I
AKKERTJES ttCHETS)
SPIELMANN EN VAN DEN BOSCH.
DINSDAG S HEI 1936
HAARLEM'S DAGBLAD
S
STADSNIEUWS
De heer G. van Waard viert
zijn zilveren jubileum.
Receptie en huldiging in hotel Lion d'Or.
Gisteren heeft de administrateur van de
Haarlemsche vereeniging tot bestrijding der
tuberculose, de heer G. van Waard, zijn 25-
jarig jubileum gevierd. In één der zalen van
hotel Lion d'Or heeft 's middags een druk
bezochte receptie plaats gehad. Tijdens deze
receptie heeft namens de medewerksters aan
het consultatiebureau mevr. A. Knottenbelt
den heer Van Waard toegesproken. Zij prees
in hartelijke bewoordingen de tact en het be
leid van den jubileerenden administrateur,
die'steeds met zijn advies klaar stond, wan
neer er moeilijkheden waren en die, ook in de
drukste dagen, zijn rust en kalmte wist te
bewaren. De spreekster bracht ook dank en
hulde aan de huisgenooten van den heer Van
Waard. Zij sprak den wensch uit, dat de ju
bilaris nog vele jaren zijn taak mag blijven
vervullen. Namens alle medewerksters bood
mevr. Knottenbelt een fraaie bureaustoel aan,
vergezeld van een oorkonde.
De heer Ruijgrok, sprekende namens de fe
deratie Haarlem van boekdrukkers, compli
menteerde den heer Van Waard met zijn ju
bileum, maar tevens wenschte hij de Veree
niging tot bestrijding der T.b.c. geluk met
haar administrateur, die met een zoo groote
blijmoedigheid zijn plicht als ambtenaar èn
als mensch vervult.
De directeur van het consultatiebureau, de
arts S. J- van Slooten, bood den heer Van
Waard zijn persoonlijke gelukwensehen aan.
die hij vergezeld liet gaan van een blijvend
aandenken
Namens net damescomité voor de Emma-
bloemcollecte huldigde vervolgens mevr. C. B.
Gelinckvan Mooten den heer Van Waard.
Mevr. Gelinck sprak eerst haar leedwezen
uit over het feit, dat mevr, Del Baere, die 10
jaar met den jubilaris heeft samengewerkt en
die het initiatief genomen heeft tot de hul
diging, door ziekte niet aanwezig kon zijn.
De spreekster bracht in herinnering, dat het
de heer Van Waard geweest is, die de organi
satie van de Emmablcemcollecte geheel ge
wijzigd heeft. Hij heeft het stelsel van wijk-
verdeeling ingevoerd, waardoor thans een zoo
intensief mogelijke huiscollecte gehouden kan
wonden. Met de uitbreiding van de stad is ook
de taak van den heer Van Waard zwaarder
geworden. Bij iedere collecte is echter de ge-
heele organisatie volkomen in orde- Geduren
de de laatste 5 jaren heeft de heer Van Waard
onder moeilijke omstandigheden moeten wer
ken. Door de crisis verminderde de opbrengst
van iaar tot jaar Dat de collectes desondanks
nog een respectabel resultaat opleveren, is te
danken aan den arbeid van den heer Van
Waard, dien spr. een „toovenaar" noemde, die
het geld uit de zakken der menschen weet te
goochelen
Mevr, Gelinck overhandigde den jubilaris
namens het damescomité een wandbord van
Delftsch aardewerk, dat zijn naam en de data
van zijn jubileum vermeldt. Dit geschenk ging
vergezeld van een oorkonde. De spreekster
zeïde, dat dit bord meer moet zijn dan een
herinnering. Het moet beschouwd worden als
een eereteeken. Tenslotte betrok mevrouw
Gelinck ook mevrouw Van Waard in de hul
de. waarna zij haar beste wenschen voor de
toekomst uitsprak.
Het bestuur van de Vereeniging tot bestrij
ding der tuberculose was vrijwel voltallig ter
receptie aanwezig om den jubilaris geluk te
wenschen. Dr. L. C. Kersbergen, die het woord
voerde, herdacht andere jubilea, die de Ver
eeniging in den loop der jaren gevierd heeft
en waarbij de heer Van Waard steeds zulk een
belangrijke rol vervuld heeft. Nu de heer Van
Waard zelf jubileert, gevoelt het bestuur be
hoefte hem te huldigen en hem dank te zeg
gen voor alles, wat hij in volle overgave voor
de vereeniging heeft gedaan. Dr. Kersbergen
noemde den heer Van Waard de ziel van de
vereeniging. Van alle belangrijke gebeurtenis
sen als de Emmabloeniicollecte, de Lighaluit-
vceringen en de verlotingen is de heer Van
Waard altijd het middelpunt. De jubilaris
heeft in zijn functie getoond een gezond ver
stand, een uitstekend overleg en een voor-
uitzienden geest te bezitten, aldus spr. Dit al
les wordt echter bekroond door een zeer groo
te toewijding. Dr. Kersbergen zeide vervol
gens, dat er velen in Haarlem zijn, die den
heer Van Waard zouden willen huldigen voor
alles, wat hij voor hen heeft gedaan. Dat zijn
de aan tuberculose lijdende Haarlemmers.
Nadat dr. Kersbergen nog de -gelukwensehen
van de Noord-Hollandsche vereeniging tot be
strijding der t.b-c had overgebracht, over
handigde hij den heer Van Waard namens het
bestuur als stoffelijk blijk van waardeering
een enveloppe met inhoud.
Nog zeer velen hebben den jubilaris in den
loop van den middag gecomplimenteerd.
ESPERANTO-LEZING DOOR PROF. IR.
J. GLÜCK.
Zaterdag 9 Mei zal prof. ir. J. Glück voor
de vereenigde Esperanto-vereenigingen te
Haarlem in de bovenzaal van café-restaurant
Brinkmann een lezing houden over: „Praag,
de stad van kunst, wetenschap en mu
ziek."
Ook voor niet-Esperantisten zal deze lezing
interessant zijn. daar een t-olk voor de ver
taling zal zorgen. Lichtbeelden zullen het ge
sprokene illustreeren.
NEO. BOND TOT HET REDDEN VAN
DRENKELINGEN.
De droeve lijst
In het tijdvak van 28 Maart tot 28 April
1935 verdronken in ons land: 11 jongens be
neden 16 jaar, 5 meisjes idem. 9 mannen en
2 vrouwen, tezamen 27 slachtoffers.
In hetzelfde tijdvak werden gered of wisten
zich te redden: 8 jongens beneden 16 jaar, 1
meisje idem, 7 mannen en 4 vrouwen, teza
men 20 geredden; van dit 20-tal werden 16
zwemmend gered of wisten zich zwemmend
te redden; 1 door midden van een roeiboot, 1
met behulp van planken en touwen en 2 door
handreiking.
In hetzelfde tijdvak van 4 weken reden 7
auto's te water.
Het aantal geredden, waarvan 3 zich zwem
mend hebben gered, bedraagt 16, in totaal
dus 36 geredden. In de verslagperiode zijn
gelukkig, bij auto-ongevallen te water, geen
dooden te betreuren, wat wel een uitzonde
ring is.
Dezer dagen wérden door den heer A. J.
Meijerink voordrachten over het Reddings
wezen gehouden te Roermond, Schijndel en
Delfzijl voor de leerlingen der Zeevaartschool
aldaar. In Schijndel werd ook de nieuwe
Boitdsfiim door den heer Joh. M. Schmidt ver
toond.
Op de agenda voor Mei staan voordrachten
gedeeltelijk ook de Bondsfilm. te Amsterdam,
Blo emend aal, Groningen, Hillegersberg, Zeist,
en Zutfen,
50-JARIGE ECHTVEREENIGING.
Donderdag 7 Mei hopen de heer M. Boter
blom en zijn echtgenoote, Junoplantsoen 44
(Haarlem-Noord), den dag te herdenken waar
op zij vijftig jaar geleden in het huwelijk
traden.
BEVONDEN DIEREN EN VOORWERPEN.
Terug te krijgen bij: Handschoenen en cein
turen: Politiebureau Smedestraat. Zilv. arm
band: v. d. Putten, M. v. Heemskerkstraat no.
52rd, Notitieboekjes: Heerschma, Amsterd.
Vaart 134. Bril: Wanrooy, Essenstr. 94G (Hof
je). Bal: Politiebureau Smedestraat. Ceintuur;
v. d. Hoek, N. Raamstraat 18. Dasspeld: Mok,
Spaarnwouderstraat 9d rd. Gewicht: Politie
bureau Smedestraat. Armbandhorloge: Mel-
chior. Rozenprieelstraat 52rd. Honden: Asyl,
Ridderstraat 11. Damesarmbandhorloge: De
Wit. Kruistochtstraat 25. Hond: Broekman,
Kiarenbeekstraat 39. Honden: Kennel Fauna,
Fr. Varkensmarkt. Hond: v. d. Bos. Damast-
str. 8. Katten: Kennel Fauna. Fr. Varkens-
markt en Asyl Ridderstraat 11. Konijn: Brou
wer, Z. Brouwersstraat 10. Medailles: Luid-
hout, Karei v. Manderstraat 36. Nummerbe-
wijs. Notitieboekje en Portemonnaie met in
houd: Politiebureau. Smedestraat. Portemon
naie met inhoud; Deken. Orionweg 34. Hon
denpenning: Blok, Steenbokstraat 27. Pakje,
inh. o.a. smirnawol: Wervers, Langendijkstr. 24
Rozenkrans: Visser, Oosterstraat 7. Rijwiel-
plaatje: v. Bilderdijk, Sperwerstraat 29, Bosch,
Nassaulaan 19 en Rijbroek. 2e Zuidpolderstraat
59. Heerenrijwiel Spanjaard, Amsterdamstr.
3N. Kinderschoen: Politiebureau Smedestraat.
Shawl: Wouda, Abeelstraat 18. Dasspeld:
Zwiers, Scheepmakersdijk 51rd. Schoenen (1
paar)Onneweer, Ged. Schalkburgergracht 97.
Schooltasch met boeken: Goudsmit, Parklaan
10. Zegels: Nieuwenhuis, v. Keulenstraat 7.
Handschoenen en ceinturen, étui met stam
kaart. manchetkoop. nummerplaat, porte
monnaie met inhoud, stamkaart, damestasch
met inhoud. Politiebureau. Smedestraat;
autoslinger. Duik, Borneostraat 19, Heemste
de: autoband, de Bruin, Ged. Voldersgracht
4: act-etasch met inhoud, Schepper, Zijlvest
7; das, La roers, Madoerastraat 30; benzine
dop. Verkerk, Harroenjansweg 71; school -
étui met inhoud; Burmeister, Dahlialaan 40
Aerdenhout; veldflesch, Couperus, Jan van
Walrestraat 23: gewicht, Vring, Leidsche-
vaart 28K; geldstuk, Harder. Kleverlaan 147,
hond Kennel Haarlem. Amsterdamschevaart
no. 320; idem, Onneweer, Ged. Schalkburger
gracht hondje, Wiedijk, Westergracht 6,
Blokwonïng 26B. Ned. Spoorw.; groenten-
mandje, Havenkantoor, Koudenhorn; mes,
v. d. Ree, Adr. Loosjesstraat 40; idem, Be-
kooy, Oudeweg 109; muts, v. Landbergen,
Julia napark 64; idem, v. Thoolen, Jan Nieu-
wenhuijzenstraat 3 rd.; verzekeringspolis,
Jonges, v. Eedenstraat.7; portemonnaie met
inhoud. Wensing, Teylerstraat 17; idem, Las-
caris, Kanaalstraat 9, Lisse; jongenspet, Ter
mets. Oranjeboomstraat 33; popje, molenaar,
Meester Joos ten laar. 16; rijwielplaatje. Hos-
per, Ternatestraat 52: idem, v. Aanhout,
Pijlslaan 124; idem, Brassem, Sparrenstraat
20; gymnastiekschoenen, v. d. Ban, Wester
gracht 59 rd..
®aits
nojruLGJcf
U. als Ge n
■AKKERTJES" vraagt,
sen nabootsing geven
Velen begrijpen dan niet. dat ze hun pijn
niet kwijt raken. Toch is dat heel bogrü-
pelijk, want men gaf U iets dat me'
s\ "AKKERTJES" niet anders gemeen heef:
f?\ dan den ulterlijken vorm. "AKKERTJES'
'\KDcpS zUn voorzien van nevenstaand merl:
\r/ Soortgelijke artikelen zónder het neven-
\d/ staand merk zijn geen "AKKERTJES".
Nederlandsch Product Recept van Apotheker Dumont
Koker met 12 stuks 52 ct. Zakdoosje, 3 stuks 20 ct
(Adv. Iiigez. Med.)
BROEDER STEPHANUS GERIDDERD.
Bij K. B. is benoemd tot ridder in de Orde
van Oranje-Nassau H. P. van de Sande (broe
der Stephanus), overste van het ziekenhuis
St. Joannes de Deo te Haarlem
TERAARDEBESTELLING J. D. DE VRIES.
Maandagmiddag op de Algemeene Begraaf
plaats te Heemstede had de teraardebestel
ling plaats van het stoffelijk overschot van
den heer J. D. de Vries, oud-resident van
Kedoe. officier in de Orde van Oranje-Nas-
sau. In de aula waren o.m. aanwezig de heer
H. Neys, oua-gouverneur van Midden-Java,
de heer Maas Geesteranus, vertegenwoordi
ger van de vereeniging van ambtenaren bij
het Binnenlandsch bestuur, mr. A J. L.
Liesker en de heer J. C. Pul namens de socië
teit Bosch en Ploven, verscheidene leden de
zer sociëteit en tal van oud-collega's van den
overledene.
Aan de groeve heeft de heer Maas Geeste
ranus den overleden met eenige waardeeren-
de woorden herdacht.
Er waren bloemstukken o.a. van de Ver
eeniging van Ambtenaren bij het B.B. en van
de sociëteit Bosch en Hoven.
Een zoon van den overledene dankte aan
het slot der plechtigheid voor de bewijzen
van belangstelling.
VLIEGVELD IN DEN ACHTERHOEK
OFFICIEEL GEOPEND.
Onder buitengewoon groote belangstelling
heeft Zaterdagmiddag de officieele opening
plaats gehad van het vliegveld „Groenen-
daal" te Doetinchem, dat geheel is ingericht
door de Uitgeversmaatschappij C. Misset
alda-ar.
„Oude Kunst".
Tentoonstelling een succes.
De tentoonstelling van „Oude Kunst", welke
van 426 April 1.1. in het Frans Hals Museum
heeft plaats gevonden, is door ruim 1200 per
sonen bezocht. De opbrengst met aftrek van
alle kosten bedroeg ongeveer f 600. Dit fraaie
resultaat is in de eerste plaats te danken aan
de expositie van de vele belangwekkende
meesterwerken, welke door de inzenders ge
heel belangeloos ter beschikking werden ge
steld, alsook door de bereidwillige medewer
king van Mejuffrouw N. Posthumus Meijjes,
die door haar zoo interessante rondleiding den
dag vóór de sluiting nog een groot aantal be
langstellenden het Frans Hals Museum deed
bezoeken.
Ook de propagandalezing van den heer H. C.
Verkruysen heeft veel tot dit succes bijge
dragen.
Het Nederlandsch Kunstverbond, afdeeling
Haarlem, zal gezien dit fraaie financieele re
sultaat, gelukkig gedurende eenigen -tij d weer
in de gelegenheid zijn het doel, dat zij zich
gesteld heeft, te beantwoorden.
NUTS-SPAARBANK TE HAARLEM.
Vergelijkend overzicht over April 19361935.
Aantal behandelde posten 13984 (v. j. 13851).
Aantal inlagen 8587 (v. j. 8250).
Aantal terugbetalingen 5397 (v. j. 5601).
Ingelegd f 398.897.58 (v. j. f 452.349.62).
Terug betaald f 529.322,34 (v. j. f 629.058.69)
Minder ingelegd f 130.424,76 (v. j. minder
f 176.709.07.
Aantal nieuwe boekjes: 261 (v. j. 176).
Aantal afbetaalde boekjes; 188 (v. j. 168).
Spaarbusjes op 30 April 1936 in omloop:
3440.
Geledigd in April 1936: 308 busjes met to
taal inhoud van f 4466.58.
Aantal verhuurde kluisloketten op 30 April
1936: 566.
KINDERVOEDING.
De Vereeniging „Kindervoeding" reikte in
de afgcloopen week uit in hare af deelingen:
Zoetestraat 982 porties: Overtonstraat 993
porties, Byzantiumstraat 584 porties. Eem-
straat 832 porties.
Bovendien werden dagelijks aan de scholen
voor Buitengewoon L. O. 115 porties verstrekt.
COLLECTE IN „REMBRANDT" BRACHT
HET MEEST OP.
De Paaschcollecte voor het Bio-Vacantie-
Oord bracht in het Rembrandt-Theater te
Haarlem 1535.37 op. Hiermede staat het
Rembrandt-Theater als No. 1 aan de spits
van alle Bioscoop Theaters in geheel Neder
land.
Schaakmatch.
De Haarlemsche parfij.
Onder auspiciën van Haarlem's Dagblad zal
zooals wij reeds mededeelden een der match
partijen van den tweekamp tusschen den Oos-
tenrijkschen meester Rudolf Spielmann en den
Nederlandschen meester Jhr. Mr. J. H. O. van
den Bosch, op Donderdagavond 7 Mei in het
gebouw der Sociëteit Vereeniging te Haarlem
worden gespeeld.
Jhr. Mr. J. H. O. VAN DEN BOSCH
In verband daarmede volgen hier eenige
bijzonderheden over genoemde schaakmees
ters.
De 52-jarige Spielmann (a.s. Dinsdag be
reikt hij dien leeftijd) heeft reeds een schit
terende schaakcarrière achter den rug van
ruim 30 jaren, de 30-jarige v. d. Bosch be
hoort sedert acht jaren tot de beste schaak
spelers van ons land, is bovendien volbloed
amateur. Spielmann zagen wij voor het eerst
spelen in den meester-hoofdklasse-wedstrijd
t-e Scheveningen (Aug. 1905), waarin Marshall
den eersten prijs won en (wijlen) B. Leussen,
de Nederlandsche hoofklasse-speler den titel
verwierf van Meester van den Nederlandschen
Schaakbond, omdat hij op de tweede plaats
na een officieel meester, kwam. Spielmann nu,
werd 3e prijswinner, met 8V2 punt uit 13 par
tijen. In dat tournooi kwamen maar 9 remise
partijen voor, bijna alle spelers volgden Mar
shall's stijl, die uitsluitend op aanval speelde.
Of men een paar pionnen achter raakte was
bijzaak, en ook Spielmann volgde die methode
tegen Marshall, ofschoon de aanval nog niet
voldoende rijp er voor was. Reeds toen speelde
hij op het „schaakgevoel" af, en in later jaren
is gebleken dat daarin de eerste symptomen
zijner genialiteit tot uiting kwamen. Zijn com
binatievermogen, oorspronkelijk dus avon
tuurlijk moest ten slotte voor een meer be
zonken speelwijze plaats maken, omdat zijn
successen in verschillende groote tournooien
veel te afwisselend waren. Nu eens zag de
schaakwereld met verbaasde blikken naar een
geheel onverwachte overwinning (Semmering
Maart 1926), zoodat de toenmalige wereld
kampioen Capablanca in hem reeds een toe-
komstigen wereldkampioen zag,, negen maan
den later (Dec. 1926 derhalve) komt hij nè,
(wijlen) E. Colle, die eerste prijswinner was,
llllllll
op de 2e—4e plaats met Canal en Przepiorka,
en in diezelfde maand in een klein meester-
tournooi te München bereikt hij eveneens
slechts de derde plaats (Przepiorka 1 en Bo-
goljubow 2). Totdat Spielmann in den zomer
van 1929 in het groote tournooi te Karlsbad
(Euwe 57, met prof. Becker en dr. Vidmar)
de 2e en 3e plaats bereikt met Capablanca.
Behalve de wereldkampioen Dr. Aljechin en
Dr. Lasker, waren alle beroemdheden aanwezig
(22 deelnemers). Het was in die dagen, dat Bo-
goljubow nog wereldkampioenaspiraties had.
De eerste plaats werd door Nimzowitsch ver
overd, wat geheel onverwacht kwam. Weinig
had het gescheeld of Spielmann had het tour
nooi gewonnen (14^2 uit 21) want zelfs Ca
pablanca had hij verslagen. In Semmering was
Spielmann de eenige, die met wit steeds met
den Koningspion zijn partijen opende, welke
hij naar Tschigorin's voorbeeld, steeds op een-
geweldigen Koningsaanval aanlegde. En met
succes, want uit de negen partijen met wit, be
haalde hij acht punten.
Maar reeds meer dan 20 jaren geleden speel
de hij in ernstige partijen met voorliefde gam
bieten, wat hem dikwijls verlies bezorgde. Toch
zag deze toen reeds beroemde meester kans den
eersten prijs te winnen in een speciaal gam-
biet-tournooi (Abbazia. 1912). Merkwaardig is,
dat Spielmann tot het tournooi te Semmering
pas op het laatste oogenblik werd toegelaten,
maar zijn succes in het even te voren beëin
digde Trebitschtournooi te Weenen (8V2 uit
11 partijen, zonder verliespunt) gaf den door
slag. De groote meester voelt zich volkomen
thuis in de klassieke school, met Morphyaan-
schen stijl! Toch heeft hij in vele partijen een
zeer klein voordeeltje met ijzeren consequen
tie uitgebuit, derhalve is hij tevens een streng
logisch schaakspeler. Tijdens het vier-rondig
meestertournooi te New-York (alleen Capa
blanca, Aljechin, Nimzowitsch, dr. Vidmar,
Spielmann en Marshall waren toegelaten), in
het begin van 1927, heeft Spielmann zijn ge
ring succes (vijfde plaats) toegeschreven aan
den langen speelduur, namelijk 5 uur, maar
Capablanca (die één werd) eischte zulks op
grond van het Londensche protocol (1922).
De geheele wereld, maar voornamelijk het
oude Europa (met uitzondering van Enge
land) waar hij. Spielmann zich meer thuis
voelt dan in Amerika, heeft hij bereisd voor
simultaan-séances, .Als schaakjournalist en
schrijver, is hij al even bekend. En hij is een
zeer consciëntieus analysator, want zelf ver
klaarde hij tijdens de match Euwe-Aljechin,
dat hij soms dagen lang analyseerde alvo
rens hij een zet in een lastige positie op de
juiste waarde kon taxeeren. Meester Spiel
mann is thans voor de dertiende maal in
ons land, moge het geen ongeluksjaar wor
den, waarvoor de wereldkampioen Dr. M.
Euwe (de familie Euwe heeft sedert jaren
reeds haar gastvrije huis open voor alle be
roemde schaakspelers!) inmiddels reeds
heeft gezorgd door hem overal in den lande
te introduceeren en matches te organiseeren
en last, but not least, hem tijdelijk te benoe
men tot zijn plaatsvervangend secretaris.
Welkom in Haarlem, grootmeester Spiel
mann.
Uit het voorgaande blijkt zonneklaar, dat
de jeugdige" meester van den Bosch (mees
ter in de dubbele, beteekenis, want hij legde
op 15 Mei 1929 het doctoraal examen in de
rechten met succes af) het niet- gemakkelijk,
ja zeer zwaar te verantwoorden zal hebben.
Maar 11a Dr. Max Euwe wordt Mr. v. d. Bosch
als de sterkste Nederlandsche speler be
schouwd. Hij kan natuurlijk niet zóóveel tijd
aan het schaken bestsden, omdat hij een
maatschappelijke functie bekleedt. Wij stip
ten in het begin van deze causerie aan, dat
hij reeds acht jaren tot de beste spelers hier
te lande behoort. Maar daarvóór was hij
reeds langen tijd in. de vooraanstaande ge
lederen van Caïssa's volgelingen waar te
nemen. In zijn studietijd te Utrecht was hij
vele jaren een der voorvechters in de eerste
klasse-competitie voor de schaakclub
„Utrecht", in de dagen van wijlen Dr. Ol-
land's roem. Daar speelde hij in de winter-
wedstrijden en al spoedig in de overwin-
naarsgroep met Dr. Olland, Jhr. A. E. v. Fo-
reest, J. H, Goud, Kersing, dr, Brester, Kee-
mink, Robijns, Oudegeest en De Brie.
Reeds toen hij nog in Zeist woonde, werd
hij lid van de Utrechtsche Schaakclub, 19
Februari 1924. Kort te voren had juist Spiel
mann (4 October 1923) in die club simultaan
gespeeld tegen 32 leden 13, 6. 13) en
opgemerkt, dat zij „eine sehr starke Mittel-
klasse" had. Ook de thans zeer sterke hoofd
klassespeler Dr. J. H. Pannekoek (Santpoort)
speelde toen reeds in de eerste klasse-com
petitie (in Nov. 1923 nog aan het 10e bord).
Geen wonder, dat, in een zóó sterk spelend
milieu, Jhr. v. d. Bosch geleidelijk in speel-
kracht toenam. In den Paaschwedstrijd van
het Vereenigd Amsterdamsch Schaakgenoot
schap wonen de heeren Pannekoek en v. d.
Bosch, respectievelijk den eersten en tweeden
prijs in groep II. Verdere successen in groo-
tere wedstrijden bleven dan ook niet uit. ter
wijl zijn spel even sterk als rijk aan combi
naties was geworden. Zoo deelde hij in de
groote bondswedstrijden te Zwolle (1928) in
de hoofdgroep den eersten prijs met S. Lan
dau. Intusschen had Jhr. v. d. Bosch zich in
Den Haag gevestigd, waar hij direct het mid
delpunt werd van Discendo Discimus. In de
algemeen bekende keus-bekerwedstrijden
speelde hij geregeld mede en reeds de eerste
maal (2228 December 1928) won hij den
wisselprijs, den fraaien beker, terwijl Landau
op de tweede plaats kwam. De sterke hoofd
klasse-speler G. Kroone (Santpoort) won
dien prijs het jaar tevoren.
Jhr. mr. J. H. O. v. d. Bosch handhaafde
dus zijn Utrechtschen naam, een schaker te
zijn met rijke phantasie en toch sterk posi
tie-speler tevens. In 1929 werd hij winnaar
van den winterwedstrijd in „Discendo Disci
mus" en maakte hij gebruik van zijn recht
om no. 1 der ranglijst uit te dagen, mr. W.
F. Wertheim, dien hij met 32 versloeg,
waardoor hij kampioen werd van genoemde
club. Zijn successen in de tientallen wedstrij
den waren 100 pet. (o.m. tegen Kroone, Da
vidson en mi'. Oskam). Zijn eindspelkennis
munt uit door een volmaakte techniek. Had
hij tot nu toe alleen in nationale wedstrijden
van zijn ontluikend talent doen blijken, in
September 1929 werd hij toegelaten tot het
tournooi te Boedapest, waarvoor bijna uit
sluitend sterke meesters worden uitgenoo-
digd. Ook dat jaar waren Rubinstein, dr.
Tartakower. Capablanca, Colle enz. van de
partij. Hij behaalde het z.g. .JVIeisterdrittel"
(4V2 uit 13 partijen), wat voor een eerste
maal een eervol resultaat was en won o.a.
van Thomas en wijlen Colle. Ook in 1930
won Jhr. v. d. Bosch den keus-beker en we
derom was Landau op de tweede plaats. Van
26 Maart2 April 1932 werd te Cambridge
een tournooi gehouden, waarvoor Jhr. v. d.
Bosch werd uitgenoodigd. Hij begon met een
remise tegen wijlen den Britschen kampioen
Yates, versloeg achtereenvolgens Tylor en
Miss Menchik i'vi'aag het onzen wereldkam
pioen, wat zulks beteekent! maakte re
mise met Milner Barry, overwon Alexander
en speelde remise tegen Thomas. Alleen
tegen Sultan Khan verloor hij. waardoor hij,
met Alexander, op de 2e en 3e plaats kwam.
Niet onopgemerkt mag blijven, dat Jhr. v. d.
Bosch in 1930 en 1931, resp. te Hamburg en
Praag het beste resultaat behaalde van onze
landgenooten in de landenwedstrijden (res
pectievelijk 10 uit 17 en 10Vz uit 17), Een
hooge onderscheiding was het voor Jhr. v. d.
Bosch, dat Dr. Euwe in 1934 ook hem uitkoos
voor het spelen van een oefenmatch, al ein
digde deze met 6 tegen 0 in Euwe's voordeel
'Landau bereikte toen IV2, tegen 4 1/2). Een
match Landau-v. d. Bosch, in 1935 gespeeld,
eindigde onbeslist met 5 5. De partijen ston
den op hoog peil.
Dat een uiterst interessante wedstrijd
partij a.s. Donderdag zal worden gespeeld,
behoeft geen nader betoog.
D. NOORDEWIER.
De heer Noordewier. de compagnon van het
communistische raadslid L. Peper, zit sinds
September in onze vroedschap. Dit is nog
slechts kort, maar hij heeft toch al getoond
wie en wat hij is. Iemand bekend met het wel
en wee van gemeenteraden in eenige andere
groote steden, zou, als hij den heer Noordewier
op ons Prinsenhof gadesloeg, in hem niet aan
stonds een communist herkennen.
Toen ik hem voor het eerst zijn plaats zag
innemen, met zijn zwart stemmig pak en stijve
boord, dacht ik aan een voorzitter van een
Christelijke jongelingsvereeniging op een dorp
ver van het grootet stadsleven verwijderd, het
type van een steunpilaar voor alles wat dege
lijk is en een vijand van het kwade. Mijn
buurman op de perstribune zei: een onder
wijzer aan een Christelijke dorpsschool. Beide
meeningen liepen dus parallel.
Al spoedig kwam de verklaring. Toen het
bekende debat over de afscheidingsbalk in de
zweminrichting aan de Kleverlaan aan de
orde was, vertelde de heeer Noordewier, dat hij
van Christelijken huize was en zijn opvoeding
op een orthodox dorp in het Noorden des lands
had gehad. Dit deed hij niet omdat hij ver
onderstelde dat dit den raad interesseerde,
maar om duidelijk te maken, dat hij in staat
was te oordeelen over de begrippen die in zoo'n
omgeving bestaan. Die opvoeding en omgeving
hebben een stempel op hem gezet. Ook in zijn
spreken zit bescheidenheid. Hij is dus niet het
type communist dat. prijs stelt op relletjes of
onverkwikkelijke debatten. In alles toont hij
dat de beschaving aan hem niet onopgemerkt
voorbijgegaan is. Natuurlijk komt hij op de
hem eigene wijze op voor de belangen der ar
beiders en werkloozen, maar hij doet dit zoo
dat de raad naar hem luistert en niet,
omdat hij er mee aangekomen is, er zich ach
terdochtig afwijzend tegenover stelt. Meer
malen komt hij met denkbeelden die uitge
voerd kunnen worden en ook steun verdienen.
Reeds enkele keeren mocht hij dan ook het
succes boeken, dat de raad een voorstel vaii
hem aannam.
28 November 1906 werd de heer Noordewïeï
te Amersfoort geboren. Nadat hij de Christe
lijke school had afgeloopen moest hij een vak
kiezen. In het molenaarsbedrijf van zijn vader
had hij weinig zin, daarom ging hij naar Gro- -
ningen waar zfin grootvader een boerenbedrijf
had. Later kwam hij in Amersfoort terug, waar
zijn broer sociaal democratisch raadslid was,
Zelf sloot hij zich toen bij de A.J.C. en de mo
derne vakbeweging aan. Na nog in eenige an
dere plaatsen vertoefd te hebben, kwam de
heer Noordewier in 1928 naar Haarlem. In
middels had hij zich in het timmervak be
kwaamd. Aanvankelijk was hij aangesloten bij
de S.D.AP., waar hij zich schaarde bij de
uiterst linksche groep. Ook daar vond hij zijn
ideaal niet, waarom hij overging tot de com
munisten.
Behalve in den raad vertegenwoordigt hij
deze' partij ook in de Provinciale Staten.
C. J. VAN T.
U ALK)
iLr^—ij
PROERAMMA
WOENSDAG 6 MEI 1936.
HILVERSUM I 1875 M.
NCRV.-uitzending.
8.— Schriftlezing. 8.15—9.30 Gram. platen.
10.30 Morgendienst. 1112.Orgelspel. 12,15
Kwintetconcert. 2.— Gram. platen. 2.30 Post
zegelpraatje. 3.3.45 en 4.Zang, cello en
piano. 5.— Kinderuur. 6.— Landbouwpraatje.
6.30 Afgestaan. 7.Berichten. 7.15 Repor-
thage. 7.30 Liefdadige causerie. 7.45 Gram.-
platen. 8.— Berichten. 8.15 Cantate-uitzen
ding. m.m.v. jeugdkoren, solisten en het Bach-
orkest. 9.30 Causerie over solliciteeren. 9.50
Berichten. 9.55—11,30 Gram. platen.
HILVERSUM II, 301 M.
VARA-uitzending.
8.— Gram. platen. 9.30 Keukenpraatje. 10.—
Morgenwijding VPRO. 10.15 De Notenkrakers
en Gram. platen. 12.—1.45 E. Walis en zijn
orkest, en gram. platen. 2.Voor de vrou
wen. 2,15 Klarinet en piano. 2.25 Gram. pla
ten. 2.30 Viola en piano. 2.40 Gram. platen.
2.45 Saxofoon en piano. 2,55 Gram. platen.
3.voor de kinderen. 5.30 „Orvitropia" m.m.v.
zargsolist. 6.30 RVU. Medische lezing. 7.05
Sportinterview. 7.20 „De Roodborstjes". 7.40
Lezing over de NOZEMA. 8.Berichten, 8.15
Residentieorkest, m.m.v. cellist. 9.Radio-
tooneel. 9.45 Gram. platen. 10.Berichten.
10.05 Zomerfeest-propaganda. 10.10 De Flie
refluiters, m.m.v. orgel en zang. 10.5012.
Gram. platen.
DROITWICH, 1500 M.
10.20—10.50 Gram. platen. 11,05 Orgelspel.
11,35 BBC-Empire-orkest, m.m.v. de BBC-zan-
gers en bas-bariton. 4.05 I-Iet MacArthur-
kwiutet. 4.35 Dansmuziek. 5.20 Berichten. 5.50
Beethovenconcert. 6.10 Lezing over Hyde-
Park. 6.25 Landbouwpraatje. 6.50 Het Campoli
Trio. 7.20 Radiotooneel, 8.50 Berichten. 9.20
BBC-Theaterorkest, m.m.v. sopraan. 10.35
11.20 Dansmuziek.
RADIO PARIS, 1648 M.
6.20 en 8.15 Gram. platen; 10.20 Kamermu
ziek; 1.50 Orkestconcert; 3.20 Gram. platen;
4.50 Orkestconcert. 8.05 Radiotooneel. 10.05
11,35 Dansmuziek en populair concert.
KEULEN, 456 M.
5.50 Orkestconcert. 11,20 Populair concert.
12.35 Omroepkleinorkest. 1,35 Gevar. concert.
3.50 Gram. platen; 5.20 Omroeporkest. Franz
Hauck's orkest en solisten; 7.35 Concert. 8.05
Wcragkamerorkest. 9.5011,20 Omroepklein
orkest, pianotrio en solisten.
BRUSSEL 484 M.
11,20 Kleïn-orkest. 12,301,20 Zigeunermu-
ziek. 4.25 Dansmuziek. 5.50 Zang en luit. 7.20
Gram. platen. 8.— Orkest- en koorconcert.
Hierna tot 10.20 Dansmuziek.
