Hoe het surplus aan boter weg te werken?
Hoe ik groeide
PAASCHEIEREN 1936
ZATERDAG 11 APRIt 1936
HA ARE EM'S DAGBEAD
3
indien de margarine de, vergeleken bij haar
grondstoffen, duurdere boter in haar pro
duct gaat opnemen.
Verstrekking van goedkoope
melk.
0
VAN NUL
TOT ACTEUR
C. en K.
Willem! Willem!! Of je nooit komt!
Ja main heer. ik ben zoo gelijk bij u.
'k Sta al een uur op je te wachten.
Willem! Kan je even komen? 'n Oogen
blikje. Je moet even mijn haar bijkrullen.
Ja mefrouw. Ein oogenbliekje.
Willem!!
Ach Kot ach Kot. iek kan waarhaftig
niet sneller. Ik ijl main heer.
En Willem, onze zenuwachtige Duitsche
kapper stormt een kleedkamer binnen, waar
eenige dames zich aan het kleeden zijn. Dat
hindert niet. Een oude tooneeiwet zegt: een
kapper is geen mensen.
Willem luister nou eens. Als we beginnen
heb ik nog een half uur tijd. Dan kom je me
even bijkrullen, hoor. Ik ga morgen naar een
fuifje en ik moet er goed uitzien.
Ja mefrouw. lek zal u gelijk kappen.
Maar main heer in kamer 2 staat zoo te
schreien. lek kan nu niet langer pieiben.
Ain oogenbliekje.
En Willem rent weg. Hier krult hij een
pruik bij. ginds kamt hij wilde haren uit;
overal hoor je zijn tang klapperen en zijn
hooge stem koeterwalen.
Waar Willem niet is. daar is de costumier.
Hij heeft voor onze nieuwe voorstelling de
costumes geleverd, behalve die van de hoofd
rollen die op maat gemaakt zijn door een
beroemde firma op dat gebied in het buiten
land.
Wij mindere Goden doen het met bestaan
de costumes af. Ieder van ons heeft zijn
maatbriefje ingeleverd, daarna zijn we gaan
uitzoeken en passen en nu we de boel aan de
zaak krijgen, lijkt het of er niets van deugt.
Daar liggen de kaplaarzen en de bandeliers
de gepluimde hoeden en de kniebroeken, de
langbeenige tricots en de handschoenen met
kappen: de breede geplooide kragen en de
fluweelen wambuizen, de korte capes die zoo
zwierig achter je aan fladderen, en de degens,
die je zoo in je bewegingen kunnen hinderen;
de pofbroeken van zwart damast met de door
inkepingen heenschijnende geelsatijnen voe
ring: daar ligt alles wat we straks met zwier
en staatsie op het tooneel zullen dragen en
waar nu niemand raad mee weet. De gracieuse
bevederde hoed van Don Cesare staat mal
lotig te wiebelen boven op zijn hoofd hij
heeft zich gemeten zonder pruik de
beenenbroek van Antonio zit van boven tot
beneden vol palingen, de laarzen van Lorenzo
doen hem voortstrompelen als een kreupele;
als Don Ricardo zijn koppel op het nauwste
gaatje heeft, glijdt die hem nog langs zijn
heupen.
De costumier redt alles. Hij ruilt hoeden en
sabels, wambuizen en broeken, schoenen en
kragen. Hier brengt een veiligheidspeld red
ding. ginds wordt een naadje gelegd, daar een
losgetornd.
Daar treedt, sabelrammelend en sporen-
rinkelend een der grooten de kleedkamer bin
nen. We zijn even beduusd en onze kostelijke
gewaden van daareven lijken ons plotseling
vaal en flets tegenover zijn pompeuze dracht,
We voelen ons eigenlijk ontoonbaar, maar dan
herinneren we ons, dat het voetlicht redding
zal brengen, het voetlicht dat soms zoo on
barmhartig kan zijn, maar ook zooveel ge
breken verbergt. En uit den aard der zaak,
hebben we den costumier aan onze zijde.
Meneer, zegt hij, als we weer onder ons
zijn, wat u draagt, dat heeft om 't zoo eens
te zeggen, de vuurproef doorstaan. Dat zijn
costumes, mijnheer, die zijn op het voetlicht
gemaakt. Die andere, 't is mooi goed. dat
moet ik als vakman zijnde, toegeven. Maar
nou moet u vanavond eens kijken. Dan ligt
't nieuwe er nog zoo op, dat men er, om 't
zoo eens uit te drukken, er uit zal zien als de
Gelaarsde Kat.
Nu is dat wel een beetje erg, maar 't troost
ons toch. Dat is nu eenmaal zoo in ons vak:
we moeten allemaal samenwerken om een
voorstelling te doen slagen. Ieder van ons is
als het ware aansprakelijk voor het geheel.
En toch kunnen we niet nalaten elkaar dwars
te zitten en elkaar te benijden. Maar in welk
vak is het dan ook zoo duidelijk dat de fouten
de gebreken en tekortkomingen van anderen
de sporten zijn van de ladder waarop je zelf
klimmen moet?
Zes arbeiderswoningen
afgebrand.
Te Snakkerburen bij Leeuwarden.
De prijs van de boter.
Een ander bezwaar, dat men ten aanzien
van de crisiszuiverpolitiek vaak hoort oppe
ren. betreft den prijs van de boter in ons
land. Dikwijls wordt de raad gegeven om de
zen prijs, die op het oogenblik in den groot
handel ongeveer f 1.50 bedraagt (plus minus
50 ets. noteering plus ongeveer f 1.hef
fing) beduidend te verlagen. Het is velen een
doorn in het oog. dat de Nederlandsche ver
bruiker de boter zoo duur moet betalen, ter
wijl er een zoodanige overvloed aan boter is,
dat deze tegen zeer lagen prijs naar Enge
land wordt uitgevoerd.
De heffing is noodzakelijk om de gelden
bijeen te brengen, die noodig zijn om het
veehouderijbedrijf voor den ondergang te be
waren. Zou men bv. den prijs van de boter
in den groothandel van f 1.50 op 1 "willen
brengen, dan zou men de heffing van f 1
tot f 0.50 moeten reduceeren. Dit zou beiee-
kenen. dat voor het veehouderijbedrijf niet
meer de gelden beschikbaar zijn die het als
steun noodig heeft om in stand te blijven.
Er wordt hiertegen aangevoerd dat bij een
lazeren boterprijs zooveel meer boter zal
worden gegeten en dat de lagere heffing per
kilogram zal worden goed gemaakt- door het
grootere aantal kilogram boter, dat zal wor
den verbruikt. Deze redeneering is mei- juist-.
Vooreerst is het zeer de vraag of de afzet
van boter door een prijsverlaging van 50 ets.
zoozeer zal toenemen, dat de grootere omzet
de lagere heffing per kilogram goed maakt.
Men bedenke, dat de afzet dan ongeveer zou
moeten verdubbelen, zonder dat zulks gaat
ten koste van margarine, oliën en vetten.
Iedere Nederlander zou voor elk pond boter
twee pond moeten gaan eten. Een dergelijke
verruiming van den boterafzet is in Neder
land ondenkbaar.
Maar al ware dit anders, en al zou de af
zet van boter zulk een ongekende uitbreiding
Vrijdagmiddag om twee uur is een
blok van zes arbeiderswoningen, ge
legen in de buurtschap Snakkerburen
bij Leeuwarden in de gemeente
Leeuwarderadeel in brand geraakt
doordat een van de bewoonsters een
petroleumstel omstootte. Het blok,
bewoond door vijf arbeidersgezinnen
en een weduwe, stond binnen zeer
korten tijd in lichte laaie.
De brandweeer 'uit Huizum, Leeuwardera
deel en die uit Leeuwarden waren spoedig
aanwezig, maar konden niet verhinderen, dat
de panden vrijwel geheel zijn uitgebrand. Een
klein gedeelte van het meubilair was intus-
schen nog in veiligheid gebracht. Tegen drie
uur was men het vuur meester.
De woningen waren geheel de inboedels
ten deele verzekerd. Van de verbrande panden
behoorden drie aan de bewoners.
TENTOONSTELLING VAN AZIATISCHE
KUNST IN PARTICULIERE EN
OPENBARE COLLECTIES IN NEDERLAND.
In het stedelijk museum te Amsterdam zal
gedurende de maanden Juli. Augustus en
September door de ..Vereeniging van vrien
den der Aziatische kunst" een omvangrijke
tentoonstelling van Aziatische kunst worden
gehouden in de expositiezalen van het Ste
delijk Museum, aansluitende bij het ..Mu
seum van Aziatische kunst" der vereeniging.
KIND OVERREDEN EN GEDOOD.
Vrijdagmiddag te ongeveer half zes is op den
Rijksstraatweg te Rijsoord, gemeente Ridder
kerk. het vierjarig kind van de familie L.
Kuiper bij het oversteken door een bestelauto
overreden en op slag gedood.
Volksmargarine en
Verschillende raadgevingen besproken.
Teeltbeperking pas over eenige
jaren merkbaar.
Onze export naar Engeland.
In den laatsten tijd wordt herhaaldelijk
critiek uitgeoefend op de crisismaatregelen
ten aanzien van de boter. Ten einde omtrent
deze maatregelen een beter inzicht, te ver
krijgen heeft het A.N.P. bij een ter zake des
kundige inlichtingen gevraagd. Het vernam
in verband daarmede het volgende:
De groote moeilijkheid, waarvoor men
staat, is 'het beperken van de melkproductie.
Eenige jaren geleden is een teelt-beperking
van rundvee ingevoerd. Dat deze nog nier.
tot voldoende inperking van den melkstroom
aanleiding gegeven heeft, is een gevolg van
het feit, dat de teeltbeperking van rundvee
in tegenstelling b.v. met die van pluimvee
en varkens veel langzamer doorwerkt om
dat het rundvee een veel langeren levens
duur heeft.
Wanneer men de uitkomsten van de rund
veetellingen nagaat, dan blijkt dat onder
het jongere rundvee een sterke teeltbeper
king is toegepast. Daarentegen is nog een
stijging te oenstateeren van het aantal melk
en kalfkoeien, die 2 en 3 keer gekalfd hebben.
De toegepaste teeltbepex-king krijgt dus ieder
jaar meer beteekenis, naarmate de oudere
koeien afvallen. Over eenige jaren, wanneer
de teeltbeperking voldoende heeft doorge
werkt. zal een aanpassing aan den vermin
derden melkafzet kunnen worden verkregen.
De uitvoer naar Engeland.
Ontkend kan dus niet worden, dat op dit
oogenblik de melkproductie nog veel te ruim
is. Een groot deel van deze melk wordt tot
boter verwerkt, waarvan een belangrijk ge
deelte tegen lage prijzen naar Engeland
/wordt geëxporteerd.
Deze export vooral heeft tot heel wat cri
tiek aanleiding gegeven.
De vraag rijst al dadelijk: waarom worden
milike groote kwantiteiten naar Engeland
uitgevoerd? Het antwoord is zeer eenvoudig.
De uitvoer naar andere landen, met name
naar Duitschland, is zooveel geringer ge
worden. Een groot deel van het surplus wordt
naar Engeland uitgevoerd, omdat dit land
nog een vrije markt heeft.
Maar. zoo wordt gezegd, waarom brengt
deze lboter dan zulk een lagen prijs op? Hier
bij spelen verschillende factoren een rol. In
de eerste plaats is de Deensche boter in En
geland meer gediefd dan de Hollandsche.
Vandaar, dat de prijs van de Deensche boter
in Engeland altijd ligt boven den prijs van
de Hollandsche boter.
Een tweede oorzaak, dat de Nederlandsche
boter in Engeland een relatief lagen prijs
opbrengt, spruit voort uit onzen zeer onge-
regelden export. Nederland is voor Engeland
tot op zekere hoogte een gelegenheidsverkoo-
per. die nog te weinig geregeld zijn klanten
bedient en aan zich bindt. Alleen in het
voorjaar en in den zomer, wanneer wij een
zeer groote melkproductie hebben, heeft de
export van boter naar Engeland een groote
beteekenis. Met het gevolg, dat Nederland
den Engelschen verbruiker niet aan zich
heeft gebonden zooals Denemarken dit heeft
'gedaan.
De export wordt zoo onregelmatig be
oefend omdat zulks samenhangt met de
structuur van het geheele Nederlandsche vee
houderijibedrijf. In Nederland worden de
kalveren voor het overgroote deel geboren ini
het voorjaar. Vandaar, dat de groote melk
productie juist in het voorjaar en in den zo
mer valt. Wil amen een geregelden export
naar Engeland onderhouden, dan zou men de
productie van wintermeik moeten aanmoe
digen.
Een oplossing van de moeilijkheid zou
worden verkregen, wanneer de kalverenge-
boorte meer regelmatig over het geheele jaar
plaats had. Men begrijpt welk een algeheele
omwenteling het voor het veehouderijbedrijf
zou beteekenen, indien daartoe krachtige
maatregelen zouden worden genomen. Het is
zelfs de vraag of een en ander doorvoerbaar
is omdat de veehouder in de zuivere weide
streken zoozeer op het gras is aangewezen,
dat hij het kalven niet naar het najaar kan
versohuiven. Bovendien zou de betrekkelijk
dure wintermeik veel meer dan thans moe
ten worden gebruikt voor het opfokken van
kalveren, wat het opfokken duurder maakt.
Wie dit alles rustig overweegt, zal moeten
toestemmen, dat het vraagstuk van den ex
port van boter naar Engeland zeer moeilijk
is en dat het wel begrijpelijk is, dat een af
doende maatregel hier nog niet is gevonden.
Intussohen rneenen wij te weten, dat de be
trokken instanties ernstig nagaan wat kan
worden gedaan om dit probleem op te lossen.
ondergaan, dan nog zou men financieel vast
loopen. Er ligt immers voor het verkrijgen
van de benoodigde steungelden niet alleen
een heffing op boter, maar ook op marga
rine. Zou derhalve de heffing op de boter
met f 0.50 worden verlaagd, dan zal de hef
fing op de margarine een evenredige verla
ging moeten ondergaan. Doet men dit niet,
dan zou de margarine-industrie worden ver
moord.
Handel, scheepvaart, havenbedrijf, enz.
zouden daarvan de ernstige nadeelige ge
volgen ondervinden.
Het landbouwcrisis-fonds zou ook tenmin
ste 15 millioen gulden aan inkomsten der
ven. En dan spreken wij nog niet van de
mindere inkomsten, die het gevolg zouden
zijn van de verlaging van de heffing op oliën
en vetten, die als gevolg van bovenstaande
verlaging van de heffing op de margarine
noodzakelijk zou zijn. Het bedrag, noodig om
den veehouder voor ondergang te bewaren,
zou ten eenenmale gaan ontbreken
Het mengen.
Er zijn nog andere middelen aangeprezen
om de overtollige boter op te ruimen. Een
middel, dat reeds wordt toegepast, is het
mengen van de boter in de margarine. Op
dit oogenblik bedraagt het mengpercentage
10 pet. Met de verhooging van dit percen
tage moet men evenwel voorzichtig zijn.
Ieder, die den landbouw kent, weet, dat tus-
schen de boter en. de margarine een ernsti-
gen strijd wordt gevoerd. Bij de zuivel be
staat de niet geheel ongegronde vrees, dat
naax-mate men het mengpercentage opvoert,
de belangstelling van het pxibliek voor de
zuivel zal verminderen, hoe geringer der
halve het mengpex-centage, hoe minder de
regeering zich mengt in den strijd tusschen
boter en max-garine. Bovendien moet niet
worden vex-geten, dat het mengen van boter
in de margarine voor het landbouwcrisis-
fonds financieel nadeelig is, omdat de hef
fing op de margarine moet worden verlaagd,
volksboter.
Een ander middel, dat is aangeprezen om
van het surplus aan boter af te koxnen.is,
dat men goedkoope boter aan de werkloozen
gaat verstx-ekken. Op dit oogenblik wordt
z.g. volksmargarine (dit is margarine zonder
heffing, welke en gros 40 ets. kost), verstrekt
aan de werkloozen met gezinnen van vier
of meer kinderen.
In de eerste plaats is de verleiding voor
de wei'kloozen om fx-aude te plegen en het
product te vexkoopen tegen een hoogeren
prijs, bij boter gx-ooter dan bij margarine,
omdat boter genxakkelijker afzet vindt en
meer opbrengt. Nu heeft men voorgesteld de
volksboter te kleuren, maar de minister van
landbouw en visscherij heeft een dergelijk
middel als weerzinwekkend verworpen.
Een bezwaar is verder, dat de volksboter
in den zomer niet duurder zou zijn dan de
volksmargarine, maar in den winter wel.
Tenslotte is nog een belangrijk argument
tegen volksboter dat Nederland in den win
ter in het geheel geen surplus aan boter
heeft.
De mogelijkheid om in de wintermaanden
volksboter voor werkloozen beschikbaar te
stellen, ontbreekt dan ook.
Nog geen bloeiende Betuwe.
Bloesem door de koude verlaat.
Door de koude nachten der laatste week is
er met de Paschen in de Betuwe nog niets te
zien. Bij de kers is zelfs nog geen neiging om
te gaan bloeien. De bloesem-Zondagen zullen
dus wel vallen op 19 en 26 April en 3 Mei.
Op de Zondagen staaxx aan de vei'en. V
V. V.'ei's die alle inlichtingen verstrekken, ter
wijl de veren met dubbele ponten varen. De
V. V. V. te Tiel geeft op aanvrage alle moge
lijke inlichtingen.
Verzoek van het N. V. V.
Het Ned. Verbond van Vakvereenigingen
heeft aan den minister van sociale zaken een
adres gericht, waarin vei'zocht worclt de ver
strekking van goedkoope levensmiddelen uit te
breiden door beschikbaai'stelling van melk.
Dit zou o.m. bereikt kunnen worden door ver-
sti'ekking van melk aan kinderen op de open
bare en de bijzondere lagere scholen.
NOODLANDING VAN ENGELSCH
VLIEGTUIG.
Vrijdag landde te Bargeroosterveld (gern.
Emmen een Engelsche tweedekker, gemerkt
GA-AAA, waarvan de bestuurder, de heer
Steffenson. den koers was k\vijtgei-aakt. Het
vliegtuig maakte zijn noodlanding op een
weiland en raakte daarbij eexx omheining van
prikkeldraad als gevolg waarvan lichte ave
rij aan een der vleugels ontstond. De heer
Steffexison en zijn echtgenoote, die de eenige
inzittenden waren, werden niet gewond.
Het vliegtuig was op weg van Schiphol naar
Berlijn. Het zal zoo' spoedig mogelijk ter
voortzetting van den reis, worden hersteld.
KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBOND.
Algemeene Bondsvergadering te
Utrecht.
De Koninkl. Nederl. Middenstandsbond zal
op Woensdag 6 Mei a.s. in hotel-.café-res-
taurant .Nooi"d-Brabant" te Utrecht zijn
jaaxfljjksche algemeene bondsvex-gadering
houden..
Behalve de huishoudelijke onderwerpen zal
de versterking van de bondsfinanciën een der
belangrijkste agendapunten zijn.
Te dien aanzien zijn voox*ste!len ingediend
door de gezamenlijke af deelingen, behoorende
tot het district Twenthe. alsmede door het
hoofdbestuur.
DOOR PIET VAN DER HEM
