verwikkelingen, zij mag hem natuurlijk
niets verraden, vertelt zij hem toch de
waarheid, wanneer zij van hem is gaan hou
den, met het gevolg dat het met de hooge
sprongen van Oom Carlos is gedaan, dat de
benadeelde juwelier zijn parels terugkrijgt
en dat de veranderde Madeleine en Bradley
in het huwelijk treden, waarbij de juwelier en
een psychiater beiden factoren die bij den
diefstal als echtgenooten- tegen elkaar werden
uitgespeeld, als getuigen fungeeren.
Meesterlijk is het spel van de avonturierster
Mariene Dietrich in haar nieuwe filmgedaan
te. Van Gary Cooper, die langzamerhand een
van de beste acteurs is geworden, doet het
ongedwongen, losse, jongensachtige spel wel
doend aan tegenover het gekunstelde van
zoovele andere hedendaagsche spelers.
Ook de bijfiguren als John Halliday, Ze ff ie
Tilbury als Tante Olga. de komische juwe
lier Cossart, spelen buitengewoon goed. Het
is een film, die werkelijk geestig en amu
seerend is.
Het gesproken woord wordt in deze film af
gewisseld met muzikale variaties op een aar
dig. melodieus thema, terwijl Mariene een lied
je .Awake in a dream" zingt, dat wel bijzonder
contrasteert met haar vroegere genie.
Het voorprogramma brengt wereldnieuws
en een geslaagde teekenfilm van een goeden
bekende Popeye, die in ,A clean shaven
man" wel in het gevecht, doch ondanks het
spinaziegebruik niet bij het zwakke geslacht
succes heeft. Het B.I.O.-vacantieoord vraagt
om een Paaschbijdrage.
Een aantrekkelijk Paaschprogramma.
Allen's „Anthony Adverse"
verfilmd.
Claude Rains en Olivia de Haviland in een
romantisch verhaal.
De historie en de romantiek van vroeger
eeuw oefent de laatste jaren een grooten in
vloed op de film uit. Thans heeft Warner
Bros zich toegelegd op de verfilming van
de roman van den Engelsdhen- auteur Hervey
Allen „Anthony Adverse".
Deze roman, die in de 17e eeuw speelt, is
in het Nederlandsch in drie deelen uitgeko-.
men: „De kleine madonna", „Het bronzen
spiegelbeeld" en (rDe eenzame tweelingbroe
der."
Thans is film klaar gekomen. Twee jaren
van voorbereiding waren noodig. Sheridan
Giibney, deed vijf maanden over het scenario
In de roman is Anthony een passieve rol
toebedeeld. In het belang van de 'handeling-
was het echter noodig, hem voor te stellen
als een man, die het avontuur opzoekt. Hij
moest dramatischer, actiever en positiever
zijn. Het gevaar bestond dat, bij het produ-
ceeren van een film als „De Kleine Madon
na" de regisseur den eisch. amusement voor
de massa, uit het oog zou verliezen en er een
..kunstproduct" voor in de plaats stellen.
Mervyn Le Roy is echter een regisseur, die
reeds lang de knepen van het vak kent.
Mervyn Le Roy was opgetogen over de op
dracht. De groote massa reageerde ten gun
ste van 'het boek en dat is dunkt mij reden
te over, om de verfilming van zoo'n werk te
rechtvaardigen", zei hij. In „De Kleine Ma
donna" maakte men gebruik van 131 décors.
Dat is de helft meer dan voor andere groote
films. Dit vereïschte een uitgebreid bouw
plan. De Afrikaansche set b.v. besloeg een
oppervlakte van 12 acres. Er komt een opera
concert in voor, in Italië en in Parijs. Een
geheel schouwburg-interieur moest worden
gemaakt, met tooneel, décors, stoelen en
foyers. Dan zijn er nog de groote dokken en
opslagplaatsen van Leghorn in Italië, een
haven te Havana met een lange straat voor
het zakenkwartier; een Afrikaansche jungle,
een klooster, een groot kasteel te Pasadena,
een met sneeuw bedekte bergpas, enz.
Fxedric March kreeg de titelrol (Anthony
Adverse). Olivia de Haviland uit „Een Midzo-
mernachtdroom" speelt ook in deze film een
belangrijke rol. Claude Rains en Edmund
Gwenn, de eerste als Don Louis, de laatste
als Bonnyfeafcher, spelen eveneens in deze
film. Louis Hayward vertolkt de rol van
Dennis Moore, Anthony's vader. Erich W.
Korngold. de arrangeur van Mendelssohns
muziek in „Midzomernachtdroom" zorgt ook
in „Anthony Adverse" voor de muziek.
De nieuwste damproblemen.
Uitg. in de Libellen-serie.
W. Hoekstra heeft in een boekje, uitgegeven
in de Libellen-serie van de firma Bosch en
Keuning te Baarn, de nieuwste damproble
men verzameld.
Het werkje bevat 136 problemen en combi
naties van de bekendste spelers en auteurs op
damgebied.
Teneinde zooveel mogelijk materiaal te kun
nen verzamelen is commentaar bij de oplos
singen achterwege gebleven.
De problemen zullen zeer zeker de aandacht
trekken van de damliefhebbers.
Bloemlezing uit de gedichten
van Breero.
In de welbekende Libellenserie, uitgegeven
door de firma Bosch en Keuning te Baarn, is
een bloemlezing verschenen uit de gedichten
vanGerbrand Adriaenszoon Bredero.
De samenstelster dra. M. G. Schenk laat aan
de poëzie een korte inleiding voorafgaan, waar
in zij een biografie en een karakterschets van
den 17den eeuwschen dichter geeft.
Het was zeer zeker niet gemakkelijk uit de
vele gedichten van Breero een goede keuze te
doen voor een uitgave in een zoo klein be
stek. Dra. Schenk is hierin echter wel geslaagd.
De drie genres, waarin Bredero schreef, door
hemzelf aangeduid als „boertigh, amoureus
en aendachtigh" zijn hier allen vertegen
woordigd.
Een goed boekje ter kennismaking met één
onzer grootste dichters, dat den wensch zal
doen opkomen, méér van hem te lezen.
De verbruikscoöperatie.
De secretaris van den Cent-ralen Bond van
Nederlandsche Verbruikscoöperaties, R.
Sluis, heeft een brochure geschreven, ge
naamd „De Verbruikscoöperatie, haar ont
staan, doeleinden en plaats in de ordenings
gedachte".
De uitgave is verzorgd door den voornoemden
bond.
Kai aus der kiste door Wolf
Durian.
Meulenhoff's Sammlung deutscher Schrift
steller stelt een nieuw deel: „Kai aus der Kiste,
eine ganz unglaubiiche Geschichte", ge
schreven door Wolf Durian. Het boek is uitge
geven en van aanteekeningen voorzien door
den „Oberlehrer" Felex Augustin.
In den tekst zijn teekeningen van Fritz
Eichenberg opgenomen.
De Japansche vulkaan door
dr. Jan Romein.
De uitgeverij „Contact" te Amsterdam heeft
doen verschijnen een brochure door dr. Jan
Romein, getiteld „De Japansche vulkaan"
gaat Tokio een tweede wereldoorlog ontke
tenen?"
De beveiliging van de zee
tegen Europeesche- en Bar-
barysche zeeroovers. 1609-1621
door Dr. R. E. J. Weber.
Onze algemeene kennis omtrent den
jarigen oorlog is, ondanks ons prat gaan op
dien langen strijd om vrijheid, welke onze
voorvaderen hebben gevoerd, over het geheel
vrij sober en valt meestentijds nog in losse
stukken uiteen, die vrijwel zonder verband in
onze herinnering zijn blijven hangen. De
jaren zijn in deelen uiteen gevallen, van welke
dat van 16091621, de tijd van het Twaalf
jarig Bestand, vrijwel geheel aan de aandacht
ontsnapt. Alleen de twist tusschen Oldenbar-
nevelt eenerzijds en Maurits anderzijds wordt
uit dat tijdperk gereleveerd. De rest gaat
wel haast teloor. Toch hebben de toenmalige
regeerders al die jaren niet stil gezeten. Zij
hebben juist de gelegenheid aangegrepen hun
aandacht nu eens te schenken aan andei
terrein, dat van de veiligheid ter zee, welke
zijzelf eertijds zoo grondig hadden helpen
vernielen. Door immers mede te werken aan
het uitgeven van commissiebrieven, hadden
zij een groot aantal varensgasten met het
roovershandwerk vertrouwd gemaakt. een
handwerk dat niet spoedig weer verleerd
werd. Dra waren er Hollandsche kaper
kapiteins gevonden wier naam op vele zeeën
berucht was en dat deze zich ir
het geheel niet ontzagen ook de Hol
landsche schepen aan te vallen die
Mariene Dietrich, die in „Begeerte" met Gary Cooper en John Halliday
samenspeelt.
maar al te dikwijls slecht bemand waren of
wier bemanning de Doopsgezinde beginselen
was toegedaan en die dus weigerde te vech
ten daarvan konden vele Hollandsche ma
trozen meevertellen. De schade die onzen
handel van den zeeroof heeft ondervonden,
heeft verreweg het voordeel overtroffen, dat
men ooit in den strijd tegeh Spanje ermee
heeft hopen te bereiken. Dr. R. E. J. Weber
heeft nu een werk gepubliceerd, waarin hij
de maatregelen beschrijft, welke tusschen
1609 en 1621 zijn genomen, om de veiligheid
der zee te beschermen. De schrijver heeft
zijn arbeid met Hollandsche degelijkheid ver
richt. d.w.z. dat hij zich niet al te streng
heeft gehouden aan de grenzen, welke in den
titel zijn vermeld. In een uitvoerige inleiding
wijdt hij den lezer in de te behandelen stof in
welke stof uit tal van bronnen is verkregen,
die alles in de bijlagen zijn opgesomd. Zoo is
een boekwerk ontstaan, dat onder vakmen-
schen zijn weg wel zal vinden. Het is uitge
geven bij de N.V. Noord-Hollandsche Uitge-
versuaatschappij te Amsterdam.
Wettelijke executie-beperking door
L. Klawer.
De heer L. Klawer. redacteur van het
bondsorgaan van den Nederlandschen Bond
van Huis- en Grondeigenaren en Bouwonder
nemers heeft een brochure geschreven, ge
titeld: Wettelijke executie-beperking, bij
zondere wettelijke maatregelen ter voorko
ming van onredelijke terugvordering van on
der verband van hypotheek op onroerend
goed uitgeleende gelden."
In deze brochure worden, behalve de tekst
der z.g. executie-wet, ter verduidelijking bij
verschillende artikelen eenige opmerkingen
gegeven in hoofdzaak ontleend aan de ge
wisselde kamerstukken en aan de Officieele
Handelingen der Staten-Generaal.
Radio en Luchtvaart door S. van
der Molen.
De bekende radio-telegrafist van den
Sniptocht naar Suriname, S. van der Molen,
heeft een nieuw deeltje voor Meulenhoff's
Luchtvaart Serie geschreven.
Het is het vijfde deeltje van déze leerzame
en interessante serie werkjes op luchtvaart
gebied, die een buitengewoon goed beeld geven
van de ontwikkeling van de luchtvaart, in het
bijzonder van het vliegwezen in Nederland. Dit
deel van de serie, die onder redactie staat van
I. A. Aler, chef van den vliegdienst der K. L. M.
en van M. J. L. Rosman. administratief leider
van de Nationale Luchtvaartschool, is gewijd
aan do rol die de radio by de luchtvaart speelt.
Op buitengewoon duidelijke en aantrekkelij
ke wijze vertelt de marconist Van der Molen
over de organisatie van den radiodienst en
van de installaties aan boord van vliegtuigen,
over de peilingen, de radiobakens, den aan-
vliegpeiler en het nut van de radio voor
sport- en zweefvliegers.
Zwerftochten docrr ons land.
De N.V. Koek- en Beschuitfabriek v/h G.
Hille Zoon te Zaandam heeft in haar serie
plaatjesalbums onder den verzameltitel
Zwerftochten door ons land, thans een album
Limburg het licht doen zien, na Gelderland,
Utrecht. Noord- en Zuid-Holland het vijfde in
de reeks. Jhr. Jan Feith heeft den tekst ge
schreven, de teekenaars Bernard van Vlijmen
en W. Jansen hebben voor de illustraties tus
schen den tekst en de verzamelplaatjes ge
zorgd. En het mag gezegd worden, de samen
stellers hebben zich weer op voortreffelijke
wijze van hun taak gekweten. De firma Hille
doet een goed werk, door ons eigen mooie land
ook langs dezen weg in verscheidenheid van
natuurschoon, historische merkwaardigheden
en industrieele beteekenis bij den landgenoot,
met name van het opgroeiend geslacht te pro-
pageeren. De uitvoering is, zooals wij dat van
zulke albums gewend zijn, onberispelijk.
Vier nieuwe boeken in de Sala
mander-reeks.
De N.V. Em. Querido's Uitgeversmaatschap
pij te Amsterdam, die in haar Salamander
reeks reeds veel goede boeken liet herdrukken
en daardoor binnen ieders bereik bracht, heeft
het aantal „Salamander-boeken" met vier
vermeerderd.
De sublieme novelle van A. den Doolaard: „De
herberg met het hoefijzer" is de eerste van dit
viertal nieuwe uitgaven. Dit boek is bij zijn
eerste verschijnen reeds zoozeer en terecht
bewonderd, dat het ook in zijn nieuwe,
uiterlijke gedaante ongetwijfeld den weg naar
den lezer zal vinden.
Na het eerste deel van den cyclus Merijntje
Gijzen's Jeugd, „Het Verraad", is nu ook het
tweede, getiteld „Flierefluiter's Oponthoud" in
de Salamander-reeks verschenen. Het popu
laire werk van A. M. de Jong is genoegzaam
bekend en wij kunnen met deze eenvoudige
aankondiging volstaan.
Onder de vier nieuwe boeken van deze serie
is ook een vertaling en wel van het bekende
werk van Raina Maria Rilke „Die Aufzeich-
nungen des Malte Laurids Brigge Het is een
zeer goed denkbeeld van de uitgevers geweest
om dit prachtige, fijnzinnige proza van Rilke
in een Nederlandsche vertaling te doen ver
schijnen. Het wordt zoodoende nader ge
bracht tot allen, die het in de oorspronkelijke
taal niet volledig konden genieten. De beide
vertalers D. A. M. Binnendijk en N. Brunt
hebben hun taak met liefde en zorgvuldigheid
verricht.
Tenslotte is er nog een merkwaardige her
druk in deze serie. De roman van W. A. Paap
Vincent Haman" wordt namelijk door de
uitgevers en vooral door den inleider. Menno
ter Braak, aan de vergetelheid ontrukt. Er
bestaat een opvallende geestesgelijkheid tus
schen Ter Braak en den minst bekenden
mede-oprichter van „De Nieuwe Gids", die zich
later geheel van de beweging van '80 afkeerde
en zijn vroegere vrienden fel te lijf ging. Bei
den zijn zij behept met een onverzoenlijke
haat tegen de z.g. „aestheten" en beiden be
schikken over een scherp verstand en een ve
nijnige polemische kracht.
In zijn inleiding breekt Menno ter Braak
een lans voor den vergeten Paap, zooals hij
reeds eerder gedaan had in zijn essay „Paap-
sche Sympathieën". Als roman heeft „Vincent
Haman" niet veel waarde, juist door zijn sterk
polemisch karakter. Als satire is het werk
echter verdienstelijk en als literair-historisch
document hoogst interessant. Ter Braak geeft
in zijn inleiding aan, welke literatoren men
achter de romanfiguren moet zoeken, maar
ook zonder deze aanwijzingen, zal een ieder,
die belangstelling heeft voor de Nederlandsche
letterkunde van de laatste honderd jaar de
bedoelde personen gemakkelijk terugvinden.
Hetgeeen pleit voor den scherpen blik van
Paap.
In zijn haat tegen het „aesthetendom" gaat
Paap echter dikwijls veel te ver. Hij gevoelt
niet, welk een onvergankelijke schoonheid ligt
in de literaire uitingen van juist deze „aesthe
ten".
Niet voor iederen romanlezer is „Vincent
Haman" van belang, maar wel voor diegenen,
die een levendige interesse hebben voor de
Nederlandsche letterkunde en haar geschie
denis.
